ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Maandag 18 October 1915.
TWEEDE BLAD.
Uit Stad en Provincie.
(Zlerikzeesche
C o u r a n t).
abonnement,
Prjjs per drie maanden1 1,30.
Franco per port1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,—.
Afsonderlyke nummer»- 0,05.
Verschynt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
72»te JAARGANG. fis. 9763
Dirtolauri A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgawar-Hoofdrailaeteur i FRAHKEL.
ADVERTBNTIEN.
Van 1 3 regelsf0,80.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Inzending op den dag Tan uitgave rddr l.SO ure.
SEROOSKERKE. In deze gemeente is
in een gezin een besmettelijke ziekte
geconstateerd (typhus), hetwelk zich tot
nog toe bepaalde tot één persoon.
HAAMSTEDE. Naar aanleiding van
de algemeene herziening door Gedep.
Staten van de jaarwedden van de bur
gemeesters en secretarissen in Zeeland,
is door den gemeenteraad alhier be
sloten voor deze gemeente aan Gedep.
Staten voor te stellen, de jaarwedde van
den burgemeester en den secretaris te
bepalen op f 100 boven,het voorgeschre
ven minimum en alzoo vast te stellen
voor ieder op f 600.
BURGH. Sinds cenige dagen is men
van wegc de Rotterdainsche Tramweg-
Maatschappij druk bezig aan Liet werk
om den molen, geplaatst op den water
toren alhier, die voor cenige weken door
den hevigen wind erg werd gehavend,
tc herstellen.
Aanbestedingen, Yerkooplngen, ens.
RENESSE, 15 Oct. Ten overstaan van
notaris F. J. H. Jespers werden, len
verzoeke van den heer J. Viergever, op
cle Prinsenhoeve onder deze gemeente
publiek verkocht:
Kalfvaarzen voor f 270, 269, f 264,
f 260, f 250, 1" 240, f 240, f 200 en f 181:
een uicrriepaard voor f 318.
Landbouw en Veeteelt.
STAVENISSE. Op de hofstede van
den landbouwer C.^Steeudijk Cz. alhier
is mond- en klauwzeer geconstateerd
Op last der autoriteiten is de veeslapel
(22 runderen, benevens 7 varkens) ont
eigend. Een gedeelte is in den grond
gestoken en de rest afgeslacht.
RECHTZAKEN.
Sehendlag auteursrecht.
Een melkslytersbediende te Dordrecht
heeft Toor de rechtbank aldaar terecht
gestaan, ter zake dat hjj op 18 April te
Dordrecht inbreuk heeft gemaakt op
het Auteursrecht ran Maurits, zich ook
noemende Maupie Staal, liederzanger te
Amsterdam, door op dien avond in het
openbaar, in elk geval op eene uitvoering
in een zaal van het gebouw Kunstmin
aldaar, waar het publiek tegen betaling
werd toegelaten, wetende dat hy daartoe
niet gerechtigd was en zoodoende eens
anders auteursrecht schond, opzettelijk
voor te dragen de liedjes getiteld, het
eerste: „Niet kriebelen", beginnende
met de woorden: „Toen ik nog in de
luren lag", het tweede: „Waar ben jij
van nacht geweest", aanvangende met
de woorden„Vroeger was de man de
baas!", van welke liedjes Maurits, zich
noemende Maupie Staal, de maker,
althans toen de gerechtigde op het
auteursrecht was.
Als getuigen waren gedagvaard de
heer M. v. Staal te Amsterdam, E. A.
Jonas, pianist en E. Rutten, huisvrouw
van C. Valk, beiden te Dordrecht.
De titels der liederen zjjn:
I. Waar ben je van nacht geweest?
Populaire Coupletten op motieven van
het Internationaal Succesnummer The
Two Step of the Night Repertoire
Maupie Staal, muziek van G. N. Lebon
en Johnny Ditch, uitgave van de
Vereeniging Muziek en Letteren te
Amsterdamalle rechten voorbehouden.
O. Niet Kriebelenop motieven van
Don 't tickle Two Step, woorden van
Herre de Vos, Muziek van Jacques
Bruske.
Na de gebruikelijke vragen aan bekl.
omtrent naam, leeftijd, beroep enz.,
werden de dagvaarding en enkele
coupletten van genoemde liederen voor
gelezen.
Bekl. bekende op 18 April in „Kunst
min" de bewuste liederen te hebben
gezongen. Hij wist dat ze door Maupie
Staal waren vervaardigd, doch dat het
verboden was ze te zingen, wist hij
niet. Ook zeide bekl. geen permissie te
hebben ontvangen ze voor te dragen.
Pres.: U wist toch dat u ze niet
zingen mocht zonder toestemming van
Maupie Staal
Bekl.: Neen, dat wist ik niet. Boven
al die liedjes staat: verboden voor te
dragen door beroepsartisten. Ik weet
dus niet beter of ik raag ze wel zingen.
Pres.: U hebt er zeker salaris voor
ontvangen
Bekl.Neen, ik heb ze kosteloos ge
zongen. Ik zing vaak voor liefdadige
doeleinden en altijd kosteloos.
Hierna wordt gehoord getuige Jonas,
de pianist, die op den bewuBten avond
bekl. begeleid had op de piano. Of get.
echter deze liedjes gespeeld heeft, weet
bjj niet meer.
Pres.Kent u de woorden dan niet?
Get.Neen. De woorden interesseeren
me heelem&al nietik ken alleen de
muziek. Ik heb dien avond zooveel
gespeeld en ik weet absoluut niet meer
of ik deze liedjes heb geaccompagneerd.
Pres. (tot bekl.): Heeft get. u ge
accompagneerd toen u die liedjes zong
Bekl.: Jawel.
Get. Jonas: Hjj zegt het, maar ik
weet er niets meer van.
Pres.: Wanneer u de liedjes hoort
zingen herkent u ze dan?
Get. Jonas: Ik ken ze goed, want
ik speel ze vaak op partijen, bruiloften,
enz. 'k Heb ze vorige week nog gespeeld.
Pres.: Maar als de heer Staal ze u
voorzingt, weet u dan of het de be
doelde liedjes zijn?
Get.: Hij behoeft ze niet voor te
zingen, want ik ken de muziek heel goed.
De Off. van Justitie: Daar gaat het
niet om. Als u ze hoort zingen, herkent
u dan de titels?
Get.: Jawel.
Vervolgens komt als getuige voor
de heer Mozes v. d. Staal (Maupie Staal).
Deze zegt zelf geen klacht te hebben
ingediend.
Op een vraag van een der rechters
of hjj dan de klacht niet zeil onder
teekend heeft met den naam Maupie
Staal, antwoordt getuige bevestigend.
Pres.: Van wie is dan de klacht?
Get.Van de Rotterdamsche Artisten-
vereeniging. Daar was ik indertijd lid
van en die vereeniging heeft my de
klacht toegestuurd, die ik heb onder
teekend.
Een der rechters: Dus de klacht was
toch wel van u
Get.: Ja, indirect wel, omdat ik lid
was van de R. A.V.
De Officier van Justitie zet daarna
uiteen, dat de R. A. V. feitelijk 't auteurs
recht heeft van de liederen door haar
leden vervaardigd.
Pres.: Hecht u zelf veel waarde aan
deze overtreding?
Get.: Heelemaal niet. Wanneer bekl.
me even een kaartje had gestuurd, had
ik hem dadelijk permissie gegeven om
deze liedjes te zingenheel graag zelfs.
Pres.Dus u zoudt geen klacht tegen
hem hebben ingediend
Get.: Neen zeker niet. Ik voor mij
geef er niets om. Wanneer bekl. de
liedjes zingen wil en hjj stuurt me even
een kaartje, mag bij dat gerust.
Pres.: U bent nu geen lid meer van
de R.A. V.?
Get.Neen.
De heer Staal zingt daarna zachtjes
een paar regels van bedoelde liederen
die get Jonas dadeljjk herkent.
Get. A. Rutten verklaart vervolgens,
dat zjj bekl. niet de bewuste liedjes
heeft hooren zingen; evenmin heeft zjj
ze Jonas hooren spelen. Get. die dien
avond met haar man eveneens in Kunst
min is opgetreden, zou in het nummer,
volgend op dat van bekl., op 't tooneel
verschijnen. Ze had zich juist even voor
bekl. optrad, naar de kleedkamer be
geven. Get. verklaart nog, dat ze wel
van bekl.'s optreden wist, doch welke
liedjes hij zou zingen had ze niet ge
weten.
Het O. M., daarna requisitoir nemend,
achtte het ten laste gelegde wettig en
overtuigend bewezen. Met het oog op
het niet aanwezig zjjn van alle opzet
by bekl. en in aanmerking genomen dat
dit de eerste veroordeeling van bekl.
is, alsmede zjjn optreden voor een lief
dadig doel, meende spreker ditmaal een
zeer lichte straf, f 10 boete of 10 dagen
hechtenis te mogen eischen. Toch wilde
hy er bekl. nog even op wijzen, dat op
dergelyke overtreding een maximum
geldboete staat van f 5000.
Bekl. zeide ten slotte nog onschuldig
te zjjn aan het hem ten laste gelegde,
daar hp niet geweten had, dat iets der-
gelpks verboden was. Dord. Ct.
Begrafenis 6. A.'Vorsterman van Oyen.
Op de Algemeene Begraafplaats te
Aardenburg is Zaterdagmiddag ter aarde
besteld het stoffeiyk overschot van den
heer G. A. Vorsterman van Oyen,
oud-lid van de Tweede Kamer en van
de Staten van Zeeland en algemeen
secretaris-penningm. van de Zeeuwsehe
Landbouw-Maatschappjj.
Tal van belangstellenden vulden den
doodenakker.
Het woord werd gevoerd door het
Tweede Kamerlid, jhr. De Muralt, mede
namens Minister Posthuma, die den
overledene schetste als een groot
Nederlander.
De heer J. H. O. Dominicus, vobrzitter
van de Landbouw-Maatschappij, zette
uiteen, wat Vorsterman van Oven voor
den landbouw deed. Dr. J. Dover te
Aardenburg, deed uitkomen, wat de
overledene voor Aardenburg was; de
heer De Zwart, uit Zuidzande, sprak
namens de Boerenleenbank; de heer A.
De Hullu, uit Amsterdam, als oud-
leerling; de heer H. A. Hanken namens
de afdeeling Zeeland vanhetNederlandsch
Paardenstamboekdr. Pattist schetste
den overledene als historicus, en de heer
Meershoek sprak namens de Algemeene
Keuringscommissie.
De oudste zoon dankte voor de
belangstelling.
Elf man ran een Dultschcn
onderzeeër gedood
Volgens een Wolf-bericht uit New-
York wordt aan de World uit New-
Orleans bericht, dat vier Amerikanen,
behoorende tot de bemanning van het
stoomschip „Nicosian", ondereede hebben
verklaard, dat de Eogelschen 11 man
van de bemanning van een Duitschen
onderzeeër zouden hebben gedood.
Nadat de bemanning van de „Nicosian",
op last van den kapitein van de duikboot,
dit schip had verlaten, werd de „Nicosian"
vernield.
Intussohen naderde een stoomschip,
dat aan de buitenzüde van het middenschip
twee planken met daarop geschilderd
de Amerikaansche vlag had aangebracht,
dat later bleek te zyn het Engelsche
oorlogsschip „Baralong". Toen bet de
„Nicosian" naderde, verdwenen de planken
en werd in plaats van de Amerikaansche
de Engelsche vlag geheschen. De
„Baralong" opende het vuur op de
duikbooteen aantal Duitschers op die
boot werd getroffen.
Elf man en de commandant sprongen
in het water; vyf er van bereikten de
„Nicosian", de andere zes hielden de
uitgeworpen touwen vast. Intusschen
bereikten allen de booten van de
„Baralong". De kapitein gaf nu bevel
aan de raatrozen op de zes Duitschers,
die nog in het water lagen, te vuren.
Allen werden gedood. Daarop zochten
Engelsche mariniers de Duitschers aan
boord van de „Nicosian" op. De scheeps
timmerman van de „Baralong" liet een
Duitscher met opgeheven handen naderen
en schoot hem toen dood.
De commandant van de duikboot
zwom met opgeheven banden op de
„Baralong" af. Mariniers doodden hem
echter van boord van de „Nicosian" af,
door een schot in den mond.
De melkprijzen.
Zaterdagmorgen zijn op de markt
te Amsterdam voor 't eerst 10,000 liters
„regeeringsmelk" aangevoerd, die a 9
cent per liter werd verkocht. By de
boeren, die in de laatste dagen zoo
fabelachtige prezen hadden bedongen,
gaf dat ontsteltenis. Doordat er lang
niet genoeg regeeringsmelk was, daalden
de pryzen maar weinig. Zy liepen terug
van 15 5 16 cent tot 12 k 14 cent.
Maandag zal het wel anders worden
want dan wordt er van regeeringswege
heel wat meer dan 10.000 liter ter markt
gebracht. Volk),
De Belgische regeering te Harre.
Den 12en October was het een jaar
geleden, dat de Belgische regeering haar
zetel naar het gastvrüe Havre verplaatste.
Naar aanleiding van dit feit hebben de
verschillende Belgische ministers in de
Matin uiting gegeven aan de gevoelens,
die het Belgische volk bezielen. Beyens,
de minister van Buitenlandsche Zaken,
dankt Frankryk voor de gastvrijheid en
liefde, waarmede het de Belgische regee
ring. heeft ontvangen en waardoor de
wreede ballingsohap zoozeer werd ver
zacht. Berryrer, de minister van Binnen-
landsc.be Zaken, betuigt vooral aan de
Fransche autoriteiten zyn dank voor de
medewerking harerzijds ontvangen, vooral
by de recruteering der Belgische soldaten
in de verschillende Fransche gemeenten.
Staatsminister Cooreman betreurde het,
dat men zoolang van Frankrjjk's gast-
vryheid gebruik had moeten maken,
doch dit had ook het voordeel, dat de
banden tussohen Frankryk en België
er hechter en sterker door werden.
Sikhs en Gurkha's.
Bernhard Kellermann geeft de volgende
beschryving van in Duitscbe gevangen
schap geraakte Sikhs en Gurkha's.
De Sikhs loopen heen en weer op
hun hooge gazellen-beenen. Zy hurken
om een twyg-vuur. Groot, slank, edel,
bruine gezichten met zwarte krulbaarden,
de turban, geel, blauw, gedraaid om het
bruine voorhoofd. Zij zwygen. Hun
kastanjebruine oogen glanzen. Zy zyti
in gedachten verzonken. Dit Europa,
dat zy alleen kenden van hooren zeggen,
heeft hun tot pynzen gestemd. Zes
honderd van zulke bruine knapen liggen
tusscheu de loopgraven by Aubers. Het
ging te vlug. Een paar officieren zyn
onder hen. Zij dragen een paar strepen
op de leemgele hemdblouses van de
uniform. Anders onderscheiden zy zich
niet van hun kameraden. Zy zijn stil,
voornaam en mooi.
Met de Gurkha's is het anders gesteld.
Zy zyn een kop kleiner dan de Sikhs.
Het zyn Eskimo's, Japanners, Tibetanen.
Indii is met hen uit. Mongolië begint.
Zy zyn bruin, hebben grove botten,
gespleten schuine oogjes met onzuiver
wit om de pupil. Het zyn knapen, die
men voor alle mogelyke beroepen ge
bruiken kan. Zoo .zien ze er althans uit.
In vredestyd kunnen het goedmoedige,
onschuldige menschen zijn, in den stryd
valt er stellig niet met hen te spotten.
De Engelschman weet, wat hy aan hen
heeft. Zy dragen aardkleurige, tarban-
achtige wollen mutsen, windsels om de
beenen(leembruine uniformen met
tasschen op de borst. Maar zy zien er
absoluut niet militair uit.
„Ghurka, Ghurka!"
Zy moeten aantreden om geteld te
worden. De Ghurka-onderofficier kakelt
een commando. HH ziet er uit als een
zwarte Japanner. „Ghurkha, Ghurkha!"
Zyn oogen fonkelen van opwinding, hy
beeft van het gewichtig doen. Zijn
mannen zyn gruweiyk langzaam. Het is
een verschikkelyk werk hen in drie
gelederen op te stellen. Eindelyk staan
ze, zonder de minste militaire houding.
Ze zien er allen onverschillig en
stompzinnig uit. Zij hebben het goede
humeur verloren. Ze hoesten voortdurend.
'Het Europeesche klimaat is hun slecht
bekomen. De kleine, zwarte onderofficier
schuift hen in het gelid en nu staan ze
er allen met de zielige uitdrukking van
den Aziaat op het gelaat, het bruine
gezicht vol rimpels en plooien.
Hun namen worden opgeroepen. Velen
scliynen vergeten te zijn hoe zy heeten.
Of zy slapen. Het duurt oneindig lang
voor zy zich melden met een husur of
schich, wat beteekenen moethier ben ik.
Het appèl is gedaan. Zij zijn geteld en
geregistreerd. En nu steken zy allen
geeuwend de armen omhoog. Het
geheele Gurkha-leger gaapt. Intusschen
hebben de Sikhs aan een touw twee
schapen gebonden. Zy gaan met zachte,
groote stappen, als menschen, die
gewoon zyn in sandalen te loopen. De
schapen trippelen gehoorzaam achter
hen aan. By een waterkuip, waarin zoo
juist een Schot zijn vuile voeten wiesch,
houden zy stil en het slachten moet
beginnen. De diereu moeten de koppen
naar het oosten wenden, maar ile Sikhs
kunnen het niet eens worden over de
hemelrichting. Geen wonder, men heeft
hen in dit Europa zoo heen en weer
gesleept, dat zy duizelig werden. Met
behulp van een kompas wordt de
moeilyke quaestie opgelost en den
keel doorgesneden.
Eten en drinken, bidden en slapen,
dat zyn hun dagelykache gewoonten
gebleven. De oorlog heeft hun verveeld.
Zy zyn hem reeds vergeten. Neen, deze
oorlog interesseert hun niet het minst".
Ingezonden Stukken.
Amsterdam, 11 October 1915.
Mijnheer de Redacteur!
Van verschillende zjjden werd ons de vraag
gesteld, welke de oorzaken zjjn, dat vele papier
soorten in de laatste maanden zoo belangrjjk
in prjjs gestegen zjjn. Daar papier in den
tegenwoordigen tjjd door iedereen gebruikt
wordt, meenen wjj, dat het algemeen belang
gediend is met deze vraag in het openbaar te
beantwoorden.
De meeste soorten schrijfpapier en betere
soorten drukpapier, worden hoofdzakelijk ge
maakt van cellulose,: een grondstof, langs
chemischen weg uit hout bereid. De daarvoor
geschikte soort hoat vindt men voornamelijk
in Scandinavië en Rusland de grootste fabrieken
van cellulose zijn dan ook in Zweden, Noor
wegen en in het Oosten van Duitschland en
Oostenrjjk, dicht bjj de Russische grenzen
gebouwd.
Sedert eenige maanden is door de Duitscbe
en Oostenrjjksche Regeeringen de uitvoer van
cellulose verboden, zoodat de Nederlandsche
papierfabrieken de benoodigde cellulose alleen
uit Zweden en Noorwegen kunnen betrekken,
waar de prjjzen reeds enorm gestegen waren,
doordat Engeland, Frankrjjk en Amerika groote
inkoopen gedaan hadden en nog steeds doen.
Daarbjj zjjn de vrachten van Zweden naar
Nederland, zooals iedereen weet, meer dan de
helft hooger geworden, waarbjj nog hooge
premiën voor assurantie en molest betaald
moeten worden.
Behalve cellulose zjjn bij de vervaardiging
van papier nog noodig tal van andere stoffen,
die ook 50 tot 300 pCt. in prjjs gestegen zjjn,
waarbjj n°g komt, dat de kolen, die in groote
hoeveelheden verbruikt worden, alleen tot
hoogere prjjzen en zeer onregelmatig te krjjgen
zjjn.
Wanneer men daarbjj nog in aanmerking
neemt, dat op iedere papiermachine een groot
doek van kopergaas en groote doeken van
zwaai vilt noodig zjjn, die, vroeger in hoofd
zaak uit Duitschlanij betrokken, thans tot zeer
hooge prjjzen in Amerika moeten gekocht
worden, omdat de uitvoer daarvan uit Duitsch
land zooal niet verboden «s, dan toch onder
zeer bezwarende condities toegestaan wordt,
zal men dus begrjjpen, dat de verhooging der
papierprijzen alleszins verklaarbaar en gerecht
vaardigd is.
Bovenstaande geldt niet alleen voor de
Nederlandsche papierfabrieken, maar in nog
sterkere mate voor de Duitsché en Oostenrjjksche
fabrieken, die steeds een groot gedeelte van
het in Nederland gebruikte papier leverden-:
zjj kunnen de cellulose wel uit eigen land
betrekken, maar de bp de vervaardiging van
cellulose en papier onontbeerlijke andere
grondstoffen kwamen voor een zeer groot deel
uit andere landen en de toevoer daarvan is
geheel afgesloten, zoodut zjj öf niet meer te
krjjgen zjjn, of tot fabelachtig hooge prjjzen,
waardoor reeds vele fabrieken, mede door
gebrek aan personeel, gesloten zjjn of slechts
gedeelteljjk werken.
Maar niet alléén dat de prjjzen van het
papier veel hooger geworden zyn, de fabrieken
hebben de grootste moeilijkheden om het
papier in de verlangde goede kwaliteiten te
leveren.
Er is groot gebrek aan kleurstoffen en aan
voldoende harslym, die noodig is om het
papier goed beschrijfbaar te maken, zoodat de
inkt niet doorslaat. Men zal dus bij hooge
pryzen nog zeer toegeetljjk moeten zyn ten
opzichte van de kwaliteiten, en zijne eischen
niet te hoog mogen stellen.
Het spreekt van zelf, dat niet alleen het
papier duurder wordt, maar ook de nit papier
gemaakte voorwerpen, zooals enveloppen,
kantoorboeken, drukwerk enz.
Hopen wjj, dat de oorlog, die reeds zooveel
ellende en moeilijkheden ook aan de neutrale
staten gebracht heeft, spoedig een einde neemt
en daardoor in de geheel ontwrichte papier
fabricage en de daarvan afhankelijke bedryven
weder geregelde toestanden terugkeeren.
Met beleefden dank voor de verleende
plaatsruimte, verblijven wij,
Hoogachtend,
Vereeniging van Nederlandsche
Papiergroothandelaren.
Telegrafisch Weerbericht
medegedeeld door bet Kon. Ned. Meteor.
Instituut te De Bilt, naar waarnemingen
verricht in den morgen van 18 Oct. 1915.
Hoogste barometerstand 776,4 te
Hernosand. Laagste 769,8 te Karlsruhe.
Verwaohting van den avond van 18
Oct. tot den avond van 19 Oct. 1915:
Zwakke tot matigen, meest Noordelyken
tot Oostelyken wind, nevelig tot zwaar
bewolkt, weinig ot geen regen, ïeHde
temperatuur.
