Z.zeesctie Nieuwsbode B IJ VOEGSEL Het Torenboschje behoorende bij de van VRIJDAG 25 JULI 1919. no. 10343 Beknopt verslag der Algameene Vergadering van het Water schapsbestuur van Schouwen, In 's Landskamer te Zlsrikzee, op Maandag 21 Juli, 's voor middags ten lO'/s ure. (Slot). Aan de orde is nu de bemaling! fËüi den Osse. In liet rapport van den iieer Van der Vegt werd op de in richting1 van een eteclrisdhe l>emaling aangedrongen. De voorzitter: De bedoeling van :het dagelijksch bestuur is om op de volgende begrooting een voorstel Ie doen en een post voor de bemaling van den Osse uit te trekken. Hoofdingeland Boojgferd vraagt, of er iets tegen is om dat reeds nu te doen. De voorzitter Wij hebben niets als globale cijfers. En om een gemaal aan den Osse tc zetten, moeten wij over alle gegevens kunnen beschik ken. En het is onmogelijk 0111 daar mede in {le volgende vergadering te komen. Hoofdingeland Bongerd: Men zou djaarvoor een buitengewone winter vergadering kunnen uitschrijven. Heemraad J. W. Gast: De heer Van der Vegt zal dan wel met een ont werp gereed kunnen wezen. Heemraad Th. Gast: Het is 0111110 gelijk al die werken dezen winter uit te voeren. Heemraad Van der Weijide: De be maling van den Osse is noodig. Dit is reeds in vroegere vergaderingen beslist. Er bestaat verschil van mee ning echter over de plaats. Er zijn voorstanders van bemaling in den Osse zelf. terwijl anderen haar in de Noordsluis prel'ereeren. Dc vraag is allereerst, waar moet de Osse ont waterd worden. Dc voorzitter: Wij mogen geen sprong in het duister doen. Hoofdingeland J. M. van den Bout Fz. acht liet gewenscht, dat liet be stuur zich door een deskundige laat tissisLeerci]. Hij doet in verband hier mede hel voorstel, dat dooi' de Alge- meene Vergadering aan liet dagel. lxistuur opdracht verstrekt wordt zich tc laten assisleeren door een deskun dige met den opzichter in den Ö.sse 0111 11a te gaan de grootte der opper vlakte, gelegen in den Osse en envi rons, die hoogstwaarschijnlijk niet ge haat zullen zijn door de werken, waartoe zooevcn besloten is, en een plan voor te leggen, waardoor bp de 'doelmatigste en voordceligste wijze een afdoende verbetering tol stand komt in den hoogen waterstand al daar, dit plan in le leveren en le be handelen uiterst binnen een half jaar. Heemraad Van der Weijde wil er aan toevoegen, dat ook onderzocht en voorgesteld wordt: 1°. waar dc plaats van het Stoomgemaal moet wezen. Want spreker weet hel niet. Ilij liinkt in deze op twee gedachten, of aan den Osse, of aan de Noord- sluis; 2°. welk soort van gemaal. Er zijn namelijk voorstanders van een windmolen, en voorstanders van een motor. Anderen willen een stoom machine, anderen een hevelinricn- Jting. Er moet een vast, omlijnd voor stel komen. De voorzitter: De heer v. <1. Vegt heel't mij gezegd, dat een stoomge maal zeer bezwarend zal wezen. Men heeft dan een dubbele bediening noo dig. Een electrisch gemaal acht hij beter. E11 er bestaat kans, dat wij electricileit krijgen. Hij zal er den Minister over spreken, want de hoog drukspanning moet van de regeering .'uitgaan. Heemraad J. W. G,ast: De lieer Van kter Vegt heeft een vijftien jaar gele den reeds een geheel plan ontworpen. Dit plan is met kosten en al uitge werkt. De zaak kan later altijd elec trisch ingericht worden. De voorzitter: Het dagel. bestuur /heeft geen bezwaar legen liet voorstel van hoofdingeland Vin den Bout en zal dit overnemen, zooidat dit wend aangenomen. Hierop werd de vergadering voor ,een half uur geschorst. Na herope ning der vergadering kwam ter tafel het voorstel van het dagelij ksch be stuur om aan den ingenieur van liet waterschap, den heer C. L. de Vos lot Nederveen Cappel, op zijn verzoek met ingang van 14 Juli 1919 eervol ontslag le verleeneri. Hoofdingeland Boot heeft daar tegen geen bezwaar, maar gevoelt zich toch gedrongen op een feit le wijzen, dat zich op het laatst van de loopbaan van den ingenieur heel't voorgedaan en dat niet door den beugel kan. Het tweede stuk namelijk is gezonken op 'het oogenblik, dat hij aan de Rijks Hoogere Burgerschool alhier les gaf. Hij heeft van dit zinksluk, dat f 30.000 kost, zelfs niets gezien. Dit pleit niet voor den man. Heemraad De Oude: Hij was toen verkouden. Hoofdingeland Boot: Hij was toen in het geheel niet verkouden. Het gevraagd eervol ontslag wordt hierop verleend. De voorzitter: Döor hoofdingeland Bolle is in dc vorige vergadering in verband met het gerucht, dal dc in genieur Zierikzcc zou verlaten, in overweging gegeven bij eventueele vacature van ingenieur geen oproe ping voor een nieuwen ingenieur nog te doen, maar aan de algemeene ver gadering de vraag te onderwerpen, of wij niet met een waterbouwkundig ambtenaar volstaan kunnen. Met het oog hierop heeft hij dit punt op de agenda geplaatst. Hoofdingeland Bolle erkent dit in overweging te hebben gegeven, maar hij is bij later nadenken van ineening jveranderd. Hij dient daarom geen voorstel in. De voorzitter: Dan zullen wij een oproeping doen voor ingenieur. Hoofdingeland Bongerd Al is hoofdingeland Bolle van meen ing ver anderd, hij is van oordeel, dat men uit ons corps waterbouwkundige ambtenaren best iemand voor de va cante betrekking kan kiezen. Dc be zoldiging van den ingenieur zou dan over allen verdeeld kunnen worden, j I11 gewichtige aangelegenheden roe- pen wijl toch de hulp van een anderen .ingenieur in. Hij stelt voor een water bouwkundig ambtenaar op te roepen. Hoofdingeland Hoogeboom zou hel zeer betreuren, als wij dien weg, op gingen. Met al die veranderingen van het Stoomgemaal en later van den Osse moet men een technisch ontwik keld ambtenaar hebben. Doen wij dat niet, dan zal men telkens het advies van een ingenieur moeten inwinnen. Wij moeten met den lijd medegaan Verhoogen wij het salaris van den in genieur, dan kunnen wij: ook wel een fiinken ingenieur krijgen. Ilij is er sterk voor een oproeping voor inge nieur te doen. Dc \oorzitter is 'l met hoofdinge land Hoogeboom eens, dat het een stap achteruit is, als wij een water- bouwk. ambtenaar benoemen. Spr. begrijpt de reden, die hoofdingeland Boogerd fat zijn voorstel bewogen heeft en billijkt die ook. Maar hij is onbillijk, wanneer hij zegt, dat wij in gewichtige zaken steeds de hulp van een anderen ingenieur liebbcn inge roepen. Toen toch de 'neeren Van der /Vegt en De Muralt ingenieur waren, is dit nooit gebeurd. Men heeft toen niet het advies van een anderen inge nieur ingeroepen, omdat de fungec- rende ingenieur liet niet wist. Toen Labrijn hier waterbouwkundig amb tenaar was, toen was nog Schouwen calamiteus en stond onder den inge nieur van den Prov. waterstaat. Een waterbouwk. ambtenaar kan moeilijk falies berekenen. E11 is er een bij, die het wel lean, dan is net een wille raaf. Hij ontraadt een le nemen uit het corps waterbouwkundige ambtenaren. Dc verhouding tussc'neii hem en de dijkhazen zal dan niet wezen, zooals ffij zijn moet. De dijkhazen zullen zeggen, gij hebt dezelfde opleiding ge had als wij. Het zou alleen op finan- tiëcle gronden le verdedigen zijn. Maar waar wij lceningen sluiten van I' 200.000 en i 110.000, daar kunnen 'wij ook wel een ingenieur salarieeren. Hoofdingeland Bx>t: U en hoofd ingeland Hoogenboom hcblren heide voor de oproeping van een ingenieur gesproken. Hij kan echter niet be grijpen, dat het dagelij ksch bestuur nog geen oproeping gedaan heeft. In Koudekerkc wordt gezonken, zonder dat een ingenieur er bij is. Hel be vreemdt hem, dat bij zulk gewichtig werk geen ingenieur aanwezig was. De voorzitter: I11 hel dagelijksch bestuur is de zaak ter sprake gebracht maar besloten deze vergadering af te wachten. Hoofdingeland Boot: Er zijn lieden belangrijke besluiten genomen, waar uit blijkt, dal wij een ingenieur noo dig hebben. Hoofdingeland Blom: Is er bij een eventueele benoeming van ingenieur geen mensch aan te bevelen, opdat wij welen, wien wij benoemen. Op voorstel van den voorzitter wordt besloten de openbare vergade ring op te heffen en geheim te ver gaderen. (Verslaggevers, publiek, bode verdwijnen). Na de heropening van de openbare vergadering stelt de voorzitter voor een oproeping voor ingenieur le doen tegen een salaris van 3500 per jaar met vier tweejaarlijksche verhoogin gen van f 250. Conform Jit voorstel werd besloten. Ter tafel komt het request van de gemeente Kerkwcrve voor hef maken van een weg van den Hoofdweg naar de los- en laadplaats te Flaauwers. De voorzitter deelt mede, dal hij over deze aangelegenheid een brief wisseling! gehad heelt met het ge meentebestuur van Kerkwcrve De be doeling is een nieuwen, korteren weg ter lengte van 410 M. aan le leggen naar de los- en laadplaats te Flaau- wers, waarvan de kosten op f 180C0 geraamd worden. De gemeente en be langhebbenden zijn bereid f 10.000 hij te dragen, terwijl aan Schouwen ver zocht wordt f 8000 tc geven en nel onderhoud van den weg op zien te nemen. liet dagelijksch bestuur is niet in staal geweest, omdat wij de stuk ken pas ontvangen hebben, prae- advïes uil Le brengen. Hij acht het echter niet raadzaam op hel verzoek in tc gaan. Voor Schouwen toen is die wegf van geen waarde. Wél is hij voor Kerkwcrve van belang, omdat men '11 korteren weg naar Fkuuiwes krijgt. De nieuw aan te leggen weg zal, omdat hij voor liet vervoer dér landbouwproducten veel zal gebruikt worden, veel aan onderhoud kosten. Hoofdingeland Boogerd kan moei lijk met het door den voorzitter ge sprokene medegaan. En niet als bur gemeester van Kerkwcrve, maar als hooi ding •land van Schouwen zal nij spreken. Kerkwcrve vraagt, of Schou wen bereid is mede le werken tol het daarstellen van een verkorten ver bindingsweg, die voor Schouwen van veel belang is. Het belang van Kerk wcrve is nihil. Op den nieuw aan te leggen weg zullen meer bieten aan gevoerd worden. Het vervoer der bie ten per water is beier en goedkoopcr dan per tram. Spreker rekent uil. dat Schouwen door het ontlasten der andere wegén van het vervoer ten ge volge van den nieuwen weg een aan merkelijk bedrag per jaar minder voor onderhoud noodig heelt. Boven dien krijgt Schouwen, als de zaak haar beslag krijgt, een eigendom meer van pl. in. 200 roeden. Spr. giaat reeds dertig jaar zwanger van dezen weg. Nu wil hij ook 't waterschap bevruch ten en daarvan zwanger maken. Hij weet zeker, dat hel bestuur al nét mogfclijke doel om het den landbou wers zoo goed mogelijk te maken. Helpt men dien weg aanleggen, dan krijgt men meer bietenbouw. Heemraad Dc Oude respecteert de pogingen van Kerkwerve, maar toont 'aan, dat de weg aan het water schap veel geld zal kosten. Kerkwerve vraagt aan Schouwen een cadeautje; van f 8000. Het volgend jaar kan een andere gemeente komen met een ver zoek van dergelijken aard. Hoofdingeland Bcogcrd had van t lies tuur een andere houding! verwacht. Het valt hein niet mede. De voorzitter toont aan, dat Schou ten niet ontlast, maar heiast wordt met het onderhoud. Hoofdingeland Padmos geeft Kerk werve in overweging het haven- en kaaigeld te verhoogen. Hoofdingeland Boogerd: Men krijgt zijn verhoogd kaaigeld niet goedge keurd, als het niet dringend noodig is. De voorzitter: Hel voorstel van.hét dagelijksch bestuur is af le wijzen liet verzoek van Kerkwerve, maar dat gehouwen bereid is den weg en heu len in onderhoud te nemen, wanneer de weg behoorlijk wordt aangelegd. Hoofdingeland Boogerd stelt voor, dat Schouwen betaalt het bedrage het welk de aanleg van den weg meer kost dan f 10.000, plus 'l onderhoud. Het voorstel van het dagelijksdn be stuur wordt 11a nog eenige discussie in stemming gebracht en met bij kans algemeene stemmen aangeno men. Tegen stemden dc hoofdinge landen Boogerd en Hanze. Hiermede waren de agenda afge handeld. Bij dc omvraag bespreekt hoofdingeland Boot uitvoerig de be tonwerken bij' Koudekerkc, die in een zeer slechten toestand vevkeeren, ge lijk door spreker uitvxrig werd aan getoond. In October 1918 werd zelfs een belangrijke verdieping geconsta teerd. Het ware beier geweest, dat pien toen dadelijk had ingegrepen, pie vertraging heeft ons geld gekost. Wij kunnen niet langer dien toestand ]bestendigen. Het is noodig een aan eengesloten verdediging te verkrijigen van den vooroever van Koudekerke. Helpt dat niet, dan kan men zien, oi' '11 stroomleidende dam noodig is. Doen wij dat niet, dan zal een deel van de bestaande werken vernietigd worden. De voorzitter: Wal U zegt omtrent hel beton is juist. Het is niet goed voor de verdediging van den oever. De platen zijn te licht geweest. Da,l jia de afschuiving1 gen voorstel gedaan is, is hieraan] toe le schrij ven, dal men het geraden voud eerst de voorjaars peilingen af te wachten. Wat noodig is, zal geschieden. De nieuwe inge nieur zal zich daaraan terstond kun nen wijden. Hoofdingeland Boot vraagt, of de dijkhazen niet in aanmerking komen 1 voor een gratificatie. De voorzitter: Hel is nooit gebeurd. Er is geen reden voor. Hoofdingeland Boot stelt voor aan de beide dijkbazen een gratificatie van 1 f 100 loc te kennen. De voorzitter stelt voor liet voorstel j van hoofdingeland Boot in handen i van het dagelij ksch bestuur te stellen ter fine van prae-advies. Aldus werd besloten. Hierop werd dooi* den voorzitter de vergadering gesloten. Mèl dal ge dil opschrift leest, gaan Uw gedachten Arnhem en de halve 1 Vel uwe rond en ge komt tot de con clusie, dat er bij ons geen Toren boschje bestaat. Zeer juist, liet Torenboschje ligt niet op de yehuve, het ligt op nel eiland Schouwen, bij tiet dorpje He- nesse, achter het kasteel Moennond en aan den voet van hel duin. En hoe kom ik in een blad voor Arnhemsch Vreemdelingenverkeer le schrijven over Scnouwen in ZeelandV Deze week l was voor 't eerst dat ik een mensch mijn huisje in hel duin zag naderen bracht de brievenbesteller, tevens directeur van het postkantoor van Renesse, mij een brief van V.V.V., een vcrcerend ver zoek om een bijdrage voor de Vreem delingencourant. Een bijdrage! Ik hier een bijdrage schrijven, in liet meest verlaten oord van de wereld, die door honderd breede waters van mij gescheiden isV Hier schrijven, waar alleen pluvie ren, meeuwen en scholeksters, alleen ;bruinvisschen, krabben en zeesterren mijn levend gezelschap zijn? Ik lig in de holle van het duin, i tuurde Brouwershavcnschc visschers- vloot na en zoek in mijn herinnering ,stof voor een artikel. Over schol eksters of blauwe distels, over garna- lenvissChers of oesterbanken, over net nut der eenzaamheid of de straf der verbanning? Ik weet het niet Terwijl ik moedeloos met den brief van V.V.V. in mijn hand het duin afloop naar de landzijde, valt mijn oog op mijn huisje van één kamer in het Torenboschje. E11 plotseling heb ik de copie gevonden: Het Toren boschje bij Renesse. Het Torenboschje is een schepping van den heer Goeminne, vroeger een j bekend paardesporll iefhebber en eige naar van l>ekroonde dravers. Deze heer, die veel géreisd heel't, heeft zich thans teruggetrokken in liet stille Renesse. Ilij heeft er de zee cn het land liefgekregen, 's winters in deldui nen op de jacht, 's zomers in de wei den en op het breede strand. Hij heeft in dat weinig bekende gedeelte van het eiland Scnouwen de toekomst ge zien: een badplaats voor hen, die, minder gesteld op gemakken en com fort maar meer op natuurschoon en rustig genieten, een plekje voor hun vacantie zoeken. En toen is de lieer Goeminne be gonnen aan zijn schepping: het To renboschje. Dal bosenje bestaat uit wat knolwilgen, popels en elzen, een duinweggetje van een meter breed loopt er door heen. E11 aan dat weg- get je op een afstand vin ongeveer vijf-en-twintig meter, hééft de neer Goeminne één-kamer-woninkjes gezN, dat wil zeggen huisjes met één kamer om in te slapen en in t|e wonen. Er naast is of komt een keukentje en een heel klein vertrekje, waarheen, zooals hel in den volksmond heet, zelfs de keizer te voet gaal. j Vier van deze huisjes zijn er nu j reeds gebouwd en in de toekomst, ids dc behoefte blijkt, zullen er meer- 1 de re verrijzen. De behoefte is 1111 eigenlijk al ge bleken, want. nog niet geheel voltooid zijn ze reeds tien keer verhuurd voor de aanstaande vacantie. t Dicht bij de huisjes, ook in het Torenboschje, heeft de heer Goeminne pen paviljoentje gebouwd, een een voudige doch smaakvolle galerij, Her innerend aan een Indische voorgalerij. Dit, aan de voorzijde open gebouwtje, is bestemd voor lees-, conversatie-, eetzaal, vooral ten behoeve der bewi> j ners van de huisjes; éétzaal voor zoo- 1 ver de bewoners niet zelf in hun keukentje voor gebakken aardappe- j len, koffie en boterhammen zorgen. De één-kamerwoningen hebben als ameublement eeli breed Engelsch bed, een kastje, een waschtafel, 2 stoelen en een tafel. Het keukentje heeft twee j groote petroleumstellen met keuken- 1 loebchoorcn, pannen en ketels. Twee personen kunnen in het ka mertje wonen, ook is er nog plaats voor een kinderbed, als de waschtafel uit de kamer verdwijnt. Het is ook een overbodig meubel, die waschtafel, want een paar stappen over hel duin en ge staat voor een kom met water, die geen grenzen kent: De Noordzee. De huisjes 'nebben een vroolijk aan zien: kleine ruitjes, groene blind jes,- roode daken. En liet mijne, dat een der eerstbewoonde was, is werkelijk gezellig le noemen, met een vaasje bloemen, die in zooveel variaties op dit piland le vinden zijn en met de groote affiches van het historiscn Volksfeest aan den wajid. De vrijheid is er net hoogste goed. Zoo uit het bed slapt ge de duinen over cn neemt in zee een bad. Is het regenachtig of koud, in nel paviljoen vindt ge het rendez-vous van al uw huren, gewoonlijk gelijkgezinden, de meesten natuurliefhebbers, echte toe risten, tevredenen, zij die de zon zien ook bij regenweer. Op mooie dagen is ?t geheele eiland Schouwen de tuin van uw één-kamer huisje in hel Torenboschje van Re nesse. De heer Goeminne, ik zei het reeds, is voornemens er meerdere te bou wen, een kolonie vo-ur vacantie gasten. Ilij is de eerste die het vreemdelin genverkeer in de banen der moderne democratie brengt. E11 om daarop de aandacht te ves tigen, vond ik in het Torenboschje te Renesse copie voor een vreemdelin genblad tc Arnhem. Zijn systeem verdient navolging. Vooral op de Vel uwe. het huid der verre heiden en bosscnen. Een kolo nie als het ontwerp van den heer Goeminne b.v. bij Oud-Recms, bij de Buunderkamp, hij Schaarsbergen of Garderen zou werkelijk jaarlijks zijn bewoners vinden. E11 deze op hun beurt zouden er vinden een eigen huis, de vrijheid en de geheele Vei uwe als hun tuin. J. W. Een nette huurder. Hij is op straat gezet met zijn gezin, en dat is altijd hard, maar als ooit eon huurder het er naar gemaakt heeft, dan was hg het. Het O Dbl. vertelt er van. Het be treft een wonirg in een achterbuurt te Utreoht. Als men er een kijkje in neemt, staat men verbluft. Vrqwel al het hout, het timmerwerk, is verdwenen. De vloer opgebroken. De trap, die in de éénkamerwoning tegen den wand stond, is verdwenen. Geen tree meer van over. Omdat de mensohen niet meer den zolder konden bereiken, sliepen ze, man, vrouw en doohter, alle drie op matrassen in het ééne, kleine, vier-bfl- vier vertrek, dat als ziteet-, slaap- en keukenkamer fargeerde. De piloten waren alle verdwenen. De oonsoles van den eohoorsteenmantel verdwenen. De drempels dito dito. Het eenige over geschoten hout ia dit vertrek zijn de kinderbalken, de „tocht"-deur, en de kozijnen. Overigens had de bewoner geleidelijk alles uitgezaagd, tot stukjes gehakt en in het fornuis verbrand. De buren hebben den man in den af- geloopen winter bij ia iederen dag hooren zagen Hij zaagde bet huis onder zijn koitën wfg. De meubels zijn meu bels liet hg 1 etjes allemaal j-taan hij redonee de, dat n en beter het hout van de huiseigenares kan laten branden dan van zichzelf Teen het koude seizoen voorbij was, hebben zjj nog mamdeolarg iu het houtlooze hol gewoond. Tot de ver huurster hen op strAat liet zetten. President Wilson ongesteld. President Wilson is ongesteld. Hfl l^dt aan dysetterie. Zijn doctoren oor- deelen de ziekte ongevaarlijk; de be spreking van het vredes- en het volken- fcondsverdrag met de Republikeineche senaatsleden is eohter uitgesteld. Uit Wseosr. De dag van de clgenaeene staking heeft een kalm verloop gehaOveral werden vergaderingen gehouden die eohter zeer sleoht bezocht waren. Da inwoners hadden ontzaglik vrel last van de volledige stremming van het verkeer Den geheelen dag liep geen enkele tram Alle koffiehuizen bleven gesloten, waardoor de psrBonen, die daar hun maaltijden plegen te gebruiken, zeer veel ongemak ondervonden. Enkele communistische sprekers pro beerden te betoogen voor de Raden republiek, hetgeen aanleiding gaf tot rumoerig twistgekijf. 's Middags waren alle manifestaties afgeloopen maar den geheelen dag waren er kleine bijeen komsten. Een „Idylle" uit Hongarije. Een correspondent van de Daily Neu> die de toestanden te Boedapest onder de sovjet-regeering besohrijft, geeft daar bij 0. a. ook de volgende idylle: Een mij bekend financier, die eenige jaren geleden te Florence een antiek Grieksch beeld had gekocht, wilde mj) d t laten zien, maar moest daartoe eerst verlof vragen van de vischvrouw, die ingekwartierd was op de kamer van sijn huis, waar het beeld stond, t „Gij no oogt wel binnen komen, mits ge de kleine niet wakker maakt", was .h t antwoord van de visohvrouw. De wondersohoone, levensgroote Aphro-

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1919 | | pagina 5