Zierikzeesche Nieuwsbode
ABONNEMENT:
Vrijdag 16 Mei 1919.
AOVERTENTIËN:
EERSTE BLAD.
per 3 maanden j 1,4
franco per poBt/1,70. Voor h«t
buitenland per jaar 10,
Afzonderlijke nummers 5 cent
Versclgjat Mawda«. Woensdag
/an 13 regels 60 els., van 4
r&gelB «n daarboven 15 ck\ pe^
regel. Reclames 20 cto. p. regel
IAARGANG Mn inoT/l Bij contract belangrijke korting.
(ZIERIKZEESCHE COURANT). i*£.o'ffoo"!!*W^JÏfÏÏÏL r~
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Verki»zing voor den
gemeenteraad.
De aanslaande verkiezing van
leden voor den gemeenteraad onder
scheidt zich ditmaal in velerlei op
zicht van de vroegere soortgelijke
verkiezingen.
Vooreerst zal tengevolge van de
invoering van hel algemeen kies
recht alle man, die den vereischten
wettelijken leeftijd van 25 jaar be
reikt heeft, en Nederlander is, aan de
stemming kunnen deelnemen.
Ten tweede hebben met het oog
op de invoering van evenredige ver
tegenwoordiging een zevental poli
tieke partijen of partij groepen zelf
standig eigen candidatenlijsten inge
diend.
Ten derde worden de kiezers, om
dat de gèheele Raad moet aftrcdien.
in de gelegenheid gesteld dien Raad
geheel of gedeeltelijk le hernieuwen
Ten vierde is -en wel van liberale
zijde voor het eerst in deze ge
meente een vrouw voor den gemeen-
teraad candidaat gesteld. Noch nicht
dargewesen.
Ten vijfde zijn alle kiezers
verplicht aan de stemming deel te
nemen.
Het kan zijn nut hebben deze ver-
schilpunten wat nader onder de
oogen te zien.
Nu hel kiesrecht algemeen is, in
zooverre, dal alle politiek meerder
jarig verklaarde Nederlanders van
het mannelijk geslacht hét volle bur-
revolutionnaire standpunt inneemt,
een inconsequente daad.
Men versta ons goed.
Wij hebben niet het minste be
zwaar, dat de socialisten in den Raad
verlegenw x>rdigd worden
Integendeel.
Daar kan van hen, voortvarend en
ijverig als zij zijn, een kracht ten
goede uilgaan.
Maar dan moeten zij ook onom
wonden breken mei het revolution-
naire standpunt, hetwelk hun leiders
innemen.
Dit standpunt veroordeelen wij ten
scherpste.
Gehoorzaamheid aan de wetten en
verordeningen, en eerbied voor de
overheid is in een welgeordende
staat aller burgerplicht.
Waartoe verzaking van dien plicht
kan leiden, leeren ons de droeve ge-
lieurtenissen van de laatste lijden in
andere staten, waar roof en moord
aan de orde van den dag waren.
Wie zich aan ander spiegelt, spie
gelt zich zacht.
De kiezers staan voor een belang
rijke taak.
Al de leden van den Raad moeien
aftreden.
Een zestal er van hebben zich niet
herkiesbaar gesteld.
Aan hen is reeds voor heigeen zij
len behoeve van de gemeente ge-
praesteerd hebben op een andere
plaats de nun toekomende lof toege
zwaaid.
Van mr. Fokker, die gedurende
meer dan dertig jaar met eere het
hem toevertrouwd mandaat vervuld
hcefl, is het begrijpelijk, dat hij, om
dat hij als burgemeester boven de
partijen moet staan, het tijdstip thans
gekomen acht zich als raadslid terug
tc trekken.
Van den veteraan Van den Bout,
gerschapsrecht bezitten, dat is het
rec'd hebben om te kiezen en geko- j (ije bijkans dertig jaar trouw op zijn
zcii le worden, is aan de liclie, dal p0St heeft geslaan, die hem door de
de gemeenteraad een afspiegeling van
de burgerij is, groolendeels een einde
gemaakt.
Gelukkig!
Want de aloiide toestand, waarbij
lal vail Nederlandsche staatsburgers
-\.vj)n ligt stemrecht waren uitgesloten
was een dÖEtek»oze rechtskrenking.
Immers daardoor waren zij. die het
kiesrecht bezaten, de regeerders, en
zij, die, het niet hadden, waren de
geregeerden, de onvrijen, die van
allen invloed op de samenstelling van
de wetgevende lichamen waren uitge
sloten en zich slechts aan de wetten
en verordeningen, welke de regeer
ders maakten, te onderwerpen had
den
Nu is dit ganschelijk veranderd.
De deuren van het stemlokaal zijn
thans voor de voormalige onvrijen
ontsloten.
En voor den eersten keer zullen zij,
voor zoover zij tot de mannelijke be- j
vol king behooren, aan de stemming
voor den gemeenteraad deelnemen.
Wij wenschen hen hiermede geluk,
en hopen, dat zij als goede burgers
^-van het hun toekomend recht zullen
gebruik maken.
Met het algemeen kiesrecht heeft in
ons staatsleven de Evenredige Verte
genwoordiging haar intrede gedaan.
Een alleszins billijk en rechtvaardig
beginsel, waardoor ook de politieke
partijen, die in de minderheid zijn,
tot haar recht komen.
Door de toepassing van dit begin
sel heeft de electorale strijd ook op
gemeentelijk gebied een geheel onder
karakter verkregen.
Elke politieke partij le dezer stede
heeft thans een eigen candidatenlijst
ingediend, en zal naar haar gebleken
getalsterkte in den Raad vertegen
woordigd worden.
Zelfs de partij, die gelijk haar
woordvoerder, openlijk verklaarde, de
revolutie, als zij over onze grenzen
schreed, met gejuich zou begroeten,
heeft dit gedaan.
Dit is natuurlijk een inconsequen
tie.
Want revolutie is omverwerping
van de wetten en verjaging van de
overheid, die aan de wetten haar ge
zag en macht ontleent.
De partij, die revolutie wil, hecht
aan den wetgeveilden arbeid in staat,
provincie en gemeente geen waarde
Ziet zij de kans schoon, dan werpt
zij alles omver, en jaagt de door het
algemeen kiesreent gekozen ver
tegenwoordiging naar huis.
Dat zou zij ook met onzen gemeen
teraad doen.
Daarom is de deelneming van deze
partij aan den elector alen strijd, zoo
lang zij rechtstreeks of zijdelings het
kiezers was toevertrouwd, is helt
eveneens verklaarbaar, dat hij op
leeftijd gekomen, het spreekwoord in
toepassing bracht, er is een tijd
van komen, er is een tijd van gaan.
Van de andere heeren raadsleden,
die zich niet beschikbaar stelden,
kennen wij tie beweegredenen van
hun heengaan niet.
Onder deze zijn er, die te kort lid
j waren, om veel le kunnen praestee-
ren, maar van wie om hetgeen zij
deden, nog veel kon verwacht wor
den, zoodal het jammer is, dat zij
heengaan.
Over de door de Liberale Kiesver-
eeniging ook in hun plaats gestelde
candidaten zullen wij in het volgend
nummer spreken, en in verband
daarmede ook over hel feil, dal door
hen een vrouw ais candidaat voor
eten gemeenteraad geproclameerd is
geworden.
NIEUWSTIJDINGEN.
RUSLAND
in berichten uit Stockholm en Hel-
singfors wordt de verwachting uitge
sproken, dat Petrograd binnenkort
zal vallen. De voornaamste leider
der bolsjewiki hebben de stad reeds
verlaten.
"Bonar Law heeft in het Lagerhuis
in antwoord op een vraag verklaard
dat de Entente zekere operaties voor
bereidt.
Weer is een transport van 1500
officerien en manschappen naar N
Rusland vertrokken. Het waren allen
veteranen uit den graoten oorlog.
HONGARIJE
Hel Korr. Bureau seint uit Boeda
pest:
De revolutionnaire radenregeering
heeft gelast, dat ieder, die op het
buitenland een particuliere schuld- of
■andere uit eigendomsrecht voort
vloeiende vordering heeft, deze vóór
of op 31 Mei moet aangeven.
Door deze verordening wil de ra
denregeering een overzicht verkrijgen
van de bestaande schuldvorderingen
op liet buitenland, ten einde door on
derhandelingen met buitenlandsche
mogendheden, tot een %wederzijdsche
verrekening te komen.
DUITSCHLAND
In Berlijn hebben reusachtige be-
toogingen plaats gehad voor den
Rijksdag tegen het vredesontwerp der
Entente. Vliegtuigen vlogen over de
ontzaggelijke menigte en wierpen
.strooibiljetten naar beneden. Er was
deze keer een zeer sterke nationale
stemming onder de menigte.
BELGIË
Vorige week Donderdag werden te
Antwerpen onder groole belangstel
ling 4 martelaren voor de Belgische
zaük o. w. P. Hogerheijde, ontgra
ven te Charlerloi, op het kerkhof
„Schoefnselh'of" opnieuw ter aarde be
steld.
Uit Stad on Provincie.
7IERIKZEK. Wij verwijzen de schcen-
makert>pnrooca naar de advertentie,
ïorkoroende in dit blad en raden hen
san deza veYgaderinp te bezoeken r p
Maandag 39 Mei, 's avonds 8 uur,
in het „Huis van Nassau".
BRUINI88E, Ia de vergadering van
den gemeenteraad, die door alle leden
werd bijgewoond, werd na voorlezing
en goedkeuring der notulen meegedeeld,
dat v-ati Gedep. Rt-.'*de uitspraak
ingekomen was in zak*-, de bezwaar
schriften tegeD den fl. O. De aanslagen
van W. van den Berg Dz (Kerkstraat),
A de Koning en A. J van den Berg,
werden gehandhaafd; die van mèj de
wed. Van Vessem werd van de 4!« caar
de i kl. gebracht. A'snu werd over
gegaan tot het benoemen der leden van
(ie schattingaoo emissie. Herkozen wer
den de haeren 8. Hage. L. van Meurs,
Math Jumelet lx. eo J C. fiolier. Burg.
en Weth. stellen voor eéne geldl«8nicg
aan te gaan van f 3000 tegen ten hoogste
5 pCt. voor bestrijding der kosten van
de werkverschaffing. De heer Wemzners
vraagt of bericht gekomen is van het
Kon. Nat. Steuncomité dat dit Bteun
toezegt. De voorz deelt mede, dat nog
geen definitief antwoord is iogekomeD.
Ook geeft de heer Wemmers in over
weging als er f 3000,verwerkt moet
worden bakjes te huren, dan kunnen
de menschen aan 't werk bljjven en
geeft het werk meer resultaat. Ook de
heer Hoogerheide zou liever bakjes huren.
De vrorz, deelde mede, dat met hakjes
waarschijnlijk geen steun van 50 pCt.
zou verleend worden, want de gemeente
mag er geen voordeel van hebben, het
moet zuivere werkverschaffing zijn. De
heer Krepel merkt op, dat er aan het
werk zijn, die het niet uoodig hebben.
De voor*, zegt, dat het zoowel voor het
gemeentebestuur sis het steuncomité
moeilijk is dit na te gdan. Hij geeft in
overweging om zoo lang geen antwoord
van het steuncomité is ingekomen op
lSftféfi'I&ef SlSwoor^ïet tftagil
steuncomité op te roepsn om een andei e
wijze van werken te bespreken. Dit
wordt goedgevonden en ook wordt de
aan te g*n« leening goedgekeurd. In
verband daarmede wordt de begroeting
van 3919 gewijzigd en ook verschillende
af en o vers chrij vingen gedaan op de
begrooliog 1918. Werd er da vorige
zitting door den heer Krepel voorgesteld
zoo mogelijk ook aan mej. Vermeulen
een toelage te geven evenals aan zoo
vele ambtenaren, thar.8 werd besloten
haar voor 1919 een toelage te geven
van f 170, bet evens f 30 voor brandstof, j
Bij de rondvraag bespreekt de heer I
Krepel den eventueel en aanleg van een
vhichthaven en geeft het gem»eptebe-
stuur in overweging om bij den Minister
aan te dringen, die aan ts leggen in
den Stoofpo'ider en niet bij Zijpe, ook
in 't belang der schippers. De heer
Bolier geeft in overweging aan de Ver-
eenigirg „Schuttevaer" adhaeeie aan het
denkbeeld te v-agen, wat ^ordt aan
genomen. e/enals het voorstel va', den
he«r Kiepel werd aangenomen. Burg.
en Weth. zullen voor een en aEder de
noodige stappen doen.
BT-M AARTKN3DIJK. Door gemeente
kerk- en weszen-armbeeturen alhier is
elk f'25 geschonken san de St -Maar-
tensiijksche burgerwacht.
Met ingang van 19 dezer is be
noemd tot arbeider bq de 8 8. stand
plaats Rotterdam, de hulppostbode
C. Riedijk Lv, alhier.
Geslaagd bij het laatstgehouden
examen voor rijksklerk 2e klasse, do
heer M. Gelok, geb. alhier.
THOLEN. Aan de uitnoodiging tot
oprichting va- een oorps vrijwillige
landstorm is alhier voorloopig door een
15 tal personen gevolg gegeven.
heden in het openbaar: 10190 H.A.
bouwland aan den Roerenweg alhier,
voor f 1882 per gem et
Marine en Leger
Tc S icslerberg is bericht ontvan
gen. dat de „Rumpler 462", op weg
van Soesterberg naar Kopenhagen,
bestuurd doir Lt. VI. J. G. C. Duin-
ker en met Lt. A. C. Perk als passa
gier bij Rainslo, in de buurt van
Oldenburg gevallen is met hel nood
lottig gevolg, dat beidé.- inzittenden
werden gedood. Nadere bizonderhe-
den ontbreken nog.
La'dbiuwPntoon'tüll'ng te Goes
Men nieldl aan De Zeeuw, dat de
Landbouwtentoonstelling le Goes, die
op 17 en IS Juni a.s. gehouden zal
worden, zeer belangrijk belooft le
worden. Het aantal inschrijvingen is
boven verwachting. Niet minder dan
430 paarden zijn voor deze tentoon
stelling ingeschreven, terwijl ook de
inzendingen voor rundvee, schapen
en geiten, landbouwwerktuigen en
andere afdeelingen belangrijk beloven
te worden.
Hel terrein, dat oorspronkelijk
voor de tentoonstelling is uitgekozen
blijkt dan ook te klein te zijn om al
deze inzendingen tol hun recht le
jaten komen, en heeft het bestuur be
sloten de tentoonstelling te houden
op een terrein gelegen in den Wilhel-
minapolder aan den weg naar Wil-
helminadorp.
zoo meldt Het Volkde heer Oudie-
geest zich op verzoek van den Duit-
schen bouw vakbond, lot het Belgi
sche en Fr arische Vakverbond ge
wend ten einde een gezamenlijke be
spreking voor te bereiden over de
wijze, waarop deze opbouw 't snelst
en het best zal kunnen geschieden.
Foch naar het Hoofdkwartier
'1 Exchange Nieuwsagentschap ver
neemt uit Parijs: Voor naar 'l hoofd
kwartier van de Rijnlcgers terug te
keeren had maarschalk Foch een
lange conferentie met den Raad van
Drie. Wilson vroeg hem alle militaire
maatregelen te nemen, die noodzake
lijk zullen zijn in het geval de Duit-
schers niet wenschten te teekenen.
Nederland tn Be'g
Heden is de Minister van Buitenl.
Zaken. jhr. mr. dr. Van Karnebeek',
in aar Parijs vertrokken om met de
Ministers van Buitenlandsche Zaken
der betrokken mogendheden deel te
nemen aan de Maandag a.s. aldaar
te houden conferentie, welke het
vraagstuk van de herziening van de
tractaten van 1839 zal behandelen.
Steenkolen uit België
De Belgische regeering heeft alt
vergunningen voor uitvoer van kolen
ooi. Moj-lnr-lnwl QTDJPSf.h/lrt
Beteugeling van rijwieldiefstal.
De Minister van binnenl. zaken
heeft in een circulaire de Commis
sarissen der Koningin uitgenoodigd
jvamens Zijn Excellentie den gemeen
tebesturen te verzoeken, maatregelen
te treffen tegen het stelen van rijwie
len, b.v. in dien zin, dat tegen de
eigenaars van onbeheerd bevonden
rijwielen proces-verb aal krachtens
Verordening zal worden opgemaakt
De minister wijst er op. dat die
[maatregel in Den Helder reeds wordt
/toegepast en aldaar goede resultaten
oplevert.
Koning Albert naar Engvlend
Koning Albert is per vliegtuig naar
Engeland verlrokken.
Lenln aan Bela Kun.
Lenin heeft het volgende telegram
'gezonden aan Bela Kun, den Hon-
gaarschen volkscommissaris voor bui
lenlandsche zaken: Ik ben overtuigd,
dat liet proletariaat, ondanks de reus
achtige moeilijkheden de macht be
houden en bevestigen zal. Ik begroet
het steeds sterker wordende, roode
leger van Hongaarsche arbeiders
boeren. De onbarmhartige vrede van
de Entente doet de sympathie voor
de sovjetmacht toenemen. Gisteren
hebben de Ockrainsche troepen den
Dn jester overschreden.
Rechtzaken.
Kindormoord.
De Haarletr sohe rechtbank hpeft den
20-jarigon kantoorbediende C. P. de L.
te Haarlem, wegens moord rp xijn
doobtertje Anna, oud 4 weken, in den
acht van 12 op 13 September, ver
oordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf, met
aftrek van de pre-entieve hechtenis.
Onderwijs.
THOI.EN. Tot onderwijzer aan de
Chr. School alhier ie benoemd de heer
J. L Gelnk Tan 8t-Filipeland.
Verkoopingen, enz.
De vluoht over d*»n Ooeaan.
Het Amerikaansche watervliegtuig
No. 1 is naar Trepassey op de Azo-
reu vertrokken.
SLEQRAMMBI
Internationals arbelderaoonferentio.
Ingevolge de besprekingen, die te
Amsterdam zijn gehouden, hebben
de Fransche, Britsche en N ederland-
sche gedelegeerden der arbeiderssyn-
dicisten besloten, legen den 28sten
Juli a.s. te Amsterdam een internali-
on ale arbeidsconferentie bijeen te
.roepen
Het program bevat het herstel van
de Internationale, liet onderzoek van
den internationalen toesland en de
arbeidersaanspraken
ZIERIKZKE. De notaris H. J. van
Noubuys te Zierikzee verkoobt alhier
Do wederopbouw van België
In verband met den wederopbouw
van België en Noord-Frankrijk heeft,
MIDDELBURG. In de gisteren ge
bonden vergadering van den Zeeuw-
schen bakkersbond werd besloten het
olgeiid telegram aan den Minister
an Landbouw le zenden:
De Zeeuwsche bakkersbond in ver
gadering bijeen te Middelburg op 15
Mei, protesteert tegen den maatregel
van den Minister van Landbouw in
zake de afschaffing van de maxi
mum broodprijzen en het aanwakke
ren der onderlinge concurrentie, ter
wijl de vrije inkoop niet wordt toe
gestaan.
Naar het Huis van Bewaring al-
bier is overgebracht T. C. D., 42 jaar,
{veekoopman te Retranchement, ver
dacht van medeplichtigheid aan dub-
belmoord op het echtpaar Perrels
in den nacht van 19 op 20 Januari j.l.
D. was eerst ontvlucht, maar nu weer
aangehouden.
DEN HAAG. De lijdelijke voorz.
van den Ministerraad, jhr. Ruijs de
Beerenbrouck, heeft heden met be
trekking tot de kwestie van dc her
ziening der verdragen van 1839 in
de Tweede Kamer een breedvoerige
mededeeling gedaan, waarin hij zeide,
dat de Fransche Minister van Buitenl.
fheeft, dat de op-
>heeft, zoo spoedig mogelijk een con
ferentie bijeen te roepen beslaande
luit 5 Ministers van Buitenlandsche
Zaken der Gealliëerde en Geassocieer
de mogendheden en vertegen woord i
gers van Nederland en België, ten
einde de kwestie van revisie der trac
ta ten van 1839 te onderzoeken. Dc
bijeenkomst der conferentie is blij
kens nader bericht bepaald op Maan
dag a.s. De vraag over de herziening
der verdragen van 1839, zal dus door
een aparte conferentie worden over
wogen. De regeering is bereid aan
deze bijeenkomst, waar zij op voet
van gelijkheid verschijnt, deel le
nemen en in verband daarmede heeft
de Minister van Buitenl. Zaken zich
heden naai' Parijs begeven. Geen wij
ziging van de voorwaarden, waarop
indertijd de scheiding inel België tot
stand kwam', kan ook natuurlijk wor
den opgelegd, doch de regeering is tot
bespreking en overweging bereid,
voor zooverre zulks met onze rech
ten en belangen vereenigbaar is. Desi-
.deratie ons'van Belgische zijde voor
gelegd, zullen aan ernstig en onbe
vangen onderzoek worden onder
worpen.
Tweede Kamer. De tijdelijke
voorzitter van den ministerraad legt
bovengenoemde regeringsverklaring
af. Daarna zijn aan de ordedeouder-
wijzerssalarissen. De lieer Van Raven-
steijn ziel in het ontwerp een be
gunstiging van het bijzonder onder
wijs ten nadeele van het openbaar
onderwijs. De voorstellen van dezen
minister verhoogen alleen reactie en
de bevordering van hel clericalisme.
De heer De Visser van Yzendoorn
had liever gezien, dat de salaris-
regeling niet was losgemaakt van de
herziening der onderwijswetgeving.
Hij betoogt, dat de salarisbepaling niet
aan de gemeenten moet worden ont
trokken. Uniformiteit is in dit op
zicht schadelijk. Hij acht de classifi
catie een fout, evenals 't onderscheid
maken tusschen gehuwden en onge-
'huwden en de kindertoeslag.
De heer Van Wijnbergen critiseert
de houding van den bond van Ned.
onderwijzers. Hij vraagt den minister
dat deze beslist zal verklaren als hij
niet verder kan gaan en wil weten
of hij pogingen tot verbetering kan
doen. Spr. is over het algemeen in
genomen met het ontwerp.
i
