ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE,
Vrijdag 16 Maart 1917.
EERSTE BLüBa
Oorlogsoveraicht.
Uit Stad en Provincie.
(25 ierlk zeesche
Couran t
ABONNEMENT.
Prjjs per drie maanden1 1,30.
Franco per port. - 1,60.
Voor het buitenland per jaar -10,-.
Aiionderljjke nummert- 0,05.
Yertohjjnt Maandag, Woensdag en Yrjjdag.
73«te 1AAREAW6. ess. 9981
Oirootaur i A. J. DE LOOZE Jr.
UitBOvap-üoafdr-ailaolaiari A. FRAMKEL.
ADVERTENTIE N.
Van 14 regeltI 0,4'
Elke regel meer-0,
Reclame! per regel0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Intending op den dag van uitgara Yüüi I.IO ure.
lt nummer bestaat uit 3 bladen.
De kruik gaat zoolang te water,
otdat zij barst.
Wij dachten aan dit spreekwoord,
:oen wij gisteren bet telegraphisch
jericht ontvingen, dat in Petersburg
jen revolutie was uitgebroken, dat
een uitvoerend comité van twaalf
Doemaleden de macht in handen
heeft, dat alle ministers zijn gevangen
genomen, dat het garnizoen der
hoofdstad, tellend 30.000 man, zich
met de revolutionnairen vereenigd I
heeft, en dat Engelhardt, lid van de
Do erna, tot commandant van Peters
burg is benoemd.
Die revolutie komt niet onver-
[wachts.
Zij was voorzien.
Tengevolge van het slechte trans
portwezen kon 'het graan, dat op
sommige plaatsen in Rusland opge
hoopt, te verrotten lag, niet naar de
groote centra van het land vervoerd
worden, hetgeen tengevolge had, dat
het volk, hetwelk zonder brood niet
leven, kan, hongeroptochten hield
voor de bakkerijen samenschoolde
en oproerige kreten uitte. De kom-
mandant van Petersburg, generaal
Khabelof, vaardigde hierop een proc
lamatie uit, waarin de bevolking
aangemaand werd zich rustig te ge
dragen, zullende anders van de
wapenen gebruik maken. De onge
regeldheden duurden echter voort. En
het kwam tot botsingen tusschen
burgers en politie. De voorzitter van
den Doema besloot onder deze om
standigheden den Czar een overzicht
van den toestand te doen toekomen
en hem te verzoeken de ministers
te ontslaan en in hun plaals andere
te benoemen, die het vertrouwen van
Doema en volk genoten. Op last van
den Czar werd in antwoord hierop
de zitting van Doema en Rijksraad
voorloopig gesloten. Maar de Doema
leden lieten zich niet naar huis zen
den, maar benoemden uit hun mid
den een uitvoerend comité van 12
leden, hetwelk onder voorzitterschap
van Rodzianko de leiding in handen
nam. Generaal Khabelof werd uit
zijn ambt van. kommandant der stad
ontzet, terwijl de reactionnaire mi
nisters werden 'gevangen genomen.
Het uitvoerend comité riep zich zelf
tot voorloopige regeering uit en vaar
digde de volgende proclamatie uit:
„In aanmerking genomen de moei
lijke omstandigheden en de binnenl.
desorganisatie, welke zijn te wijten
aan de politiek der oude regeering,
ziet 't uitvoerend comité der Doema
zich gedwongen de levensmiddelen-
voorziening en de openbare orde in
zijn handen te nemen. In het volle
bewustzijn van het besluit, dat werd
getroffen, spreekt het comité zijn
overtuiging uit, dat de bevolking en
het leger het zullen steunen bij zijn
moeilijke taak om een nieuwe regee
ring samen te stellen, welke de wen-
séhen der bevolking kan bevredigen.
Het winterpaleis van den Czar is
door de revolutionnairen bezet.
Moskou en Kroonstadt hebben
zich bij de revolutie aangesloten.
Het Doemalid Pepelajeff is tot
kommandant van Kroonstadt be
noemd. De militaire bevelhebber van
Moskau is gevangen genomen, als
mede verscheidene duizende politie
agenten en gendarmen.
De politieke gevangenen werden in
vrijheid gesteld. Nog tal van steden,
o. a. Odessa en Nowogorod, hebben
zich ter innerlijke bevrijding van
Rusland bij de revolutie aangesloten.
Tengevolge van de revolutie heeft
de Czar afstand van den troon ge
daan, en werd grootvorst Michael-
Alexandrowitsz, die een broer van
|den Czar .en 38 jaar ioud is, tot regent
benoemd.
Het heengaan van den Czar zal
.voorzeker door niemand betreurd
worden. Zijn regeering heeft zich
door bloedige en wreede vervolging
.van andersdenkenden op politiek en
godsdienstig gebied gekenmerkt. Mei
den knoet heeft iiij geregeerd, met
den strop heeft hij duizenden ver
moord, die zijn reactionnair regce-
ringsstglsel vijandig gezind waren.
En wie niet opgehangen werd, kon
zijn levensdagen op ellendige wijze
in de Siberische mijngroeven eindi
gen.
Voordat de zitting tier Doema
verdaagd werd. geeselde Miljoekof
scherp de regeering'. Hij eindigde met
1e zeggen, dat zoodra er gevaar ont
staat, dat dc vruchten der ongehoorde
offers van liet volk door tie onbe
kwaamheid der regeering worden
vernietigd, dat dan 't volk zijn eigen
lot in handen zal nemen.
Het Doemalid Kerensky zeide, dat
in Petersburg thans dezelfde toestand
heerscht als in Parijs vóór de groote
revolutie. De geheele Russische indus
trie wordt vernietigd len dienste der
imperialistische oorlogsbedoelingen.
Gij wilt als resultaat van den oorlog
Konslantinopel. Ulopien worden na
gejaagd en het land wordl in den
meest ongelukkigcn toestand ge
bracht. Na drie jaren mag dit wel
eens worden uitgesproken. Uw oor
logsbedoelingen en veroveringsplan
nen worden door het volk afgekeurd.
De regeering verdaagde hierop de
Doema. De Doema bleef en 't volk
heeft het regeeringsbesliiit met een
revolutie beantwoord.
In Frankrijk is Ferdinand Labori,
de moedige en welsprekende advo-
kaat in de Dreyfuszaak in den ouder
dom van 57 jaren overleden.
De Fransche Minister van Oorlog
Lyautey, is afgetreden.
Van bet oorlogsterrein is heden
weinig belangrijks te vermelden.
^nïeuwstijdingen7
ENGELAND.
Ctewapeade koopvaardijschepen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft
Hunt gevraagd, of de Nederlandsche
regeering geweigerd heeft 'n Britsch
koopvaardijschip als gewoon in de
Nederlandsche havens toe te laten,
wanneer dit «chip met een kanon
is gewapend tegen aanvallen van
duikbooten.
Cecil antwoordde bevestigend en
voegde er bij, dat de Britschc regee
ring te dezer zake in een gedachlen-
wisseling met de Nederlandsche re
geering is getreden.
NEDERLAND.
VELP. Donderdagmorgen heeft in
het pension van den heer J. M. Fran
ken alhier, een ernstige gasontplof
fing plaats gehad. Toen men met
een petroleumlichtje in de badkamer
kwam, sloegen de deur en een ge
deelte van het muurwerk weg. Een
Duitsche logeergast werd gedood, ter
wijl een andere het haar verschroeid
werd. .Vermoedelijk had men de gas
kraan van het bad open laten staan.
Tot Hat en ffeaoegen.
ZIERIKZEE. In de sociëteit „Con
cordia" had Donderdag plaats de
algemcene vergadering der sociëteit.
„Tot Nut en Genoegen". Na opening
door den voorzitter, den heer J. van
der Vliet Cz„ werden de notulen dei-
vorige vergadering door den heer A.
J. Ribbens gelezen, welke zonder
eenige op- of aanmerking werden
goedgekeurd.
Daarna werd overgegaan tot het
doen der rekening over het afgeloo-
pen dienstjaar. Namens de commis
sie, belast met het onderzoek, ver
klaarde de heer J. Hogerland deze
in alle opzichten in orde te hebben
bevonden, waarna zij werd vaslge-
I steld in ontvang op f 683,405, in uit-
gaaf op f 616,92-, sluitende alzoomet
een batig saldo van f 66,48.
In de plaats vau den heer J. van
Os, die als commissaris bedankt heeft
j werd benoemd de heer J. J. Hen-
drikse; mede aanbevolen was de
heer G. J. Lunenberg. j,
i De voorzitter deelde mede, dat
behoudens onvoorziene omstandig
heden liet plan bestaat in den loop
der maand Juli liet gewone Zomer
feest te houden, waartoe zal worden
getracht de gunstig bettende staf-
muziek uit Breda weder te engagee-
ren voor een matinee en soirée,
gevolgd door een bal in de Concert
zaal, de hoop daarbij uitsprekende
dat de muziekuitvoeringen zullen
kunnen worden gegeven In de opene
lucht ter plaatse als gebruikelijk.
Daarna werd de zeer schaars be
zochte vergadering gesloten.
Het Zterlki-esch Toonoclistea-
Emrmble.
Genoemde vereeniging, die .Woens
dagavond voor het eerst, en wel in
de Concertzaalten tooneele ver
scheen, voerde op „Het Nieuwe Sy
steem", spel van de school in drie
bedrijven, door G. Nolst Trpnité.
Alvorens over stuk en opvoering
iets te zeggen, wenschen we een zeer
bescheidene opmerking te maken
over den naam, dien het gezelschap
gekozen heeft.
iWaar dit bestaat uit leerlingen der
H. B. S., daar hadden, wij verwacht,
dat liet in gunstige afwijking van
andere tooneel- of operagezelschap
pen in ons land een geheel Nederl.
naam gekozen had.
Onze laai is gelukkig rijk genoeg.
.Wij behoeven geen leenijehuur bij
andere volkeren te spelen.
Deze opmerking moest ons van het
hart.
.Wat den inhoud vap 't stuk betreft,
wij vonden dien grappig, geeslig en
zelfs leerzaam.
En wal het spel aangaat, dit heeft
zeker een ieder voldaan, die dc voor
stelling bijwoonde.
Bedenkt men, dat zij, die het stuk
opvoerden, voor het eerst in 't open
baar speelden, dan staat men ver
baasd, niet alleen, dat er niet één
onder was, die aan plankenkoorts
leed, maar dat allen met groote vrij
moedigheid optraden en hun rol uit
nemend vervulden.
't Talrijk opgekomen publiek heeft
dan ook hartelijk gelachten om de
aardige voorstelling en liet vermake
lijke spel.
In de welverdiende toejuichingen,
die liet gezelschap mocht inoogsten,
zal 't voorzeker 'n ruime belooning
gevonden hebben voor de moeite aan
hel instudeeren van het stuk besteed.
Met een bal, onder leiding van den
heer Joh. F. A. Theewis, werd de
feestavond, waarvan de opbrengst
ten goede zal komen aan de Tuber-
culose-Vereeniging gezellig besloten.
Insulaire Hypotheekbank te Zlerlknee.
Aan het verslag over 1916, het
twaalfde boekjaar, ontleenen wjj het
volgende
In 1916 word voor f 988100 aan pand
brieven verkocht, terwjjl voor f 229950
werd teruggekocht, gevende dus een
vermeerdering van f 758150.
Aan hypotheken werd gesloten voor
f 1.603275 en afgelost voor f 909 600,
gevende alzoo een vermeerdering van
f 693675.
Op 31 December' 1916 stond aan
hypotheken uit voor f 5.594800, terwjjl
voor f 5.686350 aau pandbrieven in
omloop was.
Executies hadden in 1916 niet plaats.
Het dividend is bepaald op 8 pCt
(v. j. 7 pCt.).
Het trekt de aandacht, dat aan het
verslag zjjn toegevoegd„Enkele mede-
deelingen en Beschouwingen over het
bedrjjf der Insulaire Hypotheekbank".
Blijkens den aanhef, is het doel hiervan,
om aan belangstellenden in populairen
vorm eenig inzicht te geven in bet
bedrijf eener Hypotheekbank in het
algemeen en in dat der Insulaire in het
bizonder.
Achtereenvolgens worden behandeld
PandbrieveD, Hypothecaire leeningen,
Hypothecaire geldbelegging en het
Systeem der Hypotheekbanken.
Bjj de pandbrieven vragen vooral
belangstelling de beschouwingen, gewijd
aan de realiseerbaarheid en aan het op
prjjs houden dier papieren middels
vrijwilligen inkoop bjj aanbieding, con
versatie naar boven en verzilvering
j pari na loting.
Onze plaatsruimte laat niet toe, hier
meerdere details over te nemen.
Het verslag eindigt met de mede-
deeling, dat het aan de inrichting, het
Sy .teem der Hypotheekbanken, zooals
dat daarbij wordt geschetst, en niet aan
een bloot toeval te wijten is dat gezegd
kan worden, dat in ons land nog
nimmer een Hypotheekbank in gebreke
is gebleven de verplichtingen jegens
hare paedbriefhoud rs, getrouwelijk na
te komen.
ELKER ZEE. Alhier zijn twee wag-
gonladingen steenkolen gearriveerd.
Zoo kan althans in dc meest drin
gende behoeften eenigszins worden
voorzien.
ST.-FILIPSLAND. Dezer dagen
kwamen alhier voor den tweede keer
steenkolen aan, welke onder de bc-
volkmg zijn gedistribueerd. Ofschoon
het niet een bizonder groote hoeveel
heid was, konden tocii vele personen
die gebrek aan brandstof hadden,
geholpen worden.
De ramp op de „Gelderland".
Twee donden, twaalf gewonden
VLISSINGEN. .Woensdag 12 uur
meerde de kruiser „Gelderland", aan
boord waarvan een ketelonlploffing
heeft plaats gehad, aan den ponton
aan de Kolenkade alhier. Het perso
neel van de militaire verbandplaats-
afdeeling ving dadelijk aan met bet
overbrengen van 8 zwaar gewonden
en 4 licht gewonden per brancard
naar de gereedstaande ziekenauto's
en wagens om hen verder over tc
brengen naar de ziekenhuizen te
dezer stede en Middelburg.
Bij het ongeluk werden 2 personen
gedood en 12 zwaar gewond. Al de
slachtoffers zijn stokers.
Een der opvarenden heeft door
spoedig afsluiten van den stoom erger
voorkomen.
Aan het station alhier stonden
vrouwen en andere familieleden van
opvarenden in bange onrust de komst
der boot af te wachten. Door de'
marine-autoriteiten konden de mee-
slen na aankomst worden gerustge
steld, maar een der vrouwen vernam
dat een naaste bloedverwant van
haar onder de slachtoffers was en
viel daarop flauw.
De ontploffing geschiedde ter
wijl het schip stil lag en niet onder
de vaart. In liet laatste gevat zou het
aantal dooden en gewonden veel
grooter zijn geweest. Niet 'n donkey
ketel is gesprongen, maar 'n gewone
ketel is gesprongen. Het achterge
deelte vloog weg, verbrijzelde liet
waterdichte schot, drong in de waai
ermachines en samen met den lucht
druk richtte het een groote verwoe
sting aan. Van den terugdruk beeft
de ketel een kwartzwaai gemaakt en
helde na de ramp 45 graden over.
Zóó geweldig was de schok, dat in
de machinekamer zeker vijf-en-twin-
tig meter verder de manschappen op
den grond geworpen werden en
sommigen hoofdwonden opliepen.
"Stokers ,die nabij de voorplaat slie
pen, werden in hun rust door de
ramp verrast. Zooals we meldden,
is er een onmiddellijk doodgeslagen.
Diep tragisch was het lot van een
tweeden ongelukkige. Over liet halve
lichaam verbrand stond hij nog op,
wankelde verder, struikelde en viel
in kokend water en kon eindelijk
weggehaald worden. Zoo kloek was
hij van gestel, zoo sterk van wils
kracht, dat hij ondanks zijn gruwe
lijke wonden (de kleeding was op
plaatsen weggebrand) met ondersteu
ning nog heenstrompelde. Zijn ge
kerm deed ieder huiveren. De dokter
gaf hem dadelijk een koudwaterbad.
bestreek zijn lichaam met olie, en
diende hem alle mogelijke zorgen
toe, maar 't mocht niet meer baten.
Tegen den morgen overleed de onge
lukkige. Bij de ramp gingen de lichten
uit. Velen dachten aan een torpedee-
ring of een mijnongeluk. Men vloog
naar boven, maar dadelijk keerde
de kalmte terug. Het ketelruim was
vol stoom. Men richtte er de water
slangen op. Met olielampen moest
er verlicht worden. Onmiddellijk
nam men de noodige maatregelen.
Om erger te voorkomen trok men
de vuren, sloot men den stoom af,
enz. Door 't ongeluk was ook' de
draadlooze verbinding verbroken.
Met een vlet roeide men naar de
kust, om van daar om hulp te sei
nen. De scheepsdokter, door anderen
bijgestaan, werkte onverpoosd. Het
was een ontzettende nacht. Van
Vlissingen vertrok een torpedoboot
om meer geneeskundige hulp te ver-
léenen. En nu liggen de gewonden
in het Sint-Josephsziekenhuis alhier
of het militair hospitaal te Middel
burg. Twee verkeeren in hoogst ern-
stigen toestand. Het is voor Vlissin
gen een dag van groote ontroering
geweest.
O N D E R W IJ 8.
De onderwflznrsealzrlssem.
In verband met de indiening van
het ontwérp-Marchant c.s. tot ver
hooging van de minima der onder-
wijzers-jaarwedden, verneemt men,
dat vóór de indiening daarvan over
leg is gepleegd met de leiders vfn
het salaris-comité en met enkele
organisaties, die niet hiertoe belmo
ren, o. a. den Bond van Nederland
sche Onderwijzers. Bij dat overleg
bleken de belanghebbenden zélf de
voorkeur te geven aan den nu geko
zen vorm van bet ontwerp: de ver
hóoging der minima. De bepalin;,
dat alle gemeentelijke verordeningc.
in zake de onderwijzers-wedden vóói
1 Januari 1918 herzien zullen moeten
worden, achtte men mede met het
toezicht van Gedeputeerde Staten op
die herziening voldoenden waar
borg, dat de verhooging aan alle
onderwijzers ten goede zal komen.
A*nbested(ngAi), rerkooptngen, enz.
ZIERIKZEE, 16 Maart. Notaris H.
J. van Nouhuys verkocht heden al
hier heden in liet openbaar onroe
rend goed te dezer stede, als:
Huis en erf, aan de Ravenstraat,
met schuur en erf, aan het Gat van
Westen, in massa voor f 2525; buis.
en erf aan de Breedstraat, voor
f 695huis en erf, aan dm Molen
straat, voor f 685; dito aldaar, voor
f 275. i i iim
Da „La Camptae".
Het Haagsche Corr -bureau meldt:
Wij meenen ie weten, dat volgens
de bemanning van liet getorpedeerde
stoomschip „La Campine" dit chip
getorpedeerd is in de vaargeul, tril
veilig kon worden gevaren, mar., d...
volgens dc Duitsche lezilig de toipc-
deering zou zijn geschied jn het ver
boden gebied.
Verbod ran verwerken van tarwe
en rogge als veevoeder ea verbf van
gebrntk als zoodanig.
De minister van landbouw, nijver
heid en handel heeft bepaald, dat
met ingang van lieden verboden is,
behoudens zijn bizondere toestem
ming:
l5. tarwe en rogge te verwerken
als voedermiddel voor dieren;
2'. tarwe en rogge onverwerkt of
verwerkt ongemengd of gemengd met
andere stoffen als voedermiddel voor
dieren te gebruiken.
Hen sehat vevoidon.
De legende wil, dat er onder het
z.g. Loterij huis op den Dam te Am
sterdam een schat verborgen ligt.
Zoo hardnekkig was het geloof daar
aan, dat bij den verkoop van 't huis
zelfs de voorwaarde werd gemaakt,
dat een cventueele schat, welke ge
vonden zou worden, aan de firma
Peek Cloppenburg, de eigenaresse
van 't nieuwe gebouw zou toevallen.
En ziet, er is inderdaad iets gevon
den! In een ruimte onder een kelder
troffen werklieden, die de slooping
verrichten, vier ijzeren kistjes aan,
drie lichte en 1 zware.
De vermoedelijke schat werd spoe
dig in de safe vail Peek Cloppen
burg weggesloten, waarna dc ope
ning plaats heeft.
