ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 18 Februari 1916.
EERSTE BLAD.
Straatmaker.
'.I.
(Z lerikzeesche
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
Pljjs per drie maandenf 1,80.
Franoo per poat- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummers- 0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrydag.
72ste JAARGANG.
Ne. 9816.
DiraoUur A. J. DE LOOZE Jp.
Uitgsvar-Hoofdradacteuri A. FRAMKEL.
ADVERTENTIE N.
V*n 1—3 regeltf 0,80.
Elke regel meer- 0 10.
Reclame» per regel0,16.
B\j contract belangrijke korting.
Inaeuding op den dag ran uitgave róór 8.SO ure.
Oit nummer bestaat uit drie bladen.
By den dienst der GEMEENTEWERKEN van
Zir.RtKZEK kan, om zoo spoedig mogelijk in dienst
te treden, geplaatst worden-een
STRAATMAKER.
tegen een weekloon van f 12,50. De aanstelling
heeft plaats een jaar tüdelgk.
Bij gebleken geschiktheid zal tot vaste aan
stelling worden overgegaan, waarna aan deze
betrekking zullen worden verbonden 2 twee-
jaarljjksche verhoogingen, elli van f 1 per week.
Pensioenbijdrage bedraagt alidan 8 pCt.
Sollicitanten gelieven hun sollicitatiebrief met
opgaaf van leeftjjd, verrichte werkzaamheden
en waar inlichtingen te verkrygen zyn, alsmede
afschrift van de in hun besit zjjnde getuig
schriften, vóór 1 Maart te richten aan den
Gemeen teboawmeester.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van Ziekikese brengt
ter kennis van de Ingezetenen, dat er op
.Maandag den 21 Februari 1910, des namiddags
te 2 nur, op het Raadhuis, eene openbare Ver
gadering van den Gemeenteraad zal gehouden
worden, waarin de navolgende punten zullen
worden behandeld
1. Vast-telling notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen.
3. Vaststelling rekening bewaarschool voor
min- en onvermogende» over 1915.
4. Opnieuw vaststelling belasting verordening
keurloon.
5. Adres notaris J. S. L. Korteweg over koop
of fn erfpachtneming - Lange Pad.
6. Adres Joh s van den Hoek Czn. over koop-
polderlje nabij Oude Zaagmolen.
7. Adres P. J. Bakker tot kwytsóhelding van
pacht.
8. Voorstel tot verbouw van het huis aan de
Noord-Havenpoort.
9. Voorstel tot uitbaggeren der havens.
10. Wijziging instructie gasdirecteur.
11 Voorstel tot verkoop van boomeu.
12. Wijziging begrooting 1915 en 1916.
Zierikzee, den 16 Februari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
L. KOOPMAN Cz., Weth., 1°.-Burgemeester.
Onveiligheid Vaarwater.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt
het navolgonde bericht betredende schietoefe
ningen ter kennis van zeevarenden, die daaiby
belang kunnen hebben:
Schietoefeningen zollen gehouden worden van
de kustbattery te Hellevoetsluis van 16 tot 19
Februari.
Onveilig is de sector, beschreven uit het fort
met een straal van 6000 M van N247°0. door
West tot in N285°0 (van af het fort).
Gedurende de oefeningen zal van de kust
battery een roode vlag waaien, welke 2 uur
vóór het begin der oefeningen halfstok en 1
uur vóór het begin der oefeningen geheel voor-
geheschen wordt.
Stoomvaartuigen ter verleening van sleephulp
aan kleine zeilvaartuigen zullen niet aanwezig zyn.
Zierikzee, den 18 Februari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
L. KOOPMAN Cz., Weth., 1°.-Burgem.
Oorlogsoverzicht.
Hel gewichtigste oorlogsfeit, hetwelk
heden te vermelden valt, is de val van
de Turksche vesting Erzeroem. Na
de verovering van negen forten door
de Russische troepen, was die val
te voorzien. Erzeroem, hoofdstad van
het Turksche vilajet van dien naam,
is een uit strategisch en commercieel
oogpunt belangrijk verlies voor Tur
kije. De stad, die 40.000 inwoners telt,
en één der bloeiendsle steden van
'l Oosten is, was omgeven door een
dubbelen steenen muur met 'diepe
grachten, en ligt van de Russische
grens tachtig kilometer verwijderd.
Zij wordt beschouwd als de sleutel
tol liet Turksche gebied in Azië. Door
de inneming van deze oude vesting
ligt voor de Russen de weg naar
Turksch Armenië open. Reuter be
richt, dat dc Russen in Erzeroem
1041 kanonnen hebben buitgemaakt,
en 100.000 Turken gevangen geno-
mep. Of dit bericht al of niet over
dréven is, moet nog blijken. Het moet
den Turken na dil voor hen zoo
pijnfijk verlies er alles aan gelegen
liggen den verderen opmarsch der
Russen naar Turksch Armenië tot
staan le brengen. Gelukt hun dit. dan
zijn ook de Russen niet in staat hulp
le bieden laan de in het nauw zittende
Engelschen in Mesopotamië. Zooals
men weet, zijn de Engelsche troepen
gekommandeerd door geuer. Towns-
hend te Koet-el-Am ara, door de Tur
ken omsingeld geworden. Alhoewel
reeds Engelsche troepen tot ontzet
van hen zijn komen opdagen, is het
nog niet mogen gelukken hen le be
vrijden.
Overigens valt van liet overige oor
logsterren» weinig mede te deelen.
Op l Westelijk oorlogsveld hebben
de Engelschen bij St.-Eloy een loop
gravenstelling van 800 Meter ver
loren. Het is lol jm toe aan hen
niet mogen gelukken deze stelling te
heroveren.
Van Frausche zijde wordt gemeld,
dal de Frausche troepen er in ge
slaagd zijn een deel der vooruitge
schoven posities, die zij ten Oosten
van den weg TalnireSonune ver
loren hadden, te hernemen.
Til 't algemeen zijn al deze gevechten,
zoowel op tiet Westelijk als op liet
Oostelijk front te beschouwen als
voorpostengevechten, voorafgaande
aan den le verwachten grooten strijd,
wanneer T weer iels gunstiger wordt.
Hel lijdt geen twijfel, dat men zich
van heide zijden lot dien strijd met
alle kracht toerust. De door Engeland
thans opgeroepene dienstplichtigen
kunnen, echter daaraan niet deelne
men, omdat zij eerst nog moeten op
komen en vervolgens geoefend wor
den. In hoofdzaak zullen de andere
oorlogvoerende volken het met el
kander moeten uitvechten, althans te
land. Ter zee isx Engeland de baas.
Dat ondervinden ook de neutrale sla-
ten, en niet het minst Nederland.
Immers onze mails worden geregeld
aangehouden en nauwkeurig door
zocht. En wat Engeland niet wil
doorlaten, wordt behouden. Of dil
in overeenstemming met het volken
recht is', wórdt eenvoudig niet ge
vraagd. Engeland doet het, steunend
op zijn zeemacht. En wat Engeland
doel. is welgedaan. In 'l algemeen
hebben de Engelschen. wat dezen
oorlog betreft, hoogst eigenaardige,
zonderlinge opvattingen. Zoo werd
in een dezer dagen te Londen ge-
houdene volksvergadering in scherpe
bewoordingen de houding der Brit-
sche regeering afgekeurd, die tobliet,
dat goederen uil Nederland in
Duitschland werden ingevoerd. Men
moest, aldus spraken de leiders van
die vergadering, liet blokkadestelsei
toepassen. Maar de neeren, die zoo
spraken, zeiden niet, dal uit Amerika
aan ammunitie en andere krijgsbe
hoeften voor inilliarden in Engeland
en Frankrijk is ingevoerd geworden
en nog dagelijks ingevoerd wordt.
Daarover zwegen zij wijselijk. Maar
van het neutrale Nederland, dat geen
ammunitie en ook geen krijgsbenoo-
digdheden aan Duitschland verschaft,
verlangen zij, dat hetallen handel
met Duitschland zal stop zetten.
KimWSTIJDINCHN.
NEDERLAND.
ZEIST. In dc zeepfabriek van Plci-
nes alhier, waren Woensdagmiddag
eenige jongens in een bergplaats,
waarvan de toegang voor ben ver
boden was, aan bei spelen. Door die
bergplaats loopt op grootc hoogte
boven den vloer een groote as, welke
op dal oogenblik met groote snelheid
ronddraaide. Spelenderwijs gboiden
de jongens een paar touwen over
die as., met het gevolg, dat één der
louwen zich om de as wikkelde. Ten
einde liet weer los te maken, klom
de 14-jarige D. v. I) van Amersfoort,
op eenige aanwezige kisten, doelt had
bet ongeluk met zijn kleeren in aan
raking té komen niet de as, waardoor
hij tevens met een zijner armen in
een lus van het touw vastraakte, met
liet treurige gevolg, dat tiij werd ge
grepen en rondgeslingerd, totdat men
de machine had stopgezet. Toen v.
I). bevrijd was, bleek echter, dal de
levensgeesten reeds waren geweken.
De ontboden geneesheer kón slechts
den -dood constateeren.
Uit St»d en Provincie.
De Zwerende Maagd.
ZIERIKZEE. Gelijk wij reeds in
ons vorig nummer hebben medege
deeld, zal bovengenoemd stuk door
„Hel Rotterdamsche Tooneelgezel-
schap", onder directie van Eduard
Verkacle en P. D. van Eysden, aan
staanden Maandagavond in de Con
certzaal alhier worden opgevoerd.
Hel stuk is in de pers algemeen
gunstig beoordeeld. 'f Nieuwe Rot
terdamse he Courant o. a. schreef:
Ziedaar, wal een volle schouwburg
zaal heel een Zondagavond aan het
lachen heeft gebracht en gehouden.
Vlot en prettig was de vertooning".
En in de Nieuwe 'Courant lazen
wij: „Nu, gelachen is er wel. Zelfs
hébben wij höoren juichen en scha
teren. Er' was een publiek, dal zich
dol vermaakte".
Op grond van liet getuigenis dezer
twee groote, toongevende dagbladen
over stuk en spel, mogen wij geruste-
tijk aannemen, dal het publiek, het
welk Maandagavond de opvoering
van ..De Zwevende Maagd" zal bij
wonen, een genotvojlen avond zal
hebben'.
Concert Klimmerboom.
Naar we uit goede bron vernemen,
sal het concert van den heer Klim-
raerboom, met medewerking van solis
ten mevrouw Annie ReballioSieme
oratorium-zangeres uit Rotterdam, den
heer Frits Gaillardsolo-violencellist
van het concertgebouw-orkest uit
Amsterdam, e. m. a. toch doorgaan en
plaats hebben op Woensdag 8 Maart
's avonds 8 uur in de Concertzaal alhier.
We weten by ondervinding, dat de heer
K. steeds met kunstenaars van naam
voor den dag komt. Ook van deze
solisten wordt in alle muziek- en dag
bladen de hoogst muzikale voordracht
geroemd. Wy kunnen 'dus een bezoek
aan dit concert ten zeerste aanbevelen.
SEROOSKERKE. Donderdagavond
vergaderde bij Dc Gloppei^ dc afd.
Serooskerke van den Bond voor
Slaatspensionnecring. De vergade
ring was schaars bezocht. De aftre
dende bestuursleden werdén bij ac
clamatie herkozen, terwijl 11 nieuwe
leden alsnog tol de afdeeling loetra
den welke nu 54. leden lelt. Na
behandeling van dc ingekomen ge
schriften, werd de vergadering, na
rondvraag, door den voorzitter go-
sloten.
RENESSE. Op het noorderstrand
onder deze gemeente en ook op het
strand van Haamstede zyn met den
hevigen N.W. wind uit zee aangespoeld
eenige honderden palen van verschillende
lengte en dikte en alien ongemerkt. Zy
worden geborgen.
BRUINISSE. De collecte voor den
watersnood heeft in deze gemeente
f 647,90 opgebracht. De heeren collectan
ten kunnen met voldoening op ban
werk terugzien.
Donderdag vierde oud-schipper
H. van. den Berg zijn 102den geboorte
dag. De oude heer is nog zeer kras en
komt bij goed weer nog dagelyks aan
de haven.
IERSEKE. Maandag 1.1. zijn twee
viaschers, die met hun vaartuigen te
Brussel hun mosselen verkocht hadd«n,
aangehouden. Een hunner bad een goede
heanis uit Ieneke zonder pas mede
genomen, met een ander zou deze terug
varen. Te Antwerpen werd dit ontdekt,
en alle drie werden door de Duitsche
overheid ingerekend. De knechts mochten
met de vaartuigen huiswaarts keeren.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Bij art. t der Eedswei verdedigt
dc heer Gerhard de door hem met
den heer Van Idsinga ingediende
amendementen en neemt hij één dier
amendementen, n.l. om le spreken
van „verklaring", in plaats van „be
lofte" terug, nadat de Minister het
artikel in dien geest had gewijzigd.
Na verklaring van den Minister,
dal vrije keuze lussclien eed en be
lofte niet zal afgeschaft worden, waar
die; beslaat, dient de lieer Visser van
LTz end oor n een amendement in om
in alle gevallen, dus ook in de Be-
roepswèt, den eed voorop le stellen,
cn wel ter bevordering van eenheid
in de wetgeving,
j De lives- Van Idsinga trekt, mede
namens den heer Gerhard, hét door
1 hem ingediend amendement in. Ook
de heer Visser van IJzcndoorn doet
I alzoo. Art 1 is daarop z.h.s. aange
nomen.
Vervolgens komen in behandeling
de artikelen 2 en 3 en de daarop
ingediende amendementen.
De heer Bulgers verdedigt zijn
amendement: dal alleen nadat de
betrokkene voor den kantonrechter
of den burgemeester dc verklaring
heeft afgelegd, dat hij niet gelooft
of godsdienstige bezwaren heeft legen
den eed, vrijstelling van dc eedsaf
legging wordt gegeven.
Hij onderbreekt eenige malen zijn
betoog, omdat er door verschillende
Kamerleden gesprekken worden ge
voerd. De voorzitter hamert herhaal
delijk.
De heer Limburg noemt l amen
dement voor de linkerzijde onaan
nemelijk, voor de praktijk door en
door onbruikbaar.
Spreker betoogt voorts, dat het
amendement-Van Sasse van IJsselt,
eischende opgaaf van beweegreden,
l toetsingsrechl weder invoert. Ook
tegen het amendement-De Geer heeft
spreker bezwaren.
De heer Lobman wil art. 2 uit de
wet verwijderd zien. Iedereen moet
I lol den eed verplicht zijn, maar ook
om ethische redenen daarvan vrij
stelling kunnen krijgen.
De lieer Mondeis bestrijdt de uit
voerbaarheid van het amendement-
Ruiger s.
Ook deze spreker betoogt, dal liet
amendement-Van Sasse van I.Issclt
liet toetsingsrecht geeft, dat men juist
uit de wet heeft willen houden.
Dc vergadering wordt verdaagd lol
Vrijdagochtend elf uur.
KERKNIEUW8
Oud-Geref. Kerk.
SCHERPENISSE. Donderdag werd
de heer C. M. Kleppe, leerend ouder
ling alhier, 90 jaar. Nog steeds treedt
tiij iedere Zondag driemaal vooT zijn
gemeente op. Al zijn zintuigen zijn
nog goed, maai" het loopen gaat be
zwaarlijk. Dezen avond werd in de
kerk 'u herdenkingsavond gehouden
door ds. Jansen uit Tholen, naar aan
leiding van zijn geboortedag.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag
De Kamer heeft met 32 tegen 7
stemmen aangenomen dc wijziging
van de overeenkomst met de Kon.
ilotl. Lloyd, betreffende den te on
derhouden stoomvaartdienst tusschen
Nederland, Brazilië en Argentinië, na
bestrijding door de heeren Van Kol
en Van der Lande en verdediging
door den heer Laan en Minister
Poslhuma.
Zonder stemming werd aangeno
men het wetsontwerp voor een ren
teloos voorschot aan de eerste Sisal-
cultuur-Maatschappij.
A.s. Dinsdagmiddag comité-gene
raal cn Woensdag behandeling van
de Slaatsbegrooting en '4 ontwerp
tol afwijking van dc Kieswet.
Mr. I. A. Levy.
Post eu Telegrafie.
Verplaatst de kantoorbediende J. A.
Verb age naar het post en telegraaf
kantoor te Axel.
Donderdag vierde le Amsterdam
Neerlands geleerde jurist, mr. I. A
Levy, in goede gezondheid zijn lach
ligsten geboortedag;
Hel merkwaardige leest van den
tachtigjarige is onder algemeene
deelneming, uit deze stad en geheel
het'land, op hartelijke wijze her
dacht.
Donderdagavond boden de deken
der orde van advocaten en mevr
Kappeijne den tachtigjarige n eere
maaltijd aan, waar aanzaten de leden
lier orde, alsmede enkele zijner oude
politieke vrienden.
rot den maaltijd waren in deze
aalste hoedanigheid uitgenoodigd 'l
Eerste Kamerlid mr. F. S.van Nierop,
te Tweede Kamerleden mr. H. Goe
man Borgcsius. H. Roodhuijzen, mr
M Tydeman Jr., mr. H. Smeenge,
F. Lieftinck en Staatsraad Oppen-
heim.
I)e ouderdomsvoorziening.
Hel verluidt, (tal de Tweede Ka
mer. welke, gelijk bekend, na afdoe
ning van de eedswet, korten tijd op
reyes'gaal. om daarna het afdéelings-
onderzoek van de belasting- en grond
wetsvoorstellen aan te vangen in de
tweede helft van Maart de openbare
behandeling van de ouderdöms-voor-
ziening zal aanvangen.
Man ln oppositie.
Den lOen Februari was de roode-
knnalenplnncet met de zon in oppo
sitie. en deze maand kan men den
geheelen nacht de planeet prachtig
observceren. Niet alleen de leek inte
resseert zich sterk voor Mars (en zijn
bewoners?), maar ook de astronoom
richt er nog graag z'n kijker op, en
nu de planeet zich precies tegenover
de zon bevindt, is de gelegenheid,
om haar waar te nemen, zooals van
zelf spreekt, buitengewoon gunstig.
Er* gebeuren op Mars nog steeds din
gen vaii bctcekcnis. Reeds in 1911
merkte Dcsloges, een hekend Mars-
onderzoeker, op, dat men 'in het ge
bied der „zeeëir die gedurende 1909
vrijwel onzichtbaar waren geweest,
verschillende détails kon onderschei
den. De z.g. kanalen waren toen zeer
breed geworden, en één kanaal, dat
jaren onzichtbaar was geweest, was
opnieuw uitstekend te observeeren.
Volgens Desloges moesten er op ver
schillende gedeelten van de planeet
dus belangrijke veranderingen,plaats
vinden.
Inmiddels begon liet ijs van de
Zuidpool voor een groot gedeelte te
smelten. De ijsperiode, die de pla
neet had doorgemaakt scheen voorhij
en nu scheen de tijd daarvan'n mild
overgangstijdperk met veel nevel en
mist en motregen. In verband hier
mede zouden zich de Mars-vlekken
zoo goed laten zien.
Die. stijging van temperatuur op
Mars schijnt door te gaan, en een
enkel astronoom heeft reeds de mee
ning uitgesproken, dat liet spoedig
op de planeet zoo warm zal zijn,
dat het laatste ijsschotsje zal smel
ten. Die bewering is dan gegrond
op theoretische beschouwingen.
Thans, nu de planeet zoo mooi is
waar le nemen, moet men zien, of
inderdaad de weersveranderingen op
Mars zoo groot zijn. De Mars-speci
al ileiten hebben dezen opposilielijd
dan ook met verlangen tegemoet ge
zien; het is voor hen dan ook te-
hopen, dal zij veel nieuws van Mars
kunnen ontdekken.
In den vooravond slaat de planeet
in het Zuid-Oosten, omstreeks mid
dernacht in het Zuiden (hoog aan
den hemel), en in den nanacht is de
roode kogel in het Zuid-Westen waar
te nemen.
Bloedige botsing tusschen burgers en
soldaten te Assenede.
Evenals elders, hadden ook te Assenede
de bewoners van de grensstreek van
honderd meter hun woningen moeten
verlaten meldt een corr. v. d. Tel. Al
deze menschen verdienen een sommetje
met het smokkelen van petroleum en
meel. Zy waren nu geheel gekortwiekt
en moesten by vreemden 'hun intrek
nemen: waardoor veel ontstemming
heerschte en de gemoederen tegen de
Duitschers werden opgezet
Een vrouw verweet een Duitsoh
soldaat al de ellende, door den oorlog
ontstaan. „Ge zijt onrechtvaardig in ons
land gekomen!" riep z$j. „Na houdt gij
u wel braaf, maar steeds worden wij
strenger behandeld en volgen er nieuwe
maatregelen om ons te onderdrukken!"
De militair antwoordde even heftig; er
