ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 26 Januari 1916.
Voor da slachtoffers van
den Watersnood.
NIEUWSTIJDINGEN.
CZ ierikzee»che
C o u r a n t
ABONNËMËN T.
1'rga per (lrie maandenf 1,30.
Franco per. poat- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afionderlyke nurameri- 0,06.
Veractiynt Maandag, Woenidag en Vrjjdag
72tte JAARGANG, Nr 9806
Dirsotaun A. i. DE LOOZE Jr.
Uilaawar-Hoofdradaelaar A. FRARKEL.
ADVGRTENTIEN.
Van 13 regelsf 0,80.
Bike regel meer- 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
By contract belangrijke korting.
Inzending op den dag ran uitgave vóór l.SO ure.
Gelijk onzen lezers en lezeressen
bekend is, beeft een uit het Noord
westen opgestoken storm een water
vloed over ons land gebracht, waar
door geheele streken overstroomd
zijn geworden.
Honderden en honderden moesten
met hun gezinnen hals over kop hun
woningen, hun boerderijen ontvluch
ten, wilden zij niet door den steeds
wassende» stormvloed verzwolgen
worden.
Schier alles, wat zij aan have en
goed bezaten moesten zij achter
laten, tevreden, dat zij hel vcege lijf
konden redden.
Grool is het stoffelijk verlies, het
welk daardoor geleden wordt.
Helaas! ook mensohenlevens vallen
te betreuren.
Op den stillen doodenakkcr van
hel alom bekende eiland Marken
rusten zij, die slachtoffers van den
watersnood werden.
Wij in Schouwen- Duivolanri zijn
er ditmaal goed van afgekomen.
Laat ons dit tot dankbaarheid
stemmen, maar bovenal lot barm
hartigheid jegens heil, die minder
gelukkig dan wij, al hun bezittingen
en luiii levénsbestaan verloren heb
ben.
Veel. zeer veel is noodig lot leni
ging van den nood.
Wel is reeds, dank zij het mede
gevoel en de offervaardigheid van
ons volk veel bijeengebracht.
Alleen hij de administratie van de
Nieuwe Rolterdamsche Courant bij
kans vier Ion.
Wattr toch blijkt reeds duidelijk,
dat, wal reeds ingekomen is,pp verre
na niet toereikend is om in de be
hoeften van den omvangrijken nood
te voorzien
Daarom doen wij een dringend be
roep op de bewoners dezer eilanden.
Meermalen lieefl ook hier onze
gcduchtste vijandde watervloed,
groot onheil aangericht.
En dan stond liet geheele Neder-
landsche volk als één man op om
ons te helpen.
Mogen wij nu in hulpbetoon ach
terblijven?
Zijn wij niet in de allereerste
plaats verplicht onze beurs te openen
Zoo men dien plicht gevoelt, laat
men dan zorgen, dat de administratie
van dit blad meer dan het luttele
en beschamende bedrag van veertig
gulden, hetwelk lol lieden is inge
komen. aan de Algemecne .Water
snoodcommissie kan afdragen.
Ingekomen giften:
N. N. f 10; collecte vergadering
Chr. Nationale Werkmansbond," afd.
Zierikzec. f 2.48'; X ft; Z. f 1.
samen f 14,48', met het reeds ver
antwoordde f 4 4.98'.
Oorlogsoverzicht.
De Ooslenrijksche troepen hebben
Skoetari en de vestingen N'iksic en
Podgoritza bezet. Daarmede is het
lot van Montenegro heslist Voor
Skoetari zouden, zoo lieetc liet in
de telegraphischc berichten van Reu-
Ier en llavas, de Montenegrijnen
heftige» tegenstand bieden, t Mooiste
van de zaak is, dat er zelfs geen
zweem van tegenstand is waarge
nomen. In alle plaatsen zelfs, waar
ile Oostenrijkers bij hun opmarscli
door komen, geven dc Montenegrijn-
sche soldaten en bun officieren ge
willig de wapenen over. Het is voor
de geallieerden een hard gelag, dal
nu ook geheel Montenegro in handen
van dc Centrale» gevallen is, en dat
weldra Albanië helzelfde lot zat moe
ten ondergaan, want de Oostenrijk-
sche troepen rukken reeds op naar
Durazzo. Maar dat komt er van, als
men de kleine volken ophitst tegen
een ovcrmachtigen vijand te strijden,
hun in hun nood noch met man
schappen, noch met krijgsbenoodigd-
heden, noch met mondvoorraad te
hulp komt, maar hen doodkalm laat
vernietigen. Daarom had Koning Ni-
kita van Montenegro, toen hij zag,
dat zijn dapper leger na een lellen
strijd overwonnen was, -aanOosten
rijk om vrede gevraagd. Van de
geallieerden toch was geen hulp meer
te verwachten. En op die vraag had
Oostenrijk geantwoord met den cisch
van hedcrlcgging der wapenen, al
vorens vredesonderhandelingen zou
den aangeknoopt worden. Nu wordt
beweerd, dat dit verzoek om vrede
een krijgslist was, teneinde lijd ie
winnen en daardoor do Montcno-
grijnschr soldalen gelegenheid le
geven zich in Albanië terug ie trek
ken Die bewering is een doekje voor
hel bloeden en bovendien in strijd
met de feiten. Wel beeft de Koning
zijn land. verlaten en bevindt hij zich
nil met liet geheele Koninklijke ge
zin in Lyon, maar dat is toch zeer
natuurlijk. Wal had hij nu nog in
Montenegro, dat bijkans geheel dooi
de Oostenrijkers bezet is. le doen?
Hel is zeer opmerkelijk, dat de Ko
ning met zijn gezin niel zijn intrek
te Rome genomen heeft. Men zon
zoo zeggen, dat Rome, waar 's Ko-
nings sehoone dochter met den Ko
ning van Italië gehuwd is voor liet
Montenegrijnsche Koninklijke gezin
dc aangewezene plaats was. Hij koos
die plaats echter niet, blijkbaar ver
stoord over de omstandigheid, dat
Italië hem op zijn dringende ver-
toogen geen hulp gezonden heeft.
„Van je familie moet je het hebben'
zegt 'het spreekwoord. Dat onder
vond ook Koning Nikila.
De Oostenrijkers hebben onder de
te Nisj gevondene papieren o.a.ook
gevonden twee brieven en een Iele
gram van den Czar aan den Kroon
prins van Servië, in zijn Hóedanig
heid van regent In die brieven wordt
den Kroonprins op liet hart gedrukt
zicli aan alle hevelen van Rusland te
onderwerpen en verboden den Ser
vischen samenzweerdersbond ,.Na
rodna Ockraha" te ontbinden en liet
Ooslenrijksche ultimatum aan te ne
men, daar Rusland Servië met de
wapenen te hulp zal komen.
De nieuwe Grieksche Kamer
geopend. In deze Kamer is de partij
van Gornaris van mcening, dal Gi-iej
kenlaud in l belang van de verdedi
ging van zijn neutraliteit zijn tegen
woordige passieve houding moet
laten varen.
Aan den Kaukasiis vervolgen dc
Russen liet voordeel, hetwelk zij op
de Turken behaald hebben. Deze
hebben zicli in de vesting Erzeroem
teruggetrokken. Tijdens de vervol
ging maakten dc Russen, naar zij
melden. 4000 Turksche soldaten en
50 Turksche officieren gevangen, lei-
wijl een groote buil aan kanonnen
mitrailleurs en ander oorlogsmalc
riëel hun in handen viel.
Aan het Irakfronl in Mcsopotannië
duren de positie-gevechten bij Koel
el-Amara nog steeds voort. Een aan
val van Engetsche strijdkrachten, die
de Turksche stellingen aanvielen,
werd afgeslagennadat de slag zes
uren geduurd had. Op 't slagveld
lagen 3000 doode Engelschcn. Hel
verzoek van den Britschen generaal
Aylmer om de gesneuvelden te ino
gen begraven werd ingewilligd. Een
wapenstilstand van één dag werd
hiervoor toegestaan.
Van liet Oostelijk en Westelijk
front valt niets belangwekkends tc
vermelden.
En van de Italianen kunnen wij
slechts zeggen, dat zij van de Isonzo
niet wijken.
In liet Engelsehe Lagerhuis is in
derde lezing liet regeeringsontwer
over den dienstplicht met overwc'
digende meerderheid aangenomen.
De heeren komen daarmede echter
tc laat.
politie bet lijk in beslag heeft doen
Bn om het ter beschikking der justitie
tellen. In verband hiermede is de
echtgenoot van de overledene, welker
stoffelijk overschot gisteren ter aarde zou
ssteld, aangehouden.
AMSTERDAM. Omtrent De Tele
graaf en haar medewerkers ver
neemt men het volgende: De ex-Ber-
lijnsehe correspondent Simons, een
jro-Duitscher, deelde den laatsten
ijd de lakens uit, hetgeen minder
aangename verhoudingen schepte.
Directeur Holdert heeft verder een
nli-smokkelbureau opgericht, dat
met valsche documenten moet
gewerkt hebben. Aan leden der re
dactie werd gevraagd om hun mede
werking aan dit bureau. Mej. v. Mee-
keren vroeg ontslag, doch enkele
ndere redacteuren, die deze mede-
werking weigerden, werden ontsla-
gen. In verband met Simons' actie
de heer Schroder niet meer ver-
antwoordelijk voor den inhoud van j
Dc Telegraaf gebleven. Op grond van
zijn ontslag als verantwoordelijk
hoofdredacteur is hij uit de preven
tieve hechtenis ontslagen.
Het bestuur dér journalisten-ver-
eeniging ..De Amsterdamsche Pers"
heeft Zaterdagavond een buitenge
wone spocdeischende ledenvergade
ring belegd. die zeer druk bezocht
was. Van die vergadering is in de
dagbladen een uitvoerig vet ■slag ver
schenen, hetwelk wij met liet oog
op onze beperkte plaatsruimte lot
ons leedwezen niet kunnen opnemen.
De vergadering had namelijk mei
ilgcmeene stemmen besloten om
gehoord al de feiten, die vastgesteld
werden, een relaas daarvan op le
maken door een speviaal daarvoor
uit de vergadering benoemde com
missie, dit te publiceeren, en tevens
een beroep te doen op alle Neder-
iandsche journalisten om dc plaat
sen der ontslagenen niet in te nemen
en aanbiedingen daartoe onverbidde
lijk van de hand te wijzen.
AMSTERDAM. Door 'n agent van
politie alhier is een 19-jarige mili
tair aangehouden, wiens opsporing
door dc politie le Scheveningen was
verzocht, verdacht van diefstal van
f 1100, ten nadeele van zijn ouders.
ROTTERDAM. Hel stoomschip
„Olto Sverdrup" moest Maandag al
hier verhaald worden naar de Rijn
haven. Hierbij verleenden hulp de
slccpboote» „Engenering" en Slip
way" en de sleepboot „De Hoer".
Bij liet zwaaien vóór den mond van
de Rijnhaven, ongeveer 50 meter uit
den wal, is de „De Boer" omgeslagen
en gezonken. De kapitein, een dek-
knecht en een hofmeestersbediende,
die toevallig aan boord was, ge
raakten te water, doch werden gered
door dc bemanning van twee sleep-
boolen, die in de nabijheid waren.
De machinist en de stoker zijn met
de sleepboot gezonken en verdronken.
Van de gezonken sleepboot steekt
alleen de pijp boven water.
Uit Stad en Provincie.
HILVERSUM. In verband met het
overlijden van de eebtgenoote van den
heer H. B., doctor in de letteren alhier,
heeft de politie een onderzoek ingesteld,
naar aanleiding waarvan de commissaris
Leilng ran mr. 6. J. Salm.
ZIERIKZEE. In de zaal van hotel
Juliana" vergaderde gisterenavond
„Algemcene Ontwikkeling".
De voorzitter, mr. II. Polvliet,
opende haar, en stelde aan de orde
de verkiezing van een tweetal be
stuursleden.
Periodiek moest aftreden de heer
J. H. de Roode, die herkozen werd
Mede aanbevolen was de heer J. G
de Jongh.
Voor 'l bestuurslidmaatschap had
een poos geleden de heer Korlvinkei
bedankt. In zijn plaats was gekozen
de heer A. .1. Ribbens, die evenwel
zijn benoeming niet had aangenomen
Gekozen werd alsnu dc lieer C. de
Looze. Mede aanbevolen was dc
heer J. II. Heimbach.
Hierop werd het woord gegeven
aan den heer mr. G. J. Salm, die een
en ander uil de geschiedenis van de
sterrekunde en sterrewichelarij zou
mededeelen.
In een keurige boeiende rede he
sprak hij de sterrekunde, die zonder
tegenspraak dc oudste wetenschap
genoemd kan worden. Men be
oefende haar echter in dc oudheid
niet alleen om wetenschappelijke re
sultaten vast te stellen, maar ook mei
religieuze oogmerken, en daardoor
werd zij voor de menschen een hei
lige wetenschap. Dc planeten waren
hij de meeste oude volken een ver
persoonlijking van de Goden. Zon,
maan en planeten waren Godheden,
zoodal, wal aan liet firmamenl ge
beurde. als uitingen van goddel i j ken
wil werd voorgesteld. Om dien wil
le leeren kennen, beoefende men dc
sterrekunde. Mei die beoefening hiel
den zich uilsluitend d(f priesters
bezig. Zij maakten de sterrekunde lot
een wetenschap voor zich. In het
jaar 2100 vóór Chrislus werden in
China de priesters Ili en Ho ont
hoofd, omdat zij niet tijdig een zons
verduistering hadden voorspeld. Dc
priesters hielden echter, wat zij van
de sterrekunde wisten, zorgvuldig
oor het volk geheim. Zij maakten
den menschen wijs, dat de Goden
hunne raadsbesluiten door de ster-
en hun mededeelden en het volk
geloofde hen. Aldus ontstond de
sterrenwichelarij Hun kennis van de
sterren exploiteerden zij ten eigen
bate. Voor elk verschijnsel op as
tronomisch gebied lieten zij zich
met offers betalen. De planeet Venus
werd met de liefde "vereenzelvigd
Mars was de God van den oorlog en
Jupiter, de prachtigste planeet a an
liet firmament, was bij alle heiden-
sche volken der oudheid dc opperste
God.
Tot in dc middeleeuwen hield de
sterrewichelarij stand. Van 't oogen-
blik echter af. dat men wist, dat dc
aarde niet het middelpunt van liet
heelal was, maar daarin slechts een
zeer kleine hoogst bescheidenêplaats
inneeml. had de sterrewichelarij af
gedaan. Toch zijn er nog menschen,
zoowel elders als hier le lande, die
zich met de sterrewichelarij afgeven
Zij meenen, dat de zon. maan en
de vaste sterren op den levenstoop
der menschen invloed oefenen. Het
de moderne sterrewichelarij. I
is zelfs een boekje uitgegeven, waar-
ui de spreker een exemplaar ver-
loonde, waarin men zijn eigen ho
roscoop kan lezen.
Toch wisten de Grieken reeds, dal
dc aarde rond was, en loshing in hel
firmament. Aristoteles o. a. verkon
digde dit Aristachus van Samös zei
de zelfs, dat de aarde niet in liet
middelpunt van 't heelal slaat, maar
dat de zon het middelpunt is.
Het Christendom meende, dat dc
aarde 't doelwit der'schepping was
en dat de zon, maan en sterren ter
wille van de aarde bestonden.
Copernicus is de eerste geweest,
die verkondigde, dat de aarde zich
om de zon wentelt en dat de pla
neten om de zon loopen.
Spreker besprak hierop dc twee
mannen, wier namen tot in lengte
van dagen mei gouden letteren in
de gesellicdenis der beschaving ge
grift zullen staan, le weten Gallilei
en Keppler, stelde in het lichl. het
groote gewicht van den verrekijker
die in 1608 le Middelburg was uit
gevonden, voor de sterrekunde, en
hoe de verrekijker door Gallilei in
toepassing werd gebracht, zoodat
hij daarmede de vier manen van
Jupiter ontdekte. In 1609 kwam van
hem „de Sterrebode" uit. waarin hij
de resultaten neerlegde, waartoe Ilij
gekomen was. De zon is volgens hem
hel middelpunt en dc aarde, (He om
de zon draait, is slechts een kleine
planeet. Hij werd deswege voor de
inquisitie gedaagd en gedwongen zijn
denkbeelden, die in strijd mei de
goddelijke leer geacht werden tczijn,
te herroepen. Hij eindigde zijn levens
dagen in ballingschap.
Door Newton werd ontdekt de
leer der aantrekkingskracht, die hij
de hemellichamen 'n hoofdrol speelt
En Keppler vond de wetten, volgens
welke de planeten zich om de zon
bewegen. Van dat tijdstip af dateert
de nieuwe sterrekunde.
Herschel, de ontdekte planeten
Saturnus en Uranus en dc spectros-
koop werden door den spreker ach
tereenvolgens besproken.
Na de pauze kregen wij welge
slaagde lichtbeelden ie zien.
Met den wensch, dat, wijl de we
ienschap der sterrekunde zich slechts
in een lijd van vrede en rust1 be
hoorlijk kan ontwikkelen, de wereld
oorlog spoedig een einde moge ne
men. eindigde spreker zijn daverend
toegejuichte rede.
De voorzitter dankte mr. Salm,
die geen nieuweling hier is, maar '11
steeds welkome spreker voor zijn
uitnemende rede.
Verschenen is le Rotterdam,
Vicrambachlstraat 755, het eersteno.
het Maandblad voor Stenogra
fievoor alle systemen. Het cloel,
dat met dil maandblad beoogd wordt
is, zooals de redactie er van aan de
lezers mededeelt, te trachten de be
oefening van stenografie als weten
schap te bevorderen, en te ijveren
voor dc verbreiding van kortschrift
van groot hut wezen.
Voor hen, die de stenografie be
oefenen, kan dit maandblad van groot
nut wezen.
NOORDGOUWE. Aan de commis
sie voor Zeeland tol stalling van vee
uil de overstroomde streken is be
richt. dal de landbouwers alhier be
reid zijn 25 stuks vee te stallen.
HAAMSTEDE. By beschikking van
den minister van marine is, met ingang
van 1 April, benoemd tot lichtwachter
by 's ryks kustverlicbtiog te West-
Schouwen, de heer J. Verspoor.
OUWERKERK. Naar wy uit goede
bron vernemen, bestaat alhier het plan
e*n commissie te vormen tot het inzame
len vau gelden voor het Algemeen
Watersnoodcomité.
ANNA-JACOBAPOLDER. Door de
landbouwvereeniging „Sint Philipsland"
is kennis gegeven aan het Watersnood-
Comité, dat 7.y bereid is 22 stuks
hoornvee in dez8 gemeente: 14 te Sint
Philipsland en 8 te Anna-Jacobapolder
uit het overstroomde gebied te stallen.
ST.-ANNAL AND. Maandagavond hield
de seherpsohuhersvereemging „Prinses
Juliana" haar jaarvergadering ten* huize
van den h0er J- W. van Luyk. Aanwezig
waren 17 leden. Door de afwezigheid
van den voorzitter, die onder de wapenen
is, en 't bedanken van den vice-vooizitter,
wer l de vergadering geleid door den
secretaris, den heer M. P. Duijzer. Na
opening van de vergadering werden de
notulen gelezen der vorige jaarvergade
ring, die onveranderd werden goedge
keurd, en vervolgens werd voorgelezen
het op te zeuden jaarverslag. Daarna
deed de penningmeester, de heer J. Gunst,
rekening en verantwoording, tot tevreden
heid der aanwezige leden. Hy trad dit
jaat af als penningmeester, doch werd
onmiddellyk weer herkozen. De plaats
van vioe-voorzitter werd vervuld door
de benoeming van den heer N. Overbeeke.
Aangenomen wordt het voorstel om het
voetpad naar het schietterrein te doen
verbeteren. Met den wensch, dat de leden
zich zooveel mogelyk zullen beyveren
om tot den bloei van de vereeniging
mede te werken, werd de vergadering
door den secretaris gesloten.
WISSENKERKE. Daags na den storm,
van 13 Januari dreef er een myn aan
op het strand van den voorraaligen
Sophiapolder. Er werd terstond een
schil Iwacht by geplaatst. Den volgenden
dag was de myn verdwenen en de post
werd ingetrokken. Zondag d.a.v as de
myn weer aanwezig, blykbaar 'ilootge-
spoeld. De wacht kwam terug en bleef
tot 21 dezer, toen de mijn weer weg was.
Er is langs den oever en op het strand
gezocht, maar vruchteloos tot heden.
Toch durft raon niet grif vertrouwen,
dat de gevaarlijke gast voor goed ver
dwenen is, want hy was zoo sterk met
mosselen begroeid, dat hy waarscbyolyk
zyn drijfkracht verloren heeft en aan
den oever beneden laag water rondzwerft,
als een voortdurende bedreiging van
hen, die daar ter plaatse hun werk hebben
te doen.