Zierikzeesche mNieuwsbode
BELANGRIJK MEER STOOM.
Patsnt RQSS-SCHOFIELD
jjpt Stoomgemaal „SCHOUWEN"
4 stoomketels voornam
In Nederland ruim 120© geleverd.
Techn. Bur. ROSS-SCHOFIELD, Zuidhoek 71', Rotterdam.
Vrijdag 8 Sept. 1018, SSE-S*:».
EERSTE BLAD.
(g-spa4ents©rd irs ai Se landen)
wos-den aangebracht in Isdsre stoomketel vanaf 15 SV12. V. O.
ftBON NEMENT:
Prijs per 3 maanden 1,40,
franco per post/1,70. Voor het
buitenland per jaar 10>-—
Afzonderlijke nummers o cent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag,
ADVERTENTIËN:
van i—3 regels 50 ets., yan14
regels-en daarboven 15 ets. per
regel. Reclames 20 ets. p. regel,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De deeigerechtiga'en in
hst jaariijksch legaat dar
stichting van Vrouwo CLARA JANS-
DOCHTER VAN SPARWOUDE, kun
nen hunne mandaten ter Secretarie
afhalen.
Ooriogsavsrzicht.
De Duitsche troepen trekken op het
Westelijk gevechtsfront, al vechtende,
nog maar steeds terug, „in overeen
stemming met de gegeven bevelen",
zooals het van Duitsche zijde luidt.
Zij worden op hun terugtocht op den
voet gevolgd door de legers der gealli
eerden, die de Hindenburglinie op
sommige punten reeds overschreden
hebben. Uit de door de Duilschers
ontruimde dorpen Ecourt, St.-Quen-
tin en Rumancourt zijn, zooals het
telegraaf agentschap Reuter seint, meer
dan honderd Fransche inwoners ,te
voorschijn gekomen. Zij zagen er
haveloos gekleed uit, maar .verkeerden
overigens, in goeden lichamelijken toe
stand. Zij vertelden, dat de Duitscljers
hen niet slecht behandeld hadden. Zij
werden echter verplicht m hun eigen
dorp te blijven. Op den 30sten>
Aug. reed, zooals zij verhaalden, een
Duitsch officier door genoemde dor
pen. Hij beval aan de inwoners 'op
staanden voet te maken, dat zij weg
kwamen, wijl bij het aanbreken van
den volgenden dag een aanval zou ge
schieden. Velen gehoorzaamden, maai*
Velen bleven, zich verbergend in de
kelders, na zich van voedsel behoor
lijk voorzien tè hebben. Deze hoor
den, toen het gevecht aan den gang
was, liet knetteren van de geweren
len 't bulderen van de kanonnen. Toen
het geluid hiervan zwakker werd, en
iallengs verstomde, kwamen zij uit hun
schuilhoeken te voorschijn. Bemer
kend, dat patrouilles der Canadeezen
naderden, hebben zij deze natuurlijk
met vreugde begroet. c
De Duitsche rijkskanselier Iieeft in
de Commissie-vergadering van het
Pruisisch Heerenhuis een» toespraak
gehouden, waarin bij zeide, dat de
regeering het als haar taak beschouwt
Ide koninklijke belofte ten opzichte van
het kiesrecht ten uitvoer te brengen.
Hoog en laag, beschaafd en onbe
schaafd, rijk en arm hebben in dezen
oorlog hun plicht op dezelfde wijze
vervuld, zoodat ook na den oorlog
geen sociaal verschil in het kiesrecht
bestaan mag. Hij verklaarde vast he
lsloten te zijn, niet' af te wijken van
den door hem aangegeven gedragslijn,
en liet uitkomen, dat het bij deze ge
wichtige kwestie gaat om het behoud
en de verdediging van kroon en dyna
stie. De bezwaren, die men heeft tegen
het algemeene, gelijke kiesrecht, moe
ten in den tijd, waarin wij leven, op
den achtergrond worden gesteld voor
de groote zaak en de kostba'arste goe
deren van ons staatsleven, de dynastie
en de kroon te beschermen. Elke
poging om de zaak op de lange baan
te schuiven, zal tot de grootste schok
ken kunnen leiden.
De koning van Bulgarije toeft te
iWcenen, waar hij,met den Oostenrijk-
schen Keizer een onderhoud heeft ge
had, dat anderhalf uur duurde.
Lenin, de Russische volks-commis-
isaris, op wien een jonge dame, be-
hoorend tot de beschaafde kringen,
eenige revolverschoten gelost heeft,
wordt in zijn woning door drie dok
toren, welke tot de Bolsjewiki behoo-
jren, behandeld. Zijn toestand is kritiek,
de crisis wordt in 'drie dagen ver-
Iwacht. De daderes en haar imedeplich-
tige, die Lenin bij het verlaten der
arbeidersvergadering aan den praat
jhield, zullen voor een buiLengewone
uit arbeiders samengestelde reckt-
bank terechtstaan. De moordaanslag
op Lenin heeft het gevolg gehad, dat
door de Bolsjewiki thans krasse maat
regelen worden genomen. Delast is,
dat alle aannangers van de soc.-revo-
lutionnaire partij gearresteerd moeten
worden. Wie tegenstand biedt, zal
worden gefnsileerd. Hel blijkt, dat de
beweging tegen de Bolsjewiki ge
steund is geworden door den Fran-
-sclien consul-generaal te Petersburg,
door de vertegenwoordigers der Fran
sche militaire missie, en door de
;Engelsche diplomaten. In een mani
fest der Bolsjewiki wordt gezegd, dat
de beweging tegen hen door de
Entente wordt geleid Men is voor
nemens aan de geallieerden te lalen
weten, dat men op verdere aanslagen
Weinig kstslstses. binder brandstof. Grcoiere lavsnsduur der kete!.
(Brochures op aanvraag verkrijgbaar.
Levertijd 10 dagen. Montage 2—3 uur.
Telef. Interc. 10451. - Telegr.-Adres PERFECTA.
Hoofdkantoor voor:
NEDERLAND en KOLONIËN, NOORWEGEN, ZWEDEN, DENEMARKEN, BELGIË en RUSLAND.
zal antwoorden met aanslagen op
staatslieden der Entente in hun eigen
land.
Wegens de plundering van 't Brit-
sclie gezantschapsgebouw te Peters
burg heeft de Britsche regeering
Litinow, den vertegenwoordiger der
Bolsjewiki in Engeland' in hechtenis
genomen. Men zal hem en zijn staf
'als gijzelaars vasthouden tot lijd en
wijl alle Britsche vertegenwoordigers
in Rusland op vrije voeten zij n gestel'd.
De Bolsjewiki hebben besloten om
de leden der Ententegezantschappen
met uitzondering van de gezanten in
hechtenis te nemen.
Uit Stad er? Prowlnoü®.
ZIERIKZEE. Door Ged. Staten zijn
herbenoemd in de commissie bedoeld
m art. 86 der ongevallenwet, zetel
Zierikzee, tot lid werkgever de heer W.
Brouwer te Nieuwèrkerk en tot lid
werkman de lieer J. Siereveld te Brou
wershaven, zetel Tholen tot lid werkman
de heer I. W. Nortier te Poortvliet,
zetel Wissekerke tot lid werkgever de
heer J. de Kat.er te Kortgene en tot lid
werkman de heer W. C. JBarentsen te
Colijnsplaat.
Het delven van do turf In den Zuidhoek.
Wij waren gisteren door den heer
Bax uitgenoodigd het delven van de
turf in den Zuidhoek eens persoon
lijk gade te slaan.
Genoemde heer heeft namelijk het
recht daartoe van het Waterschap
Schouwen gekocht.
Van die uitnoodiging maalden wij
gaarne gebruik.
Per rijtuig begaven wij ons naar
den Zuidhoek.
Welk een levendige bedrijvigheid
lieer scht daar!
Het is der moeite waard er de
vijftig mannen en vrouwen aan het
werk te zien, waarvan een ieder vol
ijver dat deel van den 'arbeid verricht,
hetwelk hem of haar is «opgedragen.
Die arbeid komt in het kort hierop
neer.
Men verwijdert eerst de laag boven
grond, totdat men op de veenlaag stuit.
Is de veenlaag blootgelegd, dan wordt
deze zoodanig met een mes door
ploegd, dat het mogelijk is groote
vierkante blokken af te steken. Dez^
blokken worden door meisjes op
gereedstaande kruiwagens geladen
Stoere mannen rijden deze krui
wagens over een loopplank naai* een
plaats aan den binnenkant van den
dijk. Aldaar aangekomen worden deze
kruiwagens door een paard niét een
lier over de helling naar de overzijde
van den dijk omhoog getrokken. Aan
de overzijde van den dijk worden 'de
kruiwagens naar de stapelplaatsen ge
reden, waar zij- worden afgeladen. 'De
vierkante blokken worden daar in den
"vorm van turven gesneden. De turven
worden hierop door vrouwen en
meisjes ter drooging op hoopjes ge
stapeld. Zijn de turven droog dan
worden zij in schepen geladen en
naar de plaats van bestemming ver
voerd.
Het is zeer interessant dit alles te
zien.
En, wat voor onze gemeente van
veel belang is, velen, die anders
werkeloos zouden zijn, vinden er pro
ductieven arbeid.
Den geheelen winter zal, naar wij
van den heer Bax vernamen, zooveel
mogelijk worden doorgewerkt, wan
neer althans niet de vorst als beletsel
optreedt'.
KERKWERVE. Naar men ons mede
deelt zal 't lijk van den Duitschen militair
morgen (Zaterdag) te ongeyeer 1 ure
op de begraafplaats alhier met militaire
eer worden begraven, in tegenwoordig
heid van het Duitsche consulaat.
STAVENI8SE. Donderdagmiddag had
alhier in het hótel van Dalen plaats
een goed geslaagde demonstratie der
Lamberty's Briketten. Ze toonden van
een goede kwaliteit te zijn en een groote
brandwaarde te bezitten, zoodat ze,
zond er toe voeging van ander e brandstoffen
een duurzaam vuur leverden. Bij de
mogelijk groote schaarschte aan brand
stoffen in den a.s. winter zullen deze
briketten hoogstwaarschijnlijk in een
groote behoefte kunnen yoorzien.
ST.-MAARTENSDIJK. In de Donder
dag gehouden vergadering van den ge
meenteraad werd onder door den ge
meenteraad vast te stellen voorwaarden
•een stukje grond in gebruik afgestaan
aan het lichtcomité tot plaatsing eoner
electrische centrale en wat daarbij be
hoort. Een verzoek van de afd. Tholen
van den hond van Ned. onderwijzers
om salarisherziening werd aangehouden
tot late*; eveneons een verzoek van J.
P. Hage om een perceel land in pacht
te mogen nemen; eveneens werd aan
gehouden een verzoek van Joh. van
Damme om in gebruik te mogen nemen
een stukje gemeentegrond.
INGEZONDEN &1EDEDEELINGEN
a 0,20 per regel*
Een veiSigheltissiof, gekocht bij
RöDER VERBEEK, Mzorhandel,
Hang 15, Rotterdam, Tslophoon
2705, waarborgt U csn goodo
sluiting op U we deuren. Prijs
franco por post f 11.
Rechtzaken
Voor de Haarlemsche rechtbank werd
behandeld de zaak tegen den Duitschen
deserteur Attinger, beschuldigd in den
nacht van 22 op 23 April, commensaal
zijnde bij het echtpaar Hubert, den
man met bijlslagen te hebben vermoord.
Het lijk werd later in Elswout be
graven gevonden. Tegen Aitinger werd
levenslange gevangenisstraf geëischt
Visscherijberichten.
Betreffende den groei van de con
sumptieoesters op do banken tosschen
Zuid-Beveland en Tholen werden geen
mooie resultaten tot 'heden gemeld, op
do banken in de Grevelingen was het
vrijwel bevredigend. Van oestercultuur
is in de 'jaatstgenoemdo wateren feite
lijk geen sprake, want, het bedrijf be
paalt zich daar tot de zoogenaamde
„vetweiderij", zooals de visschcrs zeg
gen. Groote ladingen oosters gaan in
het voqpjaar naar de banken aldaar,
waarvan h»t g«wicht meest varieert
tusachen 40—60 kg. Is thans de groei
tamelijk, het vorige jaar is een bij
uitstek mooie geweest, waarvan gezegd
is, dat het nog hoogst zelden ia voor
gekomen dat bij dien van 1917 kon
evenaarden, waarbij kwam dat de
qualiteit uitstekend was en het product
gedurende de najaaracampagne in een
uitstekende conditie verkeerde. Andere
jaren heeft men gedurende. den afzet
al eens te kampen met het zooge
naamde groen worden, maar ook dat
kwam niet voor. Zelfs op de publieke
terreinen in het diep der Grevelingen
kwamen door die gunstige omstandig
heden oesters voor, die door de vis-
schers van Bi;uinisse, Tholen en Ierseke
werden opgökord en een mooie ver
dienste gaven. Het zal de komende
campagne wel niet zoo zijn.
(N. R. C
Kerknieuws
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Aarlanaerveen (toez.),
L. D. Poot te Noord wij kerhout. Te
Lobith (toez.), J. Bruining, em.-pred.
te Arnhem. Te Graft. F. "W. Boers,
cand. te Heenvliet. Te Ellewoutsdijk,
A. H. de Wit, cand. te Nieuwerkerk
a/d. IJsel. Te Gei)nep (toez.), B. ter
Haar Romeny te Deurne. Te Ridder
kerk, behoudens nadere goedkeuring van
den ambachtsheer jhr. Groeninx van
Zooien te 's-Gravenhftge, J. J, van Ingen
te Harderwijk.
Aangenomen naar Roodeschool (toez.),
dr. J. Th. Ubbink te Gaast c.a.
Bedankt voor Hagestein, voor Leer
broek en voor Otterloo, D. J. van de
Graaf te Nieuwpoort.
Geref. Kerk.
Beroepen te Wilnis, G. F. Kerkhof
te Oost- en West-Souburg. Te Zuid
broek, J. J. Bouwman, cand. te Uithuizen.
Te Terwispel, H. Menlink te Wolvega.
Bedankt voor Seteren-Randwijk, J. B,
Jansen te Zevenhuizen (Z.-H.) Voor
Hollum (op Ameland), H. N. Boukema
te Neede.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar Sliedrecht, J. P,
Vreugden bil, cand. te 's- Graven hago.
Bedankt voor Baarn, J. B. G. Cross,
cand. te. 's-Gravenhage.
Landbouw en veeteelt.
Excurslerels naar Walcheren.
Gehoor gevend aan den oproep van
de N. V. Boomkweekerij en Zaad-
liandel „Walcheren.", "trokken wij
Donderdagmorgen vroeg met een tal
rijk gezelschap uit Schouwen en
Duiveland met de prachtige boot van
den Prov. Sloombootdienst naar Wal
cheren. Het eerste gedeelte der reis
bood weinig bizonders. Het weer
bleef regenachtig en druilerig. Na
eep vrij spoedige overtocht landden
we te Veere, waar de directeur van
voornoemde vennootschap, de heer
Hanssen, het gezelschap kwam aflïifè
len. Acht rijtuigen stonden gereed om
de p'assagiers op te nemen. Door Veere
met zijn prachtig antiek stadhuis,
symbool van de eenmaal vergane
.grootheid, over Gapinge naar Seroos-
kerke. Het landschap had, voor vele
j yan mijn reisgenooten iets aantrekke
lijks door zijn andere- productei, die
in dat eiland geteeld worden en, tevens
door zijn veel rijkeren boomgroei.
Langs mooi begroeide wegen ging het
nu van Serooskerke op. Middelburg
aan. Vriendelijk en proper staan de
boerenwoningen langs den weg; klei
ner echter zijn ze meestal dan de
meeste Schouwsche landbouwershoe
ven. De bizonder mooie Walcher-
sche kleederdracht vormt een aparte
versiering van de nette huizen en
fraaie tuintjes. Ongeveer half een
kwamen de rijtuigen te Middelburg
aan, na een kort oponthoud nabij
Serooskerke, om de dorstige kelen te
laven. Van Middelburg naar de
Schroeweg, het eigenlijke doel van den
toclit.-JBij de kweekerijen werd halt
gehouden en 't gezelschap door twee
meisjes een fraaie roos aangeboden
en, met deze op blouse en in het
knoopsgat, ging het naar de kwee
kerijen. De regen was allengs minder
geworden, doch had zijn invloed op
de zware klei doen gelden. De heeren
en ook de dames die zich de moeite
getroost hebben door de uitgestrekte
kweekerij te wandelen, zagen die
moeite beloond. Ze hebben zich
eenïgszins een denkbeeld kunnen
vormen van de groote uitgestrektheid
van de eenmaal op bescheiden schaal
begonnen kweekerijmaar die is
gegroeid en geworden een zaak, die
genoemd mag worden in Zeeland. De
gebouwen, het kantoor en de kwee
kerij werden na elkaar bezichtigd.
Dit laatste eischte'vastheid van voet,
want glibberig was 't tusschen de
aangelegde tuinen, die zich ver in
den omtrek uitstrekken.
Daarna togen we naar den Nieuw-
landschen weg, waar de boomkwee-
kerijen liggen.
Hier sprak mr Dieleman, de pres-
commissaris het welkomstwoord aan
de deelnemers van de reis bij hun
aankomst in Zeeland's tuin. Hij vroeg
de sympathie der landbouwers en
hun daadwerkelijken steun voor de
nog jonge vennootschap, die in deze
tijden van'kommer en nbod voor ons
volk van groote beteekenis gaat wor
den. Spr. hoopte, dat dit bezoek een
andere maal ook herhaald moge wor
den en nog vele anderen de moeite
zich zullen getroosten een bezoek aan
de kweekerijen te' brengen.
Al de verscheidene soorten hoo
rnen op te noemen, zullen we
niet, want dan zou dit verslag eeil
catalogus worden, ze zijn eenvoudig
te veel om op te noemen. De verschei
denheid was enorm. In een uitgestrekt
dal liggen de aanplantingen en voor
de tweede maal begon een gedeelte
van 't gezelschap de-smalle paadjes
over te glijdeu om in alle bizonder-
heden de groote verscheidenheid van
vruchtboomen op te nemen. Aan be
langstelling heeft 't waarlijk, ook bij
de dames, niet ontbroken^ Door een
medebestuurder der vennootschap
werden verschillende technische ver
klaringen gegeven. De zaadteelt en
kweekerij beslaat ongeveer 50 geme
ten, terwijl de totale oppervlakte van
ook bij anderen geteelde zaden onge
veer 100 II.A. bedraagt. Nog 'n derde
kweekerij ligt aan de z.g. Nadorst-
weg, doch deze werd met het oog op
den beschikbaren tijd niet bezocht.
Tegen 2 uur vereenigden zich 84
personen aan iiet diner in het hotel
„du Commerce", waar de keurig'ge
dekte en met bloemen versierde taf fels
gereed stonden. Het menu >vas uit
stekend en de rondgediende spijzen
werd wenen, soms wonderlijk snel,; in
de gretige magen.
Aan tafel werd het woord gevoerd
door de heeren Hansen en Littooijl en
hoorden we nog een korte uiteen
zetting van 't bedrijf door den direc
teur, die den nadruk legde o$ de
silectie bij de teelt van zaaizaad. Hij
wekte de aanwezige landbouwers op
hun steun te willen verleenen, opdat
hunne vennootschap moge bloeien en
naast andere groote kweekerijen in
ons vaderland mag genoemd worden.
Ten slotte dankte spreker uilen voor
hun bezoek, 't welk een aangenameii
- indruk bij hun allen heeft achter
gelaten. De heer G. J. Boogerd dankte
namens hét gezelschap voor 't gulle
onthaal hen bereid en de aangename
oogenblikken die men te Middelburg
doorbracht te midden van de gulle
gastheeren. (Algemeene instemming).
Ongeveer kwart over 4 kwamen de
rijtuigen weer voor, en door een heer
lijk zomerzonnetje gekoesterd, ging
liet over de Veerscheweg naar Veerp,
waar de boot reeds lag te wachten
Na een hartelijk afscheid van.de he-
