Aangenomen: Naar Musselkanaal, H. A.
ten Hove te Schoonoord. Naar Sellin-
gen, F. Siega te Hijkersmilde.
Bedankt: Voor Goudriaan en Ottoland,
J. Ronge te Hoog-Blokland. Voor Wijk
biij Duurstede, W. M. A. Kalkman te Wer
kendam. Voor Biervliet (toez.), J. J.
H. Visch te Gent (België). Voor Zwam-
merdam K. Hielkema te Kampen. Voor
Garderen E. V. J. Japchen te Hei- en
Boeicop.
ST.-ANNALAND. Donderdagavond half
7 (oude tijd) hoopt de beroepen leeraar,
ds. van de Graaf van Kockengen voor de
gemeente alhier op te treden.
Geref. Kerk.
Beroepen: Te Vlaardingep, G. R. Kuij-
per te Haarlem. Te Spijk (Gr.), J. H.
Kuiper te Winsum (Fr.).
Aangenomen: Naar Oostkapelle, E. Dou-
ma, cand. te Den Haag.
Bedankt: Voor Scharendijke, E. Dou-
raa, cand. te Den Haag. Voor Warns-
werd, T. L. Kroes te Workum. Voor
Sexteierum, J. van Loo te Mijdrecht
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: Te Lisse, H. A. Minderman
te Dirksland. Te Bussum, A. M. Berk-
hoff te Utrecht.
Geref. Gem.
Bedankt: Voor Rotterdam (Boezemsin
gel), H. Kieviet Jz. te Veenendaal'
tin heinde en ter,
Het uitvoerend comité van de Ver-
eenigde Sowjet-republieken heeft een op
roep gericht aan alle volken en alle re
geeringen, waarin instemming gevraagd
wordt Het doel is de wereldvrede en
de bescherming van de werkers tegen
het kapitalisme.
De Parijsche Matin meldt, dat de
socialisten in Italië gesteund door de
liberale bladen, een campagne zijn be
gonnen tegen de perscensuur, welke door
Mussolini was ingesteld.
De socialisten zién in die censuur een
aehendmg van de grondwet
Naar uit Weenen gemeld wordt,
Zullen daar weldra muntstukken worden
geslagen ter Waarde van 500 en 5000 Kr.
De electrische tram. die den dienst
onderhoudt tusschen Retournemer-Hoh-
neck, kwam, naar Belga meldt bij het
afrijden van een helliQjg in botsing met
een anderen wagen. De reizigers van
den tweeden wagen konden dezen nog
bijtijds verlaten. Van den stampmollen
eersten wagen zijn vijf passagiers gedood
en vijftig gewond.
Zware onweders hebben Zaterdag
in vele districten van Engeland overstroom
mingen veroorzaakt In de buurt vari
Birmingham en Burton-on-Trent sloegen
bruggen weg. Er werden huizen verwoest
en menscfaen die gevaar liepen te ver
drinken, moesten met lijnen uit hun wo
ningen gered worden.
In het Engelsche dorp Therley is
ee*n blok van 8 arbeiderswoningen ver
brand. De huizei. hadden rieten daken
en waren wel 200 jaar oud'.
In het Tatragebergte is dicht aan
de Tsjetho-Slowakseh-Poolsche grens
een autobus met zomergasten van den
weg in de rivier gestort. Vier personen
werden gedood en elf gewond.
Omdat er vele kostbare gouden
voorwerpen uit zijn paleis ontvreemd wa
ren, heeft de ex-keizer van China, naar
Reuter seint, meer dan 2000 euneuchen
ontslagen, die uit het paleis zijn gezet,
en thans geen onderdak hebben.
Tegen het Duitsche communistische
orgaan de ,.Rote Fahne" is wegens den
door dat blad gepublkeerden oproep tot
den burgeroorlog een vervolging inge
steld.
-Zaterdagmiddag was een ploeg Ita-
liaansche spoorwegarbeiders bezig aan
herstelwerk op de lijn Reims—Chalons,
toen een trein uit de richting van laatst
genoemde plaats naderde. Zij begaven
zich terzijde vafn den weg, doch zagen
niet dat er van den anderen kant even
eens een trein aankwam. Vijf arbeiders
werden gegrepen en op slag gedood.
De Amerikaansche drankwetautoritei
ten hebben m de haven van Detroit (Mi
chigan) onder ernstig verzet 200 motor
booten >n beslag genomen, welke voor
de dranksmokkelarij vanuit Canada ge
bruikt werden.
Poincaré heeft Zondag weer een
oorlogsgedenkteeken onthuld, hetgeen
hem aanleiding gaf tot het houden van
een nieuwe redevoering, welke niet bij
zonder aanmoedigend is ten aanzien der
vooruitzichten op overeenstemming.
Mussolini, de Italiaansche premier,
heeft in de Kamer een groote rede ge
houden, waarin hij de fascistische poli
tiek verdedigde.
Na ruim 2 maanden te hebben ge
duurd, is de transportstaking te Barce
lona geëindigd.
Te Kragujewatsj (Servië) heeft een
ontzettende ontploffing plaats gehad van
artillerie-munitie en oude zeemijnen in
een arsenaal aldaar. De bevolking der
stad vluchtte in panischen schrik. Er
is veel schadlè aangericht
In den Zuid-Amerikaanschen staat
Uraguay hebben hevige stoimen groote
schade aangericht. De kaden te Monte
video werden beschadigd.
Een vliegmachine, welke in opdracht
der Peruaansche regeering 4000 pond in
goud overbracht, bestemd voor uitbeta
ling van arbeidsloonen, is door bandieten
aangeschoten. De aviateur wist echter 2
K.M. verder te dalen e^n met het geld
te vluchten, vóórdat de roovers hem
konden bereiken.
Te Aurich (Oostfriesland) is de
veenbrand, die meer dan drie dagen
heeft geduurd, eindelijk gebluscht door
een overvloedigen regen. 30 H.A. veen
zijn verbrand; hot Egelser Moor is ge
heel vernield. De schade bedraagt milliar-
den mark.
De prins van Wales heeft op de
Theemskade te Londen het gedenktee-
ken voor de Britsche vliegers, die in
den oorlog zijn gesneuveld, onthuld.
In de Londensche havens staken
50.000 bootwerkers. Men verwacht uit
breiding der staking, daar ook de trans
portarbeiders het werk zullen neerleggen.
Volgens een telegram uit Madrid
zijn er bij een ontploffing van mijhgas
te Baltsara 13 menschen gedood.
Te Lausanne is over de nog han
gende punten van geschil de conces
sies en het verblijf in Turksche wateren
van geallieerde oorlogsschepen tot de
ratificatie van het vredesverdrag door
Turkije thans volkomen overeenstem
ming bereikt.
Te Johannesburg (Z.-A.) is een fa
briek opgericht,, welke veevoeder be
reidt uit sprinkhanen. Voor 1 zal. sprink
hanen betaalt de fabriek f 1,50. Een
landbouwer uit het district Pretoria ver
zamelde in een nacht 700 zakken met
sprinkhanen.
Een commissie uit het 'diplomatieke
corps in China eischt in verband met*
den treinroof van Linsjeng o.a. de in
stelling van een spoorwegbewaking on
der buitenlandsche officieren.
De Belgische Kamer heeft de iegev-
wet met 86 tegen 75 stemmen en 5 ont
houdingen aangenomen.
De ex-keizer van China is Zondag
avond buiten de muren van de verboden
stad gebracht, omdat er een samenzwe
ring tegen zijn leven ontdekt was. Hij
heeft een onderkomen gezocht in een
huis, een miji ver, dat vroeger aan 2ijn
vader had toebehoord. Zijn verdwijning
werd door leden van de hofhouding ge
meld, en hij werd onmiddellijk door de
repuflikeinsche politie ontdekt. Hij ver
klaarde dat zijn dienaren gecomplotteerd
hadden wegens de bestraffing der eunu
chen.
Te Lausanne zal 24 dezer de vrede
met Turkije worden gesloten.
De weduwe van den grooten Itaii-
aanschen patriot, mevr. Garibaldi, is over
leden.
Twee stoomschepen, een Zweedsch
en een Spaansch, zijn op de Noord
zee met elkaar in aanvaring geweest
en gezonken, be bemanningen zijn ge
red.
Zaterdag heeft generaal Smuts, de
Zuid-Afrikaansche premier, te Durban
een standbeeld onthuld voor generaal Bo
tha in tegenwoordigheid van verscheide
ne regeeringspersonen, mevrouw Botha
en andere teden der familie Botha en
vele van Botha's vrienden uil den Zuid-
Afrikaanschen oorlog.
Men herinnert zich den opzienba-
renden moord op den taxi-chauffeur Ja
cob Dickey te Brixton. De jury van het
Central Criminal Court heeft thans den
beklaagde in deze zaak. zekere Mason,
schuldig bevonden aan moord. De rech
ter heeft hem daarop ter dood veroor
deeld.
verschillende berichten.
De Landarbeidersstaking ie Oude-Tonge
Het hoofd der O. L. School te Oude-
Tonge heeft getracht de strijdende par
tijen te verzoenen, wat hem evenwel met
is gelukt. De landbouwers handhaafden
hun eisch van 20 <Yo loonsverlaging. Dit
standpunt wekte algemeen teleurstelling
en de bemiddelingspoging faalde. De
strijd zal nu worden uitgevochten tot
het bittere einde.
Onweer. De groote boerenhoeve van G.
van Z. te Westervoorl is Zondag door
de.i bliksem getróffen. Een belendende
schuur Weef gespaard, maar de rest ver
brandde. Alles was verzekerd.
In Twente woedde Zondag een he
vig onweer. Veie boomen zijn bij Hen
gelo ontworteld, veel haver en rogge
is platgeslagen. Twee koeien van den
landbouwer H. zijn door den bliksem
gedood.
Zondag twee uur heeft een zeer
zwaar onweder, waarbij hagelsteenen van
4 cjM. grootte vielen, te Lochem enorm
veel schade aangericht aan land- en tuin
bouw. Alles ligt geknakt tegen den grond,
geslagen. Ook werden honderden glas
ruiten vernield.
Zondagmiddag woedde boven Zuid-
Oost-Drente een hevig onweer. De wo
ning van de weduwe B. te Nieuw-Am-
sterdam is door den bliksem getroffen
en brandde geheel af. De pannenfabriek
van Trip te Coevorden is omvergewaaid.
De boerderij van de weduwe L. te Zuid-.
Barge is afgebrand. Drie k'oeien van Sch.
te Erm werden doodgeslagen. Een ge
deelte van den muur van een winkel
huis te Emmen is door bliksem wegge
slagen. Hevige stortregens hadden plaats.
Zondagmiddag ontlastte zich boven
het dorp Gendringen een Zwaar onweer.
De boerderij van zekere Te W. uit Voorst
werd door den bliksem getroffen en
brandde tot den grond af.
Bij het kort, maar hevig, on weder,
dat Zondagmiddag boven de gemeente
Doetmchem en omstreken woedde, sloeg
de bliksem in een boerderij te Steen
deren en werden te Diempt een paard
en veulen in de "weide doodgeslagen;
Tijdens het onweer Zondagmiddag
is de bliksem geslagen in de woning
van H. W. te Leeuwen. De vrouw' van
W. is geraakt en nog steeds bewusteloos.
Te Winsen zijn door het inslaan
van den bliksem drie huizen afgebrand.
Moordaanslag. De 23-jarige G. v. d. L.
te Hilversum heeft de 20-jarige vrouw K.
H. uit de Palmstraat aldaar in de Kerk
straat met een mes in den onderbuik
gestoken. De getroffene is naar de R.-K.
ziekenverpleging vervoerd. Haar toestand
is redelijk. De dader, die uit minnenijd
heeft gehandeld, deelde een surveillee-
renden agent kalm mede, wat hij had ge
daan.
Een laaghartige aanslag. Een kras staal
tje van verregaande brutaliteit speelde
zich Vrijdag j.J. af nabij de Belgische
grens bij Reusel. Een tweetal chauffeurs,
genaamd V. en. den B., beiden uit Woen-
sel, lieten zich per auto, bestuurd door
den chauffeur Strijbosch, uit Eindhoven,
naar Antwerpen vervoeren. Even over de
grens gekomen, op Belgisch gebied tus
schen Reusel en Aerendonk, zeide v. d.
B. tegen S., dat hij zich even moest ver
wijderen. Strijbosch antwoordde: „Wij zijn
bijna bij het grenskantoor, daar moeten
wij toch stoppen". Verderop herhaalde v.
d. B.: „Stop, of ik schiet je kapot". Tege
lijkertijd werd eenmaal door v. d. B.
op S. geschoten en het schot trof hem
naast het linkeroog; waarschijnlijk was
het op de hersenen gericht. In de buurt
van het voorval was juist de Belgische
gendarmerie, die op het schot toesnelde.
Onmiddellijk werd het tweetal, n.l. V. en
v. d. B-, gearresteerd en naar Turnhout
overgebracht.
De beide mannen hadden de bedoeling,
schrijft de Tel., Strijbosch uit den weg
te ruimen, teneinde zelf naar Antwerpen
te rijden met diens auto.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de
auto van S. reeds in Antwerpen ver
kocht was!
S„ gewond zijnde, reed zelf naar dr.
Verhoeven te Arendonk, die hem het eer
ste verband legde. De schotwonden bleken
niet van ernstigen aard. Een auto, die
toevallig passeerde, waarschuwde de fa
milie te Eindhoven, die terstond per tram
arriveerde.
De getroffene is naar Eindhoven ver
voerd. Zijn toestand bleek zeer vooruit
gaande. V. en v. d. B. zijn ongehuwd
en ongeveer 26 27 jaar oud.
Een hunner had ook een hamer in de
auto meegenomen om daarmede hun
slachtoffer te lijf te gaan. Dezen hamer
hebben ze echter onderweg uit de auto
geworpen en is dit werktuig reeds door
de Belgische politie gevonden. Uit alles
Wijkt, dat de jongemannen uiterst bru
taal en met voorbedachten rade te werk
zijn gegaan, vooral daar, zooals gezegd,
de auto reeds te Antwerpen verkocht
was.
De hitte Blijkens verzamelde gegevens
omtrent het aantal slachtoffers van de
hitte en van het baden hebben in de
nu verschenen 10 dagen niet minder dan
150 personen tengevolge van de hitte en
70 bij het baden het leven verloren.
TELEGRAMMEN.
DEN HAAG Da ministerraad heeft
besloten ln het a.8. najaar op onverwijlde
behandeling der Vlootwet aan te dringen
met de bedoeling haar op 1 Jan. 1924
in werking te doen treden.
Daar de minister v&n financiën zich
niet met dit beslnlt kon vereenigen,
heeft h(j b(j de Koningin ztfn ontslag
aanvrage Ingediend. De Koningin heeft
dezo ontslagaanvrage in handen van den
ministerraad gesteld.
AMSTERDAM (V.D.) Een algeheele
staking in 't taxibedrijf is uitgebroken.
jJPABIJS (V.D.) Het ontwerp-antwoord
der Brltsehe regeering op de Dnitsohe
nota zal na ontvangst hier spoedig door
't Franseho kabinet worden bestudeerd.
Een speciale bijeenkomst van 't Kabinet
zal daarvoor plaats hebben. Verwaoht
wordt dat de Fransche regeering een
schriftelijk antwoord naar Londen zal
zenden.
Verwaoht wordt, dat de Britsche regee
ring zon voorstellen een voorloopig
antwoord aan de Dnitsohe regeering te
zenden, geteekend door alle geallieerden,
waarin zon worden medegedeeld, dat
indien de Dnitsohe regeering formeel
alle vorderingen inzake het Ujdeltfk
verzet intrekt, Frankrijk en België bereid
zullen zijn, het karakter van de Ruhr-
bezetting te veranderen en van hun kant
zullen de geallieerden dan de waarborgen
en veiligheidsbepalingen, vastgesteld in
het Dnitsohe memorandum van 7 Juni,
ernstig onderzoeken.
LONDEN (V.D.) Uit Jaffa wordt ge
meld, dat Maandag onlusten zijn uit
gebroken onder de Joodsche immigranten,
die geeD werk konden vinden.
Britsche militaire politie en pantser
wagens zijn naar Jaffa gezonden. De
toestand In Jaffa in de Joodsche wijken
is ernstig. De orde is door charges van
de Britsche politie hersteld. 25 personen
werden gearresteerdverscheidene ge
wonden z(jn in 't hospitaal opgenomen
één Jood werd gedood.
marktberichten.
ROTTERDAM, 17 Juli. Ter veemarkt wa
ren heden aangevoerd: 106 paarden, Si
veulens, 3 ezels, 457 magere runderen*
565 vette runderen, 158 vette kalveren,
418 nuchtere kalveren, 60 graskalveren,
105 schapen of lammeren, 29 varkens, 157
biggen, 15 bokken of geiten. Prijzen per
{j kilo: koe:en van 35—521/2/57Vs ets.
tot 60/65 ct., ossen van 45—50" ct. tot 60
ct., stieren van 45—50 ct. tot 55 ct., kal
veren van 35—52i/s/55 ct. tot 60/65 ct
Prijzen per stuk van mager vee: melk
koeien f 300—f 450, stieren f 180—480,
graskalveren f40—f70, paarden f 300—
f 400slachtpaarden f 100—f 200, hitten
f 200f 300, veulens f50-f70, fok nuch
tere kalveren f 20—f 36, slacht nuchtere
kalveren f 13f 16, kalfkoeien f 300-f 450.
pinken f150—f 180, vaarzen f170—f230,
biggen f 10—f20, biggen per week f 1
f 1,50, overloopers f 25—f 40.
Coöperatieve Veiling Zierlkaee.
Veiling van Zaterdag 14 Juli.
Aardappelen (paarsput) 6—10 ct; dop
erwten 3—8 ct; peulen 6—13 ct.; tuin-
boonen 4—5 ct.; zwarte bessen 5—20
ct; roode id. 9-25 ct.; witte id. 13
ct; kruisbes 6—10; aardbeien 25—60 ct.;
frambozen 45—48 ct.; alles per kilo.
Veiling van Dinsdag 17 JulL
Aardappelen (paarsput) 6—9, Doperw
ten 3—8, Peulen 6, Kruisbes 12—14, Witte
bes 13, Zwarte bes 18—21, Roode bes 11
—19, dito (met luis) 4, Yellow's (val)
7—10, Aardbeien 28—40, Frambozen 56
ct per kil a
Tfld vam Hoogwater ea vaa Laagwater
Ore e de maand Juli.
Hoo ff waterLeegwater i
D. 19 r.m. 6,15 n.m. 6,27 11,42n.it.
V. 20 7,02 7,15 0,18 0,39
Z. 21 7,51 8,09 1,09 1,15
Z. 12 8,51 9,12 2,11 2,42
M. 13 10,02 10,23 3,20 8,55
D. 24 11,20 11,54 4,3! 5,15
W.25 - 0,33 5,46 6,24
Tjjd ran H.W, te Dordrecht 3,15 nor later.
L.W5.80
TELEGRAFISCH WEERBERICHT,
medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor.
Instituut te De Bildt, naar waarnemingen
▼srrleht in den morgen van 18 Juli:
Hoogste barometerst. 764,8 te Biarritz.
Lsagste 751,8 te Thorshavn.
Verwaoht tot den avond van 19 Juli:
Meest matige wind uit westelijke
richtingen, betrokken tot zwaar bewolkt
of half bewolkt, weinig of geen regen,
zelfde temperatuur.
Fietsers lieht op t
Van 18—19 Juli van 9,42 nm. tot 4,21 va.
De vraag of ,al dan niet onder het Gou
verneur-generaalschap van Van Limburg
Stirum te royaai is geleefd; te veel is
voldaan aan wenschen, ,op zich zelf
hogst nuttig, zeer te verdedigen, maar
alleen dan, wanneer de daarvoor noodxge
middelen beschikbaar zijn, is nog steeds
eene strijdvraag. Dit dient erkend, dat
deze 25-jarige periode aanleiding heeft
gegeven tot een drietal zeer merkwaar
dige Gouverneur-Generaalschappen, ciie
achtereenvolgens van Van Heutsz, van
Idenburg en van Van Limburg Stirum,
ieder op zich zelf wel geheel verschil
lend te karakteriseeren. De vijfjarige pe
riode van mr. Fock zal vermoedelijk als
die der bezuiniging en tegelijk van die
der consolideering bekend, staan
De beteekenis van de Koloniën vcor
Nederland is eene geheel andere gewor
den dan die in de Zeventiende eeuiw.
Toen hadden wij1 scheepvaart op alle
landen en het in de scheepvaart op
Indië geïnvesteerde kapitaal was slechts
een gering gedeelte van ons aldus to
taal geïnvesteerde kapitaal. Maar in de
negentiende eeuw zijn wij begonnen met
cultures en nijverheid en Indië, en in
deze kwarteeuw is de uitbreiding daar
van krachtig voortgezet De suikercul
tuur, die in 1884 hare algemeene crisis
doormaakte, kwam, mede tengevolge van
de in 1902 te Brussel gesloten suiker-
conventie (die een einde maakte aan
de bevoorrechting van de beetwortelsui
ker) tot financleelen bloei; 1920 was haar
topjaar, waarnaar men de baten dezier
industrie niet altijd mag beoordeelen. De
tabakindustrie in Deli breidde zich uit;
thee, koffie, kina en nieuwe cultures na
men toe. De petroleumindustrie kwam
onder leiding van de in 1890 opgerichte
Koninklijke; aan deze maatschappij ge-
81ukte het onder de leiding vtan Deter-
-dmg zich tot een corcern van wereld-
be teekenis te verheffen. Om een bewijs
te geven van de toeneming van de in-
dustrieel-commercieele beteeknis van in
dië diene, dat de totaal-uitvoer van Ned.-
Indië van bijna I 273 millioen in 1903
reeds in 1912 tot ruim f 588 millioen
was toegenomen; de invoer van f 174
to: f 400 millioen. De cijfers na den
oorlog wijzen op eene aanmerkelijke groo-
tere stijging nog van de beteekenis van
de Indische handelsbalans; deze cijfers
zijn echter uiteraard minder vergelijk
baar. Daartegenover staat, dat van de
Zijde der Regeering niets onbeproefd!
werd gelaten om den inlandschen land
bouw te steunen door voorlichting; de
inlandsche nijverheid te verheffen. Jn
dit laatste is men langzaam en geleide
lijk reeds geslaagd en op dien ingesla
gen weg wordt voortdurend voortgegaan.
De bewering dan ook, dat Indië slechts
kapitaal object voor Nederland zou zijn,
is zeker onjuist; de door Nederland in
deze kwarteeuw gevoerde koloniale po
litiek is er eene die de vergelijking met
elke andere koloniale politiek ten volle
kan doorstaan, ook in dit opzicht, dat ai
het mogelijke wordt gedaan om de In
landsche bevolking te steunen.
Een minder voorspoedig beeld leveren
de West-Indische bezittingen op. Ondanks
alle daarvoor m het werk gestelde po
gingen; ondanks credJeten, daartoe ver
leend, is Suriname nog geenszins een
troetelkind te rekenen; Curasao maakt
ook veelal moeilijke tijden door, al wij
zen daar de laatste jaren in betere rich
ting. Intusschen mag wet dit geconsta
teerd worden, dat. hoorde men in den
aanvang der negentiende eeuw het denk
beeld opperen van verkoop van onze
West-Jndisc-be bezittingen aan Amerika,
zoodanige stemmen thans niet meer en
zeker niet meer met instemming worden
gehoord
Het behoeft geen betoog, dat er nauw
verband bestaat tusschen de moederland-
sche handel en nijverheid en de cultures
en de nijverheid in Indië. Immers, groot
is 't aantal bankinstellingen, rechtstreeks
geïnteresseerd in Indische cultures; groot
is het aantal industrieele ondernemingen,
dat omhoog is gegaan tengevolge van
bestellingen uit den Indischen hoek. Toch
is niet fteza verhouding van de koloniën
tot het moederland het meest kenmer
kende verschijnsel in de ontwikkeling
van onzen handel en speciaal van onze
industrie tyn deze kwarteeuw). Men kan
daarbij «voorop stellen, dat in 1898, Ne
derland zoowel als geheel de overige we
reld een tijdvak van welvaart en voor
spoed doormaakte, nu en dan onder
broken door eene economische crisis, door
eene tijdelijke malaise, die in het. voort-
brengmgsproces niets anders is te ver
wachten, maar toch 111 het algemeen een
tijd, die tot economische gerustheid alle
aanleiding gaf. De bloei van den Neder
landse hen handel valt uit de cijfers van
de tot 1917 overigens vrij gebrekkige
handelsstatistiek wel eenigszins op te ma
ken; was toch in de periode 1897 tot
1901 het jaarlijksch gemiddelde van den
algemeenen invoer 24,847,000.000 k.g., dit
blijkt in 1913 toegenomen tot 60,489,000,000
k.g.; de uitvoer op gelijke wijze van
4,488,000,000 tot 13,135.000,000 k.g. De
handel in hout en granen, in gerst en
in oliezaden maakte uitnemende tijdien
door, terwijl allerwegen het handelsge
bied zich verruimde zoowel wat de lan
den, waarmede handel gedreven werd
als de producten, waarin dezie handel
gedreven werd, aangaat. Deze toenemen
de handel gaf aan leiding tot eene steeds
vermeerderende industrie; het moge waar
zijn, dat Nederland in zijn oorsprong
meer een commercieel dan een industrieel
land is, en dat de aanwezigheid van een
sterk ontwikkelden landbouw daartoe me-
deleidt, niet ontkend kan worden, dat
sedert 4880 de nijverheid in Nederland
zich krachtig heeft ontwikkeld. Dit in
de allereerste plaats op het gebied van
den scheepsbouw, zulks tengevolge van
de aanmerkelijke toeneming van het
scheepvaartverkeer. Nederland bood een
zelfde beeld als het in de zeventiende
eeuw reeds ts zien gaf. De machine-in
dustrie ontwikkelde zich vervolgens op
krachtige wijze; werken van waterstaat
kundigen aard maakten de oprichting van
tal van fabrieken noodig; de uitbreiding
der electrotechniek insgelijks. Twente, het
land der katoennijverheid, aanvankelijk
door Koninklijk voorbeeld op een Zwak;
schijnen den bodem geplant ontwikkelde
zich tot eene zeer Moeiende en zeer
krachtige industrie; de wolnijverheid
Meef hare beteekenis voor het grootste
gedeelte behouden; de mijnindustrie in
het Zuiden van Limburg kwam op. De
stroocarlonnage in Groningen leidde tot
de oprichting van tal van fabrieken; mar
garine werd in ons eigen land geprodu
ceerd; de cacao-nijverheid ontwikkelde
zich; de beetwortelsuikerindustrie werd
ook hier te lande aangevangen. De che
mische industrie is nog in een begin
punt van hare ontwikkeling. Nevens alle
industrieën bloeide het oude bedrijf der
visscherij, gedurende den oorlog aelfS
met ongekende kracht. Te Eindhoven
richtten de heeren Philips hunne gloei
lampenfabriek, thans door geheel de we
reld vermaard, op. Namen als die van
Stork, Van Kempen, Jurgens, Van den
Bergh, Scholten, Van Heek, behooren tot
de leidende namen in ons land. Een
concern ais dat van Krölier in Rotter
dam is wellicht eenig voor een klein
land ais het onze; op allerlei nieuw
gebied ontwikkelden zich de groots en
kleine inrichtingen, die al spoedig ver
maardheid verkregen tot ver buiten de
grenzen. (Wordt vervolgd.)
correspondentie.
Het verslag van de zitting der Prov.
Staten moest helaas door den gropten
toevloed van copy tot het volgend num
mer wachten. De Red.
