Zierikzeesche Nieuwsbode
abonnement:
Vrijdag 3 Dec. 1926. zierikzeesche courant.
advertentien
ÉÉRSTE BLAD.
Postpakkettendienst St.-Nicolaas.
prooadLcj
NGCEIMR?
Gesprongen Handen
ruwe huid
'MPUbOL
Prijs per 3 maanden f 1,50,
franco per post ƒ1,80. Yoor het
buitenland per jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Terschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
van 13 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel. Reclames 30 ets. p. regel.
Bij contract belangrijke korting.
83stej JAARGANG. - No. 11474. Inzending op deu dag van uit-
Dlr. A. J. OE LOOZE Jr. Uitg -Redacteur M J KOSTEN, gave vóór 11 ure.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Aangezien op Zondag 5 December a.s.
geen postpakketbestelling fil worden uit
gevoerd, wordt aan belanghebbenden ge
legenheid gegeven hun postpakketten op
dien dag van 1—2 uur namiddag op het
postkantoor te Zierikzee af te halen.
Het tractaat met België.
Nu in Zeeland allerwege de lijsten cir-
culeeren om te teekenen op 't petitionne
ment dat aan de Eerste Kamer zal wor
den Verzonden door het Zeeuwsche ctomité
van actie tegen het Ned. Belg. verdrag,
waarbij verzocht wordt, het bewuste trac
taat te verwerpen, is het misschien niet
ondienstig, dit ter voorlichting van velen,
die twijfelen of voorstander zijn, een ar-
tikeL over te nemen van prof. dr. H.
Visscher, a.-r. lid der Tweede Kamer,
dat kort geleden in de Groene Amster
dammer Verscheen. Prof. Visscher-schreef
als Volgt:
Loodzwaar drukte het gewicht der ver
antwoordelijkheid op de roerloos stille
Kamer, toen 11 November 1.1. het veel
omstreden tractaat ein 'eiijk in s.tomm'ng'
kwam. Nooit heo' ik zoo diep den aan;g,rij
penden ernst van hel Kamerlidmaatschap
gevoeld. Het zou geen Zin hebben, na al
wat er over geschreven en gesproken is,
nogmaals het tractaat te wegen. Ik moge
slechts eene beschouwing geVen, die
tevens de veelvuldig herhaa'de vraag be
antwoordt, waarom ik mij niet b'ij mijne
fractie aansloot.
In het algemeen achl ik afwijkende-
stemmen niet gewenscht. Politieke par
tijen hebben bestaansrecht. Cvereenstem-
ming in beginsel moet het bindweefsel
zijn, dat de partij saamsnoei t. In de volks
vertegenwoordiging moet daarvan blijken.
Maar alles is relatief en deze onderwer_
ping vindt hare grenzen in de beginselen
en de consciëntie.
Ik heb wel eens meer afwijkend ge
stemd, nadat ik de coalitie verbroken
wist. Toen het gezantschap b'ij den Paus
in het. geding kwam. Kan ik het helpen,
dat mijne fractie het program van ac'tie
vergeten scheen, waarmede instemming
was 'betuigd? Ik was niet de dissenter,
maar de fractie was den koers kwijt.
Ditmaal was er 'geen artikel in het
program Van actie, waarop ik mij gron
den kan. Doch d'it is de fout van hen,
die het tractaat kenden. En de leiding
moet het gekend hebben. Zij had de roe
ping 't antirevolutionaire volk tijdig v:or
te lichten om het voor te bereiden. Wal
ik echter vermoedde, werd bij de discus
sie zekerheid. Er waren leden, die daar
om niet objectief voor het trac'iaat ston
den, omdat zij niet vrij meer waren in
het uitbrengen hunner stem.
Ik heb grooten eerbied voor dir. Nolen's
politiek genie. Niet ieder verstaat als hij
de kunst te spreken als Delphi's orakel.
Doch ditmaal was hij cynisch openhartig.
Hij herinnerde de gegadigden onomwom
den aan hun slaVenboei, eiaair het tractaat
was voorbereid met hunne medewerking
en onder hunne verantwoordelijkheid. 5
leden wees hij als met den vinger aan en
dwong hen vollen steun aan het ontwerp
te geven. Zijn zweep moet wel pijnlijk
gestriemd hebben, want zedelijk stond de
heer Nolens sterk. De heer Heemskerk
kiromde zich in zijn gareel. Met de gratie,
die hem van nature eigen is, trachtte hij
te bewijzen, dat de Kamer best als een
soort columbarium Voor ministers kon
dienen, na hun aftreden wel te verstaan.
Een minister en een Kamerlid zijn er
twee, zoo betoogde hij. Dat een afgetre
den minister noodzakelijk naar de Ka--
mer moest, toonde hij niet aan, noch ook,
dat zulk een bijgezette minister eerst
naar 'de Lethe werd gevoerd, om met de
zielen uit de ondèrwereld het water der
ministeriëele vergetelheid te drinken. De
heer Heemskerk hield dan ook een mooie
rede, Vol fijne critiek, die mij over het
geheel zeer wel geviel, totdat hij kwam
aan de conclusie- Deze deed mij zeggen:
hij spreekt als een Kamerlid, maar zal
steihmen als een minister. Alzoo deed hij.
Gaarne breng ik hulde aan mr. Heems-
QOcU. per doos èil2 cac i
10 W N 4t i II
kerk's talenten, aan zijn rijke gaven, aan
zijne fijne diplomatie. Wie evenaart hem
in soepelheid, in courtoisie, in geestighed!
Dr. Kuyper wist hem in al deze te waar-
deerem zelfs toen hij zich beklaagde
over de eenzaamheid op zijn eenzamen
post. Maar zijn gelaat betrok, als hij
sprak over Heemskerk's politiek. Het "po
litieke streven van den heer Heemskerk
is geheel anders georiënteerd dan dat
van dr. Kuyper. De omstandigheden heb
ben er toe meegewerkt, een deel Vindt
ook zijne Verklaring in deze kieswet, maar
de eivaring heeft de gegrondheid van
Kuyper's vrees bevestigd. De A.-R. Partij
leidt thans aan een soort appendicitis,
waarbij de Kamerfractie de appendix
vormt. Hoe zal ik deze qualificeeren dan
als „appendicitis Coalitical". Laat ik het
toelichten. We hebben eerst de kwestie
van het gezantschap genoten. Hoewel het
program van aclie het gevoelen van het
A.-R. Volk weergaf,- toen het er op aan
kwam, was het gezantschap plotseling
onmisbaar. Toch was het geen levensbe
lang voor het Nederlandsche volk en nog
minder voor hel Gereformeerde deel. Nu
hebben wij het tractaat gehad. Welk een
innig meevoelen met dr. Nolens! En de
komst van het derde is reeds aangekon
digd. De heer Heemskerk zeide, dat mede
zeggingschap wel eens iets was om te
overwegen. Dr. Nolens zong hetzelfde lied
op zijne wijze.
Wat voor politiek is dit nu? Ik bedoel
deze geste van den heer Heemskerk. Me
dezeggingschap is een soort blanco-arti
kel. Niemand heeft er nrv« md toiijWi
begrip van. Ook de heer Heemskerk niet.
Wat daarover op het centralen-convent
ten beste is gegeven, kan allerminst als
afdoend worden aangemerkt. De lezing
Van den heer Smeenk was een saamlezing,
in haar soort niet onverdienstelijk, doch
allerminst doorgedacht uit de diepte der
beginselen.Toch werd het nieuwe arti
kel nu al aangekondigd. Welnu, zóó dreef
dr. Kuyper geen politiek. En de heeren
Vergissen zich in het anti-revolutionaire
Volle, als zij denken'op deze wijze poli
tiek te kunnen drijven. Zij mogen beden
ken, dat men met appendicitis wel kan
leven misschien, maar niet gezond zijn.
Men kan er ook aan sterven. En dat kan
cle A.-R. Partij aan haar „appendicitis
coalitic'a" ook. (Wordt vervolgd).
BINNENLAND.
HET BELGISCH VERDRAG.
De heer S. P. van Eeghen, oud-voorzitter
van de K. v. K. te Amsterdam, heeft, met
vele andere vooraanstaande personen, een
adires aan de Eerste Kamer gericht, waar
in betoogd wordt, dat he"? Belgisch stand
punt inzake de Wielingen aanvaard
wordt, mits het kanaal Antwerpen
Moerdijk uit het tractaait gelicht en Ne-
deriancl's recht tot sluiting van de
Schelde ook Voor oorlogsschepen door
België wordt erkend.
AFSCHAFFING COLLEGES VAN
ZETTERS.
Ingediend is een wetsontwerp tot af
schaffing van de ool/eges van zetters voor
's Rijks directe belastingen. Deze college?
van zetters eischen jaarlijks van de schalt-
kist een uitgaaf Van ongeveer f 64.000.
Sedert de administratie deT belastingen
over meer en betere gegevens beschikt
dan Vroeger, hebben de colleges van
zetters voor een zóó belangrijk deel hun
waarde verloren, dat ze zonder bezwaar
kunnen worden gemist.
SALARISVERHOOGING en 7e LEERJAAR.
Het Haagse he Correspondentie-Bureau
meldt:
In tegenspraak met hardnekkige be
richten in sommige bladen vernemen wij
van de meest bevoegde zijde, dat de
Regeering geen uitvoering zal kunnen ge
ven aan de beide door de Tweede Ka
mer aangenomen moties tot salarisverhoo-
ging en tot onverwijlde invoering van het
zevende leerplicht jaar. Zooals in de Me
morie van Antwoord over de begrooting
van Financiën voor 1927 is medegedeeld,
zouden die beide moties te Zamen 20
millioen 'sjaars kosten; zijn deze milli-
oenen -7zelfs Voor geen gering deel be
schikbaar" en kan „reeds om die reden
aan die moties geen gevolg worden ge
geven".
Ter oVerfcrugging van de kloof tus-
schen Lager-onderwijswet en Arbeidswet
zullen binnenkort worden ingediend eeo
wijziging van art. 203 der Onderwijswet
die heerlijk, vau
qeu.rensmaak.ei2-
Tochsoedkoop is
KOFFIE. „DE PAUW"
en een regeling van het leerlingenwezen.
Dat de Regeering bij één van die twee
ontwerpen zou „cjvernemen" gelijk be
richt wordt of ook maar aanvaarden
een amendement tot herstel Van het 7e
leerplichtsjaar is uitgesloten. Zoodra zich
een nieuw overschot op de begrooting
Voordoet, zal het herstel van 't zevende
leerplicht jaar preferent zijn aan verdere
belastingverlaging. Wanneer dit het geval'
zal wezen, valt niet te voorspellen.
AFSCHAFFING
DER SPEELKAARTENBELASTING.
De Tweede Kamer heeft z.h.st. goed
gekeurd het wetsontwerp tot afschaffing
van de speelkaartenbelasting. Hij 'deze wet
welke 1 April 1927 in werking treedt,
is gelegenheid gegeven, teruggaaf van be
lasting voor onverkochte en ongebruikte
spellen te bekomen.
HET NIEUWE RIJWIELPLAATJE.
Het rijvviel-belaslingplaatje voor 1927
zal in het midden een vierkanten vorm
hebben, in afwijking met dat van 1926, (dat
rond was. Het zal ditmaal in rood koper
worden uitgevoerd.
PARLEMENTAIRE KALENDER.
t,K,wie ecu maaiwf" -geieaén
de voorspelling waagde, dat de dagen
van Prof. Slotemaker de Bruine als Mm.
geteld waren, heeft zich misrekend. In
dezelfde mate als zich misgerekend heb -
ben degenen die voorspelden, dat de Co
alitie weldra weer „gezond als een viseh"
zou wezen, dal de vroegere coalitie-vrien
den wel weer spoedig de vredespijp, zou
den gaan rooken.
Minister Slotemaker de Bruine heeft in
een vrij korte rede de vele sprekers bij
Arbeid beantwoord. Inzake de verdere
uitvoering heeft de Minister geen nadere
toezeggingen gedaan; aan de Kamer werd
de les voorgehouden, dat men in de eer
ste plaats dient te letten op den econo-
mischen toestand alsmede op de psycho
logische gesteldheid van ons volk, dal
voorzichtig genoeg is om het buitenland
niet opnieuw vooruit te hollen, zoolang
de achturendag nog volstrekt niet inter
nationaal is. De Minister heeft nu gekozen
voor de uitbreiding tot het winkelperso
neel, gecombineerd met een regeling in
zake dê winkelsluiting; daarna zal het
verplegingspersoneel aan de beurt komen.
Voorts heeft de Minister aangekondigd
een regeling van de moederschapszorg; Ln
het ontwerp-Ziektewet zal een moeder
schapsverzekering voorkomen, die zich
uitstrekt over zes weken vóór en zes we
ken na de bevalling.
Natuurlijk bleef de heer Stenhuis on
voldaan en nijdig gromde hij voortdurend
naar den Minister, die overigens een en
al opgewektheid 'oleef. In zijn repliek
was de heer Stenhuis echter buitenge
woon mak; hij wilde geen motie voor
stellen, omdat de vrijz.-dem. toch niet
wilden meegaan: „het gaf toch niets"
en hij gevoelde niets voor een manifes
tatie zonder meer. De heer Stenhuis die
voor een motie terugdeinst! Men schijnt
dus genoeg leergeld te hebben betaald
met de drie moties bij de algemeene be
schouwingen, die de Regeering thans blij
kens een officieele mededeeling naast zich
neerlegt!
In de avondvergadering heeft Minister
Donner de spreker bij Justitie beant
woord Zijn rede bracht weinig nieuws, en
bevatte uitsluitend negatieve toezeggin
gen Wel liet de Minister duidelijk door
schemeren, dat, hoewel hij deel uitmaakt
van dit intermezzo-kabinet, hij zich bij
zijn beslissingen uitsluitend laat leiden
door zijn A.-R. beginselen. Intusschen er
kende de Minister, dat de Overheidstaak
ten opzichte van het geestelijk leven ten
zeerste beperkt is. Doch daarmede klopft
al weer heel weinig de jacht op vereeni-
gingen, welke een aan den Minister on
welgevallig doel nastreven. Zoo nu en
dan krijgt men wel een eigenaardigen, kijk
op de homogeniteit van dit Kabinet!
Deöember, Heden voortzetting van Ar
beid. Het gaat met de begrooting steeds
trager; vele leden schijnen hun redevoer
ringen van een halfjaar geleden nog eens
te hebben overgeschreven en draaien die
bij gebrek aan beter nog maar eens af.
Wt ijne pijptabak is
En de Minister antwoordt natuurlijk pre
cies hetzelfde als slechts enkele maanden
geleden. Gelukkig verstaat hij de kunst
om den schijn te wekken alsof hij heel
gewichtige dingen zegt, maar op de ke
per beschouwd en ontdaan van schoone
woorden, blijft er niet heel veel over, en
is men aan Jhet slot nog even wijs.
Staatspensioen blijft de Minister con
trabande noemen; hij acht dit niet pas
send in het „grootsche geheel der sociale
verzekeringen". Toegezegd werd voorts
de instelling van een commissie voo-r de
vraag van de tewerkstelling van ongevals
invaliden. Hiermede zou het debat zijn
afgeloopen, ware de heer Braat niet op
den zonderlingen inval gekomen, plotse
ling met een slecht gestelde motie te ko
men, strekkende om alle invaliden en
65-jarigen een minimum-inkomen van f 5
per week uit 's Rijks schatkist te waar
borgen en om in één moeite door de
premiebetaling door werkgevers en de
geheele pensionneerlng van ambtenaren
af te schaffen. De Kamer weigerde te
recht dit 'broddelwerk en was verstandig
genoeg om deze dwaze motie niet in be
handeling te nemen.. De heer Rrafl« bnd
er zen danig schik in
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEE. Toen Donderdagavond de
chsuffeir D. met zijn 'bus tusschen Brui-
nisse en Oosterland, voor de bus van
de W. wilde uitwijken, reed hij tegen een
langs den weg liggenden hoop steenen.
Gelukkig vervoerde hij juist geen passa
giers. De chauffeur kwam met den schrik
vrij, doch de bus is zwaar beschadigd.
ST.-PHILIPSLAND. Ais een bijzonder
heid kan gemeld worden, dat in onze
gemeente van ruim 2000 zielen, over de
geheele maand November geen kinderen
zijn geboren, geen huwelijken zijn geslo
ten en niemand is overleden.
Ged. Staten Van Zeeland hebben de
salarissen van burgemeesters, secretaris
sen, ontvangers en wethouders der onder
scheidene gemeenten als volgt vasltge-
steld:
Eerste klasse, gemeenten met minder
dan 800 inwoners, resp. f 770, f 900, f 250
en f40; 2e klasse (801—1200 inw.), resp.
f 1020 f 1200, f 320 en f 50; 3e klasse. (1201
1600 inw.) resp. f 1280, f 1500, f 400
en f70; 4e klasse (1601—2000 inw.) resp.
f 1530, f1800, f500 en f 100; 5e klasse
(2001—3000 inw.) resp. f1790, f2100, f620
en f140; 6e klasse (3001—4000 inw.) resp.
f2130, f2500, f800 en f180; 7e klasse
4C01—5000 inw.) resp. f 2250, f 3000, f 1000
en f320; 8e klasse (5001—6000 inw.) resp.
f3060, f3600, f1300 en f270; Zierikzee
f 3SOO, f3900, f 190D en f500; Goes 14200,
f4200, f1900, f 1000; Neuzen f 4200, i 4200,
f 1900 en f600; Middelburg f5500, f 5200,
f3600 en f2000; Vlissingen f5500, f5200,
f 3000 en f 1500.
Voor de burgemeesters, secretarissen
en ontvangers gaat deze regeling in 1
Januari 1927 en voor de wethouders 1
September 1927.
Voor de drie eerst genoemde function-
narissen zijn dit minima, waarbij komen
de nader omschreven periodieke verhoo
gingen.
BURGH, Dinsdagavond j.l. hield de IJs
club „Haamstede en Burgh" een algem,.
vergadering in de zaal van dhr. v d.
Moer; tegenwoordig waren 36 leden. Door
den penningm. werd rekening en verant
woording gedaan; de rekening in ontv.
en uitg. resp. met f 296,G4:y en, f 191,44"',
dus sluitend met een 'batig saldo van
f 105,20 werd met algem. s.emmen goed
gekeurd Hel aftredend bestuurslid, dhr.
J. Fokker werd herkozen, terwijl inplaats
van de aftredende bestuursleden, de hee
ren H. v. d. Stolpe en A. van Zuijen, die
als zoodanig niet meer in aanmerking
wenschten te komen, benoemd werden
de heeren S. J. Hartog en M. J. Blom.
De contributie voor het volgende boek
jaar werd vastgesteld op f 1, terwijl
een door dhr. Janzen ontworpen plan
tot vergroeiing der ijsvlakte van de baan
werd aangehouden tol de volgende voor
jaarsvergadering.
Doos 30-60-90ct.
Tube 60ct.
Bij Apoth.en Drogisten
PREDIKBEURTEN.
Zondag 5 December te Zierihtee.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 mre, ds, Waardenburg.
Kleine Kerk. 10 nre, dr. Beider.
's Avonds 6 30 ure, zend Blinde (Najaars-
rerg. Class. Zending).
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Groeneveld van Terneuzen,
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. v. d. Molen (H. Avondm2, Lees-
dienst en 6 are, ds. v. d. Molen (Dankz.)
Evangelisatie JernSl II.
10 én 7 ure, Gewone dienst.
Oud-Geref. Gom.
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
De P.Z.E.M.
We lichten uit de rede van den Com
missaris der Koningin, die Dinsdag de
eerste vergadering van de Commissie van
Advies van de P.Z.E.M- opende, het vol
gende
Voor de beide Bevelanden en de Noord-
groep, omvattende Schouwen en Duive-
land, Tholen en St.-Philipsland, geldt de
uitspraak der Staten, dat de electrifica-
tie dier landstreken alleen dan door tus-
schenkomst van de P.Z.E,M- zal worden
ter hand genomen, indién in die streken
zelve door het geven van de noodige
waarborgen blijkt, dat men met zijn tijd
wil meeleven en niet het risico op de
schouders der P.Z.E.M- wil afschuiven.
Het is mijn vaste voornemen, aan die
uitspraak der Staten, zoolang zij van
kracht is, krachtig de hand te houden.
Mocht hel onverhoopt blijken, dat de
inwoners van die deelen onzer provincie
op den duur weigerachtig blijven de van
hen gevraagde medewerking te geven,
dan zal m.i. alleen dan van eene andere
oplossing sprake kunnen zijn, indien daar-
ui
up cle provfc/cie worden gelegd, niet te
drukkend zullen zijn.
Een groote moeilijkheid misschien
wel de grootste moeilijkheid zal daar
bij zijn het treffen van een regeling ten
aanzien van die gemeenten, welke een
eigen gasfabriek hebben. De Raad van
Bestuur is dienaangaande uitermate dili
gent. Krachtens een Statenbesluit zal voor
de Bevelanden en de Noordgnoep de
stroom van de Noord-Brabantsche Eleo
triciteits-Mpij. worden aangekocht. Reeds
sedert langen tijd zijn er daarover met
den Raad van Commissarissen en den Di
recteur dier Maatschappij onderhandelin
gen gevoerd, maar tot mijn leedwezen
zijn er nog eenige punten waaromtrent
wij het nog niet eens zijn geworden.
ZEEUWSCHE KALENDER.
Herinneringen der week.
5 December.
1798. Contract betrekkelijk de overneming
of naasting der kerkgebouwen te
Zierikzee tusschen de onderschei
dene kerkgenootschappen aldaar.
6 December,
1587. Leicester vertrekt1 uit Vlissingen
naar Engei&nd.
7 'December.
1540. Te Zierikzee wordt een persoon
om het geloof levend verbrand.
8 Dedember.
1573. Mislukte aanval op de stad Tholeat
door Jhr. Arend van Dorp, gouver
neur van Zierikzee.
9 December.
1818. Inwijding der Israëlietische school
te Middelburg.
10 December.
1616. Geheel Staats-Vlaanderen wordt
onderworpen aan de rechtspraak
van den nieuwen Raad van Vlaan
deren te Middelburg.
11 December.
1813, De beide commissarissen-generaal
over Schouwen en Duiveland, van
wege den Prins van Oranje Nassau
naar deze eilanden gezonden, ko
men te Zierikzee aan.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Dinsdag 30 Nov. hield de Vereen. O. L.
der Tuinb. Wintercursus te Zierikzee een
buitengewone Vergadering op de boven
zaal van het „Huis van Nassau". Alsi spre
ker trad op het eere-lid der vereeniglng,
de heer H. Balk, assistent aan t Bureau
van het Kalisyndicaat te Amsterdam, met
als onderwerp: Het kaligebruik in den
land- en tuinbouw. De voorz., de hee,r
C. O. J. Hendrikse, opende de goed be
zochte vergadering. Nadat hij allen helt
welkom had toegeroepen, in 't bizonder
den heer Stevens, directeur der Land-
bouwwinterschool te Goes, ging spr. even
