Zierikzeesche f§ Nieuwsbode
ABONNEMENT:
ADVERTENTIËN:
y
Donderdag 1 Jan. 1920. (zierikzeesche"courant).K.ÏJIÜÏf'u*fSSl n"'
EERSTE BLAD.
BERICHT
T E RUGBL I K.
-rnf
Pry a per 3 maanrlen 1,40,
franco per post ƒ1,70. Voor het
buitenland per jaar 10,
Afzonderlijke nummere 5 cent.
Verachijnt Maandag, Woensdag
h Vrydar
v^u 1—8 regela 60 ofca., 7an 4
regela en daarboven 16 ots. per
;el. Reclames 20 ota. p. regel.
korting.
i
Ut nummer bestaat uit 3 bladen.
In verband met de vernieuwde en
zeer sterke verhooging van de loonen
der typografen, den steeds stijgenden
papierprys en de vermeerderde andere
exploitatiekosten bij de uitgave van ons
blad zien wij ons genoodzaakt den abonne
mentsprijs en die der ad vertentiën van af
1 Jan. 1920 te xerhoogen. Wij syn eohter
besloten die verbooging zoo gering moge
lijk te doen zijn en den ahonnementBprijs
te brengen van f 1,40 op f 1,50 per 3
maanden in Zleriksee en daar buiten
van f 1,70 op f 1,80, alzoo een ver
booging van nog geen oent per week,
weekabonnementen 12 ots. per week.
De prija der advertentiën wordt van af
Maandag 5 Januari 20 ots. per regel.
Wfl vertrouwen dat het ad verteerend
publiek di*e verboogicg, in aanmerking
nemende ket groot aantal geabonneerden
op ons b.ad, dat thans is gestegen tot
4000, onder de gegeven omstandigheden
zeer billijc zal voorkomen. Voor bet
plaatcen vin advertentiën bij abonne
ment is di prijs beduidend lager, de
nieuwe tareven biervoor zijn aan ons
bureau verkrijgbaar. De bestaande con-
traoten blijven natuurlijk tot de expi
ratie gebanihaafd.
DB DIRECTEUR.
De DIRKCTBUR van bet
Pist- en Telegraafkantoor te
Zierikzfe brogt ter keonia van belang
hebbenden,, dat met ingang van 2 Jan
1920 bet karteor voor den telegraafdiemt,
alsmede voo: het voeren van eelgesprekken
zal zijn opengesteld tot 9 uur des avonds.
He Direoteur voornoemd,
8. BRUM KR.
Be DIRDCTKUR van het
Pos- en Telegraafkantoor te
Zierikzee breigt ter bennis van belang
hebbenden, dat met ingang van 1 Jan.
1920 de tarie/en vcor telegrammen als
volgt worden gewijzigd
1°. 50 oent voor de eerste 10 woorden,
10 cent p3r 5 woorden van 10—50,
verder 10 oent per 10 woorden
2'. looale telegrammen 10 cent minder
3°. aanbieding van telegrammen op
rekening tourant 5 cent;
4°. aanbieding van telegrammen per
telefoon 30 oent;
5'. aflevering van telegrammen per tele
foon kosteloos;
6°. afaohriftea van telegrammen per
telefoon ifgeleverd 10 cent;
7°. afschriften ran telegrammen 25 cent
per 100 voörden.
Da Direoteur voornoemd,
8. BRUMRR.
Hij den aanvang van den nieuwen
jaarkring maikt, wanneer wij terug
denken aan kei jaar, hetwelk thans
achter ons ligt, een gevoel van die
pen weemoed zich van ons meesier.
Toen in November van 1918 aan
den vreeselijlcn wereldoorlog, die
Europa gedu-ende meer dan vier
bange jaren geteisterd heeft, feitelijk
een einde waslgemaakt, bezielde ons
«Ie vurige tooob, dal thans een beter
en gelukkiger ijdperk voor 't zwaar
beproefde mejischdom zou aanbre
ken.
Helaas! die doop is een ijdele ge
bleken.
De algemeei gékpesterde illusie,
dat, nu de geülieerden den oorlog
gewonnen hadden, !ncl recht door
hen ten Iroonezou worden verheven,
het lijden zou cphouden, en de vroe
gere welvaart zou wederkeeron, is
geheel en al in rook opgegaan.
Hadden niet tie leidende staatslie
den van de Ententestaten, toen de
verschrikkelijke worsteling om de
zege nog niet beslist was, voortdu
rend de volken in den waan ge
bracht, dat zij jeen oorlog voerden
uit zucht naar macht en gewin, maiar
dat zij alleen stilden voor de sdhorv-
ne, heilige, ideêelb goederen vuil vrij
heid, gerechtigheid en yolks regeering.
Maar toen de] beslissing gevallen
was, vergaten zij al heel snel hun
vroegere verklaringen en traden zij
als overwinnaar* op, die bij' het
stellen der vredesvoorwaarden hun
voet op den nek der overwonnenen
.plaatsten en diken het Vac victis
toeriepen.
Duitscliland en Oostenrijk wer
den verbrokkeld km uiteengerukt.
.Wal van naturp bij1 elkander be
hoorde, werd kunstmatig van elkaar
gescheiden gehouden.
Aan heide weleer bloeiende stale;;
werd wived de weg afgesneden uil
den staat van economisch verval
waarin zij door den oorlog geraakt
waren, zich door arbeid en vlijt op
te heffen.
Als een citroen werden zij' uitge
knepen, zoodat in tal van streken
en voornamelijk in Oostenrijk en
Hongarije, en inzonderheid in de
mooie en levenslustige stad Wee-
nen de honger er rondwaarde en
duizende slachtoffers maakte.
Tiol overmaat van ramp braken in
de Centrale staten door de opruiende
taal van anarchisten en Spartacislcn,
die de noodeu des volks misbruikten
om zelve aan het roer te komen, op
standen en revoluties uit, tengevolge
waarvan roof en moord aan de orde
van den dag waren en niemand meer
zijn leven zeker was.
In de straten van Berlijn en in die
van vele andere Duitsche sleden
stroomde het burgerbloed.
Dat was de toestand na het einde
van den oorlog.
De vrede, die door de telkens
nieuwe eischen, welke de overwin
naars stelden, nog geleekend moet
worden, heeft geen verlichting, geen
verademing gebracht.
De rust, waarnaar Europa zoo
•machtend verlangde, is nog niet
ingetreden.
Zal de Volkerenbond aan de lel
geschokte menschheid die rust
brengen?
In het leven geroepen met het on
uitgesproken doel de Centrale Stalen
politisch en economisch er onder te
houden, en aan de overwinnaars de
door hen veroverde machtsstelling te
verzekeren, kan hij in den loop der
jaren door de nieuwe denkbeelden,
die zich baan nebben gebroken,
allengs van karajkter veranderen, en
in een richting geleid worden, die llict
ideaal van den wereldvrede verwe
zenlijken zal.
Het militairismehetwelk de
levensbronnen der naties opslurpt,
en de bloem' der volkeren op de bloe
dige slagvelden doel verwelken, heeft
dan geen reden van bestaan meer.
Een algemeenc ontwapening zal
dan de leuze wezen, die in alle lan
den van het wereldrond de volken
bezielen zal.
Het uit duizend wonden bloedende
Europa is voor hen een harde, on
vergetelijke leerschool geweest.
Wee hen, (lie de oorzaak waren
van die geslagen wonden, wee hen,
die den vcrschrikkelijken wereld-
Oorlog ontketend hebben.
De geschiedenis zal nen richten.
Een belangrijke bijdrage voor die
geschiedenis vormt Rautsky's boek
hetwelk in het verstreken jaar is ver
schenen, en hetwelk ons een blik
doet slaan in hetgeen achter de poli
tieke schermm door de macht heb
bers bedisseld is geworden.
Hij heeft zijn stof geput uit de
documentendie hij vond in het
archief van het Ministerie van Bui-
tenlandsche zaken.
Een ieder, die het boek onlxwoor-
oordecld leest, verkrijgt de overtui-
ging, dat dc volken van Cent raat-
Euro pa door. hun regeerders op licht
vaardige wijlze in den wereldoorlog
gedreven zijn geworden.
Die overtu iging 'hadden wij vroe
ger niet.
Het kwam' ons steeds voor, dat de
Duitsche Keizer, alhoewel mililai-
rist in merg en bcc'n, den oorlog niet
gewild heeft.
Uit de documenten echter, inzon
derheid uil de persoonlijke aanlee-
keningen van den Keizer blijkt zon
neklaar, dat deze niet alleen den
oorlog gewild heeft, maar dezen zelfs
Uitgelokt en bespoedigd ihcert.
Toen namelijk de Oosten rij ksdhc
Iroouopvolgjeraartshertog Franz
Ferdinand, op zijn triomf.antelijken
intocht in Serajcwo, de hoofdstad
^an 'het door Oostenrijk geanmexeerde
Bosnië, met zijn gemalin wals dood
geschoten en de Oostenrijks che re
geering besloten had Servië' daar
voor te tuchtigen, verklaarde Idfe Duil-
sclie Keizer, die met genoiemden
aartshertog zeer bevriend wlas ge
weest, in een «officiéél stuk, dial met
de Serviërs schoon schip moes'.t wor
den gefnaakt en dal met doze' acLie
legen hen niet te lang moest gewacht
worden. Hij zou liet zelfs zeer !>e-
trcuren, wanneer men hel gunstig
oogenblik ongebruikt voorbij liet
gaan. Op Duitschland's hondstrouw
kon Oostenrijk vast staat maken. In
middels werden in alle stilte militaire
toebereidselen tot den oorlog ge
maakt. Tot .Servië werd door Oos
tenrijk het bekende krasse ultimatum
gericht. En om Europa over de ware
bedoelingen in slaap le wiegen, kreeg
de officieuse Duitsche pers een wenk
artikelen te schrijven, waarin Oos
tenrijk Lot toegevendheid jegens Ser
vië werd aangespoord én gingen de
hooge Duitsche legerautorileilen, als
of er niets aan de hand Was, op. reis,
en ging de Keizer zelf met zijn vloot
uit spelevaren in de Oostzee. Duitsdh-
land's staatslieden, en diplomaten,
die achter dc genode Oostenrijkschc
actie tegen Servië stonden, namen
den schijn aan, alsof zij geen
kennis van hel ultimatum hadden
gedragen, laat staan daarop invloed
hadden geoefend. Hoe Quiche lacht lig!
Er blijkt uit, dat de waarheidsliefde
van de heeren Duitsche en Ooslen-
rijksche diplomalen en staatslieden
even laag stond als de huidige koers
van dc Duitsdhe Marken en Ooslen-
ryksche kronen. Toen de inhoud
van liet ultimatum algemeen bekend
werd, vaardigde het bestuur der
Duitsche sociaal-demokratic een ma
nifest uit, waarin legen het misdadig
drijven van de oorlogsophitsers ge
protesteerd werd, en van de Duitsche
regeering dringend gcëischt werd in
vloed te oefenen op Oostenrijk tol
instandhouding van den vrede. Deze
voldeed begrijpelijkerwijze aan dat
billijk verlangen niet, daar zij zelve,
wat natuurlijk nog niet bekend was
eti eerst uil Kausky's onthullingen
nu bekend is geworden, de Donnu-
monarChie met alle kracht in de oor-
logsrichting gedreven heeft. Oosten
rijk, dat het antwoord van Servië
op zijn ultimatum; als onvoldoende
beschouwde, brak onmiddellijk de
diplomatieke betrekkingen af, mobi
liseerde zijn strijdkrachten, en ver
klaarde den oorlog, die, gelijk men
zich herinneren zal, met het bom
bardement van Belgrado werd in
geluid. De verdere ontwikkeling van
de catastrophe, die over Europa
kwam, en die, om te zwijgen van de
verwoestingen van gehcele welva
rende landstreken, aan een ïnillioeu
mcnschén het leven kostte, behoeven
wij' niet in geuren en kleuren te
schetsen. Zij ligt nog versch' in ons
aller geheugen. Hel treurspel, waarin
met alle ontzettende middelen van
de moderne oorlogstechniek om' de
machtspositie in de wereld gestreden
werd, eindigde tengevolge van de
overweldigende overmacht der ge
allieerden met de verplettering van
Duitscliland en Oostenrijk. Aan die
verplettering hebben zij schuld, die
dezen wereldoorlog met een grenzv-
looze lichtvaardigheid en met een
ontembaren moedwil, alleen en uil-
sluitend gedreven door de hoop op
oorlogsroem ondernomen hebben. Het
is de groote foul geweest van de
meeste vorsten,* van koningen, kei
zers en hoc de erfelijke JieerseJiers
verder heeten mogen, dat zij! in oor
logsroem, in uitbreiding van liet
grondgebied, waarover zij regeerden,
hun hoogste ideaal zagen. Ook Kcir
zer Wilhelm, wiens grootvader, de
grondlegger van de Duitsche eenheid,
uit drie oorlogen als overwinnaar te
voorschijn is getreden, zweefde dit
ideaal voor oogen. Op en top mili
tair, beschouwde hij het leger aks
het instrument tot lierciking van zij'n
staatkundige doeleinden. Zoo 1 hem
gehikt ware uit dezen wereld kamp
als overwinnaar Ie voorschijn F
treden, dan ware hij' in weerwil, dal
hij den wereldoorlog met al dc ern
stige gevolgen daaruit voorts pruilend
had bewerkt, gevierd, verheerlijkt en
bezongen geworden. Nu echter
verslagen werd, en lvij zich genood
zaakt zag najar Neerland's bodem
den wijk le nemen, toeft 'hij als baf-
ling te Amerongen, en leeft daar in
de voortdurende vrees, dat de gealli
eerden zijn uitlevering zullen vorde
ren, teneinde hein vooreen rechtbank
te brengen, die uit 'den aard van haar
samenstelling nimmer dc bevoegd
heid kan hebben hem le vonnissen.
Dit staat vast, dat hiji den oorlog
heeft teweeggebracht. Al hel water
van de zee wascht hem daarvan niet
schoon. Had hij toch in stede van
tot den oorlog legen Servië aan le
zetten, Oostenrijk daarvan weerhou
den, de wereldoorlog ware niet ge
voerd geworden. Schuldig is hij
maar men houde in het oog, dat
hij' het product der omstandigheden
is, waaronder hiji geleefd heeft. De
vorsten hebben namelijk ten allen
tijde gemeend, en zij meenen dit nog.
dat het de plicht van hun onderda
nen is hun leven voor nen veil te
hebben. Die meening is natuurlijk
een dwaling. En in die dwaling" was
ook Wilhelm II opgevoed. Hij be
schouwde hel als een historisch on-
aanvechtbaar recht zijn onderdanen
als slachtvee naar de slachtbank van
't slagveld te zenden. Men moge die
opvalling verkeerd vindenhem
daarvoor te straffen, gaat zeer be
zwaarlijk. Bovendien is hij door het
verlies van kroon en soepter. endoor
het feit, dat hij als balling op
vreemden bodem moet leven, zwaar
genoeg gestraft.
In Rusland hebben de Bolsjewiki
ondanks de barbaarschheden en
gruwelen, die zij plegen, de tegen hen
optrekkende legers der reactie zoo
danig geslagen, dat dezie z'idi niocsr
ten terugtrekken. De Sovjet regeer ing
staat dan ook vaster dan ooit ie;n trekt
cr zicli geeri zier van aain, dat de
ge.aiyêéftlen niet alleen van '1 sluiten
van vrede met haar niets weteii wil
len, maar zelfs niet eens met haar
daarover willen onderhandelen.
In Ierland kookt en gist het. Geen
wonder. Zooiang reeds werd aan de
bevolking van dit eiland autonomie
toegezegd, maar tot dusverre is het
bij die toezegging gebleven. Vandaar
groote en stijgende ontevredenheid.
De vorige week uitte deze zich te
Dublin in een aanslag op' het leven
van Lord French, den onderkoning
van Ierland. De aanslag, waaraan
onderscheidene personen deelnamen
mislukte wel is waar, maar er blijkt
toch uit, hoe groot de nationale haal
tegen de EngelsClien is. Kenmerkend
voor de stemming in Ierland is de
uitlating van een lersdi journalist.
Deze zeide: „Ik herinner me, dal
toen de Duitsche gouverneur van de
Oékraine, Eichhorn, verwwond werd,
deze misdaad in Engeland niet als
een gruwel werd beschouwd, maal
ais een teeken van herlevend Rus
sisch patriotisme. Zij in Engeland,
die nu over het gebeurde te Dublin
hun handen ten hemel heffen, heb
ben geen woord van afschuw geuit,
boen een Duitsdhe. gouverneur ver
moord werd en zij breken den staf
niet over de Zuid-Slaven, omdat de
aartshertog is vermoord. Zij beschou
wen Charlotte Eorday als een heldin
en waren zeer teleurgesteld, toen de
moordenaar faalde om Lenin le doo-
deiL Koningen Koningin hebben lnm
afschuw over dezen aanslag tegen
Lord French 1c kennen gegeven,
maar ze zwegen over Amritser. In
het Parlement heeft Minister Ltoyd
George de verzoenende hand naar
Ieren en Ulslermanncn uitgestoken.
Om beide partijen tot goed vriend te
krijgen, biedt hij aan elk' van hen
ecu eigen Parlement aan.
Fiume, dat nog steeds door graaf
Annimzio's vrijscharen bezet wordt
gehouden, is, naar men weet, door «de
geallieerden aan Kroatië toegewezen.
In weerwil van de protesten dei-
Entente blijft d'Aiinunzio rustig eu
kalm in Fiume. J!y suis j'v reste,
denkt hij bij zien zeiven. Fn een
knappe kerel, die mij er uil krijgt.
De Italiaansche regeering durft hel
niet aan, omdat zij weet, dat :t/i der
Italiaansche bevolking mei 'd An-
nunzio sympathiseert. Hoe deze voor
de Entente onaangename geschiede
nis eindigen zal, zal de. toekomst
leeren.
In de maand April van hel ver
vloden jaar keerschle in Britsch-
Indië een 'hevige gisting. De revoluti-
onnaire beweging werd evenwel met
wapengeweld onderdrukt. In Enge
land werd een commissie benoemd,
om een onderzoek in le stellen naai
de oorzaken van den opstand en
daarover «rapport uil te brengen.
Voorzitter, van die commissie was
Lord Hunter. Uil .l it rapport bleek,
dat de Britscfhe generaal Dyer zon
der voorafgaande waarschuwing op
een compacte menigte yan 5000 mcn
schén, die een volksvergadering hield
door zijn soldaten luid laten vuren,
tengevolge waarvan 400 a 500 men-
schen werden neergeschoten en 1500
menschen werden gekwetst. De op
stand werd gedempt, de rust her
steld, maar het bloed der gevallenen
eisCht bestraffing van den schuldige
aan deze gruwelijke wandaad.
Er heersclit in 't algemeen in
Europa nog een verwarde onrustige
jammerlijke toestand, grootendeels Ie
wijten niet alleen aan den gewoed-
hebbenden wereldoorlog, maai- ook
aan het vredesverdrag, waaraan niet,
gelijk door Wilson bedoeld werd, 'het
beginsel van recht, maar dat van
macht ten grondslag werd gelegd.
l)e overwinnaars hebben in hun zelf
zucht en wraakzucht die. macht tot
hun eeüwige schande schromelijk
misbruikt. Daarbij komt. dat de J
oorlog de mensChen verwilderd heeft, m
Zij. die aan den vierjarigen strijd»
hebben deelgenomen, en naar hurif^
haardsteden zijn teruggekeerd, kon
den zich niet meer aan het ordelijke
maatschappelijke leven behoorlijk
aanpassen. Roof en moord zijn dan
ook, voornamelijk in de groole steden
van ons werelddeel aan de orde van
den dag; En wat den toestand nog
verscherpt, is dit, dat tengevolge van
de omstandigheid, dat door de ver
woestingen. die de oorlog 'heeft aan
gericht, op de wereldmarkt de vraag
hel aanbod overtreft, de prijzen van
alle levensbcnoodigdheden ontzettend
zijn gestegen. liet verschijnsel deed
zich daarbij voor, dat hoe meer
de arbeidsloonen omhoog gingen, hoe
duurder de levensbehoeften werden,
Eindigde het jaar 1919 verre van
rooskleurig, wij hopen van harte, dat
in 1920de toestand van lieverlede zat
verbeteren.
Wij1 wenschen onzen lezers en leze
ressen 'het laesie in den nieuwen jiajajr-
kring toe.
BUITENLAND.
Terechtstelling van terroristen
De Vossische Zeil liny liericlit uil
Weenen, dat uit Boedapest aan de
Nu ae F veie Presse wordt gemeld, i
dal negen terroristen op 'het Marga- I
retha-plein zijn terecht gesteld.
Een groote menigte toeschouwers J
woonde dc terechtstelling hij, terwijl i
honderd personen, hoewel ze voor
zien waren van toegangskaarten, geen
plaats konden bemachtigen
Nadat de lijken volgens de wette
lijke liepalingen nog een half uur
uan de galg hadden gehangen, wer
den ze ter obductie naar liet medi
sche instituut gevoerd.
Do uitlevering van dnti gewtzsn Dultiohso
Keizer
Bij de jongste besprekingen te
Londen, zoo meldt men, hebben
Frankrijk en Engeland besloten de
uitlevering van den gewezen Duit-
schcti Keizer te eischen, zoodra 'liet -
verdrag van Versailles van kracht is
geworden.
Post in d« havens dor Middellandsob* Zee.
In een interview met de Matin
heeft dc directeur van het instituut-
Pasteur bevestigd, dat iu de verschil-
lende havens aan de Middellandsche
Zee, voornamelijk in Syrië, en ver
der le Saloniki. Alexandria en C.on-
stantinopel, talrijke gevallen yan pest
zijn geconstateerd. Er zijn krachtige
maatregelen genomen, vooral met het
oog op de geallieerde troepen, die
tegen de besmetting zijn ingeënt.
E«n groot* lowin* tsistsrt D*vo§.
Naar de Times uit Da vos ver
neemt, is een lawine laatstleden Dins
dag op Davesdorf neergestort. Ken
gedeelte van de sneeuw kwam in
het meer terecht, waai* liet dikke ijs
werd gebroken, terwijl een ander
deel in het centrum van Davos te
recht kwam, waar l twee sanatoria
en verscheiden huizen binnendrong.
Meer naar het Zuiden kwam een
groote hoeveelheid sneeuw Davos-
Platz binnenvallen, vaar verscheiden
huizen, waaronder een JoodsCh
sanatorium werden beschadigd.
De muren van de huizen bezweken
niet, doch de sneeuw kwam door
de deuren en vensters de huizen bin
nen. De deuren in de- huizen en de
dunne wanden werden door de
sneeuw-massA ingedrukt. De sneeuw
hoopte zich in de kamers, die gelijk
vloers waren gelegen, op, en de per
sonen, die zich daar bevonden wer
den onder de sneeuw begraven. Zij',
die zich op de bovenverdieping be
vonden zagen zich den weg afgesne
den.
Onmiddellijk loog men aan 't werk
om de bewoners uil te graven. Zes
personen waren gedood, w. o. een
RussisChe dame, die een bezoek aan
de plaats bad gebracht en een Zwit-
sersch kindermeisje. Een aantal per
sonen werd gewond. Het meerendeel
had slechts lichte kwetsuren loeko
men. De meeste schade werd aange-
richt in het sanatorium te Davüsdorf,
een lang smal gebouw op de helling
van den l>erg gelegen. Het sanato
rium was vol putiënteu.
Een dergelijke lawine was sedert
1817 te Davos niet voorgekomen.
BINNENLAND.
Lagor onderwtJawat.
De vereeniging van Nederl. ge-
