ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 6 Maart 1916.
EERSTE BLAD.
Varkens-
(Z icrikzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
Prys per drie maandenf 1,80.
Franco per post.- 1,00.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummers- 0,06.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
72ste 1AAR6AN6. Ne. 9823.
Diraoteiir A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgavap-Hoafdradaotaur A. FRAK REL.
ADVERTBNTIEN.
Van 18 regelsf 0,30.
Elke regel meer-0,10.
Reclames per regel0,15.
By contract belangrijke korting.
Inzending op den dag ran uitgave vóór 3.80 ure.
Dit nunimsr bestaat uit twee bladen.
Do BURGEMEESTER van Zibrikzek;
Gelot op de circulaire van het Bestuur der
Varkensvleeschveroeniging *an den 28 Februari
j.l. no. 4, luidende als volgt:
Wü hebben de eer U mode te deeleD, dat
reeds gcruimen tijd geleden door ons werd op
gemerkt, dat aan verschillende Gemeentebesturen
de varkens niet meer werden toegezonden door
den betreft'enden levoiancier, doch door dezen,
mot of zonder voorkennis^ van het Gemeente
bestuur, met do slagers een regeling werd ge-
troffen, waarbjj de slagers het opgegeven aantal
varkens zelf aankochten en door den leverancier
alleen werd bijbetaald het verschil tusschen
dien aankoopprijs en den prys, waarvoor zjj de
varkens krachtens Ministerieel besluit moesten
leveren.
Waar deze overeenkomst aan den exporteur
veel last bespaarde en voor de .«lagers het niet
te ontkennen voordeel had, dat zjj die varkens
konden uitkiezen, welke zjj gewend waren te
koopen en van zelve altjjd deze dieren konden
slachten op den tjjd, dien zy zelf wenschten,
kon, indien daarbij vanwege het Gemeente
bestuur een nauwgezette conti<">le werd gehou
den op het slachten, wegen en den verkoop,
deze overeenkomst niet anders dan in het belang
zjjn van de voorziening in de volksvoeding en
achtten wij het niet noodzakelijk deze overeen
komst te verbieden.
Wjj moeten evenwel tot onzen spjjt opmerken,
dat vooral in den laatsten tjjd; ons meerdere
klachten bereikten over ergerlijke en grove
misbruiken, welke, het gevolg waren van derge
lijke regelingen en welke misbruiken alleen
konden bestaan door onvoldoend toezicht der
betreffende Gemeentebesturen op het naleven
der voorwaarden, waaronder de varkens worden
geleverd en voor welker naleving alle Burge
meesters van gemeenteu, welke varkens ont
vangen, zich garant hebben verklaard.
Een van de meest voorkomende misbruiken
r was wel, dat een slager, die bijvoorbeeld een
debiet had van drie varkens per wefk, dan ook
drie varkens aankocht, deze alle drie slachtte,
voor deze drie varkens het verschil in prijs van
den leverancier ontving van b.v. f30 por stuk
doch een varken onmiddellijk na de slachting
aan den boer terug leverde van wien by het
had gek ^t en die dit varken oorspronkelijk
voor eigen gebruik had geniest en deze dan
voor zjjne medewerking met een meer of minder
groot deel van de f 30 winst, door den slager
werd beloond. Da boer kreeg dus zjjn varken
gratis geslacht met geld toe, do slager verdiende
met het slachten alleen van dit varken een vrjj
belangrjjke som (en het ging dikwjjls om meer
dan een varken) en de leverancier leed evenmin
schado, daar het totale slachtgewicht behoorlijk
werd verantwoord en zjjne verplichting tot
leveren voor binnenlandsche consumptie daar
mede verminderde.
Evonwel was het totaal gewicht dier varkens
minder beschikbaar voor het doel, waarvoor
het oorspronkelijk was beiteuid en leed op deze
wjjze de Nederlandsche bevolking gevoolige
schade.
Dit misbruik zou onmogelijk zijn geweest,
indien door den betrokken Burgemeester streng
de hand was gehouden aan de bepaling, dat al
het vleesch van de door onze bemiddeling ge
leverde varkens in het klein moe(s)t worden
verkocht.
Meerdere misbruiken kwamen ter onzer kennis,
welke bijna allen hadden kunnen worden voorko
men door strenger toezicht en correcte naleving
van de bepalingen, doch wij zullen volstaan met
bovenstaand staaltje. Een zaak is ons ev ïwel
ten volle duidelijk, namelyk, dat in veie ge
vallen het toezicht op de naleving der bepalingen
ten eenenmale onvoldoende is, terwijl wij ons
tevens ten volle bewust zjjn, dat de taak van
ons Bestuur is hierin verbetering te brengen
en worden door ons dan ook maatregelen be
raamd om door een streng en uitgebreid controle
systeem plaatsvindende misbruiken te ach terhalen.
Zeer zaj ons deze taak, waarvan de uitvoering
zal zyn iu het belang van het gcheele Neder
landsche volk, worden verlicht, indien wy daarbij
mogen rekenen op Uwe krachtige medewerking
en doen wij bij dezen dan ook daarop een beroep.
Een krachtig systematisch toezicht dient te
worden uitgeoefend. Zoonoodig door de slagers
te dwingen een dageljjkschen staat by te houden
van hun verkoop met vermelding van kooper
en afgeleverd gewicht.
Elko overtreding van de bepalingen moet by
S ontdekking onmiddellijk worden gestraft met
uitsluiting van het verkrygen van varkens door
Uwe bemiddeling gedurende een aantal weken
of voorgoed; afgescheiden van de toepassing
van andere middelen, waartoe by eventueele
fraude de Wet ons het gebruik geelt.
Mocht ons evenwel onverhoopt blyken, dat
in eenige gemeente ontduiking der bepalingen
en fraude kan blijven voortbestaan door onvol
doende toezicht, dan zullen wy, na behoorlijke
waarschuwing onzerzijds, niet schromen te be
sluiten niet langer met het leveren van varkens
aan die gemeenten, door onze bemiddeling voort
te gaan.
Ten slotte kunnen wjj U mededeelen, dat het
directe gevolg van verschillende misbruiken is
geweest, dat het aantal varkens, hetwelk door
onze bemiddeling wonlt geleverd een abnormale
stijging vertoond in de laatste maanden, welke
stijging slechts voor een deel het gevolg kan
zyn van meerdere consamptie ter plaatse.
f In. verband hiermede hebben wjj dan ook
besloten de aantallen, welke tot nu toe worden
geleverd, niet meer te verhoogen, en zullen wjj
overwegen deze aantallen terug te brengen tot
die, welke geleverd werden in de derde week
van Januari, van dit jaar, dus nadat de invoe
ring van de verlaagde prijzen, haar invloed had
uitgeoefend op den omzet.
Wjj verzoeken U beleefd, hiermede bjj Uwe
aanvragen rekening te houden.
Brengt lor kennis van belanghebbenden, dat
met do controle van het in bovengenoemde
circulaire omschrevene is belast de heer J. J.
VAN DEN BOUT, waagmeester dezer gemeente.
Zieiukzee, 3 Maart 1916.
De Burgemeester voornoemd,
L. KOOPMAN Cz., Weth., P-Burgemeester.
„De Duitsché propaganda
in Nederland".
In De Telegraafvan den 29slen Fe
bruari koml onder bovenstaand opschrift
I een artikel voor, waarin beweerd wordt,
j dal de Duitschc gezant te 's-Gravénhage
de lieer Von Kühlman, de Nederland-
sclie pers len gunste van Duitscliland
poogt te bewerken.
j Indien die bewering juist is, dan rijst
de vraag, of liet van Duitschc zijde
geoorloofd is zich te verweren legen
een geïnspireerden veldtocht van som
mige bladen^ die hel Nederlandsche volk
I niet slechts hoogst eenzijdig inlichten,
iraar bovendien door schcevè voorstel-
i l:ngen hel stelselmatig opzweepen lol
blinden haal jegens een naburige natie,
waaraan wij in menig opzicht zeer veel
verschuldigd zijn, en waarmede wij
steeds in vrede en- vriendschap geleefd
j hebben, bladen, die nicls liever gezien
hadden dan dat onze regeering de
door haar hooggehouden neutraliteit had
prijsgegeven en, kiezend de zijde der
geallieerden, ons volk in een jainmer-
vollcn oorlog mei Duitscliland gewikkeld
had.
Wij zijn van gevoelen, dal de represen
tant van een bevriende natie volkomen
in overeenstemming handelt met de hooge
laak, die hij te vervullen heeft, wanneer
hij onjuiste meeningen, die ten nadeelc
van liet land, hetwelk hij vertegenwoor
digt. door den druk algemeen verspreid
worden, .in het belang van zijn vader
land poogt te weerleggen en krachteloos
te maken.
En wanneer er nu in Nederland bla
den zijn, die dergelijke lnm-tpegezondene
weerleggingen kosteloos opnemen, dan
is dit eer te loven dan te laken, want
zij betrachten daarmede niet anders dan
den plicht, die hun door het rechtvaar
digheidsgevoel wordt opgelegd.
Wij zouden over dat onverkwikkelijk
artikel van de Telegraaf, waarop van
welwillende zijde onze aandacht gevcs-
ligd werd, zeer zeker gezwegen hebben,
ware liet niet, dat ook ons blad er in
betrokken is geworden.
Wat schrijft toch De Telegraaf:
,,Ge kunt er van verzekerd wezen, dat
,,'lc heer Von Kühlmanii, die de pers
,,mct alle kracht bewerkt, en voorafge
gaan door deze reputatie in Den Haag
„kwam; zich niet zijn bladen bezig
„houdt. Waarom is hij t is een feit!!
abonné van de Nieuwsbode'n klein
„weekblad, dat in Zierikzcc verschijnt?
„In Zierikzee, nu vraag ik U toch!'
Ons en ook aan de administratie van
dit blad is hel ten eenenmale onbekend,
dat de Duitschc gezant op onze couranl
geabonneerd is.
Ware hij het, wij zouden er ons een
hooge eer in stellen.
Ook is noch door ons noch door de
administratie ooit een exemplaar van
ons blad aan den Duitscheh gezant of
aan de Duitschc legatie toegezonden ge
worden
Het viel ons zelfs niet in.
Zoodal liet ons zeer onwaarschijnlijk
voorkomt, dat zijn Excellentie op een
plaatselijk orgaan, hetwelk slechts drie
maal in dc week verschijnt, geabon
neerd is.
Heeft soms De Telegraaf haar .weten
schap daaromtrent uit zekeren vinger
gezogen, of heeft zij die ontleend aan de
conscientieuse leiders van haar anti
nationaal Bureau?
Nu, als een of ander het geval is, dan
ware het voor haar beter geweest, dat
zij die kennis maar stilletjes voor zich
had gehouden.
Over den snialenden loon, waarop zij
van ons „klein"' blad gewag maakt, wen-
scben wij met haar niet te redetwisten.
Niet elk blad toch kan zoo groot zijn
als De Telegraaf.
Wij erkennen onomwonden tegenover
haar grootheid onze kleinheid.
Wij zijn dan ook niet, evenals zij, in
staal een door geheel Nederland wijd
vertakt anti-srhokkelbiireau in het leven
te roepen.
Want dat kost geld, verbazend veel
g?ld ook
Dal loopl dik in de papieren.
Hiervoor moei men goede Engelschc
relaties hebben.
En die kan slechts een blad "bezitten,
hetwelk zoo groot is als De Telegraaf
NIEUW STIJDINGEN.
NEDERLAND.
DINTELOORD. De commiesie van
dames, belast met een collecte langs de
huizen voor den „Watersnood", heeft de
som van f 880 gecollecteerd.
Uit Stad en Provincie.
Bond voor Staatspeislonneerlng.
ZIERIKZEE. Waren wjj met het oog
op de omstandigheid, dat Donderdag en
Vrjjdagavond het concertgebouw dicht
bezet was, bevr nsd dat de toeloop van
het publiek Zaterdagavond minder groot
zou zjjn, de uitkomst heeft gelukkig
bewezen, dat onze vrees ongegrond was.
Immers het publiek was in grooten ge
tale opgekomen. Het concertgebouw
was weer eivol, hetgeen, gelijk de
voorzitter, de heer A. Friiokel in zjjn
openingswoord deed uitkomeD, niet het
minst te danken was aan de omstandig
heid, dat het Tweede Kamerlid, Jhr.
R. de Muralt, van de uitnoodiging had
gebruik gemaakt als spreker voor de
afdeeling Zierikzee van den Bond voor
Ssaatspensionneering op te treden. Hy
heette hem en mejuffrouw Truus
Nachtweh, de begaafde zangeres uit
Rotterdam, hartelyk welkom en stelde
het op hoogen prys, dat beide in weer
wil dat zjj eenigszins ongesteld waren,
niettemin de reis naar Zierikzee onder
nomen hadden.
Het talrjjke publiek zong hierop op
de wjjze van het Wilhelmus het Bonds
lied: „Niet óéa zjj arm en oud".
Jhr. De Muralt ving aau met'n bespreking
van den toestand, waarin ons land ver
keert door den wereldoorlog, daarbij hulde
brengende aan het MinisterieCort van
der Linden, dat alles deed om mede te
bevorderen dat ons land tot heden buiten
den oorlog biet f. Daarna schetste spreker
den z g. Godsvrede, het politiek bestand,
er telkens op wjjzsnde, dat de tegenstan
ders van staatspensionneering, dat zijn
de rechterpartijci), hooge eischen stelden
aan de linkerzijde in de Tweede Kamer
tot handhaving van het bestand, maar
er niet tegen opzagen in de Eerste Kamer,
waar rechts de meerderheid had, het
politiek bestand met voeten te treden.
Spreker herinnert aan het optreden van
den heer Coljjn en aan dat van den te
vroeg ontslapen beer Regout in de Eerste
Kamer. Een politiek bestand, waarbjj de
rechterzijde zou zien, dat de invaliditeits
wetTalma in December 1916 vanzolf
iu werking zou treden en de staatepen-
sionneering vanzelf van de baan zou raken,
voorgoed, werd natuurljjk voor de linker
zijde onaannemeljjk. Dat zou len slotte
op een politieke oorlogewinst van de
tegenstanders van staatspensionneering
uitloopen, hetgeen den ondergang van de
linksche partijen zou beteekeneD, en
terecht ook.
Uitvoerig toonde spreker met citaten
aan, hoe de christelijk-historischen met
Lobman en Visser vooron, maar ook de
anti-revolutionnairen en katholieken zich
sterk tegen de staatepensionneering ver
zetten. Zelfs de wilde vau rechts, de heer
Bichon van IJsselmonde, is er ook tegen.
Als de kiezers willen weten, waar het
eenige verzet tegen oen uiting van
christelijke beginselen, namelijk de staats-
pen8ionuoering, vandaan komt, dan wijst
bjj naar rechts, naar de politieke christenen.
Geen enkel kiezer, die meent dat in
voering van staatepensionneering noodig
en rechtvaardig is, mag op een rechter
candidaat stemmen. Ook al is hij katholiek
of anti-revolutionnair, zoolang die wet er
niet is en hij deel uitmaakt van den bond
door zijn lidmaatschap, is hij verplicht
links te stemmen, totdat die wet er is.
Leden van den bond, dio rechts stemmen,
behooren niet tot de ware broeders.
Spreker ziet die het liefst zoo spoedig
mogelijk uit den bond verdwijnen.
Spreker bestreed daarna de meening,
alsof er geen geld zou zijn in Nederland,
om de staatspensionneering te betalen.
Duidelijk zette bij uiteen, dat elke
wjjze van pensionneeren evenveel kost,
omdat met de verandering van bet stelsel
er geen enkele arme oude bjjkoinl of
afgaat. De arme ouden leven nu toch
ook. Wel zal door do instelling vau de
Staatspensionneering de overreiking vau
do onderhoudstoelage op meer eervolle
wijze geschieden dan bij diacoüie of
burgerlijk armbestuur. De rentetrekker
zal op zijn aalmoes, zooals do tegen
standers het noemen, dan toch in elk
geval „recht" liebbeD, hetgeen juist de
wijze van onderstandverieeniDg zoo ge
heel anders maakt en van principe doet
veranderen. Al is de Staatspensionnee
ring niet duurder dan armenzorg, de
verdeeling der lasten om de ko6teD van
de Staatspensionneering te bestrijden zal
wel geheel anders zijn.
Spreker bestrijdt ook krachtig de be
weringen der tegenstanders, dat Staats
pensionneeriDg den spaarzin van 't volk
zou benadeelen.
Daarna stelt hij de nadeelen in bet
licht verbonden aan art. 369 vau de
Invaliditeitswet Tal ma. Volgens hem
geeft dit artikel bij wijze vau overgang
een soort Staatspensionneering van de
slechtste soort aau loonarbeiders.
Spreker stipt even aan, dat het wel
merkwaardig is, dat geon enkel anti-
revolutionnair, die tegen Staatspension
neering is, de 2 gulden van Talma heeft
geweigerd, en voorspelt dat, als die door
de rechterpartijen zoo gehate Staats
pensionneering door de linkorpartijen zal
zijn ingevoerd, geen enkel behoefiig
katholiek of anti-revolutionnair zal wei
geren de .2 gulden te ontvangen, op
grond dat de wet in strijd is met de
Christelijke beginselen.
Langer stond spreker stil bij de kwestie
Treub. Minister Treub diende 6 Febr.
1914 zijn Ouderdomswot reeds in 6n in
Mei 1915 was het wetsontwerp in de
afdeelingen der Tweede Kamer onder
zocht en was het voorloopig verslag over
dat wetsontwerp reeds uitgebracht. Toen
brak de oorlog uit en moest het ont
werp blijven liggen. Iq October 1915
diende Treub de Memorie van Antwoord
in en beloofde daarbij, dat, zoodra de
Kamer den wensch te kennen zou geven,
dat de bedeelden die door hem uit
de wet waren uitgeslotou ook pen
sioen moesten hebben, hij daartoe bereid
zou zijn.
Tot zoover ging alles goed, totdat on
verwacht Minister Treub Aan de Tweede
Kamer den eisch stelde dat een zevental
fiuantiëele wetsontwerpen, opbrengende
30 millioen gulden per jaar, eerst in de
afdeelingen moesten zijn onderzocht en
de betrokken voorloopige verslagen moes
ten zijn uitgebracht, alvorens bij bereid
zou zijn de .ouderdomswet" in het open
baar te behandelen.
Het spreekt van zelf, dat zoo iets voor
de linkerzijde onaannemelijk was. Mot het
onderzoek van die 7 wetsontwerpen zou
te veel tijd heengaan en kon men wel
vooruit zeggen, dat de zaak vast zou
loopen.
Daardoor zou het onvermijdelijk zijn
geweest de ouderdomswet op tijd klaar
to krijgen en zou in December 1916 de
Invaliditeitswet Talma, zoo hevig door
links in 1913 bestreden, vanzelf in wer
king komen. Treub gaf toen toe. Echter
bleef hij eischen, dat in elk gevat de
pensioenbelasting in de afdeelingen zou
worden onderzocht. De pensioenbelasting
moest namelijk het geld brengen, noodig
om de kosten van de Staatspensionnee
ring te bestrijden. Met deze tegemoet
komende houding was ieder tevreden,
totdat plotseling do heer Treub eeu on
verbrekelijk verband legde tusschen de
ouderdomswet en de pensioenbelasting,
daarbij aangevende, dat hij elke ingrij
pende wijziging van de pensioen belasting
zou afwijzen en indien de Kamer dit
dan toch doorzette, hij de ouderdomswet
zou laten schieten.
Nu wisten wij, dat de pensioenbelasting,
die zooals Treub die wilde, neerkwam op
een verkapte premiebetaling, voor linke
onaannemelijk was. De vraag kwam nu
naar voreD, moet Treub Jdirect weg of
over 3 maanden? Sprekers antwoord
was „dan maar direct"Immers na drie
maanden zou het te laat zijn op tijd
een nieuwen Minister te krijgen en zou
de zaak van de staatspensionneering vast
loopen.
IntusscheD, niet alle leden van links
dachten er zoo over. Onze eminente
Patyn, het sieraad van de Tweede Kamer,
(houdt hem in eere! riep spreker uit),
meende, dat het juist gevaarlek was
Treub weg te doen. Hg meende, dat,
eenmaal de Ouderdomswet aangenomen,
Treub toch wel water door zjjn wyn zou
doen en de pensioenbelasting, gewyzigd
naar den zin van links, er wel door zou
koinen. Bovendien kan voor die pensioen-
belastiDg nog wel na de aanneming van
de wet op de staatspensionneering e8r»
nieuwe minister gevonden worden.
Spreker is er onvoorwaardelijk van
overtuigd, dat Patijn juist voor het
behoud van de staatspensionneering tegen
de motieSchaper stemde, die de be
doeling had Treub weg te sturen Spreker
stemde om dezelfde redenen juist vóór
de raotio. Men heelt van die momenten
ia de Kamer, dat men soms niet weet
hoe te stemmen.
Aau de stem van Patyn tegen de
motie dient dezelfde waarde te worden
gehecht als aan het stemmen van spreker
vóór de motie. Beider overwegingen
waren eerlyk. De toekomst zal leereo,
wie het 't best gezien heeft. Spreker is
er van overtuigd, dat degeen, die slecht
zag, dit ruiterlijk te zyuer tyd zal erkennen.
Spreker wijdt daarna een enkel woord
aan bet adres Van Aalst, waarin een
aantal hooggeplaatste boerendie zich
veelal niet met de politiek bemoeien,
hun misnoegen aan de Kamer te kennen
geven, dat zij .Treub deed vallen. Na
tuurlijk heeft geen enkel Kamerlid ztc'a
daarvan iets aangetrokken. Spreker weet
wel dat het adres niet in strijd ^ismet
de letter van de Grondwet, maar voor
iemand die goed veelt, is het duidelyk
dat de bedoeling van het adres in strijd
is met den geest van ome staatsinstel
lingen.
Bovendien hebben de lieeren Van
Aalst c.s. een antecedent geschapen dat
tegen don zin der heereD, iu de toekomst,
wel eers verraesingen kan baren. Indien
het proletariaat aan handelingen van [de
Kamer iu den vervolge zijn afkeuring
giög uitspreken langs den weg dien Van
Aalst hun heeft, aangewezen, zullen wij
nog voor rare dingen komen te staau.
Die adressen zullen intusechen hetzelfde
succes hebhen eu op dezelfde wijze
worden afgehandeld in de Tweede Kamer
als het adres Van Aalst, zoodat dozo
dus niet ongerust behoeft te zijn dat zijn
optreden verder strekkende onaangename
gevolgen zal hebben.
De gehaltvoilo rede van Jhr. R. de Mu
ralt, was een schitterend pleidooi voorde
plicht van den wetgever zorg te dragen,
dat aan de arme bejaarden van dagen
op hun ouden dag Staatspensioen wordt
toegekend. Zyn met groote zeggings
kracht uitgesprokene rede, die met in
gespannen aandacht gevolgd werd, werd
levendig toegejuicht.
De RotterJamsche zangeres, raej. Truus
Nacht well zong hierop met haar wel
luidende in kracht toegenomene sopraan-
stem de op het programma afgedrukte
liederen met veel talent. Inzonderheid
„Moederke alleen" werd door haar
prachtvol ter gehoore gebracht. Op
uitnemende wyze werd zy hierbjj op de
piano begeleid door mevr. v. d. Br.,
wier welwillende medewerking op dezen
propagandaavond ten zeerste gewaar
deerd werd.
Het trio, bestaande uit de heeren P.
A. Jongmans, viool, de Widt, piano en
Muller fluit, kweet zicb op verdienst-
volle wyze van zijn taak en droeg
daardoor niet weinig tot het welslagen
van den avond by.
Ook de twee voordrachten van den
heer P. Juograan, waarvan de óóoe
een ernstig en de ander8 een komisch
karakter droeg, voldeden in hooge mate.
Allen mochten een daverend applaus
van het talryke publiek inoogsten.
De voorzitter dankte in de eerste
plaats den heer de Muralt voor zya
doorwrochte rede, en hoopte dat zij
voor hen die nog niet tot den Bond
zyn toegetreden, een opwekking moge
zyn tot aansluiting, en in de tweede
plaats betuigde hij aan allen, die het
muzikale gedeelte van den avond op