ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 2 Juli 1917
Uit Stad. en Provincie
(ZlerlkxeessJte®
C o u r a 9t t>u
ABONNEMENT.
Pijjs pei (lrie maanden
Franco per post.
Voor het buitenland per aar
Afaouderljjke nummers
1
1,40.
1,70.
10,—.
0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag
?3«t* JMRKAMK.
ss 10025
DlraotaiiF i fl. J. DE LOOZE Jr.
Oilaawap-HaafdpadaotaHPi A. FRISKEL.
ADVBRTBNTIEN.
Van 14 regels f 0,40.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Inaending op des dag van uitgave róót S.IO ure.
TWEEDE BLAO.
NIEUWSTIJDINGEN, j
NEDERLAND.
WORMERVEER. Een zeslal pakhui- j
zen, benevens" twee kleinere fabrieks- j
gebouwen zijn door brand alhier Vrij- j
dagnacht vernield.
De brand was van zoo grootcn om-
vang, als men daar of in den omtrek i
in geen jaren heeft gezien.
Ongeveer 12 uur werd bet vuur out-
dekt iu een der pakhuizen, genaamd
„Edam", behoorende bij de oliefabrie- j
ken „De Liefde", van de N. V. Prins' j
Oliefabrieken, staande aan de Zaan aan
den Wormerdijk, op het grondgebied van
de gemeente Wormer.
In een oogenblik stond dit geheel van j
hout gebouwde pakhuis in vlammen,
welke gevoed werden door groote voor- j
raden olie, en aangewakkerd door den
krachtigen noordoosten wind.
Kort daarop deelde het vuur zich j
mede aan liet aangrenzende pakhuis
„Jisp", eveneens van hout.
Hoewel heel spoedig een groot aantal
spuiten op-het terrein aanwezig waren
kon men al zien, dat het hierbij niet
zou blijven. De wind zwiepte de vlam
men met kracht op, die weldra ook
begonnen te lekken aan het pakhuis
„Wormer". Het zag er dreigend uit.
In allerijl werd nu de hulp ingeroe
pen' van de omliggende gemeenten,
.Wormer, Krommenie, Koog-Zaandijk
cn Zaandam zonden spuiten om te hel
pen. Een geweldige hoeveelheid water
werd nu op het vuur uitgestort zonder
dat aanvankelijk de uitwerking groot
scheen. Nu werd besloten ook Amster
dam te hulp te roepen. Te ongeveer 3
uur verscheen de „Jan van der Heijden"
op het tooneel.
Eerst te half vier kon men zeggen,
dat het- gevaar bezworen was, nadat 6
pakhuizen: „Edam", „Jisp", „Wormer",
„Geloof", „Hoop" en „Herinnering", be
nevens het water-reinigingsgebouw en de
olie-raffinaderij tot den grond waren af
gebrand.
Zoo hel was de gloed en zoo fel de
vonkenregen, dat aan de overzijde van
de Zaan, aan den Zaan weg, drie spuiten
werk hadden de gebouwen daar tegen
het vuur te beschermen.
De brand woedde over een opper
vlakte van ongeveer 4000 vierk. Meter.
Van de van hout gebouwde pakhuizen
is niets meer te zien.
Omtrent de oorzaak verkeert men ge
heel in het onzekere, te meer, daar er
in de pakhuizen niet gewerkt was.
Behalve de olie in de bakken iu de
pakhuizen „Edam" en „Jisp", ging ook
een belangrijke partij lijnzaad verloren.
Ongeveer 13 jaar geleden waren de
beide fabrieken door brand vernield.
Gebouwen en goederen waren verze
kerd op beurspolis.
De schade wordt op f 70.000 geschat.
HAAMSTEDE. Bij het Vrijdag gehou-
I den examen te Vlissingen slaagde de
heer A. Ros Az. voor het diploma ra-
f diotelegrafie.
RENESSE. In den nacht van Donder
dag op Vrijdag 1.1. sloeg bij het hevige
onweer, dat boven ons eiland woedde,
de bliksem in de telefoongeleiding. In
het kantoor werden 16 veiligheidsbuisjes
stukgeslagen. Verder werden 'n drietal
telegraafpalen beschadigd en sloeg de
bliksem in een stuk land, waardoor
een oppervlakte veldvruchten werd
vernield.
Een waardeerend woord tot het
bestuur van Vreemdelingenverkeer „Re-
nesse Vooruit" mag niet onthouden wor
den voor de activiteit, die het getoond
heeft, om zich,in deze gemeente eerst
daags een schoenmaker te doen vesti
gen. In hun pogingen is het bestuur goed
geslaagd. Sedert meer dan een jaar is
de gemeente zonder schoenmaker. In dit
groote ongerief is nu weer voorzien.
BROUWERSHAVEN. De rijksklerk,
R. S. van Zanten te Haarlem, is aan
gewezen voor de lijdelijke .waarneming
van het ontvangkantoor alhier.
NOORDGOUWE. Het aantal broed-
vogels op ons in dit opzicht zoo rijke
eiland een tachtigtal soorten is
weer met één vermeerderd. Toen Zater
dagmorgen de heer J. Vijverberg in
gezelschap van den jachtopziener J.
Bazen een duinwandeling in het z.g.
domein achter Burgh maakte, vloog
plotseling in hel „groene duintje". een
watersnip uit liet lange gras op. Na
een oogenblik zoeken ontdekte ons twee
tal hel nest met vier eieren. Deze laatste
waren peervormig, lichtgroen vangrond-
klcur met bruinzwarte vlekken. Ze hou
den het midden tusschen de eieren van
tureluur (daakje) en kemphaan, .maar
zijn iets kleiner. De plaats en de in
richting van het nest deden geheel aan
dat van den tureluur denken. Ofschoon
het vogelboekje van Thijssel vermeldt,
dat deze vogel (Gallinago galligano) door
't geheele land broedt, en de bekende
vogelkenner, de heer Van Pelt Lechner
bij zijn bezoek aan de duinstreek het
vorig jaar als zijn meening te'kennen
gaf, dat de watersnip hier zeer zekér
wel broeden zou, is het, voor zoover
ons bekend, toch de eerste keer, dat de
watersnip hier broedend aangetroffen
wordt, 't Is zeker een aanwinst die de
vogelvriend met genoegen begroet.
OUWERKERK. De schooljeugd heeft
verleden Vrijdag haar, jaarlijksch reisje
gemaakt, ditmaal naar Rotterdam. Het
was uit een financieel oogpunt een heele
durf, want het was te voorzien en
het is ook gebleken dat de duurte
ook hierbij haar invloed zou doen ge
voelen. Toch hebben de onderwijzers het
er op gewaagd, daarbij vertrouwende
op de reeds meermalen gebleken offer
vaardigheid der ingezetenen en ook wel
eenigszins op hun eigen, door voortdu
rende oefening tot groote volmaaktheid
geworden zuinigheid. Dank zij de milde
bijdragen wijst de rekening dan ookiiog
een batig slot van eenige stuivers aan
Het weer, dat zich eerst niet gunstig
liet aanzien, was de kleine reizigers en
reizigsters gunstig, 't Was van het begin
lot liet einde een prettige reis, al werden
ook een paar magen door de drukte wat
rebelsch. Natuurlijk was het hoofddoel
.de Diergaarde. Wat den meesten indrulc
gemaakt heeft, is moeilijk te zeggen. De
ouders zullen dit liet beste gewaar ge
worden zijn. Van de Diergaarde naar
de Bazaar en toen naar het station.
Stellig hebben de kleinen genoten, en
als de kas het toeliet, zouden ze bepaald
met groote letters de volgende adver
tentie in de Nieuwsbode plaatsen: Har
telijk dank aan allen,, die door liun
ruime giften ons in staat stelden zoo'n
prettige en prachtige reis te maken;
aan de dames- en lieeren-geleiders, die...
nou ja, van wie we geen kwaad willen
zeggen, en niet te vergeten aan hen ,die
onze doodmoede beenen den gevreesden
tocht van Capelle naar huis bespaarden,
door ons zoo heerlijk te laten rijden.
GOES. Dc vrachtrijder D. li. te
Nieuwdorp (Z.) viel van een zwaren
macadam wagen, werd met het voorwiel
eenige malen rondgeslingerd en kreeg
daarna voor- en achterwiel over zich
heen.
De man was onmiddellijk dood.
semeer, 3 H.A. weiland, liggende bij de
watermachine te Tholen, 1500 Gemeten-
polder, in 5 perceelen. als volgt:
le perceel, 57 A„ voor f 1700' aan hel
waterschap de Vrije polders onder Tho
len; 2e perceel. 60 A„ voor f 1560, aan
Jhr". J. van Vredenburg te Tholen; 3e
perceel, 58 A„ voor f 1570, aan jhr. J.
can Vredenburg le Tholen; le perceel,
62 A„ voor f 1090, aan jhr. J. van Vre
denburg te Tholen; 5e perceel, 67 A„
>'Oor f 2000, aan jhr. J. van Vredenburg
te Tholen.
Landbouw en Veeteelt.
SCHOUWEN. De handel in vlas te
velde is zoo goed als geëindigd. Er
werden flinke prijzen besleed. Per
Schouwsch gemet (41 A. 68 c.A.) vari
eerden de prijzen tusschen f 300 en
f 600.
THOLEN. De vlekziekte heerscht hier
ook zeer onder de varkens. Reeds is
een tiental varkens er aan gestorven
Onder de ingeente komt tot lieden geen
vlekziekte voor.
AaabeitediBgen, rerkooptogea, enz
THOLEN. Door notaris D. van de
Velde werd Zaterdag publiek geveild
voor de erfgenamen van wijlen wed
M. Slols te Schore als volgt:
3 H.A. 13 A. 10 c.A. bouwland,
den Nieuwlandpolder, in 4 perceelen
en in massa. Gekocht door den pachter
M. M. Tichein te Tholen, voor f 102.
per 39.24 A.
Mede werd geveild voor rekening van
den heer W. H. van Gorsel te Oud-Vos-
3 EC H T Z A R E TL
Een ontaard vader.
Voor de -Thiclscbe rechtbank stond
terecht .T. J. v. Z. le-Tiel, wien ten laste
gelegd werd, dat hij zijn 5 kindertjes,
waarvan dc oudste 11 jaar is, onverzorgd
beeft achtei-gélaten. Op 30 April was
zijn vrouw als krankzinnige naar Zul-
phen gebracht, den daarop volgenden
nacht liet hij zijn kroost zonder eenig
voedsel alleen en 1 Mei bracht hij het
naar het politiebureau, waar hij, ge
wezen op zijn plicht als vader, ver
klaarde, '„dat hel hem absoluut niet kon
schelen, wat er van de kinderen kwam
en dat hij niet voornemens was er ver
der voor te zorgen". Zijn kinderen, die
hem naliepen, heeft hij daarop hard
handig tcruggesloolen. en teruggejaagd,
terwijl hij zelf op een fiets vertrok. Van
onmacht lot helpen bleek geen sprake;
bij zijn zuster verteerde hij f 9 kostgeld
per week. Bèkl. is niet verschenen; ver
moedelijk is hij naar Duitschland uitge
weken. Eisch 6 maanden.
Maria» en Leger.
Behoudens onvoorziene omstandighe
den zullen op 13 Juli eerstk. in 't genot
van onbepaald (klein) verlof worden
gesteld: a. de dienstplichtige korporaals
en manschappen, van de militie-lichting
1913, die bestemd zijn om later naar
de landweer over Le gaan (dus uitgezon
derd hen die beliooren tot de bereden
korpsen, de pantserfort-artillerie of de
torpedisten); b. de dienstplichtige kor
poraals en manschappen van de lichting
1911 behoorende, tot de pantserfort-
rlillerie of de torpedisten.
Aardappelrelletjrs ta Amsterdam
Zaterdagmiddag is het aan de Riet
landen en bij het oude Entrepotdok
toch nog tot relletjes gekomen.
Toen namelijk de verkoop van aard
appelen bij de waggons was afgeloopen
en eenige honderden vrouwen elk met
drie kilo in tevreden stemming naar
huis waren gegaanverdrongen zich
voor den afsluitboom bij den spoorweg
overgang aap de Rietlanden nog honder
den andere vrouwen. Zij waren
zooals le verwachten was op het
gerucht, dat er aardappelen le verkrij
gen waren en bij het zien der terugkee-
rende vrouwen met aardappelen in
schort of manden, ook naar de Rietlan
den en Cruquinsweg gcloopen.
Op een gegeven oogenblik waren dc
twee waggons natuurlijk leeg; er was
geen aardappel meer in te bespeuren.
De wachtende vrouwen eischten toch
aardappelen! Een hevig gedrang, en ge
schreeuw ontstond. De afsluitboom be
zweek voor den druk, doch de sterke
polilie-macht op het ruime terrein aan
wezig, hield de vrouweiimeniglc in be
dwang.
Er lag echter in het water bij de
Rietlanden nog een schuit, geladen met
zakken aardappelen, bestemd voor de
ziekenhuizen, weeshuizen en instellingen
van liefdadigheid. Reeds hadden eenige
Jordaaii-vrouwen getracht, deze schuit
met een paar roeibootjes te bereiken,
hetgeen door de politie belet werd.
Deze schuit zou nu naar de Groenten-
markt gesleept worden. Al gauw werd
dit door de opgewonden massa, waarbij
zich vele mannen en jongens uit cle
eilanden-buurt gevoegd hadden, bemerkt.
Iii een woesten ren ging het naar de
Dageraadsbrug, waar de schuit moest
passeeren. De brug was echter bijtijds
afgezet. Door de Nieuwe Vaart werd de
schuit gesleept naar het oude Entrepot.
'Op dc Kaüenburgerbrug stond liet in
middels zwart van de menschen. Uit
het publiek werden sleenen geworpen
naar de schuit, waarop, zich inspecteur
Van Slobbe en eenige agenten bevonden.
De sleepboot-schipper weigerde verder
ie sloepen, zoodat de havenpolitie deze
taak verder moest overnemen.
De bereden polilie-agenten losjen
eenige schoten, om de saamgestroomde
mensclieninenigle uit elkaar le drijven.
Het relletje kreeg hier een ernstig ka
rakter. Ten slotte slaagde de politie er
in, de schuit in het Entrepot te krijgen.
Op het Kadijksplein en de Schippe's-
graclit was het zwart van de menschen,
die bleven samenscholen. Een zeer
sterke politiemacht was hier geconcen
treerd. Eerst in het begin van den avond
werd liet rustiger.
vertegenwoordiger» van het hoofdbestuur
aanried te bevorderen, dat de staking
werd opgeheven in het vertrouwen, dat
de minister zou nakomen, hetgeen liij
vóór de staking had toegezegd.
Rancune maatregelen zouden bij de
staatsmanen beslist zijn buitengesloten.
Aardappelen.
Naar de meening van welingelichte
Engelsche kringen is hel noodzakelijk
dat de Nederlandsche autoriteiten stap
pen doen 0111 le verhinderen, dat hetgeen
Britsch eigendom is of het binnenkort
zal worden, wordt geroofd.
Er heeft zoo verklaart men in
Nederland blijkbaar cenig misverstand
geheersclit nopens de houding van En
geland ten aanzien van den toevoer van
landbouwproducten uit Nederland. De
Nederlandsche regeering heeft daarvoor
liet geneesmiddel geheel in handen. De
Nederlandsche regeering is zich volko
men van den toestand bewust en weet,
dat Engeland in geenendeele de positie
van Nederland moeilijker wenscht te
maken. Engeland is echter besloten alle
stappen le doen om Duitschland te be
letten, Nederland iu zijn eigen belang
te exploiteeren.
Van de door het Landbouw-Export
Bureau aan Engeland aangeboden aard
appelen werd een zeker gedeelte niet
verladen, daar volgens den Engelschen
expert, die de aardappelen keurde, deze
niet voor de Engelsche markt geschikt
waren, voornamelijk wegens te geringe
grootte.
Het Landbouw Export Bureau heeft
toen deze aardappelen door bemidde
ling van het Rij ksdistributiekantoor aan
geboden aan eenige gemeenten, waar
onder Rotterdam, Den Ilaag en Amster
dam. Terwijl de beide eerstgenoemde de
liaar aangeboden aardappelen hebben
aanvaard, meende de uit Amsterdam
overgekomen deskundige daarvan te moe
'ten afzien, daar hij vreesde, dat het tijd
verlies, verbonden met het vervoer naar
Amsterdam en de distributie aldaar, te
groot gevaar van bederf opleverde.
Wat de nieuwe aardappelen betreft,
zoo zijn de aanvoeren op. de veilingen dé
laatste dagen sterk toegenomen en mag
met grond worden verwacht, dat reeds
in de eerste dagen der volgende week in
alle behoeften kan worden voorzien.
De ftrondwetshersleDlng.
Naar het Ilaagsche Correspondentie-
bureau meent te weten, zijn de voor
stellen lot Grondwetsherziening thans
bij den Raacl van State. Niet onwaar
schijnlijk is de indiening bij de Tweede
Kamer spoedig tegemoet te zien.
Tabak.
Naar men uit Amsterdam meldt, is
binnen enkele dagen, als gevolg van de
onderhandelingen van minister Posthuma
met bölaDghebbsndeD, de opheffing te
verwachten van het verbod van uitvoer
van ruwe tabak. Het uit de groote
fabrikanten, makelaars en groothandelaren
gevormde comité lieeffe een na ver
schillende conferenties vastgesteld schema
ontworpen, waardoor voldoende tabak
voor de Nederlandsche nyverbeid en
tegen voor den „middenfabrikant" niet
te hooge prijzen in het land zal bljjven.
De minister kan zich met de algemeene
Btrekking van het schema vereenigen,
en ook de werkliedenorganisaties moeten
er niet ongunstig tegenover staan.
Do mQnwerkersstakiog.
De Minister van Landbouw heeft een
deputatie uit het hoofdbestuur van den
Algemeenen Nederlandschen Mijnwerkers-
bond ontvangen.
De conferentie werd ook bijgewoond
door den chef van de afdeeling Nijver-
hetd aan het departemeut.
De conferentie heeft 2\ uur geduurd
en had tot resultaat, dat de minister de
Gemengd Nieuws.
I Gait van cl'olste of aan. Men
schrijft: Op een plaatsje in Groningen
zit een huisvader opgescheept met een
zestal huwbare dochters, waarvan de
oudste al 'n paar jaren niet meer ouder
worden. Ze zijn en blijven 28!
De jongste van het zestal kreeg dezer
igen zoo waar kennis aan een lands
verdediger, een flinken boerenzoon, die
al spoedig vader om de hand der dochter
kwam vragen. En hij deed het vrijmoe
dig, als een landsverdediger past. Zijn
uitverkorene had hem bovendien moed
ingesproken: 't Zou wel lukken, zij een
boerendochter, bij een boerenzoon
't paste JUs! Maar hoe hadden ze
zich vergist! Pas had de militair zijn
wensch te kennen gegeven ,of op vastbe
raden toon sprak de vader: ,,Nee heur,
't gait hier van d'olste of aan!" En het
slot? „Ook best!" antwoordde onze
militair, maakte rechtsomkeert, vroeg de
oudste 0111 haar hand en gaat nu
weldra het huwelijksbootje instappen
met de 46-jarige Jantje iu plaats van de
23-jarige Geertje I
Ingezonden Stukken.
Zieeikzee, 2 Juli 1917.
Geachte Redactiel
Vergun mg s. v. p. een plaatsje in uw blad
voor eenige bemerkingen naar aanleiding van
bet in uw laatste nummer verschenen ingezonden
stuk van .eenige middenstanders". Bg voorbaat
biervoor mjjn dank.
In den aanhef van genoemd stuk staat ver
meid een adres van den Middenstandersbond
aan den Minister van L. N. en H., waarin o.a.
wordt geklaagd over de onvoldoende winstmarge,
voornamelijk wat levensmiddelen betreft. Wat
na te denken van zoo'n adresbeweging, als men
ziet, dat hier ter stede een middenstander de
regeeringsartikelen beneden den maximnmprjjs
verkoopt. Daarmede wordt m. i. het bewgs ge
leverd, dat de winstmarge hoog genoeg en het
doel van adressanten is, zich ten koste van de
consumenten wat spoediger tot .villa-bewoner"
op te werken.
Ook wat de laatste kennisgeving van het
adres betreft valt wel het een en ander op te
merken. Adressanten constateeren daar, dat door
de geleidelijke ontwikkeling de kleintjes worden
doodgedrukt. Zjj kunnen zich daar echter mee
vereenigen, als de grooten er maar geen nadeel
van ondervinden. Das kleine middenstanders,
veroenigt u. Dan helpt gjj de grooten onder u
sterk maken en zjj zullen van hun kant mede
werken u den hals om te draaien.
In het laatste gedeelte van het schrjjven, trok
bizonder mgn aandacht de uitdrukking: .De
maatschappij zonder den middenstand is niemen
dal." Het is heel gemakkelijk dit op papier te
zetten, maar het bewgs. Was dit er bg geleverd,
misschien was ik, en meerderen met mjj, van
tegenstander tot voorstander bekeerd. Nu bljjf
ik met de gedaohte rondloopen: .de midden
stand heeft niet de minste reden van bestaan".
Hjj parasiteert op ambtenaar en werkman. Hg
is de maatschappelijke woekerplant, die de beste
sappen van de door arbeid voortgebrachte
vruchten voor zich opvordert en daardoor den
ambtenaar- en arbeidersstand uitbuit. Hjj drjjft
zaken met het doel winst te maken en niet,
om in de behoeften van de verbruikers te voorzien.
En hoe meer winst hoe liever. Daarbjj ontziet
bg zich zelfs niet, ter bereiking van zjjn doel,
minderwaardige practjjken in toepassing te
brengen. Denk slechts aan warenvervalsohing.
Bestonden er thans geen maximumprijzen, het
vel werd den consumenten over de ooren ge
trokken. Voor het verkoopen van artikelen heeft
men geen middenstand noodig. Het volk kan
dit zelf ter hand nemen door coöperatie.. De
winst komt dan niet aan den enkeling, doch
aan het algemeen. Daarom is het van groot
nut lid van een coöperatie te zjjn. Ook kan
niet genoeg op het verkeerde gewezen worden,
om middenstanders in verschillende bestuurs
lichamen te kiezen. Door het wel te doen kiest
men zjjn eigen verdrukkers.
De sohrjjvers vinden het zoo verkeerd, dat de
burgemeesters van verschillende gemeenten van
Schouwen—Duiveland zich van Zierihzee hebben
afgezonderd. Ik daarentegen jaioh het toe, mits
de gemeenten zelf de distributie ter hand nemen
en dit niet opdragen aan de daar ter plaatse
woonachtige winkeliers. Gewis heeft do burgetjj
er belang bg. Ook bg de kolendistribntie hebben
vele burgemeesters zich afgesoheiden. Zeer tereobt
stellen zjj het algemeen belang boven bet
partiouliere. Volgden allen maar dat voorbeeld,
zeker voer ook onze burgerjj er dan wel bjj.
Ten slotte nog de vraag: Waarom hebben
de heeren niet bun naam onder het stak ge
plaatst? Durven zg voor den inhoud niet
instaan? Als men toch een zaak aanbeveelt en
verdedigt, een werkeljjk belang van zjjn klasse,
moet men dan zich verbergen? Dat kunnen
m. i. geen degelijke, zaakkundige menschen zjjn.
Hoogachtend,
UEd's dw. dn.,
J. CATSHOEK.
