f 500, in de exploitatiekosten van een
auto-omnibusdienst Zijpe—Zierikzee vice-
versa en om aanwijzing van een halte
In deze gemeente, wordt afwijzend be
schikt. De begrootingen van den keurings
dienst voor vee en vleesch voor 1923 en
1924 worden goedgekeurd. Voor kennis
geving worden aangenomen de berichten
van den minister van arbeid, dat aan deze
gemeente over het exploitatiejaar 1922-
'23, is toegekend een bijdrage vant f 724,51
in de kosten van het tuindorp; van B.
en W. van Zierikzee, dat de aan die ge
meente uit te keeren vergoeding, wegens
verstrekt onderwijsaan leerlingen uit
deze gemeente aan de Ambachtsschool al
daar over 1921 f 332,70 en aan de Avond
school; f 209,44 bedraagt. Na voorlezing
wordt aangenomen voor kennisgeving het
proces-verbaal van kasopneming bij den
gemeente-ontvanger van 20 Juni 1923. In
kas werd aangetroffen f 1323,93. Van
de geldieening aangegaan in 1904 wordt
uitgeloot obligatienummer 6, groot f 250.
Blijkens bericht van Gedeputeerde Staten
bedraagt de jaarwedde van den gemeen
te-ontvanger f 1200, benevens f 25 voor
het houden van eigen kantoor. Aan S.
A. Bil en A. M. de Rijke wordt vrijstel
ling van de betaling van schoolgeld voor
1923 verleend. Het tarief wegens gebruik
van den lijkwagen wórdt gewijzigd en na
der vastgesteld. Men be'sluit om in de
maand October- te overwegen het al of
niet voortzetten van het vervolgonder
wijs. Algemeen is men van gevoelen, dat
slechts, indien behoorlijke belangstelling
door ouders en verzorgers wordt getoond,
de voortzetting van dat onderwijs gewet
tigd is wegens de groote kosten, die het
medebrengt. Hierna sluiting.
ST.-PHILIPSLAND. Dinsdagavond had
alhier een droevig ongeluk plaats. Toen
een landbouwer met een voer hooi door
de Achterstraat reed, kwam zijn zoontje
van 2Va jaar naar hem toeloopen. Het
kind struikelde en werd overreden. De
inmiddels geroepen geneesheer kon
Slechts den dood constateeren. De arme
vader droeg zelf het lijkje naar zijn wo
ning. Groot was de ontsteltenis in het
dorp. I
HOKUSP0KU5
het leer wordt soepel-zacht
Terwijl een mooie glans
U vroolijk tegen lacht.
Gedep. Staten van Zeeland.
Omtrent het college van Ged. Staten
in de provincie Zeeland verneemt „Het
Centrum" dat de R.K. Statenfractie be
sprekingen gevoerd heeft met de anti-
revolutionnaire Statenfractie in die pro
vincie, welke bespreking er toe zou heb
ben geleid, dat wederzijds steun wordt
verleend om de verkiezing te bevorde
ren van een katholiek lid van Gedepu
teerde Staten in die provincie en de ver
kiezing van een Zeeuwsch anti-revolutio
nair lid voor de Eerste Kamer.
Prot. Staten van Zeeland.
Zomerzittlng.
Dinsdagavond te half acht opende de
commissaris der Koningin in naam der
Koningin de Zomer zitting der Staten van
Zeeland.
Na onderzoek der geloofsbrieven werd
besloten tot toelating van alle 42 in April
ƒ.1. gekozen Statenleden, die daarna in
handen van den voorzitter, jhr. mr. J. W.
Quarles van Ufford, de voorgeschreven
eed of belofte aflegden, waarna zij zitting
namen.
De voorzitter sprak daarop als volgt:
Mijne Heerenl
Ik heet U allen welkom en wensch U
geluk met de aanvaarding van Üw man
daat. De vier jaren, welke ons scheiden
van het tijdstip, waarop na de voorlaatste
uitspraak der kiezers de staten van deze
provincie voor de eerste maal samenkwa
men, vormen voor ons vaderland een tijd
perk, waarin het economisch leven een
crisis doormaakte, waarvan het einde nog
niet is te zien. Ook onze provincie door
leefde een periode van inzinking nage
noeg op elk gebied. Getrouw aan hare
historie zal ons volk echter ongetwijfeld
den indruk der tijden doorstaan en hoe
donker de tijdsomstandigheden ook nog
mogen zijn, met fieren moed en vol hoop
op beter toekomst zuilen ook Zeeland^
ingezetenen worstelen en overwinnen. Gij,
Mijne Heeren, vormt het lichaam, dat aan
de opleving van de welvaart en de bloei
van onze provincie een grooten stoot kan
geven. Moge God U daarbij wijsheid en
kracht schenken en den weg U wijzen,
waarlangs dit ons aller doel kan worden
bereikt.
Veel arbeid zal van U ook in uwe hoe
danigheid van lid der Staten en van enke
len Uwer als lid van het dagel. bestuur
worden gevraagd; ik twijfel er niet aan,
of gij zult Uwe beste krachten willen
inspannen en U volkomen geven aah het
werk, hetwelk U wacht.
Ik acht het mijn plicht om bij den
aanvang dezer zitting een aansporing tol
U te richten om bij het voteeren van uit
gaven ernstig rekening te willen houden
met den nog zeer weinig rooskleurigen
ik zou haast zeggen den bijna nog pre-
cairen toestand van onze provinciale
financiën. Soberheid, spaarzaamheid en be
zuiniging zijn deugden, waartoe in de
eerste plaats de overheid het goede voor
beeld moet geven. Intusschen niemand,
ook niet de overheid, late zich leiden door
pessimisme, integendeel een gezond op
timisme, hetwelk het aanboren van nieu
we welvaartsbronnen mogelijk maakt en
alle inwendige energie doet ontplooien,
moge ons allen sieren.
Reeds in de winter zitting van het
vorige jaar bracht ik een eeresaluut aan
die leden, die, om welke reden dan ook
niet meer in deze vergaderzaal zouden
terugkeeren. Zij allen hebben, zoolang zij
lid der staten waren, een ieder naar eigen
overtuiging de provinciale belangen be
hartigd en kunnen in ruime mate op den
dank der provincie aanspraak maken. Hoe
zeer er ook thans in Uwe samenstelling
wijziging moge zijn gekomen, ik vertrouw,
dat gij allen de goede tradities, welke
hier altijd hebben geheerscht, zult willen
hooghouden. Ik vertrouw, dat Uwr college
voor al zijne leden in den meest ruimen
zin waarborgen zal de vrijheid van het
woord en al mogen de meeningen ook
uiteenloopen, steeds blijk zal geven van
onderlinge waardeering en van eerbied
voor elkander's zienswijzen. De aangena
me en goede toon, waarop steeds voor
heen de discussies werden gevoerd, moge
ook bij voortduring het kenmerk der zit
tingen van de Staten van Zeeland blijven.
Ik houd er mij van overtuigd, dat gij
daartoe zult willen medéwérken en vlei
ntij in de hoop, dat gij met mij zult willen
sttreven naar een goeden, geregclden en
vlotten gang van zaken, mqt den wensch.
dat gij, Mijne Heeren, in den tijd, dat gij
zitting zult hebben, veel nuttig en vrucht
baar werk ten bate onzer dierbare pro
vincie zult mogen verrichten, stel ik U
voor met onze werkzaamheden aan te
vangen".
Hierna werden de verschillende reeds
vroeger vermelde voorstellen naar de
Woensdag te trekken afdeelingen verwe
zen.
RECHTZAKEN.
Jenever ihet peper.
De rechtbank te Maastricht heeft uit
spraak gedaan in de zaak der alcoholver
giftiging van H. Dirks, bijgenaamd Boe-
rendrik, die in een café te Maastricht
zooveel jenever met peper verzwolgen
had, dat hij eenigen tijd later op het po
litiebureau te Wijk aan de gevolgen daar
van overleed. Het O. M. had op 12 Jun',
toen de zaak voor de rechtbank behan
deld werd, wegens het toedienen van den
gepeperden jenever tegen de caféhoudster
vier maanden hechtenis geëischt. De recht
bank heeft de vrouw vrijgesproken. De
ambtenaar van het O. M. is in appèl ge
gaan.
VERKOO PINGEN, ENZ.
NIEUWERKERK, 3 Juli. Ten overstaan
van notaris Korteweg werden heden pu
bliek verkocht, de. volgende onroerende
goederen, behoorende tot de nalatenschap
van wijlen den heer W. van der Linde
Az. en gelegen in deze gemeente, als:
Een woonhuis, schuur en erf aan de
Dreef, voor f 3501; 18.50 aren bouwland
bij het le Boomweegje, voor f 1201 per
gemet; 75,70 aren bouwland aan het Gal-
genweegje, voor f 1432 per gemet.
ONDERWIJS.
Te Utrecht slaagde voor enquêtnee,
Zuster W. K. Verseput, geboren te Zonne-
mare.
Het gemeentebestuur van Dinteloord
heeft besloten voor elk kind, dat meer dan
4 K.M. van de school verwijderd woont,
ter tegemoetkoming voor extra-schoe'sel
f20 te geven.
Aan de Vee&rtaeuykundlge Hooge-
sohool te Utreoht slaagde o a. voor het
VeeartsenUkundlg examen le gedeelte,
le helft, de heer fl. L Kloppen, geb.
te Zierikzee.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: To An geren, H. Meyer te
Dubbeldam. Te Musselkanaal (Horsten)
H. A. ten Hove te Sohoonoord. Te
St.-Annaland C. J. van de Graaf te
Koeken gen.
AangenomenNaar Tuil, by Waarden-
burg, C. E. A. J. Gerrlts, oand. te
Rotterdam.
Geref. Kerk.
BeroepenTe Beitium, J. Sybesma te
Bnrum. Te Opperdoes, J. E. Vonken-
berg, em -pred. te Amersfoon. Te
Lioessens, L. van Urk te Westmaas.
Aangenomen: Naar ADjum, E. van
der Laan te Ulrum. Naar Kommerzyi,
Z. Hoek te Zonnemaire.
Bedankt: Voor Bargum, J. H. Kuiper
te Winsum (Fr.). Voor Gr(jpskerke (Z
W. M. le Coiotre te Woubrngge. Voor
Dedemsvaart, D. Steenhuis te Loppersum
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt: Voor Driebergen, L. H. van
der Melden te Dordreoht. Voor Dok-
kom, W. Vos te Drachten.
VAN HEINDE EN VEIL
Te Barcelona Ie het aantal werk-
loozen ten gevolge van de algemeen»
verkeersstablDg tot over de 100,000
gestegen.
De' vloe-presldent van Venezuela
is vermoord.
Onlangs zon aan eeD groep Neder
landers een partij «genationaliseerde"
Russische briljanten eo andere edel
gesteenten zUn verkoobt voor 28 milli-
oen gulden.
In de Russische steden Zarltslu en
Stawropol hebben 2loh gevallen van
builenpest voorgedaan.
De Zweedsohe kroonprins heeft zich
verloofd met lady Louise Mountbatten,
de tweede doohter van den markies van
Uil fordhavenvroeger bekend als prins
Louis MouDtbatten. Zy ls dus een achter
nicht van van koning George.
De kroonprins vau Zweden is weduw
naar sedert 1920. In Mei van dat jaar
is zyn echtgenoote, prinses Margaret
van Connaught, waarmee h(j in 1905
was gehuwd, gestorven.
Een ontploffing heeft plaats gehad
aan boord vau den Amerik. patrouille
kruiser «Richmond", doordat zich water
stofgas bad verzameld in 't wasobJokaal
en daar tot ontbranding kwem. By da
ontploffing die volgde, werden negen
matrozen gewond.
Bij FelJx in Traosylvanië, kwam
een pass tgierstrein in botsing met een
goederentrein. Van den passaglerstrein
derailleerden vijf wagens Zeven dooden
en twiütig gewonden zijn reeds onder
de gederailleerde wagens vandaan ge
haald. Men vreest, dat er nog meer lijken
onder de roïoes zullen liggen.
Verleden week Donderdag bad naby
Boekarest (Roemenië) een ontploffing
plaats in een fort, waar oude ammunitie
was opgeslagen. Zes personen werden
gedood en velen gewond.
Te Hull, Grimsby, Bristol en Car
diff zijn stakingen uitgebroken onder de
havenarbeiders Verscheidene schepen
z\]n niet gelost.
In Polen dreigt een spoorweg
staking, tengevolge van een loonkwestle.
De minister van verkeerswezen wendt
bemiddelingspogingen aan.
Naar de Engelsohe bladen melden,
wordt het leven voor de Westerlingen
in Smyrna, Da de bezetting door de
Turken, steeds moeilijker. Alle verloven
om in de stad te komen of deze te
verlaten, worden hen geweigerd,
Te Tomsk (Siberië) hebbon opstan
delingen tegen do sovjet-autoriteiten
vele plaatselijke regeeringsgebouwen
vernietigd en 45 vooraanstaande sovjet-
bewindhebbers gevangen genomen.
Het Belgische hof van oassatie
heeft het cassatie beroep van mevrouw
Steinmau en notaris Van de Wouwer,
die wegens moord op Stelnman ver
oordeeld zijn, de eerste tot 15 jaar
dwangarbeid, de ander tot levenslangen
dwangarbeid, verworpen.
Het lot van patriarch Tiohon, die
alt de gevangenschap der 8ovjets zon
zijn ontslagen, blijft in een mysterieus
waas gehuld. Niemand weet waar de
kerkvader verbiyf houdt.
Do Joodtche Wachter meldt, dat
volgens een onlangs opgemaakte statis
tiek, In New York 1.600.000 Joden In-
gesohreven zyn by de Joodsohe gemeente.
De bekende Nederlandeoh-Amerikaan
Eduard Bok heeft een bedrag van 100.000
dollar beschikbaar gesteld voor het best
uitvoerbare plan inzake Amerika's samen
werking met Europa tor handhaving van
den wereldvrede.
In den Belglsohen ministerraad
heeft de minister van Bultenlandsohe
Zaken medegedeeld, dat België aan
Engeland en Frankryk de byeenroeplng
eener kleine oonferentie van Engelsohe,
Franse be en BeJgisobe ministers ter be
spreking van de kwestie der Roeraotie
en de schadeloosstelling, overweegt.
By een treinbotsing tusscben Boe
karest en Fassy (Roemenië) zijn 30 men-
sohen gedood en 50 gewond.
Gedurende twee dagen heeft
wederom op.de Phlllppynen een typhoon
gewoed.
De totale bevolking, van Palestina
bedraagt 757.189 zielenhet grootste
gedeelte daarvan zy'n Mohammedanen,
n.l. 590 890. Dan volgen de joden met
83.794. De Israëlieten maken dus sleohts
V» gedeelte der bevolking uit.
Het deficit by de Duitsche poste
ryen voor bet jaar 1923 wordt op on
geveer 8 billioen mark geschat. De
nieuwe verhoogingen zullen een winst
van 4 billioen opleveren, zoodat echter
nog een tekort van 4 billioen ongedekt
blyft. Op 1 Augustus zullen daarom
de posttarieven opnieuw worden ver
hoogd.
Uit Metz wordt gemeld, dat een
militair vliegtuig, dat op weg was naar
Malnz, in brand geraakt is. Een sergeant
en de bestuurder zyn gedood.
Meer dan hoDderd blinden van het
Henshaw blinden-lnstituut te Manchester
zijn in staking gegaan als protest tegen
een doorgevoerde loonsverlaging.
Pletravalle, de vice-voorzltter der
Ital. Kamer, op wien 28 Juni een aan
slag werd gepleegd, is heden aan de
gevolgen daarvan overleden.
Eenige afgelegen dorpen in het
hooge noorden en noordoosten van Siberië
worden met een gebrek aan levens
middelen bedreigd tengevolge van het
feit, dat de SovjetregeeriDg een aantal
Amerikaan sche handelsschepen vast
houdt en den handel door buitenlander*
tegenwerkt.
J1. Zaterdag ls ter hoogte van
Newport een keteldefeot ontstaan aan
boord van het Amerikaansche oorlog
schip .Williamson". Er volgde een ont
snapping van stoom. Drie stokers wer
den gedood, vier gewond.
Volgens een Orlentbericht zouden
ln Rusland weder groote politieke pro-
oeeseu voor de deur staan. Het aantal
besehnldlgden bedraagt264 te Moskou.
92 te Charkof en 830 te Wladlkawkas.
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Doodelfk ongeluk. By den Zondag
gehouden kalkrit van de motorolub
.Arnhem en Omstreken" had een zeer
droevig ongeluk plaats. Een der deel
nemers, zekere v. M., had op den Sohelns-
sohon Weg onder do gemeente Rosendaal
(Geld het ongeluk te slippen, waardoor
hy ln voile vaart tegen een aan den
kant van den weg staan den boom terecht
kwam. In bewusteloozen toestand werd
hy door dr. M., die daar met zyn auto
passeerde, aangetroffen. Spoedig echter
bleek dat bet slaohtoffer niet meer te
redden was. In sterveoden toestand werd
de ongelukkige per autobranoard naar
het stedeiyk ziekenhuis te Arnhem ver
voerd, waar hy by aankomst bleek
overleden te zyn.
Slordige administratie. By de bouw-
vereeniging ln de gemeente Dantumadeel
schijnt het, zoo verneemt de Zeeuw,
geldeiyk beheer slordig geweest te zyn,
waardoor de gemeentekas groote schade
lijdt. Men noemde dit beheer ln de Raads
vergadering een groote warboel". Voor
accountantsonderzoek der boeken moet
de gemeente alleen f 2100 betalen.
Stil wonen De gemeenteraad te Baam
hoeft ln de algemeene politieverordening
een verbodsbepaling opgenomen, be
treffende het houden van dieren, waar
door op den duur de rust der inwoners
wordt gestoord (hanengekraai).
In zijne internationale politiek heeft Ne
derland, al kwam het meer actief op den
voorgrond, het 2uiver neutraliteitsstand-
'punt ingenomen. De neutraliteitspolitiek
is altijd die geweest, welke door het
Nederlandsche volk werd ondersteund, al
heeft 't verkrijgen eener permanente on
zijdigheid in de beteekenis van Zwitser
land nimmer de sympathie van eenigen
Minister klaarblijkelijk gehad. Minister
van Karoebeek heeft de voortzetting de
zer politiek na den oorlog gequalificeerd
als zelfstandigheidspqlitiek, maar duide
lijk doen gevoelen, dat principieel geane
onderscheiding valt te maken. Zelfstandig
is onze politiek in zooverre geweest,
dat noch aan lokkende stemmen uit
Duitschland, noch aan die uit België en
Frankrijk is gehoor gegeven. In 1910
propageerde men eene economische aan
sluiting bij1 Duitschland; slechts in het
Utreehtsche centrum bleek daarvoor sym
pathie te bestaan. Later kwam Eugène
Bale met zijne aansluiting bij België,
waaruit de offitieuse Nederiandsch-Bel
gische commissie, sedert opgeheven,
voortvloeide; de Fransche generaal Lang-
lois ontwikkelde beschouwingen over eene
militaire conventie met Frankrijk en Bel
gië, die hier te lande weinig of geen in
gang vonden. De voorgenomen bouw van
een fort te Vlissingen, onderdeel van ge
heel het fonds voor de kustverdediging,
verwekte in 1910 en 1911 eenige interna
tionale opschudding; men zag daarin een
drang van Duitschland, waaraan zou zijn
toegegeven. De Nederlandsche Regeering
heeft in haar standpunt van souverein
oordeelen over eigen verdedigingsnood
zakelijkheid volgehouden; eerst later" is
het bekende incident gekomen, veroor
zaakt door het optreden van den heer
Van Heeckeren, voormalig gezant aan de
Noordelijke Hoven, die te verstaan gaf,
dQt draiig van den Duitschen Keizer tot
den fortenbouw had geleid. Minister De
Marees van Swinderen, die zich ook te
gen Duitschland's voornemen om tollen
op den Rijn te heffen, een krachtige
persoonlijkheid toonde, heeft noodlottige
gevolgen van dezen indruk geheel weten
te voorkomen
De oorlog bracht moeilijkheden van
verschllenden aard mede. Aanvankelijk
heette het in Fransche kringen, dat d(e
Duitschers door Limburg zouden zijn ge
trokken; met de stukken in de hand kon
worden aangetoond, dat dit niet is ge
schied. Later is, in 1916, het bekende
incident der Engelsche landing in Vlaan
deren gekomen; moeilijkheden over het
bevaren vah de Schelde waren, in ver
band met Antwerpen, aan de orde Van
den dag.
In 1918 doorleefden wij de spannendste
periode tengevolge van den Duitschen
eisch betreffende vervoer van zand en
grint naar België; daartegenover deden
de -Geall'iëerde en Geassociëerde Mogend
heden zich gelden met de toepassing van
hun angarie-reóht, waarbij het grootste
deel der Nederlandsche vloot in bezit
werd genomen. Engeland Verbrak onze
telegrafische gemeenschap met de ko
loniën; belette onze visschersvloot haar
bedrijf uit te oefenen; controleerde onze
levensmiddelenvoorziening en onzen han
del met Indië, die slechts dank zij de
oprichting van de N.O.T. voortgang kon
vinden. Toen aan het einde van 1918 de
Duitsche débacle in België en N.-Frank-
rijk begon, weken de Duitschers naar
ons land uit; aan eene tevoren ontwa
pende afdeeling werd toegestaan, door
Limburg naar Duitschland te trekken,
waaruit zich een onaangenaam incident
met België ontwikkelde. De Duitsche Kei
zer, na hem de Kroonprins, vluchtten naar
Nederland; de vraag tot uitlevering van
den Keizer zoowel als geheel de positie
van dezen vroeger zoo autocratischen mo
narch hebben der Nederlandsche regeering
heel wat moeite, het Nederlandsche volk
tot heel wat overbodige belangstelling
dikwerf aanleiding gegeven.
Alleen het vermelden van de voornaam
ste feiten, die zich in internationalen zin
voor Nederland gedurende den oorlog
afspeelden, zou kolommen kunnen vullen.
Wij volstaan slechts met er aan te her
inneren, dat het allereerst was het ge
vaar, door de drijvende mijnen veroor
zaakt, dat onze scheepvaart bemoeilijkte;
dat daarna met ingang van 1915 kwam
het duikbootgevaardoor de Duitsche
maatregelen in het leven geroepen; dat
vervolgens de Engelsche en Fransche te
genmaatregelen onzen handel belemmer
den en bemoeilijkten; dat op het laatst
slechts een smalle vaargeul naar Noor
wegen overbleef; die door de schepen
werd benut om Amerika te bereiken.
Onze vaart op Indië, aanvankelijk om de
Kaap de Goede Hoop verlegd, wijl het
Suez-Kanaal werd gesloten, moest op het
laatst via Amerika en het Panama-Kanaal
gevoerd worden; gemeenschap met Indië
bestond een tijdlang niet; de koloniale
Regeering had eene moeilijke taak. Tor
pedeeringen kwam tal van malen voor,
die van de „Tubantia", tenslotte door eene
onpartijdige commissie te 's GraVenhage
berecht, veroorzaakte de meeste opschud
ding, die van zeven schepen tegelijk was
de minst onschuldige en de nadeeligste
Monumenten, gewijd aan de nagedachte
nis van de visschers, die hun moeilijk
bedrijf bleven uitvoeren, zijn op meer
dan één plaats opgericht; sociale voor
zieningen werden getroffen teneinde het
risico van het gevaarlijke bedrijf te ver
minderen. Er zijn tijden geweest, dat de
scheepvaart vrijwel stilstond; dat hef uit
varen of aankomen van een 9chip als een
bijzonderheid werd gepubliceerd, als leef
de men tijden terug. De Nederlandsche
regeering nam tenslotte de uitzending van
een convooi voor; de uitzending van dit
convooi gaf aanleiding tot bezwaren van
Engeland, die moesten worden ondervan
gen voordat het convooi kon uitvaren.
Het is bekend, dat in den boezem der
regeering over dit al of fiiet uitvaren ver
schil van meening beerschte. Zeer ze
ker mag het gelukkig worden gerekend, dat
de regeering ook in dit opzicht voorzich
tigheid betrachtte. Men werd angstig te
moede wanneer men op de wereldkaart
zag, hoe groot gedeelte van den aardbo
dem in strijd was en hoe klein dat stukje
Nederland en overig neutraal gebied.
Nederland heeft zich in oorlogstijd
hulpvaardig betoond tegenover de ellen
den, die elders heerschten. Wij denken
aan de ontvangst die de gevluchte Belgen
hier vonden; aan wat er gedaan we^d
voor het Roode Kruis voor hulpbehoeven
den ln tal van oorlogvoerende landen; aan
wat er in bet bijzonder na den oorlog
gedaan is voor de Centrale landen. Onze
betrekkingen met de oorlogvoerenden wa
ren moeilijk; van weerszijden werden be
zwaren zonder tal geopperd. Minister
Loudon had eene zware taak om te mid
den van het oorlogsrumoer dc strikste
neutraliteit toe te passen. Bij tal van ge
vallen van interneering van schepen of
schepelingen kwamen deze vragen ter
sprake. Onze verhouding met Amerika,
vroeger zeer innig, onderging eenige ver
andering; wij zijn niet al te gelukkig ge
weest met onze achtereenvolgende ge
zanten bij het kapitool te Washington;
onze belangen heeft dit ongetwijfeld ge
schaad. De regeering slaagde erin dhr.
Cremer bereid te vinden, den Nederland-
schen naam te Washington te herstellen;
deze is daarin, blijkens de verkregen re
sultaten, ongetwijfeld geheel geslaagd.
Maar, van meer belang voor de Inter
nationale positie, die Nederland thans in
de wereld inneemt, is de wijze, waarop
aan Nederland werd vergund, zich als
internationaal centrum te ontwikkelen.
Toen tengevolge van het manifest var
den Russischcn Czaar, enkele dagen vóór
de troonsbestijging van Koningin Wilhel-
mina verschenen, eene plaats van bijeen
komst voor de eerste vredesconferent-e
werd gezochl, viel het oog op 's-Graven-
hage. Het Permanente Hof, uit deze vre
desconferentie voortgekomen, werd te V
Gravenhage gevestigd; men sprak toen
van het „werk van den Haag?'. De tweede
Vredesconferentie werd in 1907 eveneens
hier gehouden; terzelfdertijd werd de
eerste steen gelegd voor het Vredespa
leis, dat de gedachte van den Vrede on
der de volkeren zou symboliseeren. In
1913 werd dit Vredespaleis geopend; in
hetzelfde jaar, dat wij het honderdjarig
herstel van onze onafhankelijkheid her
dachten, werd Nederland's internationale
positie steviger dan tevoren gegrondvest.
Tot die internationale positie had tevoren
het werk van onzen kundigen Asser, een
waardig navolger van Hugo Grotius, reeds
bijgedragen; op vier conferenties voor
internationaal privaatrecht in 1892, 1893,
1900 en 1904, deed zijn scherpzinnige geest
het tevoren niet bestaande internationale
privaatrecht uit den grond verrijzen. Bij
deze conferenties sloten zich die over
het internationaal wisselrecht in 1910
en 1913 aan, ietwat ter zijde daarvan
stond de internationale Opiumconferentie.
Nederland werd meer en meer interna
tionaal centrum; Brussel en Bern werden
jaloersch op ons; de vraag mag nog ge
steld worden of, indien de toenmalige
Nederlandsche Regeering daarbij krachti
ger initiatief had ontplooid, niet dit cen
trum van nog intensiever aard zou zijn
geworden. (Wordt vervolgd