Zierikzeescfae Nieuwsbode
B IJ VOEGSEL
behoorende by de
van Woensdag 28 Maoït 1923, no. 10908.
Uit Stad en Provincie.
SEROOSKERKE. De zangvereniging
„Zang Veredelt" hield Vrijdagavond j.l.
hare uitvoering in café Berrevoets. voor
een matig bezette zaal. Ondanks dit feit,
kweten alle leden zich uitnemend van de
hun opgelegde taak. De zangnummers
werden zeer verdienstelijk gezongen. Jam
mer, dat de mannenpartijen zoo zwak
bezet zijn, het geheel zou dan nog beter
tot zijn recht gekomen zijn. Het lied
„Aan den Vrede" viel een welverdiend
applaus ten. deel; ook het blijspel „De
spreker van hedenavond" werd uitstekend
opgevoerd; de leuke momenten, die hier
in voorkwamen, brachten de lachspieren
herhaaldelijk in beweging. Ook de ver
schillende voordrachten vielen zeer in den
smaak. Dc heer burgemeester, was wei
de tolk der opgekomenen, toen hij in
welgekozen woorden de vereeniging
dankte, voor het dezen avond genotene,
maar tevens zijn spijt uitdrukte, dat de
opkomst niet grooter was, daar het, zoo
mooi uitgevoerde programma zeker een
stampvolle zaal had verdiend. Een ge
zellig bal besloot deze goed gesJaagdje
uitvoering.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad, gehouden op Vrijdag 23
Maart j.l. Aanwezig alle leden; 1 vaca
ture. Voorzitter de burgemeester. Na
opening voorlezing der notulen, die on
veranderd worden goedgekeurd. De na
volgende ingekomen stukken worden^voor
kennisgeving aangenomen; le brief Ged-
Staten, waarin worden goedgekeurd de
te verhalen pensioensbijdragen op de
ambtenaren; 2e. ontslag-aanvrage M. C.
H. v. d. Berg als raadslid. Door het Cen
traal stembureau is gekozen Verklaard:
de heer L. Padmos, welke evenwel heeft
bedankt. Hierna is gekozen verklaard dhr.
J. Boot, die de benoeming ook niet heeft
aanvaard, zoodat derhalve een vacature
blijft, daar de lijst is afgewerkt; 3. schrij
ven scheepsmakelaar uit Rotterdam,
waarin deze sc/iadevergoeding eischt,
voor een schip, dat in 1922 in de haven
openbare school ook de leerlingen dei-
hoogste 4 leerjaren te doen meekomen
Nadat dhr. van 't Hof op éenvoudSge en
bevattelijke wijze ftn lezing had gehou
den over "t zangonderwijs op de lagere
school, betraden de leerlingen der 4e
en 5e klasse het podium, om onder zijn
leiding, practisch te bevestigen, wat door
hem eerst theoretisch was behandeld.
Wat klonken de 2-stemmige kinderlie
deren frïsch en helder. En hoe gemak
kelijk het is op een goed fundament
voort te bouwen, toonden daarna de leer
lingen der hoogste 2 leerjaren, die op
verdienstelijke wijze onder leiding van 'l
hoofd der school, dhr. Reisinger eenige
driestemmige liederen, w.o. een paar so
lonummers, ten gehoore brachten. Mogen
een paar nummers afzonderlijk genoemd
worden, dan komen zeer zeker in aan
merking van de eerste afdeeling „De mu
zikant" en van de tweede afdeeling „Mooi
Zeeland", driestemmig en met pianobe
geleiding. Als men nu nog weet, dal
een en ander afgewisseld werd door ver
dienstelijk samenspel van piano en viool,
door raej. B. van Zuijen en dhr. Hu-
bregtse en de jongej. M. v. d. Stolpt*
een paar zangnummers niet pianobege
leiding ten beste gaf, dan zal men zeke-
kunnen instemmen met hetgeen een lid
der oudercommissie zeide: „Het was een
mooie avond; nuttig en gezellig'"
f ZONNEMAIRE. Op Vrijdagavond 23
Maart j.l. werd in de openbare school al
hier een ouderavond gehouden. Een 35
tal ouders had aan de uitnoodiging go
volg gegeven, terwijl het gemeentebe
stuur door de tegenwoordigheid van
den heer burgemeester bewijs van zijn
belangstelling toonde. Het hoofd der
school, de heer J. de Kramer, gaf een
causerie over „samenwerking tusschen
School en Huis", wat eenige gedachten
wisseling uitlokte. Na nog eenige voor
komende zaken besproken te hebben werd
de vergadering gesloten, die naar we ho
pen, een volgende keer ook door moe-
ders bezocht zal zijn.
DREISCHOR. De Boerenleenbank al
hier hield op 23 Maart j.l. een <ver
gadering bij Slager. De presentielijst was
geteekend doo<- 65 ledlen. Uit de uit
gebrachte rekening en balans bleek, dat
in 1922 f 63643,931/2 aan spaargeld was
ontvangen. In den loop van het jaar
werd f 69265,811/2 uit de spaarkas te
ruggevraagd. f 38450 werd aan voor
schotten terugbetaald en f 37700 aan
vuui ecu sraip, uat itt lsi.*. uc jjavt.i scnotien zerugoetaaia en 1 öj/uv aor
Schelphoek door midden is gebroken: nieuwe voorschotten gegeven. In loopen
4e. schrijven van den Bond tegen het de rekening werd ontvangen f 272747.22
vloeken, om dit euvel te bestrijden; 5e. J en uitgegeven f 266758,31. De bank maak
schrijven van den brigadecommandant der te een winstcijfer van f 924,60. De ai
rijksveldw'acht te Brouwershaven, in op- tredende leden van de Coiqmissie van
dracht van den minister van justitie j Toezicht en in het bestuur, respectieve'
waarin deze bericht, dat de standplaats lijk de heeren P. Rietdijk en C. Klaasse
j Ca., werden met 200 goed als algemeenc
stemmen herkozen en namen deze her'
Serooskerke vooralsnog niet wordt op
geheven, doch dat subsidie voor een
te bouwen veldwachterswoning niet
wordt gegeven. De voorzitter bespreekt
nu de kwestie, of tot het bouwen van
een veldwachterswoning moet worden
overgegaan.
Zeer gaarne zou hij willen, dat de
veldwachter hier kon wonen, doch daar
bij een juiste beschouwing, toch zal moe
ien worden gezegd, dat het financieels
offers voor de gemeente zal kosten, stel
len B. en W. voor, geen verdere stap
pen in cfeze richting meer te doen. Met
algemeene stemmen wordt zulks besloten.
Hierna komt de exploitatie-rekening voor
de haven over 1922 aan. de orde. Hieruit
blijkt, dat totaal is ontvangen f 9087,72,
uitgegeven f 6245,581/a, zoodat het sal
do f 2842,121/2 bedraagt (wat voor onze
gemeente een saddo van f 1421,06 be-
teekent).
De heer Klompe vraagt hoeveel schuld
er nog op de haven rust, tengevolge van
het baggerwerk. De voorzitter licht toe,
cliat dit nog ruim! f 1900 is, zoodat blijkt,
dat met aflossingen, niet veel van het
mooie saldo overblijft.
De voorzitter stelt voor den gemeen
te-bode, die dikwijls ook voor de haven
werk verricht, een belooning van f 10
te geven. Dit wordt goedgekeurd. Ter
tafel komt de rekening en verantwoor
ding van het burg. armbestuur over '22.
De totale inkomsten bedragen f 2279,81,
de uitgaven f 1723,71, waardoor rffcze
rekening sluit met een saldo van f 556,10.
Goedgekeurd. Het onderhoud aan de on
benoeming aan. waarvoor de voorzitter
hun den dank der vergadering bracht Het
salaris van den kassier bleef op het oude
bedrag gehandhaafd, evenals het prescn
tiegeld voor de leden van het bestuur.
Op aandrang uit de vergadfering werd
het bedrag, waartoe het bestuur voor
schot mag geven, zonder toestemming van
de Commissie van Toezicht, van f 3000
teruggebracht tot f 1000. Na eenige ge
animeerde bespreking door voorzitter,
kassier en enkele leden, naar aanleiding
van de tegenwoordige tijdsomstandighc
den en het borgwezen, werd de goed ge;
zachte vergadering met een woord van
dank gesloten.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Een commissie uit de Maatschappij
tot bevordegng van landbouw* en vee
teelt in Zeeland heeft een rapport uit
gebracht naar aanleiding van het rap
port van den Hoogen Raad van Arbeid
inzake het ontwerp van den Landbouw
arbeiderswet. Zij komt tot de conclusie
dat waar in het overgroote deel van ons
land, wat den arbeidsduur betreft, de
toestand hoogst bevredigend is en zich
nog steeds in die richting ontwikkelt,
er geen reden is voor een wettelijke
regeling. Ook hetgeen de Hooge Raad
van Arbeid rapporteert inzake de werk
tijden voor fabrieken of werkplaatsen,
In het geneeskundig genootschap te
Berlijn is op grond van de officiëele
statistiek meegedeeld, dat het sterftecijfer
van de Duitsche bevolking daalt, omdat
het geboortecijfer vermindert. Ofschoon
toc-h sinds 1920 het aantal huwelijken een
topcijfer bereikte, is het aantal geboorten
nooit zoo gering geweest als einde 1921.
De Vrijstaatsche troepen hebben in
rschdiende deelen van Ierland weer een
aantal rebellen gevat, o. w. ook de "be
kende leider „Boffin", bekend onder den
naam van „de lersche De Wet".
Mr. Zimmerman, de commissaris-
generaal van den Volkenbond, heeft in een
interview gezegd, dat de crediet voor uit
zichten van Oostenrijk zeer gunstig waren.
Amerika vooral toont toenemende belang
stelling.
Maarschalk Foch en generaal Wey-
gand zullen waarschijnlijk den 5 Mei een
bezoek aan Polen brengen.
Na het mislukken der onderhande
lingen over loonsverhooging en wijziging
der werkuren, welke tusschen 'de werk
gevers en werknemers in het Engelsche
graafschap Norfolk wei-den gevoerd, is
aldaar de algemleene staking afgekondigd.
15000 arbeiders zijn Maandag in staking
gegaan.
De Spaansche konirn. zal in de eerste
helft van Mei een bezoek aan Brussel
brengen.
In het land der Kirgiezen (Rusland)
is voor de derde maai Jongenpest uitge
broken. Reeds zijn 72 menschen aan deze
ziekte gestorven.
De gemalin van den ex-Duitschen
keizer is met hare drie kinderen naar
haar landgoed in Silezië vertrokken.
In een Weensch variété trad een
man op, Alexander Brenner, die een acte
uit Wilhelm Teil speelde en daarbij een
appel van het hoofd van zijn als jongetje
verkleede vrouw schoot. Oe vorige week
was hij op een avond e-'g zenuwachtig,
zoodat men hem aanried om liever niet
op te treden. Hij deed het echter toch cn
trof zijn vrouw midden in het voorhoofd.
Zij was bijna onmiddellijk dood.
delburg niet van silamit worden gebouwd,
dan zijn zij in twee jaar naar de maan",
zegt de heer Prakke. Kom, kom, dan
bouwt de Maatschappij voor gasmeters
voor niemendal nieuwe en ik wilde wel
dat de garanties van den heer Haasters
even secuur waren.
Maar, zonder dat zelf te willen, zegt
werkelijk onvervalsc-ht steenkolengas,
slechts een paar centen kost, zeg ten
hoogste vier centen. Al de rest zap
loonen, salarissen, onderhoudskosten (die
i in een gasfabriek hoog zijn), onkosten,
j pensioensstortingen, rente en afschrijving,
i Het is interessant een berekening te ma
ken met hoeveel de kostprijs van het
de heer Prakke iets heel anders. En om gas voor elk dezer posten bèzwaard
nu te begrijpen wal hij feitelijk zegt.
moeten wij nog even terugdenken aan
het maken van reclame met het zwakke
punt. Silamil van de Silamitwerke is on
wordt en vooral is het interessant zuil
een berekening te maken voor een groote
en een kleine gemeente. Men komt dan
tot de slotsom, dat in een groote ge-
getwijfeld een goed materiaal, men be- meente (als Rotterdam) deze bijkomende
1 denke echte1' dal Silamit niet is een kosten bij een gasproductie op die groote
bizondere scheikundige stof, doch alleen schaal met gewone gasoventjes met ho-
een handelsnaam. Silamit is vuurvaste f rizontale retorten zoo enorm worden en
steea- Nu kan hij in werkelijkheid zeg- dat er zooveel terrein voor noodig is en
f gen: „Stoomen in de retort is slecht i de fabricage zoo omslachtig wordt, diat
voor het vuurvaste materiaal, dat daar- men wel genoodzaakt is nieuwe tech-
om van de allerbeste soort moet zijn". nisehe wegen in te slaan. In een kleine
Het kan ook zijn, dat hij zegt: „In een x gemeente als de onze zijn de omstan-
f gasoven, die gestookt wordt tot de daar- digheden niet zoo dwingend en wanneer
voor gebruikelijke en door ervaring vast- lij nauwgezette berekening zon blijken
gestelde temperatuur, krijgt men bij het 1 dat de productiekosten van enkel kolen-
leiden van stoom in de retorten geen gas en van menggas elkaar per duizend
goed watergas omdat de warmtetoevoer calorieën weinig nntloopen, dan zou ik
door de retortwanden heen te langzaam voor mij de voorkeur geven aan enkel
is. Om nu die warmtetoevoer en hel wa- j kolengas, dat al tip dezelfde samenstel
tergascvenwichl wat te verbeteren zijn ling heeft en MINDER VERGIFTIG IS
wij van plan heeter te stoken en als de
oven dan niet gebouwd is van hef at Ier-
Lest" materiaal, dan gaat hij naar de
maan" Een gunstig vooruitzicht. En hoe
veel brandstof zal die oven percents
gewijze niet verbruiken als hij in den
zomer slechts op halve* capaciteit kan
werken Alweer een punt ter beoor-
deel mg van bevoegde deskundigen.
Iemand, die niet met zijn naam durft
onderteekenen, Schrijft in de courant, dat
in het laatste nummer van Het Gas, de
heer Rutten het stoomen in de retorten
aanbeveelt. Ik wil met een zoo serieus
!en bekwaam man als de heer Rutten wel
een gcdaehteirwisseling beginnen, maar
i niet in de courant en merk hier dus
slechts op, dat hij in het bedoelde artikel
liet he el e maal niet heeft over gasfabri-
;atie, maar dat dil artikel getiteld is:
Onttrekking van benzol aan steenkoolgas.
DAN MENGGAS Zie over de vergiftig-,
heid van kooloxgdc het groote artikel
in de 'NteuuM' Rotterdamse he Courant van
Donderdag 15 Maart 1923.
Zou er nog iemand zijn die liever
oorlog^brood eet, nu er weer ouder
wetse]) brood te krijgen is Of staat
oorlogtsbrood op een hoogeren trap van
techniek? Oorlogsbrood eet men als er
geen graan is, oorlogsgas maakt men als
er geen kolen zijn. Luide klaagt de di
recteur der Berlipsche gasfabieken in
het Journal für Gasöeleuchtung hoe de
nood in Duitschland duOingt tot het ma-
kan van minderwaardig gas en hoe dh
gasfabrieken veel liever goed gas zou
den maken, indien de omstandigheden
het slechts veroorloofden.
Dit artikel was reeds geschreven, toen
het stuk van de gascommissie onder mijn
oogen kwam. Laat men er gerust toe
Onttrekking van benzol aan steenkoolgas.
De hee* Rutten heeft zich groote ver- overgaan, den toestand van de gasfa
1 dienste verworven door overal, waar briek te laten onderzoeken. Het gaat, na
In Barnes (Londen) woonde een 79- daartoe gelegenheid was, aan te dringen wat hierover gezegd is. njel over het
jarige weduwnaar, Joseph Chatfield. me ^ct ptnu{len van verloren warmte oordeel van de gascommissie, dloch om
„n^.l ..An ornp ru,nc 111 of
op raad van zijn huishoudster eens met
haar naar de bioscoop zou gaan, .jom eens
goed te lachen". Zij gingen een Charlie
Chaplin-film zien en 't oude heertje lachte
zoo hartelijk, dal hij in de armen van
zijn huishoudster dood Weef.
■- Een aanwijzing, dat de Turken naar
vrede verlangen, ligt wel in 't feit, dat
een half-officiëel dispuut gaande is tus
schen Angora en Moskou. Kalenin, de
Sovjet-commissaris verwijt den Turken, t
dat zij zich niet aan het tractaat van Lau- i
sanne hebben gehouden.
cn in dit streven zal iedereen met hem
meaegaan. In het genoemde artikel be
ziet hij het stoomen uit een oogpunt
dat van deskundigen Laten wij hopen,
dat deze eveneens gunstig oordeelen op
technisch en administratief gebied over
van benutte afvalwarmte en wijdt er j; den toestand dier gasfabriek. Tenslotte
terloops vijf en twint'g regels aan, waar- f wïjs ik er op, dat het niet afdoende is
na hij tot zijn eigenlijke onderwerp over- in deze, zich te beroepen op een accoun-
naat Uil i\r,r iit/thn /In ni/>t-f>r mi mitlsirihtanidaar hel m i huiten dipnc taak oA
INGEZONDEN STUKKEN.
I die met den landbouw in verbinding
0staan, heeft de volle instemming van de
derwijzerswonlng wordt besproken. Burg. I commissie.
en Weth. hebben zich op de hoogte ge- j uit het rapport betreffende den bie-
steld van het geen voor onderhoud was tenrooier, die in den Wilhelminapbïder
gevraagd. Zij hebben daarop een op- bij Goes is beproefd, blijkt, dat deze hel
gave gevraagd aan den schilder van Po- vraagstuk van het machinaal bietenrooien
periag, en stellen np voor, deze onder- njet: tot nadere oplossing heeft gebracht
houdswerken te doen uitvoeren. Hiertoe en dat nu getracht zal worden op de
wordt besloten. Ook is de huur der wo- k landbouwtentoonstelling te Tholen, dezen
ning weer met 3 jaar verlengd.
Tot leden der schattingscommissie
worden ingaande 1 Mei as. herbenoemd:
de heeren J. de Roo, J. Klompe, N. Moel-
ker en P. Goemans. Het kohier op de
hondenbelasting wordt vastgesteld op
f 51. De voorzitter doet eenige mededtee-
lingen, inzake de vleeschkeurings:wet,
kring Brouwershaven; de installatie heeft
gekost f 719,87. Het aandeel voor de ge
meente bedraagt f 27,01. Uit de bereke
ningen is gebleken, dat het keurings-
loon, de onkosten zal dekken. De hef
fing keurloon wordt opnieuw bestendigd).
Wettr. de Roo vestigt de aanckacht op1
een tuintje op het kerkhof, dat nog on-
verhuurd is. De voorzitter zal onderzoe
ken, wie hier voor in aanmerking komt.
Daarna sluiting.
fiUJIGH. Door de afdeeling der S. D,
zomer te houden, een machine van Duit
sche fabricage te krijgen, om die in het
komende bietenseizoen te beproeven.
VAN HEINDE EN VER.
De Roemeensche ministerraad heeft
besloten alle Joden, die sedert 1 April j
1918 in Roemenië zijn gevestigd, het Roe- j
meensche burgerrecht met volkomen ge- j
lijkle rechten als de andere burgers te
geven. j
Niet minder dan 182.000 Amerikanen
^a^P,aSSr„0k^OPdeS -I* een dat „echanRing „u,
j aanstaanden Hien.it dat
(Buit«n vcrantwoordclfkheid der redactie).
Copy tcordt niet teruggezonden.
Geachte Redactie l
In het kort wensch ik nog een en
ander op tc merken naar aanleiding van
ingezonden stukken over gas en dc gas
fabriek. Men zal zich herinneren hoe in
de „Reis om de Wereld in tachtig Da
gen", in Noord-Amerika een trein over
een bouwvallige spoorbrug moet gaan
en hoe de machinist besluit er inet volle
vaart overheen te rijden. „Alle passa
giers instappen", wordt gecommandeerd.
Passe-Partout wil iets zeggen, maar men
laat hem geen gelegenheid, Hij moet in
stappen. De trein rijdt in volle vaart over
de brug, die onmiddellijk daarna instort.
„En wat had jij nu te zeggen" wordt
aan Passe -Par tout gevraagd. ,,Ik had al
leen maar willen zeggen", antwoord deze,
„of het niet veiliger en verstandiger zou
geweest zijn de passagiers te voet voor
uit over de brug te laten gaan en den
leegen trein te laten volgen".
Een soortgelijke vraag voel ik in mij
opkomen, wanneer lie gasdirecteur Qte
Q. in zijn kleine gemeente van aesdui-
dend imboners in zijn fabriekje met een
jaarproductie van 600,000 Af3. (Amster
dam en Rotterdam maken deze hoeveel
heid In drie dagen) denzelfden toren van
Babel in zijn stokerij bouwt als voor
Zierikzee bestemd is en veel te groote
productie-eenheden invoert en dan met
trots de gemeente-autoriteiten rondleidt
en ev zich op beroemt dal Q. thans
heeft „de best-gemechaniseerde kleine
gasfabriek". Evenals Passe-Partout zou
ik willen vragen: „Een woordje als 't
U belieft, een enkel woordje maar. Ik
wou alleen maar vragen: „was het wel
noodig de kleine gasfabriek in die mate
te mechanisceren Dat Amsterdam cn
Rotterdam mechaniseeren, dat kan ik be
grijpen, maar dat Q. en Zierikzee 't pre
cies zoo nadoen, daarvan dringen de
noodzakelijkheid en het nut niet terstond
tol mij door.
Laat echter de heer Q. weten, wat
hij te Q. doet, maar laat de gasfabriek
te Zierikzee, in haar ongunsligen finan-
tieelrn toestand, dit niet navolgen.
Hier is alle aanleiding om eerst eens
een, onpartijdig, zakelijk en becijferd ad-
4 vies in te winnen. Is 'de slotsom van
gaat. Hij vei mekit de niet-economische 1
Iactoren Lij het stoomen niet en maakt
geen warmtcbalans op. En terecht maakt
hij het voorzichtige voorbehoud: „lij een
niet te hoog stikstof- en koolzuurgehalte".
waaruit blijkt dat hij dit zwakke punt
heel goed voelt.
Het spreekt vanzelf, dat met snedig
aangehaalde uitknipsels uit artikelen hier
niets bewezen wordt en dat dit all es
ook niet de hoofdzaak raakt. Ik her
haal deze hoofdzaak
'Al ware Coffin het beste systeem
Waarom dan het dure G of fin en niet
liet goedkoopere. en waarom geen con-
urrentic
Met den heer Baas ben ik het eens,
dat gas van zeg 4000 warmteëenheden
per kubieken meter voor de verbrui
kers voordeeliger kan zijn dan gas van
een boogere verbrandingswaarde, zeg
5000. //.- ben niet een zoodanig voorstan
der van onvermengd steenkolengasdat
ik elke. toevieging van watergas (want
daarop komt het altijd neer) Oeraarp.
(Men kan hierover mijn schrijven van
Maandag 29 Januari nelezen). Maar dan
iviaauua£ ^9 aanuaii ncic^ii/. IYJ.IUI uau -
moet het ook goed watergas zijn. Hel j.ruimte noodig is.
tant, daar het m.i. buiten diens taak 01*1
gaat, zich uit te spreken over den toe
stand van het bedrijf. Slotconclusie:
le. Het gasbedrijf te Zierikzee moet
wat zip' geheele organisatie betreft, aan
een grondig onderzoek worden onder-
Worpen. De fmancieele toestand, die ver
van rooskleurig is, moet nagegaan wor
den door een bevoegd en vertrouwbaar
accountantskantoor, dat tot opdracht zal
hebben, den toestand, zooals die op het
oogenblik is, in een helder licht te stel
len en zoodanige wijzigingen aan te bren
gen in de boekhouding en die jaarlijk-
sche verslagen, dat die toestand, met in
begrip van de juiste verhouding tus
schen de gemeente en de gasfabriek, in»
een helder licht blijft staan en het ma
ken van schijnwinst wordt voorkomen.
2. Als technisch bedrijf moet het gas
bedrijf onderzocht Worden door een Ad
viesbureau voor bedrijfsorganisatie, dat
zich daarbij kan laten bijstaan door des
kundigen op gasgebied. Dit Adviesbureau
f zal hebben na te gaan
Of uitbreiding van het productievermo
gen der gasfabriek of van de gasberg-
Europa in de komende maanden met het
bezoek van tal van Amerikanen zal wor
den vereerd.
Een draadloos N, T. A.-bericht meldt
A. P. in deze gemeente zijn voor de 'f dat te Santiago-de-Ch:li Maandag het pan-
a.s. gemeenteraadsverkiezing in volgorde 51 Amerikaansch congres is geopend, waar
op de candidatenlijst geplaatst, de hee- aan alle landen van Noord-, Midden- en
ren J. Kloet, C. Evertse, W. Speelman
Nz., A. Groenleer Ca. en W-. Fokker. j
HAAMSTEDE, 'fc Was zeker een goed j
idéé op den 23 Maart j.l. met ,c^e ruim
60 ouders gehouden oudferavond in de
Zuid-Amer!ka deelnemen, met uitzonde
ring van Mexico, Bolivia en Peru.
De Duitssche rijkskanselier, dr. Guno
is ongesteld. Hij lijdt aan een lichte borst
vliesontsteking.
het beste stelsel is, dan, maar ook niet.
eerder, zou ik daarmede accoord gaan.
Vermakelijk is dc bezorgdheid van den
heer Prakke voor dat beklagenswaardige
Middelburg; waar men ovens laat bou
wen, niet dpor den heer Haasters, maar
door de Maatschappij voor gasmeters te
Dordrecht. Deze groote, kapitaalkrachtige,
internationale maatschappij kan heel waf
betere IkIaai Dor gen geven en, als het /no
dig mocht zijn, die ook nakomen, i{an
de heer Haasters. „Als de ovens te Mid)-
maakt een groot verschil op welke wijze
gas van 4000 verkregen wordt. Indien
dit verkregen wordt door bij goed steen
kolengas van 5000 (het is iets hooger,
maar jk Wil met afgeronde getallen wer
ken) goed watergas te voegen, dat is
dus watergas, dat bestaat uit kooloxydte
en waterslof, mei heel weinig koolzuur
en stikstof(zie hieromtrent de opmer
king van den heer Rutten), dan behoud
men een gas, dat een vlam van hooge
vlamtemperaluur oplevert. En wanneer
clan dit goede watergas gemaakt kan
worden tegen een veeI lage ren kostprijs
dan het steenkolengas, zoodat de ver
bruikers, die anders bijvoorbeeld 15 cent
zouden moeten betalen voor kolengas van
5000, dus 3 cent per 1000 calorieën, nu
slechts bijvoorbeeld 10 cent in plaats
van 12 cent betalen voor menggas van
4000, dan is het voordeel aan dien kant
van het menggas, omdat dan per dui
zend calorieën ongeveer gelijk nuttig ef
fect verkregen wordt. Maar heel anders
Staal de zaak, wanneer de verlaging van
501/0 tot 4000 verkregen wordt cioor toe
voeging van minde/ waardig watergasdat
veel koolzuur bevat, om niet te spreken
van geheel waarde'ooze bijmengseicn zoo
als bijgezogen ovengassen, die uitsluitend
uit de onbrandbare gassen stikstof en
koolzuur bestaan. In zulk een geval is
de vlam lang niet zoo heet en het nut
tig effect daalt snel. In dit laatste geval
is 4000 calorieën voor een dubbeltje veel
duurder dan 5000 voor 15 cent. Ik ver
wijs hierover nog naar een studie van
Ir. Koppejan in Het Gas van April 1921.
Het kan dus niet als een algemeene
waarheid gedecreteerd worden,, dat goed-
hooper gas van 4000 in werkelijkheid
voordeeliger is dan duurder steenkolengas
van 5000 en dat onvermengd steenkolen
gas verouderd is en dat gas van 4000
een de spits van de techniek staat.
De heer Anker heeft ons voorgere
kend en ik kan dus nalaten het hier nog
eens becijferen, dat de grondstof, de
steenkolen, verminderd met dte bijpro-
vtiiimivreiu IIIVI uy-piiu- V,+"ri
dutten,- niet de grootste uitgaaf is, en f boogaentmg.
Of de tegenwoordige fabriek in een
behoorlijken staat van onderhoud ver
keert.
Of het op economische gronden noo
dig is een andere productiemethode in
te voeren en zoo ja, bij de keuze dezer
methode rekening te houden met die
juiste grootte der productie-eenheden, de
hoedanigheid van het product en de ge
lijkmatigheid daarvan, de hygiëne der
daarbij te verrichten werkzaamheden en
den schuldenlast, waarmede de invoering
dezer nieuwe methode hel gasbedrijf zou
bezwaren. Het Adviesbureau, noch de
door dit bureau aan, zich toe te voegen
technische deskundigen, zouden recht
streeks of middellijk belang mogen heb
ben bij het doen van leveringen
3. De gemeenteraad als geheel en de
leden van dien raad elk voor zich be-
hooren zich op het standpunt te stel
len, dat partijpolitiek geheel terzijde moet
gesteld worden bij de leiding van een ge
meentebedrijf cn dat het belang der ge
meente daarbij het eenige richtsnoer be
hoort te Zijn.
Wat punt 1 en 2 betreft, zal een adres
gezonden worden aan den gemeenteraad
en een gelijkluidend aan Gedeputeerde
Staten, om geen geldleeningen voor de
gasfabriek toe te staan, en de rekenin
gen der gasfabriek voortaan niet goed
te keuren, tenzij eerst voldaan is aan
de onder 1 en 2 genoemde punten.
Met deze beide adressen, waarbij ik
mij; stel op het standpunt, dat ik belas
tingbetaler ben, heb ik mijn taak ver
richt.
Wat onder punt 3 vermeld wordt is
niet mijn taak, maar die der burgerij.
Te zorgen, dat er mannen in den raa,dl
komen, die bereid zijn het onder 3 aan
geduide standpunt in te nemen, daartoe
bestaat tot 10 April de gelegenheid.
Terwijl ik U -dank zeg voor de groote
'welwillendheid, waarmede U meermalen
de kolommen van Uw veelgelezen blad
voor mij beschikbaar hebt gesteld, blijf
ik, geachte Redactie, met de meeste
dat, voor zoover de grondjstof in het
spel is, een kubieke meter steenkolengas,
Uw dw. dr.,
Ir. H. A. J. PIETERS.
