Mzeescha Nieuwsbode
DERDE BLAD
Hst meisje uit de Stad.
b.hoorand» bl) d.
va» Vrijdag 28 Mart 1830, ao 11983
BUITENLAND.
DE OORLOG IN CIJFERS.
Naarmate de groote catastrofe, die in
de jaren 1914—1918 de wereld heeft ge
teisterd, wat duidelijker te overzien valt
komt ook met steeds schrijnender scherp
te aan den dag, welk een enorme verspil
ling aan geld en goed, aan menschen-
levens en menschenkrachten de oorlog
is. De volgende cijfers zijn in dat op
zicht veelbeteekenend. De directe kos
ten van den wereldoorlog hebben bedra
gen 1500 milliard gulden. Dat is 90,000
gulden ieder uur sinds Christus' geboor
te; dertien millioen registerton aan han
delsschepen werden tot zinken gebracht,
hetgeen gelijk is aan 3250 schepen van
4000 ton elk. Hun waarde wordt op 10
milliard gulden geraamd. De waarde der
verwoeste gebouwen, industrieele bedrij
ven, openbare werken e.d. wordt op on
geveer 30 milliard gulden geschat. En
wat de menschen betreft: aan het einde
van den oorlog, die 1561 dagen heeft
geduurd, stonden ongeveer 30 millioen
man gewapend tegenover elkaar, en het
dubbele aantal werd in den oorlog ge
mobiliseerd. Op het „veld van eer" stier
ven bijna 10 millioen menschen, d.i. ge
middeld 6400 per dag en 4 mannen per
minuut. Vermoedelijk verdwenen zijn 3
millioen soldaten. 23 millioen niet-militai-
ren zijn tengevolge van den oorlog ge
storven. Twintig millioen soldaten wer
den in den oorlog zwaar gewond; drie
millioen werden krijgsgevangen gemaakt.
Negen millioen kinderen werden tot oor
logsweezen gemaakt, vijf millioen vrou
wen tot oorlogsweduwen. Als vluchte
lingen werden 10 millioen menschen van
hun woonsteden verdreven. In arbeid om
gezet zouden de in* den oorlog verspil
de menschelijke krachten vertegenwoor
digen den arbeid van een millioen ar
beiders met een 44-urige werkweek ge
durende niet minder dan 3000 jaren!
BINNENLAND.
HET GEWEIGERD PASVISUM.
Op de vragen van het Tweede Ka
merlid, den heer Albarda, betreffende
de weigering van een Nederlandsch pas
visum aan mevr. Kollontay, gezante van
de Unie der Sovjetrepublieken te Oslo,
hebben de ministers van Justitie en van
Buitenlandsche Zaken o.a. het volgende
geantwoord:
Het betrof de zending naar hier van
een officieele vertegenwoordigster van
een door ons niet erkende regeering, en
dat van een land, van waaruit met stel
selmatigheid het streven op omkeering,
ook elders, van de rechts- en zedelijke
ordeningen, door propaganda van denk
beelden als anderszins, is gericht. Open-
baa* getuigen voor die denkbeelden was,
gelijk nog nader is bevestigd, het doel
van dat bezoek. Weigering van toela-
lating was onder die omstandigheden
naar het oordeel der regeering welis
waar niet plicht van zelfbehoud, maar
toch wel van zelfrespect.
TWEEDE KAMER.
Landbouw-interpellatie.
Woensdag is de interpellatie-van den
Heuvel over de landbouwcrisis voortge
zet en beëindigd. Niet minder dan 13
doctoren stonden aan de sponde van
den patiënt in consult.
De heer v. d. Sluis meende, dat er
wat hapert aan een maatschappij, waar
in overvloed leidt tot armoede en hij
zag in gemeenschappelijk grondbezit de
oplossing. Als een der middelen tot ge
nezing beval de heer v. Voorst tot Voorst
een „onderhandelingstarief" aan.
FEUILLETON.
Uit het Engelsch van H. A. Vachell.
40
En later op den avond, terwijl hij
zijn pijp zat te rooken, zei hij tegen zijn
moeder, die met haar naaiwerk bezig
was:
Wanneer zou Samantie eigenlijk
thuis komen?
Zou je willen dat ze thuis kwam,
George?
Waarom niet? vroeg hij schijnbaar
onverschillig.
Misschien is ze wel gelukkiger in
San-Clemento.
Heeft ze u dat geschreven, moeder?
Neen!
Is dit dan niet haar thuis?
Juffrouw Spragge naaide door. George
stopte een nieuwe pijp en keek naar zijn
moeder die er den laatsten tijd ouder en
grijzer uitzag.
Als zij niet thuiskomt, dan denk ik
dat ik naar een dienstbode zal moeten
uitzien, zei hij kortaf.
Geen vreemde hulp in mijn huis, be
sliste zijn moeder.
Dan zal Samantha terug moeten
komen. Schrijft u haar maar eensI
Dat heb ik al gedaan.
En wat zegt ze?
Zo- heeft nog niet geantwoord.
Gaat u haar dan halen.
Ze zal wel komen als ze vindt dat
het tijd wordt.
Weinig gelukkig achtte de heer Lovlnk
het tijdstip, waarop de heer Van den
Heuvel zijn interpellatie gelanceerd had,
daar momenteel niet te zeggen valt of
de crisis tijdelijk of permanent zal zijn.
Alleen het in Rusland gevolgde stelsel
kan het agrarisch probleem oplossen
meende de heer L. de Visser. De heer
Braat bepleitte vaststelling van minimum
prijzen voor enkele hoofdproducten (tar
we, aardappelen). Ds. Zandt wilde ver
laging der soc. lasten.
Minister Ruys wees er op, dat groote
en kleine middelen waren aanbevolen om
tot bestrijding van de landbouwcrisis te
geraken. Tot de groote behoorde o. a.
de toe: lag op het aardappelmeel. Zonder
zich hier nog over uit te laten, verklaar
de de minister het oordeel van enkele
deskundigen te zullen inwinnen of aard
appelmeel ook voor andere doeleinden
te gebruiken is. Verder is een voorschot
voor de aardappelmeelfabrieken en een
bijslag voor eenmaal voor suikerbieten
gevraagd. Over deze drie zaken zal de
regeering ernstig haar gedachten laten
gaan.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEE. Verschenen is het „Jaar
boek 1S30" van den algemeenen bond
van oud-leerlingen van inrichtingen voor
middelbaar landbouwonderwijs. Bij de
zen bond is o.a. aangesloten „De vereen,
van oud-leerlingen der R.L.W.S. te Goes",
welke afd. 205 leden, 16 donateurs en
3 eere-Ieden telt. Het jaarboek bevat
verschillende zeer lezenswaardige arti
kelen, waarop we gaarne de aandaent
vestigen, zooals „De prijsvorming over
granen", „Veredeling van de suikerbiet"
enz. enz. Vrijdag 11 Juli houdt de Bond
een excursie naar Schouwen-Duiveland,
waar o.a. bezocht zullen worden „De
Duif", de modelboerderij van dhr. A. C.
v. Oeveren te Nieuwerkerk, het zaadteelt
en selectiebedrijf van Ir. C. Koopman, de
praalgraven van Pieter Mogge en Gebr.
Ockerse in de kerk te Dreischor en het
motorgemaal van Schouwen in „Den
Osse".
BRUINISSE. Als een aansluiting op de
tentoonstelling van het t.b.c.-museum, jn
1S29 alhier gehouden, sprak dr. Hoor
weg Woensdagavond, in het vergader
lokaal, onder zeer groote belangstelling,
vooral van de zijde der vrouwen, over
de t.b.c.-bestrijding in de kleine plaat
sen. Spr. werd ingeleid door ds. Waar-
der.burg, voorzitter van de Groene Kruis-
afd. „Bruinisse". In een duidelijk betoog
behandelde dr. Hoorweg 't ontstaan, de
verspreiding en bestrijding der ziekte, die
vooral ook te Bruinisse in menig huisgezin
slachtoffers heeft gemaakt. In Zeeland
sterven jaarlijks nog pl.m. 180 menschen
aan t.b.c., terwijl 10 jaar terug het aan
tal nog 280 bedroeg. De toepassing der
tegenwoordige bestrijdlngsmethodes zijn
meer doeltreffend dan de vroegere en
is de kans op beterschap bij t.b.c.-pa-
tiënten veel grooter. Voorkomen is ech
ter beter dan genezen en het doel is
de menschen voor te lichten om het
komende geslacht zoo weerstandskrach
tig mogelijk te maken. Het begint al
bij de zuigelingenzorg. Nooit kan er ge
noeg propaganda worden gemaakt voor
de borstvoeding van 't pasgeboren kind,
want geen enkele voeding kan deze
evenaren. Maar ook de voeding als het
kind de borstvoeding is ontgroeid, is
van veel belang. Naast de voeding staan
nog vele andere dingen o.a. reinheid en
doelmatige inrichting der woningen, waar
in zuivere lucht en vooral het zonlicht
zooveel mogelijk kunnen doordringen. De
bestrijding der t.b.c. gaat echter op de
kleine plaatsen dikwijls met veel moei-
lijkhedei: gepaard, zoo ook hier, en toch
moet het er komen, want op den duur
gaat men loch voelen dat er iets aan
ontbreekt en veelal zijn de patiënten
daarvan de dupe. Als voorbeeld gaf spr.
de gemeente Borselen, toen de water
leiding op Zuid-Beveland kwam, wilde
men daar niet aansluiten, later heeft
Ik vind het hier leeg zonder haar.
Juffrouw Spragge hief met een ruk
haar hoofd op.
Moet ik dat tegen haar zeggen?
Ja, zegt u maar dat ik dat heb
gezegd.
Verder werd er tusschen hen niet over
het onderwerp gesproken.
Maar Samantha bleef voorloopig in
San Clemento en dagelijks begon George
meer naar haar thuiskomst te verlangen.
Zijn moeder kon er niet uit wijs worden,
wat er eigenlijk in het diepst van zijn
hart omging. De vraag of hij tenslotte
toch nog met Samantha zou trouwen,
liet hem niet met rust.
Ze wist dat George verdriet had. lede
ren nacht hoorde ze hem in zijn kamer
op en neer loopen, heel zacht om haar
niet wakker te maken. En zijn door
waakte uren lieten op haar gezicht hun
sporen achter.
Over Hazel durfde ze niet te spreken.
Op een goeden morgen zei hij plotse
ling:
Vooruit moeder, u moet Samantie
gaan halen, u hebt haar noodig.
Samantie kon in San Lorenzo» wel
eens gevonden hebben wat wij haar hier
niet geven kunnen en zij is een gezonde,
jonge vrouw.
Wèt gevonden?
Een man! Vóór ze hier vandaan
ging heb ik tegen haar gezegd wat ik
er van dacht. Ik zei „Samantie, George
is niet de eenige man in de wereld."
Hebt u dat gezegd?
Ja zeker, ik heb een massa vrou
wen zien wegkwijnen en oud, leclijk en
slecht gehumeurd worden, omdat ze
men zelf om aansluiting moeten vra
gen, terwijl de som van f 35,000 moest
bijbetaald worden. Zoo gaat het met
vele dingen: schijnbaar heeft men ze
niet noodig, doch later concludeert men,
dat men bij andere gemeenten ten ach
ter staat en zoo is het hier met de
t.b.c.-bestrijding. De hulp moet worden
georganiseerd en zal men hier ook moe
ten aanstellen een wijkverpleegster-huis-
bezoekster die op deskundige wijze de
menschen kan voorlichten. Spr. hoopte
door zijne verhandeling te hebben bij-
ge dregen dat men de t.b.c.-bestrijding
hier meer. daadwerkelijk-zal gaan uit
voeren. Hierna gaf dr. Hoorweg nog
een serie lantaarnplaatjes te zien, welke
vertooning eveneens met onverdeelde
aandacht werd gevolgd. Ds. Waarden
burg vertolkte de gevoelens der verga
dering toen hij dr. Hoorweg dankte voor
zijne leerzame verhandeling en voor de
bewonderingswaardige, kalme bezadigde
wijze waarop hij zijn voordracht heeft
gehouden, waarna hij met dankzegging
sloot.
LANDBOUW EN VEETEELT.
DE LANDBOUW-CRISIS.
In dé gehouden vergadering van den
Kring Oostelijk Zuid-Béveland van de
Zeeuwscbe Landb.-mpij. is besloten, zich
met het volgende schrijven te richten
tot het dag. bestuur der Z.L.M.:
„In de laatste algemeene vergadering
van onzen kring werd de huidige crisis
in ons bedrijf druk besproken. Alge
meen werd de meening geuit, dat onze
regeering nog niet doordrongen schijnt
van den ernst van den toestand, en
unaniem was men van oordeel, dat van
de landbouw-organisaties een krachtige
actie diende uit te gaan, om regeering
en volksvertegenwoordiging van den nood
in den landbouw op de hoogte te bren
gen, en middelen ter verbetering aan te
geven. Thans zouden wij een stap ver
der willen gaan en ons aansluiten bij
hetgeen onze voorzitter (de heer Jac.
Welleman) in de „Veldbode" van 15
Maart j.I. schreef. We verzoeken u mits
dien bij het Kon. Ned. Landbouwcomité
een voorstel aanhangig te maken tot het
nemen van het initiatief, om door de
drie landelijke landbouw-centrales een
gemeenschappelijk, gelijkluidend urgentie
program te doen opstellen, waarvan de
uitvoering zal worden gelegd in handen
van een daarvoor speciaal aangewezen
uitvoerings-comité".
V. P. Z.
De door het Bestuur der V.P.Z. voor
1930, goedgekeurde foktoomen, behooren,
voor zoover aangaat het eiland Schou
wen-Duiveland aan de heeren: G. J. de
Vlieger, Zonnemaire, te weten: 1—15 Her-
mine Sussex; 1—15 Rhode Islands Reds;
1—6 Welsummers; 1—4 Barnevelders; 1
—11 Ancona's; 1—20 -wit leghorn; M.
C. Boot, Renesse, 3—60 wit leghorn; M.
den Boer, Haamstede, 3—72 wit leghorn;
J. Quaak, Haamstede, 1—25 wit leghorn;
D. P. Steenland, Elkerzee, 2—45 wit leg
horn; J. B. Kooijman, Zierikzeè, 6—134
wit leghorn; 3—34 wit Indische loop
eenden; en W. J. v. d. Berge, Haam
stede, 1—9 wit Indische loopeenden.
Broedeieren worden van deze toornen
beschikbaar gesteld. Men wende zich tot
de genoemde fokkers.
VOOR DE HUISVROUW.
Huishoudammonia, dat wil
zeggen, verdunde ammonia
Hulp in nood:
Ammonia. Vjndt <je huishouding
velerlei nuttige toepassing. Men maakt
er vruchtenvlekken mee uit, uit alle mo
gelijke stoffen, door de vlek te wrijven
met een lapje, dal men in water heeft
uitgewrongen, waarin een weinig am
monia is gedaan. Daarna opstrijken, met
een heet ijzer over een vochtige doek.
Een paar druppels ammonia in het wa
ter, waarin teer ondergoed gewasschen
wordt, verwijdert het vuil, zonder dat
men hoeft te wrijven of boenen. Op elke
5 liter waschwater neemt men 1 eetlepel
dwaas genoeg waren te denken dat er
voor haar maar één man bestond. Ik
zou het wanhopig vinden als Samantie
op die manier dacht.
U moest maar eens gaan kijken.
Blijf maar een paar dagen weg. Ik zal
wel helpen.
Ga zelf maar liever!
Neen!
Een week later ging ze naar San Lo
renzo.
En Samantha kwam met haar terug.
Het uiterlijk van het meisje bracht
George geheel van de wijs. Ze was fij
ner geworden en droeg betere kleeren
Ze had bijna iets stadsch over zich ge
kregen. Ze gleed zoo gemakkelijk, zoo
vriendelijk-glimlachend in haar oude
plaatsje terug, dat George gedwongen
was, weinig vloeiende vergelijkingen te
maken tusschen haar gemoedstoestand en
den zijnen.
Juffrouw Spragge zei langs haar neus
weg tegen haar zoon:
Samantie's familie had er een hekel
aan haar te laten gaan. Ik hoop dat het
haar niet zal afvallen na dat vroolijke
stadje.
Kom, kom! zei George.
Het oude leven begon opnieuw met
de langverbeide regens. George ploegde
en egde en verzorgde zijn land van
's morgens vroeg tot 's avonds laat. Sa
mantie ging weer aan het werk voor
haar koeien, varkens en kippen.
De winter kwam, bijna niet als zoo
danig te herkennen in dit land van
eeuwigdurende lente, waar de wintereik
en het chapperal steeds groen blijven.
De nachten alleen, niet de dagen, wer-
IN TEGENWOORDIGHEID VAN DEN MINISTER VAN ONDERWIJS,
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN, Mr J TERPSTRA ia Dinsdagavond
de gerestaureerde Groote Kerk te Goes officieel in gebruik genomen Een
interieurfoto van het gerestaureerde bouwwerk.
ammonia. Ammonia in het water, waar
mee men ruiten, spiegels, en alle mo
gelijke glaswerk wascht, verleent een
mooie glans aan het glas. En reinigt
natuurlijk tevens. Heeft men kousen, die
een ietsje te groot zijn, en wat moeten
krimpen? Laat die eenige uren in lauw
water weeken, waarin een paar druppels
ammonia zijn gedaan. Een vettig gewor
den haarborstel kan men reinigen door
eenige. keeren in lauw warm water te
dompelen, waarin een flinke scheut am
monia is gegoten.
De Engelsche huisvrouw D„„n1onh
noemt dit gebak (een lek-
kef eigengebakken koekje
bij de thee) „Tea-kisses", wat zooveel
wil zeggen als „thee-kusjes". Het moet
dus wel erg lekker zijn. En het kost niet
zooveel tijd. Men neemt 1 kopje suiker,
i/2 kopje boter, 2 kopjes meel, 2 eieren,
2 eetlepels melk en 2 theelepeltjes bak
poeder. Men mengt het deeg aan als
voor cake, en schept dan theelepeltjes
vol van dit beslag op een beboterd bak
blik. Men krijgt dus een massa kleine
klontjes deeg, die men tenslotte met
suiker bestrooit en 5 tot 10 minuten
bakt.
HUISVROUW.
RADIONIEUWS.
HILVERSUMHUIZEN
HUIZEN—HILVERSUM.
In het groote Engelsche radioblad
World-Radio", dat over de geheele
Éngelschsprekende wereld gelezen wordt,
komt een spotdicht voor, dat duide
lijk typeert, hoezeer onze radio-omroep
in het buitenland den lachlust opwekt.
De verwarring bij de luisteraars over
onze grenzen is zoo groot geworden, ten-
yolge van het door onze regeering uit
gevonden systeem van „stuivertje-verwis-
selen" der beide omroepstations, dat ze
den kouder. In den open haard in de
woonkamer lagen de blokken hout te
smeulen, tot George er de denneappels
opstapelde, die het vuur deden opvlam
men. Na het eten zaten zij gezellig bij
den haard en spraken over het werk
van den dag en over hun plannen voor
den volgenden;
Zoo ging de winter voorbij!
Het voorjaar deed zijn intocht over
de heuvels en dalen. De gulden papavers
vlamden in de door den wind schoon
geveegde weiden. Onder wolkelooze luch
ten tintelend van zonneschijn, spreidde
zich Californië's tapijt, omzoomd door
lupie en nemophila, teer doorweven met
gilia's en viooltjes.
George en Samantha gingen hun weg
tusschen deze glorie. De lente had op
haar wangen een zachtere en frissehere
schoonheid gelegd. In zijn oogen gloeide
de Jeugd.
Alleen gingen ze over de groote weide.
Tot op dat moment had Samantha
geen enkele aanwijzing gehad dat er in
zijn gevoel voor haar nog iets anders
school dan broederlijke genegenheid. Ze
had natuurlijk de verandering in zijn ge
zicht opgemerkt, hoe de lijnen, door sla
peloosheid en verdriet gegrift, weer wa
ren uitgewischt. Zijn lach klonk weer
spontaan op, maar zij voelde nog altijd
Hazel als een bleeke schim tusschen hen
beiden staan.
Ze gingen zitten.
Ze begon papavers te plukken. George
staarde over den oceaan. Zijn eigen we
reld lag aan zijn voeten.
Hazel wou me hier uit de vallei
weg hebben.
ten lange leste de zaak maar hebben
opgegeven. De geestige dichter verhaalt
in zijn, helaas onvertaalbare verzen, van
zijn pogingen, om op Huizen of Hilver
sum af te stemmen; doch altijd komt hij
bedrogen uit, want wanneer het pro
gramma „Huizen" aangeeft en zijn af
stemknop ook op „Huizen" staat, hoort
hij „Hilversum" en omgekeerd.
KORT EN BONDIG.
Het gaat met de vriendschap als met
oude boeken en oude wijn; het jaartal
maakt haar kostbaar.
Geene gedachte zoo nietig, dat ze niet
een menschenhoofd zou kunnen vullen.
Bewondering wekt hij, die zijn tijd
vooruit is; succes vindt alleen hij die
met zijn tijd meegaat.
Vergeet den ondankbare; hij verdient
eer uwe verachting dan uwe gramschap.
Het huis van den armsten man heeft
een roem, wanneer er arbeidzame han
den, een godvruchtig hart en een eer
lijke naam in wonen.
FINANCIEEL NIEUWS.
„DE SCHELDEBANK".
-Verschenen is het verslag der N.V.
„De Scheldebank", gevestigd te Zierik-
zee, over 1929, waaraan het volgende
is ontleend.
In 1929 overleed de heer J. W. van
Oeveren, commissaris der Bank. De hier
door ontstane vacature wordt niet ver
vuld. Het dividend wordt, evenals over
1928, voorgesteld op 14 pCt. De winst
Over 1929 bedraagt f28C07,83. Het maat
schappelijk kapitaal, f 100,000, is geheel
geplaatst en volgestort. De gezamenlijke
reserves bedragen in totaal f82500. Voor
gesteld wordt daaraan nog f5000 toe te
voegen.
Samantie schrok op en hield den adem
in.
Ja dat weet ik!
Ze zei dat het hier te klein voor
mij was. Haar idee was dat een man
zooals ik, sterk en groot, zich een bree-
deren weg moest banen. Wat vindt jij
daarvan Samantha?
Mijn oordeel is niet veel waard,
George, antwoordde ze langzaam.
Jouw oordeel is me heel veel waard
Het is me altijd veel waard geweest,
maar tegenwoordig meer dan ooit. En
zeg nu maar ronduit wat je op je Èhrt
hebt, doe het maar op je gemak. We
hebben geen haast.
Mijn oordeel, George, is 't tegen
overgestelde van dat van Hazel. Er is
een groote sterke man noodig om een
klein karwei werkelijk goed te doen.
Er zijn te veel onbenullige kereltjes die
de groote dingen verknoeien. Volgens
mijn idee baan je je hier in de valtlei
een breeder pad, dan je ergens ter we
reld zoudt kunnen doen. En als je van
hier weg zoudt gaan, dan zou je, dunkt
me, toch het allerbeste van jezelf hier
achterlaten.
Drommels, zoo heb ik er zelf ook
altijd over gedacht. Zeg, zou jij er het
land aan hebben om de vallei te ver
laten?
Ze aarzelde en er kwam een blos
op haar wangen.
Ik.... ik heb erg het heimwee ge
had in San Clemento!
Hij pakte haar hand in een vasten
greep.
(Wordt vervolgd)t
