Zierikzeesche Nieuwsbode
TWEEDE BLAD
BINNENLAND.'
Uit Stad en Provlnole.
FEUILLETON.
behooranda bl) da
van Vrijdag 28 April 1929, no. 11842.
TWEEDE KAMER.
Op de eerste artikelen der wet, rege
lende de finverhomltnj tusschen rlfk en
gemeente, zijn door de Tweede Kamer
weinjg amendementen ingediend, ook al
doordat minister de Geer door zijn jong
ste wijzigingen reeds op zoovele punten
tegemoet is gekomen a?n de bedenkingen
Üie eerst in het overleg met de Commissie
van Voorbereiding en nu ook bij de mon
delinge behandeling zijn geopperd, dat,
al zeide de minister vriendelijke over
weging van een paar denkbeelden in zijn
rede nog toe o. a. van een verteringsbe
lasting vpor woonforensen de bewinds
man zal wel niet al te toegankelijk zijn
voor de denkbeelden der voorstellers van
amendementen.
In zijn rede heeft de minister trouwens
al te kennen gegeven, dat hij het minder
erg vindt indien een gioed ontwerp wordt
verworpen, dan wanneer een slecht wordt
aangenomen.
In 's ministers rede waren de hoofd
punten een beantwoording van de vraag,
of een rationeele verdeeling van de taak,
die aan gemeenten en die aan het Rijk
moet toevallen mogelijk was en wen-
schelijlk; de classificatie; het aantal der
opcenten; het laten voortbestaan van de
gemeentelijke inkomsten'be'astng, en de
door den heer Van Gijn in het geding ge
brachte z.g. samenwloningsclausule in do
fondsbelasting.
Dhr. De Geer erkende, dat de niveliee-
ring, die dit ontwerp brengt, niet zoo
absoluut is als sommigen zouden hebben
gewenscht
De argumenten, die' de minister aan
voerde. voor het behoud der van vele
kanten bestreden classificatie, sneden pok
hout. Die is in 't ontwerp gekomen op
aandrang van de (gemeenten zelf. Lps-
lating der classificatie zou met zich mee
moeten brengen een wijziging van de ga-
rantiebepaling. i
Handhaving van eei\ gemeentelijke in
komstenbelasting is in strijd met den op
zet van het ontwerp, dat bedoelt de
schreeuwende ongelijkheid van plaatselijk
ken belastingdruk uit te roeien, alduss
betoogde de minister, die er op wees,
dat hierbij geen sprake is van wantrou
wen in de gemeenten. Ook tegen een ge
limiteerde gemeentelijke inkomstenbelas
ting kantte de minister zich met nadruk,
Omdat hierdoor de kiem wordt gelegd
voor de herleving van alle ellende, waar-
is wij ons thans bevinden. Principieel zou
daarmede het hek van den dam gaan.
ZIERIKZEE. Men meldt ons: Het groote
circus Carl Hagenbeek uit Steüingnen,
dat in Februari van zijn zegetocht door
Argentinië en Brazilië op twee groote
zeeschepen opgeladen in Hamburg is te-
iruggekeerd, zal zijn tournee door Hol
land op 3 Mei te Heerlen beginnen en
ook te Bergen op Zoom eenige dagen
voortellingen geven. De eindelooze reeks
van nummers., die het circusprogramma
biedt, is voor Holland geheel nieuw en
als grootste attractie vinden we er naast
de meesterlijks-te staaltjes van dressuur
en de verbluffendste specialiteiten, het op
treden der mystieke Somalis uit Afrika,
die in de manege hunne oorlogsspelen
vertonnen. Wij vertrouwen er op, dat,
waar in het buitenland zooveel succes
geoogst is., ook het publiek uit Bergen
op Zoom en omgeving zich niet onbetuigd
zal laten.
Onder verwijzing naar de desbetref
fend© advertentie, deelen wij mede, dat
Maandag 29 April, voor de C.H. Kiesver-
eeniging alhier, in 't „Huis van Nassau'
hoopt te spreken, het 2e Kamerlid, Ds.
Joh. Langman, over het onderwerp: „Wat
op het spel staat". De heer Langeman zal
zijn rede aanvangen om half 9 uur, daar
hij dienzelfden avond eerst te Nieuwer-
kerk optreedt. Echter wordt de vergade
ring precies om 8 uur geopend, daar
direct na de opening, nog een speciale
herdenking de aandacht zal vragen.
DREISCHOR. Spoedeischende vergade»
ring van den gemeenteraad, gehouden op
Woensdag 24 April. Voorzitter de bur
gemeester; aanwezig alle leden. De voor
zitter deelt mede, dat de in de vorige
raadsvergadering aangehouden gunning
voor het maken van een beschoeiing aan
de haven nadien toch aan den laagsten
inschrijver is gegund. Door Ged- Staten
is de 'beslissing inzake de begrooting voor
1929 verdaagd tot 1 Juli a.s. Tot de in
gekomen stukken behoort voorts het rap
port van de deskundigen over het be-
waarschoolraiam." Hierin wordt verklaard
dat de kosten op een bedrag van, f 45,90
moeten worden vastgesteld, hetgeen een
verschil van f 21,75 oplevert met de in
gediende^ rekening. Naar aanleiding van
dit rapport, dat onderteekend was ooor
de heeren de Vries en Provoost, stellen
Bl en W- voor de rekening van Van Don
gen niet te voldoen en deze voor nader
te 'bepalen tijd uit te sluiten van leve
ring aan de gemeente. Na eenige discus
sie wordt met algemeene stemmen aldus
besloten. Dan komt ter tafei een brief
van den Rijksarchivaris in Zeeland, waar
in deze in antwoord op het verzoek pm
het oude archief in deze gemeente te
houden mededeelt, dait na den brand van
het Leidscihe stadhuis, de veiligheids-
eischen wederom verzwaard zijn. De voor
zitter aicht deze eischen te zwaar voor
deze gemeente en bovendien zou men in
Conflict kunnen komen met de archief
wet. De heer A. Verjaal vraagt ontslag
als ontvanger der gemeente met 'ingang
van 16 Juni 1929. De voorzitter stelt voor
hem dit op de meest eervolle wijze te
verieenen, er aan toevoegende, dat hij
steeds op de meest aangename wijze met
dezen ambtenaar heeft samengewerkt. Na
mens den raad sluit weth. van Langeraad
zich bij deze woorden aan, waarna het
voorstel van den voorz. met algemeene
stemmen wordt aanvaard. Het kohier van
de hondenbelasting wordt vastgesteld op
f 225, terwijl hét heffingspercentage van
de gem.-inkomstenbelaisting wordt ver
hoogd met i/2 ©n dus gebracht wordt
op 3. Hierbij licht de voorzitter toe dat
de straatverlichting en de electcifioitie
groote offers vragen. Ook willigt de raad
het verzoek in van het Burgerlijk Arm
bestuur, waarin dit ontheffing vraagt van
erfpacht van 4 woningen en het lafstaan
van iy2 M. grond door de gemeente. De
voorzitter deelt hierop mede dat dooa
den raad, voordat een gemeente-ontvan
ger benoemd wordt, eerst diens zeker
heidssom moet worden vastgesteld. Het
minimum1 is f 3600, doch de voorz. stelt
ivoor dit op) f 4000 te brengen. Aldus wordt
'besloten. B- en Wl stellen voor tot ver
koop over te gaan van de oude straat
lantaarns en palen, een paar hardsteenen
uitgezonderd. Na eenige discussie gaj-:it die
raad hiermede accoord. Thans komt
de orde de benoeming van een onderwij
zeres aan de O.L- school. Uit de 15 solli
citanten hebben B. en Wl. een voordracht
van 3 opgemaakt, die we reeds in een
vorig nummer publiceerden. Na gehouden
stemming blijkt mej. P. J. Wagemaketr,
thans te Haamstede, met a]g. stemmen
benoemd te zijn. Hierna rondvraag, waar
bij een rioolkwestie aan den Welleweg en
verlichting van genoemde weg en den
Stoofweg werden besproken. Niets meer
aan de orde zijnde, sluit de voorz. hierop
de vergadering.
SCHERP ENISSE. Het bestuur der zaïtg-
vereeniging heeft besloten het festival te
houden op 11 Juli a.s. Reeds zijn van
verschillende muziek- en zanggezelschap
pen berichten ingekomen, dat ze aan het
festival zullen deelnemen.
Esn oude smederij en bljbe-
hoorende travalje.
1623-1928.
Het oude gaat voorbij en het nieuwe
komt. Menige instelling, menig voorwerp
dat eenmaal in een behoefte voorzag,
kan gemist worden, omdat iets beters er
voor in de plaats is getreden. Zoo is in
onzen leeftijd, en in de laatste jaren in
steeds sneller tempo, veel verdwenen,
pok in onze stad. Soms is dit een bewijs
van maatschappelijken of geestelijken ach
teruitgang, soms ook lijdt het oude ge
moedelijke of teekenachtige van onze om
geving erdoor. Het beeld onzer straten
en grachten iging er niet op vooruit toen
lommerrijke hoornen vielen, havens ge
dempt werden, trapgevels verdwenen.
Stoepbanken, hoe weinige Zijn er nog?
Luifels heeft het tegenwoordig, jonger ge
slacht niet meer gekend en sedert een
paar maanden geleden op den hoek van
de Appelmarkt en den Dam een pothuis
werd afgebroken en daar ter plaatse een
inderdaad noodige ruimte kwam1, Zijn er
slechts een drietal van die uitbouwselfs
in onze stad meer over. En nu gaat
ook de laatste op straat staande travalje
(hoefstal is het nieuwere woord alhier)
verdwijnen. Niet in het hartje der stad,
maar op plaatsen dicht bij poorten ge
legen of waarlangs de buitenman vooral
bij het inrijden langs kwam, vond men
de gelegenheden om paarden te beslaan.
Ja d* Zuid welles traat, op Baggershil (de
OUD-VOSSEMEER. De verkoop van hst
Emmabloempje bracht alhier op f25,25-.
Als bijzonderheid mag wel vermeld
worden, dat op 25 April j.l. niet minder
dan 3 echtparen in deze gemeente hun
40-jarige echtvereeniglng mochten her
denken.
Door de Bijzondere Vrijwillige Land
storm alhier zijn voorbereidende maat
regelen genomen om een schietbaan te
maken aan den dijk van den Vogelsang-
polder. Er wordt nog gewacht op de
toestemming van regeeringszijde.
De voorlooplge plannen tot het ver
krijgen van een ijsbaan beginnen nu een
vasten vorm aan te nemen; er zijn reeds
een groot aantal donateurs aangewor
ven en ruim 200 leden. De naam1 zal
Zijn „De Oud-Vossemeersche IJsclub". Tot
voorzitter is aangewezen de heer A. H.
'Gunst; tot penningmeester J.s van Luijk
en tot secretaris C. de Wilde Az. De ver-
eeniging zou reeds een weiland in het
oog hebben, dat een zeer geschikte ge
legenheid tot baan biedt. Er wordt hard
gewerkt om het ledental nog te vermeer
deren.
THOLEN. De verkoop der Emtm'abloem
heeft in deze gemeente opgebracht f 417,45.
ZEEUWSCH GENOOTSCHAP DER
WETENSCHAPPEN TE MIDDELBURG.
In de Woensdag gehouden jaarverga
dering van het ZeeuwsCh Genootschap
der Wetenschappen werd door den secre
taris den heer mr. A, Meerkamp- van
Embden het jaarverslag uitgebracht,
waarin hij er op wees, dat de belang
stelling der Zeeuwen in de geschiedenis
van hun gewest zonder twijfel aan het
toenemen is. Een verzoek van het be--
stuur der gemeente Haamstede aan den
Minister van Defensie om den Plompen
Toren van Koudekerke op Schouwen, die
eigendom van het Rijk is, te doen res-
taureeron, werd volgens het verlangen yen
het gemeentebestuur ondersteund. In het
afgeloopen jaar ontviel aan het genoot
schap door den dood o.a- mr. A. J. F,
Fokker van Craijestein van Rengerskerke.
De Algemeene Vergadering van 1928 be
noemde 30 nieuwe leden, die zonder uit.
zondering de benoeming, aanvaardden.
Het Genootschap telt 2 eereleden, 51
directeuren en 620 leden, van wie 102
te Middelburg zijn gevestigd; de Cijfers
van het voorgaarde jaar waren 2, 52, 603
en 103.
Uit vele schervenvondsten blijkt tel
kens duidelijker, dat de tegenwoordige
provincie Zeeland omstreeks het jaar 1000
pver haar gehee e ui:gestrektheid bewoond
w:as. Deze bevinding sluit zich aan bij
het beeld, dat talrijke 13e eeuwsche schrif
telijke oorkonden van Zeeland gaven, wel
ke voorstelling door Beekman in zijn 'kaart
van Zeeland in 13D0 (geschiedkundige Uit
las van Nederland) overzichtelijk is sa
mengevat. Talrijk zijn ook de 'bewijzen,
dat de duinkust van Walcheren en Schou
wen Teeds sedert de 2e eeuw bewoond
waren, hetzij dan voortdurend of met tus-
schenpoozen. Het is echter nog een open
vfcaag, in hoeverre van de 2e tot de 9e
eeuw ook de kleilanden tusschen de dui
nen en het Brabantsche zaïnd 'bewoon
baar en bevolkt waren, wanneer en op
welke wijze zich hier volksstammen ge
vestigd hebben. Ziehier een der vele vra
gen, waarover de schervenzoekerij door
nauwgezet onderzoek opheldering hoopt
te krijgen. De conservator 'geeft een be
schrijving van de volgende belangrijke
aanwinst: Een bronzen Romeisdhe „sta
tera" (ongelijkarmige balans), gevonden
te Burgh (Schouwen) in aangevoerd grind.
Het voorwerp is dus waarschijnlijk uit
een onzer groote rivieren afkomstig. Het
loopgewicht (aequipodium) ontbreekt. Ge
schenk van den heer J. A- Hubregtse.
Tot leden van het genootschap werden
o.a. benoemd: Dr. H. de Noo Bz., direc
teur R.H-B.S. en Ir. H. Swaters, ingenieur
van den Prov. Waterstaat te Zierikzee.
Lammermarkt) en even buiten de brug
der Zuidhavenpoort en in een slop
van den Visschersdijk zijn de op straat
staande travaljes verdwenen en binnen
de daar reeds eeuwen aanwezige hoef
smederijen verplaatst. Daarnaast of dicht
erbij vond en vindt men nog wagenma
kerijen, beide onmisbare instellingen voor
den landbouwersstand.
Behalve de genoemde hoefstallen vond
men op' den Sint Anthoniesdam', recht
tegenover de Korte Nobelstraat, ook een
travalje, onafscheidelijk en onontbeerlijk
voor een- hoefsmederij. Ongetwijfeld was
de plaats aldaar uiterst gunstig gekozen,
want de buitenlieden, die door de Nofoel-
poort de stad inkwamen met paard en
wagen, reden er als het ware tegenaan.
Daarom ook ontstond daar in het laatst
der 16e eeuw de nog bestaande wagen
makerij, nu gedreven door den heer J. M.
Plaum en sedert langer dan dirie eeuwen
bekend als „In de Vier Heemskinderen".
Wellicht, dat wij later eens een kort
overzicht geven van den levensloop der
aloude wagenmakerij; maar thans volge
iets over de smederij' op den Sint-Antho
niesdam, nu genomimerd A 37, waar voor
de verdwijnende travalje staat.
In 1622 werd het huis bewoond door
een visscher Abraham Cornelisse. Maar
nog in hetzelfde jaar of uiterlijk in 1623
werd hier een smederij' gevestigd door
Lieven Claasse (geboren 1595), die in 1618
gehuwd was met Dingena Bpurnan. Dit
echtpaar won 11 kinderen en tot 1652
b,eef hij in deze zaak, die toen onge
twijfeld ook al hoefsmederij was, want
zijn opvolger, Pieter Claasse Capel.e, was
er van 1652 tot 1683 hoefsmid, terwijl
diens navolger Nico laas Capelie, die in
onderwijzer aan de O.L. School alhier, de
heer M. R. Groenewege te Scherpenisse,
zulks mét Ingang van 1 Ivlei a.s.
ELLEMEET, 23 April. Ten overstaan
van notaris J. C. Dalebout te Renesse,
werden heden voor den heer C. J. van
de Velde alhier publiek verkocht melk
koeien voor f250, f251, f345 en f251,
POORTVLIET. Door het bestuur van
het waterschap Poortvliet o. a. wend
Woensdag 24 April aanbesteed het her-
bedelven van 800 M. watergang onder
den Polderdijk. Gegund aan D- C. Uiji
Hz., vpor 80 cent per strekkenden meter.
ONDERWIJS.
OOSTERLAND. Benoemd tot tijdelijk
dit huis 10 October 1693 overleed, van
Thesaurieren der stad op 14 Februari
1686 vergunning had bekomen een tweede
open travalje te maken. Wij weten nieit
veel van hem; in 1685 werd hij ouder
ling der Hervormde Gemeente. Zijn we
duwe Job je Jans v.an der Hoefjdie eerst in
1733 stierf, verkocht huis en smederij, in
1693 voor f2200 aan Tonis Maartense
Stoel, geb. te Zonnemaire in 1663, die in
1714 Zijn vrouw verloor en die zelf in
1716 de smederij verkocht Een stiefzoon
van hem was smidsknecht in de zaak
en verdiende, behalve de inwoning, f48
's jaars.
Stoel verkocht in Januari 1716 zijn huis
en nevenstaande smederij voor f 2050 aan
Thomas Dingemanse Decker, die smid te
Noordgouwe was, en onder die koopsom
was begrepen al het smidsgereedschap',
kolen, onbewerkt ijzer en het loon voor
het beslaan van paarden, dat per jaar
aangenomen was en telkens eindigde met
Sint Eloij (1 December). In 1733 werd
eigenaar Lambrecht Meijer, die tot 1760
de zaak dreef. In 1743 verkreeg Meijer
en zijn buurman, de wagenmaker Arnol-
dus de Vos (die tevens "kerkknape van
de Sint Lievens Monsterkerk was), van
Thesaurieren der stad, tot wederopzeg-
gens, het gebruik van de tusschen hunne
perceelen liggende pad, waarvoor Zij ge
zamenlijk aan de Stad jaarlijks 6 schel
lingen of f 1,80 bétalen moesten. Na de
invoering der grondbelasting in 1819 wer
den dergelijke grondrenten en cijnzen met
t/p verlaagd, zoodat genoemd bedrag tot
f 1,44 verminderd werd, wat nog jaarlijks
door de huidige bezitters (f 0,72, ieder)
betaald wordt.
Meijer is in de smederij niet rijk ge
VERKOOPINGEN, ENZ.
AANBESTEDINGEN.
LANDBOUW M VEETEELT.
PREDIKBEURTEN*
DE NIEUWE STlKSTOFMESTSTOFtFEN.
In ons vorige artikel hebben wij enkele
der nieuwe stikstofmeststoffen besproken,
welke alleen de piantenvoedingsstof stik
stof bevatten. Er worden echter ook ge
fabriceerd welke behalve stikstof ook fos-
forzuur of kali, en fosiforzuur en kali
bevatten. Een daarvan welke Wij de vo
rige maal Teeds aanhaalden en welke voor
onze streken van het meeste belang is,
willen wijl h:er nog eenigszins uitvoeri
ger bespreken. Het is de Nitrophoska, een
meststof welke de «drie hoofdvoedings
stoffen: stikstof, fosforzuur en kali be
vat. Er bestaan 4 vormen van Nitrophoska
met respectievelijk de volgende hoeveel
heden aan stikstof, fosforzuur en kali
van 16, 5—16, 5—20 pf 15, 5—15, 5—19
of 17, 5—33—22 of 15-11—.26,5 procent.
Deze plantenvoedingsstoffen zijn in op
losbaren, voor de planten direct opneem
baren vorm aanwezig. Deze volledige
meststoif bevat naast Zijb voedingsstoffen
geen enkele stof, die nieit 'door de plan
ten wprdt opgenomen. Het groote voor
deel van Nitrophoska is, dat nog in een
vergevorderd seizoen als thans het
.geval is een volledige bemesting in
één keer kan worden gegeven. Voor over
bemesting is deze meststof eveneens ge
schikt. Het is zeer gemakkelijk uitstrooi-
baar, met éénmaal uitstrooien worden de
drie voedingsstoffen gegeven, wat dus
niet alleen een groote besparing geeft
niet alleen op' de onkosten van uitstrooien
zelve, maar pok op transport- en opslag
kosten. Dit valt te meer in het oog als
men bedenkt, dat 100 KG- Nitrophoska
evenveel stikstof bevat ,als b.v- ruim 100
K.G. Chilisalpeter plus 100 Kj.G. super
fosfaat plus 100 K.G. kalizout 20 pCt.
Waar men anders dus ruim 300 K.G.
moet vervoeren, opslaan en uitstrooien,
kan men bij Nitrophoska vaak met 100
K.G. volstaan om dezelfde hoeveelheid
stikstof, fosforzuur en kali te geven.
Deze berekening geldt voor Nitrophoska
16, 5—16, 5-20.
Door de verschillende voormen van
samenstelling van Nitrophoska kan men
de geschikste zoeken voor fosforzuur- of
kaliarme bodems, of men kan gebruik
maken van den vorm 16,5—16, 5—20, en
daarnevens nog een lichte fosforzuur of
kalibemesting geven, of zoo noodig van
beiden. Bij het bepalen der te geven hoe
veelheden gaat men dan van het stikstof-
gehalte uit.
Een doeltreffende bemesting met Ni
trophoska zal de practijk de landbouwers
spoedig leeren. Niet alleen de hoeveelheid
die gebruikt moet worden op bepaalde
gronden en op bepaalde gewassen, maar
ook het juiste tijdstip van aanwending.
Men verzuime niet flink opgezette proe
ven met deze hpogst belangrijke mest
stof te nemen.
Zondag 28 April.
Karkwarva. 2 ure, ds. v. Griethugsen.
faraaikarka 2 ure dieaat
kanrh. 9 30, da. Boogaard eu 2 ure, idem
(Doopabedieoiug).
2 ure, da. r. d. Staajr.
Biardwillt. 9.30 ure, ds. r. d. Staay.
■■aaataia. 9 30 en 6.30 ure, da. r. Bins-
bergen. Gexef. Kerk. 9.30 eu 2 ure, da.
El^ersma. Oad-Gexef. Kerk. 9 30 en 2 ure,
Leeskerk.
k'fcaraaa. 9 30 ure, ds. J. H. Rajjsch van
Dagteren, legerpr. te Breda. Geref. Kerk<
9.30 en 2 are, Leeskerk.
Brcaviriicn. 10 ure, dr. Proost. Geref.'
Kerk. 9 30 en 2 ure, ds. de Boer.
(•■■•«■ire, 2 ure, da. Rajjsch van Dug-
ter«n. vlootpred (Coll. v het werk onder de
militairen), uexefi Kerk. 9.30 en 2 ure,
da. Hoek.
ftoeripoewe. 9.30 ure, da. v. Griethujjsen.
&rala«har. 9.30 ure, da. v. d. Griend,
•■werker* 2 ure, dr. Weeda.
Evaugelisatiegebouw. 6 ure, dr. r. Lonk
huizen van Zierikzee.
"'•■werkers. 9.30 en 2 ure, da- d.
Linden. Geref. Kerk. 9.30, 2 en 5 30 ure,
Leeskerk. Geref. Gen. 9, 2 en 5.30 are,
Leeskerk.
e«at«rlaai. 9.30, dr Weeda en 2 ur#j
g°en dienst Geref Kerk. 9.30 en 2 are. ds.
Bouma van Driebergen. Geref. Gen. 9.30, 2
en 5.30 ure, de heer Remyn.
«trtaastaa*. 2 ure, da. v. d. Griend (Orgel
collecte).
Bralatiaa. 9.30 en 2 ure, ds. Waardenburg.
Geref. Kerk. 9.30 en 2 ure, dr v. Lonkhügsea
van Zierikzee. Geref Gem. 9 30, 2 en 5.SQ
ure, Leeskerk. Oud Geref. Kerk. 9, 2 en 5
ure, Leeskerk.
A-J.-Paltar. Geref. Kerk. 9.30 en 2 ure,
Leeskerk.
St.-piifpalaai. 9 30, Leeakprk en 2 ure,
ds Van Doorn (Bed H Av.) Und-Geref. Kerk.
9, 2 en 5 30 ure, ds. Boone.
Tkalaa* 9.30, ds. de Gidts en 2 ure. da.
Los. Geref. Kerk 9 30 en 6 ure, dr. Velte-
naar. GA*«f. a#>m 9.30, 2 en 6 ure, Leea-
kerk. Vrge Geref. Gem. 9.30, 2 en 6 ure,
de heer Baag.
3t.-Ma*rtaaaiEfk. 9.80, Leeadienst en 2
ure, ds. Moerman. Oud-Gesef. Gem. 9.30, 2
en 5.30 ure, Lee dienst.
0«l'Van*ni<r. 9 30, Leendienst en f
ure, ds. de Gidts. Geref. Kerk. 9.30 ea 2 ure,
ds. Vreugdenhil Oad-G«ref. Gem. 9.30, 2 en
6 are, dhr. Baag vau Tholern
Pcartvllct. 9 30 en 2 ure, Leeskerk.
Geref. Kerk. 9.30, 2 en 6 ure, dhr. de Vries.
gcfesrsealasa. 9.30, ds. Los en 2 ure,
Leeskerk. Geref. Gem. 9.30, 2 en 5 30 ure,
Leeskerk.
9.30, ds. Moerman en 2 ure,
Leeskerk. Gud-Geref. Kerk. 9.30, 2 en 5.30
are, Leeskerk.
gt.-AB«ataad* 9.30, Leeskerk en 2 ure,
ds. Moerman. Gexef. Gem. 9.30, 2 en 5.30
are, Leeskerk.
worden, want op 2 Augustus 1760 werd
zijn zaak bij executie verkocht. Zij werd
toen voor f 1488 't eigendom van Leendert
Kamp, die in dit huis in December 1772
overleed. Zijd opvolger werd Johann God
fried Scboek, van 1773 tot 1795, toen
hij stierf. Na hem kwam1 Anthjony de
Riooij, die reeds in 1792 zijn meesterpiioef
als hoefdsmid had gedaan, van 1798 tot
4800. Hij' werd van 1801 tot 1813 opgevolgd
door Pieter Feijen, wiens weduwe in
1814 hertrouwde met Pieter Hendriikse,
die tevens wagenmaker was en in 1833
zich zag opgevolgd door Mattheus Plaum.
Deze dreef de zaak der smederij tot 1836,
maar behield de wagenmakerij tot 1851.
In eerstgenoemd jaar had hij de hoefsme
derij verkocht aan Jacobus Keukelaar, die
van 1836 tot 1864 hier smid was en wiens
vrouw bekend stond als zeer scherpzin
nig, vooral o(p godsdienstig gebied en die
buitengewoon bespraakt was, zoodat
velen er behaigen in schepten met haar
te discussiëeren.
Keukelaar werd van 1864 tot 1885 opge
volgd door Frederik Holtus, die tevoren
in de Minderbroederstraat (B 281 en 23^
smid was geweest Na hem kwam van
1885 tot 1891 Cornelis Verhage en sedert
laatstgenoemd jaar was eigenaar der hoef-
en ploegsmederij Jan Johannes Matthijsse.
In 1928 verkocht deze de zaak, maar
daar de nieuwe eigenaar de smederij ver
plaatst heeft naar het perceel A no. 109,
in de Korte Nobelstraat, werd met 1928
de ruim 300 jaren bestaan hebbende sme
derij' op den S.nt Anthoniescam opgehe
ven en zal van de oude werkplaats een
bewoonbaar gebouw gemaakt worden. De
daarvoor staande travalje, aan welke de
jaren niet ongemerkt zijn voprbij gegaan,
'n Buurpraatje tussen Tonls
Bieze In Maarte Krukel.
Ma&rte: Wat zou dat mot córe Buurt#
mit dat nieuwe sukerwetje, dae den
lesten tied zoveel om te doen eweest is
in dat poe im de Tweede Kaemer aii emo-
men is?
]Tmis: Och, dat za zo'n vaërt nie neme,
j'ei in ieder geval de Eerste Kaemer nog,
in dan de Regeering, in geloof noe mi?i
nie, dat die dae zpmar aneens mi mee
zullen gae.
Maerte: Ik zou anders zo zegge: lae
ze dat wèl doe; 'n paer guldentjes meer
vo de peetjes, dat wilt 'r toch wel nx,
zou 'k zo zegge, of ka'je dat V nie meer
bie inschikke?
iTicims: Jongen, ja oor, oe meèr, oe
liever, ma n?e aol wa 'k 'r al over oord
in elezen den lesten tied, stae 'k 'r
no© wel 'n bitje anders tegenover.
heeft de gebreken des ouderdoms ge
kregen en zoowel daarom, als ook de
sluiting der zaak en haar nu hinderlijk
staan voor een tot bewoning in te richten
huis zijn redenen, die haar verdwijning
veroorzaken.
Nu zij weggeblroken wordt, zal op,
dit punt van druk verkeer (men denke
aan de vele automobielen die er dagelijks
moeten passeeren) meer ruimte bekomen
worden, wat ook al een motief zal zijn
geweest om minder moeielijk heen te
stappen over het weggaan van deze
aloude teekenachlige inrichting met haar
drie, door stevige balken gevormde, poor
tjes en haar eigenaardig dak.
Niet langer dus zal men op straat in
deze travalje een paard zien beslaan, wat
dan ook in de andere hoefsmederijen
onzer stad' al lang binnenshuis gebeur
de, en derhalve is weder een eigenaardig
heid van het pude straatleven verdwe-1
nen. Want niet alleen dat in zulk een in
richting 'het beslaan van paarden te zien
was, maar sedert onheugelijke jaren, ja
wel sedert het ontstaan ervan, was zulk
een travalje de geliefkoosde plaats, waan
velen na volbracht dagwerk samen kwa
men om onder het genot van een rustig
avondpijpje een praatje te maken en de
grootere en kleinere voorvallen te be
spreken, die de tijd meebracht. Een
klein stukje volksleven gaat dus met het
verdwijnen 'dezer travalje ook te loor.
Na nog vermeld te hebben, dat in 1788
te Zier/kzee 7 hoefsmeden waren (nu
zijn er 6) en wegens hun protest een
achtste toen niet toegelaten werd door
de Stedelijke regeering, besluiten wij dit
praatje over een aloude smederij met bij-'
behoorenden hoefstal.
