ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 22 September 1916
iZIerikzeesche
C o u ra ti l|c
ABONNEMENT.
Prijs per drie maandenf 1,30.
Franco per post-1,60
Voor het buitenland per jaar- 10,
Mconderljjke nummers- 0,05
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrjjdag
73ste JAARSAW6.
Ko 9907.
Dipeoteiipi A. J. DE LOOZE Jr.
UitgafOP.He«Mradiolaw i a. FrXnKEL.
ADVERTENT1EN.
Van 1—4 regelsf 0,40.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel - 0.15
Bjj contract belangrijke korting.
Inzending op d«n dag ran uitgave rdór 9.30 >ir«
TWEEDE BLftö,
Uit Stad en Provincie.
NIEU WEK KERK; 21 Sepl Heden
morgen had op de boerderij van den
heer V. M. Iv. een ongeval plaats
dat gelukkig goeil is nfgoloopen
maar dat tot waarschuwing kan
strekken en daarom hier medegedeeld -
wordt. Men was aan liet dorschcu
en had wegens den regen den motor
in de schuur gereden. Een knechtje
en een meisje stonden op den tas in
de schuur, onder den nok, om de i
schoven at' te gooien. Toen dat af-
werpen opeens ophield, ging een van
de anderen, die beneden stonden, naar
hoven 0111 te kijken, wat er haperde j
en zag tot zijn schrik beide personen
in vergevorderden graad van be
dwelming. Vooral hel knechtje was
al ver weg, zoodat het veel moeite
kostte om tiem bij te brengen en de
Itulp van dokter Schutter moest wor
den ingeroepen. Na 'n paar uur was
hij weer bijgebracht. De afgewerkte
gassen van den benzinemotor waren
opgezogen tot boven in de schuur en
luidden hun giftige werking zoo nood
lottig uitgeoefend. Dat men dus voor
zichtig zij!
ST.-PHILIPSL'AND. De Sl.crl. be
vat de wijziging der statuten van
de landbouwvereeniging „St.-Filips-
land", gevestigd alhier.
STAVENISSE. LM. Woensdagmor
gen vergaderde alhier het uitvoerend
deel van liet bestuur der coöperatieve
suikerfabriek „Zeeland". .Verschei
dene bietenverbouwers waren opge
komen. De directeur, dr. Van Ginne-
ken, gaf verscheidene mededeelingcu
en verschillende vragen werden door
hem of door 't bestuur beantwoord.
Verscheidene reeds toegetredenon
vermeerderden hun genomen aandee
len en ook traden eenige nieuwe aan
deelhouders toe.
De cursus in Huislioudboekhou-
den, dien de heer Buijze zal geven
aan eenige dochters, zoowel uit den
boeren als uit den burgerstand, zal
aanvangen op Zaterdag 30 Sept. a.s.,
des namiddags om 2 ure, in 't „Huis
van Nassau" te Zierikzee.
SCHERPENISSE. Met de bedoe
ling alhier een geitenfokvereenigiug
op te richten zal alhier in den loop
der volgende week de heer Wiskerke
van Oud-Vossemeer optreden; waar
in den laatsten tijd de geit van zoo n
groote beteekenis is geworden, mag
voldoende belangstelling verwacht
worden van de zijde der belangheb
benden.
OUD-VOSSEMMER. Tot in den
loop van den zomer werd hier uit
stekend gezorgd voor het verkrijgen
van regeeringsvarkensvleesch, maar
toen is men daarmede gestaakt. .Van
de zijde der belanghebbenden wordt
nu weer uitgezien naar den tijd, dat
men opnieuw regeeringsvarkens voor
deze plaats beschikbaar krijgt.
'Algemeen hoort men de klacjit,
dat bij liet rooien van aardappelen
zeer slechte resultaten verkregen wor
den; enkele uitzonderingen zijn er;
zoo zelfs, dat men van enkele kavels
tol 100 H.L'. per gemet rooit. De
prijzen zijn hoog en voor vele gezin
nen zal de aankoop van wintervoor
raad heel wat hoofdbrekens kosten.
ST.-'ANNAL"AND. Als een bewijs;
dat het aan den directeur van de
coöp. beetwortelsuikerfabriek „Zee
land", dr. .Van Ginneken, gelukt was
aan 't kleine publiek, dat Woensdag
in de „Gouden Leeuw" aanwezig was
de overtuiging te geven, dat de zaken
der nieuwe onderneming er goed
voorstaan, diene dat er 11 nieuwe
aandeelen werden genomen. Met de
33 reeds vroeger genomen aandeelen
maakt dat 44 en voegen we daarbij
de aandeelen der boeren, die niet
onder onze gemeente wonen, maar
toch hun bieten hier leveren, dan
wordt het getal meer dan 50. De
vergadering werd geleid door den
heer O. Snijjders. 1
RKCHTZ AKEN.
MIDDELBURG. Voor de rechtbank
alhier wordt Vrijdag (i October be
handeld de zaak tegen den Heihaas-
v. 11. uit Viissingen, beklaagd van
bel veroorzaken van den dood van
den werkman V., door op 12 Mei j 1.
Ie Wemeldinge eenige onder zijn'toe
zicht staande werklieden 1c gelasten
een rioolbuis van ongeveer 1700 K.G.
te doen opliijsfchen, waarbij iiel
liijschtouw, dat later van ondeugde
lijke kwaliteit bleek te zijn. is ge
broken en de buis op V. lerecHt
kwam, die den halswervel brak en
eenige oogenhlikkcn 11a het gebeurde
overleed.
De koopman De S. uit Koe
wacht, thans gedetineerd alhier, is
gedagvaard 0111 op Vrijdag 29 Sep
tember voor de rechtbank le ver
schijnen als verdacht van schaking
van een meisje uit deze gemeente.
De rechtbank alhier veroor
deelde heden (Vrijdag) de 20-jarige
G. .1. S., die bij zijn vader inbrak en
al het geld wegnam, tol twee maan
den gevangenisstraf met aftrek van
liet voorarrest.
ONDERWIJS.
BURGH. Door Gedep. Stalen van
Zeeland is aan deze gemeente vrij
stelling verleend van de verplichting
lol liet geven van onderwijs in liet
vak, vermeld onder letter 1 in art. 2
der wet tol regeling van liet lager
onderwijs (de vrije en ordeocfenin-
gen der gymnastiek), voor een tijd
vak van één jaar, eindigende 31 Dec.
1917.
NI EU WERKER K. Rij de op 19
en 20 dezer te 's-Gravenhage ge
houden examens voor stuurlieden bij
de groole stoomvaart slaagde o. a.
voor zijn tweeden rang de lieer .1.
M. Waale, geb. alhier.
ANNA-JACOBA-POLDER. De lieer
J. Verlare, onderwijzer alhier, heeft
voor zijn benoeming als tijdelijk on
derwijzer aan de bizondere school te
Rruinisse bedankt en zijn benoeming
als volontair aan de bizondere school
te Kruiningen aangenomen.
Landbouw en Veeteelt.
STAVENISSE. De aardappeloogst
alhier is zeer verschillend met het
vorige jaar. De opbrengst loopl llians
uiteen van 40 tot 100 li l. gemiddeld
wel niet meer dan 00 H.L terwijl
men verleden jaar gemiddeld zeker
110 H.L'. per gemet had.
KERKNIEUWS
Oud-Geref. Kerk.
SCHERPENISSE. Door de lidma
ten zijn gekozen tot ouderling dc
heer D. Keur en tot diaken de heeren
G. Kleppe en L'. Keijzer.
Marine en Leger.
De luitenant ter zee 3e k!„ D. H
de Jong, geh. le Zierikzee, dienende
aan boord Hr. M'. „Hertog Hendrik"
wordt 1 October a.s. ter beschikking
gesteld en vertrekt 20 October d. a. v.
per s.s. „Sindoro" naar Oofl-Indië.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 2i September.
Zlerlkiee. Geref. Kerk. 'h Voorm. half elf ore
en avonds half zeven ure, Leesdienat.
Ohr. Geref. Kerk. 'sVoorin. d«. Wisse, 'snaai.
Leeskerk en 's avonds, ds. Wisse (Op den ge
wonen tijd).
Oud-Geref. Gemeente, Breeatraat. 'i Voorm.
half tien are, 's nam. tweo ure en avonds zes
ure, Leeskerk.
Luthersche Kerk. Voorm. tien ure, Geen
dienst.
Evangelisatie (tijdelijk Lntherache Kerk),
's Avonds half zeven ure, Geen dienst.
Evangelisatie Jeruöl. 's Voorm. tien ure en
's avonds half acht are, Gewone dienst.
Keikwerve. Herv. Kerk. 's Voorm. half elf
are, ds. Bl&nkert.
Seroo&kerke. Herv. Kerk. 's Voorm. half elf
ure, ds. Adriani (Oogstpreek).
Burfh. Herv. Kerk. 's Voorm. half elf ure,
ds. Straatsina van Eikerzee.
Protestantenbond, 's Voorm. half elf ure, ds.
De Jongh van Zierikzee, in de gemeentekamer.
Keneas®. Herv. Kerk. 's Nam. drie ure, ds.
v. d. Nieuwenhuizen.
Noord wel Je. Herv. Kerk. 's Voorm. half elf ure,
ds. v. d. Nieuwenhuizen.
Hamnntode. Hotv. Kork. 'n Voorn, half elf ure,
ds. .Tapchon.
Geref. Korb. 's Voorm. half elf ure en 'n nam.
drie ure, ds. Brouwer.
Öud-Qoref. Kerk. 's Voorm. half elf ure en
'snara. drie nre, Lees.V®\(.
Eikerzee. Herv. KorK' 'sNam. drie ure, ds.
Straatsina (Doopsbediening).
Geref. Kerk. Voorm. half elf uro en 's nam.
drie ure, Leeskerk.
Brouwershaven. Herv. Kerk. 'a Voorm. tien
are (nieuwo tjjd), dr. Proost.
Geref. Kork. Voorm. half tion ure en 's nam.
tweo ure (oude tjjd), Leendienst.
Zonnemalre. Brw. Kerk. 'sVoorm. half elf
uro, ds. De Leur (Doopsbediening).
Geref. Kerk. 's Voorm. half elf ure on 's nam.
drie ure, ds. Hoek.
Noordgonwe. Herv. Kerk. 's Voörm. half elf
ure, ds. Van Doorn.
Drofsebor. Herv. Kerk. 'sVoorm. half elf ure,
ds. v. d. Griend (Oogstpreek).
Oawerkerk. Herv. Kerk. 's Voorm. half elf
ure, ds. Pijnkoker Hordjjl: (Oogstpreek).
Nienvrerkerk. Herv. Kork. 's Nam. drie ure,
ds. Waardenburg van'Bruinisse.
Gerèf. Kerk. 's Voorm. half elf ure, ds. Klum-
per; 'snara. drie nre, Leesdienat en 's avonds
half zeven ure, ds. Klumper.
Oud-Geref. Kerk. 's Voorn, tien ure, 'snam.
drie ure en *s avonds half zeven ure, Leesdienst.
Oosterland. Herv. Keik. 'sVoorm. tien ure
en 'snara. half drie ure, dr. Weeda(Oogstpreek).
Geref. Kerk. 'sVoorm. half elf ure, 'snam.
drie uro en 's avonds zeven ure, Leeskerk.
SirJanBland. Herv. Kerk. 's Vóorm. half elf
ure, ds. Peter en 's nam. twee ure, idem (Doops
bediening).
Brnlnlaae. Herv. Kerk. 's Voorm. half tier ore,
ds. Waardenburg eu 'snam. twee uro, Leeskerk.
Goref. Kerk. Voorm. half tion ure en
's nam. twee ure, Leeskerk.
Geref. Gemeente. Voorm. negen ure, 'snam.
twee ure en 's avonds vjjf ure, Leeskerk.
Oud-Geref. Kerk. 's,Voorin. tien ure, 'snam.
drie ore en 's avonds zes ore, Leeskerk.
Evangelisatie, 's Voorm. half tien ure, Gewone
dienst; 'snam. twee Zondagsschool en
'8 avonds zes' ure, Volkasamenkomst.
St.-Filips!and en Tholen.
St.-Filipsland. Herv. Kork. 's Voorm. half elf
ure, Geon dienst en 's nam. drie ure, ds. Loran.
Oud-Gerof. Kerk. 'sVoorm. tien ure, 'snam.
drio ure en 's avonds zes ure, Leeskerk.
Tholon» Herv. Kerk. 's Voorm. half elf ure,
ds Steenbeek en 's nam. drie ure, ds. Enklaar
(Doopsbediening).
Gerof. Kerk. 's Voorm. half tien ur*, 'snam.
twee ure en 's avonds zes ure, Leeskerk.
Geref. Gemeente, 's Voorm. half elf ure, 'snam.
drie ure en 's avonds zeven ure, ds. Jansse.
St.-MaaErtensdljk. Herv. Kork. 's Voorm. halt
elf nre, ds. Broekors én 'snam. drie ure, Lee*kerk.
Oud-Geref. Gemeente, 's V#iorm. half elf uro,
'snam. drie ure en 's avonds half zeven ure,
Leeskerk.
Poortvliet. Herv! Kork. 'sVoorm. half elf ure,
ds. De Gids van Goedoreedo en 's nam. drie nre,
ds. Verschoor.
Geref. Kerk. 's Voorm. half elf ure en 's nam.
drie ure, de heer E(e Graaff; 's avonds zeven ure,
Leeskerk.
Ond-Voiftemeer. Herv. Kerk. 'sVoorm. half elf
ure, ds. Vaandrager van Pesse en 'snam. drie
nre, Geen dienst.
Geref. Kerk. 'sVoorm. half elf ure, 'snam.
drie nre en 'r avonds half zeven ure, ds. Nieboer
van Krabbéndjjke.
Seherponlsae. Herv. Kerk. 'sVoorm. half elf
ore, Leeskerk en 's nam. drie uro, ds. Steenbeek
(Collecte Ziekenfonds).
Oud-Geref. Kerk. 's Voorm. half elf ure, 's nam.
drie ure en 's avonds half zeven ure, Leeskerk.
Stavenluse. Herv. Kerk. 'sVoorm. half elf nre,
ds. Kamsteeg en 'snara. drie ure, Leeskerk.
Oud-Geref. Kerk. 'sVoorm. half elf nre, nam.
drie ure en 's avonds half zeven ure, Leeskerk.
St.-Annaland. Herv. Kerk. 'sVoorm. tien ure,
ds. De Bres (Doopsbediening) en 's nam. drie
ure, idem (Afscheidsrede).
Geref. Kerk. 's Voorm. half elf ure, 's nam.
drie ure en avonds zeven ure, Leeskerk.
Adres va; antwoord op de troonrede.
Het gewijzigd ontwerp-adres van
antwoord op de Troonrede van de
Eerste Kamer luidt als volgt:
Mevrouw!
1. De Eerste Kamer der Staten
Generaal z;fg weder met levendige
vreugde Uwe Majesteit, vergezeld van
Zijne Koninklijke Hoogheid den
Prins der Nederlanden, tc midden
der Volksvertegenwoordiging.
2. Met Uwe Majesteit zijn wij
dankbaar, dat de vrede voor ons volk
behouden bleef.
3. Hel was ons aangenaam van
Uwe Majesteit dc verzekering te mo
gen ontvangen, dal de betrekkingen
met alle mogendheden van vriend-
schappelijken aard zijn.
4. Met onverdeelde instemming en
grpole voldoening namen wij kennis
van het vaste voornemen van Uwe
Majesteit om. ook in hét vervolg de
ichten 11a te komen, die aan een
neutrale natie, door liet volkenrecht
zijn opgelegd. Waar Uwe Majesteit
vast besloten is onze onafhankelijk
heid te verdedigen en naar ver
mogen onze rechten te handhaven,
tegenover wien liet ook zij, zijn wij
er len volle van overtuigd, dal hei
geheelc Nedcrlandsche volk vastbe
raden achter Haar staat.
5. Voor de belangrijke mededeclin-
gen aangaande den algemeenen toe
stand van ons land en tie overzce-
schc gewesten, in hel bizonder wal
betreft de militaire en economische
aangelegenheden, beluigcn wij onze
erkentelijkheid.
(i. Hel verheugde ons van Uwe Ma
jesteit te riiogen vernemen, dat op
tal van plaatsen in Nederlandsch-
Indië door ingezetenen van allerlei
landaard is betuigd gehechtheid aan
het Nederlandsclic gezag en bereid
vaardigheid 0111 daarvoor persoon
lijke en geldelijke offers te brengen.
7. Uwe Majesteit kan rekenen op
onze toewijding bij liet vervullen van
onze taak.
8. Wij stemmen van ganscher harte
in met de bede, dat God ons ooit in
dezen zorgvollen tijd moge bijstaan.
HaaropdrQvIiig.
Het Kamerlid Spiekman heeft
naar Het Volk meldft, de volgende
vraag gesteld aan den Minister van
justitie:
Is binnenkort le wachten de indie
ning van een wetsontwerp tot beteu
geling van de willekeurige en her
haalde opdrijving van de woning-
huren, waaraan in toenemende mate
een groot deel der bevolking, niet
slechts 111 de grootste steden, doch
ook pp andere plaatsen, onderworpen
is, leidende tot ondragelijke verhou
dingen?
VrQe Zaterdagmiddag.
I11 de dorpen op liet platteland
van Noord-Brabant, vooral in den
Zuid-Oosthoek, wordt thans geleide
lijk de vrije Zaterdagmiddag inge
voerd, vooral om de menSchen 111
staat te stellen zich meer aan tuin.
en akkerbouw le kunnen wijden!
John Bnll orer ons laad.
Hel laatsle nummer van het L011-
dénsche weekblad John Ruil van
Horatio Boltomley, houdt zich in zijn
hoofdartikel andermaal niet ons land
bezig. Men herinnert zich, wat wij
verleden week hebben medegedeeld
over 't weinige aanzien, dat dit blad
in ernstige Engelsche kringen geniet
maar ook over den invloed, dien dit
in demagogische taal gestelde blad
op zijn honderdduizenden Engelsche
lezers moet hebben.
Het artikel gaat eigenlijk over „een
aanbod van den Kaiser". Bottomley,
„weet", dat de Duitsche keizer langs
officiëelen weg naar een wapenstil
stand tracht. Het loopt met Duitsch-
land op een eind. Het heeft liaasl
geen goud meer, en zonder goud kan
het niets koopen, „zelfs niet in Hol
land". Met zijn bondgenooten verliest
het dagelijks 33000 man, toevallig
evenveel als de entente, maar dc
entente heeft veel meer menschclijk
materiaal om de verliezen aan le
vullen. Aan Bottomley's cijfers hocfl
men niet te twijfelen. Hij weel het.
Maar nu opgepast, zegt hij. De kei
zer is de arglist zelf. Gelukkig, Bot
tomley, waakt en zal zijn duister
komplot uitbrengen. Daartoe eerst '11
herinnering aan iets, dat zijn lezers
zeker vergeten zijn, misschien is het
zelfs nooit goed tot hem doorgedron
gen, zegt hij. E11 nu komt hei:
„En dal is, dat Duitschland in zijn
dollen stormloop naar Parijs niet
alleen Luxemburg en België lic.eft
geschonden, maar dat het ook door
een deel vaii Nederland is gegaan.
Zijt gij verrast? Nu, kijk dan eens op
de kaart en let op die kleine strook
Nederland aan de Duitsche grens,
waar de stad Maastricht ligt. Daar is
liet, waar de vuile voeten van de
Hunnen op .weg naar de hoofdstad
van Frankrijk hebben geloopenl Ik
zal mij niet ophouden met te onder-
zoekcn'ol' hun inval weerstaan kon
zijn, zooals de'dappere Belgen het
hebben gedaan. Genoeg is het te
zeggen, (lat hel niet gebeurde".
Maar Bottomley wil dat nu laten
voor 'l geen 't is. Wat hem aangaat
is do toekomst. Hij zal nu zeggen,
wal het plan van den keizer is. „Hij
weel, dal hij in elk geval op den
Rijn' moet terugtrekken, en hij wil
dat doen, onder dekking van een
wapenstilstand, limgs denzelfdcn weg
als hij is gekomen - teil volle we
tende, dat hem nooit moer zat worden
toegestaan door Nederland te trekken
en wetende ook, dat, waar die uit
gang hem is afgesneden, zijn terug
tocht ernstig in gevaar is". Engeland
moei er nu voor waken, dat niet
de Duitschers dien gemakkclijken
weg naar den Rijn kunnen nemen en
lijd krijgen hun verdedigingswerken
daar in orde te brengen.
„Ik heb", gaat Bottomley voort,
„met Holland reeds eenige ronde
woorden gewisseld" (het stuk van de
vorige week), „nu heb ik iets anders
le zeggen, en wel dit: wat dc om
standigheden mogen geweest zijn, die
hel er toe brachten de Duitsche troe
pen in Augustus 1914 door Maastricht
te laten trekken, het mag en liet zal
hun niet toelaten, terug te keeren.
Hel is de plicht der Engelsche rc-
geering, zonder een oogenblik te
dralen le dien einde afdoende waar
borgen te eischen en te verkrijgen.
Onze gezant in Den Haag moet last
ontvangen een nota aan de Nedcrl.
regeering te overhandigen, waarin '11
besliste verbintenis wordt verlangd,
dat zij zich tegen' een verder betreden
van haar grondgebied zal verzetten,
en onze hulp daarbij wordt toegezegd
en dan den anderen kant het volko
men duidelijk tc maken, dat, wordt
die verbintenis niet aangegaan, of in
geval zij wordt geschonden, onmid
dellijk iusschen ons een staat van
oorlog zal ontstaan. En terwijl die
nota overwogen wordt, zou die kleine
vloot, die onlangs voor Piraeus an
kerde, nuttig werk doen met langs
de open kust van Holland te zwer
ven Ik voor mij ben altijd van ge
voelen geweest, dat van den dag af
aan. dat Duitschland de onzijdigheid
van Luxemburg en België schond,
wij van elke verplichting waren ont
slagen om liet grondgebied van Ne
derland le eerbiedigen, en wij dade
lijk onze troepen er door naar
Antwerpen hadden moeten laten
rukken".
Na deze „ronde woorden" aan ons
adres houdt Bottomley zich verder
met Duitschland bezig. Slechts één
vrede is mogelijk: als Duitschland
zich onvoorwaardelijk onderwerpt.
En dan zullen de voorwaarden, die
het worden opgelegd, zijn: hel Duit
sche Rijk gesplitst in verschillende
staten onder gouverneurs, door de
entente benoemd; de Duitsche vloot
Iusschen Engeland en Frankrijk ver
deeld of bestemd als kern van inter
nationale politie; het Duitscher leger
opgeheven; een oorlogsschatting van
stavast; Turkije van de kaart weg
gevaagd; de Duitsche kolonies Ius
schen de entente verdeeld, enz.
Maar dat die fabel van het door
trekken van dc Duitschers over Ne-
derlandsch gebied 1111 nog zoo brutaal
wordt opgedischt! E11 de toon van
dat blad tegen ons land!
Crlslsaltgaren.
Voorloopige berekeuiiig van de crisis-
uitgaveu ten bate van den staat gedurende
het tjjdvak van 30 Juli 1914 tot 31 Juli
1916.
De kasvoorsohotten aan de koloniën
buiten rekening gelaten en na aftrek
van de loopende voorschotten aan ge
meenten, Rjjksgraanhandel en Rijkskunit-
meststoffenhandelis de Rijkskas in
bovengenoemd tijdvak achteruitgegaan
met f 470,000,000.
Hiermede komt, naar raming ten laste
van tekorten op den normalen (gewonen
en buitengewonen) dienst van de jaren
1914,1915enl916(tot dusver) f54.500.000.
