ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, Vrijdag 30 Maart 1917. EERSTE BLAD. Aan onze geabonneerde». Oorlogsoverzicht. {Zlerikse@sehe C o u r a 'fi t). ABONNE MENT. Prjji per drie maanden1,30. Franco per poit. - 1,60. Voor het buitenland per jaar -10,-. Aiionderljjke nummert- 0,05. Vertohjjnt Maandag, Woensdag en Vrjjdag, 73sts JAARGANG. N«. 9987. 9irael*HPi A, J, HE LOQZE Jr. Slitgnir-HaeMpnliotUPi A. FRAHKEL. ADVERTENTIEN. Van 14 regeltf 0,40. Elke regel meer- 0,10. Reclame! per regel- 0,15. Bjj contract belangrijke korting. Intending op dea dag Tan uitgave vóór Ï.IO ure. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Wegens de enoïme stijging' van den papierprijs en de meerdere kosten voor het drukken der courant, zien wij ons genoodzaakt den abonnementsprijs van af 1 April tijdelijk iels te .verhoogen. .Wij hebben deze verhooging zoo laag mogelijk gesteld, n.l. slechLs 10 cis. per kwartaal, zoodat de prijs thans bedraagt voor Zierikzee 1,40, fr. per post/1,70 per 3 ïnaanden. Voor de abpnné's, die dp courant per week betalen, is de prijs 11 ets. Wij vertrouwen, dat onze geabonneer- den tegen deze geringe verhooging, waar door slechts een klein gedeelte van de meerdere exploitatiekosten wordt gedekt, geen bezwaar zullen hebben. De Directeur. Inkrimping van h»t broodrantsosn. Menige huismoeder zal met smart de inkrimping van het broodrantsoen vër- nemen. Vooral op kleine huishoudingen zal zij zwaar drukken. Zij is een gevolg van de belemmering die onze handelvaart ondervindt; «Toen de verscherpte duikbootoorlog door Duitschland werd afgekondigd kwam men nie'l Engeland overeen, dat onze schepen, die den Oceaan over moe ten, in plaats van'nEngelsche haven aan te doen, waartoe men ze verplicht had, voortaan langs Halifax zouden varen, waar zij' dan zouden onderzocht worden, den. De rechtmatige weigering van onze regeering gewapende handelsschepen in onze havens loe le laten, een weigering die door de Britsche regeering mét den naam van een onvriendelijke daad ge- qualificeerd werd, deed deze besluiten haar overeenkomst te verbreken, zoo dat de oude toestand, dat Nederl. sche pen een Engelsche haven moeten aan doen, hersteld werd. Wij zitten tusschen twee vuren, tus- schen Scylla en Charibdis. Engeland wil zijn onredelijke eischen niet laten varen en Duitschland wil zijn verscherpten duikbootoorlog niet op geven. Het ligt voor de hand, dat door de onrechtmatige handelingen zoowel van Duitschlapd als van Engelandhet oogenblik niet meer verre is, waarop Nederland van het overzeesche verkeer geheel zal worden afgesneden. Dan komen er geen schepen uil Ame rika of Indic meer binnen. Met het oog hierop zij men op het ergste voorbereid. De Engelsche en Fransche troepen be zetten met groote voorzichtigheid het door de Duitsche troepen in'n woesternij herschapen gedeelte van Noord-Frank rijk. Hun legeraanvoerders vertrouwen blijkbaar het zaakje niet. Zij welen nog steeds niet de bedoeling van dezen terug tocht der Duitsche troepen, waarbij zoo weinig gevangenen door hen gemaakt worden en zoo weinig buit door hen behaald wordt. De teruggebleven Fran sche bevolking ontvangt de Fransche soldaten met groot gejubel. De vlaggen, die meer dan 2/2 jaar opgeborgen waren, worden le voorschijn gehaald en uit de huizen gestoken, die nog overeind staan. De berichten betreffende de Russische revolutie moet men niet allen gelooven. Mel name die van Havas zijn sterk partijdig gekleurd. Een feit is het, dat de revolutie een zuivere nationale be weging 'is, uitgaande van het geheele volk, dat zijn kluisters verbrekend, van een monarchie in het algemeen niets meer wil weten, maar aanstuurt op een demokratische republiek. En men vraagt zich af, hoe komt liet, dat een volk, hetwelk meerendeels, dank zij het oude regime, uit anafalbeten bestaat, thans een zoo diepen afkeer gekregen heeft van het Czarisme, hetwelk het vroeger verafgoodde. Men verlieze niet uit het oog, dat deze oorlog',' die bijkans drie jaren duurt, een opvoedende kracht op het volk heeft uitgeoefend. De boeren zoon streed zij aan zij van den edelman, de onwetende.had tol wapenbroeder den geestelijk hoogstaande, de rijke diende samen met den proletariër. In de loop graven en op de slagvelden hielden alle verschillen van rang en stand, van geestelijk en stoffelijk overwicht op. Men hacl dezelfde gevaren le Irotseeren en denzelfden vijand te bestrijden. Van daar toenadering en verbroedering. Deze i oorlog, die opvoedend op de bevolking gewerkt heeft, maakt haar rijp voor de j revolutie. Of echter het volk reeds rijp is voor den repüblikeinschen staatsvorm kunnen alleen zij beoordeelen, die het huidig Rusland door en door kennen. In Rusland is in 't algemeen de soci- aal-demokratische partij voor een eer vollen vrede. Met het oog hierop, tracht men de bevolking vooi* een voortzetting van den oorlog te winnen, inzonderheid de regimenten, die aan de revolutie hebben deelgenomen. Afgaande op de telegrafische berichten lukt dit streven vrijwel. Met militaire muziek voorop, en met een roode vlag, waarop vrijheid, gelijkheid en broederschap geschreven staat, trekken deze regimenten door dë straten van Petersburg, met zich voe rend borden, die tot opschrift -hebben: soldaten, oorlog tot het uiterste, gaat naar de loopgraven, gaat naar uw werk plaatsen. Dit laatste heeft betrekking op de omstandigheid, dal in Petersburg de arbeiders in de meeste fabrieken het werk gestaakt hebben. Men schijnt de bevolking te hebben diets gemaakt ,dat de Duitsche regeering van plan is den Czar op-zijn troon te herstellen, en dat de Duitsche troepen eerlang op Peters burg zullen aanrukken om dit plan uit te voeren. Noch het een noch het ander is waar. De beweging voor de voort zetting van den -oorlog tot het uiterste is. 'n kunstmatige ten behoeve van Enge land in het levengeroepen en niet wor telend in het hart van het Russische volk. Zij zal dan ook wel verloopen, vooral, wanneer zonneklaar blijkt, dat Duitschland -er niet aan denkt om dén Czar op zijn troon te liersteilen, en niets vuriger verlangt dan vrede met het Rus sische volk te sluiten. De Ministers hebben den volgenden merkwaardigen ambtseed afgelegd. In hoedanigheid als lid der voorloopige re geering, ingesteld door den wil van het volk op aandringen van de Doema, zweer ik voor den Almaehtigen God en mijn geweien trouw en rechtvaardig het volk en den Russiscken slaat- te zullen dienen, zijn vrijheid, rechten, eer en waardigheid ongeschonden te handhaven in al zijn daden en lie velen de zaak der burgerlijke vrijheid en gelijkheid le zullen bevorderen en mij te onthouden van eenigerlei poging tot herstel van hel; oude regime. Ik zweer alle maatregelen te zullen nemen voor de bijeenroeping binnen den kortst mogelijken tijd van een conètitueerende vergadering op den grondslag van het directe, gelijke en geheime stemrecht, en in handen van die vergadering alle gezag, door mij in samenwerking met andere leden van de regeering uitgeoefend, te. zullen leggen en te buigen voor den wil van 't volk, uitgedrukt door die vergadering omtrent den regeeringsvorm en de fundamenteele wetten van den Russischen 'staal. God helpe mij in het. houden van dezen eed. In den Duitschen Rijksdag zeide de soc.-demokraat Naske met betrekking tot Rusland: „In Rusland wil 't nieuwe regime den oorlog tot aan het zegevie rend einde, maar nu spreken de massa's mede, die vredesgezind zijn. De vrees van Rusland, dat Duitschland zou mede werken aan 't herstel van 't Tsarisme, moet officieel worden ontzenuwd. De sociaal-demokralen zouden mét kracht elke. poging tegengaan liet krankzinnig Tsarisme weder in 't leven 'ie roepen. (Stormachtige toejuichingen). Wij heb bel het Russische volk nooit aansp *a- kelijk gesteld voor zijn regeering en vol gen zijn pogingen om zicli op te werken tot de vrijheid met bewondering en sympathie. Zoodra de vredesstemming in Rusland voor de nieuwe regecring beslissend wordt, eischen wij van onze regeering, dat zij niets zal nalaten, dat het sluiten van'een spoedigen, eervollen vrede met Rusland kan bevorderen. Muller, ecii liberaal, zeide: Het voor uitstrevend Russische, volk van den arbeid wil blijkbaar den vrede. De En gelsche intriganten willen echter voort zelling van den oorlog ter bereiking van de machtsdoeleinden van Engeland. De rijkskanselier, gewagend van Czar Ni kol a-as, merkte op. dat deze 't slacht offer van zijn eigen schuld is. Zonder zich te hekommeren oi* de banden, niet welke de twee aan elkander grenzende landen een eeuw lang verbonden waren geweest, kwam hij hoe langer hoe meer in het vaarwater der Entente. Onze houding voor de toekomst is duidelijk. Wij blijven bij het beginsel ons niet te mengen in de. binnenlandsche aange legenheden van andere landen, 't Praatje dat wij er over zouden denken het Tsaardom te herstellen, is niets dan leu gen en laster. Het Russische volk be hoeft geen zorg te koesteren voor een inmenging van onze zijde. Wij begeeren niets anders dan een spoedigen vrede op een voor beide partijen eervollen grondslag. NIEU WSTIJPINGEN. DuUnohliiml en China. Uit Sjanghai is 'aan de Daily Telegr. geseind: De Chineesche autoriteiten leg gen lijsten aan Aran alle in China ver toevende Duilschers. Verwacht wordt ,dat Qliina weldra den oorlog aan Duitschland zal verklaren. Pit Stad m Provincie. ZIERIKZEE. Deze week is op de Tentoonstelling van de IIoll. Mij. van Landbouw te Rotterdam door den heer A. Plaating, firma J. Gloude, alhier, aangekocht de 2e prijs, zijnde 'n zwart bonte os, welke dezer dagen is rondge leid en de volgende week zal worden geslacht. Ch'cn petroleum. De verkoop van petroleum is hij minisleriëelc beschikking stop gezet. Deze beschikking is een gevolg van de omstandigheid, dat geen petroleum meer byinenkomt. De voor Nederland be stemde tankschepen worden of door de Duitsche onderzeebooten in den grond geboord, of in één der Engelsche havens, in Halifax, vastgehouden, 't Is treurig. DRE1SCIIOR. In tegenwoordigheid van den Rijkslandbouwleeraar ,de commissie van 'toezicht en tal van belangstellen den, werd Donderdagavond liét eerste leerjaar van den landbouw-wihlercarsus alhier met 'n openbare eindles gesloten. Over 't algemeen bleken de jongens wel met ijver en aandacht de lessen le hebben gevolgd, die, evenals vorige jaren met zooveel toewijding door den lieer Van Staalen werden gegeven. BRUINISSE. Ook hier is'n commissie aangewezen, die zich zal belasten met de distributie van steenkolen. Zij bestaat uit de heeren J. C. Bolier, voorzitter, Joh. Wemmers, M. van den Berge Dz., terwijl met de administratie belast is de heer Van den Berg, ambtenaar ter secretarie. ANNA-JACOBA-POLDER. Een door den burgemeester van Sl.-Philipsland tegen 29 dezer uitgeschreven gemeente raadsvergadering kon wegens het niet opkomen van dc grootste helft der leden niet doorgaan. De oorzaak van het niet opkomen der leden is zeer waarschijn lijk, omdat de oproepingsbrieven een dag te laat zijn uitgereikt. THOLEN. Door jhr. J. van Vreden- burg is kort geleden een pracht-auto aangekocht, naar men zegt voor pl. m.' f 16000. Thans blijkt, dat de machine voor de hier bestaande veerdamnien met laag water niet sterk genoeg is. Althans is het reeds voorgekomen, dat de auto niet dan met groote moeite de veer damnien opliep. Landbouw en Veeteelt Coöperatieve aankoop van Chil'salpotor. Om een statistiek te maken van het kunstmestverbruik in de verschillende provinciën van ons land, met het doel daaraan eenige opmerkingen te verbinden, wendt men zich in de eerste plaats tot de coöperatieve aankoopveresnigingen om nota te nemen van de hoeveelheden, welke coöperatief zijn aangekocht, 't Is waar, niet alle kunstmest wordt in coöperatie gekocht, maar zeker bet grootste gedeelte en van de duurdere soorten zooals van het cbilisalpeter wel bijna alles. Zeer zeker geeft de coöpera tieve aankoop esn vrij trouw beeld van het verbruik. En bet ia niet gewaagd eenig verband te zoeken tusschen de grootte van het verbiuik en de opbrengst van de oogsteD. In 1913, dus in het laatste jaar voor den oorlog, toen de toe standen in den landbouw nog Dormaal waren, werdeD, volgens de verslagen en mededeelingen van de directie van den landbouw, in Nederland Diet minder dan 45,6' millioen K.G. chilisalpeter aange kocht. Ik neem chili sal peter, omdat de stikstof houdende meststoffen zeker tot de belangrijkste gerekend moeten worden en tevens omdat „onder die stikstof- houdende meststoffen het chilisal peter van de grootste beteekei.is is", zooals de aanhef luidt van dit gedeelte der genoemde verstegen Van deze 45.6 millioen K.G. betrok Groningen 13,6 millioen K G.f d. ?s meer dau een vierde deel van de ganeche hoeveelheid. Het is wel teekênend, dat deze bloeiende landbouwprovinc'e, met haar intensieve cultuur en enorme oog sten aan het hoofd prjjkt van het lijstje met bijna een derde deel van het ganeche verbruikte kwantum. Na Groningen komt Zeeland met 9,3 millioen. Nemen we in aanmerking, dat Groningen 228.352 H.A. en Zeeland 183.175 H A. groot is, dan moeten we die 9,3 millioen nog met ongeveer 2 millioen vermeerderen en dan zien wij dus, dat Zeeland bij Gro ningen niet ver achterblijft. Na Z^land volgen Drente mët 7,4 millioen, Noord- Brabant met 6,5 millioen K.G Uit deze cijfers alleen is eigenlijk niet veel te concludeeren. We moeten iu de eerste plaats de grootte van de streek in aan merking nemeD, waartoe het verbruik zich beperkt en den aard van den bodem. Zoo gaat in Drente van de 7,4 millioen K.G. 5,8 K.G. naar zaud- en veenstreken, in verband met de ontginningen en in Zuid-Holland werd van de 3,6 millioen K.G. niet miJer dan 3,4 miliic ea K.G. voor de eilanden bestemd, dus bijna alles. In Noord-Brabant wordt 2,3 mil. KG., dus meer dan een derde deel, op rekening van de Noordwestelijke zeeklei gronden geschreven Eigenaardig, dat juist die gedeelten van ons land, waar de grootste cogsten gewónuen worden aan suikerbieten, granen e. d de hoogste kwantums chilisalpeier verbruikt worden. Of liever, eigenaardig is het niet; het is zeer natuurlijk. Immers, zonder chili salpeter is een krachtige intensieve cultuur geheel onmogelijk. Marine en Leger. De opperbevelhebber heeft bepaald, dat. in verband met de aanstaande Paasclidagen aan 'ieder militair, voor wien volgens de bestaande regeling voor 't algemeen (periodiek) verlof de eerste volie verlofdag op 'n dag van de maand April valt, éénmaal één dag langer ver lof verleend zal worden. Provinciale Staten van 2<6'and Buitengewone zitting van Vrijdag 30 Maart, des voormiddags le tien uur. Aanwezig 35 leden; afwezig dc heeren Holleslelle, Ilocke Hoogenboom, Bolle, Gcrlach, Wondergcm en Dumolijn. Een vacature. De voorzitter opent de buitengewone zitting in naam der Koningin en wijdt enkele woorden van waardeering aan de nagedachtenis van hel overleden lid der Slaten, den heer S. Duvckot Cz. te Goes, bracht dank voor de op 16 Februari ondervonden bewijzen van belangstelling bij zijn zeventigsten verjaardag. Aan de orde is hel voorstel van, Gedep. Slaten tot calamiteus verklaring van de polders Onrust en Jacoba en het vast stellen van een bizonder reglement voor het bestuur der waterkeering van de calamiteuze polders Onrust, Jacoba en Anna-Friso en de polders Heer-Jansz, Rip en Maria, allen op Noord-Beveland. Na onderzoek in de afdeelingen werd het voorstel aangenomen. „De Heel en". Uit een particulier schreven, te Rot terdam ontvangen, is men in staat een omstandig .verbaal te geven van het gebeurde met het Reliefechip „Haelen". In den nacht van 16 op 17 Maart was de „Haelen" vertrokken van Rotterdam. Toen het schip ter hoogte van Scheve- ningen was gekomeD, zweefden 2 Duit sche tweedekkers laag boven de „Haelen' en de „Tunisie", alles goed opnemend, waarna zij verdwenen. Zoowel de „Hae len" als de „Tunisie" hadden alle ken- teekenen van de Commission for Relief in Belgium. Op Zaterdag 17 Maart des middags te 5 uur hoorde men plotselibg den knal van een kanonschot. Er was niets in zicht. De machine werd gestopt en men gaf twee lange stooten op de sirene, ten teeken, dat men zou stoppen. Ten over vloede W8rd nog in dan mast een U- wimpel gehescheb, om te signaleeren, dat de machine gestopt was. Ondanks dat alles werd een tweede en een derde gelost. Beide schoten gingen over het schip. Toen zag men pas op 3 mijl achter zich een onderzeeër. De schoten vielen hoe langer boe dichter bij het schip. Voor alle zekerheid liet de gezagvoerder de sloepen streken om het schip te verlaten. De equipage, die op dat oogenblik nog het volste vertrouwen stelde in het door de Duitsche regeering gegeven vrijgeleide bleef zeer kalm. Tijdens het strijken der sloepen werd hoe langer hoe sneller ge schoten. De sloep aan bakboord wa? reeds te water gelaten en de bemannir a had er plaats in genomen, toen et granaat de „Haelen" trof in den romp. De granaat was juist over de sloep heen gegaan en ontplofte door de aanraking met den romp vau de „Haelen". De granaatsplinters vermorzelden de bak boordsloep en doodden opslag 5 van de 7 maD, die zich'daarin bevonden. De andere twee verdronken. De rest der bemanning begaf zich in de stuurboord sloep, en nadat allen daarin hadden plaats genomen, verwijderden deze zich van het schip. De onderzetër bleef steeds schieten. Een projectiel ontplofte op 40 Met«»r van do sloep. De mannen roeiden zoo snel mogelgk weg en bereikten de sloepen van de „Tunisie". De bemanning van de „Tu nisie" had, toen de „Haelen werd aan gevallen, zich in de sloepen begeven. Gedurende dien tijd ging de onderzeeër aan bakboord langs de „Haelen", maar de sloepen verwijderden zich, vreezend voor een aanvalEen half unr later kwam de onderzeeër bq de booten. Daar de boot, waarin da gezagvoerder van de „Tunisie" had plaats gei omen, het dichtst bij was, vroeg de duikboot- kapitein dezen de papiereD. Na die të hebben ingezien, gaf hij toestemming te vertrekken. Bij de sloep van de „Haelen" had hetzelfde plaats. Toen mon den duik bootkapitein mededeelde, dat zeven man gedood war»n, onderhield deze zich met eeo officier aan boord van den onder- ze(ër. Vervolgers kon ook de „Haelen" vertrekkeD. Te 8 uur 'a avonds zette de „Hielen" met de „Tuoisie" gezamenlijk de reis voort naar Obresfcad. De ZomertQd. Do Tweede Kamer heeft het wetsont werp lot invoering van den zomertijd van 16 April tot 16 September, zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De „Chariots". Naar men veriuemt, is het tankschip „Charloie", van de American Petroleum Company, Dadat het met een lading van ongeveer 3000 ton petroleum op 1 Maart van Halifax naar Rotterdam vertrokken was, onmiddellijk daarna in volle zee gepraaid en er is vervolgens niets meer van gehoord. De directie vreest, dat het schip verloren is. Petroleum. Bij den petroleumnood wordt er ernstig over gedacht, bij het verkeer te wator weer van trekschuiten gebruik te maken.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1917 | | pagina 1