ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 10 November 1915.
EERSTE BLAD.
(Z ierlkzeesche
C o ii r a n t
ABONNEMENT.
Pry a per drie maandenf 1,80.
Franco per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar -10,-.
Afzonderlijke nummer»- 0,06.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
72«te JAARGANG. - Na 9773
Dirwcfaur i A. J. DE LOOZE Jr.
Ullgavar-Hoofdrailacteiiri A. FRÜNKEL.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regelsf 0,30.
Elke regel meer- 0,10.
lteclaraes per regel- 0,16.
Bij contract belangrijke korting.
Inzending op den dag ran uitgave vóór I.IO ure.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Oorlogsoverzicht.
[u liet Engélschc Hoogerhuis heeft
Lord Milner de regcering beschuldigd
idle berichten aangaande den oorlog
optimistisch 1c kleuren. Hij uitte
daarbij de klacht, dat de Engelsche
officieren de Duitsche berichten over
geleverde gevechten betrouwbaarder
beschouwden dan de Engelsche. Ze
ker is Jiet, dat de oorlogsberichten,
die door de nieuwsbureaus Renter
en Havas langs den weg der telegraaf
dc wereld worden ingezonden, vaak
het stempel van groote eenzijdigheid
dragen, en daardoor dikwerf geen
juiste voorstelling van de oorlogs
gebeurtenissen geven. In hetzelfde
staatscollege voerde de hoogbejaarde
Lord Courtney het woord. Deze
zeide, aanhalend de woorden, die
Miss Cavell in haar laalsté oogen-
hlikkcn gesproken heeft, dat staande
voor God en de eeuwigheid, men nog
aan iets anders behoefte heeft dim
aan vaderlandsliefde, en dat als aan
dezen oorlog geen einde gemaakt
werd. hij zou worden de ondergang
van de Europeesclie beschaving.
Maar beste Lord, is niet uit den
aard elke oorlog in strijd met de
beschaving. En niet alleen met de
beschaving, maar ook met het recht,
omdat door het geweld wordt be
slist wiens haan zal Koning kraaien.
Help mede lol de afschaffing van
alle legers, lol de slooping van
alle vestingen en totdeoiibruiKbaar-
ïnakiug van alle wapenen, en dc
oorlog behoor! lol de geschiedenis.
Maar zoolang dal niet gebeurt, zal
'in het algemeen de oorlog in de hand
van eerzuchtige potentaten on geld
zuchtige groothandelaren een middel
wezen lot verwezenlijking van hun
oogmerken. Maar toch verdient deze
Lord, die den moed had zijn wensch
tol vrede in het Engelsche Hooger
huis te'ui ten. een woord van lof. En
al wordt die wensch ook door lion
derdduizenden op het vasteland ge
koesterd van vrede is nog geen
symptoon te ontdekken, in Londen
is men nog gisteren bij gelegenheid,
dat de Lord-Major zijn tocht door de
City. deed, druk aan het werven van
vrijwilligers voor den oorlog geweest.
Of 't resultaat had, is 'n groote vraag.
Te oordeelen naar de omstandigheid
dat men zelfs een duizend doofstom
men heeft aangeworven, zouden wij
geneigd wezen Ie verklaren, dat in
het algemeen de Engelsche bevolking
niet veel voor dezen oorlog voelt, en
<lal zij liever onderworpene volken
AustraliërsBoerenCanadeezen
enz. voor de economische, belangen
van Groot-Biïttannië laat vechten,
dan zelf daarvoor ten strijde le
gaan.
Nog steeds trekken de krijgsver
richtingen op Servisch grondgebied
de grootste aandacht. Daar wordt
op liet oogenblik het felst gevochten,
en niet reden, want met liet bczil
van Servië hangen dc belangen der
Centralcn nauw samen. Deze maak
ten zich reeds meester van de vrije-
en onbelemmerde vaarl op dé Donau,
zoodat uit Rumèniê en Bulgarije alle
goederen en waren naar Oostenrijk
per scheepsgelegenheid kunnen ver
voerd worden. De oogst van '1 vorig
jaar en dit jaar kan nu vrijelijk uit
Rumenië naar Oostenrijk en Duitsch-
land uitgevoerd worden. Zoowel de
granen als de andere landbouwpro
ducten uit Roemenië zullen zeker in
Oostenrijk een welkom afzetgebied
vinden. En nu de Centralen door de
Bulgaren ook Nisj veroverd hebben,
nu hebben zij ook den spoorweg,
die loopt van Belgrado over Nisj
naar dc grens geheel en al in luin
macht, wat van groote beteekenis is.
Door deze spoorwegverbinding tocli
kunnen de Centralen al wat zij voor
hun leger en de bevolking van noode
hebben, betrekken uit Klcin-Azië.
De Bulgaren zetten hun overwin-
ningstoebt door Oostelijk Servië
voort en veroveren plaats op plaats,
terwijl uit t Noorden de Duitscliers
en Oostenrijkers de overwonnen Ser
viërs voor zich uit drijven, 't Schijnt
dat de kracht van deze thans gebro
ken is.
De correspondent van liet Seri
Tageblalt seint uil liet oorlogspers-
kwartief aan dat blad: „Het inner
lijke en uiterlijke verband van liet
Servische leger begint uit elkaar le
vallen. Hel leger, dat uitsluitend aan
gewezen is op het ruwe en zoo goed
als onbewoonde bergland ten Zuiden
en ten ^Westen van de Morawa. kan
de reeds onvoldoende trein niel met
de noodige haast met zich mee
voeren. Voortdurend komen de ver-
olgers in aanraking niet geheele
treincolonnes, die in de slijk zijn
blijven steken. De geleiders doen
geen ernstige pogingen meer om den
trein vooruil te bitengen, doch geveil
zich eenvoudig over. tn de laatste
dagen alleen maakten de legers van
Gallwitz en Koevess met inbegrip an
de 3000 man, die .te jtröêjevatsj ge
vangen werden genomen. 12000 ge
vangenen. 'I Totale aantal gevangenen
sedert liet begin van het offensief,
wordt daardoor op rond 10.000 ge
bracht De Bulgaren hebben Noorde
lijk en Zuidelijk van Nisj de toegang
tot 't dal van Aleksinae—Leskovatsj
vcrnieestcrd en verdrijven daaruit dc
laatste vijanden.
Van het Oostelijk en .Westelijk
oorlogsterrein vallen geen belangrijke
krijgsverrichtingen le vermelden.
markt een veulen had verkocht voor
1' 250, is des avonds op den Petten-
laakschen weg, dicht bij deze stad,
door drie mannen aangevallen, die
hem ernstige verwondingen toebrach
ten en van zijn geld beroofden.
BERGEN-OP-ZOOM De Duilsche
grenswachten hebben consigne ont
vangen, zooveel mogelijk den smok
kelhandel in de hand te werken, ja,
zelfs te trachten de Hollandsche mi
litairen door geld om le koopen.
(De Tijm
Uit Stad en Provincie.
NHPWSTIJDIN61N.
ZUID-AFRIKA.
Men meldt uit Kaapstad, dat hel
zeker is, aangenomen, dat de herkie
zingen in Potchefstrooni en Klip
rivier lengevolge hebben, dal de mi
nisters Nicolaas de Wet en Burton
gekozen worden, dat het Ministerie
ongewijzigd voor liet Parlement zal
verschijnen. De zittingen zullen waar
schijnlijk een maand lang plaatsvin
den. De voornaamste kwestiesdie
behandeld zullen worden, zijn leve
ring van hel oucrzeesche contingent
en een troepenmacht voor 'Britsch
Oost-Afrika
Op 19 dezer, wanneer hel
nieuwe parlement bijeenkomt, zal
Hertzog een motie voorstellen om
.urn de regeering het vertrouwen van
het parlement te onthouden. De be
doeling van deze schijnbaar nutte-
loozc politieke zetis,om nadrukkelijk
"l feit te doen uitkomen, dat Botha's
groote meerderheid overwegend uni
onistisch is.
Hertzog heelt, toen hem over ver
zoening gesproken werd, verklaard,
dat er geen sprake kan zijn van
toenadering tusschen de Zuid-Airi
kaansche en nationalistische partij,
zoolang Botha aan 'het. hoofd van
's lands zaken blijft.
DUITSCHLAND.
De naaml. vennootschap Friedrich
Krupp zal met een netto-winst van
86.1 millioen Mark (tegen 33.9 niilH
oen in het vorige jaar) 12 procent
dividend uitkeeren (evenals t vorige
jaar). Daarbij worden groote reserves
gemaakt voor de financiëelc.verster
king in de sociale behoeften der
werklieden, en bovendien 23 7 milli
oen voor de oprichting van'n Krupp-
fonds van algemeene strekking ten
behoeve van kinderrijke gezinnen
van gesneuvelde of zwaar gewond
strijders.
NEDERLAND.
HAARLEM. Naar het lutis van
bewaring alhier is overgebracht de
arbeider iW. uit Zaandam, die bij
'n vechtpartij aldaar 'n jongmensch
.1. D. genaamd, over een ijzeren hek
had gesleurd, waardoor zulke ern
slige verwondingen ontstonden, «lat
D. aan de gevolgen daarvan in het
Bitrgerziekenhuis te Amsterdam is
overleden.
s HERTOGENBOSCH. Zekere
d. Berg uit St.-Michelsgcstel, die 1.1.
Maandag op de Hedelsche paardeu-
ZIERIKZEE, 10 Nov. Bjj kon. besluit
van 6 dezer zijn, ingevolge de Pensioen
wet voor gemeente- ambtenaren 1913, de
volgende pensioenen verleend, als aan:
A. Th. C. Swenne, hoofd van het her-
halingsonderwijs te Wissenkerke, f 25;
D. Brandenburg, klokkenist en klokluider
te Haamstede, f 5; D. Brandenburg,
kantoorhouder van het hulptelegraafksn-
toor te Haamstede, f 88; A. Bossaert,
brugwachter te Zierikzee, f 55.
Op de voordracht voor genees
heer hij den gemeentelijken genees
kundigen diens! Ie s-Gravenhagc,
komt o.a. voor dr. I) Buijze, thans
arte te Terneuzen.
Onteigening te IlHiustedo.
Bjj de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot verklaring van het
algemeen nut der onteigening van
eigendommen in de gemeento Haamslede,
noodig voor den aanleg van oen voet
pad van den Verlonsweg naar den
vuurtoren aldaar.
De onteigening wordt noodig geacht
ter uitvoering van hel raadsbesluit der
gemeente Haamstede om bovengonoemd
voetpad aan te leggen tor voorziening
in liet gemis van een behoorlijken ver
bindingsweg tusschen de bij den vuur
toren staande woniDgen en het dorp.
Te Doesburg is op 81-jarigen
leeftijd overleden de heer C. F.
.Westerburger, die van 1870 1903
commissaris van politic Ic Middel
burg was.
SCHERPËNI8SE. Openbare Clemeen
teraadsvergadering op Donderdag 9
November. De notulen der vorige ver
gadering worden onveranderd goed
gekeurd.
Ingekomen zijn de volgende missives:
van Gedep. Staten betredende een
rijksbijdrage in de kosten voor 't lager
onderwijs in 1913;
van Gedep. Staten betreffende de
mededeeling, dat tegen de vastgestelde
instructie voor den gemeente-ontvanger
geen bedenkingen bestaan;
van de Gezondheidscommissie betref
fende de bevindingen vau een bezoek
aan de gemeente op 10 Augustus 1915
van den Commissaris der Koningin
betreflende de benoeming van leden der
Commissie tot wering van Schoolverzuim.
De begrootiug voor 1915 werd gewij
zigd door vermeerdering in ontvang en
uitgaaf tot een bedrag van f 38,10.
De beschikking over onvoorziene uit
gaven werd vastgesteld op f 66,17.
Vastgesteld werd de rooilijn voor een
te bouwen woonhniB voor C. G. Hartog Az.
aan den Achterweg.
De ontruiming van de onbewoonbaar
verklaarde woning van wed. P. Suurland,
werd met 6 maanden verlengd.
Besloten werd tot niet-toetreding bij
de vereeniging van kleinstedelijke en
plattelandsgemeenten.
Op het adres van de afdeeling Tholen
en St.-Filipsland van den Nederlandschen
Onderwijzersbond inzake regeling jaar
wedden, werd afwijzend beschikt.
Het verzoek betreffende de verboo
gingen der jaarwedden van de onderwijzers
Hage en Meulendijk werd afgewezeD.
Aan den onderwijzer Hage werd een
duurtetoeslag toegekend van f 50.
De jaarwedden van den burgemeester
en den secretaris werd gebracht op f 675,
zjjnde het minimum door de G
Staten aangegeveD.
De begrooting voor 1916 werd gewij
zigd naar aanleiding van een opmerking
van Gedep. Staten en in verband met
de verhooging der jaarwedden van den
burgemeester en den eecretariB.
Het verzoek van den gemeente-veld
wachter P. Jobse, om een gratificatie,
werd aangehouden tot de laatste in dit
jaar te houden vergadering.
Hierna werd de vergadering gesloten.
K ERKNTEÜ W 8.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Asperen: ds R. Sleen-
beek te Schcrpenisse
ELKERZEE Op Zaterdag 13 Nov.
zal er van half elf tot half ëén slem-
ming zijn voor drie notabelen. Aftre
dend zijn de heeren S. H. Gast, W.
Dijkman en P. .Gast.
ST.-ANNALAND. Bij de verkiezing
van een notabele op Maandag, in
plaats van wijlen den heer .lan Glcn-
haas, verkreeg de heer Joh. Elenbaas
Jnuz. 136 en de heer G. Goedegebuure
53 van. dc 200 uitgébrachte stem
men, waaronder 2 van onwaarde,
zoodal eerstgenoemde is gekozen.
THOLEN. Bij dc gehouden stem
ming lol verkiezing van 1 kerkvoogd
en notabelen zijn gekozen: tot kerk
voogd 11. G. Deurlob aftr.en lot
nolabelen lz. Christiaan-se en M. dc
Korte aftr. in de vacature Geluk
werd lol notabele gekozen D. v. d.
Velde .Wz. met 35 stemmen, terwijl
27 stemmen op L. Janssen warén uit
gebracht.
De opkomst der stemgerechtigde
lidmaten was niet rooskleurig, vooral
de rechtzinnige partij was slecht op
gekomen.
TWEEDE K A M li It.
Zitting van Dinsdag.
Ingekomen ziju de geloofsbrieven van
het hieuwgekozen lid voor Amsterdam IX,
den heer J. van den Tempel. De lieer
Koster, afgevaardigde voor Assen, legt in
handen van den voorzitter de voorge
schreven beloften af, nadat tot zijn toe
lating was besloten.
Daarna is aan de orde het wetsontwerp
tot goedkeuring der overeenkomst voor
terreinruiling voor den bouw vau een
postkautoor te Rotterdam.
De heer Bichon betoogt, dat 't systeem,
waarnaar in ons land postkantoren wor
den gebouwd, niet deugt.
De beer Spiekman vraagt, of de regee-
riug met de bouwplannen voor het post
kantoor niet al te geheimzinnig omgaat
die plannen moeten ter kennis komen
van het publiek, inzonderheid van de
deskundigen onder het publiek.
Minister Lely zal rekening houden met
de wenken van den heer Bichon in zake
den bouw van het postkantoor te Utrecht,
De bouwplannen van het postkantoor te
Rotterdam zijn toegezonden aan het ge
meentebestuur, dat er mee accoord gaat.
Tegen publicatie der plannen bestaat
geen bezwaar.
Het wetsontwerp werd daarna zonder
hoofdelijke stemming aapgenomeu, even
als het onteigeuingswetje voor uitbreiding
van de halte Noordkraajjert.
Vervolgens is aan de orde het wets
ontwerp tot goedkeuring der overeen
komst met den Kon. Holl. Lloydtot
nadere wijziging der overeenkomst be
treffende het onderhouden van den stoom
vaartdienst tusschen Nederlank, Brazilië
en Argentinië, voor vervoer van buiten-
landsche mails.
De heer Benmer bestrijdt dit voorstel,
o. a. omdat de linancieele toestand van
een Lloyd het niet noodig maakt, en
omdat bij het oorspronkelijk voorstel niet
uitsluitend aan het vervoer van Neder-
landsche mails is gedacht.
De heer Jannink is er tegen en deelt
'sheeren Beumers bezwaren. Als de mi-
nieter het billijk had gevonden, dat de
Lloyd een gedeelte kreeg van de gelden
Mie door het toenemende vervoer van
buitenlandsche mails aan den Staat
komen, had hij met zulk een voorstel
moeten komen, maar zich niet moeten
verschuilen achter de opvatting, dat dit
destijds de bedoeling zou geweest zijn.
Minister Lely beantwoordde wegens
ongesteldheid van zijn ambtgenoot Poe-
thuma, de sprekers.
Het voorstel in zake het vervoer der
buitenlandsche mails door den Kon. Holl.
Lloyd naar Brazilië en Argentinië werd
aangenomen met 33 tegen 32 stemmen.
Daarna is aan de orde bet voorstel-
Eland, om te voorkomen, dat kapiteins
en hoofd-officieren ten gevolge van de
mobilisatie niet tot respectievelijke hoofd
en opperofficieien kunnen bevorderd
worden.
Minister Bosboom ontkent, dat de
mobilisatie de promotie heeft vertraagd.
Officieren die thanB gepasseerd zijn
wegens het overschrijden van de leeftijds
grens, zouden toch niet bevorderd zijn.
Ook acht de Min. de kans dat 't tegenover
gestelde nog zou kunnen gebeuren, zeer
luttel. Hij ziet er een gevaar in voor
een geval de leeftijdsgrens te verhoogen.
De Eland trekt zijn voorstel in, daar
bij volkomen bevredigd is door betgeen
de minister beeft medegedeeld.
De beer Jannink brengt rapport uit
over de geloofsbrieven van den heer van
den Tempel en concludeert tot zijn toe
lating, aldus besloten.
Aan de orde is alsnu het wetsontwerp
tot wijziging der bepalingen betreffende
den zoutaccijns.
De beer Arts zegt, dat de buitenland
sche zoutindnstrie wordt beschermd ten
koste van de binuenlansche32 zout
ziederijen zullen bij aanneming van dit
ontwerp in hun bestaan worden bedreigd.
Hij zal tegen het ontwerp stemmen'
In behandeling komt het amendement-
Gerritson, om het wetsontwerp tot zijn
oorspronkeljjken omvang terug te bren
gen, n. 1. om alleen inlandssh zout voor
industrieel gebruik van deu accijns vrij
te stellen.
De heer Gerritson licht dit amendement
uitvoerig toe.
De beer Ter Laan (Rotterdam) ver
dedigt het ontwerp en bestrijdt het amen
dement, daar do Nederlandsche zout-
iudustrie steeds in aanmerkelijke mate
protectie heeft genoten, zonder redelijken
grond.
De heer Marchant verdedigt het ont
werp, daar het slechts betreft 1millioen
K.G. zout voor industrieele doeleinden,
tegen 07 millioen K.G. in het geheel.
Minister Treub achtte deze zaak zeer
opgeblazen waar in een adres is gezegd,
dat bet gaat om bet bestaan der Neder
landsche zoutrstlinadeurs. Zjj hebben een
grooten voorsprong, en dit ontwerp brengt
in dien grooten voorsprong slechts zeer
kleine vermindering. Ook zal de schat
kist geen cent derven.
De Minister treedt in uitvoerige be
cijferingen, ter bestrijding van hetgeen
door vorige sprekers ie gezegd en door
rsffinadeurs in adressen enz. is verklaard.
Vrijdagochtend afdeelingsonderzoek vau
eenige wetsontwerpen.
Openbare Gemeenteraadsvergadering
van Zierikzee,
gehoudon op Woensdag 10 November,
's namiddags ten 2 ure.
De waarnemende burgemeester, inr.
A. J. F. Fokker, deelt bij de opening
der vergadering mededat de beeren
Van den Bout en Polvliet verhinderd
zijn de zitting bij te wonen.
Een schrijven van bet bestuur van
bet Ziekenhuis SchouwenDuiveland,
verzoekende een hoogere subsidie, wordt,
als zijnde ODgezegeld, niet in behandeling
genomen.
De rekening van het Burger-Weeshuis
wordt, overeenkomstig het advies der
commissie, uitgebracht door kaar rappor
teur, den heer W. C. de Crane, goed
gekeurd in ontvang tot een bedrag van
f 9144,685 en in uitgaaf tot een som
van f 8093,04, sluitende alzoo met een
batig saldo van f 1051,64'.
Eveneens werd goedgekeurd de be
grooting van het Burger-Weeshuis. Het
rapport hierover wera uitgebracht door
den heer Boone, bij ontsteutenis van den
heer Van den Bout,
De begrooting werd in ontvang en
uitgaaf vastgesteld op f 9828,80.
Naar aanleiding van het verzoek van
A. Pannekoek, landbouwer te dezer stede,
om een gedeelte van den openbaren weg
op den Scheefetimmerdijk ter grootte
van ongeveer 37J M2. in erfpacht te
mogen ontvangenwerd conform het
voorstel van burgem. en weth. besloten,
om bedoeld stuk gemeentegeond aan den
publieken dienst te onttrekken en burg.
en weth. te machtigen dat stuk grond
aan A. Pannekoek onder bepaalde voor
waarden in erfpacht nit te geven.
Besloten wordt aan het bestuur der
vereeniging tot Oprichting en Instand
houding van de Ambachtschool te ver-
