ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 22 November 1916
EERSTE BLAD.
RECLAMES.
Vulpenhouders,
Strandvonderij.
Bruinbrood.
Marktplaatsen.
Oorlogsoverzicht.
NIEU WSTIJDINGEN.
Uit Sts<i 82 Proviacie
(Z lerlkzeeschft
C o u r n t).
ABONNEMENT.
Prys per drie maandenf 1,80.
Franco per po»t- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afsoitderljjke nummer»- 0,06.
Verschynt Maandag, Woeuidag en Vrjjdag.
73sto JAARGANG. N«. 9933
Ciraotaun It. J. DE LOOZE Jr.
Uitaa^^H^ofdradaotayri FONKEL.
"Dit nummer bestaat alt 2 bladen.
ADVERTBNTIEN.
Van 14 regel» f 0,40
Elke regel meer- 0,10.
Reclame» per regel 0,15
By contract belangryke korting.
Inzending op dag *an uitgavw rdór H,9Q ure.
1-5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
in groote s o r i e er tng en ver
schillende prijzen.
ONDERDEELEN voorhanden.
Ileparatien spoedig gereed, bij
Boekhandel
8. OCHTMAN ZOON,
Hoek Appelmarkt, Zierikzee.
Rechthebbenden op: 4 vaten petro
leum, gemerkt ^B, m B,
B en
B, benevens 2 vaten lynolie, gemerkt
gevi8cht nabjj
6409
H. L. 2570 en AVIS 6
den ingang der Nieuwe Haven dezer ge
meente, worden voor de eerste maal
opgeroepen zich aan te melden by den
Burgemeester van Zierikzeeby wien
dit strandgoed is aangebracht.
De BURGEMEESTER van Zibkikzie;
Gezien de circulaire van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, van 16 Novem
ber j 1no. 51938/36;
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
het dien Minister gebleken is. dat de in Z Exc.
circulaire van 2 dezer, no. 26703/36, afd. Rijks
bureau, van de distributie van graan en meel,
opgenomen bepaling:
„dat bruinbrood voortaan voor ieder, doch
„uitsluitend op broodkaarten verkrijgbaar is",
in verschillende gemeenten verkeerd i« begrepen.
Naar aanleiding daarvan brengt de Minister
nog eens nadrukkelijk onder de aandacht, dat
thans goen ander bruinbrood mag worden ver
kocht, dan dat, wat óp broodkaarten wordt
verstrekt. A.an ieder, die bruinbrood wenscht te
betrekken, zal derhalve een bruinbroodkaart
moeten worden uitgereikt.
Zierikzee, den 20 November 1916.
De Burgemeester voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CR4YESTEYN
VAN RENGERSKERKE
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee;
Gelet op artikel 126 der Algemeene Politie
verordening voor deze gemeente;
Brengen ter algemeene kennis, dat met ingang
van heden door hen voor marktplaats tot ver
koop van Varkens is aangewezen de Varremarkt
en tot marktplaats van Rundvee de Schalthaven.
Zierikzee, den 22 November 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRAYESTEYN VAN
RENGERSKERKE, Burgemeester.
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
Gisterenavond 0111 negen uur is
Franz Jozef, Keizer van Oostenrijk
en Koning van Hongarije in den
ouderdom van 86 jaar te Schönbrau
na een kortstondig lijden overleden.
De hoogbejaarde, zwaar beproefde
vorst was ontegenzeggelijk de popu
lairste souvemn van Europa. Zijn
verscheiden op dit voor Oostenrijk
fe. moeilijk tijdsgewricht is een zwaar
verlies. Hij had nog zoo gaarne het
sluiten van den vrede beleefd. Maar
het mocht niet zoo zijn. Een Hoogere
Wil had anders bestemd. Hoog stond
hij hij zijn onderdanen aangeschre
ven tot welken stand zij ook mochten
behooren en welken godsdienst zij
ook mochten belijden. Rechtvaardig
en verdraagzaam was hij het toon
beeld van een souverein. Zijn nage
dachtenis* zal dan ook bij zijn volk
steeds in cere blijven.
Op liet Westelijk gevechtsfront
hebben de Duitschers Grancourt, 't
welk de Engclschen Zaterdag ver
overd hadden, weer heroverd.
Zijn op t Oostelijk oorlogsterrein
de Servische, Russische, 1-ransphe,
Engelschc en Italiaanschc troepen
Monastic, de eerste Servische stad
nabij de grens binnengerukt, ander
zijds kunnen de Oosteurijkschc, Duit-
sche-en Hongaarsche troepen op een
door hen behaald voordeel bogen,
'I welk uit een militair oogpunt ruim
schoots tegen het verlies van Mona
stic opweegt. Zij lubben namelijk
Crajova, de hoofdstad van Westelijk
Wailachije bezet. I)e in iiel vak van
Orsova vechtende Rumeniërs loo-
pen 1XU grool gevaar gevangen te
worden genomen, daar hun de terug
tocht is afgesneden.
'1 Leger van generaal Falkenhayn
is na den moeilijken overtocht over
het Randgebergte nu tot diep in
Rumenic binnengedrongen.
De gezanten van Duilsebiand,
Oostenrijk, Bulgarije en Turkije heb
ben van de Entente aanzegging ont
vangen om Athene lieden to*verinten.
Het is een stout stukje om in een
onafhankelijken staat zich bovenden
regeerenden souverein te stellen
want alfeen deze heeft het recht den
gezanten van vreemde staten hun pas
te geven. Maar wat beteeken 1 'I recht
der kleine volken bij de En ten le 1
Niets. Zij speelt er mee, gelijk de kat
met de muis.
Het recht is tegenwoordig in
Europa zoek.
Want noch de geallieerden, noch
de Centrale Staten eerbiedigen liet.
Dit ziet men ook aan België, waai
de bevolking weggevoerd en genood
zaakt wordt arbeid te verrichten. Dit
is in strijd met het volkenrecht. En
Duilschland had, wetend i stiefkind
van "Europa te zijn, zich deze in
breuk op hel volkenrecht zeker niet
mogen veroorloven. Het werpt daar
mede zijn eigen glazen in.
In de haven te Archangel zijn
eenige Russische met munitie be
laden schepen door ontploffing ver
nield. .Vele gebouwen zijn daardoor
ingestort en vele menschcn hebben
daardoor 't leven verloren, 't Aantal
dooden bedraagt 310, he. aantal ge
wonden is 19 offiebren, 137 soldaten
en 131 inwoners.
De liga van de vreemde volken
in Rusland heeft aan den Engcl
schen Minister Asquith .een telegram
gericht, waarin zijn tusschcnkofiisl
wordt ingeroepen voor de Linnen,
Balten, Lilaucrs, Polen, Joden en
Oekrainers, die door toedoen van de
Russische regeering weggevoerd, ver
hongerd, weggekwijnd en uitgeplun
derd zijn. Zij herinnert den Bril-
schen Minister aan deze 97 millioen
mensehendie ontzettend moeteji
lijden en hartstochtelijk verlangen
naar de erkenning en toepassing van
hun menschenréchtcu.
Anatole Eranee heeft zicli uitgela
ten, dat bij 'l Fransche volk I eer-
langen naar vrede grool is. Wij, in
Frankrijk, twijfelen er niet aan. dal
wij eindelijk de overwinning zuilen
behalen. Maar '1 schijnt, dat aan deze
overwinning de gehccle mannelijke
kracht van Frankrijk moet worden
opgeoffoiaT Ik weet niet, zcide hij,
of een schrander diplomaat dit laat
ste bloedvergieten niet aan ons ge
marteld land besparen kan door een
diplomatieke overwinning, die de
strategen ontlast.-De vrede zou wel
licht niet meer zoo ver zijn, indien
men van den cenen knnl te kennen
gaf, dat men bereid was naar ilert
anderen rustig te luisteren. Maar ber
gen van lijken stapelen zich op
elkander. Igder "hatelijk woord van de
leiders der regcering vermoordt hon
derdduizenden. De mènschlieid wil
geen woorden van haat en woede
meer hooren, haar ooren zijn liet
giftig geschreeuw moede geworden,
teder verlangt naar de heniclsche
muziek van den vrede. Het verlangen
van moeders, vrouwen en kinderen
is, dat de echtgenoot, de vader weer
zal terugkecrc.il en aan haar tafel
zitten. Als de mannen weer in de
werkplaatsen, in de fabrieken, in de
kantoren zullen zijn teruggekeerd,
zullen niet meer de namen worden
gevierd van hen, die hen in den oorlog
geleid hebben, maar wel de naam
van hem, die hen uit de liet van vuur
en Ijzer, van moord en bloed weder
naar huis bracht, de naam van den
mali, die don vrede bracht. Wie zat
deze man zijn?
NED.-INDIË.
Aan boord van den torpedojager Lynx
zijn door do ontploffing van eon vosdings-
pijp, welke uit oud materiaal bestond,
2 inlanders gedood, 2 Europeanen en 8
inlanders ernstig gewoód.
FRANKRIJK.
Van 1 October af krijgen do ambte
naren, beambten en werklieden van den
Frauechen staat, die vaat zijn aangesteld
en wier inkomen 6000 frank per jaar
niet overschrijdt, een jnarlijksche toelage
van 200 frank voor ieder derde en vol
gend kind onder 16 jaar.
Van denzelfden dag af tot aan bet
einde van den oorlog outvangen die amb
tegareu, beambten en workliedoü, wier
inkomen 3500 frank per jaar niet te
boven gaat, behalve de hierboven ge
noemde toelage een van ieder 100 frank
voor bet oudste en bet daarop volgende
hunner kinderen.
De jaarlijkecho uitgaven voor den per
manenten toeslag voor bet derde en vol
gende kind wordt op 11 millioen frank
gestelddie voor den kiadertoeslag tijdens
den oorlog op 30 millioen frank.
Hoezeer deze uitgave onder de tegen
woordige omstandigheden aanzienlijk ge
noemd mag worden, meent de Fransche
regeering nochtans, dat zij bare vergoe
ding zal vinden in de toeneming van
het geboortecijfer.
NEDERLAND.
NIEUWEDIEP. Op de terreinen van
'8 Rijkswerf vonden een paar adelborsten
Zondagmorgen het lijk van den sergeant-
majoor bottelier D8 M., werkzaam aan
het Koninklyke In3tit:ut van de Marine.
Het lijk bad een wondje aan don slaap,
waardoor de mogelijkheid niet is buiten
gesloten, dat de overledene ten gevolge
van den wind en de gladheid is gevallen
Wel was overal zand gestrooid, maar
door den feilen wind woei dit spoedig
weer weg. Vorder is een 19-jarige jongen,
J., sinds Zaterdagavond verdwenen. Men
vermoedt, dat bij, toen b|j een boodschap
deed, door een wiudvlaag te water is
gewaaid. Maandag heeft men den ge-
heelan middag gedregddoch zonder
resultaat.
VGRAVENHAGE. De persoon, die
zich Zondagmorgen op het stationsplein
alhier voor een dame uitgaf, doch door
een inspecteur van politie ontmaskejd
werd, en zich later met een revolver door
het hoofd schoof is een zekere Haf
komstig uit Purmerend. Hy ging altyd
netjes gekleed. By een fioaucieele instel
ling te Purmerend hoeft hy den diefstal
gepleegd van een paar duizend gulden.
Met den trein was hij naar Den Haag
vertrokken. Het geheele gestolen bedrag
werd nog op hem gevondeD, behalve
een kleinigheid, waarvoor hy vermoedelijk
de revolver heeft gekocht en de reis
kosten betaald.
ROTTERDAM. De landbouwer W. G.,
wonende aan den Veenweg alhier, ont
dekte ln den afgeloopen Dacht, dat er
in een schuur op zijn erf was ingebroken
en dat een man bezig was een paard te
stelen. Hij kleedde zich aan, begaf zich
naar de schuur en greep den inbreker,
die door hem overmand en in de schuur
aan een stijl vastgebonden werd. De
politie, telefonisch gewaarschuwd, ver
scheen om dexj inbreker over te nemen,
't Was de losse workman J. M. V., die
bekend heeft het voornemen gehad te
hebben een paard uit de schuur te stelen.
DINTELOORD. Door het vertrek van
den odelachtbareu heer R. Bakker, is
als tydelijk wethouder benoemd de heer
J. Bom Mz. 1»
MAASTRICHT. De aardewerkfabriek
„De Sphinx" is gedurende deze week
stopgezet wegens gebrek aao grondstoffen.
Ruim 2600 arbeiders zyn daardoor werk
loos.
EINDHOVEN. Bij de wed. Smite,
logementehondeter alhier, diende zich
een kostganger aan, die vriendelijk en
gastvrij ontvangen werd.
Toen hy den volgenden dag was uit
gegaan, voorgevende te gaan werken
aan de PhilipsfabriekeD, vermiste de
weduwe een partijtje eigareü, terwijl een
commensaal zijn beste costuum, be
nevens zilveren horloge, ontstolen was.
De politie zoekt don njan.
DIESEN (N.-Br.) Alhier zijn Maandag
morgen de schuur en stalling van de
Zuid-Bevelandeche Heidemaatschappij,
bewoond door A. de Rijke, goheel afge
brand; 56 stuks hoornvee, 9 paarden, 4
schapen en 56 kippen kwamen in de
vlammen om. Mede ging een groot?
partij hooi en graan verloren. Veizekerii g
dekt gedeeltelijk do schade.
Algemeene Ontwikkeling.
ZIERIKZEE, 22 Nov. lit de beneden
zaal van het Hö'el „Juliana" trad gisteren
avond voor een zeer talrijk publiek al?
spreker op dr. Fn derik van E:den.
De voorzitter van bovengenoemde vf,r-
eenigiDg, mr. H. Potvliet, deeldé mede,
dat op verzoek vau eenige leden dr. Van
Eeden was uitgenoodigd alhier een spreek
beurt te vervullen. Uit de zeer groote
opkomst der leden blijkt, dat die enkele
leden .met hun wensch hebben uitge
drukt een algemeen verlaDgeb. Hij heette
hierop den spreker hartelijk welkom.
Deze zeide, dat hij eerst voornemens
was te spreken over „Wijsheid van Ooet
en West", maar dat hij van plan ver
anderd is. Hij^zal over heel Lts anders
sprekeD, over ieW, dat hem na aan het
hart ligt en meer belang zal inboezemen.
Wel heeft het te maken met de wijsheid
van Oost en West. Hij wil namelijk de
groote vraag bespreken, of wij zuilen
voortleven, als hot oogenblik gekomen
is, hetwelk wij sterven noemen. Dit is
een zaak, die ons allen na aan het hart
gaat. In den regel loopen wij losjes over
deze vraag heen. Als ineu ouder wordt,
gaat men vaak deuken om hetgeen aan
de overzijde van het graf is. Als men
jong is, deukt men er niet aan, dat er
eens een einde aan ons aardsch bestaan
komt. Spreker, die niet ondor den invloed
van een bepaalde leer staat, heeft de
volle zekerheid verkregen, dat met het
vergaan van het lichaam wij niet op
houden te leven.
Na uitgeweid te hebben over atomen,
electronen en ionen komt spreker tot het
resultaat, dat al wat is, zich oplost in
beweging, in trillingen. Ér zijn trillingen
die wij niet kunnen waarnemen, omdat
wij de zintuigen er niet voor hebban.
Licht is trilling. Warmte is trilling. Ook
electriciteit is trilling. Electrische tril
lingen gaan mtt ongeloofelijke snelheid.
Men kan ze niet waarnemen. Maar on
mogelijk is het niet, dat de mensch nog
eens iu het bezit van een zintuig geraakt,
waardoor hij in staat is zo te kunnen waar
nemen. Wij leven in een wereld van
trillingen.
Wij menschcn zijn kinderen van God,
deelen van de Alziel, den eeuwig leven
den Schepper van het heelal. Ouzo geest
is onvergankelijk. Het idee van onsterfe
lijkheid wordt, gelijk spreker aantoont,
door den Oosterling voorgestaan. In
Azië en bij alle Oostersche volken is de
eerbied voor de afgestorvenen de aller
eerste plicht vau den mensch.
Na den dood blijft een fijner lichaam
over. Uit een lager bewerktuigd wezen
kan zich ontwikkelen een hooger be
werktuigd wezen. Dat fijne lichaam
noemt men schim, geest of ziel. De schim
is het wezen, dat nablijft en zich aan
ons kan manifesteeren.
Hierop werd van het spiritisme en
van Miss Thompson, eou bekende medium,
gewag gemaakt. Tal van bizonderheden
werden door spreker omtrent het spiri
tisme medegedeeld.
Van do gelegenheid tot het stellen
van schriftelijke vragen werd door eenige
bezoekers gebruik gemaakt. En deze
vragen werden door spreker zooveel
mogelijk beantwoord.
Met het voordragen van eenige ge
dichten besloot spreker zijn niet alle-
daagsche eigenaardige leziüg. Wij hadden
iets nieuws te hooren gekregen. En niet
alleen het onderwerp boeide het audi-
dorium, maar ook de wijze, waarop
spreker zijn overtuiging wist in te
kleeden.
De voorzitter dankte onder eon leven
dig en Lftitelyk applaus den spreker
voor den leerzamen avond, en riep hem
een tot weeïzienB toe.
Alvorens de bijeenkomst te sluiten
merkte de voorzitter op, dat in den
laatsten tijd vele jongens en meisjes be
neden den leeftijd van zestien jaar de
bijeenkomsten bijwonoD, hetgeen strydig
met het reglement is. Illj hoopte dat
dit niet meer zou voorkomen, zoodat het
bestuur niet behoef le over te gaan tot
maatregelen van wering.
Waterleiding Schouwen—Dulvoland.
In da Woensdag LI. ten Ra ad huize
le Zierikzee gehouden vergadering
van het Wnterleidihgcomité voor
Schouwen en Duivcland, waarvan wij
reeds ter loops in dit blad melding
maakten, werd door den Directeur
van l Rijksbureau voor Drinkwater
voorziening, den heer J. van Oiden-
borgh, een uitvoerig verslag uitge
bracht omtrent den stand van de
door dezen tak van dienst ten be
hoeve van de drinkwaterleiding ver
richte werkzaamheden en werd meer
in het bizonder mededeel Mig gedaan
omtrent dc resultaten, welke ver
kregen waren.
Met genoegen kan worden gecon
stateerd tdat het ontwerp zoover
gereed is, dat het rapport met dc
daarbij le voegen teekenmgen en
kaarten spoedig in druk zal verschij
nen, waardoor de gegevens, thans ter
kennis van het Copu'té gebracht,
j openbaar gemaakt zullen worden.
Met goedvinden van hel waterïei-
dingcomilé kunnen wij omtrent het
plan hel volgende niededeclen.
Het hoofdbuizennet loopt van het
pompstation, dal bij de prisc d'eau
in de duinen onder Haamstede ont
worpen is, over Burgh, Seroosker-
ken, Moriaanshoofd, Nieuwerkerkc
Schutje) en Kcrkwervc naai* Zierik
zee en 'zet zich van hier af voort
langs Capelle (met n aftakking naar
Ouwerkerk. Nicuwerkerk en Oostér-
land naar Bruinisse. Van Burgh- af
is een tweede leiding ontworpen over
Haamstede, Renessc, Noordwelle
Oudendijk. Scharendijkej Lpo pc r ska-
pelle, Brijdorpe, Nicuwerkerk. Zon-
uemaire, JDreischor en Schuddebeurs
eveneens naar Zierikzee. Tusschen
Nicuwerkerk en Zonaemaire is een'
aftakking naar Brouwershaven ge
projecteerd. Bovendien geeft 'l plan
nog een verbindingslciding aan tus
schen Noordwelle cn Serooskerkc,
en één tusschep Zönnemaire cn
Schuddebeurs over Noord gouwe.
In T buizennet, waarvan de totaal
lengte rond lid K M bednaagt, zullen
ruim 500 brand kranen worden aan
gebracht.
Lr zal geen afzonderlijke water
toren worden gebouwd, daar, over
eenkomstig het denkbeeldaan de
hand gedaan door het lid van liet
Waterleiding-Comité, den heer C. L.
de Vos tot Nedcrveen Gappel, het
hoogreservoir, dat een inhoud ver
krijgt van 500 M3., zal geplaatst wor
den in den St.-Lievens-Monslci'torCii
le Zierikzee.
Bij 'L ontworpen buizennet, waar
van hel beloop hierboven iu hoofd
trekken is aangegeven, zal ruim 82 °o
van de bevolking kunnen aansluiten
en worden later nog enkele uit
breidingen aangebracht dan zal
89 °/o vau dc bevolking in dc gelegen
heid zijn water van dc leiding le
betrekken. Voor liet overige gedeelte
der bevolking behoeft echter, naar
ons.bleek, aansluiting niet geheel
uitgesloten le zijn, doch dit zal veelal
slechts aansluiting kunnen verkrij
gen, indien de belanghebbenden zich
daarvoor hooger dan normale finaii-
ciëele opofferingen willen getroosten.
Wij hopen onze lezers, zoodra liet
rapport is uitgekomen, nadere inlich
tingen omtrent hét plan te kunnen
verstrekken.
BURGH. In de dezer dagen gehouden
ve rgader h g van het Ziekenfonds „Helpt
EÏk ander" bleek uit het verslag van den
penningmeester, dat het tegoed van do
Vereeoiging bedraagt een som van f1196,
van welko eom f 1100 was belegd in do
Boerenleenbank „Haamstede" en f 96 op
de Rijkspostspaarbank.
Besloten werd over de maanden
December, Januari en Februari weder
geen contributie van de leden te innen.
Ondanks deze gunstige bepaling kan
idgoval van ziekte aan de leden toch
eene wekelijksche uitkeering van vyf
gulden worden verleend.