ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE,
Maandag 1 Januari 1917.
TWEEDE BLAD,
(Z I erlkzee8ch«
C o u r a n t
ABONNEMENT.
Prijs per drie maandent 1,30.
Franco per po»t- 1,60
Voor het buitenland pet jaar- 10,
Afionderljjke nummer»- 0,06
Verschjjnt Maandag, Woensdag en Vrydag
73ste JAARGANG.
Ne. 9949
Diraotüup i A. J. DE LOOZE Jr.
ï)ltgo96r*-HoofdftdaoltHP i A. FRAMKEL.
ADVERTENTIEN.
Van 14 regels f 0,40
Elke regel meer -0,10.
Reclame* per regel t - 0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Inxending op den dag ran uitgave vóór £.80 ure.
TERUGBLIK,
- .Wederom heeft de aarde haar
vasten, eeuwigen kringloop om hel
licht- en warmtegevend hemellichaam
hetwelk wij zon noemen, voor de
zooveelste maal volbracht.
En djaarmede behoort weer een
jaar lot de geschiedenis der uiensch
il eici?
Een jaar vol nameloos wee en ont
zettende ellende.
Ons schoon werelddeel bloedt uil
dnizende wonden, die de vrecselijkste
aller oorlogen Europa geslagen heeft
en nog dagelijks 6laat.
Rouw, diepe rouw heerscht in alle
sleden, dorpen en vlekken der oor
logvoerende Stalen.
Oe gevallenen en verminkten zijn
niet meer bij duizenden, maar hij
millioenen te tellen.
Bij stroomen is hel bloed der men-
sche'n vergoten geworden.
Moge God, de Schepper van liet
groolsch Heelal, die eens den men-
sclien gaf het groote gebod: „Gij zult
niet dooden", met het menschdom
mededoogen hebben, verhooren de
vurige beden, die uit zoovele harten
tot Zijn verheven Troon opstijgen en
doen ophouden den alles verterenden
en alles vernietigenden oorlog.
-Moge Hij-den volkerenhaat uit-
blusschen en den zoo innig verbeiden
vrede spoedig doen wederkeeren.
Opdat wij ons allen vreedzaam
kunnen wijden aan onze aardsche
bestemming je werken voor het heil
der gemeenschap en te arbeiden aan
onze zedelijke en geestelijke voorbe
reiding, voor liet leven, hetwelk ons
aan de overzijde van het graf wacht.
Wij zullen niet in chronologische
volgorde de feiten weergevendie
in het 1111 verstreken oorlogsjaar
hebben plaats gegrepen.
Deden wij het, het zou worden een
dorre opsomming van veldslagen,
lucht- en zeegevechten, van gemaakte
gevangenen en behaalde buit, van
genomen en heroverde dorpen Ook
zouden wij daarbij telkens moeien
vermelden de wreede cijfers der ge-
gesneuvelden en gekwetsten.
Vandaar dat wij ons sléchts zullen
beperken tot een vermelding van de
gewichtigste gebeurtenissen.
Beginnen wij met de mededëeling,
dat nog twee staten I11 Europa zich
aan de zijde der Enlente geplaatst
hebben, en daardoor liet twijfel
achtig voorrecht genieten tot de oor
logvoerenden te behooren, .te weten
Portugal en Rumenië.
Portugal had op üe in de Portu-
geesche havens voor anker liggende
Duitsche schepen beslag gelegd. Deze
schepen hadden namelijk bij het uit
breken van den oorlog gemeeifd een
veilig toevluchtsoord te vinden in de
havens van den neutralen Pprtugee-
schen staat. Maar zij hadden geheel
buiten den waard gerekend, die
Groot-Brittannië heet. Dit machtig
rijk oefende op het kleine Portugal
zulk een drang uit, dat op een ge
geven oogenblik de Portugeesche
regeering zich genoopt gevoelde de
Duitsche schepen zonder eenigen
grond weg te kapen. De Duitsche
regeering protesteerde tegen dien
.wiilekeurigen met het volkenrecht
Jjtrijdigen maatregel, en eischte op
heffing er van. Tevergeefs. Portugal
volhardde bij het door hem gepleegd
onrecht, waarop voor Duitschland,
dat meerdere grieven tegen Portugal
had, de maat vol was. Het verklaarde
aan Portugal den oorlog, hierin ge
volgd door zijn bondgenooten.
Er waren, gelijk gezegd, voor
Duitschland nog meer redenen om
op Portugal ernstig vertoornd te
wezen:
I. De Portugeesche regeering had
aan de Engelsche troepen tot vier
malen toe den doortocht door Mo
zambique bewilligd.
II. Zij had er in toegestemd. da'
Engeland van hel aan Portugal toe-
bëhoorend eiland Madeira, '11 steun
punt voor zijn vloot had gemaakt.
III. Zij had geschut, oorlogstuig,
en zelfs een todpedoböot aan Enge
land verkocht.
En wat Rumenië betreft, deze staat
had indertijd zich hij het bondge
nootschap, hetwelk tusschen Duitsch
land, Oostenrijk en Italië gevormd
was, vrijwillig aangesloten. Hadllalië
voordal het uil hoop op territoriale
winst de zijde der geallieerden koosj
liet bondgenootschap eerst opgezegd,
Rumenië verklaarde, loen het Rus
sische leger de (Boekowin'a was bin
nen gerukt en dicht bij zijn grenzen
stond, zonder opzegging van bond
genootschap aan Oostenrijk den oor
log. Maar het heeft voor zijn trou
weloosheid ernstig moeien boeten.
Het grootste deel toch van Rumenië
met inbegrip van zijn hoofdstad, Boe
karest, bevindt zich op dit oogenblik
in handen van de Centralen.
De toetreding van Portugal en
Rumenië' tot de Entente heeft tol 1111
toe voor de geallieerden geen -of
weinig voordeel opgeleverd.
Inzonderheid van het laatste rijk
hadden zij liooge verwachtingen ge
koesterd. -
Zij meenden, dat Rumenië met zijn
kersversche weluitgemste troepen de
weegschaal van den oorlog terstond
naar de zijde der Entente zou doen
overslaan. --
Want een beslissing op het oor
logsveld was noch aan het, Westelijk,
noch aan lief Zuidelijk, nocli aan
hel Oostelijk front verkregeir ge
worden.
Wel liet'het zich in den aaiivang
van het jaar aanzien, dal de sterke
vesting Vet-dun, de sleutel van Parijs,
in handen der Duitschers zon vallen,
die zich reeds van verschillende
forlen en omliggende dorpen hadden
meester gemaald, maar de Fran-
sclien, die inet laaie standvastigheid
de vesting dapper verdedigden, her-,
overeten de meeste forten en dorpen."
Ook aan de Soinnie waren do
Franschen, ondersteund door Engel
sche troepen, onderscheidene malen
gelukkig in hunne krijgsbedrijven.
Gebruik makend van de omstan
digheid, dat de Duitschers sterke
legerafdeelingen aan het Westelijk
front onttrokken en naar '1 Oostelijk
gevechtsterrein gezonden hadden, be
stormden zij, na de Duitsche loop
graven en versterkingen in puin ge
schoten'te hebben, de Duitsche linies
en maakten zich daarbij van lal van
dorpen meester. Het gelulde hun
evenwel lot nu toe niet liet Duitsche
fronl te doorbreken.
De Engelschen namen, nadat zij
schoorvoetend algemecnen dienst
plicht in hun land hadden ingevoerd,
aan de krijgsverrichtingenvooral
aan de Somnie, thans ook zelve meer
deel. Zij gevoelden zich daartoe wel
gedrongen, wilden zij den machtigen
invloed niet verliezen, dien zij in 't
kapittel der Entente bezaten.
Aan het oproer, hetwelk in Dublin,
de hoofdstad van Ierland, door toe
doen van het geheim genootschap
der Sinu Jfeiners was uitgebroken,
maakten zij op bloedige wijze een
einde. De leiders van den opstand
werden, na voor den krijgsraad
terecht te hebben gestaan, doodge
schoten. Zelfs de zoo sympathieke
figuur van Sir Roger Casement
moest zijn vurige liefde voor liet
verdrukte Iersche volk met den dood
boeten.
Op het front aan de Isonzo waren
de Italianen in hel algemeen niet zoo
voorspoedig ais de Franschen en
Engelschen bij Verdun en aan de
Somme. .Wel gelukte hel hun 11a
langdurige vruchlelooze pogingen
zicli van liet bruggehoofd van Goerz
en een paar dagen daarop van 'de
stad van dien naam. meester ie
maken, maar veel verder kwamen
zij ook niet.
Hel Oosteiirijkscli Offensief tegen
Italië, hetwelk aanvankelijk niet een
zeer gunstigen uitslag bekroond werd
moesi echter, toen Rusland 11a de
Oosteiuijksche legers verslagen en
toegebracht, zegevierend 'in de Boo-
kowina en in Galicië binnenrukte,
worden opgegeven, omdal een groot
deel van de Odslenrijksche troepen
die in Italië vochten, bp de door de
Russen bedreigde punten thans drin
gend noodig was. Een gevolg hiervan
was, dat al de door de Oostenrijkers
in Italië behaalde voordeelen voor
hen weer verloren gingen.
Op den Balkan deelde Montenegro
liet lot van tiet dooi de Centralen
overwonnen Servië. Zijn hoofdstad,
Cettinje, werd, nadat door de Oos-
tenrijksche troepen de berg Lowlzen
genomen was, door deze bezet. Hel
dappere volk der Zwarie Bergen
legde de wapenen neer.
'I Grieksche volk niet den Koning
aan de spits wilde dat Griekenland
zicli niet in den oorlog zou mengen
en verklaarde zich bereid een jegens
de Entente welwillende neutraliteit
te willen belrachten. Maar de Ge
allieerden waren daarmede niet te
vreden. Zij deden alle moeite den
Koning en zijn Ministers tot deel
neming aan den strijd ie bewegen,
natuurlijk aan de zijde van de En
tente. Zij waren zelfs van gevoelen,
dal Griekenland wegens zijn bond
genootschap met Servië daartoe ver
plicht was. Maar tie Koning, hierin
gesteund door de raadslieden van de
Kroon, achtten het niet in 'stands
belang de zijde der geallieerden te
kiezen. VeniZelos, 'n bekend Grieksch
staatsman, was evenwel van '11 ander
gevoelen. Deze staatsman, die meer
lette op de belangen van de gealli
eerden dan op die van zijn vader
land, had 't Troyaansche paard der
geallieerden in Saloniki binnen ge
haald. Deze maakten van Saloniki
een operatiebasis voor hun troepen.
Honderde in Saloniki wonende fami
lies werden op last van den Fran
schen generaal Sarrail, die het hevel
voerde over de troepen der gealli
eerden le Saloniki, uil hun woningen
gezel en gevankelijk weggevoerd. Bij
dil alles bleef het echter niet. De
eilanden Imbros, Lemnos, Mytilene
en Korfoe werden successievelijk
door de troepen der Entente bezet.
De gealliëerden besloten Gallipoli
te ontruimen, omdat zij daar toch
niet opschoten met hun aldaar ge-
statiomjeerde legermacht. Vandaar;
dat deze te Saloniki aan land werd
gezet.
Griekenland en zijn Koning ver
droegen al deze schendingen van
's lands souvereiniteit met bewon-
deringswaardigen heldenmoed. Zij
gaven er dc voorkeur aan al de
vernederingen te verdragen, dan aan
dc zijde der Entente le vechten. Zelfs
leverden zij op een ultimatum aan
den Franschen admiraal hun Vloot
uit. Het volk echter, inzonderheid
liet leger, hetwelk den ridderlijken
Koning zeer verknocht was, werd fel
verbitterd op de Entente. En die ver
bittering verminderde niet, toen de
bescheiden, Waaruit de ware gevoe
lens en bedoelingen der diplomaten
van de gealliëerden ten opzichte van
Griekenland duidelijk bleken, onthuld
werden. Een Ooslenrijksche duikboot
namelijk had een stoomboot aange
houden, en daarop een Engelschen
koerier, genaamd kolonel Napier, en
liet Engelsche Parlementslid,- kapi
tein .Wilson, gevangen genomen. Ge
noemde koerier 1111, had bij zijn
arrestatie een zak met depeches in
zee geworpen. Die zak werd opge-
vischt. En de inhoud van tal van
depeches werd wereldkundig ge
maakt. Een secretaris van het Engel
sche gezantschap le Athene schreef
o. a. dat het beste zou wezen deli
Koning van den troon te stooten en
Venizelos tot President der repu
bliek uit te roepen. Een ander diplo
maal noemde de Grieken de ellen
digste honden, die men zich kan
voorstellen. En meer depeches van
dergelijken voor de Grieken weinig
vleienden aard werden gepubliceerd.
Men kan zicli levendig voorstellen,
dal die publicatie elk Grieksch ge
moed van verontwaardiging deed
trillen.
iVenizelos inziende, dn' 1
van welslagen in zijn heilloos streven
Griekenland in den verschrikkelijken
oorlog aan de zijde der Enlente te
betrekken, verliet met zijn volgelin
gen de Grieksche hoofdstad, en ont
plooide op liet eiland Creta dc vaan
des opstands. Die opstand werd dooi
de gealliëerden begunstigd. De, op-
- standelingen, die een nieuwe regee
ring instelden, vormden een zooge
naamd leger van vrijwilligers en ver
klaarden aan de Centrale Staten den
oorlog. Van deze oorlogsverklaring
werd niet de minste nota genomen.
Slechts eenige Grieksche eilanden
vielen van de wettige regeering af.
Verreweg het grootste deel van.het
Grieksche volk bleef zijn Koning
trouw. Dit kwam heider aan 'l licht
loen de gealliëerden, wijl de Koning
hun eisch tot uitlevering van al het
oorlogsmateriaal pertinent weigerde
in te willigen, ter ondersteuning van
i dien eisch troepen le Athene deden
landen. Er ontstond een bloedig ge
vecht met het Grieksche leger, waar
van 't gevolg was, dat de troepen der
gealliëerden zich terugtrokken en in
scheepten. Tal van Venizelisten wer
den te Athene gevangen gezet. De
gebeurtenissen te Athene noopten dc
Entente tot een nog scherper op
treden ten opzichte van Griekenland.
De havens werden geblokkeerd, zoo
dat er geen schip in of uit kon.
Nieuwe eischen werden gesteld. Het
heet, dat de Koning, die ingewilligd
heeft. Hoe ook, de gealliëerden heb
ben wel 't kleine Griekenland kunnen
vernederen en inbreuk maken op zijn
rechten van souvèreinen staat, maar
zij hebben met dat al niet hun doei
bereikt, Griekenland te nopen hun
zijde le kiezen. Integendeel, zij heb
ben teweeggebracht, dat hel Griek
sche leger hun vijandig gezind is en
voor de troepen van generaal Sarrail
te Saloniki een voortdurend gevaar
oplevert. Die troepen, welke uit een
mengelmoes van allerlei naties be
staan, hebben te Saloniki tol nu toe
nog weinig uitgericht. Alleen dc Scr-
.viërs, die er een deel van vormen,
hebben, doordat zij Mouastir op de
Bulgaren veroverd hebben, iets ge-
praesteerd.
Na een bijkans twee en een half-
jarigen V>orlog is de, feitelijke toe
stand in Europa titans zoo>, dai de
Centralen in 't bézii zijn van België,
Noord-Frankrijk, Polen. Servië,
Montenegro en verreweg '1 grootste
deel van Rumenië, terwijl de Entente
de Boekowina en een zeer klein deel
van Galicië bezet houdt.
Ter zee heeft de machtige vloot
der Entente, inzonderheid die van
Engeland niet aan de hooge ver
wachtingen, die van haar gekoesterd
werd, beantwoord. I11 aantal verre
supérieur boven die van dc Centralen
heeft zij geen enkele beslissende over
winning weten le bevechten. Noch
bij Doggersbank, noch in het Skagc-
rak heeft zij haar supérioriteit he-
wezen. Wel heeft zij met het doel
de Centrale Staten uit te hongeren,
belet, dat over zee levensmiddelen en
andere benoodigdheden in de havens
van die staten werden ingevoerd.
Maar zij heeft niet kunnen verhinde
ren, dat ondanks deblokkade een
handelsduikboot tweemalen de reis
naar Amerika heen en terug heeft
■volbracht. Poogde men van de zijde
der Entente door uithongering de
Duitsche natie toi overgave te nood
zaken, een poging, die tot nu toe
vrij wel als mislukt is te beschou
wen, van de zijde der Centralen werd
een ander wapen gebruikt om in de
landen der Entente gebrek te doen
Ontstaan. Al dè koopvaardijschepen
namelijk, die aan de Entente toebe
hoorden of die .waren naar Enge
land of Frankrijk of België vervoer
den, werden door de Duitsche duik-
boötendie allengs in aantal en
geduchtheid toenamen, in den grond
geboord. Het gevolg hiervan was, dat
er groot gebrek aan laadruimte ont
stond. Men kwam voor iiet vervoer
der vrachten schepen tekort. Zoodat
ook de bevolking der staten van de
gealliëerden begint te ondervinden,
behoeften niet 111 voldoende mate te
kunnen verkrijgen.
Niet alleen op 't land, niet slechts
op en onder de zee werd de oorlog
gevoerd, maar ook hoog boven 111.
de lucht. Menig luchtschip heeft zijn
koenen tocht naar Engeland's hoofd
stad met zijn totalen ondergang moe
ten boeten, menige dappere vlieger
werd naar beneden geschoten en
stortte morsdood ter aarde.
Zoo heeft dan deze rampzalige
wereldoorlog, woedend op verschil
lende en vaak ontzettende wijze,
meer dan lwee-en-een-half jaar ons
met de beschaving gezegend wereld
deel, geteisterd.
Geen lichtstraal van Vrede brak
'door en verhelderde het door de
oorlogswolken verduisterde firma
ment.
Ford's vredes-expeditieschoon
mei de beste bedoelingen onderno
men, leed, strandend op de klip
van feilen volkerenhaat, jammerlijk
schipbreuk.
Millioenen waren reeds gesneuveld.
Millioenen reeds waren voor hun
leven verminkt.
En nog steeds duurde hel orrtzet-
teride bloedbad voort.
Dagelijks vielen de arme slacht
offers van den wreèden oorlog bij
duizenden.
Totdat op de vleugelen van de
lelegraaf de tijding kwam: Boeka
rest is gevallen.
De val van Rumenië's hoofdstad
bracht teweeg, dat de vier verbon
dene staten te weten, Duitschland,
Oostenrijk, Bulgarije en Turkije, lot
die der Entente een nota richtten,
waarin zij voorstelden door onder
handelingen gezamenlijk een einde
aan den oorlog te maken:
Een onverwachten steun kreeg dat
voorstel van dc zijde van den presi
dent der republiek van de Vereenigde
Staten van Amerika. Deze namelijk
richtte een nota tot al de oorlog
voerende Staled, waarin hij hen uit-
noodigde de voorwaarden mëdo le
deelen, waarop zij den vrede zouden
willen sluiten.
üe gewichtige slap van Wilson
ondervond blijkens dc talloozc tele
grammen van adhacsfe allerwege,
niet in liet minst in Nederland, leven
dige sympathie.
Door de regeeringen van Zwitser
land en Zweden werd Amerika's stap
warm ondersteund.
Vermoedelijk zullen andere staten
in Europa dat lofwaardig voorbeeld
volgen.
De zaak van den vrede is thans
aan het rollen.
Vurig hopen' wij, dal dc heilige
zaak des vredes in het belang van
liet zwaar beproefde menschdom
thans haar beslag krijgt, zoodat 1917
zich Looien kan met den eerenaam
van het vredesjaar.
Een Eagelsohe landing gevreesd
Ben oorrespondent van De Tijd in
België schrijft:
Ofschoon de officieele legerberiohten
er weinig melding van maken, kruisen
den joDgsten tijd herhaaldelijk Engelsche
vliegtuigen langs de Belgische kust. Zjj
laten niet altjjd bommen vallen eu
schijnen meer op verkenning uit.
Van hun kant blijven de Duitsohers
de verdedigingswerken in de duinen en
de daarachter gelegen stellingen ge-
legeld versterken. Nieuwe bezettings
troepen zjja aangekomen en overal
wordt nieuwe artillerie in stelling ge
bracht. Opmerkelijk is ook het groot
aantal kanonnieis, thans in de buurt
vau Knooke en Zesbrugge gelegerd en
meest behoorende tot de marine.
Uit gesprekken eu zekere teekenen
is mij gebleken, dat de Duitsohers vroeg
of laat een poging tot landen van
Engelsche troepen aan de Belgisohe
kust verwaohten. Of het weder opvatten
vau een dergelijk plan, dat rëeds voor
heen in Engelsche maritieme en militaire
kringen schijnt te hebben bestaan, maar
dat nooit werd uitgevoerd, .moet worden
geweten aan de jongste regeerig<H>
verandering in Engeland, immers hf
