Zierikzeesche Nieuwsbode
DERDE BLAD
BINNEN LAN P,
Uit Stad en Provincie.
FEUILLETON.
Vlaanderen's Nood.
bahoorandi bi) da
van Vrijdag 25 Jm. 1929, no 11804
RADIO-RAAD.
Hoewel er sedert lengen tijd sprake is
geweest van de instelling van een Radio-
raad, waren de moeilijkheden bij het moe
ken van de geschikte personen uitermate
groot. Eindelijk blijkt de minister vün
waterstaat er toch in geslaagd te zijn
een aantal menschen te vinden, die de
zoo dringend noodige oplossing zullen
moeten geven van het netelige omroep-
vraagstuk hier te lande. Zij zullen advies
aan de regeering hebben uit te brengen
ten aanzien van de te volgen gedragslijn,
waarbij zij stellig gebruik zullen maken
van de ondervindingen, hier en elders
opgedaan, en van de reeds verschenen
rapporten ter zake.
NOORDWELLE. Op 18 dezer vergader
de alhier de Landfcöuwvereen. „Ons Voor
deel". Uit de huishoudelijke zaken stippen
we aan dat toesloten werd toe te treden
tot het Centraal Bureau, terwijl op aan
drang van 'burgemeester Schooff wordt
besloten via de Z.L.M. pogingen aan te
wenden tot tehoud van de P.rov- subsi
die ad' f 600 voor den nieuwen veearts te
Renesse. Dhr. P. Hanse stelt zich be
schikbaar voor het secretariaat van een
commissie daartoe eventueel te vormpn
uit de vereenigingen in het westen van
Schouwen (Burgh, Noordwelle en Eiker
zee) evenwel niet in zijn functie als secir.
van het kringtestuur. Hierna hield dhr.
Siebenga seer. der Z.L.M-, een rede over
eenige economische vraagstukken.
Zoo behandelde spr. ook de sterk op
gedreven land- en pachtprijzen. De groo-
te landhonger ailerwege houdt daling te
gen. Grondverbetering, intensiveering
(tuinbouw) zijn hiervoor noodig, terwijl
de regeering in de droogmaking van de
Zuiderzee een hoopvolle daad verricht.
Ook is het noodig, dat vopr kwaliteit,
sorteering en verpakking ervoor geZorgd
wordt, dat de buitenlandsche consument
zich hecht aan onZe producten. Spreker
kwam tot de conclusie, dat de moeilijk
heden niet in 't bedrijf zelf, maar in de
eerste plaats in 't buitenland liggen en
dat door doelttetyuste organisatie de
macht der syndicaten gefnuikt moet wor
den. Tot slot vertoonde dhr. Siebenga
een interessante film van de schitterende
landbouwtentoonstelling te Dortmund in
1927. Waar de heele rede van dhr. Sie-
tOmga uitmuntte door helderheid, kern
achtigheid en rijkdom aan inhoud, was
de lof hem door den voprz. aan 't einde
toegezwaaid, ten zeerste verdiend.
NOORDGOUWE. Open'tiare vergadering
van den raad dezer gemeente pp 22 Jan.
Alle leden tegenwoordig. Voorzitter de
burgemeester- Alvorens met de werkzjaam-
heden te beginnen, wenscht de voorzitter
de leden en hunne gezinnen in 1927 alle
goeds toe en hoopt dat de gemeente voor
rampen en tegenspoeden bewaard moge
blijven. De heer Schikker dankt den voor
zitter voor de gesproken wöorden en
wenscht hem en zijn gezin wederkeerig
een goed jaar. Aan de orde komt het
voorstel van B. en W., om niet over te
gaan tot het bouwen van een gymnastiek
lokaal aan de o.l. school. Voorlezing ge
schiedt van een brief van het hoofd der
school behelzende een uitvoerig betoog
ten gunste van zoo'n lok dal. De meenin-
gen omtrent den touw zijn tamelijk ver
schillend. De voorstanders worden door
de tegenstanders bestreden en omgekeerd.
Ncid&t het voor en tegen rijkelijk zijn deel
heeft gekregen wordt tot stemming over
gegaan. Het voorstel wordt aangenomen
miert 4 tefgen 3 stemmen. Daarna volgt het
voorstel van B. en W. tot het bouwen
van een leslokaal aan die school, welk
voorstel Z.n.st. wordt aangenomen. De uit
voering wordt aan B. en W. overgelaten,
terwijl het de bedoeling is het werk in
de gemeente te doen blijven. Na bespre
king en discussie wordt besloten als nieu
we leerkracht wegens uiltlreiding van het
aantal kinderen aan de o.l. school eer.
onderwijzeres op te roepen in het bezit
der ekte nuttige handwerken en bevoegd-
voor vak j. Voorlezing heeft plaats van
een brief van de N.V. „P.Z.E.M." 'betref
fende de meerprijs ven een ondergrondsch
net ten opzichte van een tbvengrondsc'h
net in de kom1 „Noordgouwe" tot aan
Kloostenveg en 'te Sohuddébeurs kom van
ef Oude Tol tot aan het tramhuisje. Voor
de kom Noordgouwe bedraagt de meer-
(pirijls f 4250,— en voor de kom Schudde-
beurs f 2750—, rlles buiten het noodige
straatwerk, dat voor rekening der ge
meente komt. Te Noordgouwe is daarbij
gerekend op 7 straatlantaarns en te
Schud'defc'eurs op 6- De aanlegkosten van
de straatverlichting zijn in de meerkosten
begrepen. 8 M. aansluitleiding is vrij,
meerdere lengte moet door den betrok
ken aangeslotene worden betaald naar
verkiezing tegen f 0,25 per M. en per
jaar of f 2 50 per M. ineens. Aansluiting
aan het bOvengrondsch net buiten de kom
men kan alleen geschieden wanneer de
betrokkenen garantie stellen. De voorzit
ter deelt het voorstel v;an B. en W. mede
om' de meerkosten van een ondergrondsch
net in beide kommen, zooials boven is
medegedeeld, voor rekening der gemeen
te te nemen en om dat net te Schudde-
beurs verder door te trekken tot de wo
ning van v. d. Klooster mits de men
schen aldaar aansluiten, en daaraan dén
wemsch toe te voegen, dat bij aandrang
v,an betrokkenen tot verdere uitbreiding
der gemeente zoo mogelijk mede zal
helpen. Na bespreking en discussie wordt
het voorstel van B- en W. aangenomen.
In behandeling komt het voorstel van B.
en W. om de kosten van het onder
grondsch net ten laste der gemeente ko
mende, alsmede de kosten van het te
touwen leslokaal aan de o.l. school te
vinden uit een geldleening. Dhr. Schik
ker wil de kosten voor het leslokaal
vinden uit het overschot op de gewione
middelen hetgeen bestrijding uitlokt. Het
voorstel van B. en W. wordt verworpen
We|ti 6 tegen 1 sillém!. De heer van Citlers
doet het voorstel de uitgaven vaa het
leslokaal te vinden uit het overschot op
de gewone middelen en de uitgaven van
het ondergrondsch net uit igéldleening.
Dit voorstel Wordt met ip|pj 1 tn(a. algemeene
stemmen aangenomen. Nadat nog een op
merking is gemaakt over het vrijaf ge
ven op school bij de laatste ijsvermaken1
wordt de vergadering gesloten.
OUD-VOSSEMEER. Eenige jaren lang
was er aan de overzijde van de Eendracht
een roeiboot én tevens een persoon be
schikbaar, die het mogelijk maakten te
dezer plaatse des nachts genees- of ver
loskundige hulp in te roepen; nu er te
Nieuw-Vosmeer zelf een arts gevestigd is
en zeker tot groote tevredenheid van de
ingezetenen dier plaats geen gebruik meer
behoeft gema ikt te worden van een en
ander heeft het gemeente-bestuur der
laatst genoemde gemeente tesloten de
roeitloot bij inschrijving te verkoopen; zij
bracht slechts de luttele som van/ f 43 op.
LANDBOUW KÏJ VEETEELT,
VEREEN. VAN OUD-LEERLINGEN
R. L. W. S.
Dinsdag hield de Vereeniging van Oud
leerlingen der Rijks Land'blouww in ter-
school te Gpes eene algemeene vergade
ring in het Schuttershof aldaar, onder
voorzitterschap! van* den heer D. W. Lin
de n'bfergh. Spir. betreurt, dat er niet meer
belangstelling is voor deze vergadering,
omdat de jongeren juist 'belang mpeten
stellen in het organisatieleven. Spreker
wekt de aanwezigen op niet-leden tot
aansluiting op te wekken, daar den een
ling niet kan 'bereiken, wat eene vereeni
ging wel kan.
De secretaris, de heer C. O. J. Hen-
drikse, deed mededeeling van de dopr
den algemeenen Bond in 1929 te houden
excursies.
Medegedeeld wordt, dat de algemeen©
bond in 1930 een excursie naar Zeeland
zal houden.
De secretaris bracht daarna het jaar
verslag uit. Spr. mentoreerde de gehou
den jubileum vergadering, herinnerde aan
de pogingen om' ontwikkelinjgseursussenj
te organiseeren en bracht dank aan de
Zi. L. M. voor de ondervonden méde
werking.
Het jaarverslag wérd onder dank aan
den secretaris goedgekeurd.
De secretaris bracht vervolgens ver
slag uit van de Algemeene vergadering
van den Algemeenen Bond, gehouden te
Hengelo.
Aan de orde was de bespreking der
ontwikkélingsdagen.
Medegedeeld werd, dat te samen mét
de 2}. U M. en den B. v: G. een dag 'Zal
gehouden worden op 4 Mei, met ver
schillende sprekers over land'bouwpnder-
werpen, en de voorzitter hoopt, dat dit
Voorbeeld zal worden ^gevolgd dpor an
dere sprekers.
De ontwikkélingsdagen zullen afwisse
lend op verschillende plaatsen gehouden
worden. I
De heeren A. C. Zandee en C- O. J.
Hendrikse wérden bij acclamatie als be
stuurslid herkozen.
Het volgende punt der agenda w-as het
verslag der Commissie vopr de Pensioen
regeling in den Landbouw, waarbij |de
voorz. mededeelde, dat het rapport nog
niet is verschenen, maar het voorstel zal
Zijn; een regeling te treffen 'met Pemsioen-
risio'o en spr. wekt pp 'bij verschijning in
't Zeeuwsch Landbouwblad er gloed nota
van te nemén.
De secretaris brengt bij de rondvraag
ter sprake de kwestie van de Verplichte
aftreding van de hoofdbestuursleden der
Z„ L. iM. Spr. zöu de verplichte aftreding
betreuren, want goede krachten moeten
niet na zes jaar een jaar rust méeten
nemlen.
De voorzitter zégt, dat het vraagstuk
binnenkort in de afdeelingen der Z..LJVI.
zal komen. Daar Zal men Zijn stem' kun
nen uitbrengen. Als de meerderheid er
vopr is, zal het bestuur der ZrL.M. zich
er wel bij neerleggen.
PLUIMVEETEELT.
Enkele wenken vo,:r de koude dag en.
Winterweer, met vorst en sneeuw geeft
bevroren water, harde grond. Houdt de
kippen finnen. Ze kunnen niet anders dan
t©vroren kam en lellen en snot opdoe,n
en van de leg geraken. Geeft ze een extr.i
Wiijj 'zien thans in, lwiajt pps te doen staat:
Vlaamsch nationaal tot het uiterste...
Het logische en eenig-mogelijk eind
doel Van onze Vlaamsch-netionale bewe
ging is de wederaansluiting van Vlaande
ren bij Groot-Nederland. Als eerste stap
in die richting streven wij naar de zoo
groot mogelijk, volledige politieke zelf
standigheid van het Vlaamsche volk.
Het groote Nederlandsctie 'beschavings
leven heeft men in twee stukken ge
sneden: Ze moeten weer bijeen.
Erv zijn er die Zeggen: kijk eens
hoe alles bloeit, hoe uw Vlaamsche litera
tuur is ontwikkeld. En dan noemt men
een half dozijn of een dozijn- schrijvers
als Felix Timmermans, uw afgod.
Doch laten we openhartig Zijn: wat is
de geestelijke waarde van die Vlaamsche
boeken, welke gij zoo amusant en lees
baar, vindt? Wat hebben wij om te stellen
legen uw ontwikkeling, geestelijke diepte
en bezonkenheid?....
Gij, als cultuurvolk, zijl de geest, wij
het Ihart, de warmte van leven en 'bloed.
Deze twee alleen kunnen de harmonische
Nederlsndsche cultuur-eenheid tot stiod
brengen.
Daarom moeten Wij tot elkaar komen
in liefde en begrijpen. Wat gij in ons
apprecieert is aardig, maar wat gij over
het hoofd ziet, is die nood van 't Vlaam-
sche volk, dat strijden moet uur aan uur,
dag aan dag, voor de zége van de Neder-
landsche 'beschaving daar in het Zuiden.
Dat Zien velen onder u over het hoofd
en daarvoor hebben onze mannen gestre
den en geledeh.
Ik héb u precies gezegd, wat wij wil
len, omdat wij voor alles noodig hebbén
oprechtheid tegenover elkaar.
Het gaat om het leven van een volk,
dat een deel is van den Nederlandschen
stam. Fransch Vlaanderen is reeds ver
loren gegaan. Was er niet geweest die
strijd van dag aan dag, ook het Vlaan
deren van heden Zou even diep Zijn ver-
Zonken ,ini den kuil der verwording, aldus
eindigde Moens zijn feestrede, welke met
veel bijval werd ontvangen.
'bedekking turfstrooisel pf kaf op den
vloer. Die moet nu warm zijn! ,rurf-
strooisel werkt ontsmettend, het neemt
de vocht uit de mest béter op dan kaf.
Om 't ijskprstje te ontdooien in de drink
bakken gieten we er w,at kokend water
op. In groote bedrijven zal men 't met
electrisdhe verwarmers bestralen, of em
mers met warm water verstrekken. Op
passen diat de eiers niet bevriezen! Daar
om niet eens maar drie of vier maal per
dag! rapen. Vooral die voor brpedeiers be
stemd zfljn vprstvrij bewaren. Hangt in de
hokken heele stronken bberekool. Kool
rapen en mangels zijn ook te getlruiken,
hoewel we boerenkool prefereeren (Vita
minen). \Om ze een goed verteerbaar voer
te geven. verstrekken we gekiemde ha
ver. Zet een flinke dikke laag haver in
een kistje op een warme plaats na ze
eerst goed bevochtigd te hebben. De kiem
niet langer dan 1/2 c.M. laten wprden!
Vergeet de grit niet! Velen gevep in de-
Zen tijd met warm water aangemaakt
hoender meel. Dit veroorzaakt di gestie
koortsen. De kippen blijven na 't eten
op een hoopje zitten. Ze zijn wat rillig
(net als de menschen na een flink warm
maal!) Beter is droog voer te geven.
NIJVERHEID EN TECHNIEK.
"FORD TE ROTTERDAM.
Eenigen tijd geleden heeft de N.V.
Ford's Motor Co. of Holland, zoo deelen
B. en W. van Rotterdam in een voor
dracht aan den gemeenteraad mede, een
aanvraag ingediend voor een industrie
terrein. gelegen dicht bij het centrum van
stukgoederenaanvoer, en tevens dicht in
de nabijheid van de binnenl. scheepvaart-
ondernemingen. Aan de wenschen van
stdress&ntc kan worden voldaan door haar
een terrein te verkoopen. Ontkend kan
niet wprden^, zoo wordt in het stuk op
gemerkt, dat deze tranisactie vpor de
Ford Motor Co-, zeer voordeelig is. De
meerderheid van B- en W. vindt aan
leiding tot het voorstel, om pp de trans
actie in te gaan. omdat zij in het tleho.ud
van het bedrijf van Ford te Rotterdam
een overwegend belang ziet, temeer nu
het de bedoeling blijkt te Zijn. Rotterdam
tot invoerhaven voor geheel West-Europa
le maken.
RADIONIEUWS.
RADIO VOOR DE LANDBOUWERS.
De 'reg. te Boedapest heeft onlangs bij 't
Hongaarsche Parlement een wetsontwerp
ingediend, waarbij de dorpsbesturen ver
plicht worden er voor te zorgen, dat in
een voor het publiek toegankelijk lokad
een radio-toestel steeds bedrijfsklaar staat
opgesteld. Op deze wijze zullen de' land
bouwers op de hoogte worden gehouden
van de weerberichten en het prijsbeloop
der landbouwproducten.
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN.
UIT SALOMON TIJD.
Uit Kaïrp meldt het Ned. Tel. Agent
schap, dat er volgens berichten in de
Egypte-bladen, te Jeruzalem een graf
is op'gégraven van de Egyptische favorite
van konin'g Saliomp: deze grafkamer Zou
in pracht die van Toet-Ank-Amon over
treffen en met voorwerpen» van schitte
rende! Schoonheid en giroote waarde voor-
Zien Zijn.
„De mummie lag in een gouden kist
en was gewikkeld in kostbare kleederen,
versierd met edelgesteenten. Aan de vin
gers waren verschillende ringen gestoken
en op het hoofd was een kroon gezet,
'bfeZet mét safieren, smaragden en paar-
DE BELGISCHE SCHIJN-AMNESTIE.
In geen land heeft de amnestie-kwestie
zulk een lijdensgeschiedenis doorgemaakt
als in België. Hoewel reeds bij de wa-
pjenstilstandSbepalingen van Compiègne
amnestie voor alle politieke delicten toe
gezegd was, hoewel de koning bij het
einde van den oorlog aan de Vlamingen
volledige gelijkheid „in rechte eh in fei
te" toegezegd had, werden deze plech
tige beloften als een vodje (papier be
schouwd. België, dat zich altijld op de
schending van zijn trouwens eenzij
dige neutraliteit 'béroepin had, schond
zelf Zijn gegeven woord, zooals het ook
in de Haagsche Conventie gedaan had,
door alle bestuursmaatregelen van den
Bezetter als ongeldig te verklaren. Dopr
het anti-Vlaamsdhe schrikbewind na den
oorlog, hoopte België het activisme den
kopi in te drukken en Viaanderein. definitief
te knechten. Na een tienjarige worsteling
is die toeleg mislukt en voor den drang
van hel volk, evenals vopr de op'nie in
het 'buitenland (Manifest der 200 Wuiten-
landsdhe geleerden en kunstenaars) is
België (gedeeltelijk gezwicht. Er moest
amnestie komten. Maar een tweeslachtig
land als dit, is niet in staat aan de taai
en raskwestie een ruime, rechtvaardige
bevredigende oplossing te igcveh. Na moei
zame besprekingen biet de hopelops ver
deelde Partijen, heeft de Regeeririg een
amnestiewet laten goedkeuren, die even
als alle taalwetten niemand bevredigt.
Alle straffen van activisten worden door
deZe wet „uitgedoofd" verklaard, doch
enkel zij, die tot minder dan tien jaar
veroordeeld zijn, kunnen aanspraak ma
ken opf poljtiéke rechten. Voor de ande
ren, de hoofdleiders, 'blijven alie rechten
vervallen en worden alle verbeurdver
klaringen en geldboeten gehandhaafd, als
ook de vrpegere vonnissen (krachlens de
ongrondwettelijke besluit-wetten van Le
Hêvre) bekrachtigd! Deze schijn-annhes-
nestie Zal ook in 't buitenland geen den
kend mensch om den tuin leiden. Het
verblinde anti-Nederlawdsehe België ver
oordeelt zich zelf. Boven de regeerders,
partijen, volksvijandige 'belangen heen,
Ion. Bij de mummie lag een Hebreeuvrsch
perkament, waarop, naar men meent, ko
ning Salomo zelf heeft geschreven hoe
'Zijn gemalin is gestorven en welke deug
den haar sierden.
Volgens dit geschrift stierf de vrouw,
Moti Maris genaamd, afkomstig uit Mem
phis, in het 36ste jaar van koning Salo
me's regeering. Zij werd onder haaf pa
leis begtraven, „nadat zij zich voor haar
gemaal en heer had opgeofferd".
INGEZONDEN STUKKEN.
Buitenverantwoordeljfkheid der redactie).
Copy wordt niet teruggezonden.
Zierikzee. 22 Januari 1929.
Mlfriheer de Redacteur,
Verzoeke beleefd plaatsing voor onder
staande. ,g|
In Uw fciad van j.l. Maandag 21 januari
vraagt het raadslid j. Catshoek, op mij de
fcbete te willen loepassen voor de te late
aflevering van de nieuwe schuif in den
Sasdam alhier.
De pprzi&ak hiervan is hierin gelegen,
dat dit soprt hout njet altijd rijkelijk in
voorraad is en ik gewacht heb' pp de le
vering van een zeer mooie stam. Daar
dit geen sprookje of leugen is, bewijst,
diat door mij een teak-b'lok is gekocht,
welke b'ijna de aannemingssom verslond,
w«ar ik echter niet tegen op heb' gezien
om een goed stuk werk te leveren.
Wat betreft het aanbrengen van een
vurenhouten tussehenbekleeding is on
waar! Het spijt mij werkelijk vopr u, als
raadslid, dat u zich op eerste aanklacht
van een zoogenaamde mogelijk oneerlijke
wugen niet beter opde hoogte stelde,
elvorens mijn na,am in de Zierikzeesche
Nieuwsbode te gebruiken. Alhoewel een
drukfout voor verbetering vatbaar is, zal
ik hier niet verder over spreken.
Ook de acht-urendag speelt wel eens
een rol, om werkjes van anders 4 weken,
nu mét 3 'weken te verlengen. Mear hier
is u toch voorstander van?
Van den gemeentebouwmeester heb ik
een pluimpje gekregen dat het eerste
klas hout en werk was. Mocht u soms
van een van uw pairtijgenooten iets val-
schelijks worden medegedeeld, onderzoek
dan eerst alvorens gij uw oordeel velt.
Het schijnt mij toe, dat het Lipsslot van
dr. J. de Vrieze^in het blad van December
'28, wel van eerste kwaliteit was, maar
nog niet groot genoeg, of anders op uw
mond niet paste!
Verder spreekt u van knoeierijen en de
steeds meer om zich heen grijpende frau
de tegenover de gemeente. Ik vraag mij
af, kunnen B- en W. zich dergelijke uit
drukkingen la,ten welgevallen, zonder dat
eerst een degelijk rappprt is uitgebracht?
Mijnheer Catshoek, ik acht mij door u
fcéleedigd, .alleen om mijn naam en mijn
zaak door het slijk te halen. Doch het is
mij een trpost, dat juist u de schrijver
bént. Er zijn ook nog raadsleden in onze
gemeente, met een helderen blik.
Zoo nu en dan word mij wel eens door
één pf meerdere partijgenooten van de
S.D.A-P. gezegd, dat ik tegenstander zéu
zijn van den Bouwvak-Arbeidersbond; ook
dit is njet waar. Dit is het téste bewijs,
dat ik vaak werk van de gemeente zeer
laag aanneem, om te trachten, zooveel
mogelijk de menschen aan het werk te
houden.
Ik hoop, dat een en ander tot u door
mag dringen, en u tot leering moge
strekken.
Mijnheer de 'Redacteur, u teleefd dan
kend.
Uw dw„
JÖH.s VAN ALMKERK, Zierikzee.
zullen de twee volken, die België bewo
nen, het centraliseerend 'bestuurssysteem
aldaar ten Val 'brengen en ten slotte over
hun eigen lot 'beslissen. Daarop rekene^
met vertrouwen de vooraanstaande acti
visten, die naar aanleiding van de am-
nestie-caricütuur, helhierna volgend ma
nifest richtten:
Aan de Belgische regiering.
Wij versmaden uwe 'poging en die van
uwe handlangers en trawanten pm pos
te ver deelen, door voor sommigen onzer
de gelegenheid te scheplpen, op vernede
rende voorwaarden hunne politieke rech
ten terug te krijgen en de overigen daar
van uit te sluiten. Het Vlaamsche volk
heeft u daarop voor ons geantwioor(d.
Van dit, ons volk, verwachten wij pnZe
pjolitieke rechten terug. Daarop zullen
wij wachten.
Diegenen onder (ons, die poor uwe
rechtbanken 'b'ij verstek veroordeeld zijn
en wier veroor deel ing gij' nu onherroepe
lijk laat verklaren, om hun de gelegen
heid te ontnemen legen deze vonnissen
in verzet te komen op, tijd en wijle als
zij dit wenschelijk züllen oprdeelen, tee
kenen tegen deze nieuwe rechtsverkrach
ting protest aan. Dopr elke wet, opk
door de Belgische, wprdt het recht van
den bij verstek veroordeelde om in ver
zet te komen tegen zijn vonnis erkend.
Voor ons, Vlaamsche activisten, mlaakt
gij echter weer een uitzonderingswet. In
plaats van de vonnissen uwer verdwaas
de rechtbanken te vernietigen, zöpals het
VLaamSdhe volk ©ischt, verklaart gij ze
„onherroepjelijk".
Wij protesteeren tegen de verbeurd
verklaring' onzer goederen vpor het heden
en voor de toekomst, dpor het handha»
ven van de geldboeten en de verpordee-
llngen tot schadevergoeding, tegen ons
uitgesproken.
Woeeder dan Alva, de Spaansche tyran,
wilt gij ons niet alleen ons bezit in heft
verleden, maar ook datgene, wat wij in
de toekomst nog verwerven künnen, ont
nemen. 1
Het Vlaamsche volk zal tusschen u en
ons oordeelea. E- v- B
Op den bevrijdingsdag van Dr. August
Borms uit den Leuvenschen kerker, g<f
de Vlaamsch-Hollandische Vereeniging
Kring Flendria" te R'dam een Vlaam-
sdhen kunstavond, waarop die 'bekende
dichter Wies Moens een rede hield oveT
„De en de nood van Vlaanderen
Daar deze treffende uiteenzetting een
juist overzicht van den toestand geeft,
ontleeneni wij aan het uitvoerig verslalg
van de „Maasbode" (18 Jan. Avondblad)
het onderstaande:
,,W|anneer wij echter het heden tescho'j-
wen, hebben wij alleen te spreken over
den bitteren nood van het Vlaamsche volk.
Het begin van dien nood hébben wij te
plaatsen in de 16e eeuw, toen de schei
ding tusschen Noord en Zuid voltrokken
werd. Toen begon de tijd van versukke
ling, in Spaansche, Oostenrijksche, Fr:n-
SChe en ten slotte, en dit is wel de
zwartste tijd, in de Belgische overheer-
sChing, begonnen iin 1830, 'waarvan jhet
100-j.erig bestaan tot bittere spijt van alle
strijdende Vlaamsche inte'.lectueeie jonge
ren ook door Noord-Nederland zal wor
den medegevierd.
De viering van het 100-jarig bestaan
van den Belgischen Staat is de viering
van de honderdjarige verdrukking van
het Vlaamsche volk. Want na 1830 begon
de verfransching van het gerecht, van het
onderwijs, van het leger en alle 'bestuurs-
appararten.1 De plolitiek van den Belgischen
Staat was van den beginne af aan gericht
pp het Verdwijnen van de eigen Vlaatmsdhe
'beschaving en zijn uitingen. Men heeft
getracht en mien is er in geslaagd bij een
groot deel van het Vlaamsche volk, het
gevpel van minderwaardigheid te wekken.
Daartegen is wel gekomen de zooge
naamde Vlaamsche 'beweging, een bewe
ging langen tijd voornamelijk van litte-
rairen 'aiard met een burgerlijk politiek
karakter, om de Vlamingen af te houden
van 'den rand ider algeheele denatiomalisa-
tie, een 'beweging, die pas in en na den
oorlog heetft gekregen de elementen van
heroïsme en tragiek.
Maar desondanks bestaat de Vlaamsche
nood, welke zich uitstrekt over alle do
meinen van ons Vlaamsche volksleven!-
Tpen Breughel zijn békende schildering
van den blmdie, dat aangrijpende doek,
schilderde, projecteerde (hij 't beeld van
zlijn eigen volk, op zoek naar den ver
loren luister van "z'ijn oude glorieuse
Vlaamsche ziel.
De Vlaamsche nood. Men mOet eens
gaan zien in de Vlaamsche werkmans-
treinen, die verwijderde, 'brutale, ver
dierlijkte gezichten van de Vlaamsch2
zonen, ontdaan van allen luister. Spreek
met die honderden jonge Vlamingen uit
Zuid-Vlaanderen, 'die (dagelijks 'naar Wal
lonië gaatn om het wlerk te dpen, wa|arvo|o(r
de Waaluche arbeider zich te hoog acht.
Ziij voelen zich de eTcndigsten, de minst-
waardigen om hun Vlaming zijn.
Er bestaat een Vlaamsche nood overa'.
Maar het Vlaamsche volk bestaat nog
en wij Zullen niet rusten voor het pok
weer een Vlaamsche natie is geworden,
waarin een eigen Wil leeft. En dat komt,
geloof mij, binnen zeer korten tijd zult
ge mérken, waartoe wij in staat zijn. Dan
wordt géboren de eigen Vlaamscha Staats
inrichting, zich aanpassend aan 't eigen
karakter van het Vlaamsche volk.
Ook pp) stoffelijk gebied 'bestaat de
Vlaamsche nood. Hpe heeft de Belgische
regeering de rijkdom|mfeh van 't Vlaajmsche
land aan Fransche kapitalisten uitgele
verd.
Wij strijdende Vlaamscha intellectueeie
jongeren, wij zien nu, dat ons alleen kaïn
helpen: de waarheid onder het oog zien,
reëel, zöoals zij is Wij zijn niet tegen
Frankrijk. Ghéon getuigde (h-t nlog onlangs
toen hij van een tournee door België was
teruggekeerd: bij het Vlaamsche intel
lect zult ,ge in de boekenkasten vinden
de Firanschjen van Villon tot Jean Gocteau
en Claude!, terwijl de Franskiljons nog
zweren 'bij Bazin en andere prullaria.
