ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Vrijdag 22 October 1915. EERSTE BLAD. CZ ierikzeesctie C o ii r a n t ABONNEMENT. Prys per drie maandenf 1,80. Franco per post- 1,60. Voor het buitenland per jaar- 10, Afzonderlijke nummers- 0,05. Verschyut Maandag, Woensdag en Vrydag. 72ste JAARGANG. Ne 9765 Directeur i A. J. DE LOOZE Jr. Uitflawar-Hoofdredaoteuri FRANKEL. ADVERTENTIE N. Van 1—3 regel»f 0,80 Elke regel meer0,10. Reclame» per regel- 0,1E>. Bij contract belangrijke korting. Intending op den dag Tan uitgave vóór 8.30 ure Dit nummer bestaat uit twee bladen. Oorlogsoverzicht. Op vijl' verschillende plaatsen hebben de Bulgaren de Servische grenzen over schreden, en zich van Onderscheidene plaatsen en sterke stellingen meester gemaakt, nadat zij de Servische troepen, die zich dapper verdedigden, daaruit ver dreven1 hadden. Zij zijn door de bevol king van Macedonië overal met groóte geestdrift ontvangen. Als bevrijders wer den de Bulgaren ingehaald. Ook meldt men, dat zij Wranja hebben bezet. Is Uit berichl juist, dan is de verbindings lijn lusschen Salon ik i en Nisj afgesneden wat zeker een streep door de rekening der geallieerden is. Uil hel Noorden rukken de Duitsche en Oostenrijksche troepen voortdurend dieper Servië bin nen. zoodat weldra hel Bulgaarsche leger met dal der Centralen voeling zaj krijgen. Bij Wranja hebben tie Bulgaren 2000 Serviërs krijgsgevangen, twaalf ka nonnen en Iwee milliocn patronen buit gemaakt. Treffend is hel. dat bij dc Serviërs ook vrouwen cn kinderen aan den strijd deelnemen. Men moge dit veroordeelen, maar het is toch een roerend bewijs van tie vaderlandsliefde, welke de Servische bevolking bezielt. Zullen de troepen, die de gealliëerden te Saloniki hebben doen landen, nog aan de Serviërs Ie hulp kunnen komen? Zullen zij tic verovering van Servië nog kunnen beletten? Op tie medewerking van Rumenic, dal verklaard heeft neu traal Ie zullen blijven, zoolang 's lands belang dat eisclil, kunnen zij niet reke nen. En op tl ie van Griekenland bestaat ook geringe kans. Wel heelt men aan de Grieken Oyprus locgezegd, wanneer zij zich aan de zijde der entente zullen scharen. Maar zullen deze voor dil lokaas zwichten? Wij moeten het eerst zien, voordat wij het gclooven. Dc krijgsverrichtingen op het schier eiland Gallipoli, die ten doel hebben de Dardanellen te forceeren, blijven maar steeds op dezelfde hoogte en kosten veel mcnschen levens. Honderdduizend man hebben de gealliëerden daar reeds verloren, waaronder 29000 Australiërs. De commandant, Sir Jan Hamilton, die voor tien ongunstigen loop, welken de krijgsverrichtingen daar genomen hebbenverantwoordelijk wordt ge steld, is door de Engelschc regeering teruggeroepen, en vervangen door Sir Charles Monro. Of deze gelukkiger zal wezen dan zijn voorganger, staat nog te bezien. Op 't Westelijk oorlogsterrein is niets belangrijks voorgevallen. Om in 't gemis van ccnig gewichtig oorlogsnieuws te voorzien, seint Ilavas, t bekende Fran- sche nieuwstijdingbureau, de legerorder die Joffre, de opperbevelhebber van het Fransche leger, lot de troepen heeft gericht, voordat de jongste algemeene aanval op de Duitsche stellingen door «leze ondernomen werd. Die legerorder is waardig aan de vergetelheid ontrukt tc worden. Hij luidt: „Soldaten van dc republiek! Na een „maand w ach len s, waarin wij onze Iroe- ..pen en hulpbronnen konden uitbreiden „terwijl dc vijand de zijne verbruikte, is ,,'l oogenblik voor den aanval gekomen, „teneinde te overwinnen en nieuwe blad zijden van roem toe te voegen aan die „van de Marne, Vlaanderen, de Vogezen „en Atrecht. Achter een orkaan van „ijzer cn vutir, die ontwikkeld kan wor den, dank zij den arbeid in de Fran- „sche fabrieken, waar onze broeders „dag en nacht voor ons werkten, zult gij allen gelijktijdig over het geheelc „front tot den aanval'Overgaan, in nau- „we samenwerking met de troepen van „onze bondgenooten. Uw élan zal on weerstaanbaar jpjn. Gij zult reeds Bij „de eerste poging tot aan de batterijen „van den vijand doordringen, voorbij „zijn versterkte linies. Gij zult hem rust ..noch duur laten bij Uw strijd voor de „bevrijding van den vaderlandschcn ..grond, voor de zegepraal van liet recht „en van de vrijheid". Voorzeker! mooie taal, zeer geschikt indruk te maken op het voor krachtige taal zoo ontvankelijk gemoed der Fran sche soldaten. En deze, daardoor aange moedigd, dapper hebben gevochten hoewel zij 25000 Duilschcrs gevangen namen cn 150 kanonnen buit maakten, nog steeds houdt hel Duitsche leger 'n groot deel van het Fransche grondge bied bezel. AEn dit toch was niet hel doel van de nlang voorbereiden algemee- nen aanval. Ook van het Oostelijk front zijn tie berichten, die lot nu loe ons bereikt hebben, weinig belangrijk. De Céntralen schijnen dc door lien ingenomen posities geducht te versterken, teneinde daarin den winter af te wachten. Alleen pogen zij nog zich van Dunahurg en Riga meester Ie maken. Of zij,bij den heiligen strijd, dien zij daar met de versterkte van ammunitie opnieuw voorziene Rus sische troepen le voeren hebben, daarin zullen slagen,, moei de tijd leeren. Ge zegd wordt, dal in de maand September op het Oostelijk front de Diiitschers 30Ö.000 man en de Oostenrijkers 250.000 man verloren 'hebben. Wij voor ons geloven, dat die cijfers zeer overdreven zijn. Wellicht is leen nul te veel ge plaatst. Maar dit kan men veilig aan nemen, dat de Centralen groote verliezen te betreuren hebben. vOu ne fait pas u-ne omelette sans casser des oeufs, zegt hel Fransche spreekwoord. Men neemt geen sterke vestingen stormenderhand zonder ernstige verliezen te lijden. Bijkans anderhalf millioen krijgsge vangenen bevinden zich thans in Duitsch- 1 a-iid. Om deze te herbergen heeft men vijftig steden gebouwd, bestaande uit reusachtige barakken, keukens, werk zalen, hospitalen en hadinrichtingen. Het is geen kleinigheid voor een staat, wiep men den toevoer van levensmiddelen grootendeels heeft afgesneden, al de/.e monden behoorlijk te voeden. En toch 'klagen de krijgsgevangenen niet, wat niet te verwonderen is, wanneer ïnqn weet, dat zij des morgens krijgen brood met koffie, 's middags een dikke soep met vleesch, aardappelen en groente en des avonds brohd met koffie of chocolade, of een meel- of rijstgerecht. 'I ïs wel geen rijk menu, maar de omstandig heden in aanmerking genomen, toch voldoende. Bovendien ontvangen tie meesten versnaperingen van hun familie leden. De toezending daarvan wordt niet belet. Alleen is bet verboden alcohol en burger-bovenkleeding le zenden. Voor bezigheid en ^uitspanning .wórdt zorg gedragen, zcodat het leven der Krijgs gevangenen in Duitschland, alhoewel niet benijdenswaardig, dan toch zeer drage lijk is, en door velen verkozen wordl boven het aan gevaren onderhevig leven in dc loopgraven. NIXUWSTIJDINÖIN. ZUID-AFRIKA. De verkiezingen In Zald-Afrlka. KAAPSTAD. Generaal Smuts, dc Mi nister van Defensie, is in hel Westelijk district van Pretoria, waar ook door dc nationalisten en de arbeiderspartij can- didaten gesteld waren, gekozen. Een verkiezingsmanifest van generaal Botha. Generaal Botha heeft hel volgend verkiezingsmanifest uitgevaardigd: „Dit is de meest critieke en belang rijke verkiezing in de geschiedenis van Zuid-Afrika, en iedere fout, tlie thans gemaakt wordt, in de omstandigheden zooals die op het oogenblik in Zuid- Afrika en Europa zijn, zal onherstelbaar blijken. De gebeurtenissen van t laatste jaar zullen zelfs den meest sceplisehen burger er van hebben overtuigd, dat er ernstige gevaren zijn, die het bestaan van de vredelievende en degelijke regee- ing in Zuid-Afrika bedreigen en zelfs het bestaan van de Unie. De laatste 20 jaren heeft Zuid-Afrika ernstige beproevingen cn beslommerin gen doorgemaakt. Slechts"door haar on verwoestbaar patriottisme en !t slaals- mansbeleid barer leiders, is er zooveel voor ondergang bewaard gebleven cn is liet werk van den opbouw in de Unie der vroegere koloniën ten slotte voltooid zoodat er met trots en dankbaarheid op kan worden neergezien. Ik verzoek u, volk van V£uid-Afrika, dit werk le steunen en het te verdedigen tegen alle aanranders, opdat de groot- sche positie, die wij pnsTiebben verwor ven, blij ve gehandhaafd^opdat de rechten van zelf regeering, die wij genieten onder I een door ons zélf opgestelde grondwet ten volle mogen behouden blijven en wij door ons zelf en onze kinderen van dc voortzetting van vrede, rust en welvaart verzekerd zullen zijp. Een gedeelte van .onze bevolking, die naar ik meen gelukkig slechts 'n kleine minderheid uitmaakt, verkeert op betreurenswaardige wijze onder den invloed van de abnormale toestanden in Europa; vele mcnschen zijn dientenge volge uil luin evenwicht geraakt door een soort van politieke hysterie. Zij zijn niet teruggedeinsd voor wal zij euphcmistisch noemen hel „gewapend protest", maar dal de gerechtshoven lot eenvoudige re bellie hebben gestempeld. Deze is le voorschijn geroepen door pro-Dnitsche gevoelens, die kwalijk in overeenstem ming zijn te brengen met het behoud van onze grondwettelijke vrijheden". DÜIT8CHLAND, Dc duitsche pers wijdt bizorwlore arti kelen aan het vijfhonderdjarig beslaan van de dynastie der Hohcnzollerns. Op 30 April 1115 had de bestuurder van de Mark, burggraaf Frederik van Neurenburg van tien Duitschen koning Sigismund dc waardigheid van mark graaf en rijksaarlskamerheer ontvangen, op 21 October van dat jaar, den gedenk dag, huldigden hem op een Landdag van de Mark te Berlijn de stenden van zijn vorstendom. Uit Stad en Provincie. ZIER1KZEE, 22 Ocl. Ilel kindje van L. v. Y. had hedenmorgen hel ongeluk een pol kokende koffie over zich heen le trekken, waarbij hel ernstige brand wonden bekwam. Oorlogs-Klnderen. Aanstaanden Zondagavond zal in de Concertzaal alhier door het gezelschap van den Tivoli-Schouwburg te Botter dam worden opgevoerd „Oorlogskinde ren", geschreven door den Gentenaar Henri van Daelc. In dil actueel, realis tisch tooneelstuk wordt een pakkend beeld gegeven van de vreesdijke oorlogs ellende in -een door den vijand bezette streek. Volgens de recensies, welke wij van dit stuk in andere bladen lazen, is hel een aangrijpend, boeiend tooneel- werk, dat bovendien goed gespeeld wordt. De eerstvolgende uitwisseling van gewonden over Vlissingen, zal vermoede lijk niet voor begin Decëmjber plaats hebben. ELKERZEE, 22 Oct. .Wij vernemen, dat er bij een inwoner dezer gemeente een bedrag van f 16gestolen is, en dal na een ernstig onderzoek der politie de vermoedelijke dief reeds is ontdekt en hel bedrag in beslag genomen. ST.-FIL1PSLAND. Do kermis alhier is afgeschaft. Waarom? I)c ingezetenen van ons dorp houden jtiisl van de kernjis omdat zij 'die dagen beschouwen als vacanticdagen. Arbeid geeft wel brood en eer en rein genipt, maar een paar dagen zich le kunnen en mogen onttrekken aan den gewonen sleur des dagclijkscben levens is voor dien werkman evenzeer gc- wensclil, noodig en nuttig als voor ieder ander individu. De? boog kan immers niet altijd gespannen zijn? Een paar vrije clagen, waarop allen eensgezind en gepast vroolijk kunnen zijn, is voor 'n volle heilzaam. Zooals de kermis alhier steeds werd gevierd is geen kwaad. Nimmer werd in de laatste jaren 'n wanklank vernomen, noch had er oneenigheid jplaafc of moest de politic twistenden vermanen of vechtenden scheiden. Bovendien waren dc kermisdagen voor velen een Inzonderheid. De een nam dan weer eens wal nieuws, de ander zorgde dan voor een extra potje. Door nering doenden zullen die dagen gemist worden. ST.-MAARTENSDIJK, 21 Oct. Heden- namiddag had een dochtertje van N. B. alhier liet ongeluk bij1 het opklimmen jvan een wagen 'daar ai' le vallen, waarbij één der wielen haar over de hand ging, tengevolge waarvan drie vingers van de hand gewond werden en .één vrij ernstig. Het inroepen van geneeskundige hulp was noodzakelijk. SCHERPENISSE. Deze week had het dochtertje van de postbode, hel ongeluk legen een fietsrijder op le loopen, zoo danig, dat zij ernstig verwond werd ei? geneeskundige hulp moest worden inge roepen. ONDERWIJS. Door de afdccling Duiveland van het Onderwijzers-Genootschap zijn voor de verkiezing van een lid van het hoofd bestuur uitgebracht op den heer K. Gouma 7 stemmen, terwijl 1 slem was uitgebracht op den heer A. Westerhoff. Voor 'n lid (Ut weerstands-commissie verkreeg de heer B. Laarman 7 stemmen cn de heer J. A. Tavenier 1 stem. Landbouw en Veeteelt. ST.-FILIPSLANI). Begunstigd door '1 goede weer schiet de suikerbielenoogst alhier aardig op. Over het algemeen valt dc opbrengst niet legen. Er zijn akkers, die ruim 20.000 K.G. opleveren. Ook voor de leveranciers op gehalte is het. geen kwaad 'jaar. Men spreckl van ruim 18% suiker. BECHTZ AK E N. De Haarlemsche rechtbank heeft het vonnis bekrachtigd waarbij de Rotter- darasche koopman A. W., wegens aanranding van een kinderjuffrouw in den trein, tusschen Den Haag en Haarlem, werd veroordeeld tot 1.' jaar gevange nisstraf. In Rusland. reed te hebben over dingen, die boven menschelijke kracht gaan. Paul Miclmelis leest in het Berliner Tagëblatt zijn landgenooten de les, die zich er over beklagen, dat het in het oosten niet snéller voorwaarts gaat. Hij zou hen eenigon tijd aan het front willen bergen en de inspanning der troepen laten meemaken. Ten eer6te, zoo zegt hij, zouden zij dan zien, dat het met de.Russen nog volstrekt niet uit is. De hulpbronnen der Russen zijn nog niet uitgeput, al zijn zij ook niet onuitputtolijk. Het Russische leger bestuur heeft, ondanks de onoverzienbare verliezen, nog steeds een overvloedigen voorraad van kanonnen en projectielen. Het hoeft geweren in overvloed en vooral nog talrijke troepen tot zijn beschikking. Voor zoover men naar de gevangenen oordeelen kan, zijn deze troepen echter niet meer dezelfde. Kort geleden zag ik hier, in Wilna, een troep Russische ge vangenen, die een zeer slechten indruk maakten. Het was een gemengde troep, oud en jong, groot en klein door elkaar, slecht gekleed en gevoed, echt kanonnen- vleesch. Men hoort ook wel, dat man schappen, die juist hun opleiding achtor zich hebben en ternauwernood nog een geweer hebben afgeschoten, in de loop graven worden gezonden. Met zulke elementen, die in liet ergste geval in den wilde weg in de lucht schieten, hebben onze geoefende soldaten gemak kelijk spel. Maar dan ziet men weer andere gevangenen, die goed gekleed en gevoed zijn, sterke kerels, waarmede het niet goed kersen eten is. Uiterlijk schijnen ze meer waard dan onze Soldaten. Het ontbreekt hun echter aan de geestelijke en moreele vorming, die in den oorlog de beslissing brengt. Over het geheel moet mén zeggen, dat het weerstands vermogen der Russen sedert den val van grootvorst Nicolai Nicolajewitsj eerder grooter dan kleiner is geworden. Vooral in den strijd ten oosten van Wilna en aan de Dunai, hebben de Russen taaien tegenstand geboden en biedeu zij dien nog. Onze troepen moesten zich hun weg bijna voet voor voet door Russische loop graven en draadversperringen banen en steeds weer als zij den vijand meenen te pakken te hebben, is hij hun bijtijds weer ontglipt om een eind verder nieu wen tegenstand te bieden. Al deze bezwaren zouden echter minder erg zijn, als niet de ergste hindernis was de ellendige toestand van de Russische wegen. Slechts wie deze wegen kent, vooral in RussischLittauen, die kan waardeerenwat onze troepen in het oosten tot nog toe tot stand gebracht hebben en zal oppasgen een oordeel ge De glasindustrie bedreigd. Wegens gebrek aan grondstoffen wordt de glasindustrie te Leerdamwaarin ongeveer 1400 werklieden hun onderhoud vinden, bedreigd, doordat de Engelsche regeering den uitvoer van soda, een der grondstoffen voor het glas, totaal ver boden heeft. De voorraad soda, welke nog aan de fabriek aanwezig is, is voldoende om het bedrijf gedurende een zestal weken te kunnen uitoefenen. Er worden intus- schen ernstige pogingen in het werk gesteld om de zoo onmisbare soda uit Amerika te betrekken, wat evenwel met zeer hooge kosten gepaard zal gaan. Intu8schen heeftnaar het Hbld meldt, «Woensdagmiddag te Amsterdam een vergadering plaats gehad van ver bruikers van soda in ons land. Het resultaat is geweest, dat er een aaneen sluiting tusschen deze verbruikers is ontstaan en dat er een commissie is gevormd, om naar buiten op te treden. De vergadering werd geleid door den heer Cochius, directeur der glasfabriek te Leeïdam. Diefstal van militaire goederen. Te Ede is een uitgebreide diefstal en verduistering van Ryksgoederen ontdekt, waarby meerdere soldaten en burgers betrokken zyn. By een groot aantal ingezetenen werd reeds huiszoeking gedaan en men gaat daarmede nog voort. By niet minder dan dertig personen werden tot nu toe van diefstal afkomstige militaire goederen gevonden. Het blykt dat meer dan 300 militaire dekens zyii verdwenen, benevens een hoeveelheid lederwaren, waaronder schoenen en paardentuigen. Reeds nu staat vast dat er vele schuldigen zyn. In Ede veroorzaakt het geval heel wat opschudding. On tri ach to krijgsgevangenen. Tc Yalkcnswaard zijn zes Ilussische krijgsgevangenen over de grens gekomen zij waren ontvlucht uil hel kamp van Beverloo, waar omstreeks „1200 krijgs gevangenen moeien werken aan dc mili taire inrichtingen. Zij werden onder militair geleide naar Rotterdam gebracht. Russische leening In Amerika. N.aav dc Petersburger Börsenztq. uit vertrouwbare bron weet le berichten, zou in Amerika onderhandeld worden over een Russische leening ten bedrage van Rb. 1 milliard. Een deel ervan zou als handelscrediet dienen. Gemengd Nieuws. Soldatenafscheid. Id een van <le Duitache spoorwegstations, niet zoo heel ver achter het wostelgk gevechtsfront, komt een trein binnenstuiven. Als ge woonlijk is een der wagens voorzien van het niet bepaald „waschecht" Duitsche opschriftFiir Militürpersonen". 't Zijn de soldaten, dio naar het front op weg zijn en daar bijeengebracht werden. Zooals bij ons de boerenjongens met donker, hard fluitend door het bosch loopen, zoo zijn deze jonge, stevige kerels wat al te luidruohtig. Op het perron staat een aardig uitziend meisje van een jaar of twintig. Knap gezichtje, net figuurtje. Een machine- schrijfstertje of een eerste verkoopster in een grooten winkel. Iets te goed gekleed voor haar stand waarschijnlijk. Toch wel beschaafd, want in de hand houdt zij een in buigzaam leder gebonden boek. Denkend den door haar gekozen trein te zien, doet zij er eenige stappen heen, toevallig juist in de richting van den wagen met jong soldatenvolk. Aan roepen geen gebrek. „Nar hierher, Friiunleinl" „Hier giebt's noch Raum fiir Siel" Haar vergissing bemerkend, blijft zij blozend staan. De grappen duren nog wat voort, maar verstommen allengs. Dan roept een jonge soldaat: „Wiirdeu Sie mir nach der Front schreiben wollen, FriioMn?" I Even aarzelt zij. Dan, met hoog roode

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1915 | | pagina 1