lül Zierikzeesche Nieuwsbode iSl
2*K—Woensdag 23 Juli 1919. oter.kzeeschTcourant,.2* SJSTSSSS**
AARDAPPELEN.
NIEUWSTIJDINGEN.
Het Cloveniersgilds te Scherpenisss,
Uit Stad on Provlnoie.
BRUINISSE. De Kloe l-col lecte
heeft hier f 1S9,25 opgebracht.
LANDBOUW.
BURGH. Vrijdag j.l. vergaderde de
Landbouwvereenigiog „C. et C." in oom-
binatie met de groep Burjzh van de
Zeeuwsche Ct operatieve Kucstmest-
commfssie. Na lezing en goedkeuring
der notulen volgden eetige zaken van
huishoudelijken aard, waarna op ver
zoek van den kring 8cbouwenDuive-
land der Zeeuwsche Land bouwmaat
schappij twee leden morden aanvewezen
om deel uit te maken van het bestuur
der slachter-, er ekerir-g; hierdoor wer
den gekozen de heeren C. PI m en W.
G. Boot Jz. Laatstgenoemde werd even
eens gekozen tot iid van het bestuur
d9r Veilirg^vcreeniging te Zierikzee. Op
gaven 7oor voerm&ïs werden san gen om en,
terwijl werd medegedeeld, dat de leve
ring vin Luikscho ktaftkalk bij «an-
b Bieding is opgedragen aan de firma
Hanee v. d. Bont le Sikerzee en dia
van kalizout aan de Zeeuwsche Voeder
en Kun stro esihandei. Besproken werden
de begrootirg der „Z. C. K.", benevens
de agenda voor de districts vergadering
Tot afgevaardigde naar deze vergadering
werd benoemd de heer C. Blom.
Onderwijs.
Bond van Nederlandach» Ondsrwijzers.
De afdeeling BehouwenDuiveiand
hield Donderdag een huishoudelijke
vergadering in „Concordia" te Zierikzee.
Als voorzitter werd gekozen de heer
C. L. Verbeke, die steeds op de bres
aal staan voor aansluiting bij 't N. V. V.
Voorts werd besproken de houding van
de hoofdbestuursleden van den Bond,
Oesendorp en Van Zadelhoff, bij de
eindstemming over het salarisontwerp
van minister De Visser en werd met
op 2 na algemeene stemmen een motie
aangenomen, waarbij die houding wordt
goedgekeurd.
Op een vraag van een der leden werd
door het Bestuur meegedeeld, dat een
bedrag van f 39 door de afdeeling was
bijeengebracht voor steun aan de stakende
landarbeiders in de proviuoie Groningen.
Verder werden nog eenige besprekingen
gewijd aan do onderwerpenarrondisse-
mentevergadexingon en de mogelijkheid
van het oprichten van een mondelingen
hoofdaoteoursus.
NOORDGOUWK. De heer G. H.
Breetvelt, laatst onderwijzer alhier, thans
te Rotterdam, slaagde Zaterdag j.l. te
Utrecht voor de hoofdakte.
Door den heer J. van der Werf
van Noordgouwe is acn de Kweekschool
voor de Zeevaart te Amsterdam het
einddiploma behaald.
NIEUWERKKRK. De heer Joh P.
Waale, oud-leerling der Rijks Normaal
lessen te Zierikzee, slaagde bij het
examen op 21 en 22 dezer te Utrecht,
voor de hoofdonderwijzerssote.
BRUINISSE. Aan de Kweekschool
voor <Ic Zeevaart te Terschelling* is
geslaagd bij het overgangsexamen
naai* hel tweede leerjaar de heer Jac.
Jumelet Az. van hier, oud-leerling
der Iloogere Burgerschool le Zierik
zee.
Verkooplngen enz.
ZIERIKZEE, 21 Juli. Ten overstaan
van Notaris Korteweg werden heden
alhier in het openbaar verkocht:
I. Voor den heer L. de Jonge:
Tarwe aan den Werkendetschen Weg,
voor f 332 en f 331Tarwe aan den
weg naar den Val, voor f254; Haver
aan den Werkendetsohen weg, voor
f341, f337 en f353; Rogge in Maltha,
voor f289.
II. Voor den heer J. v. d. Wekken Bz.:
Tarwe aan den Leverdijk, voor f301,
f391, f400 en f300.
III. Voor den heer Chr. Verkaart Pz.:
Tarwe aan den weg naar den Val,
voor f 307; Haver *aa den weg naar
den Val, voor f 314 en f292; Gerst
ann den Ouden Weg, voor f235.
Alles per Bchouwach Geroet.
ZONNEMAIRE, 22 Juli. Ten over-
r.tsan van notaris Korteweg werden
heden alhier publiek verkooht de vol
gende vjuchten te velde:
I. Voor Mej. de wei. P. Yereuput:
Chevaliergerpt voor f 235 f 260
Tarwe voor f 220 ft f 400.
Haver voor f 178 f 306
Rogge voor f 200 d f 312
II. Voor den heer J. Meerse:
Rogg.i voor f 183.
Tarwe voor f 175 a f 204.
Ge.-st voor f 108.
H*ver voor f 106.
III Voor den heer P. van Dijke:
Tarwe voor f 406.
Rogge voor f 302.
Alles per gemet.
BROUWERSHAVEN, 22 Juli. Heden
werden alhier ten verzoeke van dhr.
C. W. den Boer, ten overstaan van
notaris Biermasz, publiek verkooht,
VeldvruohteD, als: Tarwe voor f 316,
f 318, f 333, f 345. f 348. f 420, 1 427,
f 463, f 476 en f 500 Gerst voor f 139,
f 141, f 171 en f 230 Haver voor f335,
f 363, f 380 en f 390.
Aanbestedingen.
BRUINISSE. In de Donderdag ge
houden vergadering van de Landb.-Ver.
„Landbouwbelang" alhier, is aanbesteed
de levering van de benoodige hoeveel
heden platte m&is. Aannemer was de
heer Joh. v. d. Berge beurtschipper
alhier, voor f 30,per 100 K.G.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: Te Piershil, J. H. Vaan
drager te Grijpskerke (Z.). Te Capelle
a. d. IJssel (toez.), H. W. J. C. Hanssla&r
te Heerjansdam. Te Spijk J. L de
Mol Moncourt, em. pred. te Oud-Vos
meer.
Aangenomen: Naar 's-Grevelduin-Ca
pelle, J. H. van Paddenburgh te Waarder
Naar Oene, S. Ronner te Mastenbroek.
Bedankt: Voor Nunoansdorp, L. J. van
Leeuwen te Lisse. Voor Reitsam c.a,
A. A. Dónszelmann te Workum.
Geref. Kerk.
BeroepenTe Oudewater, G. van der
Zanden te Renkum. Te Zantvoort, H.
C. van den Brink te Dieren. Te
Workum, K. Winkelman te Twijzel.
Aangenomen: Naar Vlissingen, Dr.
J. Brinkman te Hattem.
Bedankt: Voor Veere en voor Ambt-
Vollenhove (B.), 8. de Vries te Eist (G.).
Voor Eindhoven, P. C. de Bruyn te
Edam.
Beknopt vertlag der Algemeene
Vergadering van het Water-
schapsbeetuur vtn Schouwen,
In 's Landskanier te Zierikzee,
op Maandag 21 Juli, 's voor
middags ten 107, ure.
Dc voorzitter, inr. A. J. F. Fokker,
opent de vergadering. Aanwezig wa
ren alle heemraden en noofclingelan
den. Nadat door den ontvanger-grif
fier, den heer P. A. G. van Dijk, de
notulen waren voorgelezen, en deze
waren goedgekeurd, werd door den
voorzitter medegedeeld, dal van mr.
J. P. Cau aan het waterschap ten
geschenke was aangeboden een met
zilver gemonteerde bokaal, die inder
tijd door het waterschapsbestuur van
Schouwen aan diens vader ter gele
genheid van zijn 25-jarig jubileum als
voorzitter van 't waterschap Schou
wen ten geschenke was gegeven; dat
hel aanbod onder dankbetuiging was
aangenomen en dat aan de bokaal
een plaats in de vergaderzaal was
gegeven.
Op hel verzoek van den onlvanger-
griffer om bij zijn betrekking te mo
gen waarnemen die van ontvanger
griffier der polders Dreischor, Groot-
Bettewaerde en Gooikens-Nieuwland
benevens het beroep van assuradeur,
werd op voorstel van het dagelij'ksc'n
bestuur gunstijg beschikt.
Aan de orde is het voorstel van nel
dagelijksch bestuur dit le machtigen
tot het aangaan eener geldleening van
1' 200.000 tegen een rente maximaal
van 6 pCt., ter bestrijding der kosten
voor het aanbrengen van zink- en
stortwerk ter verdediging van den
vooroever aan 'l district Koudekerke,
daar na de laatste vergadering twee
vallen waren voorgekomen. Tol het
aanbrengen van dit zink- en stort
werk moest, gelijk de voorzitter in
zijn toelichting tot het voorstel mede
deelt, Ier. gevolge van de afschuivin-
gen onmiddellijk worden overgegaan.
Het bestuur kon zelfs geen algemeene
vergadering afwachten, daar op ad
vies van deskundigen met den
meesten spoed gehandeld moest wor
den. Het werk werd onderhands aan
besteed en aan den 1 angsten inschrij
ver, J. W. Roeloffs te Papendrecht,
voor de som van 199620 gegund,
onder voorwaarde, dat het leggen dei-
vijf zinkstukken en de bestorting op
het werk van 1900 moet zijn voltooid
vóór 1 Augustus 1919. Het dagebjksch
bestuur stelt levens voor om den be
treffenden post op de begrootinL die
pro memorie was uitgetrokken^ tc
ramen op i* 200.000.
Hoofdingeland Root vraagt ol' liet-,
de bedoeling" is die geldleening uit le
schrijven tegen een rente van 6 pCt.
Zou men het bedrag niet goedkooper
kunnen leenen?
De voorzitter: Wanneer de alge
meene vergadering lot de geldleening
besluit, dan zullen wij zien het be
drag goedkooper geleend tc krijgen,
en wel tegen een rentevoet van 51/2
pCt.
Hoofdingeland Boot: Een leening
ials deze met den geheelen polider ach
ter zidh is altijd een solide gqldbe-
legging.
De voorzitter: Misschien willen de
heeren onder elkander de leening
voor hun rekening nemen.
Hoofdingeland BoogJSrd zegt we
gens zijn keelaandoening niet gemak
kelijk le kunnen spreken. Hij merkt
op, dal 't voorstel van het dagelij kscn
bestuur tot het sluiten van een geld
leening voortvloeit uit de onderhand*
sche aanbesteding. Men heeft hier
over de algemeene vergadering niet
afgewacht. Hij vraagt, of dit in strijd
is met het regelemcnt.
De voorzitter: Het is niet onder
hands geweest. Spreker beroept zien
voorts op Boogerd zelf, die in de
April-vergadering gewezen heeft op
de conclaves bij publieke aanbestedin
gen, en gezegd heeft, dal ondernands
besteden gcwcnscht is, als het in hel
algemeen belang van Schouwen is.
Men heeft in dit geval niet bepaald
publiek aanbesteed, maar men heeft
een aantal personen uitgenoodigd in
le schrijven.
Hoofdingeland Boogerd: Er is geen
bestek geweest, dus was het onder
hands.
De voorzitter: Als wij publiek had-
xlen aanbesteed, dan had zich een
conclave gevormd. Door de verschil
lende firma's, tot wie wij ons ge
wend hebben, is ingeschreven ge
worden.
Hoofdingeland Boogerd is voldaan.
Het voorstel van het dagelijksch
Da BUR6KMEESTSR van Zibbikzbb
Brengt ter kennia van belanghebbenden
de navolgende beschikkingen van den Minister
van Landbonw, Naarheid en Handel d.d.
18 Juli j.l., No. 17557, 6e Afd. B;
De Minister van Landbonw, Nijverheid
en Handel,
Heeft goedgevonden:
met ingang van 20 Juli 1919:
1'. het artikel aardappelen, oogst 1918, af
te voeren van de Ijjst van artikelen,
vastgesteld overeenkomstig artikel I der
Distxibntiewet 1916;
2'. op te heffen de bg sjjne beschikkingen
van 19 April 1919, No. 10374 en 12 Mei
1919. No. 12480, Directie van Landbonw,
6e Afdeeling B, vastgestelde jnsiiraum-
prjjzon voor aardappelen, oogst 1918.
ZiBniKiiB, den 2S Juli 1919.
De Burgemeester voornoemd,
L. KOOPMAN Cs., Weth., l.*-Bnrgem.
AMERIKA.
De uitnoödigingeudoor president
Wilson gericht tot recalcitrante sena
toren, om eens op het Witte Huis wat
te komen praten, hebben reeds tot een
opmerkelijk échec geleid.
Senator Norris, die ook zoo'n verzoek
had ontvangen om een half uur met
den president te oonfereeren, heeft die
uitnoodiging botweg afgeslagen. De
senator gaf als reden op, dat het hem
niets interesseert, de vertrouwelijke
redenen te vernemen, waarom de over
eenkomst betreffende Sjontoeng nood
zakelijk was. Wel wil hij, dat de
president aan het geheele land zal
mededeelen, waarom het noodig in, het
vredesverdrag en de volkenbondover-
eenkomet precies zóó aan te nemen als
zij thans luiden.
ENGELAND.
Het Lagerhuis heeft het weteontwerp
betreffende het vr8destractaat na derde
lezing aangenomen met 163 tegen 4
stemmen. De Iersohe nationalisten
hadden die stemming verlangd als protest
tegen de houding van de regeering ia
zake den toestand in Ierland.
Het wetsontwerp betreffende het
Kngelsch-Fransche traotaat is na drie
lezingen met algemeene stemmen aan
genomen.
FRANKRIJK.
Den 2en en 3en Augustus zullen alle
aohoolkinderon oyer geheel Frankrijk
hulde aan den Franschen eoldaat
brengen. In alle gemeenten zullen op
die data nationale feesten van dank
baarheid jegens de soldaten gevierd
worden. Zooveel mogelijk zullen er in
alle gemeenten saluutschoten gelost
worden, de klokken zullen luiden en
er zullen officieele toespraken *ijn van
de burgemeesters en er zal voorlezing
gedaan worden van toespraken, die
president Poinoaré. maarschalk Foch,
professor Lavisse, Deschanel e. a., den
avond te voren te Parijs zullen houden.
In elke gemeente zal een schoolkind
twee gediohten, een van Kiohepin en
een van Aioard opzeggen, ter verheerlij
king van de verdedigers van Fxaukrijk's
grondgebied. In oik gemeentehuis zal
treurige pleohtigheid een diploma
opgehangen worden, dat de namen van
de iu den oorlog gesneuvelde gemeente
leden bevat.
DUITSCHLAND
De Duitsche draadlooze dienst meldt:
Te Marienborn bij Maintz had op 14
Juli, den dag van het Fransche natio
nale feest, de Franpche oommandant de
bewoners tot een danspartij uitgenoo
digd. Alleen de burgemeester en eenige
heeren op leeftijd gaven aan de uit
noodiging gehoor. Tegen middernacht
liet de plaatselijke commandant alle
families wekken, met het be-el, dat zij
huli dochters dadelijk als danseressen
voor de Fransohe soldaten naar het
feest moesten zenden Wie daar geen
gevolg aan gaf, zou streng gestraft
worden. Ondanks dat dreigement ver-
opgericht door Maria van Nassau
in 1594.
Door J. M. van der Qraaff
Naar aanleiding van het 325-jarig
bestaan van bovengenoemd gilde, dat
op 7 Augustus a.s. gevierd zal worden,
wil ik deze vereeniging, die verro in
vergetelheid is gerankt, doordat ze maar
eenig meer is in ons land, aan de ver
getelheid onttrekken en een beschrijving
geven omtrent haar ontstaan en de
werking van thans. Tusaohen het tijdperk
van ontstaan en thans is hoegenaamd
nieta bekend, aangezien door de be
trokken boekhouders geeu enkele be-
sohrijving in die dagen is gegeven, wat
er nog van bekend is, is door overleve-
rpg. Reeds een 2ö-tal jaren terug, ver
scheen in de Zierikzeesche Nieuwsbode en
ook in andere bladen, een besohrijving
van bovengenoemd gilde Thans, nu een
nieuw geslaoht is opgestaan en het voor
velen dus nieuw is, wil ik met als leid-
sohenen maar zes families met hun
dookters.
Op bevel van de Fransche overheid
heeft dr. Kornioke, de burgemeester
van Kreuznach, de stad moeten ver
laten.
Maandag 21 Juli te Berlijn.
Vanmiddag is Onder de Linden bij
het slot en de commandantuur van
Berlijn tot een sohietpartij gekomen.
Ken troep betoogera met de roode vlag
in 't midden, wilde lange het slot naar
de Brandenburgsohe Poort gaan. Soldaten
hadden echter den toegang Onder de
Linden afgezet. Toen de betoogers aan
het bevel om uit elkaar te gaan niet
voldeden, sohoten de troepen, waarop
de menigte op de vlucht sloeg en in
de zijstraten dekking zocht. Volgens
ooggetuigen hebben de betoogers het
eerst gesohoten, waarop de seldaten in
het wilde weg salvo's afgaven. Br is,
voor zoover tot dusver bekend is, maar
één man licht gewoDd. .De betoogers
droegen Rchilden met het opsohrift
„Communistische partij, Ille district
Moabit".
Ondanks het verbod van vergade
ringen in de open luoht, waren vrn
ochtend te Treptow en Friedrichshain
duizende onafhankelijke sooialisten bij
eengekomen om tegen den vrede van
geweld en het imperialisme en voor een
verbroedering der volken te betoogen.
Te Treptow werd op 5 plaatsen gespro
ken Adolf Hoffmann wees er op, dat 't
proletariaat weliswaar reeds veel bereikt
heeft, maar dat er toch nog heel wat
te wenschen overblijft. Te Friedrichs
hain hebben soldaten de vergaderingen
uiteengejaagd. Als dat niet dadelijk
ging, werd er in de lucht gesohoten,
waarop dan de betoogers onder een leve
de internationale wegvluchtten. Vroeg
in den middag trok een groote menigte
van de Humboldtwei naar de stad, die
ziok klaarblijkelijk Dear de voor 4 uur
aangekondigde betooging voor het slot
wou begeven. Uit de Wilhelmstraat
werden oploopen gemeld, waaruit het
geroep van: Weg met de regeering op
klonk. Deze had voor een uitstekende
militaire bescherming gezorgd. .De 2e
en 3o brigade mariniers bevinden zioh
in de stad en de divisie van Lettow
Vorbeok is wat diohter bij Berlijn
samengetrokken. Alle openbare gebou
wen. het slot vooral, zijn door sterke
wachtposten bezet.
2i Juil in overig Duitsohland.
Te Hannover ligt het wek stil. De
communisten en onafhankolijken hielden
betoogingen in de openlucht, waarna de
deelnemers naar het stadhuis trokken.
Hier werden opnieuw toespraken ge
houden.
In de fabrieken te Erfurt ligt het
werk geheel stil. Het personeel van de
eleotrisohs centrale en de waterleiding
staken ook evenals dat van de oouranten-
drukkerijen. De trams treinen rijden
eohter. Vauochtend had een vergadering
plaats op de Friedriohsplatz, waarna de
betoogers in optocht docr de stad
trokkeD.
Te Kiel zijn de beloogingen zonder
noemenswaardige voorvallen voorbij
gegaan. In alle groote werkplaatsen ligt
het werk stil. Hier staken ook de
verkeersmiddelen, zoowel te water als
te land. Maandagoohtend trok een
optocht van duizenden door de straten.
Te Neurenberg staakt het grootste deel
der arbeiders. Kr verschijnen geeD
dagbladen. De tram staat stil.
NEDERLAND.
'a-GRAVKNHAGB. De Raad van
beheer van de Bataafsohe Petrol eura-
Maatschappij he rit een gift van f 1000
doen toekomen aan het Comité ter
huldiging van de in den wereldoorlog
verongelukte Scheveningsohe vissohers.
Ook deze gift zal aan de weduwen ten
goede komen.
NIEDWJERKRRK. De ininmoUr.s:
v»n gelden voor het Kloetfonds heeft
alhier opgebracht de som van f139,
draad van het toert geschrevene, zoo
duidelijk mogelijk het ontstaan van het
Cioveniersgilde beschrijven. (Vanwege
de beperkte ruimte tegenwoordig in
de couranten moet deze besohrij ring
in verschillende nummers opgenomen
worden).
Vóór 300 jaren.
Eenige honderden jaren geleden had
men allerlei gilden, o. a. timmermans-,
sohoenmakers-, barbiersgilden enz., alle
vereenigingen van ambaohtslieden, die
zioh aangesloten hadden, ten einde hunne
belangen te bevorderen tegenover onbe
kwame indringers in hun vak. Wie een
handwerk had geleerd, mooht zich ner
gens vestigen, of hiJ moest een blijk
van bekwaamheid bij zijn gilde hebben
ingezonden, door het. inzenden van een
proefwerk. Werd dit proefwerk goed
gekeurd, zoo werd hij meester in zijn
vak genoemd en werd daardoor ook lid
van dat gilde. De oprichting van zulke
vereenigingen was evenwel niet aan een
ambacht gebonden: ze waren genoot
schappen, die gemeenschappelijk offer
den, die zich de beoefeoing van wel
dadigheid ten doel stelden. Iu later
tijd kreeg het woord „gilde" de kracht
vad samenwerking in wat dan ook; alle
maatschappijen, die opgericht werden
tot eendraohtig handelen, noemde men
toen gilden. Later sohijnt dit woord zijn
voortieöelijken zin geheel verloren te
hebben, want tegenwoordig wordt het
maar alleen meer vastgeknoopt aan het
woord musoh, waardoor dan museohen-
gilde ontstaat, waarvan er in onze ge
meente ook een te vinden is.
Dooh de vereenigiog die we hier
wensohen ts bespreken en die we op
deze wijze aan de vergetelheid wenechen
te ontrukken, die we willen ontdoen
van alle nevelen, waarin ze thans is
gehuld, opdat zij niet langer worde
bespot en misbruikt, die trotsoh kan
zijn op hare afkomst en stichting, die
eerbied afdwingt door hare oudheid,
zocals geen vereeniging in den lande
wordt aangetroffen, ia 't Oloveniersgilde.
Op den 7 Moart 1594 werd deze ver
eeniging opgericht in de heerlijkheid
Soherpenisse en heeft alzoo 325 jaren
de stormen der tijden getrotseerd. Het
is niet zooals vele vereenigingen, die
een 10, 25-, {40-tal jaren hoogstens be
staan, neen. 325 jaren. Zelfs in de dagen
van de reusachtige omwenteling, torn
al het oude viel of waggelde op zijn
fundament, toen men dood en verderf
zwoer aan alles wat niet op republikein-
schen voet was ingericht, toen konink
rijken vielen en gekroonden vielen of
stierven op het sohavot, bleef zij toch
bestaan, ofschoon z"tf opgericht was door
een afstammeling van het hnis van
Oranje. Zij is gebleven tot op heden
als een levend herinneringsteeken aan
de vrijheidsliefde van ons voorgeslaoht,
aan de vaderlandsliefde onzer voor
ouders. Reeds meer dan een kwarteeuw
was de ongelijke strijd tussohen ds
Nederlanders en de Spanjaarden gevoerd,
reeds hadden de vier gebroeders Nassau,
waarvan Prins Willem I de oudste en
meest bekende is, hun goed en hun
leven voor de vrijheid geofferd, maar
nog was het einde van de krijg niet in
het versohiet. De donkerste en bangste
dagen van den wreeden Alva waren wel
voorbij en met een prins Maurits aan
het hoofd van een dapper leger, be
gonnen de Hollanders op de toekomst
te hopen. Allerwege in het vaderland
schepte men moed, nu men zag met
welk een schitterend succes de tweede
zoon van Willem den Zwijger sedert
1591 zijn aanvallenden oorlog voerde en
dus was men besloten den vijand geen
handbreed meer toe te geven en de
vrijheid tot het uiterste te verdedigen.
Dit is dan ook wel de reden geweest,
waarom sohout en sohepenen van de
Heerlijkheid Soherpenisse van hunne
Vrouwe Maria van Nassau de oprioh-
ting van het Klüveniersgilde of Olove
niersgilde verzochten. Behalve Scherpe-
nisse, bezat deze vorstin op het eiland
Tholen nog de Heerlijkheid St -Maartens
dijk en was zij de beheerster van de
uitgebreide bezittingen van haren broeder
Filips Willem, oudsten zoon van Prins
Willem I, die op 13-jarigen leeftijd als
student te Leuven door Alva was op-
gelioht, om daarmede den vader op de
gevoeligste wijze te treffen.
Wordt vervolgd.