NIEUWSBODE.
Vrijdag 13 April 1917.
TWEEDE BLAD»
Uit Stad en Provincie.
C2E lerikxeesche
C ou rant).
ABONNEMENT.
Prgt per drie maanden I 1,40.
Franco per port- 1,T0.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Aiaonderljjke nummer- 0,0&.
Veriohjjnt Maandag, Woensdag en Vrjjdag.
73ste lAARGAISg,
No. 9992.
Diraoturi A. J. DE LOOZE Jr.
SHemr-RacfdrailMtMP! F RAMMEL.
ADVERTENTIE N.
Van 1—4 regels f 0,40.
Elke regel meer - 0,10.
Reoiamei per regel- 0,15.
Bjj contract belangrijke korting,
lueading op des dag ran uitgave Tuur 8.80 ure.
ELKERZEE. Evenals EUemeet, Noord
welle en Renesse sluit deze gemeente
zich niet aan hij de door den Minister
van Landbouw-goedgekeurde gemeen
schappelijke regeling voor de distributie
van levensmiddelen voor de gemeenten
op Schouwen en Duiveland.
en Weth. hebben
Verleden week heeft men hier door
inbraak in de bergplaats van de „Auto-
j maat" 18 bussen van 4 L. met petroleum
l gestolen en in den nacht van Zondag j.l.
van een der vaartuigen in de haven een
RENESSE. Burgem.
besloten zich niet aan te sluiten bij de j
door den Minister van Landbouw goed- j
gekeurde gemeenschappelijke regeling
voor de gemeenten op Schouwen en
Duiveland voor de distributie van levens
middelen. De alhier bestaande distribu
tie-commissie bestelt zelf de te betrek-
ken regeeringsgoederen.
NOORDWELLE. De eerste waggon-
lading stukkolen is gearriveerd en onder
de ingezetenen verdeeld. De aanvragers
konden zich verheugen pl. m. 4 II.L.
kolen te ontvangen. De kwaliteit der
brandstof is uitstekend en de prijs per
II.L. niet te boog.
Ook deze gemeente sluit zich niet
aan hij de door den Minister van Land
bouw goedgekeurde gemeenschappelijke
regeling voor de gemeenten op Schouwen
en Duiveland voor de distributie van
levensmiddelen. De regeeringsgoederen
worden door de distributie-commissie
zelf besteld en aan de winkeliers ge
leverd.
NOORD-SCHOUWEN. Op dezelfde
plaats in het Brouwershavensche Gat,
waar de gasbakenton door den zwaren
ijsgang van zijn ketting was geslagen,
is wederom een gasboei aangebracht.
Ook is het bolbaken op den dam van
den Ossehoek weder opgericht.
BRUINISSE. Voor de op 20 April a.s.
te houden stemming voor een lid van
den gemeenteraad zijn candidaat gesteld
de heer J. Goudzwaard door de kies-
vereeniging „Burgerplicht"; M. K. Kre-
pel door een aantal kiezers buiten de
kiesvereeniging, en C. J. Hanse door de
anti-rev. kiesvereeniging.
ST.-FILIPSLAND. Dezer dagen arri
veerde alhier een schip met turf. Vele
personen hebben van deze gelegenheid
gebruik gemaakt om wat brandstof
machtig te worden. Volgens verkregen
inlichting zullen binnenkort alweer een
tweetal waggons regeeringskolen aan
komen.
THOLEN. De gemeente Tholen kan
zich gelukkig achten in het bezit te zijn
van een eigen gasfabriek. Zitten de dor
pen In de omgeving in het donker door
gebrek aan petroleum, hier heeft men
verlichting en ook gelegenheid om eten
te koken. Waren de andere 'gemeenten
indertijd op Ihet aanbod van Tholen inge
gaan (alleen Poortvliet wilde meedoen
en toonde zich direct bereid) zij hadden
hunne inwoners reeds kunnen helpen.
Het beroemde de-kat-uit-den-boom-kij li-
systeem heeft hier ook zijn wrange
vruchten opgeleverd.
Het is wel een geluk te noemen, dat4
de oud roest winkel, zich genoemd heb
bende Tholensche gasfabriekin ge
meentehanden is overgegaan, waardoor
een flinke fabriek is gekomen en ieder
die aansluiten wilde, gas kon krijgen.
Het ligt nog versch in het geheugen, hoe
de meeste raadsleden een gemeentegas
fabriek uit den booze achten, dank zij
het doorzettingsvermogen van wijlen den
lieer Kegge, de heeren Wagemaker en
Van Vredenburch, is de fabriek er toch
gekomen.
POORTVLIET. Volgens periodieke
zijn dit jaar aan de beurt van aftreding
voor lid vaii den gemeenter aad de heeren
O. Th. de Rijke, E. van der Slikke en
Chr. P. van der Slikke.
SCHERPENISSE. Benoemd zijn tot
leden der brandstoffencommissie de
heeren D. Kleppe, C. A. Geuze, C. Har
tog en L'. C. v. Doorn.
KORTGENE. In deze gemeente heeft
men aan 400 personen aanvullingsbrood
kaarten uitgereikt. Donderdag werden
bonkaarten, geldig voor 5 maanden, aan
de inwoners verstrekt ter verkrijging
van levensmiddelen door de regeering
gedistribueerd.
j van een tier vaarhiigei
baal van 100 K.G. zwavelzure ammoniak
ter waarde van f 40. Van de daders geen
spoor.
OUD-VOSSEMEER. De mededeeling
in verschillende bladendat de ge
meenteraad besloten heeft 16 aandeelen
te nemen in het kapitaal van de N. V.
Spoorwèg-Mij. Tholen—West-Brabant, is
opgewarmd, want reeds zeer lang ge
leden werd daartoe besloten. In de laat
ste raadszitting werd de goedkeuring
door Gedep. Slaten vermeld.
Aanbestedingen, rerkooplngen, enz.
RENESSE, 11 April. Ten overstaan
van notaris F. J. II. Jespers, werden
ten verzoeke van den lieer G. Verseput,
in de herberg van mej. de wed. Mi. C.
Kappers, publiek verkocht: Een woon
huis en twee schuren, aan den Iloogen-
zooni, en 1.10.10 H.A. bouwland, aan
den Noordweg onder Noordwellc, samen
voor f6030. (Toebeding f 32i/2). 3.17.85
H.A. pachtvrij weiland onder Renesse,
oor f 175 per Gemet.
SIR-JANSLAND, 11 April. Ten over
staan van notaris Kor te weg werden
heden alhier voor den heer Joh. van de
Stolpe Hz. in het openbaar verkocht:
Paarden voor f 1210, f 910, f 818,
f 1140; jaarlingen voor f 400 en f 426;
koeien voor f 316, f 290 en f 277; een
kalfvaars voor f 251; vaarzen voor f181,
f 156, f 181, f 66 en f 41; ossen voor
f 146, f 181, f 187, f 103 en f 85; slier
tjes voor f 67 en f 54.
ST.-FILIPSLAND. Bij de Donderdag
gehouden aanbesteding voor het verbou
wen der openbare scholen alhier,
ingeschreven voor de school in de kom
door M. Allewijn te Waarde, voor f 18890;
Chr. Feleus, voor f 18700; A. I. Clarisse,
voor f 18519; L. J. Lindhout, voor
f 18503; H. Padmos, voor f 18011; J.
Sorber, voor f 17905; L. Capelle, voor
f 17903. Allen le St.-Filipsland.
Voor de school in den Anna-Jacoba-
Polder werd ingeschreven door Chr.
Feleus, voor f 5320; J. Sorber, voor
f 5280; A. I. Clarisse, voor f 5060; J.
M. v. d. Welle, voor f 4998; PI. Padmos,
voor f 4947. Allen le St.-Filipsland.
Voor den bouw van 'n landbouw-
schuur met bijbéhooren ten behoeve van
den heer W. Geluk, in den Prins Hen
drikpolder (St.-Philipsland N.-Brabanl),
zijn ingeleverd 7 biljetten; hoodste ad
f 13850, laagste f 8440, door Maarten C.
van Driel te Oud-Vossemeer, aan wien
de uitvoering is opgedragen.
Landbouw en Veeteelt.
Naar wordt medegedeeld, trad Dins
dagavond voor de Arbeidersbond le
Oud-Vossemeer op een lid van 't hoofd
bestuur van den Bond om te spreken
over de loonen, terwijl Woensdag een
conferentie werd gehouden met het be
stuur van de vereeniging van landbou
wers te dezer plaatse.
ONDERWIJS.
NOORDGOUWE. De voordracht ter
benoeming van een onderwijzeres bestaat
uit de dames A. P. Verbost, tijdelijk
alhier; A. J. van Damme, tijdelijk te
Oosterland, en J. M. van Westcnbrugge,
tijdelijk te St.-Maarlensdijk.
ST.-FILIPSLAND. Bij het gehouden
vergelijkend examen voor het instituut
„Klokkenberg" te Nijmegen, is geslaagd
H. Loran van hier.
RECHTZAKEN.
Kantongerecht te Tholen.
Door het kantongerecht zijn 6 April
veroordeeld wegens:
Overtreding van het polderreglement:
J. K. te St.-Annaland ,to;t f 1 boete of
1 dag hechtenis; vee laten loopen op
weiland: M. G. te Poortvliet, tot 2 boeten
elk van f 3, of 2 dagen hechtenis voor
elke boete; jachtovertreding: W. M. G.
te Tholen, tot 2 boeten elk van f 15, of
6 dagen hechtenis vo.oü elke. boete; L\ d.
G. te Rotterdam, tot 2 boeten elk van
f 10, of 3 dagen hechtenis voor elke
boete, met verbeurdverklaring van het
niet in beslag genomen geweer en haas
en bevel tot uillevering daarvan, of te
betalen f 25 en f2; A. d. G. te Scher-
penisse, tot f 10 boete of 3 dagen hech
tenis; overtreding politic-verordening:
W. P., C. P. en C. V., allen te St.-Maar
lensdijk, ieder tot f-1 boete of 1 dag
hechtenis voor ieder hunner; overtreding
bouwverordening: J. R. te Scherpenisse,
lot f 5 boete of 3 dagen hechtenis; over
treding wegcnreglementA. B. te Poort
vliet, tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis;
overtreding der leerplichtwet: J. P. d. B.
L. d. B., PI. R. en C. C. F., allen te
St.-Pliilipsland, ieder tot f 5 boete of
3 dagen hechtenis; C. V. te St.-Philips
land, tot f 10 boete of 3 dagen hechtenis;
J. van der J., W. M> van D. en Ji.
J., allen wonende le Oud-Vossemeer,
ieder tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis;
W. B. te Oud-Vossemeer, tot f 5 boete
of 3 dagen hechtenis; J. PI. te Tholen,
tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis; A.
Q. te Tholen, lot f 5 boete of 3 dagen
hechtenis; J. G., J. A. V. en A. J. V.,
allen le St.-Annaland, ieder tot f 3 boete
Jof 2 dagen hechtenis; W. E., L. v. PI. en
A. A. C. W., allen te Stavenisse, ieder
tot f 5 boete of 3 dagen hechtenis; J.
C. v. S., P. O. en C. O., allen te St.-
Maartensdijk, ieder tot f 2 boete of 2
dagen hechtenis; W. v. Z. te St.-Maar-
lensdijk, tot f 5 boete of 3 dagen hech
tenis; verwekken van nachtrumoer: J. v.
d. S., Q. J. S!. en P. J. S., allen te Tholen.
ieder tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis
voor ieder hunner; loopen of rijden op
verboden grond: M. W., J. N. en W. C.
P., allen te St.-Philipsland, ieder tot
f 1 boete of 1 dag hechtenis voor ieder
hunner; overtreding pfidcrrcglcment: N,
|G., J. P. V. en Wj.' W„, allen te Stavenisse.
ieder tot f 1 boete of 1 dag hechtenis
voor ieder hunner; M. PI. en J. L. d. J.,
beiden te Stavenisse, ieder tot 2 boeten,
elk van f 1, of 1 dag hechtenis voor
elke boete; overtreding Kon. besluit van
27 Juli 1887 (S. 141): PI. v. Y. te Stave
nisse, tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis;
overtreding der politic-verordening: M,
C. S. te St.-Maartensdijk, tot f 1 boete
of 1 dag hechtenis; zijn trekdier op den
openbaren weg onbeheerd laten: M. d.
J. te St.-Annaland, L. v. d. B. te Stave
nisse en PI. K. te St.-Annaland, ieder lot
f 2 boete of 2 dagen hechtenis; over
treding van het polderreglement: A. J.
le St.-Maartensdijk, tot f 1 boete of 1
dag hechtenis; overtreding motor- en
rijwielwet: J. Q. te St.-Philipslancl, L.
W. te St.-Maartensdijk, A. iW. te St.-
Philipsland, J. W. M. te Cortgene, C. M.
te Scherpenisse, ieder tot f 1 boete of 1
dag hechtenis voor ieder hunner; over
treding politie-verordening: C. P. d. IJ.
te St.-Maartensdijk, tot f 1 boete of 1
dag hechtenis; openbare dronkenschap;
T. A. P., A. P., beiden te St.-Maartens
dijk, P. J. S., C. J. S. Sz. en J. v. d. S.,
allen te Tholen, J. d. W. en A. P., beiden
te St.-Maartensdijk, ieder tot f 5 boete
of 3 dagen hechtenis voor ieder hunner;
openbare dronkenschap bij herhaling:
C. P. d. PI. te St.-Maartensdijk, tot 2
hechtenisstraffen elk van 7 dagen.
VIsscherU berichten.
De Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat alsnog door hem
zijn aangewezen tot het uitgeven van uit-
j vaartvergunningen aan visscherssche-
pen, de waterschouten of fungeerende
waterschouten le Breskens, Philippine,
Terneuzen, Veere, Brouwershaven, Zie-
rikzee en Vlissingen.
De Bastille van 8t-Peterabnrg.
De Bastille van St.-Petersburgde
Petrus- en Paulusvesting, waarin thans
sommige reactionairen als gevangenen
opgesloten zijn, is een geweldige steen
klomp aan den oever van de Newa,
tegenover het Winterpaleis. Het is een
plaats waaraan sombere herinneringen
verbonden zijn. Binnen de muren der
vesting heeft Peter de Groote zijn zoon
Alexis doodgemarteld. Prinses Tarako-
nowa, die er in een oei was opgesloten,
welke bij een overstrooming onder water,
liep, zag de ratten, die redding zochten*
tegen zich op, klimmen. Katharina II
heeft in de Petrus- en Paulusvesting de
genen, die hun stem verhieven tegen den
moord op haren gemaal, levend laten
begraven.
In de laatste jaren heeft men er de
gevangenen op meer verfijnde wijze ge
marteld. Prins Kropotkin vertelt hoe
men er den revolutionnair Karakozof
een week lang wakker heeft gehouden.
Aan beide zijden wérd naast hem een
wacht geplaatst, die hem moest aan-
stoolen als hij in slaap scheen te vallen.
De ongelukkige had ten slotte geleerd in
den slaap den voet heen en weer te
slingeren, en zoo zijn bewakers om den
tuin te leiden, maar zij ontdekten het
kunstje. Tengevolge van deze behande
ling was Karakozof, toen hij ten slotte
naai' het schavot werd gébracht, in zulk
een toestand van uitputting, dat het leek
alsof geen been in zijn lichaam heel
was. Er liep dan ook een gerucht, dat
zijn bewakers hem vermoord en een
van rubber gemaakten pop. naar het
schavot gesleept hadden.
Kropotkin zelf heeft ook eenige onge
lukkige jaren in de Petrus- en Paulus
vesting doorgebracht. De vloer en de
vijf voet dikke muren van zijn cel waren
geheel met vilt bekleed, zoödat de stille
ondragelijk werd. Kropotkin had echter
een gelukkiger lot dan vele anderen,
want hij had, op verzoek van het Rus
sisch Aardrijkskundig Genootschap, ver
lof gekregen om zijn werk over het
ijstijdperk af te maken. Pen en inkt
werden hem met bizonder verlof van
den tsaar verstrekt, maar hij mocht die
slechts lot zonsondergang, die 's winters
reeds om drie uur 's namiddags is, ge
bruiken.
Onderhoud uitgewekenen.
Een wetsontwerp' is bij de Tweede
Kamer ingediend tot verhooging van het
Vde hoofdstuk der Staatsbegrooling voor
het dienstjaar 1916.
Uit de memorie van toelichting blijkt
o. m., dat art. 80bis, „kosten van onder
houd en verdere uitgaven van tengevolge
van den oorlogstoestand uit 't buitenland
r Nederland uitgewekenen en van
de dientengevolge behoeftig geworden in
Nederland verblijvende buitenlanders'^
oorspronkelijk was geraamd op 2.000.000,
gld., welk bedrag bij verhoogingswet is
gebracht op f 5.000.000. Thans, nu dc
werkelijke uitgaven over het afgeloopcn
jaar kunnen worden, overzien, blijkt, dat
er een tekort zal zijn te dekken van
pl. ni. f 1.000.000, met welk bedrag het
artikel mitsdien nader wordt verhoogd.
Ken oude diefstal opgehelderd.
In November van het jaar 1915 werd
ten huize van een hovenier, wonende aan
den Lagen Oord te Utrecht, ingebroken
tijdens afwezigheid van de bewoners. De
daders namen een geldkistje weg, waarin
geldswaardige papieren waren geborgen,
effecten meerendeels en eenige spaarbank
boekjes. De politie heeft toen niet speur
honden gewerkt in de omgeving van de
woning, waarin de inbraak was gepleegd;
de honden gaven wel een spoor aan,
een weiland in, maar raakten dan in het
j onzekere. Als verdachten warden twee
personen aangehouden, woonachtig in de
buurt van de Roode Brug, tegen wie
ernstige vermoedens waren gèreuen. D?ze
lieden bleven geruimen tijd in voor
arrest, maar moesten eindelek wegens
gebrek aan voldoend bewijs worden log-
moest de recherche de daders nog hebben.
De ingestelde nasporingen leidden tot
de conclusie, dat men dezelfde personen
moest hebben die in November 1915
werden aangehouden, maar weer op vrfte
voeten moesten worden gelaten. Een
dezer lieden zat nu in hechtenis wegene
een ander misdryf, mishandeling van een
politiebeambte, nummer twee moest gis
teren voor eenig délict terecht staar vor
het kantongerecht te Wqk bij Duur? ó-io
en werd op telegrafisch verzoek, daa. in
arrest genomen.
De recherche meent nu vollediger
materiaal tegen deze beide verdachten
te hebben bijeengebracht. De zaak zal
thans naar de justitie kunnen worden
verwezen. Wat men einde 1915 meende
od opgelost te moeten laten, zal «F i nu
toch nog kunnen worden opgehelderd.
Na November 1915 werd van deze
zaak niets meer vernomen. Totdat nu
Dinsdag de recherche nieuwe san wijzingen
kreeg en de rechercheur v. d. Hoogen
in die gegevens aanleiding vond een
nieuw onderzoek te beginnen. Er werd
gezocht in een sloot, gelegen ha een stuk
weiland, waarvoor vroeger de pontie-
honden steeds bleven staan en nu n spoor
verlorenland in de nabijheid van de
woning van den bestolen hovenier. Na
geruimen tijd te hebben gedregd, haalde
de politie eindelijk de vermiste geldkist
naar boven. De inhoudeffecten en
spaarbankboekjes, was door het water in
deze 1| jaar tijde tot pap geworden, een
breiachtige massawaarvan men de
samenstelling nochtans, na alles te hebben
gedroogd, hoopt te kunnen vaststellen,
met behulp van een deskundige.
De geldkist was nu gevonden. Thans
Het oorlogsbrood.
In verband met klachten geuit om
trent de samenstelling van ons tegen
woordig wittebrood en de kwade gevolgen
daasvaa voor maaglijders, heeft „De
Telegraaf" zich om inlichtingen gewend
tot den bekenden specialiteit op het
gebied van maag- en ingewandsziekten
dr. O. J. Wijnhausen.
„Deze verzekerde ons (schrift het
blad) dat de klachten daaromtrent vol
komen gemotiveerd zijn. Uit zijn eigen
praktijk kon onzen zegeman ons mede-
de elen, dat zich tyjna dagelqks eenige
patiëaten tot hem wenden, die van het
brood maagbezwaren hebben gekregen,
welke zich o. a. manifesteeren door pijnen
en drukking op de maag, zuur of ojh
rispingen. Soms openbaren zich zelfs vrjj
heftige maagbezwaren.
„Opmerkelijk is zeker, dat onze zega- J
man zelfs gevallen had ontmoet, waarin L
de maagbezwaren onmictHeiiljk'
als de patiënt het gebruik van wittebrood
staakte.
„Voornamelijk is dit het geval met
heD, die reeds aan de maag lijdend
waren, msar ook vele personen, die te
voren geen zwakke maag hadden gehad,
overvioden laat van 'fc brood in zijr
nieuwe samenstelling.
„Een paar weken geleden heeft dr
Wrjnhaugen zich tot den burgemeester
en tot den wethouder voor de Volke
gezondheid, dr. Jitta, gewend met het
verzoek, voor maaglijders de gelegenheid
tot het verkrijgen van ander brood open
te stellen. Aan dit verzoek kon echter
tot nog toe blijkbaar niet worden voldaan."
Tot zoover de „Tel." Wij mogen hier
wel aan toevoegen dat reeds voordat tot
de invoering- der nieuwe samenstelling
van het brood werd overgegegaan, de
noodzakelijkheid betoogd ie, uitzondering
te maken voor zwakken en zieken.
De «aak—Schroder.
Naar uit parlementaire kringen wordt
vernomen, heeft het lid der Tweede
Kamer, Knobel, een schriftelijke vraag
of vragen gericht tot den minister van
buitenland8che zaken naar aanleiding van
het dezer dagen gepubliceerde bericht,
dat de gezanten van Frankrijk en Italië
stappen zouden hebben gedaan bij den
minister in verband met het proces
Schiöder.
Ingezonden Stukken.
Ziericzbe, 13 April 17.
Mijnheer de Redacteur I
Blgkeus de advertentie in dit nummer sal
namens het Hoofdbestuur van den V jjzinnig*
Democratic chen Bond Mr. Roodenburg, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, eenige
spreekbeurten komen vervollen in deze omge
ving. Vergun ons enkele korte opmerkingen te
maken, om de bedoeling dezer verg aringen
te verduidelijken.
Het zal U bekend zijn, dat de Yry -Dem.
aan het Centraal Comité der Vrgzinnige^ heb
ben doen weten, dat ze voortzetting der con
centratie na 1918 ongewenscht achten, omdat
ze overtuigd zijn, dat het stelsel der Evenredige
Vertegenwoordiging stembusverbonden over
bodig maakt. Ze wenschen daarom een lelf-
standig optreden der verschillende partijen, om
tot een zuiveren toestand te geraken.
Het Hoofdbest. van den Vrjjz.-Dem. Bond
heeft dit besluit aldus gemotiveerd:
.Samenwerking van politieke partijen kan
slechts zin hebben, straks als vroeger, indien
zij worden samengebracht door de gemeenschap
pelijke begeerte om hetzelfde doel te bereiken.
Anders is er niet sprake van samenwerking in
oen bepaalden stembusstrijd, doch van samen
smelting voor goed. Van dit laatste kan,
meent het hoofdbestuur van den Vrpsinoig1
Democratisohen Bond, geen sprake B8n«
