ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 21 Januari 1916.
TWEEDE BLAD.
N IIP W S TIJ DIN SIN.
(Z ierikzeesche
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
Prjjs per drie maandenf 1,S0.
Franco per port- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummer*- 0,06.
Verachjjut Maandag, Woeindag en Vrjjdag
72ste JAARGANS. Ni. 9804
Diraotsuri A. J. DE LOOZE Jr.
Ui6aa««p-Ho0fair*daolaur A. FRAHKEL.
AD VERTENT1EN.
Van 1S regelaf 0,80.
Elke regel meer-0,10.
Reclame* per regel0,16.
By contract belangrijke korting.
Intending op den dag Tan uitgare ródr R.90 ure.
ZWEDEN.
Naar Berlingske Tidende uit Stock
holm verneemt, is nu de geheele Bothnische
Golf dichtgevroren. Het ijs ligt een meter
dik van de Zweedsche tot de Finsche
kust. De scheepvaart wordt daardoor tot
Mei van dit jaar stilgelegd; er zyn tol-
wachten op de eilanden gevestigd om op
het goederenvervoer toezicht te houden.
FRANKRIJK.
De oorlogscorrespondent van de Lokal
Anzeiger heeft een bezoek gebracht aan
«le buitenwijk van Rijseel, waar den Hen
dezer een opslagplaats van munitie in de
lucht ie gevlogen. Er zijn een aantal
fabrieken en eeoige honderden huizen
door vernield én het aantal dooden en
gewonden is zeer groot. Nagenoeg de
geheele wjjk ligt in puin.
NEDERLAND.
HAARLEM. In de alhier gehouden
vergadering van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland is besloten om, ten
einde den watersnood in de provincie
zooveel raogelyk te beperken en te
trachten verdere inundatie te voor
komen, onder toezichtvanwege de
provincie een noodwaterkeering te
doen aanbrengen, die, wanneer het plan
daarvoor uitvoerbaar blijkt, zal loopen
langs de Oostzyde van de Zaau, ver
volgens tot het station van Purmerend,
de spoorbaan OoslzaanPurmerend zal
volgen, vandaar gaan zal tot den Ring-
dyk van de Purmer en verder langs den
Ringdyk tot nabij Edam en van Edam
naar zee. Het tot standkomen der water-
keering, zal ook de aan het dichten der
gaten in den Waterlandschen Zèedyk
verbonden bezwaren verminderen.
Ia afwachting van de zoo spoedig
mogelyk bij de Prov. Staten in te dienen
voorstellen, zal met de uitvoering van
een eu ander terstond worden begonnen.
BERGEN-OP-ZOOM. Plannen zyn
ontworpen voor een locaalspoor op nor
male breedte van Lage Zwaluwe over
Fynaart, Stampersgat en Steenbergen
naar Bergen-op-Zoom.
Door deze lyn komen groote suiker
industrieën in beter conditie. In de te
Roosendaal gehouden vergadering van
de coöperatieve suikerfabriek Dinteloord
is in beginsel besloten voor deze lya in
het aandeelen-kapitaal voor f 100,000
deel te nemen, als ook de andere fabri
kanten in evenredigheid deelnemen.
Uit 8t*d en Provincie.
Z1ERIKZEE, 21 Jan. Wij lezen in
de „Nieuwe Cronyk van Zeeland
van Smallegange:
Als hel jaer was 1555, was daer
oenen soo grootten storm van winde,
dal het water vloeide boven de kaeye
tol Ziericzee in de huisen, op de
haven: en op die selfdc nacht (het
was den 15 van Januariüs) vielen
in hel land van Schouwen 0111. elf
molens, en in Duvelant Iwec. Voor
Antwerpen verdronken wel vijftig
schepen. Daer qnamen veel heele
huiskens, of boeren en visschers hut
ten, op de kaeye tot Ziericzee drij
ven.
NOORDGOUWE. .Woensdagavond
hield alhier voor een vrij talrijk op
gekomen publiek de bekende Chris-
ten-socialiste En ka een redo over
.Christendom en Socialisme".
Algemeen kiesrecht acht zij van
groot gewicht, doch niet minder iiet
Christel, socialisme, daarom moeien
ook alle christelijke arbeiders mede
strijders zijn voor dat socialisme.
Vele S. D A. P.ers zijn tol haar spijl
ongcloovigen, doch wij, christen-so
cialisten, strijden met hen samen,
omdat zij hetzelfde doel beoogen. In
Engeland, Zwitserland en meer an
dere slatcn zijn vele christen-socia
listen, in Duitschland slechts zeer
weinige. Met de kerken heeft zij
weinig opdaar is geen broeder
schap. getuige Ceiden, waar men
zitplaatsen kan huren voor enkele
centen, die men aan een loket heeft
te storten om een plaatsje in de
kerk machtig te worden. Gratis-zit
plaatsen zijn er ook, maar dan zit
men hoog. Wat is eigenlijk het clir.
geloof, wat is het socialisme? Ik
geloof in God den Vader, de aanhef
van de Christelijke geloofsbelijdenis,
is voor haar het Christelijk geloof,
en dit aannemende, moesten de mun-
sclien allen broeders en zusters zijn.
Er is geen broederschap in de kapi
talistische maatschappij; in plaats
van waarheid en liefde, heerscht er
leugen en haal. In liegen zijn de
menschen, zelfs de leden van Patri
monium zeer bedreven. Als voor
beeld haalde zij aan, dat een lid
dier vereeniging, die een winkel had,
drie soorten van margarine ver
kocht uit een en hetzelfde vaatje.
Hij lengende er ook maar op los,
omdat zijn concurrenten het ook
deden. En wat zal er weer niet ge-
leugend worden als straks een hef
fing op de oorlogswinsten zal wor
den ingevoerd. Erkennen deed zij
evenwel, dal de arbeiders geen zier
beter waren. Aannemers, vooral die
van groote werken, liegen er ook
dapper op los; als handelsreizigers
in plaats van koffers mei stalen mee
te nemen, hunne leugens in koffers
moesten pakken, dan zou een spoor
trein zc niet kunnen vervoeren.
De arbeiders zijn vrij Zij kunnen
hun arbeidskracht verkoopèn, maar
dan zoo goedkoop mogelijk, of van
honger sterven. Burgemeester, dok
ter, notaris, predikant e. a. wonen in
groote huizen, de arbeiders in kleine
woningen en krotten. Lijders aan
tuberculose bij de vleet. Hunne klce-
ding bestaat dikwijls uil afgedragen
kleeren van de rijken, ofschoon ar
beidersmeisjes zich ook wel oens met
goédkoope blousjcs versieren. Onder
wijs genieten dc kinderen der prole
tariërs tot huil 12e of 13e jaar,maar
in deze kapitalistische maatschappij
gaan dc kinderen der rijken naar
11. U.S., Muloscholen, zelfs naar de
Universiteiten, aan welke hel Rijk
schatten ten koste legt, die ook door
U, arbeiders, mede betaald moeien
worden. Door onvoldoend onderwijs
missen de arbeidersvrouwen ook alle
smaak, getuige de wijze, waarop zij
hun kamertjes versieren.
Liefde, waar is zij te zoeken? De
kapitalistische oorlog geeft niets an
ders dan haat en broedermoord. De
arbeiders, de proleten, worden uit
gebuit. Als een christelijke boer f 25
per week verdient, dan geeft hij f 10
aan zijn arbeider en de rest, waar
voor iiij niets doet, is voor hem.
Groote Christelijke Stoomboot-Maat
schappijen buiten matrozen en boot
werkers uit. De Christelijke fabrikan
ten van sterke dranken te Schiedam,
hare woonplaats, waarvan de arbei
ders helaas nog klanten zijn, buiten
hun werkvolk uit. De kapitalistische
maatschappij doet niets anders dan
uitbuilen. Die uitbuiting moet weg
en dat kan geschieden door ophef
fing van hpt privaatbezit. Om liet
privaatbezit gaat de strijd der socia
listen. Als dat opgeheven is. dan za)
er nog wel geen heilstaat zijn, want
die brengt de sociaal-democratie niet,
maar dan zal er broederschap zijn;
uitbuiten kan niet meer plaats heb
ben, als de Staal, dus dc gemeen
schap, de bezitter is van den grond,
groote industricele ondernemingen
en tutti quanti. Als Rockefeller met
zijn petroleum-trust de eenigc leve
rancier van petroleum over de ge
heele wereld is geworden, dan heeft
hij voor de socialisten al iels klaar
gemaakt. Wij hebben de zaak maar
over of liever af te nemen, en zoo
grootmoedig zullen wij dan zijn om
hem een pensioen te verleenen, dat
zeker grooter zal zijn dan dc f 2
invaliditeitsrénte.
Allen, die zicli Christenen noemen,
moeten zich bij de S.D.A.P. aan
sluiten, doeli zij doen het niet uit
onwetendheid en misverstand. Zij
lezen den bijbel niet goed, 't is niet
de letter, maar de geest, die'levend
maakt.
Aan het debat werd deelgenomen
door de heeren Van Doorn en Vij
verberg, die Enka op menig punt
bestreden. Beiden werden uitvoerig
door de spreeksterdie handige
propagandiste, als zij ongetwijfeld is,
beantwoord. Óp de vraag van den
eersten debater, wie lol de arbeiders
bchooren, is zij echter liet antwoord
schuldig gebleven.
OUWEHKERK. Dinsdagavond 1.1.
hield mej. v. d. Vlies (Enka) een
rede over „Hel Christendom en liet
Socialisme".
Dc vergadering was slecht ma lig
bezocht, hetgeen door den voorzitter
zeer werd betreurd.
Spreekster trachtte tc bewijzen, dat
dc groote deugden van liet Chris
tendom: naastenliefde, rechtvaardig
heid, waarheidsliefde, broederschap,
in de kapitalistische maatschappij
niet te vinden waren, eu ook slechts
konden bestaan in den toekomststaat
der S. A. I'. Voor dien staat waren
volgens haar enkele bedrijven, zooals
de Amerikaansche petroleum trust en
meer maatschappijeirreeds rijp, maai
de arbeiders nog niet.
Ze legde er den nadruk op, dal
liet doel van het socialisme niet is;
ioonsvërhooging, kortere werktijd
sociale verzekeringen enz., want dat
willen vele liberalen en andersgc-
zinden ook wel, maar de afschaffing
van hel uitbuitiugssysteem, waarvan
zij hel kapitaal beschuldigde.
Zij betreurde liet ook, dat, hoewel
zij hier warme partijgenooten aan
trof, deze zich van liet Christendom
zoo afkeerig betoonden.
Na haar rede Iraden een zestal
vrouwen als lid tot dc afdeeling loc,
en beantwoordde spreekster nog een
paar uit het publiek geslelde vragen.
POORTVLIET. De in de afgeloo-
pen week gehoudeir algem. vergade
ring van den kolenbond „Ons Belang"
alhier, werd door den vice-voórzittcr
den heer Job. de Wilde geopend met
de mededeeling, dat <le voorzitter, de
heer N. B. v. d. Maas, die volgens
rooster moest aftredenniet meer
periodiek moest aftreden, niet meer
in aanmerking wenschlc te. komen
als bestuurslid. Vervolgens werd den
secretaris verzocht de presentielijst
voor te lezen, waaruit bleek, dat 79
leden precent waren, waarna de no
leden p resen I warenwaarna dc
notulen, werden vastgesteld. Daarna
werd rekening en verantw. gedaan
door den penningmeester over 1915,
waaruit bleek, dal ontvangen was
f 6398,37* en uitgegeven 1' 0228,71
alzoo een goed slot van f 169,66. Op
dc Rijks-Postspaarbank een goedslol
van i' 204,83.
Benoemd werden voor 't nazien
en controleeren van de werkzaam
heden van den penningmeester, over
1916, de heeren A. Anthonisse en
J. C. Vos.
De lieer Jacob van Dijko. die mede
als bestuurslid moest aftreden, werd,
terwijl door hel bedanken van dep
heer Van der Maas, liet bestuur met
een lid werd verminderd, met 62
stemmen als bestuurslid en met 10
stemmen als voorziller gekozen.
POORTVLIET. Op Maandag 17
Januari j.l. is op initiatief van den
burgemeester ecu domité gevornid
bestaande uil de heeren .1. v. Gorsel,
burgemeester; N. A. Bruijnzeel, wet
houder; M. A. Geuze, gemeente-oiitv.,
Chr. van der Slikke, C. Th. de Rijke,
raadsleden, en W. A. van de Velde,
waterbouwkundige, ten einde gelden
in te zamelen, om mede le kunnen
voorzien in de groote ellende, waarin
honderden bewoners der door den
storm van 13 Januari j.l. geteisterde
streken thans verkeert». Hopende
dat de ingezetenen dezer gemeente
zullen denken aan den watersnood
van 1906, toen Zeeland door bewo
ners van andere provincies zoo mild
dadig is geholpen.
SCHERPENISSE. Door den ko
lenbond „Algemeen Belang" alhier
werd over 1915 8890 H E. kolen ge
kocht, dat met inbegrip van alle
kosten kwam te stiuin op t 11908,72V
Er werd verkocht uit liet schip en
pakhuis voor f 10750,81'', zoodat er
een le kort was van f 1157,88. Er
werd f 1200 geleend, zoodat er nu
nog in kas is I' 12,12, en 988 IEL.
kolen in het pakhuis.
OUD-VOSSEMEER. Alhier is dc
melkkwestie nog niet opgelost, daar,
naar ons wordt medegedeeld, de noo-
digc hoeveelheid niet verkregen kon
worden, om te voorzien in de be
hoefte, die door de verhooging was
ontslaan.
Do gemeenteraad beeft Woens
dag in zijn vergadering een voorstel
0111 de lokaaltrein, welke in l eiland
Tholen lot sjand zou gebracht wor
den.' financieel le steunen, afgewezen
met 1 legen 3 stemmen. Tot lid van
de commissie tot wering van school
verzuim werd benoemd de heer M.
Rijnberg, bij loting met den heer
Kuijpers.
RECHTZAKEN.
MIDDELBURG. De iechtbank alhier
veroordeelde helen den 19-jaiigen onder
wijzer J. S., derj R.-K. school aldaar,
wegens mishandeling van een leerling
tot f 25 boete subsidiair 25 dagen
hechtenis, zulks overeenkomstig den eiech.
Overeenkomstig den eisch van het
openbaar ministerie veroordeelde dezelfde
rechtbank den 22-jarigen F. v. d. K. te
Biggekerke tot een voorwaardelijke
gevangenisstraf van zes weken wegens
verduistering. Dit is de eerste maal dat
dit college een voorwaardelijke gevangenis
straf oplegt.
Verleden week werd voor de recht
bank te Middelburg f 25 boete subsidiar
25 dagen hechtenis geëiecht tegen
G. F. L., propagandist der S. D. A. P.,
redacteur van De Baanbreker eu lid
van den raad van Vlissiugeu, die in
een vergadering te Willielininadorp den
burgemeester van Kattondijke zou hebben
beleedigd. De rechtbank wees lieden
vonnis en sprak beklaagde vrij.
Door de rechtbank te Middelburg
waren bjj verstek E. de L., 15 jaar en
R. de E., 20 jaar, beiden schippers ver
blijvende to Oeeendrecbt, wegens poging
tot uitvoer veroordeeld tot een maand
gevangenisstraf.
De beide schippers waren in verzet
gekomen en eischte de officier verleden
week bevestiging van ibs straf. De recht
bank sloot zich ecbler aan bij bet
pleidooi van den verdediger, nir. Hartogb
uit Bergen-op-Zoom, en sprak de beide
mannen vrij-
De rechtbank te Middelburg beeft
rechtsingang met bevel tot instructie
der zaak en gevangenhouding van den
beklaagde gelast in de zaak tegen J. J.
M. D., 42 jaar, ontslagen boofd-agent
van- politie te Vliesingen, beklaagd van
valscbheid in geschrifte en oplichting.
REC H T Z A K E N.
KcdswclgeringgfizellDg.
Ter terechtzitting der rechtbank te
Breda, waarbij smokkelzaken werden be
handeld, was bij een dier zaken als
getnige verschenen S. B., reserve-officier
der infanterie, die weigerde den eed af
te leggen. Hij deelde op desbetreffende
vragen mee, als Israëliet te zijn geboren
doch tbane geen Israëliet meer te ziju.
Op de vraag van den president, of hij
per detuwaarders-exploit bet lidmaatschap
van zyn kerkgenootschap bad opgezegd,
verklaarde getuige, zulks niet te hebben
gedaan. Getuige geloofde niet aan een
God eu bad bezwaar tegen bet aanroepen
van Gods naam in den af te loggen eed,
terwijl bjj tevens als protest tegen de
verwerping van bet eedsontwerp in de
Eerste Kamer de eedsalleggiug weigerde.
De president deed vergeeftehe pogingen
hem tot een ander inzicht te brengen.
Nadat de rechtbank geruimen tijd in
raadkamer was geweest, verzocht de
president den getnige nog eens voor te
komen en vroeg bij hem nogmaals, of
hij bereid was den eed af te leggen.
Wederom weigerde getuige. Daarop sprak
de president het vonnis der rechtbank
uit, waarbij bevolen werd, (lat getuigo in
gijzeling zou worden gesteld.
De getuige werd daarna op laet van
den officier van justitie door den deur
waarder naar liet buis van bewaring
gebracht en aldaar opgesloten.
Laten ontvlochten van geïnterneerden.
De krijgsraad te 'a-Gravenhage ver
oordeelde J. H. J. B., milicien der inf.,
afkomstig uit Bergen (N.-H.l, ter aake
van het laten ontvluchten van twee ge
ïnterneerde Duitsche officieren en het
aannemen van f 50 van een hunner, tot
8 maanden gevangenisstraf, in te gaan
17 November, met ontzegging van het
recht, om te dienen voor den tjjd van
vijf jaar en verbeurdverklaring van de
in beslag genomen f 50.
Landbouw en Veeteelt.
NOORDGOUWE. Do campagne
van dc ciohorci-drogcrij alhier, die
ongeveer 9 weken duurde, is afge-
loopcn. Er zijn ruim 59000 K G.
gedroogde booncn verkregendie
naar men verneemt, voor f 20 de
100 K G. zijn verkocht.
POORTVLIET. In de op Dinsdag
avond gehouden algemecne vergade
ring van de landbouw-verccniging
„Ons Voordeel" alhier, waar volgens
de presentielijst 78 van de 108 leden
present waren, werden de notulen
van dc vorige vergadering vastge
steld.
Vervolgens werd rekening en ver
antwoording gedaan door den pen
ningmeester over 1915, waaruit bleek
dat was uitgegeven aan kunstmest
stoffen en voederartikelen enz. een
bedrag van l 39857,62*, totale ont
vangsten ten bate van de vereeniging
f 204,09, en uitgaven 1 200,65*, alzoo
een goed slot van f 3,43*.
Verder werden benoemd tol bet
nazien en eonlroleeren van de werk
zaamheden van den penningmeester
over 1916, de heeren J. N. Bevelander
en C. Weeda.
Periodiek mocsl als bestuurslid
aftreden de beer Ph. Monteau: bij
stom min g verkregen do heeren M G.
van NicUwenhuijzen 43 en dc heer
Pli. Monteau 26 stemmen, zóodat
eerstgenoemde is gekozen.
Aangezien de vereeniging slechts
over I' 3,43* le beschikken beeft, werd
voorgesteld 0111 dit jaar een contri
butie van dc leden te beffen van
f 0,25; dit werd met algemeene stem
men aangenomen, terwijl bovendien
werd aangenomen, dat voortaan alles
op de fair bank zal worden gewogen,
voor dal liet afgeleverd wordt, waar
voor i 'j cenl per baal van de afne
mers in rekening zal worden ge
bracht.
Voor de toetreding als lid van
de coöp. kunstmestfabriek was wei
nig sympathie.
llij dc rondvraag werd liet béstuur
verzocht eens bij bet polder- eu
gemeentebestuur namens de vereeni
ging te vragen, om op deze voorge
stelde wijze nog niet dadelijk toe te
geven, voor het plan, dat thans voor
de overbrugging van de Eendracht
en liet locaalspoor bestaat en eerst
eens te informeeren of er niet een
goedkooper manier van verbinding
voor hel) eiland Tholen kan bedacht
worden.v
Aanbestedingen, Vorkooplngen, en«.
OUD-VOSSEMEER. Door de er
ven M. Maris is alhier verkocht
bouw- en weiland.
De perceelcn 1 tot en met 15 wer
den liij combinatie gekoeld doorden
heer L>. v. d. Maas tc Tholen, md
I' 1060 per gemet, ter grootte van
i 11 gemeten 238 roeden,
i De perceelen 18-20 door A. C. van
l Tilbcurgh, ad f 815 per gemet, ter
I grootte van 4 gem. 153 roeden.
De hoeve met circa lik gcmel land
door V. van Poortvliet, ad f 3600.
En I gem. 279 roeden weiland, in
den Roolandpolder, door A. Bil ijs,
ad f 870 per gemèt.
Post en Telegrafie.
ZIERIKZEE. In de maand Fe
bruari a.s. zal le Amsterdam een
algemeen examen worden gehouden
voor de betrekking van hulp-tele
grafist aldaar. Aanmelding behoort
le geschieden bij het hoofdbestuur
der posterijen en telegrafie tc 's-Gra-
vciibage, vóór I Februari a.s Inlich
tingen zijn Ie verkrijgen hij den
directeur van liet posl- en telegraaf
kantoor te dezer plaatse.
