ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Zaterdag I Januari 1916. VIERDE BLAD. Uit Stad en Provincie. Gemengd Nieuws. (Zlerikzeesche C o u r h n t). ABONNEMENT. Prys per drie maandenf 1,80. Franco per po«t- 1,60. Voor het buitenland per jaar 10, Afsonderljjke nummers- 0,05. Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag. 72ste JAARGAN6. Ne 9795 Dir«otauri A. J. DE LOOZE Jr. Uits««ar-Hoofdr*daotaiiPi A. FRAMKEL. ADVERTENTIE N. Van 13 regelsf 0,80. Ellke regel meer- 0,10. Reclames per regel0,15. By contract belangrijke korting, Inxendüig op den dag van uitgave róór Ï.IO ure. BROUWERSHAVEN. Dinsdagavond hield de afdeeliug Brouwershaven van den Bond voor Staatspensonneering een openbare vergadering in bet Hó tel Ringelberg. Nadat de voorzitter den spreker U. G. Dorhout, evenals den beer Verbeke en den beer De Widt, die den avoud zouclen opluisteren met voordrachten ouder pianobegeleiding, bad welkom gebeeteu, gal bij bet woord aau den beer U. G. Dorhout. Spreker begou met mede te deeleu, dat uu bet gevaar van den oorlog voor ons land zoo goed als geweken is, de actie voor Staatspensionneerlng weer algemeen wordt ter hand genomen. Hij schetste vervolgons de nadoelen van de wet Talina eu Btelde daartegenover duidelijk in bet licht de voordooien van 't wetsontwerp Treub, vooral nu minister Treub zich bereid beeft verklaard de bedeelden er in op te nemen, als de Tweede Kamer zich bij de behandeliDg in dien geest uitspreekt. Hij wees ver volgens op bet go vaar, dat bet wetsont werp loopt na de duidelijke verklariog van den beer Lohman, in de Eerste Kamer afgestemd te worden en drukte iu verband daarmede op bet groote ge wicht van de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten, om zooveel mogelijk voorstanders van St&atspen- sionneering verkozen te krijgen oin zoo doende bij jeventueele Kamerontbinding een Eerste Kamer samen te stellen, waarvan de meerderheid voor Staats pensioen is. Daar bet nog veel strijd zal koeten, om in Nederland Staats pensioen ingevoerd te krijgen, betreurde hij bet, Jat do afdeeliDg Brouwerehaven, die eertijds 100 leden telde, thans maar 80 leden telt, dat er vooral van de zijde van de meer bevoorrechte burgerij dezen avond zoo weinig belangttelliog werd getoond voor onze schoone zaak en ein digde hij met den wensch krachtig mede to werken in Brouwershaven, om de wet Treub ingevoerd te krijgen. Nadat de beer Verbeke op verdienste lijke wijze, onder de uitstekende begelei ding van den beer De Widt, een zeven tal liederen bad ten gehoore gebracht, dankte de voorzitter èn spreker èa de buide laatstgenoemde beeren hartelijk voor de uitstekende wijze, waartoe ze liadden meegewerkt, dezen avond te doen slagen. De vergadering was door ongeveer 70 belangstellenden bezocht. Het onmid dellijk resultaat van deze vergadering was een winst van 5 nieuwe leden, ter wijl 4 der aanwezigen bet nog in beraad bielden. THOLËN, 29 Dec. Gisterenavond trad voor bet Nntedepartement alhier op de beer Jan van Riemsdijk van Heerde, de bekende Velnwsche Volkszanger"; we zouden hem ook kunnen noemen „De Veluwscbe Speenhoff". Al dadelijk kunnen we zeggen, dat bet bestuur van het Departement met de uitnoodiging van den beer v. R. een gelukkige keuzo beeft gedaan. Reeds de verschijning van dezen eleganten decla mator werkt imponeerend. Vóór de pauze droeg hij op meester lijke wijze voor eeu dramatische schets vau Marie Metz Koning, getiteld „Liefde dienst". Daarna iets in komisch genre „Hoe ons fanfarecorps zijn medaille be- liaalde". De Hollandscbe liedjes,', die hierop volgden, sloegen direct in, vooral toon de beer v. R. zijn toehoorders ver zocht bet refrein van „Lotje" mee te zingen. Alles, jong eu oud, zong, dat bet oen aard bad en ieder was, ofschoon niet van „Lotje getikt", toch zeer onder den indruk van bet bekoorljjke deerntje. Na de pauze kwam de beer v. R. op in bet costuum der Veluwscbe boeren jongens en vergastte ons op een aantal liedjes in Veluwscb dialect, met begelei ding van guitaar. Hij toonde volkomen op de hoogte te zjjn van taal, leven en zeden der Veluwscbe boeren. We noemen van zijn voordrachten slechts: „De Streuper", „Hoe Bart het varkensfokken leerde", „De leepe Hans", „Brief van een recruut", „Hoe Hendrik an zien dannegien kwam". Alle oogstten uit bundige toejuichingen ln. We kannen met genoegen op dezen avond terugzien en zijn bet volkomen met den voorzitter oene, die na afloop den beer v. R. dankte voor den genot vollen avond en zei, dat bet „meraokels oardig" geweest was. Men zal bier zeker den lieer v. R. uog eens gaazne hooren. OUD-VOSSEMEER. Woensdagavond trad voor de vereeniging „Eendracht" op, met een mooi programma, de lieer J. Grapendaal van Juffaas. Algemeen vond zjjn optreden grooten bjjval. Een bal besloot de samenkomst. In de j.l. Woensdag gebonden openbare vergadering van den gemeente raad waren alle leden aanwezig. Na opening der vergadering werden de notulen onveranderd vastgesteld. Voor kennisgeving worden aangenomen brieven van Gedep. Staten houdende goedkeuring van de gemeentebegrooting voor bet dienstjaar 191G en goedkeuring van bet le suppletoir kohier van den boofdelijken omslag. Aan de orde is een adres van den gemeenteveldwachter houdende verzoek om verbetering van zijn jaarwedde met voorstel van Burgem. en Wetb. om de jaarwedde te bepalen op f 700 met 2 vierjaarlijkscbe verhoogingen van f25. De beer Eriderichs verklaart voor een verhooglDg vau jaarwedde te ziju, doch tegen de periodieke verboogingen, we weten thans wat we aan den veldwachter hebben; zijn de periodieke verhoogingen aangenomen dan kunnen we voor bet feit komen te staan dat we verhooging moeten toestaan waar we bet liever zonden nalaten. De heer Vermet is ook voor verhoo ging van jaarwedde, bij ia evenwel niet voor de periodieke verboogingen, terwijl de termijn van 4 jaar hem te lang voor komt. Hij steil voor de jaarwedde te bepalen op f 725 en geen periodieke verboogingen toe te kennen, terwijl voorts naar omstandigheden zal worden beslist of boveu de verhoogde jaarwedde nog een gratificatie zal worden uitgekeerd. Het voorstel van Burgem. en Wetb. in stemming gebracht wordt verworpen met 4 tegen 3 stemmen. Het voorstel-Vermet, gesteund door den beer Eridericbs, wordt aangenomen met G tegen 1 stem, die van dyn beer Ampt. Hierop worden herbenoemd tot leden van de commissie tot wering van school verzuim de beeren Van den Ende, Vermet, Gunst, Goedhart en Wiskerke, mede waren aanbevolen de beeren Rijn berg, Rampaart, Van der Ploeg, Knijpers en Stelwagen. Tot lid van het gemeente-armbestuur wordt met algemeens stemmen herbe noemd de beer C. A. Gunst, mede aan bevolen was de heer K. M. Schippers en tot lid van het fonds-Hnjjsen van Kattendijke wordt herbenoemd de beer J. van Hiele, mede aanbevolen was de heer J. Kunst. Niets meer aan de orde ijjude en niemand bet woord meer verlangende deelt de voorzitter mede, dat hem tot 1 Maart a.s. militair verlof is toegekend zoodat hij zijn ambt zal waarnemen. Hij wensebt den leden een gelukkig nieuw jaar en hoopt elkander in gezondheid het volgend jaar weer te mogen ontmoeteD, waarop de vergadering wordt gesloten. W1SSENKERKE. De vorige week werd alhier een geval van diphteritis geconstateerd. Woensdag j.l. was het aantal reeds tot 4 geklommen. De ziekte schynt nog al goedaardig te zyner is nog geen sterfgeval voorgekomen. Landbouw en Veeteelt. Het mond- ei klauwzeer. Het lid der Tweede Kamer, de beer Duymaer van Twist beeft tot den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel de volgende schriftelijke vraag gericht: Is bet juist, dat de minister van Land bouw, Nijverheid en Handel na den 23 December j.l., toen de Kamer zich in meerderheid verklaarde tegen bet door den minister toepaste systeem van be strijden van het mond- en klauwzeer, voortgaat dat systeem toe te passen? Belgische geïnterneerden. Nnu meu aau het Centrum mede deelt, hebben de bewakingstroepen in het kamp by Zeist een groep Belgische jeinterneerden overvallen, die zich in iet kamp schuldig maakten aan dobbel spel. Op een van hen werd zelfs 400 gulden gevonden, meerendeels door dobbelen gewonnen. Ook in de Belgische cantine zyn eenige ongeregeldheden voorgevallen. De dienstdoende .sergeant werd met ledige bierfisschjes geworpen, waarop deze een schot in de lucht loste. De hierop afkomende raaréohaussée's hebben daarop met de blanke sabels met ge weld de cantine ontruimd. Redding van Engelsche schipbreuke lingen. Kapitein 0. vau Benthem Jutting, vau het op 26 Dec. te Amsterdam binnen gekomen stoomschip „Boeton" der Stoom vaart Maatschappij „Nederland", rappor teert op 3 en 4 Dec. de bemanning van een tweetal sloepen te hebben opgepikt van het in den grond geschoten stoom schip „Umeta". Te 8 uur 30 namiddag van den 3den December werd een rood schitterlicht bespéurd, dat blijkbaar 't s.s. „Boeton" opriep. Van de „Boeton" werd met de Morselamp geantwoord, doch geen ant woord daarop ontvangen. Te 10 uur 10 en 10 uur 30 werd wederom een rood licht gezien en bij dit laatste gefluit en hulpgeroep ver nomen. Direct werd gestopt en bijgedraaid en 't liclit bleek toen afkomstig te zijn van een der reddingsbooten van 't-door een onderzeeboot op 1 Dec. in den grond geschoten Engelsche stoomschip „Umeta" van de British India Steam Navigation Company.. De bemanning, bestaande uit een 2en officier, 3en machinist eu 23 Lascar en, werd aan^boord genomen en verzorgd. Van den 2en officier vernam kapitein Van Benthem Jutting, dat er nog drie sloepen waren en hjj besloot daarom ia de koerslijn terug te stoomen, om zoo raogelqk ook de andere sloepen op te pikken. Daar het mistig werd, was er niets te ontdekkeD, waarop de kapitein besloot de „Boeton" te doen stoppen en daglicht af te wachten, waarbij scherpe uitkijk werd gehouden. Bij bet aanbreken van den dag werd aan de kim een sloep ontdekt, de „Boe ton" stoomde daarheen en pikte te 8 uur des morgens de tweede sloep van de „Umeta" op, bevattende de 3e officier, hoofdmachinist, 2e machinist, klerk en 22 Lascaren. Daarna werd nog 2 uur in de koerslijn teruggestoomd, doch niets was meer te ontdekken, waarop te 10 uur 35 min. voormiddag van 4 Dec. de reis vervolgd werd, terwyl nog scherpe uitkijk werd gehouden. Het vermissen van nog twee sloepen werd door de „Boeton" gerapporteerd aan het pae- 8eerende Zweedsche stoomschip „Nip pon". Door 't s.s. „Boeton" werd naar Malta koers gezet en de schipbreukelingen werden den 5en Dec. te 9 uur 10 min. voormiddag, op een onderzoekiügsvaar- tuig buiten Marsa Schrocco (Zuidkust Malta) ontscheept, waarna de reis werd vervolgd. Te Londen vernam de gezagvoerder ten kantore der B. I. S. N. O., dat de op varenden van de nog vermiste sloepen te Algiers en te Port-Said waren aan gebracht, en dat slechts één Lascaar bij de ramp het leven heeft verloren. Een dosortonr in een kist. De herbergier H. vermiste eenig geld uit ziju portemonnaie. Een onderzoek werd ingesteld en het huis afgezocht, omdat men vermoedde, dat er de laatste nachten leven op den zolder was ge hoord. Na onderzoek kwam uit een groote kist een manspersoon te voor schijn. Deze werd bij de politie ge bracht en weldra bleek het een Duitsche deserteur te zijn, die reeds drie dagen op den zolder doorgebracht had en ge leefd had van appelen en rauw spek. Hij was over een afdak door een raam naar binnen gekomen. Ook het geld, dat H. vermiste, werd b^j hem gevonden. De deserteur zal naar Middelburg worden overgebracht. Wilhelm Klager. Van dezen Duit- scben tooneelspeler, die op 20 December 1815 geboren werd en op 10 Augustus 1S75 overleed, wordt als waar verteld, dat b(j eens een vroegtijdig einde maakte aan den „Wilbelm Teil", waarin bij den Geesler speelde. Met zyn vrienden te Leipzig aan de biertafel gezeten, waar van bij noode scheidde om op to treden, wedde bij binnen óén uur terug te zullen zijn, wanneor zy gezamenlijk de boete betaalden, die op de door hem teweeg te brengen stoornis was gestelij. Zoo gezegd, zoo gedaan. Alles verliep in bet begin naar wenscb. Teil schoot den appel van bet hoofd van zijn zoontje eu werd voor den land voogd Gessier gebracht. En nn sprak Gessler-Kliiger liem op de volgende geïmproviseerde wyze toe: „Dat heb je prachtig gedaan, mijn beste Teil. Ga nu naar huis, je hebt immers vrouw en kindereD. Groet ze van mij en schep vreugde in het leven". Daarop stond bij op, verliet waardig het tooueelschminkte zich af en rende naar de biertafel. Het geval gaf groote opschudding. Heel Leipzig was er vol van en sprak van die origiueelo grap, maar de „Teil" was uit en bet publiek moest naar buis. De goedige landvoogd zat weer bij zijo vrienden, die de honderd tbaler boete graag betaalden. Ingezonden Stukken. De salarissen der Onderwijzers. liet AunvangsalarlB. Na do nlgeineene opmerkingen in on« voor gaand betoog wonsehen wjj de «alarmering moor in bizonderheden te bespreken. Als eisch mag natuurlijk worden gesteld, diit eon onderwijzer, die gejilaatst wordt voor de vervulling eeuer volledige taak, ten minste zoo veel verdient, dat hjj kan rondkomen. Het gaat niet aan hem te vergelijken met beginnelingen in andere betrekkingen, die altijd of bjjna altyd, werken onder leiding van boven hen geplaatsten, tot ze mettertijd de bekwaam heid of vaardigheid bezitten, welke ze voor hun zelfstandig werken noodig hebben. Dat zy ib den aanvang zoo weinig verdienen is juist daar aan te wyten, dat zy hun vakschool nog moeten doorloopen; hun te weinig verdienen is te be schouwen als een vergoeding voor de opleiding in het vak of dè betrekking. By den onderwijzer is dat niet het geval. Is hjj geslaagd en benoemd, dan wordt aan „de nieuwe meester" dezelfde taak opgedragen als aan hem die reeds eenige jaren practiscb is werkzaam geweest. Zjjn taak is dus volstrekt niet gemakkelijkerwjj zouden beweren eer moeilijker. Zoekende, langzaam vorderende zal hij beginnen, ten koste van veel opoffering en moeitevolle uren zal hjj den weg moeten vinden, waarop hjj met vaste schreden voort kan gaan. Want onderwyzerstalenten ontwikkelen zich eerst langzamerhand door den arbeid in school zelve en door ernstige toewijding daarbuiten. Dat het onderwijs van een jong collega niet zoo goed is als van een oudere spreekt. Maar dan ia ook duidelyk dat een school, waar steeds jaar in jaar uit jonge leerkrachten worden be noemd niet goed kan zyn. Daar moet juist door die geringe ervaring en door die voort durende verwisseling van personeel, zoowel on derwijs als opvoedkunde in meer of minderen graad verwaarloosd zyn. Zjj allen, die het ern stig met het welzyn van liet volk meenen en speciaal ouders mogen hierom wel eens terdege denken. Hoewel de mutatie voor het geheele platte land geldt, is dit o. m. opvallend voor de ge meenten St.-Filipsland, Stavenisso on Poortvliet Voortdurend zyn daar vacatures. Verwonderen kan en mag ons dit evenwel niet. Na in die „doorgangshuizen" eenige orvaring omtrent onderwjjs en opvoeding opge gaard hebbend, waardoor ze m r en beter onderwjjs geven, verhuizen ze „naar Holland". En er komen weer anderen, die do klasse als een soort proefkonijn zullen gebruiken. Natuur lijk opnieuw tot schade van de kinderen. Niet aan de onderwjjzersdie vortrekken maar wel aan de gemeenteraden, die niets of b\jna niets aan het onderwjjs ten kosto leggen, ligt de fout. De drie bovenstaande gemeenten ontvangen bjjna het geheele salaris uit de Rjjkskas. Eu ze lieten de jonge leerkrachten armoe en gebrek ljjclen. Maar ook die ge meenten, welke het aanvaogsalaiis 50 gulden verhoogden gaan niet vrjj uit, ook daar is het beslist onvoldoende. De tegenweiping wordt wel eens gemaakt: 't Aanvangsalari« is voor do jongste onder wijzers. En voor „jongelingen" van 18 tot 20 jarigen leeftyd is het toch moar een aardig begin. Ook de Bond acht een jongeling van 18 jaren onbekwaam om werkelijk onderwjjzer te zyn. Ook de Bond strjjdt voor een betere opleiding en een beter onderlëgd in de school komen van den jongen onderwjjzer. Maar zoolang de wet deze menschen toelaat in de school, kan hetzelfde werk opdraagt als oudere onderwijzers, daar gaat het niet aan, hen een ontoereikend salaris te geven. We noemen het meer dau schande, dat in een beschaafd Nederland in het jaar 1915 hier on daar aan de volksonderwijzers een weekloon wordt uitgekeord van acht gulden vfjf eu negentig per week. Wjj, die dikwjjls met collega's in aanraking komen, wo worden bitter als we er aan denken hoe er met dat onderwjjs, „de zenuw van het volk" wordt omgesprongen. Hoe dikwjjls heb ben we klachten moeten aanhooren, dat de onderwijzers onder de les er over piekerden hoe hun schulden te zullen betalen Hoe vaak hebben we het betreurd, dat de levensvreugde werd vergald en de beroepsliefde gebroken van jonge menschendie met energie de school waren binnengestapt. En wolk een schade op die manier werd aangericht aan het onderwijs! Nu willen we niet beweren, dat financieel© zorgen bjj allo onderwijzers elk oogenblik op den voorgrond treden, doch onomstootelyk vast staat, dat zo op zjju gemoedstoestand een in vloed uitoefe .<.u, die schadelijk w3rkt op zjjn onderwjjs en bovenal op de opvoedende kaacht, die er vau hem behoort uit te gaan. „K a r i g e bezoldigingen geven de slechtste onderwijzers". Ja met woorden is men over het algemeen niet zuinig, maar met dadenZoo langzamer hand zou men tot de conclusie komen, dat iedere in woorden uitgedrukte sympathie gehuicheld is. Maar de onderwijzers kunnen de hoofdakte behalen en dan ja, dan ontvangen ze 100 gulden uit de Jlfjksk&sBovendien kunnen ze in dat geval een „betere" positie verwerven 1 Waar blyven de velen die studeeren en anderen, die nooit de hoofdakte zullen halen, omdat het examen voor die akte een der ongelukkigst" examens is die er botftaan? Moeten zy niet geholpen worden'? Of wensclit men op een misleidende manier de aandacht te vestigen op dö onkelen, om de massa te vorgeten Doch ook mot die honderd gulden zyn de jonge collega's over het algemeen niet op peil met hun traktementen. Dit blykt O. a. hieruit, dat iu onkele gemeenten zonder die akte. meer betaald clan in andere met die akte. Opzetteljjk zjj hier medegedeeld, dat de eigen schappen om een goed onderwijzer te zyn in zoo goed als geen verband staan met de hoofd akte, En al kan de waarde er van niet «geheel ontkent worden, in de practjjk, in 't werkelijke schoolleven is het al of niet bezitten heolemaal geen norm om de waarde als onderwjjzer te be palen. Juist door de afmattende studie gaat er ecu massa energie verloren en kan de onder wjjzer zich niet geven aan het kind, terwijl do mogelijkheid niet is uitgesloten, dat hjj er heete maul van vervreemdt. Hoe benijdenswaardig de positie van zulk een jong studoerend onderwijzer is, zei prof. Jel- gersma op juiste wyze bij het openen van een Psychiatrisch Kon gres .Wjjden- wjj onze aandacht aan een gansch andere kategorie van werkers, 'n Jonge man, onderwjjzer van beroep. Voor een schamel hono rarium moet hjj uren lang les geven, om zjjn levenspositie te verbetoren, nog tot in den nacht studeeren voor een nieuw examen. Al dat inge spannen werk geschiedt onder de grootste ont bering. Steeds en overal moeilijkheden, onge rustheid, drukkende gemoedsaandoeningen, die hem zenuwziek maken". Ja, terocht, zegt prof. Jelgorsma: .onder de grootste ontbering". Want wie f 500 5 X f 7 voor pensioen f 465 in een geheel jaar .geniet" komt veel te kort Rekenen we daar 12 X f 30 f360 kost geld af, (nog daargelaten in welke-kosthuizen die .opvoeders" gevonden worden) dan blyft er een goede honderd gulden over. Men zou een boerenknecht, een paarden- opvoeder eens honderd gulden moeten aanbio- den boven kost en inwoning. Daar zou iedereen den mond over vol hebben. Doch nu hot den jongen man betreft, die zijn leerlingen moet op leiden tot alle christelijke en maatschappelijke deugden, nu meenen de gemeenteraden, en daar zitten menschen in. die de hoogeschool passeer den, dat het met f 500 of f 550 al welletjes is. Zoo moet de jonge ondeiwijzer van zyn honderd of honderdvyftig guldon le boven- en onder- kleeren koopen, benevens schoeisel2e lesriemen en boeken aanschaften, 3e kranten en contri bution betalen, Over zak- en reisgeld, hoofde- ljjken omslag, dokter, geneesmiddelen, onvoor ziene uitgavoD, spreken we maar niet 't Zou belachelijk zjjn, als 't niet zoo treurig was. Op grond van eigen ondervinding en omgang met vele jonge collega's meenen we. dat een aanvangsalaris van zeven honderd gulden geens zins overbodig is en alleen clan voldoende, als do jonge onderwijzer by zyn intrede ruim van bloeren voorzien is. Dat deze meening heelemual niet onbescheiden mag heeten, wordt gestaafd door het volgondo: In Pruisen bedraagt het aanvangsalariB in de plaatsen Gronau, Ochtrop, Burgsteinfurt, Ahaus on Rheine, allo niet ver van de Hollandscbe grens acht honderd en veertig gulden. In Pruisen zijn minima van f 1200 on f 1300 niet zeldzaam. Denemarken meent met niet minder te kun nen volstaan dan 1000 gulden, evonals Zweden, enzoovoort. 't Kanton Zürich gee't f 1400. Het rjjkc Nederland noemt oen eerste plaats in van achteren af met zjjn f 500. Gelukkig, dat ev tegenwoordig maar weinigo gemeenten zyn,|die 't minimum uitkeeren. Zoo be talen f 700 o. a. Alkmaar, Almelo, Bloemendaal, Den Bosoh, Hoorn, Koog a. d. Zaan, Schoonhoven, Schoten, Zaandam, Zaandijk. Meerdere geven f 600, o. a. Alfen Amersfoort, Assendelft, Baarn, Beemster, Breda, Culenborg, Egmond aan Zee, Enkhuizen, Krommenie, Nymegen, Rheclen, Terschelling, VelsonWageningenWeesp, Westzaan, enz. De gemeenteraden van Stavenisse en Sint- Filipsland hebben, in dit licht bezien, wel een schittorende verbetering aangebracht Na een jaar tobben wordt daar 50 gulden _meer uit betaald. Poortvliet deed heelemaal niet aan verbete ringen. Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1916 | | pagina 13