Zierikzeesche Nieuwsbode
DERDE BLAD
behoorende by de
van Vrtydag 18 April 1924, no. IK 71.
B U I T
Een geraffineerde opllcbtster.
Naar de „Lokalanz." vertelt,, is een be
kend Berlijnsoh bankier het slachtoffer
geworden van een geraffineerde oplicht-
ster. In Sept. 1923 dook in de Berlijn-
sctte uitgaande wereld het echtpaar Fran
cis Szell op, dat' o.a. kennis maakte met
een rijk bankier,, die al heel spoedig on
der den invloed kwam van de mooie
mevrouw Szell. Deze vertelde hem in
vertrouwen de dochter te zijn van Fürsl.
Hohenlohe-Mariao'-Staremberg, op 17 jaar j
met Szell getrouwd te zijn, en na van j
hem gescheiden te zijn toch weer tot
haar man teruggekeerd te zijn. Szell had
haar thans echter zonder 'n cent laten
zitten. De bankier hielp haar eerst aan
100 goudmark, toen aan 1000 M.; hij
beloofde haar te trouwen; de vader van
mevrouw Szell bleek een geweldig spe
ler, die, geholpen moest worden een
taak, die vroeger Szell welwillend op:
zich nam de bankier gaf 1000 dbllar.
Begin Dec. ging mevrouw naar Schierke
in de Harz tot herstel van haar gezond
heid; de bankier volgde en'trof tot zijn
verbazing daar ook Szell aan. Na enkele
dagen moest mevrouw Szell plotseling
naar Meran, haar vader was stervende;
na twee dagen komt het telegram, dat de
patiënt overleden is, de treurende doch
ter heeft 6000 M. noodig om het stoffe
lijk overschot van haar vader naar Mün-
chen te doen overbrengen; teruggekeerd
te Berlijn weet zij 70.000 M. los te krij
gen om speelschulden van haar vader
te betalen. Schatrijke bloedverwanten in
Amerika w:l zij nu gaan opzoeken om
huu hulp in te roepen en spreekt met
haar vriend den bankier af de reis sa
men te maken en elkaar te Londen te
treffen, daar zij eerst nog naar Hannover
moet. De goedige en goedgeloovige ban
kier wachtte echter tevergeefs te Londen
en vernam later van de justitie, dat zijn
vriendin allerminst een „Furstin" was,
doch Maria Furst, een Be:ersehe, die met
Francois Szell, uit Boedapest, leefde. De
ontroostbare bankier heeft thans een
groote belooning uitgeloofd voor de ge
vangenneming van het geraffineerde paar.
Waar zijn dc gakken
Men kent de spreekwijze welke slaat
,op de getalsverhouding tusschen de dwa
zen in en buiten de gestichten.
Een recent voorval komt dit bekende
woord op merkwaardige wijze jlustree-
ren. In het krankzinnigengesticht te Do
negal (Noord-Ierland) staakt hst verple-
gingspersoneei. Van alle kanten hebben
de famitieleden van de ongelukkige men-
schen er zijn daar 600 waanzinnigen
reeds verzoeken tot den directeur ge
richt, om de patiënten thuis le mogen
hebben, daar zij het onverantwoordelijk
vinden, om hen zonder toezicht te laten.
Hoe maken het ondertussohen de krank-
zinnigen? Naar verluidt zeer verstandig!
Het personeel is weggeloopen en heeft
de technische bedrijven in wanorde ach
tergelaten. Onder de gekken is een in
genieur, die totaal waanzinnig reeds 25
jaar in het gesticht verblijft. Deze heeft
nu met hulp van een krankzinnige ma
chinist alle apparaten weer in werking
gesteld. Er heerschl de meest volmaakte
orde, er kan weer gebakken, gekookt
en verwarmd worden. Ook het vraag
stuk van koken en tafeidienen is opgelost
Op een aanvraag meiden zich 40 manne
lijke en 30 vrouwelijke krankzinnigen als
kok en tafeldienaar aan. En de kost
is wat goed. Een ander bevreemdend ver
schijnsel is, dal 74 razende gekken door
dé andere meer bezadigde krankzinnigen
terdege in bedwang worden gehouden,
De eenige, die men in dit groote krank
zinnigengesticht voor waanzinnig zou hou
den is... de d:recteur. Hij weet niet meer
of' hij nog lee/t en twijfelt aan zijn ver
stand. Het geheele bearijf voor krank
zinnigen wordt door louter gekken op
perfecte wijze en methodisch in stand
gehouden. Het meest rustige en voorbeel
dige oord in het onrustige Ierland is het
krankzinnigengesticht van Donegal. Dc
geschiedenis geeft te denken.
Ongehuwden-bclasttng; in Rusland.
In de eerste revolutie-jaren waren de
bolsjewiki ijverig in de weer, 't familie
wezen te vernietigen en de noodzakelijk
heid van de opvoeding van de kinderen
door den staat te prediken. In den bur
geroorlog werden ontelbare kinderen tot
weezen. De hongersnood vergrootte dit
aantal nog zeer belangrijk. Zelfs in een
half-geciviliseerd land zal het aantal huis-
en daklooze en van bedelen levende kin
deren wel nauwelijks zoo groot zijn als
in de Raden-republiek. De kinderen wer
den aan de huisgezinnen onttrokken, doch
de beloofde verzorging door den staat
bleef uit. De weinige tehuizen, welke aan
de aanzienlijke reizigers werden getoond,
herbergden nauwelijks eenige duizenden
kinderen, het aantal bedelende kinderen
bedraagt echter meer dan een millioen,
In Moskou loopen de wilde honden en de
wilde kinderen in alle straten rond en
niemand bekommert zich om hen. De
scherpe critiek in de buitenlandsche pers
heeft wel eenig nut gehad en men begon,
onder aanhaling van een uitspraak van
Lenin, propaganda te maken voor de kin
derverzorging. In het geheele land werd
de trom geroerd en kazernes, arbeiders
communen en dorpen werden opgeëisoht
tot herberging van kinderen. Doch aan de
moederborst van den staat ontbrak het
aan de voedingrijke melk, het kapitaal,
en men moest een beroep doen op de
particuliere weldadigheid. De staatsmidde
len waren zoo beperkt, dat een geheele
reeks van opvoedingsgestichten moest
worden gesloten en de pleegkinderen
daarvan aan hun lot moesten worden
overgelaten. De regeering van de Oekra-
ine heeft nu bij de Bondsregeering een
voorstel ingediend, een belasting voor on-
gehuwden van beiderlei kunne in te voe
ren en volgens dit voorstel zullen alle
ongehuwden, die vallen onder de belasting
op het inkomen en de vermakelijkheden
en die geen kinderen onder de 18 jaar,
minderjarige broeders of zusters of niet
tot werken in slaat zijnde ouders of an
dere familieleden nloeten onderhouden,
met 50 pCt. van hun inkomstenbelasting
worden belast. Deze belasting zal uitslui
tend dienen voor het onderhoud van on
verzorgde kinderen. Het schijnt derhalve,
clat het met de propaganda voor de
vrije 1 iefde, het onwettelijke huwelijk en
de overname van de kinderen door den
staat, niet heelemaal in orde is. De vraag
is thans, of deze belasting het aantal man
nelijke en vrouwelijke ongehuwden in
Rusland zal doen dfnemen.
voor de trouwe opkomst sloot de voor
zitter de vergadering.
NIEUWERKERK. Maandagavond hield
de Ver. van varkenshouders hare jaar
vergadering in het café „De Wereld".
Uit het verslag van den boekhouder, dhr.
M. van 't Hoff Jz., bleek, dat waren
aangegeven 131 varkens; ziek aangege
ven 10; gestorven 1. Uitgaaf wegens ver
lies f 19,85; ingeënt 75 varkens. Uit de
rekening over 1923 kreeg men te hooren
dat de "inkomsten bedroegen (met in
begrip van uTgezet kapitaal) f 1109,10'"'
en de uitgavieu f 223,78, zoodat het to
taal bezit van den bond f' 885,325 be
draagt. De aftr. bestuursleden, de hee-
ren Jaci Bouman, voorzitter, W. Wandel,
commissar's, werden bij acclamatie her
kozen. Het aantal leden was bij het .be
gin 1923 85; 6 leden vielen af en 5
nieuwe leden lieten zich inschrijven, zoo
dat thans de ver. 84 leden telt. Ook werd
nog besloten, om in de maanden Juni,
Juli, Aug. en Sept. geen nieuwe leden
aan te nemen.
RECHTZAKEN.
8 I NN EN LAND.
Vergeten.
In de ,„Tel." dicht Cl. Doorenbos:
De verlaten oude zwerver,
Moe geloopen door den dag,
Was gelukkig en tevreden
Toen hij op de cel-bris lag.
Voor zoo'n afgeleefden tobber
Is er niet veel medelij,
Want zoo'n man betaalt zijn tol niet
Aan de Groote Maatschappij.
In het hok voor arrestanten
Kreeg hij gratis nachtverblijf,
Op de koude, harde slaapplaats t
Strekte hij het oude lijf. i
Achttien dagen, achttien nachten
Gingen troosteloos voorbij,
Niemand dacht aan dezen zwerver
(Net als in de Maatschappij).
Toen, inééns, kwam de ontdekking,
O, wat een Politiebok!
Achttien dagen, achttien nachten,
Doodgehongerd in het hok....
Alles kwam in volle actie,
Resultaat van 't onderzoek:
De agent u er gat te kijken
In het officiëele boek.
Arme, afgetobde zwerver,
Ben je nou niet dankbaar, blij,
Dat je niets meer hoeft te vragen
Van die Groote Maatschappij?
Nou ben jij in and're oorden
Voor een ander onderzoek,
Daar krijg je een beter plaatsje
In het Officiëele Boek.
Ui* Stad ©n Provisiole
DREISCHOR. Zaterdag j.l. werd alhier
de gewone jaarlijksche algemeene ver
gadering gehouden van de Boerenleen
bank. De presentielijst was geteekend
door 67 leden. De voorzitter, de heer J.
C. van Langeraad heette de vele aanwe
zigen welkom en achtte' zich allereerst
verplicht een woord van dank te spreken
voor ons overleden bestuurslid den heer
Nic. Padmos. Hij heeft de bank vele
jaren trouw en eerlijk gediend. Hij gaf
zich geheel en was daarbij groot genoeg
zijn eigen belang achter te stellen bij
dat van het algemeen. Hij kon hem niet
beter schetsen dan een zijner medebe
stuursleden hel deed: Padmos zei weinig,
luisterde goed en wist veel. Met die
gaven heeft hij de Bank uitstekend ge
diend en hij wilde hem daarvoor hier
hulde brengen. De aanwezigen betuigden
allen hun instemm'ng. De rekening en
balans over 1923 wees aan, dat er aan
spaargelden ontvangen was f 76697,95,
uitgegeven f 59779,93. Aan spaarrente
was gekweekt' f 3536,17, zoodat de spaar
ders aan het eind'van het jaar een te
goed hadden van f 95427,04. Aan voor
schotten was terug ontvangen f 11025,
aan nieuwe voorschotten was gegeven
f 2900. Op het einde van het jaar had
de Bank in voorschot uitstaan f 25225.
Aan voorschotraite ontving de Bank
f 1819,10. In loopende rekening ontving
de Bank totaal f 224,652,80, .'waarvan
f 83174,40 van de Centrale Bank. In
loopende rekening werd uitgegeven to
taal f 253278,90, waarvan f 142066,60 aan
de Centrale Bank. Aan rente in loopende
rekening werd ontvangen van de leden
f 3742,51 van de Centrale Bank f 466,60,
uitgegeven aan leden f 889,46. Aan 't
eind van het jaar had de Bank 'n loo
pende rekening te vorderen f 96630,89,
waarvan) f 36065,15 van de Centrale Bank
en was verschuldigd totaal f 27054,58.
De rekening over 1923 wees een totaal
in ontvangst en in uitgaaf van f 323539,37.
Het winstcijfer bedroeg f 767,57.
In de Commissie van Toezicht was
periodiek aan de beurt van aftreding de
heer W. A. de Vrieze, die zoo goed als
met algemeene stemmen werd herkozen.
De heer Nic. Padmos, die in het bestuur
periodiek had moeten aftreden, werd ver
vangen door den heer L. J. Mol, die
bij eerste stemming 60 van de 67 stem
men op zich vereenigde. Salaris van Sen
kassier en presentiegeld bleven als vorig
jaar. Het bestuur stelde aan de vergade
ring voor om de spaarrente te handha
ven opi 4 o/0 en de voorschotrente te ver
lagen tot 5 o/0. .De vergadering keurde
die cijfers goed. Aan het slot van de
vergadering deelde de kassier mede, dat
hij met het oog op zijn gezondheidstoe
stand gaarne met 1 Mei ontslag kreeg
uit zijn betrekking. Hiji wilde gaarne zijn
opvolger met raad en daad ter zijde staan,
maar verzoekt sollicitanten op te roe
pen voor het kassierschap. Zoo zal dan
ook gedaan worden. Met dankzegging
Verzet in do kerk.
Het gerechtshof te 's-Hertogenlbosch
heeft C. de J., landbouwer te Steenber
gen, veroordeeld tot f 10 boete, subs.
10 dagen hechtenis', ter zake dat hij in
de kerk te Kruisland na herhaalde aan
maning geen plaats heeft willen nemen
in de kostelooze banken, doch achter 'n
de kerk is blijven staan, en A. V., land
bouwer te Steenbergen, die zich boven
dien tegen den veldwachter, die hem
uit-de kerk wilde verwijderen, had jer-
zet, tot f 20 boete subs 20 dagen hech
tenis. De rechtbank te Breda had beide
beklaagden ontslagen van rechtsvervol
ging-
Ben kind-vermoord.
De rechtbank te Maastricht veroordeel
de den mijnwerker te Nieuwenhagen,
thans gedetineerd, terzake van het ver
oorzaken van den dood van het kind,
dat zijn vrouw had, toen hij met haar
in het huwelijk trad, tot twee jaar ge
vangenisstraf. De elsch was vier jaar.
Plotseling krankzinnig geworden.
Men herinnert z:ch het proces tegen
de 24-jarige Hendr'kje Voogd uit Die-
men, die op 28 Februar' j.l. door de
Vierde Kamer der Amsterdamsche Recht
bank veroordeeld werd tot zeven jaar ge
vangenisstraf, wegens pog'ng tot dood
slag op haar zevenjarig stiefdochtertje
Melisje, dat zij, na een vermoedelijke po
ging tot worging, in een sloot 'bij haar
woning verdronken zou hebben. Deze
vrouw, die het ten laste gelegde steeds
ontkend had en tegen wie het O.M. het
maximum, 15 jaar gevangenisstraf had
geëischt, is in het Huis van Bewaring plot
seling krankzinnig geworden en begin
van deze week naar het rijkskrankzinni
gengesticht te Eindhoven vervoerd.
In verband hiermede zal de behande
ling in hooger beroep, die op 24 April
a.s. voor het Gerechtshof te Amsterdam
zou plaats hebben, geschorst moeten wor
den.
POST EN TELEGRAPHIE.
Afschaffing portvrijdom.
De minister van binnenlandsche zaken
en landbouw deelt 'mee, dat de portokos
ten van dienststukken, verzonden door
hoofden van scholen en andere gemeen
telijke onderwijsinrichtingen, commissies
tot wering van schoolverzuim, oudercom-
miss'es, Commissies van toezicht op het la
ger onderwijs, gemeentelijke inspecteurs
van dat onderwijs, niet voor rekening van
het Rijk zullen worden genomen. Strikt^
genomen toch kan deze correspondentie'
naar 's ministers oordeel, niet worden be
schouwd ais voortvloeiende uit - de uit
oefening van een bestuursfunctie.
een pluimveehouder, ook al doet deze
laatste het voor genoegen, toch niet on-
verschill'g zijn of zijn kippen goede of
glechte eierenlegsters zijn. Want be:de
soorten van kippen eten evenveel op,
het verschil ;s alleen maar, dat de laatste
geen voordeel opleveren of men er zélfs
gefd op moet toeleggen. In de rundvee
teelt heeft men 'al sedert lang contröle-
vercenigingen, waar de productie der
dieren wordt geregistreerd, en geen goed
veehouder zal koeien aankoopen, alvorens
hij eerst inzage van de melklijsten heeft
gehad. Maar bij het houden en fokken
van hoenders handelen velen op een
wijze, of het er heelemaal niet op aan
komt-, hoe men te werk gaat. 'Wil men
evenwel op zijn pluimveeslapel geen geld
toeleggen, dan moet men stelselmatig en
met oordeel werken. Als fokhaan neme
men dan ook alléén zulk óé(n, die uit
een goeden legstam afkomstig is. Deze
kan al veel verbetering brengen in de
nakomelingschap van hoenders, welke van
middelmatige kwaliteit zijn. De dochters
zijn dan beter- eierenlegsters dan de
moeders. Vooral aan het manlijk folt-
materiaal moeten zeer hooge eisohen ge
steld worden. Het beste resultaat heeft
men natuurlijk, als men uitgaat van
ouders, welke beide van edele afkomst
zijd. Bij den aankoop van volwassen die
ren, zoowel als van kuikens en broed-
eieren. dient men dan ook op de afstam-:
ming te letten en betrekke ze daarom bij
een solied adres of betrouwbaar hoen
derpark. Alleen door zóó te handelen, zal
men erin kunnen slagen, zijn hoender-
stapel rendabel te maken.
ONDERWIJS.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Tot directeur der eoöp. Beetwórtelsu'-
kerfabriek te Zevenbergen 's benoemd
de heer M. J. Smit, fabr'cage-chef dier
fabriek, in de plaats van den heer Th.
A. Kroon, die als zoodanig eervol ont
slag had gevraagd.
Op de kleintjes letten.
Het is helaas een feit dat de meeste
onzer boeren, maar heel wein'g aan boek
houden doen. Tengevolge van het onder
wijs op landbouwwinterscholen en -cur
sussen krijgen de jongere boeren ook
op dit geb'ed betere inzichten. En dat is
maar goed ook, want alleen door een
boekhouding is met zekerfieid na te gaan,
of een bepaalde tak van het bedrijf heeft
gerendeerd of niet. Maar dan moet zulk
een boekhouding in alle opzichten in
orde zijn en daartegen wordt ook nog
wel eens gezondigd.
Een treffende illustratie hiérvan lazen
we een paar maanden geleden in een
onzer landbouwbladen, waar een inspec
teur van de directe belastingen meedeelt,
hoe een boer bij hem kwam opspelen
lover f 50 belasting. Deze landbouwer zat
een beetje sip te. kijken, toen de inspec
teur hem uit zijn boeken liet zien, dat
hij door eigen onachtzaamheid f 400 aan
zijn kippen verknoeide. Wanneer 100 kip
pen in een jaar (1922) f 230 aan eier-
geld opbrengen, doet men het beste,
ze ten spoedigste naar de keuken te la
ten verhuizen f
Het bovenstaande is weer een bewijs
dat op de boerderij in het algemeen nog
veel te weinig aandacht aan den hoen
derstapel wordt besteed. Dat geldt niet
alleen ten opzichte van de verzorging en
deverpleging der dieren, maar ook ten
aanzien van de wijze van fokken. Vaak
zet men een hen te broeden op eieren,
waarvan men niet weet, waar ze van
daan komen, En het kan een boer of
De heer L. Bouter te Zierikzee schrijft
ons
Naar aanleiding van het feit, dat met
ingang van 1 September a.s. de voor
bereidende klass? der Rijksnormaalschool
opgeheven wordt, vraag ik even de aan
dacht van Uwe lezers en niet minder
van uwe lezeressen.
Deze opheffing noemde ik een gelukkige
daad. Pas op 14-jarigen leeftijd kan men
geplaatst worden in de le klasse der
Rijksnormaa]school. Een gewoon leerling
(en dat zijn toch zeer zeker aanstaande
onderwijzers en onderwijzeressen) kan
op 12-jarigen leeftijd de lagere school
doorloopen hebben. De tijd van 12 tot
14 jaar kan beter elders worden door
gebracht - dan op zoo'n voorbereidende
klas als er was met een 10-tal les
uren 's weeks, zonder vreemde talen en
zonder wat wiskunde. Het belang van
de ouders, die bun kind voor het onder
wijzersambt willen opgeleid hebben,
schrijft voor, dit kind eerst 'n paar jaar
naar dc R.H.B.S. te zenden. In dit paar
jaar wordt flink gewerkt, ontvangt zoo'n
leerling les in Fransch, Engelsch, Duitsch,
Wiskunde en gymnastiek, plus les in de
vakken van de tegenwoordige voorbe
reidende klas. En zoo'n leerling blijft
omgang houden met andere studeerenden
van gelijken leeftijd, wat van zoo'n enor-
men invloed is voor het latere leven.
De vroege afzondering heeft zooveel
kwaads gedaan. Is zoo'n leerling met
Juli van zeker jaar bevorderd van de
2e naar de 8e klas der R.HJB.S., dan kan
hij of ziji met September d.a.v. in de
le klas der R.N.S. komen. Is de over
gang van de 2e naar de 3e klas der R.
H.B.S. niet gelukt, dan zal hij of Zij na
een-examen toch wei met 1 Sept. d.a.v.
in de le klas der R.N.S. worden geplaatst.
Doorloopt een aanstaand onderwijzer
of onderwijzeres liever 3 klassen van de
R.H.-B.S. (voor een diploma), dan heeft
op den len September, volgende op de
verwerving van het 3-jar'g diploma R.
H.B.S., hij of zij het recht tot plaatsing
in de 2e klas der R.N.S. "De kans bestaat
ook, dat na eenig onderzoek een plaats
nemen in de *3e klas der Rijksnormaal
school geschiedt, zooals onder den heer
v. d. Have gebeurde en ook onder hef
directoraat van den heer Pik gebeurd
is. Dan spreekt natuurlijk de leeftijd een
woordje mee. Is men niet geslaagd voor
het driejarig diploma, dan geeft het door
loopen van de 3e klas der R.H.B.S. toch
wel zekerheid tot plaatsing in dc 2e
klas der R.N.S.
Over leerlingen, die uit hoogere klas
sen van de R.H.B.S. van de R.N.S. willen
gaan, behoef ik nu niet te schrijven.
De gevolgen zijn uit het voorgaande wel
af te leiden. In het algemeen 's het wen-
schelijk, dat aanstaande onderwijzers en
onderwijzeressen de eerste jaren door
brengen op de R.H.B.S. Het opgroeien,
samenwerken gedurende langen tijd met
leerlingen, d'e ten slotte een andere stu-
dier'chting volgen, is voor onderwijzers
en onderwijzeressen een niet genoeg te
waardeeren factor. Het is van het groots'e
belang voor het latere leven. Het is een
middel tegen latere afzondering en af
gezonderd worden.
Kort samengevat wil dit schrijven den
ouders (en de opheffing der voorberei
dende klas der R.N.'S. is een geschikte
aanleiding er toe) toeroepen: Bestemt gij
uw kind voor het onderwijzersambt, laat
het dan eerst de eerste twee (of drie)
klassen der It.H.B.S. doorloopen. Dan
geeft gij uw kind de beste uitrusting
mee tot slagen, tot carrière maken bij
het onderwijs.
STAVENISSE. Was het tot dusverre
voor een gewoon burgermensch bijna
een onmogelijkheid om finantieele rede
nen, een kind, dat de gewone school door
loopen had, van meer voortgezet onder
wijs te doen genieten, thans kan zulks
goed door het bestaan van den autodienst
op Tholen en hel geven van abonne
mentskaarten op billijke voorwaarden.
Een vijftal leerlingen deed dezer dagen
toelatingsexamen voor de U.L.O.-school
te Tholen. Allen werden toegelaten en
wel een tot de tweede klasse. Des mor
gens 71/2 ure vertrekken de kinderen en
ongeveer half 5 zijn zij weer thuis.
't ERSCHÏLLENDB BERICHTEN.
Ontaarde ouders. De politie te Heerier-
heide werd deze week gewaarschuwd, dat
in een der woningen aan de Keekstraat
aldaar een kind was vastgebonden; de
ouders waren afwezig. Een onderzoek
werd ingesteld en bij binnentreden in
de bewuste woning bleek toen, dat een
meisje van circa negen jaar aan een
anderhalven meter langen ketting lag,
welke met een kram aan den muur beves
tigd was. Een drietal kleine kindertjes
werd voorts in de kamer aangetroffen. De
kinderen bevonden zich in een hoogst ver
vuilden toestand, schrijft de „Tel." Het
bleek, dat de vader en moeder een lom
penhandeltje dreven en daarom vaak den
geheelen dag afwezig waren. Het oudste
meisje was, zooals de vader later zeide,
aan een ketting vastgemaakt, omdat zij
anders wegliep. Die ketting was zoo be
vestigd, dat zij bij de kachel komen kon
om die aan te houden. De politie heeft
proces-verbaal wegens mishandeling op
gemaakt.
INGEZONDENSTUKKEN.
(Ruiten veranitooordeltfkJieid der redactie
Oopv tcordt niet teruggezonden.
Mijnheer de. Redacteur.
Nu het Vierbannen bestuur, gezien haar
verslag, met de goede en gangbare ge
woonte, zich gedurende een hangend ge
schil in het publiek te onthouden, heeft
gebroken, zult gij ook ons wel toe wil
len staan, de kwestie onzerzijds even te
belichten. Drie zaken dringen zich uit
het verslag bizonder aan ons op: le. Het
persoonlijke element; 2e. Macht zal meer
moeten doen 'dan recht; 3e. Er wordt
getracht Gedep. Staten voor te houden
wat zij doen moeten.
Op het persoonlijke ga ik, als niet
ter zake, voorloopig niet in. Ik zou U
er anders een aardig boekje van open
kunnen doen. Doch ter zake: Onze pol
der werd volgens den Provincialen Al
manak, in 1530 :ngedijkt, en sueert dus
nagenoeg 4 eeuwen door de Vierbannen-
polder. Volgens acte 1724 werd zulks
opnieuw bevest'gd met de woorden: „Al
tijddurende vrije suatie, zonder eenige
contradictie". Maar waarom, nu het wa
ter ook door een stoomgemaal wordt weg
gemalen, deze kleine vergoeding niet be
taald Omdat wij er door onze ligg.ng
geen behoefte aan hebben, daar wij pl.m.
75 d.M. boven hun maalpeil liggen en zij
dus moeten betalen wat zij uitslu'tend
ten eigen behoeve nood!g hebben; den
bodem van onzen duiker te hoog l'gt
voor eigen afwatering en ons water dus
niet wordt weggezogen door het stoom
gemaal; wij een schrijven hebben dat
zij zulks lenkenjare zouden herzien naar
gelang der exploitatie-kosten van het
stoomgemaal en dus een eeuwigdurende
bron van strijd werd. Zij beweerden en
beweren nog, dat als zij ons f 320 af
namen, zulks nog door Ged. Staten zou
worden goedgekeurd en het dan zou
kunnen gebeuren, zooais bet vorige 'jaar,
dat wij f 10 per H.A. betaalden en zij
pl.m. I' 3,50. Wij met onze versche, op
slorpende gronden, waar zelfs in den
nazomer dikwijls bramen gezocht worden
in de droge slooten; zij mét hun lage
kwelgronden en steeds gevulde slooten,
vjaar zelfs complexen met molentjes be
malen worden, die grooter zijn dan ons
poldert je in zijn geheel en in één nat
jaar meer water uitgooien, dan ons potje
in 4 eeuwen te veel, heeft ontvangen.
Het ons verdek bleek, dat toen de
eenige :ngeland die in overweging gaf,
ter voorkoming van verdere moê"-te, maar
te betalen, maar dan een contract te
eischen, dat contracten waardeloos éijni
Bettewaerde en Jonge-polder hadden er
een; zij zijn eenvoudig verbroken en de
te betalen som verdubben. Door dat
alles kwamen wij tot de conclusie, dat
er geen rechtsgronden, ja zelfs niet u!t
billijkhe;dsoogpunt reden tot betaling aan
wezig waren, maar bovenal dat mij ons
zp een hellend vlak begaven en een
bzdemlooze. put ons elke vastigheid ont
nam. Niettegenstaande dat alles, zeide de
heer van de Zande met een groot gebaar,
ik heb eii f' 10 per H.A. voor over, en
als zij er allen zoo over dachten, had-
clen zij| f 24000 beschikbaar, om die hor
zel daar aan hun voeten, die in den
laatsten tijd wat te veel gonst en steekt,
af te maken, vooral omdat zij die sobere
f45 niet eens wil betalen. (Applaus in
zonderheid van het bestuur). Nu als men
liet geldelijk gaat ontleden, komt „Vier
bannen" nog in moeilijker parket. Voor
ons bedraagt het nog pl.m. f 1,50 voor
hen nog geen 2 cent per H.A. Maar
men voelt wel, dat dit noo-'t de hoofd
kwestie kan zijn. Evenwel omdat de voor
steller bizondere last van onze schriel
heid schijnt te hebben, stel 'k met even
groot gebaar voor „ge moet denken, wij
zijn ongeveer van eigen bloede", en her
haal daarmede mijn aanbod voor het
kantongerecht reeds gedaan, om mijn
aandeel, pl.m. %[i van het gevraagde,
voor tien jaar gelijk, te geven :n han
den van hel „Vierbannen'? bestuur. Zij
kunnen dat dan storten in de water-
schapskas, of als zij zich daarmede be
zwaard gevoelen, het geven aan de ar
men hunner 2 gemeenten. Nu hoopt het
bestuur wel, dat Ged. Staten dit kanker
gezwel zullen uitsnijden en zeker wen-
schen zij dit tot ons bestw:l dergelijke
gezwellen moeten immers met wortel
en tak worden uitgeroe;d maar wij
beweren, dat het absoluut geen kanker
is en wenschen ons dus de bewuste
operatie voor te behouden.
Namens den polder Alteklein
J. W. VAN OEVEREN,
