Z.zeesche Nieuwsbode Terugblik. TWEEDE BLAD behoorende bij de van WOENSDAG I JANUARI 1919 no. 10257. Gode zij dank! kunnen wij, staande op den drempel van het Nieuwe Jaar, thans onzen terugblik aanvangen niet de blijde verklaring, de oorlog is voor bij, de vrede is in aantocht. Langer dan vier jaren heeft deze rampzalige oorlog geduurd. Millioenen mannen zijn in de kracht van hun leven gesneuveld, millioenen mannen zijn verminkt of in hun gezondheid geknakt uit den strijd huiswaarts gekeerd; steden, dorpen en gansche landstreken zijn in een woestenij herschapen, en dui- zende gezinnen, voorheen welvarend, zijn tot den bedelstaf gebracht. Elke oorlog is voor een natie, ook wanneer zij zegeviert, een ontzettende, peillooze ramp. Wel kan, wat verloren is gegaan; herkregen worden, wel kan, wat ven woest is, hersteld worden, maar de gevallenen, zij koeren nimmer wedert Zij zijn aan den eeuwenouden afgod, die oorlog heel, ten offer ge-t bracht, achterlatend troostlooze moe* tiers, weenende echtgenooten en diep bedroefde kinderen. Maar op hunne graven zal, dank zij tien afschuw, dien liet menschdom van den oorlog nu gekregen lieefk en dank zij ook den nieuwen geest, die door geheel Europa rondwaart; de eeuwige vrede ontkiemen. In den aanvang van het jaar, het* welk achter ons ligt, werd ie Brest- Littow.sk door de Centrale Staten met Rusland over den vrede ondeiv handeld. Trotzky en Lenin, de Rus sische afgevaardigdenmisbruikten het vurig verlangen der Duitschers inel Rusland vrede te sluiten voor hun propagandistische doeleinden. Zij hielden ellenlange redevoeringen voor hun maximalistische^beginselen. Tocra echter hun door Von Kuhlmann, den Duitschen afgevaardigde het vuur aan de schenen werd gelegd, verklaarden zij den oorlog met de Centrale Staten, zonder een vredestractaat te sluiten, voor geëindigd. De Duitschers gingen natuurlijk daarop niet in, maar hernieuwden, toen de termijn van den wapenstil stand verstreken was, de vijandelijk heden. Zegevierend trokken hunne troepen het land verder in. Inmid dels werd met Rumeniê de Bucha- restvrede gesloten. Trotzky en Lenin, die verwacht haddendat de Duitschers met hun verklaring, dat de oorlog geëindigd was, zeer in hun ischik zouden wezen, seinden, toen zij Jhet tegendeel bespeurden, naar Ber lijn, dal zij bereid waren vrede te sluiten. De onderhandelingen wer den hieropj te Brest-JLitlowsk hervat en de vrede kwam tot stand. Als voor waarde werd bedongen, dat de Russi sche troepeu en roode gardes Finland, Lijfland, Esthland en de Oekraine moesten ontruimen. In Petersburg was inmiddels de Constituante, waarvan de openings dag zich door bloedige straatgevech ten kenmerkte, in het Taurische pa- Jleis bijeengekomen. De regeering. die uit Bolsjewiki bestond, verlangde van haar de volgende radicale besluiten. Het particulier eigendom zal wor den opgeheven, de arbeiders zullen bewapend en de rijke standen ontwa pend worden. Alle leeningen zijn on geldig en alle macht berust uitsluitend bij de arbeiders en hunne raden. Met 273 tegen 241 stemmen besloot de Constituante de behandeling van die voorstellen uit te stellen. De Bolsje- wikische minderneid verliet terstond daarna de vergadering. De regeering ontbond hierop de Constituante en gelastte de bijeenroeping van een Nationale Conventie. Van den verwarden toestand, welke in Rusland heerschte, maakte Rume niê gebruik om zich van Bessarabië meester te maken. Wel trachtten Rus sische troepen dit te beletten, maar deze werden met hun officieren dooi de Rumeniërs gevangen genomen. De Russische regeering liet tengevolge hiervan den Rumeenschen gezant ge vangen nemen en opsluiten in de Peter- en Paulsvesting. Toen de ge zamenlijke gezanten tegen deze schen ding van 't volkenrecht protesteer den, werd de Rumeensche gezant on middellijk in vrijheid gesteld. Zij zond alsnu aan Runienië een ultimatum, waarin zij eischic de vrijlating van de gevangen genomen officieren en sol daten en de bestraffing van de mili taire autoriteitendie de arrestatie gelast hadden. De diplomatieke be ltrekkingen met Rumenië werden afge broken en de Rumeensche gezant werd uit hel land gezet. Tegenover de gezanten in het alge meen trad de Bolsjewikische regec- ring zeer onvriendelijk op? zoodat de meeslen hunner er de voorkeur aan gaven de plaat te poetsen. Zij ontzag zich zelfs niet de gezantscliapsgebou- wen te doorsnuffelen en de papieren, die men er vond, in beslag te nemen. Ook tegenover de bevolking zelve trad zij tiranniek op, zoodat een waar schrikbewind in Rusland heerschte; De gevangenissen zijn boordevol en bij massa's worden de mcnschen ge- executeerd. De toestand in Rusland is nu slimmer dan die was in Frank rijk, toen er in 1793 de Terreur heerschte. De Czar en het gelieele ongelukkige gezin van dezen souve- rein. die van Tobolsk naar Jekaleri- nenburg waren overgebracht, werden door de Bolsjewiki wreedaardig ver moord. Geen wonder, dat in dit uitge strekte rijk opstanden uitbraken, die tengevolge hadden, dat zich geheele streken afscheidden en nieuwe sta len vormden. Finland, dat zoovele jaren reeds naar zelfstandigheid gestreeld had, verklaarde Zich onafhankelijk. Een burgeroorlog, die door 'de roode garde begonnen was, en door hulp troepen uil Petersburg gesteund werd, brak uit, en had tot resultaat, dal de roode gardisten zich van een groot deel van Finland meester maakten, totdat de Duitsche troepen, wier hulp was ingeroepen, kwamen, Helsingfors bezetten en het geheele Lind van de Bolsjewiki zuiverden. Polen, hetwelk door toedoen der Duitsclic legers van de Russische overheersching is bevrijd géworden, heeft dezen dienst met een afbre king der vriendschappelijke betrek kingen met Duitschland beantwoord. Het zou gewis dat niet gedaan hebben wanneer liet Duitsche volk uit dezen wereldoorlog zegevierend ware te voorschijn getreden. Door Duitscli- land nu den rug toe te draaien, hoopt het bij den vrede door de Entente in liet bezit gesteld te worden van al de streken, die vroeger het Koninkrijk Polen uitmaakten en nu voor een deel tol Pruisen en Oostenrijk bchooren. Of de gealliëerden echter, die uit de slachting, die de Polen kortgeleden in Galicië, inzonderheid in Lembcrg, hebben aangericht, weten, dat deze nog barbaren zijn, al de Poolsche eischen, ook die, welke Galicië l>e- treft, voetstoots en onvoorwaardelijk zullen inwilligen, valt ernstig te be twijfelen. Want over het lot der volkeren 'in Europa en Azië beschikken thans de gealliëerden, nu de Centrale Staten den wereldstrijd verloren hebben en lot volkomen machteloos'.! ;i ge doemd zijn. Aanvankelijk was in hel verstreken jaar de krijgskans ten gunste Van de Centrale Stalen. De Duitsche leger macht had haai- offensief op liet Wes telijk front met een gunstig result lajt ingezet. Vele gevangenen werden ge maakt, vele kanonnen buitgemaakt, Soissons werd genomen en zelfs Parijs door een verdragend stuk geschut be schoten, zoodat vele Parijzenaars de stad ontvluchtten. Maar tie krijgskans keerde zich ^spoedig. Want nauwe lijks waren de Duitschers over de Marne getrokken, of zij moesten terug, hiertoe genoodzaakt dooi' de Fran- sche reserves en de Amerikaansc.he troepen. De Fransche generaal F,och, die de opperleiding had van de legers der Entente, kwam met een geweldige overmacht aan troepen en kanonnen opzetten. Tegen die verpletterende overmacht waren de Duitschers niet opgewassen. Inziende, dat zij liet zou den verliezen, bliezen wijselijk den aftocht, op den voet gevolgd door de legers der Entente, die liun geen rust gunden, en nu op het geheele Weste lijke front invallend te werk gingen. Niet alleen verloren de Duitschers al hetgeen zij bij iiel jongsle offensief gewonnen hadden, maar zij moesten ook wijken uit plaatsen en streken, die zij jarenlang bezet hadden, gehou den. De militaire tegenslag op het Westelijk front, die, al trokken de Duitsche legers ook in goede orde terug, allengs een debacle werd, schonk een ieder in Duitschland de overtuiging, dat de oorlog voor de Centrale Staten thans verloren was. Die overtuiging bracht een geheelen omkeer in liet Duitsche staatswezen te weeg. De rijkskanselier Von Bert- ling maakte plaats voor Prins Max Von Baden, die in het Rijksministe- rie twee socialisten opnam. Duitsch land kreeg een parlementairen op demokratisclie leest geschoeiden re- geeringsvorm. De nieuwe rijkskanse lier zeide in zijn rede, die hij in den Rijksdag hield, dat Duitschland be reid is zich bij den Algemeenen Vol kenbond aan te sluiten, dat 't België volkomen wenschte te herstellen. Voorls verklaarde hij. tot den Presi dent der Vereenigde Staten een nota le hebben gericnl, waarin hij hem verzocht het tot stand komen van den vrede ter hand te nemen. Deze vredesstap van Duitschland werd door een gelijken vredesstap van Oostenrijk-11 mgarije gevolgd. Hierop volgde een wisseling van nota's tus- schen den president Wilson en de Centrale Staten, waarvan het resultaat was, dal tusschep de oorlogvoerende staten den llen November een wapen stilstand werd gesloten. De Duitsche troepen moesten Noord-Frank rijk en België ontruimen. Duitschland moest toelaten, dat door de krijgsmacht der •Entente de link or-Rijnoever bezet werd en zorgen, dat al de krijgsgevan genen terstond werden teruggezonden. I)e voorwaarden waren zeerlhard, niet alleen ten aanzien van de hoeveel heid auto's, locomotieven en spoor- \vegwaggons. «lie moesten afgestaan 'worden, maar vooral ten opzichte van den korten termijn, binnen welken die afdracht moesl geschieden. Voor dat deze wapenstilstand zijn beslag verkreeg, had Turkije door hel slui ten van een afzonderlijken wapen stilstand een ei<*le aan clen oa-log gemaakt en wel op de volgende voorwaarden. De schepen der ge allieerden zouden de vrije doorvaart hebben door den Bosporus naar de Zwarte Zee; al de forten aan de Dar danelles en den Bosporus zouden door troepen van de Entente bezet \vorden en de krijgsgevangenen der gealliëerden zouden onmiddellijk nnar hun vaderland terug moeten worden gezonden. Een dag vóór liet sluiten van den wapenstilstand lusschen Duitschland en de gealliëerden was de Duitsche Keizer, die van den troon had afstand j 'gedaan, naar Nederland gevlucht en in Maastricht aangekomen, vanwaar J hij zich naar Amerongen begaf, waar op verzoek van de Nederlandsche re- geering graaf Bentinck zijn kasteel Ier beschikking van den gewezen j Keizer gesteld bad. Eenige dagen daarna arriveerde in Maastricht de Duitsche kroonprins, die op last der regeering op hel eiland Wieringen ge- 1 interneerd werd. In Duilschland werd, nadat de Kei zer afstand van den tro,on gedaan had, 1 onmiddellijk de republiek uitgeroepen. In al de staten van Duitschland deden de regeerende vorsten afstand van den troon, terwijl in al de steden van Duitschland* Arsolraden. samengesteld ten deele uit arbt^dfers en ten deele uit soldaten, in het leven geroepen werden. De militaire débacle van Duilsch land op het Westelijk front en de staatkundige gebeurtenissen in dit rijk waren ook op Oostenrijk-Iïongarije van een overweldigenden invloed. De Oostenrijksche legers kregen last uit ihet door iien bezelLe gebied in Italië terug le trekken. De Italianen namen terstond van hel ontruimde gebied bezit, en veroverden, daar de Oosten- rijksche legers, samengesteld uil de soldalen van de verschillende volken, waaruit Oostenrijk bestaat, zich op losten, op een zeer gemakkelijke wijze Italia Iridenta. Die oplossing was een logisch gevolg van de omstandigheid, dat de verschillende volken van Oos tenrijk-Hongarije zich onafnankelijk en los van Oostenrijk verklaarden. Allerwege verrezen in navolging van Duilschland ook in Oostenrijk repu blieken. De militaire toestand op liet vaste land van Europa is thans zoo, dat niet alleen Frankrijk en België geheel ontruimd zijn, maar dat de geheele linker-Rijnoever door de troepen der gealliëerden bezet is. De wapenstil stand is verlengd, maar de vredes onderhandelingen zijn nog niet begon nen. Wilson is zelf uil Amerika naar Europa overgekomen, teneinde zorg te dragen, dat de door hem in de bekende veertien punten ontvouwde beginselen aan het vredestractaat ten grondslag zullen worden gelegd. Ge beurt dat. dan zal liet geen vrede wezensteunend op wapengeweld geen vrede, waardoor Duitschland politisch en economisch te gronde wordt gericht, maar een vrede, die gebaseerd op rechtvaardigheid en humaniteit, niet den kiem voor een nieuwen oorlog zal bevatten. Ons land is, dank zij het politiek beleid van het vorig Ministerie, ge lukkig buiten den oorlog gebleven. Toch was de toestand ten onzent niet rooskleurig. Wij herinneren slechts aan het wegkapen van onze in de Amerikaansche havens ten anker lig gende schepen, wij herinneren slechts aan de zand- en grintkwestie met Duitschland, die gelukkig in vreed- zamen geest werd opgelost, wij her inneren slechts aan de kwestie met Engeland, die rees naar aanleiding van het regeeringsbesluit onze han delsschepen te doen convoyecren door oorlogsschepen, teneinde een önder- zoek van gene le voorkomen. Onze (oenmalige regeering wist steeds de moeilijkheden uil dén weg te ruimen door le gemoel te komen aan de wcnschen der oorlogvoerende staten, waardoor ons volk voor de verschrik kingen van een oorlog gewrijwaard bleef. Maar al bleef onze natie ook builen den oorlog, zij werd toch door den oorlog diep getroffen, want in de allereerste plaats werd ons dooi de geallieerden de toevoer van levens middelen zoo goed als afgesneden, zoodat de regeering zich genoodzaakt zag ons volk op rantsoen te stellen. De onvoldoende en daarbij slechte voeding had tengevolge, dat de Spaan- sche griep in ons land een vrucht baren bodem vond, en daardoor tal rijke slachtoffers maakte. Ook in Schouwen en Duiveland werden zeer velen door genoemde ziekte aangetast en ten grave gesleept. In de tweede fplaals stegen door den oorlog de prijzen van alle "levensbenoodigd- lieden lot een enorme en ongekende hoogte, waardoor inzonderheid de 'ambtenaren, arbeiders en neringdoen den ten zeerste getroffen werden. Geen wonder, dat allerwege in ons land ontstemming hierover heerschte. Toen dan ook in Duitschland en Oos tenrijk de revolutie losbrak, meende Troelstra, de leider der sociaal-tlemo- kralie, met het oog op uie ontstem ming, dat ook in Nederland de vaan der revolutie kon ontplooid worden. Hoe heeft hij zich hierin deejrlijk ver gist! Hel volk toonde duidelijk van een gewelddadige omwenteling beslist nfkeerig le wezen. Ook wij hebben onze stem daartegen verheven, al er kenden wij tevens, dat er rechtmatige grieven waren, waarvan de. opheffing een gebiedende eiscli was. De hui dige regeering heeft in weerwil van haar politiek karakter een wegneming van die grieven toegezegd. Het is le hopen, dat de vervulling van 'haar belofte niet al te lang op zich zal laten wachten. Zierikzee herkrijgt, nu de oorlog ten einde is, allengs haar vroeger aanzien. Belgen en soldaten zijn groo- .tcndeels vertrokken. Dit veroorzaakt wel eenige leegte, maar deze wordt ruimschoots vergoed door de in dustrie en de visscherij, die wij, dank zij 't initiatief van onzen burgemeester In deze gemeente verkregen hebben. Mogen beide aan onze stad haar vroegere» luister hergeven! Dan zal mr. Fokker voldoening hebben van zijn loffelijk streven, en Zierikzee en haar burgerij zullen er wel bij varen. Vergadering van den Gemeenteraad te St -Philipsland, np Vrijdag 27 December 1918 Aanwezig 6 leden. 1 vacature. O pe nning en notulen 23 (November '18 vast gesteld. Ingekomen stukken: De heer A. v. Dijke aanvaardt zijn benoeming als wethouder. De lieer Van Eldik neemt ontslag als gemeente-genees heer en als raadslid. Gedep. Staten hechten goedkeuring aan het besluit van 23 Nov. inzake hernnlingsonder- wijs, idem inzake hel reglement van het burgerlijk armbestuur, idem wat betreft hel maximum-cijfer van den H. O. Van Gedep. Stalen is ingeko men een verzoek om nader te rege len de jaarwedden van hel onderwij zend personeel. G. S. zenden daarbij een uitvoerige uiteenzetting van hun meening, en wijzen er op, dal in de nieuwe regeling de verhoogitigeii van het Rijk. vastgesteld op 23 Febr. '18 dienen te worden opgenomen. B. en W. hebben besloten voor de hoof den der scholen overeenkomstig G. S. den Raad voor le stellen f 1300—f 1800 in 10 jaar tijd. De voorzitter merkt op, dat hij oorspronkelijk een ander voorstel had, dat eenter bij B. en W. geen ingang vond. Hij wenscht liet voorstel thans opnieuw aan den Raad te doen. Wethouder Aarnoudse merkt op, dat hij in de vergadering van B. en W. zich daar niet legen heeft ver klaard, doch mede wildé gaan met Ged. St. en ten slotte zich van stem ming heeft onthouden. Thans stelt de voorzitter voor aan de hoofden van scholen toe te kennen: aanvangsjaar- wedde f 1500, waaronder begrepen f 300 van het Rijk. De beer De Ruijter merkt op, dal dit voorstel zonder be zwaar gedaan kan worden, omdat de gemeente er toch dezelfde onder blijft. Verder voor de hoofden: 2—4 dienslj. f 1600. 46 dienstj. 1' 1700, 6—8 dienstj. f 1800. 8—10 dienslj. f 1900, daarboven f 2000. Onderwij zers f 800— f 1225, na 10 jaren. Hoofd akte direct f 200 meer, na 12 dienstj. f 300 meer, na 14 dienstj. f400 meer dan de overige onderwijzers. Voor elk der vakken 1-q f 100 bij het bezit der acte. Voor extra-lesuren, ook handwerken builen de school f 1, huishuur op 28-jarigen leeftijd f 100, ook voor weduwnaars met gezin. Ver der wordt de regeling betreffende ziekte, zwangerschap, militieplicliten enz. geheel aangenomen overeenkom stig de wenschen van G. S Bij de stemming over de onderdeelen der regeling, alsmede bij de eindstemming zijn alle leden vóór. Ingekomen is een adres van den smid Roozemond te A.-J.-Polder, waarin adressant zich beklaagt over de behandeling van B. en W. toen hij werkzaam was voor de gemeente. Die behandeling heeft geleid lot schade van adressant. Uit de toelichting door B. en W. gegeven, blijkt dat Roozemond zeer dwars en Onwelwillend is geweest en nalatig in het voldoen aan zijn verplichtingen en beloften, tengevolge waarvan B. en W. zich genoodzaakt zagen, het werk aan Van Beek over te dragen. De heer Boudeling zegt, de zaak- on derzocht te nebben en vindt ook eenige schuld aan de zijde van B. en W, In hoofdzaak staan B. en W. vol gens spreker, in' hun rcchl, maar ze hebben gefaald, waar zij niet voor de aanschaffing van materiaal zorg den, terwijl zij dit toch op zien ge- nomen hadden. De wethouder Aar noudse weerlegt de meening van den heer Boudeling. De heer De Ruijter is daarmede niet tevreden en wenscht een nadere oplossing. Hij vindt verder, dat, al moge Roozemond een lastig iemand zijn, deze toch recht heeft om verder voor de gemeente te wer ken. De burgemeester had als zijn meening uitgesproken, dat zoo iemand op wien men zoo weinig kon rekenen dat recht verbeurde. De voorz. .komt legen De Ruijter heftig op, en zegt, het heft in handen te zullen houden. „Ze zullen", zegt spreker, „met de gemeente niet doen, wat ze willen. Dan zal ik doen wat ik wil". De-heer Rijslenbil voegt zich bij B. cn W. Ook hij heeft al spoedig genoeg van 'dergelijke lastige lui. Ten slotte stelt jde voorzitter voor de verdere afwikke ling der zaak aan het dagel. bestuur over le laten. Dit wordt goedgevon den. Aan de orde is de benoeming eener onderwijzeres. De voorz. zegt, dat B. en W. zich hebben verstaan met den arr.-schoolopziener, om zon der oproeping le benoemen mej. Jan sen te Ylissingen, voorheen tijdelijk alhier. De heer Van Rooijen komt hier tegen op. De functie is oorspron kelijk voor een onderwijzer bestemd, dus moet in de vacature worden voor zien door de benoeming van een mannelijke leerkracht. Waar zooveel gedemobiliseerde onderwijzers teeg- loopen. ook in deze gemeente, is 'l des le méér nootzakelijk, dat dé oor spronkelijke functie in 't oog wordt gehouden. De voorzitter zegt, dat de schoolopziener er zelf bij het hoofd der school op heeft aangedrongen, dal mej. Jansen zou lerugkeeren. De heer Van Rooijen: Allemaal goed en wel, doch ik maak er een voorstel van. Bij de stemming zijn drie leuen tegen hel voorstel-Van Rooijen, n.l. de. leden Van Dijke, Aarnoudse en Rijs- tenbil. De stemmen staken, zoodal de zaak in de volgende zitting Weer aan de orde komt. De voorz. stelt voor aan de telefoonkantoorhouders Kunst en v. d. Hoven weer f 25 extra toe le kennen voor verlichting en verwar ming. De secretaris meende wel. dat dit in het salaris was begrepen, doch dit bleek niet zoo te zijn. De heer v. Rooijen merkt op, dat die f 25 al op de begrooting voorkomt, zoodat daarover geen kwestie meer bestaat. Over 1917 was het f 25, over 1918 is het bij de begrooting bepaald. Het Voorstel om de f 25 weer toe te kennen, wordt met algemeene stem men aangenomen. Ingekomen is een schrijven namens mevr. Del Campo le Den Haag, uiting gevende aan haar tevredenheid over een bezoek aan de gemeente St.-Philipslnnd. Opgetogen over de keurige inrichting van de Raadzaal, biedt zij de gemeente een groot portret in lijst aan van H. 'M. de koningin. Op voorstel van den voorz. wordt dit geschenk gaarne door den Raad aanvaard. Aan de edele geefster zal daarvan bericht worden gezonden. Dominé Boone vraagt verlof te mo gen catechiseeren in een lokaal der openbare school te A.-J.-Polder. Op voorstel van B. en W. zal aan ds. Boone bericht worden gezonden, dat hij zich daarover kan verstaan met het hoofd der school. Den Rijksveld wachter Bastiaanse wordt over het jaar 1918 een gratificatie van f 50 toegekend. Slager Kiewit vraagt een vergoeding wegens een geleden tekort bij de slachting gedurende Novem ber. B. en W. willen aan dat verzoek gehoor geven. De heer De Ruijter: Krijgen de andere slagers die vergoed ding dan niet? Die hebben hem er ook over gesproken. Na eenige dis cussie wordt besloten, de zaak der andere slagers nader te onderzoeken. Echter wordt door den voorzitter op gemerkt, dat de anderen reeds genoeg voordeelen met het slachten hadden behaald, dat zelfs in één week door de slagers Poulusse en Slager f 200 was verdiend. (Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1919 | | pagina 5