Zierikzeesche
Woensdag 10 Nov. 1920. <zier«kzeesche courant).
H.H. ADVERTEERDERS
Zakboekjes.
Kennisgeving.
Bakkersnschta'bHd.
Dr. A. KUUPER. t
ABONNEMENT;
Prfja per 8 maanden 1,50.
franoo per poet ƒ1,80. Voor hei
buitenland per jaar 10,—
AfsonderltJke nummers 5 oen*.
Veraohijnt Maandag, Woensdag
en Vrjjdag.
ADVKRTENTlgNi
Tan 1—8 regel o 60 ote„ ?a» 4
regels en daarboven 20 ots. per
>1. Reolamen 30 ots. p. vegel.
ko
76«ts JAARGANG. Nl. 10543
Oir. A. J. 0E LOOZE Jr. Ultg.-R.ilMt. M J KOSTE*. v66r 12 nr«.
Bij contract belangrijke korting.
Intending op den dag van uit'
berichtten wij, dat met de invoering van
den [8-urendag ons blad vroeger moet
worden afgedrukt dan dit tot heden het
geval was en daarom van af heden
's morgens n& 11 ure op den dag van
uitgave geen enkele advertentie meer
kan worden aangenomen.
dropte advertentiën gelieve men
uiterlijk 10 ure op te geven.
Wijzigingen in advertentiën knnnen
niet later worden aangenomen dan tot
's morgens 9 nre.
Ter voorkoming van teleurstelling
gelieve men hiervan goede nota te
nemen en met de inzending niet tot
het laatste oogenblik te wachten.
DE DIRECTEUR.
Militie- en Landwecrplich-
tigen, die niet in het bezit ztyo
hunner Zakboekjes, worden
aangemaand deze spoedig ter
Secretarie af te balen.
De BURGEMEESTER, van Zikrikxee brengt
ter kennis van de Ingezetenen, dat er op
Vrijdag den 12den Nov. a s des namiddags
te 2 uur, op hét Raadhuis, eene openbare
vergadering van den Gemeenteraad zal ge
houden worden, waarin de navolgende punten
zullen worden behandeld
1. Vastelling notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen.
3. Vaststelling rekening Burgerweeshuis.
4. Adres toepassing Art. 26 novies wet
Lager Onderwijs.
5. Vaststelling verordening op woonwagens
en woonschepen.
fi. Vaststelling verordening op de heffingen
invordering van gelden voor het hebben
van een standplaats met'een woonwagen
en van een ligplaats met een woonschip.
7. Vaststelling woninghuur hoofd O. L.
School A.
8.- Voorstel Ged. Staten regeling jaarwedden
Burgemeester en Secretaris.
9. Voorstel aanschaffing rijwiel ten dienste
van de Gemeente.
10. Adres inzake drie-ploegenstelsel voor het
politie-personeel.
11. Adres Zzeesoh drankweer-coinité tot sub
sidie.
12. Benoeming regent Burgerlijk Armbestuur
13. Vaststell. begtóotlng en bij be groot indent
14. Vaststelling le suppl. kohier H.O. 1920.
Zirrikzee, den 9 November 1920.
De Burgemeester,
A. J. F. FOKKER VAN CRAYESTEYN
VAN RENGERSKERKE.
De BURGEMEESTER, van ®iefikzee brengt
onder de aandacht van belanghebbenden, dat
het vanaf 24 October 1920, ingevolge het
bepaalde bij artikel 35 der Arbeidswet 1919.
onder meer is verboden bakkersarbeid te
verrichten tusschen 8 uur des namiddags
en 6 uur des voormiddags
Van -dit verbod zijn uitgezonderd:
u' de Zaterdag tusschen 4 en 6 uur des
voormiddags
b. tien andere dagen in hot kalenderjaar
tusschen 4 en 6 uur des voormiddags, op de
arbeidslijst of een daarnaast, opgehangen
kennisgeving vermeld:
c. de Maandag tusschen middernacht en
6 uur des voormiddags, voor zoover betreft
het stoken van heetelueht- en heetwatevovens
door één persoon in de broodbakkerij.
Het hoofd of de bestuurder van een onder
neming, die in den regel zonder hulp van
anderen bakkersarbeid verricht, mag echter
tusschen 8 uur des namiddags en 6 uur des
voormiddags bakkersarbeid verrichten, indien
hij daartoe vergunning heeft. De aanvraag
om zoodanige vergunning wordt gericht tot
den Burgemeester der gemeente, waar de
broodbakkerij gevestigd is. Formulieren voor
deze aanvraag zijn ter gemeente-secretarie
verkrijgbaar.
Zi brikzee, 9 November 1920.
De Burgemeester voornoemd,
A. J. P. FOKKER VAN CRA YESTEYN
VAN RENGERSKERKE.
Maandagavond half zeven is dr.
A. Kuijper zacht en kalm te 's Gra-
venhage op 83-jarigen leeftijd over
leden.
Dr. A- Kuijper werd den 29sten
October 1S37 te Maassluis geboren,
waar hij de lagere school bezocht-
Toen zijn vader, die predikant was,
beroepen werd te Middelburg, volg
de hij. daar de lessen en ging op. 12-
jarrgen leeftijd naar het gymnasium-
In i 855 verliet hij deze instelling om
aan de Hooge School te Leiden in
dc theologie te studeeren. Den 2en
September 1802 werd hij tot doktor
in de godgeleerdheid bevorderd en
in dat zelfde jaar deed hij zijn pro
ponents-examen voor het Provinciaal
Kerkbestuur van Zuid-Holland.
Kort daarna te Beesd beroepen
deed hij aldaar zijn intrede den 7en
Augustus 1863, na zich in den echt
verbonden te hebben met Joh H.
Schaay.
Na een arbeid van 4 jaar werd
hij, nauwelijks 30 jaar oud, te
Utrecht beroepen. Den 1 Oen Novem
ber 1867 deed hij aldaar zijn intrede
in de Domkerk-
In het volgende jaar, 1868, her
dacht men ook hier te lande 't feit,
dat 300 jaar geleden de Ger. Kerken
in Nederland een Convent te Wezel
hielden. Die herdenkingsdag te Zeist
was een der eerste teekenen dat dr-
Kuijper een andere richting uitging.
De strijd ging aan den gang onder
de predikanten op de verschillende
vergaderingen. Den 31 sten Juli 1869
nam hij van de gemeente Utrecht af
scheid en deed den lOen Augustus
d.a.v. zijn intrede te Amsterdam,
waar zijn optreden meer dan te
Utrecht tot uitwerking kwam en hij
al heel spoedig in conflict kwam met
de aldaar heerschende godsdienstige
denkbeelden. In deze piaats was het
dat de jeugdige predikant zich bij
de gereformeerden aansloot-
Op den lsten April 1872 aanvaard
de hij de redactie van de hoofdarti
kelen van de Standaard.
De tweede schrede op het poli
tieke terrein deed hij door in 1874
de candidatuur voor de Tweede Ka
mer voor het district Gouda te aan
vaarden, waarop hij emeritaat aan
vroeg na drie en een half jaar te
Amsterdam de kerk te hebben ge
diend. Na dien tijd zien we dr. Kuij
per werken voor de Vrije Universi
teit, welke den 20sten October 1880
door hem werd geopend.
Als kamerlid voor Gouda begon
hij zijn loopbaan als staatsman. Hij
wierp zich met volle kracht in het
strijdperk der partijen, zóó hard, dat
hij tot herstel van zijn geschokte ze
nuwen in 1875 naar het buitenland
moest-
In den zomer van 1877 keerde hij
genezen naar Holland terug en ves
tigde zich te 's Gravenhage.
De Schoolwet van Kappeyne bood
een welkome gelegenheid om aan
den arbeid te gaan.
Dr. Kuijper was de ziel der groote
actie die op touw werd gezet om
het onderteekenen dier wet door Ko
ning Willem 11i te verhinderen, wat
evenwel niet gelukte.
Nu ging hij aan den arbeid om
de A. R. partij een program te geven,
waarvan hij het historische deel reeds
geleverd had in zijn studie over:
„Calvinisme, oorsprong en waar
borg onzer constitutiorieele vrijhe
den".
Den 20sten April 1888, tien jaar
na de scherpe resolutie van Kappey-
ne, trad een Chr. Ministerie op niet
Miackay als premier. Deze politieke
overwinning was vooral te danken
aan de actie van dr. Knijper in „De
Standaard" Hij kreeg echter zelf
geen plaats in dat kabinet, daar hij
geen kamerlid meer was.
Het ininisterie-Mackay bleef 3
jaar en 4 maanden aan het bewind,
het )noest het veid ruimen niet liet
minst doordat dr. Knijper niet alleen
de leider der A. R. partij, maar thans
ook de geestelijke vader der Dolean
tie was geworden.
In 1894 werd hij tot lid jder Tweede
Kamer voor Sliedredht gekozen, en
de uitslag van den stembusstrijd in
1901 bracht hem achter den minister
tafel als premier.
Het kabinet-Kuijper heeft met vele
moeilijkheden te kampen gehad, jals:
|de Transvaalsdi-Engelsche oorlog,
de erfopvolgingskwestie (door de
ziekte van H. M. de Koningin) en
Jast tnot ilieast Üe spoorwegsta
king in 1903-
Tijdens dit ministerie kwam tot
stand, o-a. de wet op het Lager On
derwijs, waardoor de subsidies voor
de Chr. scholen aanzienlijk werden
verhoogd; tevens had een herziening
plaats van de wet qp het M. O. en
't Hooger Onderwijs. Drankwet en
Stakings wette n werden herzien of
kwamen in het Staatsblad.
Niet lang werd het den premier
vergund op het Binnenhof te vertoe
ven.
Na den einduitslag der verkiezin
gen op 28 Juni 1905 ging de kamer
„om", dr. Kuijper pakte zijn koffers
en maakte een reis „Om de oude
Wereldzee".
Teruggekeerd werkte hij eerst aan
„De Standaard" en „De Heraut",
doch werd den lien October 1908
bij herstemming tot lijd dér Tweede
Kamer voor Ommen gekozen. In
datzelfde jaar werd hem de eere-
titej van Minister van Stiaat verleend.
Het toenmalige ministerie-De
Meester bleef slechts kort (tot eirnjde
1907) aan het bewind en een nieuw
kabinet nrretl minister Heemskerk als
premier, trad op.
M»nig A R. heeft in die dagen
dr. Kuijper als premier achter den
ministertafel gedacht. In die kringen
leefde evenwel ook het bewustzijn,
dat de haat tegen een kabinet-Kuij
per groot zou zijn, omdat Dr. Kuij
per als premier ook in de practische
politiek ernst .had gemaakt met de
toepassing zijner beginselen: als geen
ander voor hem.
In 1908 bracht de z.g. „Lintjes-
zaak", die uit den treure bekend is,
vele pennen en tongen in beweging.
Een ee re-raad werd ingesteld en
sprak dr. Kuijper vrij, maar zelf heeft
li ij in de Tweede j<amer verklaard
'dat hij niet geheid vrij uitging, hoe
wel hrt geval schrikbarend is over
dreven.
In 1912 heeft hij gemeend als Jid
der Kamer te moeten bedanken we
gens toenemende doofheid, doch in
1913 werd hij door de Prov. Staten
van Zuid-Holland naar ons Hooger-
huis afgevaardigd, waarvoor hij eerst
eenigen tijd geleden bedankte.
Tijdens dat Kamerlidmaatschap
heeft hij nog menigmaal aan de de
batten deelgenomen of een rede gé-
houden, welke altijd met groote be
langstelling werd aangehoord.
Op 12 Juni 1919 mocht hij djp ge
lijkstelling beleven van het openbaar
en bizonder onderwijs, waarmede de
schoolstrijd een einde nam, welke
steeds een der levensidealen van hem
is geweest.
Hoewel van deze plaats dr. Kuij
per en de door hefn gevoerde poli
tiek vaak fel is bestreden, niemand
toch zal de groote bekwaamheden
van dezen staatsman 'durven onder
schatte».
BUITENLAND.
50-JARIG BESTAAN DER FRANSCHE
REPUBLIEK.
De Franache ministerraad heeft be
sloten, dat, na de plechtigheid van het
bijzetten van het hart van Gambetta in
het Panthéon, d«W. stoet opnieuw zal
worden opgesteld om zich naar de Place
l'Etoile te begeven, waar de overblijf
selen van den onbekenden soldaat onder
den Are de Triomphe zullen worden
begraven.
DE HONGERSNOOD IN CHINA.
Naar de Times uit Peking verneemt,
zijn de gebieden waar de hongersnood
woedt, uitgestrekter dan aanvankelijk
was gedacht. Er zyn 58 millioen menschen
die van den hongersnood te lijden hebben
en onder dezen zyn 14 millioen den
hongerdood naby.
EEN VERKLARING VAN LLOYD
GEORGE.
In antwoord op een vraag in het
Lagerhuis betreffende de represailles in
Ierland, zeide Lloyd George te gelooven,
dat 't geheele land er mee ingenomen
was, dat de regeering opruiming hield
onder de moordenaarsbende in Ierland,
terwijl er stellig van overtuigd was,
dat velen, die zich over represailles
beklaagden, deel uitmaakten van deze
samenzwering tot moorden.
BINNENLAND
VOLKSTELLING.
Het bestuur der Vereeniging van
Nederlandsche Gemeenten heeft den
Minister van Binnenlandsche Zaken
medegedeeld, dat de in uitzicht gestelde
vergoeding door het rijk aan de ge
meenten van 12 cent per getelden
persoon wegens de kosten der aan
staande volkstelling te laag is te achten,
zoodat verzocht wordt dit bedrag te
verhoogen.
VERNIEUWING ARBEIDSKAARTEN.
De Minister van Arbeid heeft bericht
geen gevolg te kunnen geven aan het
verzoek van het bestuur der vereeniging,
van Nederlandsche gemeenten om bij
wijze van overgangsmaatregel te willen
bepalen, dat de krachtens de Arbeidswet
1912 afgegeven arbeidskaarten voor
jeugdige personen en vrouwen ook
onder de Arbeidswet 1919 zullen blyven.
DE NOOD DER ONDERWIJZERS.
De Salariscommissie der onderwyzers
heeft zich tot de verschillende Kamer
fracties gewend, ten einde haar bemid
deling in te roepen voor een spoedige
behandeling der toegezegde salaris
regeling door de regeering. Alle Kamer
fracties hebben deze bemiddeling aan
vaard.
Indien de bemiddeling der Kamerfrac
ties niet tot het gewenschte resultaat
leidt, vreest men in leidende onderwijs
kringen, dat de onderwyzers tot
betreurenswaardige stappen zouden
kunnen overgaan. Men koestert echter
het vertrouwen, dat de regeering uit
de postincidenten iets geleerd zal hebben.
DE 7 PCT. PENSIOENSTORTING.
De door de regeering genomen maat
regel, dat van af 1 Januari 1920 zal
worden terugbetaald de 7 °/0 pensioen
bijdrage op de wedden van de Rijks
ambtenaren ingehouden, strekt zich niet
alleen uit over de in dienst zijnde amb
tenaren, naar de Msb. weet mee te
deelen. Ook aan hen, die in den loop
van 1920 den dienst hebben verlaten
zal de inhouding-worden terugbetaald.
Is de ambtenaar overleden, dan kjomt
voor de uitkeering in aanmerking de
overlevende echtgenoote of de erfgenamen
van den overleden ambtenaar.
DE POSTSTAKERS.
Het verhoor van een dertig k veertig
Amsterdamsehe beambten der telegrafie,
die aan de staking deelgenomen hebben,
zal weldra beëindigd zijn. De proces
verbalen zullen dan naar den procureur-
generaal gezonden worden, die zal heb
ben te beslissen of nog een vervolging
ingesteld zal worden.
VERKIEZING EERSTE KAMER.
De Provinciale Staten van Noord-
Holland hebben in buitengewone zitting
tot lid van de Eerste Kamer (vacature-
generaal Staal) gekozen mr. M. Slingen-
berg (v.-d.).
KUNSTSCHATTEN NAAR
NEDERLAND.
Flet bericht dat gobelins uit de keizer
lijke paleizen van Oostenrijk als onder
pand zouden worden gegeven aan Neder
land voor bet door dat land te verstrekken
levensmiddelenkrediet, heeft daar in de
kunstenaarskringen en in de bladen
groote opwinding teweeggebracht. Men
is van oordeel dat naar andere onder
panden diende te worden gezocht om
zich geld te verschaffen.
DINTELOORD. Tol voorloop ige
bestuursleden der hier* opgerichte
Mannenvereeniging zijn gekozen de
heeren A. A. de Jong, S. P. van
der Burght, J. .T. Slings en A. L.
B neurie.
Wegens het steeds nijpender
gebrek aan drinkwater wordt nu
met twee wagens water van de
Coöperatieve Suikerfabriek aange
voerd.
Uit Stad ar: Provincie.
ZlERIKZEE. Aan den oproep in
deze courant tot de werkgevers op
dit eiland (speciaal de ambachtslie
den) om een bijeenkomst te houden
in het „Huis van Nassau", hadden
Vrijdagavond velen gehoor gegeven.
Het doel dezer bijeenkomst, n.l. te
protesteeren tegen den 8-urendag,
werd door den voorzitter der ver
gadering, dhr. Matt hijs se, duidelijk
uiteengezet- In zijn openingsrede liet
spr. vooral uitkomen, dat deze wet
het bestaan der ambachtslieden aan
tast, terwijl hij voorzag, dat stilstand
in de bedrijven en werkeloosheid het
gevolg er van zouden zijn. Deze wet
tast de vrijheid aan, aldus spr., van
den geheelen middenstand, terwijl te.
veils de gezellen er door getroffen
worden in hun verdiensten- Wil de
minister, dat wij aan de steeds stij
gende belastingen kunnen' blijven vol
doen, dan moet ook de bron, waar
uit die belastingen moeten vloeien,
niet worden afgesloten. Spr. wekte
de middenstanders op zich aan ie
sluiten én te trachten wetswijziging te
verkrijgen. Om van heel deze interes
sante vergadering tot lin de finesses
verslag te geven zou te veel.-van de
ruimte vorderen. We /tillen volstaan
met de voornaamste debatten er uit
te lichten.
De heer Brouwer sfoegr den spijker
op den kop door te zeggen da; de
protesten mosterd na den maaltijd
zijn. Het-volk heeft de wet gevraagd
en gekregen, terwijl de werkgevers
stil zaten" De.grens is evenwel nog
niet bereikt, want naar spr.'s over
tuiging zal er propaganda gemaakt
worden voor een 6~urigen arbeids
dag. De heer Mociik r voegde hier
aan tofe dat hij vermoedde dat met
de wet o!p de winkelsluiting, ook de
verplichte werkplaatsensluiting het le
venslicht zal aanschouwen en zoo
doende den patroon ook 8 uur wer
ken zal worden opgelegd.
De heer Hondsmerk deelde mede
dat dc 8-urendag al van 38 jaar
terug dateert, n.l. uit den tijd van
Domela Nieuwenhuis. Volgens spr.
|s in de periode van soc- hervor
mingen dr. Kuijper de man ge
weest, die heeft ingezien dat door de
soc- wetgeving de middenstand in 't
gedrang kou komen en de noodzake
lijkheid van organisatie voor die
klasse heeft betoogd. De 8-urendag
is volgens dhr. Hondsmerk ook een
idee van het kapitaal- De Vrije Lib.
waren er in de Eerste Kamer zoo
voor, omdat d« gedachte bij hen
voorzat dat dan de kleinindustrie zou
verdwijnen. Spr. hoopte dat op deze
vergadering een motie zal behandeld
worden, die, via de groote Midden-
standsvereeniging, daarbjj gevoegd
vele adhesiebetuigingen, aan den be
trokken minister" zal worden opge
zonden.
De heer A. Anker was van opinie
dat men Vaksge wijze moet reques-
treeren en iedere vakbond voor zijn
belangen moet opkomen.
De heer Potappel was door een
voornaam ingezetene geadviseerd:
laat ieder vak zich organiseerendan
zoo vlug mogelijk een verzoek indie
nen bij den Inspecteur van Arbeid in
Dordrecht. Deze vraagt dan onmid
dellijk bij den betrokken burgemees
ters inlichtingen over de plaatselijke
toestanden en wanneer deze adv'isec-
ren dat voor het platteland den 8-
urendag ontzettende bezwaren ople
vert, dan neemt men aan dat wets
wijziging kan volgen.
De heer Koopman wilde geen 8,
geen 10, geen 12 uur werken, maar
werken als hij wil. Hij is Nederl.
en zou graag vrij zijn en blijven.
Mocht de toestand niet veranderen,
welnu laten de ambachtslieden dan
ook eens het bijltje er bij neer leg
gen. (Applaus.)
Niet allen huldigdjen het stakings-
ide'e, hoewel die symptomen dezer
moderne ziekte ook reeds in 't brein
der patroons gaan opkomen.
De voorzitter der Middenstands ver
eeniging, dhr. Klok, zag graag dat
de verschillende vakbonden hun be
langen kenbaar maakten aan de Mid-
denstandsvereeniging en deze het
hoofdbestuur er voor spande om met
de autoriteiten te confereeren.
In de daarop volgende besprekin
gen kwam zoo nn en dan, vooral
naar aanleiding van de debatten tus
schen de heeren,Anker en Honds
merk over den Middenstand, waar
bij de laatste persoonlijk werd, dc
politiek om den hoek kijken, wat di
rect tot protesten aanleiding gaf.
EX* heer Potappel vond het treu
rig dat dhr. Hondsmerk, die hoewel
geen werkgever zijnde, toch tot deze
\ergadering was toegelaten, persoon
lijk wordt en te veel over den Mid
denstand spreekt- Dc debatien gel
den hier vakbelangen. Spr. stelde
daarom voor, dat dhr. Hondsmerk de
zaal zlal verlaten, waaraan deze na
eenige aarzeling gehoor gaf.
De heer De Vos (Oosterland)
meende dat dé kern der zaak dezen
avond niet was aangeroerd, n.l. dat
de 8-urendag i nhet leven is geroe
pen lom de arbeidende klasse een
menschwaardig bestaan te verschaf
fen. Spr. adviseerde voorts in 't re
quest dat den minister zal worden
aangeboden, met gegronde motieven
voor den dag te komen.
Na langdurige besprekingen, waar
bij menigmaal op zijpaden werd af
geweken, werd eindelijk vastgesteld,
pat iedere vakbond op dit 'eiland!
zal vergaderen en over 14 dagen in
een hier ter stede te houden alge-
meene vergadering rapport uit zal
brengen, waarop allen dan gezarne-
lijk zullen requestreeren om wijziging
dezer pas in werking getreden wet
op den 8-urendag te verkrijgen.
BURGH. Openbare vergadering
van den gemeenteraad, op Vrijdag
5 Nov. j 1. Aanwezig alle leden. Na
opening worden de notulen voorge
lezen en onveranderd goedgekeurd.
Voor kennisgeving worden aangeno
men: le. procesverbaal van kasop
name bij den gemeente-ontvanger;
2e. rnededeeling der benoeming van
den tijdelijken onderwijzer, dhr. J. P.
Bijl te Klaaswaal; 'ie. goedkeuring
der begrootingswijzigiug over 1920;
4e. rnededeeling van de benoeming
der zetters de heeren W. Heule en
K. Lemsom; 5e. rnededeeling van het
besluit van Gcd. Staten, houdende
vaststelling der jaarwedden van elk
der wethouders op f 75, ingaande
1 Januari 1921 en van 't presentie
geld der raadsleden op f 1 per lid
en |per vergadering eveneens ingaan-»,
de 1 Januari 1921; 6e. rnededeeling
bericht van ontvangst der strafveror
dening tegen beperking van woon
gelegenheid; 7e. rnededeeling dat op
23, 24 en 25 Nov- a s. eene commis
sie uit Gcd. Staten de gemeente komt
bezoeken in verband met het plan
voor vereeniging van gemeenten-
Aan de heeren P. A. Hubregtse
en J. A. Hubregtse wordt afschrij
ving van Hoofdelijken Omslag ver
leend wegens vertrek uit de gemeen
te. Benoemd wordt tol lantaarnop
steker in het gehucht Westen-Sih'»u-