mm Zierikzeesche Nieuwsbode ener^ M"nd8g'Wo4n9dsg Maandag 23 Febr. 1920. (zierikzeesche courant). ÏÏKÏ® S&L ^ï«p~d* EERSTE BLAD. BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Provincie. iftoDderlijke nUBBiera 5 cent. m W 'Stf W *X9 W W WM W M 99 mm Bn oontract belangrijke korting. Dit nummar bestaat uit 2 bladen. Vreugde in Denemarken. Minister Hansen is met een groot aantal Deensohe steno gerechtigden uit Sleeswijk per extratrein te Kopenhage aangekomen. Onder het zingen van patriottisohe liederen Ie hij door duizen den personen aan het hofat&tion ont vangen en onder gejaioh en muziek naar het Palads-theater gevoerd, waar hij vanaf het beloon een toespraak tot de menigte riohtte' Arohangel genomen. Beuter meldt uit Londen, dat Archan gel door de Bolejewiki is genomen. De witte troepen ontruimden de stad, die daarop door het roode leger werd bezet, Ontzettende scheepsramp. Uit Oonstautinopel wordt gemeld dat twee groote stoomsohepan, ieder met on geveer 2000 vluohtelingen uit Odessa aan boord, by het invaren van den Bosporus op mflnen zijn geloopen en gezonken. Men gelooft, dat alle personen ztyn omgekomen. Da 8ohoentnduitria. Het hoofdbestuur van den Ned. Bond van Schoen fabrikanten hteft te Tilburg besloten zioh tot de regeering te wanden met het verzoek om invoer van schoen werk uit het buitenland te verbisden, daar wegens de lage valuta oonourrentie onmogelijk is, en het gevaar bestaat voor stopzetting der schoenfabrieken. 8topz«ttlog harlngbadrjjf In verband met den sleohten toestand wazrin het bedrijf verkeert en de nog slechtere voornitziohten, heeft de Ver- eeniging van harkghaodelaren te Vlaar- dingen zioh genoodzaakt gezien het go- h'ele bedrijf stop te zetten. Aan de persone'elen is dit besluit medegedeeld met een opzeggingstermijn van veertien dagen. Confliot In de bouwvakken U Vilsslngm. De patroons vereeniging „Bouwkring" heeft besloten het voorstel der bouw vakarbeiders, om het loon met 16 oent te verhoogen, niet te aanvaarden. De patroous zijn bereid, in afwaohting van het landelijk loonoontraot, de loonen met 5 cent te verhoogen. Een oonfliot in de bouwvakken is dus te verwachten. Staking lo hit Transportbedrijf. De Scheepvaart Vereeniging heefc be sloten do werkzaamheden bij hare leden ten opziohte van het land- en losbedrijf en de onmiddellijk daarmede in verband staande bedrijven, voor zoover die werk zaamheden thans Dog voortgang hebben, met ingang van heden Maandag 23 Febr. stop te zetten. Dit besluit beteekent dus, dat van heden af de haven voor alle werkkraohten is gesloten en dat zioh geen werkwilligen meer behoeven aan te melden. Waar in de afgeloopen week tooh het werk al z9er beperkt was, en bovendien, daar geen schepen meer uitvaren de behoefte aan werk vermindert is het beter geacht ook dit weinige werk stil te leggen. Door dit besluit zullen de molestaties van werkwilligen verminderen. Zaterdagmiddag bij de thuiskomst van werkwilligen heeft zioh in de In- disohs buurt te Amsterdam weder een ergerlijk geval vau mishandeling voor gedaan. Een bootwerker werd aange vallen door een troep stakers, die hem ernstig toegetakeld hebben. Toen de man zioh aan de woestelingen ontworsteld had en in de woning van een familielid was binnengevluoht, bleek dat een zijner armen gebroken was, hoogstwaarschijnlijk het gevolg van sla gen, hem met een boksijzer toegebracht. Door een 3 6 jarig meisje ia later een bootwerker uit de buurt als de dader aangewezen. Hij ie gearresteerd. B|j het naar huis keeren van werk willigen in die buurt zijn de stakers daar zoo opgedrongen, dat de politie met wapenstok en sabel de menigte uit een moest drijven Het bleef Zaterdag middag eenigen tijd woelig in die buurt Blzondere werkgiveramaatregilin Het HmdtlibUd schrijft: Er verluidt, wij doen deze mededeeiiag onder alle voorbehiud, dat de 8cheep vaart vereeni ging de havenreserve zal opheffen, de stakende transportarbeiders uit elk dienstverband zal ontslaan en aan de werkwilligen onbepaald verlof met be houd van zeker loongedeelte wil ver- leenen. De Tel. verneemt van welingeliohte zijde, dat alle werkwilligen met iDgang van heden op verzoek der stoomvaart maatschappijen het werk zullen neer leggen, zulks met behoud van vol loon tot de staking is afgeloopen. Het blad ontving uit onverdaohto bron een nadere bevestiging van het bericht, dat het in de bedoeling der werkgevers moet liegen, op heden Maandag het gebeele transportbedrijf stop te zetten. Da hoor Schaper oyer don 8-urordig. Het resultaat van de invoering ven den 8-urendrg moet zijn, dat er over 't algemeen nasr verhouding meer arbeid verricht wordt Aldus betoogde de heer Schaper op een vergadering te Purmerend. Maar dat gaat tooh wel wat bezwaarlijk, zei een gemeente werkman bij het debat Want als we nu b.v. evenveel gaai doen iu aoht uur als vroeger ia tien, dan con ti udeeit de werkgever dsaruit, dat we vroegergeluierd hebben. Dat is nog volstrekt geen bewijs, zei de hoer Schaper. Het ia een feit en in ver- sohillende ziken reeds bewezen, dat naar verhouding-in acht uur meer werk wordt gedaan, dan in tien uur. Trouwens, zei spr., me a most, wat dit betreft niet de ge- meönte arbeidera noemen, want over het algemeen kan van deze arbeiders gezegd worden, dat zij niet zoo veel uitvoeren Waardin zouden wij elkaar ook niet eena de waarheid zjggen? Wat geeft dat flik flooien Spreker heeft gemeentearbeiders, io dit geval gasfitters, zien werken op een wijze niet om aan te zien. Dit keurt spreker ten zeerste af De arbeiders dienen ook voldoende verantwoordelijk heidsgevoel te betoonen en ook al hun kraohten te geven ten bate van de ge meenschap, waarvoor wij ten slotte tooh allen moeten werken. Nederland en d« Volkenbond. Het wetsontwerp inzake toetreding tot dea volkenbond is in de Tweede Kamer met 59 tegen 5 stammen aan genomen. Het aanbod van den giwezen Duitiohen Kroonprins. Volgens een meJedeeling van den Petit Parisien hebben de geallieerde regeerirgen uit Nederland een telegram van den ex Kroon prins ontvangen, waarin hij aanbood zichzelf over te geven ia plaats van de oorlogsmisdadigers, die op de lijsten voorkomen. De geallieerde regeeringea hebben be elden geen antwoord te geven. D« Rijksmiddelen. Zóó gunstig als de maand Januari is de opbrengst der gewone middelen (32,6 millioen) nog nooit geweest: zij evertrof die van Januari 1919 mot ruim 16 mil lioen. Ofschoon Januari doorgaans de shchtste maand is, steeg ditmaal de opbrengst boven de zeer hooge van de steeds zoo voordeelige Decembermaand 1919 uit. Alle middelen hebben daaraan mede gewerkt met uitzondering van de grond belasting on dea aocijns op geshcht. Deze laatste vermindering (van 1,2 op 1,1 millioen) houdt blijkbaar verband met de lagere vleesohprijzen. De grond belasting bloeit in deze maand nooit heel fleurig; ditmaal ging ze een ton aohteruit De opmerkelijkste staging is bjj de inkomstenbelasting w»ar te nemen, 'waarop bljjkbaar sterk ie aangezuiverd. De opbrengst steeg vau 2 5 tot 4,6 mil lioen, waarbij nog komt 2. millioen aan dividend- en tantième-belasting. De suikeraooijos steeg van 2,8 tot 4,1 mil lioen. De drankaccijns van 1,5 tot 3,9 millioen, een hoog record, dat zoowel aan de tterke verhoging van het tarief als aan de vermeerderde produotie ten gevolge van den herstelden aanvoer van grondstoffen is toe te sohrijven. Deze laatste oorzaak heeft ook den bieracoijns ruimer doen vloeien Terwijl in de eerste maanden zelden of nooit de opbrengst de raming nabij komt, geat zij ditmaal het ramings twaalfde meer dun 6 millioen te boven. ZIERIKZEH Donderdagavond half 9 vergaderde de plaatselijke afdeeling van den Bond tegen het vloeken in Hótel Juliana. De voorzitter, ds. Gouverneur, heette de aanwezige leden en belang stellenden welkom en gaf 't woord aan den secretaris ds. Wielinga, die een kort overzicht gaf van den tot dos /er ver- riehten arbeid, gevolgd door een op wekking, om den strijd tegen dat kwaad voort te zetten. Daarna bracht de heer Van Duin finentiëel verslag uit, waaruit bleek, dat het aantal leden van 51 tot 82 was gestegen. Besloten werd de propaganda voor het doel der vereeni ging op verschillende wijze voort te zetten, net aantal leden zooveel mogeljjk uit te breiden, om de vereenigiDg meer- dare vastheid te gsven door opstelling van reglementen en door geregeld t8 vergaderen. Donderdcg as zal het 25 jaar gele ien zjjn dat J M. v. d. Velde in dienst trad bij de firma Gebr. Lokker, waar de jubilaris thans als steffeeider werkzaam is. Met St ort. 35 zijn verzonden de statuten van de afd. van het Nederl. Boode Kruis, alhier. -« Wie Iliad. PioiL geducht, dal in onze gemeente een fabriek zou komen voor automobielen, vliegmachines en alle technische artikelen! En toch, wanneer men in dit blad de rubriek advertenties leest, dan zal men daar uit zien, dal 't geen sprobkje is, het welk wij onze lezers eri lezeressen op de mouw trachten te spellen. De Firma Schater Co. n.l. heeft het plan een dergelijke fabriek hier te slichten, en beveelt zich reeds bij voorbaat in aller gunst aan. De heer C. Schater, één der firmanten, die ingenieur is en veel praclische erva ring in Duitscliland heeft opgedaan, zal aan de spits der fabriek komen. Wij hopen, dat hij haar zoodanig zal leiden, dat zij niet alleen loonen zal levensvatbaarheid te bézitten, maar ook een der blociendste indus trieën in deze gemeente zal worden. V'Haging brodprij* De prijs van bet witte brood is te Middelburg verlaagd met 2 ct. per 8 ons. Bond van N?d«>lafld«rfre Onderwijzers Op9i b're vergadering In het HötelJuliana", op Z*t«rdagavond ten 8 uur. De voorzitter der afdeeling Zierik- zee van bovengenoemden Bond, de heer J. Ilage, opent dc vergadering met een korlc loespraak, waarin hij de aanleiding lot deze bijeenkomst panstipt. De heeren Bo.uter en X. had den in dit blad geprotesteerd legen de door een drietal onderwijzers ge- leekende waarschuwing voor de op leiding tot onderwijzer. De cijfers doior den heer Bouter genoemd, wa ren zeepbellen. Wij onderwijzers zijn door de schrielheid van regcering en gemeentebesturen gedrongen een strijd te voeren voor de verbetering van onze positie. Wij hebben den heer Lamers uit Amsterdam, secretaris van den Onderwijzersbond, ui tge- noodigd de positie en de salarissen van de onderwijzers uiteen te zetten. En deze heeft zich daartoe bereid verklaard. Hierop verkreeg de 'heer Lamers liet woord. Spreker begon zijn rede met een verdediging van de handelwijze van de drie bestuursleden der Bondsaf- decling, die door hun waarschuwend woord slechts uitvoering gaven aan eon besluit van de. algemeene verga dering van den Bond van Nederl. Onderwijzers. Deze Bond met zijn 7000 léden had namelijk besloten tot liet voeren van deze tactiek, de nien- scben af le schrikken hun kinderen voor, het ondcrwijsambt op te leiden, ten einde door een tekort aan onder wijskrachten te komen lot een ver betering der positie van de«onderwij- zers. Dil is, zal men zeggen, in strijd met het doel va,n den Bond, de be langen van bet onderwijs te beharti gen. Want als er geen leerkrachten zijn, dan Jij dl het onderwijs schade. Deze tweestrijd is echter slechts .schijnbaar. De tactiek van den Bond is niet in strijd mei de belangen van het onderwijs, maar dient die be langen. Jarenlang heeft de regee ring die belangen verwaarloosd. Se dert lang reeds weet hét publiek in Nederland, dat de onderwijzers Slechl betaald worden. Dit blijkt reeds uil den geijktcn term van „kale school meester"'. Het aantal aspiranten voor de rijkskweekscholen werd datti ook als gevolg van de slechte betaling van jaar tol jaar minder. In 1911 be droeg net 61 i mannelijke candid aten, in 1912: 595, in 1913: 593, in 1914: 476, in 1915: 425, in 1916: 359. in 1917: 291. in 1918: 262, ill 1919: 211. Van 1911 tot 1919 daalde 'l aantal gegadigden voor de kweekscholen van 611—214. De arbeiders, die het men- scl enmateriaal voor de onderwijzers leveren, weten reeds sedert lang, hoe het met de positie van de onderwij zers gesteld is. Op zich zelf vinden wij! het dalen van het aantal gegadig den voor onderwijzer zoo erg niet. Waar men in Nederland de onder wijzers als 'n koopwaar beschouwt, daar is liet wenschelijk, dat de aan voer van onderwijzers op dc mark! beperkt wordt. Evenals een boer, die koeien markt, graag ziet, ten einde een goeden prij's te maken, dat er niet veel koeien op de markt 'komen, zoo zien wij graag', dat er niet te veel' onderwijzers op de markt ko men, want dan is de regeering ge dwongen de onderwij'zers beter fcc betalen. Tengevolge van gebrek aan Candida ten werd de eene norm a al school na de andere opgeheven. De normaalscholen lijken vooral voor de .arbeiders aardige instellin gen, en wel daarom, omdat de arbei ders niets behoeven te betalen. De directeuren van deze instellingen krijgen voor clkcn onderwijzer, dien zij afleveren f 700 van tien Staat, feoodal ziji bij het behoud van deze instellingen belang hebben. Deze doen dan pok al het mogelijke leerlingen te krijjgen. Alles wordt door hen aan genomen. Het gevolg daarvan is, dal het peil van de kweékelingén enorm gedaald is. Het peil van den Nederl. onderwijzer wordt door het stcllsel der Nederl. regeering omlaag ge haald. Dat stelsel, dat men bij: het militairisme ronsclarij noemt, deugt niet. Als de onderwijzer een behaag lijken, behoorlijk betaalden werk te ring had, waarom geeft de regecring dan 1700 voor él ken afgerichten onderwijzer. Bij andere beroepen ofdls dat van advokaa't of dokter, gebeurt dat niet. Alleen voor hen, die als kanonnenvcedsel naar Indië geworven worden, looft de staat een aanbrengpremie van f 600 uit. Daar uit blijkt, dat de zaak niett in orde is. Men heeft 30.000 onderwijzers noo- dig en recruteerl die uit de arbeiders. Spreker baalt een vojorbceld aan, dat een dagmeisje te Amsterdam niet bij onderwijzers wilde dienen, omdat zij meende bij' onderwijzers niet genoeg eten te krijgen. In dc Z.zccscht Nieuwsbode wordt de zaak door den beer Bonter anders voorgesteld. Zijn cijfers zijn echter, zooals de voorz. terecht gezegd heelt, zeepbellen. In Amsterdam is het aanvangssalaris van den onderwijzer f 1000. Daar van gaai 7 pCt. af voor pensioen. Er blijft dus voor hem over f 930. Voor een zolderkamertje betaalt een onder wijzer te Amsterdam f 80 a f 90 per maand met inbegrip -van kostgeld. Iiij komt dus voor zijn kosthuis geld tekort. Geen wonder, dat velen liet onderwijs verlaten en een anderen werkkring zoeken. Maar niet alleen in Amsterdam, ook daarbuiten kan de onderwijzer met zijn salaris niet rondkomen. Door hel wetsontwerp De Visser zullen dc salarissen der onderwijzers omhoog gaan. In ver band daarmede bespreekt spr. het geen door den heer Bouler in de Nieuwsb. hierover geschreven heeft. Onwaar is het, wat deze beweert, dat ei* voor de bij-actes extra betaald zal worden. Spr. critiseert hetgeen ver der do,or den heer Bouter beweerd is. Hij meent, dal, lettend op het groote contingent onderwijzers, zij, die een betere positie verkrijgen, als uitzon deringen kuimen beschouwd wor den, zooals met spreker het geval is, die 25 jaar bij het onderwijs geweest is, en nu op een salaris van f 4500 secretaris van den Bond van Onder wijzers is. Dit is ook' het geval mei den huidigen Minister De Vries, die in zijn jeugd onderwijzer geweest is. En zoo kunnen nog meer gevallen aangehaald worden. Maar* regel is, dat wie eenmaal onderwijzer is, dit blijft. Besprekcjul de salariëering van de j onderwijzer wijst spr. op art. 192, de overgangsbepaling van de wet, waarin staat, dat hij krijgt een sala ris van 1" 1500—f 300, dus 1' 1200. Wil hij het hooger saliaris hebben, dan moet hij de hoofdakte bezitten. En dit is geen kleinigheid. Het leeren voor een hoofdakte is ten minste even tijdroovend als voor een akte Middel baar. De arts Lize Deulmnn te 's-Gra- venhage, die vroeger onderwijzeres was, heeft een brochure geschreven ..Hoofdakte en verspilling van ener gie'. Zij schnjft daarin het volgende: „Ik wil mij bepalen 'lot 't bespreken „van de studie voor de hoofdakte", „wel de meest inspannende, on vruchtbare, ja geestdoodende studie „die ik ken. Als er iets in slaat is een „mensch neer te halen, af te matten „en voor werkelijk geestelijken arbeid „ongeschikt te maken, dan is het „wel het werken om de bevoegdheid „van hoofdonderwijzer te verkrijgen". „Ik kan mij van mijn geheele me- „dische studie geen pihase herinne- „ren, die meer inspanning gekost heeft dan de voorbereiding tot de „hoofdakte". „Onpaedagogisch is de staat, die de „hoogste waardigheid bij het lager- „onderwijs afhankelijk maakt van een „examen, dat door dc veelheid en „veelsoortigheid der vakken, de veel „te groote massa feitenkennis, die hel „eischt, en de strengheid, waarmede „bet wordt afgenomen, in hooge mate „afmat, echter geen ware ontwikke ling aanbrengt, geen humaniteit „kweekt en tol neurasthenie voorl>c- schikt maakt of regelrecht lot „neurasthenie voert". Wij; onderwij'zers hebben voor onze eigene centen een gebouw te Lunle- ren gekocht, en dit gelw>uw zit vol patiënten. In het spreekwoord 99 van de 100 zit een grond van droeve waarheid. .Wichmann Van H.arzburg had hij 305 onderwijzers en 782 onderwijze ressen een onderzoek ingesteld, en bet resultaat was, dal bij beiden 68 zenuwzieken voorkwamen Men moet de jongens van 12 u 13 jaar niet voor onderwijzers opleiden. Zijn zij liet geworden, dan moeten zij de school iu, wat niet in het be lang van 't onderwijs is. Men lale de jongens eerst de Iloogerc Burger school afloopen, en dan onderwijzer worden, maar dan zullen zij er fees telijk voor bedanken. (Slol volgt). KERKWERVK. Donderdagavond hield de sohietvereenigiog „Willem Teil" een vergadering, die werd bezocht door 20 leden en eenige niet-leden, waaronder onze burgemeester. Na opecing deelt de voorzitter mede, deze vergadering hoofdzakelijk te hebben belegd om de Bobietvereeniging om te zetten in een Burgerwaoht. Hij stelt voor hierover te stemmen, waarbij bleek, dat alle stem' men vóór een Burgerwaoht uitgebraobt waren Tot bestuursleden werden door den burgemeester aangewezen J. Braven- boar, C. Rotte PzL. v. d. Wekki-n Mz F. Blom en W. Rotte Jz. RENESSE. Ingeleid door den Voor- zjitter van hét Dept lot Nut van liet Algemeen alhier, dcu heer T. Lcen- dertz, hield de heer Pattisl van Aar- denhurg voor een talrijk belangvstel- leaid publiek een zeer onderhoudende leerrijke causerie over Zecuwsch- Vlaanderen, het nimmer op onze nn- bureai of Frankrijk veroverde, maar aan dc zee ontwoekerde, ten zuiden van de Schelde gelegen deel van Zee land. Het viel spreker gansch niet moeilijk aan de hand van de ge schiedenis afdoende en zonneklaar te 'bewijzen, dat dit op zich zelf sla,an ile deel van Vlaanderen (later Staals- Vla anderen géheelen) het Nederl. karakter in alle opzichten vertoont. Aardrijkskundig zou Z.-Vl. wal zijn grenzen en ligging 'belnett lol Belg. Vlaanderen gevoegelijk gerekend kun nen worden. Het zit 'hem ails 't ware in het bloed, dat de Ijowoncrs van Z.VL door sterke banden zich één gevoelen met de bewoners van over de Schelde. Godsdienst, zeden en ge woonten, aard en karakter, intellec- lueele ontwikkeling zie daar eigen schappen die al's zuiver Nederland- sche, de bewoners stempelen. Her haaldelijk treft men de annexatie plannen ten opzichte van dat deel in de geschiedenis aan, doch telkens ook leden die 'plannen totaal schip breuk. Niet alleen door het lerende woord, maar ook door lal van fraaie lichtbeelden trachtte sipr. de verga derden een goed 'bééld le geven van het heerlijke Zeeuwsch Vlaanderen. Bij monde Van den voorzitter werd den heer Pa'ltist hartelijk dank ge zegd voor de interessante, zakelijke •nuttige lezing over Zeeuwsch Vlaan deren. Dat Zeeuwsch-Vlaanderen met Zeeland één blijve! DREISCIIOR. In de met guirlan des en bloemen versierde zaal van den lieer Slager, had Vrijdagavond de herdenking plaats van het gou den jubileum der Rederijkerskamer „Bellamy". Een feit van beteekenis, wanneer men bedenkt, hoe menig maal een vereeniging slechts een kort leven is beschoren. Op een schikt in de zaal aangebracht, prijkten de namen van hen, die in '1 jaar 1869, hel. initiatief namen tot 't oprichten dezer hier thans gevierde Kamer. In 1870 gal' men reeds de eerste uilvoe ring. Één oprichter behoort nog tot dc lévenden en zijn naam prijkte met gouden letters op hel schild. Vóór den aanvang der uitvoering herdacht de president der Kamer in welgeko zen woorden, met weemoed de ge storven mannen, waarvan de werken nu nog voortleven tot in onze dagen en hoe hun voorbeeld 'n spoorslag zal mogen zijn voor de thans medewer kende loden. Daarna werd het eerste nummer van hel programma ..liet graf onder den Meidoorn", van Hof dijk, vopir '1 voetlicht gebracht. Het aangrijpend dramatische tal'areel in het bosch. nabij een kapel1, waaruit prachtige gewijde muziek en zang weerklonk, gaf een bizondere wijding aan de ontboezemingen der twee rid ders, 'treurende bij het graf eener geliefde doode. Treffend sclioone pas sages bevatte deze dialoog tussclien de twee edellieden, eikaars vijanden in die troebele dagen der middel eeuwen, maar dopr hun wederzijd- sche biecht samengebracht als broe ders. Na de pauze kregen we de „Inkwartiering", van Gustav von Mo- ser. We mogen gerust zeggien, dat dit insloeg. Een echt soldatenstuk', vol frischhéid en bekoring. VUot en leven dig, met ambitie gespeeld, vormde dit pittige stuk een der glanspunten

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1920 | | pagina 1