ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Zaterdag 22 April 1916.
DERDE DLAD.
BRIEVEN UIT ZIERIKZEE.
NIEUW STIJDINGEN.
OostenrJJk-Hongarye.
Uit Stad en Provincie.
CZ lerikzeesche
C o u r a n t J.
ABONNEMENT.
Prjj» per drie maandenI 1,80.
Franco per poit- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Aftonderlyke nummert- 0,06.
Veriohjjnt Maandag, Woenidag en Vrjjdag
72ste JAARGANG, No 9843
Diraolaun A. J. DE LOOZE Jr.
UHf nap-Naofdptdaetur A. FrIikEL.
ADVERTENTIE N.
Van 1—4 regel»1 0,40.
Elke regel meer- 0,10.
Reclamei per regel - 0,16.
By contract belangrijke korting.
Inxending op den dag ran uitgave vóór 1.IO ure.
Voor me ligt een ingezoncten stuk van
den heer Perrcls, 't \velk ik eenigc dagen
moest laten liggen, alvorens in de ge
legenheid te zijn hpl te beantwoorden.
Ik begrijp volkomen, dat genoemde
heer, een der tweelingen, die te dezer
stede het zaad der sociaal-demokratie
kwistig uitstrooien, in de hoop, dat het
ontkiemen en vooral vruchten zal af
werpen, 't niet aangenaam /vond, dat 't
ware doel van de in het leven geroepene
coöperatieve Verbruiksvereeniging in 't
juiste -licht werd gesteld.
Naar mijn overtuiging toch was dat
doel ik wil niet zeggen uitsluitend,
maar toch in hoofdzaak meer van poli
tieleen dan van economischen aard.
Immers de vele pogingen sedert jaren
reeds door tal van socialistische spre
kers te dezer stede aangewend om bier
het socialisme' te doen wortelschieten,
hebben grootendeels schipbreuk geleden.
Zij hebben niet tolt 't resultaat geleid,
hetwelk men er zich van voorgespiegeld
had.
Toen ingezien werd,, dat op die wijze
het socialisme hier nimmer zou veld-
winnen, werd ter bereiking van het ge
stelde doel, een andere weg ingeslagen,
zij het ook een zijweg.
Onder de vlag van onvervalschte en
goedkoope waren, van zuivere maat en
goed gewicht werd te dezer stede op
het zoo gunstige tijdstip, dat tengevolge
van den oorlog al de levensbehoeften
in prijs waren gestegen, genoemde coöp.
Verbruiksvereeniging in het leven ge
roepen.
Als dit middel de menigte tot het
socialisme te brengen niet helpt, dan
helpt niemendal.
De sociaal-dcmokratische stichters ho
pen namelijk, dat velen, die tot nu toe
geheel buiten het socialisme staan, aan
gelokt door die mooie veelbelovende vlag
tot de genoemde coöperatie zullen toe
treden, die geheel in socialistische han
den, daarom juist 'n uitnemende kweek
plaats voor het socialisme is.
De massa toch doorgrond het ware
doel van de gestichte coöperatie niet.
Want in de statuten van de coöp.
Verbruiksvereeniging wordt van het
socialisme en de Sociaal-Demokratische
Arbeiderspartij geen woord gerept.
Dc naam zelfs werd daarin angstvallig
vermeden.
Men sprak heel onschuldigjes, maar
heel slimmetjes van het steunen van de
arbeidersklasse in haar politieken vak-
bewegings- en coöperatieven strijd.
De eenvoudigen van geest worden
daardoor op een dwaalspoor gebracht,
want zij begrijpen niet, dat hiermede
bedoeld wordt de S. D.A.P. en de met
haar samenhangende of de uit haar
voortvloeiende organisaties.
En hierin ligt juist de groote volks
misleiding.
Want aan Patrimonium, Nederlandsch
.Werkliedenverbond en andere niet-soci-
alistische arbeiders-organisaties zullen
de tien procent van dc zuivere winst,
die ingevolge de statuten van de coöpe
ratie voor de politieke actie bestemd
zijn, niet gegeven worden.
Zij dienen voor dc S.D.A.P. en de
socialistische vakbewegingen.
Zij dienen voor de verkiezingen van
heeren socialisten voor Tweede Kamer,
Prov. Staten of Gemeenteraad, voor het
steunen van werkstakingen, en voor dè
socialistische propaganda.
Het was me, geachte heer Perrels.
te doen dit eens duidelijk naar voren te
brengen, opdat de toeleg, waarmede de
coöperatie werd in het leven geroepen,
eens algemeen begrepen wordt.
Wat de economisch zijde der kwestie
betreft, hiervan wensch ik alleen dit
tc zeggen, dat ik geen tegenstander van
coöperatie ben, maar dat ik met het
oog op haar dure exploitatiekosten aan
haar levensvatbaarheid in kleine ge
meenten ernstig twijfel.
Zierikzee, April 1916. BRINIO
L\ Tichtner, een Oostenrijksch infon
lerie-soldaat werd eenigc dagen geleden
plotseling krankzinnig. Mei een Brow
ning en zijn dienstgeweer vuurde hij op
de manschappen in hel wachtlokaal der
kazerne, van wie verschillende da
delijk dood neervielen. Daarop 1 schoot
hij twee uur lang naar builen op straat
en doodde en verwondde nog verschil
lende menschen, zonder dal liet den
militairen of de brandweer, die hem
met drie stralen te lijf ging, gelukte
zich van hem meester te maken. Ticht-
ner, die 'n heele kist munitie gereed had
gezet, kon zestig scholen lossen, voor
het eenigen brandweerlieden gelukte,
hem te bereiken en le binden. De zieke
werd daarop naar een krankzinnigen
gesticht vervoerd. Tol op lieden telde
men negen dooden, terwijl verscheidene
andere personen gewond werden
Hel Staatsblad maakt een regeerings-
order openbaar, waarbij dc lijdsreke
ning van 1 Mei tot 30 September een
uur wordt vervroegd en dus hier met 1
Mei de z.g. zomertijd 'n aanvang neemt.
ITALIË.
De Secoio meldt, dal een hevige brand
de kathedraal van Andria in de provincie
Apulië heeft verwoest. Het in 1016 be
gonnen bouwwerk is volkomen verloren
gegaan. Ook het bisschoppelijk paleis
schijnt verloren te zijn. De bisschop
kon slechts met moeite gered worden.
De brand dreigt zich over de geheele
stad te zullen uitbreiden. Als kunstwerk
had de kathedraal een groote waarde,
NEDERLAND.
ROTTERDAM. Dc 23-jarige manden
maker J. van H., kwam aan den politic
post iu de Claes de Vrieselaan alhier
meedeelen, dat hij zijn vroegeren meisje,
de 17-jarige W. K., in haar woning
van het leven had willen berooven en
haar met een mes verschillende verwon
dingen had toegebracht. De manden
maker werd in bewaring gehouden. Bij
onderzoek bleek, dat hel meisje, dat
niets van hem wilde weten, twee ver
wondingen in dc linkerborst, beide van
niet ernstigen aard, en een wond aan
de linkerhand is toegebracht.
Algemeene Ontwikkeling.
ZIERIKZEE. Donderdagavond verga
derde ten huize van den heer Verwer
de vereeniging „Algemeene Ontwikke
ling". Bij ontstentenis van den voor
zitter, mr. Potvliet, werd dc vergadering
geleid door ds. Dc Roodc. Na lezing
der notulen werd door den secretaris-
penningmeester, den lieer H. J. van
Nouhuys, rekening en verantwoording
gedaan- van het door hem gehouden
beheer. De heeren dr. Van dei- Kwast
en Heimbach zagen de rekening na, cn
bevonden haar in orde, waarop zij, slui
tende met een batig saldo van f 203,64
werd goedgekeurd.
Aan hel bestuur werd in overweging
gegeven Fredrik van Eeden voor de ver
vulling van een spreekbeurt uit le noo
digen. en een spreker tc doen optreden
die het Zionisme zou behandelen.
Niets meer aan de orde zijnde, werd
de vergadering gesloten.
BROUWERSHAVEN. Alhier is een
partij hout, bestaande uit 100 battings
planken, delen cn wrakhout, aange
spoeld, benevens een pak Engelschc
brieven.
BRUINISSE. In /le Donderdag ge
houden gemeenteraadsvergadering, die
door alle leden, behalve den heer De
Koniijg, werd bijgewoond, werd na voor
lezing en goedkeuring der notulen mede
gedeeld, dat was ingekomen:
Een brief van Gedep. Stalen, houdende
mededeeliiig der goedkeuring van 'l ko
hier van den II. O. en dat van de Hon
denbelasting.
Een door Gedep. Staten goedgekeurd
raadsbesluit betreffende verhuring van
grond aan L'. van den Boo.
Idem een brief, inhoudende mededec-
ling van het Kon. goedgekeurde besluit
in zake salarisregeling van burgemeester
en secretaris.
Ingekomen was ook het proces-ver
baal der kasopneming, waarbij alles in
orde was bevonden en in kas was
f 7638,61.
Ingekomen is het verslag van Burgem
n Weill, over den loesland der gemeente.
Dil zal aan de raadsleden ter inzage
ondgezonden worden.
Een brief, inhoudende verzoek van
nslemmiiig met eén adres van den ge
meenteraad tc Nieuw-Leusden, om een
bepaling in de onderwijswet te verkrij
gen. dat de onderwijzers twee jaren
hunne betrekking aan een school moeten
epvuTlen, eer zij op een andere plaats
benoembaar zijn. Dit wordt voor kennis
geving aangenomen.
Medegedeeld werd het verslag van den
secretaris der commissie lol wering van
schoolverzuim.
Ook was ingekomen het verslag van
het hoofd der school omtrent den toe
stand van hel onderwijs op de openb.
school. Dil zal den leden Ier lezing wor
den rondgezonden.
Op een adres van J. C. van Vcssem,
verzoekende zijn zoontje, dat lijdt aan
idiotie, voor rekening der gemeente in
een geslicht le doen verplegen, werd
afwijzend beschikt, overeenkomstig het
advies van Burgem. en Weth.
Door A. Kik Thz. was een verzoek
gedaan tot afsluiting van een slop met
een deur en evenzoo door de Wed. J.
Olte tot afsluiting van een slob. Beide
verzoeken werden ingewilligd tot we
deropzegging, met bepaling, dat de om
wonenden ten allen lijde den vrijen
locgang tot dc sloppen iiebben.
Van het burgerlijk armbestuur was
de rekening toegezonden over 1915, Deze
wordt in handen gesteld der commissie
van onderzoek.
Een adres van P. Brouwer, nogmaals
verzoekende de uitbetaling zijner nota.
ad f 200, voor toezicht bij de rioleering
en demping der Dee.
In eeii vorige vergadering was f 150
toegestaan. Thans werd het verzoek voor
kennisgeving aangenomen.
Naar aanleiding van een verzoek van
L. Iloek om ontslag van havengeld door
den verkoop van zijn vaartuig aan W.
Zondervan, werd den eerste ontheffing
verleend en de laatste aangeslagen.
Op een adres van adhaesie van het
gemeentebestuur van Oud-Beijerland in
zake dc Rotterdamsche Tramweg-Mij.,
werd besloten voorloopig nog geen be
sluit te nemen.
Goedgekeurd wordt een af en over
schrijving op de begrooling 1915/16.
Tot leden der commissie voor reclames
op den H. O. werden benoemd de heeren
Bolicr, v. Meurs en Wenimers.
Tol leden der commissie voor het
nazien der gemeente-rekening en die van
het burgert, armbestuur werden be
noemd de heeren Iloogerheide, v. Meurs
eir Wenimers, en tol idem van het stem
bureau voor de verkiezing van leden
der Stalen, als 2e lid de heer Bolier
als 3c dc lieer Van Meurs en als 4é
de lieer Junielet. Plaatsvervangers de
heeren GoudszwaardDc Koning e n
Wenimers.
Opnieuw werd vastgesteld 'voor drie
jaren de verordening lot het heffen
eencr belasting voor het bergen van goe
deren op de-Gedempte Dee.
In zake de salarisregeling der onder
wijezrs cn dé pensioensbijdragen der
verschillende andere gemeente-ambte
naren werd besloten de geheele verordc
ning le wijzigen. De pensioensbijdragen
der gemeente-ambtenaren, behalve die
der onderwijzers zullen voor rekening
der gemeente worden genomen. Voor
burgemeester cn secretaris was dil reeds
geregeld, overeenkomstig een schrijven
van Gedep. Staten.
Aangaande dc jaarwedden van hel
onderwijzend personeel werd besloten
de jaarwedde van hel hoofd der school
te verhoogen met f 50 en die van de
overige leden van het personeel met f 25,
alles ingaande met 1 Jan. 1916 en be
houdens goedkeuring van Gedep. Staten,
Bij de rondvraag wijst de heer Iloo
gerheide er op, dat het pad langs de
Gedempte Dec voorziening behoeft, waar
voor gezorgd zal worden.
Even zoo wijst dezelfde heer op het
voorkomen van een paar gaatjes in de
slecnglooiing van den dam. Toegezegd
wordt ook dit te laten nazien.
bank van 11 April 1916, waarbij P. A.
van der I.., 20 jaar, onderwijzer, wo
nende te Drcischor, thans gedetineerd in
het Huis van Bewaring alhier, wegens
het plegen van onluchtige handelingen
mei iemand beneden den leeftijd van 16
aar en hel plegen van ontucht door
een onderwijzer mei aan zijn zorg of
opleiding toevertrouwde minderjarigen,
is veroordeeld tot een gevangenisstraf
an één jaar, met hevel dat die straf
niet zal worden ondergaan, tenzij later
anders mocht worden gelast, op grond
al de veroordeelde zich vóór het einde
an een proeftijd van drie jaren'aan een
strafbaar feit neefl schuldig gemaakt.
Door den officier van justitie was
gevorderd 1 jaar en 6 maanden ge-
angenisstraf met aftrek van de preven
tieve hechtenis, terwijl door den raads
man van beklaagde, mr. J. A. C. van
Heusde, was geconcludeerd tot hél op
leggen van een voorwaardelijke veroor
deeling.
Beklaagde is 20 April j.l. naar het
Huis van Bewaring te 's-Gravenhage
overgebracht, teneinde voor 'l Gerechts
hof in booger beroep terecht te staan.
BECHIZAKEN.
ZIERIKZEE, 22 April. Door den offi
cier van justitie is liooger beroep aan
geteekend tegen het vonnis der recht-
O N D E R W IJ 8.
ZIERIKZEE. Geslaagd voor hel toe-
lalings-examen aan de Rijkslandbouw-
winterschool te Goes: C. J. M. Bouman
van Nieuwerkerk en J. J. Verseput van
Zonnemaire. En bevorderd naar de 2e
klasse zijn P. C. Barendregt en J. Koop
man, beide van Nieuwerkerk.
Marine en Leger.
De opperbevelhebber heeft de vol
gende order voor dc land- en zeemacht
uitgegeven:
m verband met liet voorkomen van
gevallen van nekkramp in Nederland,
ook onder dc militairen, vestig ik dc
aandacht op hel navolgende:
Dc smetstof, die in dc ncuskeëlholle
van soms volkomen gezonde menschen
zetelt, kan door hoesten, niezen, schreeu
wen, enz. verder worden verbreid cn
kan dan andere personen besmetten
Men neme zich dus in acht, door deze
oorzagen zoo min mogelijk gevaar
voor besmetling tc doen ontstaan of zich
daaraan bloot le stellen.
Dc voorbeschiutheid voor het onder
gaan van besmetling wordt verhoogd
door het vertoeven in onzindelijke, stof
fige, slecht geventileerde of slecht ver
lichte ruimten. Bizondere zorg moet
derhalve worden besteed aan de rein
beid in kazernes cn kwartieren, can
tines en dergelijke lokalen.
De dekens moeten veelvuldig worden
gelucht cn schoongemaakt.
Het reinigen en poetsen van kleecling
en uitrusting moet in dc open lucht ge
sehieden.
In ieder kwartier moet een voldoend
aantal spuwbakjes met zand, gedrenkt
in een ontsmettende vloeistof (creoline,
kalkmelk) aanwezig zijn.
Men vermijde oververmoeidheid
wachte zich voor kouvatten.
Men vermijde ook het oponthoud in
volle stoffige herbergen en koffiehuizen.
De commandanten zullen vorengc-
slelde aanwijzingen aan dc militairen
hekend maken.
Afdrukken van deze order zullen in
de kwartieren worden aangeplakt of
opgehangen, terwijl op de nakoming
van een en ander zal worden toegezien.
Vergadering van dan Gemeenteraad
te T h o I e n
op Woensdag 19 April te 2J uur.
Tegenwoordig zijn 10 leden Afwezig
de heer P. A. de Jong.
Na opening deelt de voorzitter mede,
dat de -notulen binnenkort ter visie
zullen worden gelegd.
Voor kennisgeving wordt aangenomen
een dankbetuiging van de nachtwakers
voor den hun verleenden opslag.
Op 'l adres van de Vereeniging voor
Tentoonstellingen op Gemeentegebied
om subsidie te mogen ontvangen wordt
met 9 tegen 1 stem afwijzend beschikt.
Vóór was de heer Moelker.
Ter tafel komt een schrijven van den
heer G. Am sing, waarin deze den Raad
mededeelt, dat de heer A. Janssen, die
de uanneraer der drukwerken is voor
1916, niet aflevert volgens monster.
Onder anderen zijn de boeken voor den
burgerlijken stand niet op lijd gereed
geweest, ten anderen was dit ook het
geval'met dc boeken van den gemeente-
onlvanger. Bovendien werden deze af
geleverd met groote galen in hel papier.
Ten derde is het papier van het afge
leverde drukwerk zóó minderwaardig,
dat het ten minste 50 minderwaardig
is aan hel monster. En eindelijk, dat hij
steeds onder boete en keuring stond bij
aldicn hij moest leveren, doch dal op
hel oogenblik hel toezicht totaal ont
breekt, en alles maar naar goed dunken
geleverd wordt. Adressant legt daarbij
over eenigc monsters, gezonden door
papierhandelaren, welke te kennen ge
ven, dal men zich niet mag beroepen
op de tijdsomstandigheden, daar alles
nog best op monster kan geleverd wor
den. terwijl adressant verklaart, dat hij
voor zich wegens de tijdsomstandighe
den. niet meer kan instaan voor datgene
hetwelk hij moet afleveren.
De heer Moelker zegt, dat hij, zonder
op personen te zien, meent, dat Burgem.
en Weth. hiervoor zijn aangewezen, en
zou dus gaarne hun opinie hieromtrent
willen vernemen.
Jhr. Van Vredenburg zegt, dat hij
meent, dat deze aangelegenheid in den
Raad niet tehuis behoort, en een zaak
is van Burgem. en Weth.
De voorzitter zegt, dat hij van dezelfde
meening is, en heeft, zonder te zien naar
rechts of links, deze zaak met Burgem.
en Weth. besproken. AJ 'l jgeleverde is
door mij en den secretaris onderzocht,
nadat vooraf door Janssen een algemeen
papiermonster ter secretarie was ge
deponeerd. Burgem. cn Weth. willen
niet erkennen, dat er stagnatie door le
late levering is geweest, o. a. de boeken
van den burgerlijken stand waren er
nog in het oude jaar, dus op tijd. Dc
boeken van den gemeente-ontvanger,
die werden door de firma Pot ook nooit
op 1 Januari afgeleverd, doch altijd
later, doch dit veroorzaakte "nooit slag-
natie. En daar dit hier evenmin 't geval
geweest is, hebben Burgem. en Weth.
wel eens een kleine afwijking toege
geven, in aanmerking genomen de tijds
omstandigheden. Dc voorzitter oordeelt
evenwel noodig, deze zaak in t komend
najaar eens grondig met den Raad onder
de oogen te zien, daar adressant tegen
over zijn college .en deze wederkeerig
legen adressant in verkeerde verhouding
staan.
De heer Van IIiele zegt, dal hij een
klacht heeft óver te brengen van Jans
sen, die voor 1916 de aannemer is.
Janssen heeft hem verklaard, dat hij,
vóór. hij inschreef, den voorzitter ge
vraagd heeft omtrent het bijwerk. De
voorzitter licefl daarop pertinent ver
klaard, dat de aannemer dit van zelf
ook zou hebben. Tot heden, verklaart
Janssen, dat hij in het le kwartaal
totaal geen bijwerk ontving. Dit komt
spr. vreemd voor, te meer daar Janssen
drukwerk heeft, hetwelk dit jaar is ge
maakt en niet door hem is geleverd.
Dc voorzitter ontkent pertinent, dal
dit zoo is. Er wordt hier gezien naar
recht en rechtvaardigheid zonder aan
zien des persoons.
Er wordt geïnterrumpeerd: Laat je
niet benauwd maken hoor, baas Van
IIiele.
Dc voorzitter zegt, dal er in dit kwar
taal geen bijwerk is noodig geweest. Dat
kunnen Burgem. cn Weth. niet helpen.
De lieer Van Iïiclc vindt dit rekwest
totaal overbodig cn bovendien hoe komt
de heer Ansing aan dc gegevens, welke
hij in zijn rekwest aanroert. Hel kan
niet anders of deze moeten hem ver
strekt zijn van dc secretarie. Bovendien,
wat heeft de heer Ansing er om te geven
wal Janssen levert. Dat gaat hem niets
aan. Heeft Janssen zich ooit met de
levering bemoeid, die de heer Ansing
deed?
Dc lieer Quisl zegt: De heer Ansing
mag wel een rekwest aan de gemeente
overleggen, dat leverantiën van den heer
Janssen niet voldeden aan het monster.
Hoc is zoo'n man zoo dwaas, nadat het
door Burgem. en Weth. is goedgekeurd.
Wil hij ons hier soms de wet voorschrij
ven, of begint hij hier te doen 'gelijk de
heer Luijendijk met liet bewuste kaft-
papier voor de school. Dat hielp hij ook
afkeuren uit concurrentienijd, want de
