ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 20 September 1915
EERSTE BLAD.
BERICHT.
AFKONDIGING.
Oorlogsoverzicht.
NIEUW STIJDINGEN.
Uit Stad en Provincie.
(Z lerikzeesche
Courant).
ABONNEMENT.
Prijs per drie maandenf 1,80.
Franco per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afiouderljjke nummers- 0,0b.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
72(te JAARGANG. - No. 9751
Diraeteur i A. i. OE LOOZE Jr.
UitaavacHoofdredaoteurs A. FRANKEL.
A D V E R TE NTIEN.
Van 13 regelsf 0,80.
Elke regel meer - 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
Bü contract belangrijke korting.
Inzending op den dag Tan uitgaye vóór 2.30 ~uxe.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Het Bureau van dit Blad (hoek Schuit
haven te Zi enk zee) is eiken werkdag
geopend van des voormiddags 9 - tot
des avonds 8 ure, tot het aannemen
van advertentiën en abonnementen en
het doen van betalingen daarvoor. Het
adverteerend publiek wordt opmerkzaam
gemaakt op het voordeel, gelegen in
het plaatsen van advertentiën bij abon
nement van
250, SSI), 111, 301 oi SIN regels,
binnen het jaar te verbruiken. Het
tarief hiervoor is aan het Bureau ver
krijgbaar, en wordt ook op verzoek aan
buiten de stad wonenden gezonden.
Zij, dis zich met I Oct. a.s. op
ons blad abonnesron, ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
GRATIS.
De Directeur,
A. J. DB LOOZE Jr.
Hot HOOFD van het Plaatselijk Bestuur to
ZiEB]S.Z£E maakt bekend, dat door den heer
Directear der Directe Belastingen te Breda is
executoir verklaard het kohier der Personeel©
belasting no. 5, belasting jaar 1915, 't welk op
heden aan den beer Ontvanger der Directe
Belastingen alhier wordt ter hand gesteld ter
iuvordering, en dat ieder verplicht is zijn aanslag
op den bij de wet bepaalden voet te voldoen.
ZiBBiKzrö den 18 September 1915.
Het 'Hoofd van het Plaatselijk Bestuur
voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
Op het Oostelijk oorlogsgebied hebben
de Duitscbe-Oostenrijksche troepen de
belangrijke versterkte stad Wilna bezet.
De Russen hebben weer clen aftocht ge
blazen, niet vrijwillig, maar daartoe ge
noodzaakt, en eerst ua heftigen tegen
stand le hebben geboden, hetgeen ook
blijkt uit de berichten van Russische
zijde, waarin gesproken wordt van de
hardnekkige gevechten nabij Wilna. In
liet algemeen echter melden de Russen,
dat zij in de gevechten met dc Oosten-
rij ksche troepen voortdurend aan de
winnende hand zijn. De Oostenrijkers
ontkennen meerendeels die overwin-
jiingsberichten.' Zij worden, zeggen zij,
uitgestrooid ten einde op de Balkan-
staten invloed te oefenen, om nen zoo
doende te bewegen tot deelueming aan
den oorlog en zich te scharen- aan de
zijde der Entente-raogendheden. Maar
geen der Balkanstaten schijnt daartoe
thans lust le gevoelen. Bulgarije zou,
wanneer het ten oorlog toog, beslist de
zijde der Centraleil kiezen, omdat liet
pas van Turkije gekregen heeft 'n strook
grond. Bovendien is het onwillig te vech
ten aan de zijde der Serviërs, die na
den tweeden Balkan-oorlog, waarin Bul
ga rij e geslagen werd, aau dit rijk ont
namen 't op de Turken veroverde grond
gebied en dit deelden met de andere Bal
kanstaten. Ook de Rumeniërs zullen in
dit stadium van den oorlog, waarin de
Russen aan de verliezende en de overige
geallieerden zeker niet aan de winnende
hand zijnwel neutraal blijven. Hun
staatslieden, voorzichtig als zij zijn, wa
gen zich niet op glad ijs. Bovendien,
sedert gepubliceerd is, dat Frankrijk.
Engeland en Rusland overeengekomen
zijn Turkije te veroveren, en Constants
nopel met de Dardanellen aan Rusland
te geven, sedert is de liefde der Balkan
staten voor de geallieerden erg bekoeld.
Dc verdaging van den Rijksdoeraa is
natuurlijk het werk van dc reactie. In
de Rijksdoema was een sterke strooming
ontslaan, die wenschte, dat, zoolang de
oorlog duurde, de Doema zitting zou
houden. Ook was men in de Doema
heftig opgekomen tegen de wederrechte
lijke verbanning 'van duizenden naar
Siberië. Zij, die het behoud der auto-
jkratie wenschten, bevreesd voor de groo-
tere vrijmoedigheid, waarmede tal van
sprekers in dc Rijksdoema optraden, en
beducht voor de uitwerking er van op
de toch reeds over den oorlog ontevre
dene bevolking, hebben "den Czar gera
den de Doema te ontbinden. Dit durfde
de Czar echter niet doen, maar wei ver
daagde hij haar zitting, zoodat de mond
dej- Doemaleden thans althans vnör
eenige maanden gestoten 7s*
ln Bulgarije was het gisteren een
nationale feestdag. Men herdacht den
dertigsten verjaardag der vereeniging
van het voormalig Oost-Roemenië met
Noord-BlügarQe. Dit feit, gevierd in 't
geheele land, werd in de hoofdstad,
Sofia, in do open lucht, op het plein
voor het Koninklijk Paleis, met oen
godsdienstige plechtigheid herdacht. Al
de leden -der Koninklijke familie, de
Ministers en hooge autoriteiten, en een
onafzienbare volksmenigte woonden die
plechtigheid bij. Na afloop der gods
dienstoefening trok het volk met vaan
dels en muziek in optocht door de stad.
In den optocht bevonden zich de vete
ranen uit den Servisch-Bulgaarschen
oorlog, en een groote stoet .gewapende
studenten. Men trok, terwijl de ihuzick
dc nationale liederen speelde, voorbij
het maüzoleum van den ridderlijken
Vorst Alexander von Battenberg. Groot
was dé geestdrift der bevolking
Wij maken van. dit nationale fees! in
dit oorlogsoverzicht gewag, omdat hel in
de gegevene omstandigheden zeggen wil,
daL de Bulgaren er niet aan denken aan
de zijde der Serviërs legen de Oosten
rijkers le zullen gaan strijden, of tegen
de Turken, van wie zij pas welwillend
heid in den vorm van een verbeterde
voor hen voordeeligc grensscheiding ont
vangen hebben.
In Engeland is' nu het stelsel van
vrijwilligers fiasco gemaakt heeft, ecu
krachtige'en in omvang toenemende be
weginggaande tot invoering van alge-
meenen dienstplicht. Zij'gaat in hoofd
zaak uit van de conservatieve en de
militaire partij. De meerderheid van 't
Engelsche Kabinet schijnt er echter be
slist tegen te wezen. Uit deze beweging
blijkt evenwel duidelijk, dat hel argu
ment, hetwelk men voor den oorlog met
Duitschland aanvoerde, dat men name
lijk strijd voerde tegen het Duitsche
militairisme. slechts een schijngrond
was, gelijk wij steeds hebben in liet
licht gesteld. Engeland heeft steeds zijn
ware beweegredenen voor den oorlog
achter mooie schijngronden verborgen.
Een Duitsche duikboot heeft bij Kreta
een volgeladen Engelscb transportschip
getorpedeerd, tengevolge waarvan dit
Schip 2onk.
Van hel Westelijk en Zuidelijk oor-
llogsterrein zijn geen belangrijke berich
ten ingekomen.
Aan de Dardanellen wordt van de
zijde der geallieerden een geduchte aan
val voorbereid.
AMERIKA.
Dr. Duniba heeft een langen brief
openbaar gemaakt, dien hij aan Lansing
heeft geschreven. Hij beklaagt zich
daarin bitter, dat hij vernederd is door
het verzoek om zijn terugroeping.
Door de pers is hij onuitsprekelijk
gehoond. De Amerikaailsche censor heeft
hem het draadloos seinen moeilijk ge
maakt.
Op grond van de instructies zijner
regeering achtte hij het noodig zijnland-
genoolen te ontraden in munitiefabrieken
te werken, waardoor zij hoogverraad be
gingen.
.Wegens de bezwaarlijke verbinding
mei Oostenrijk, zegt "Dumba, dat het
toevertrouwen van zijn brief aan Archi
bald geen verontschuldiging behoeft.
Hij voelt zich vernederd omdat het
verzoek der Amerikaansche regecring,
om hem terug te roepen, is geschied,
zonder dat hij van dien stap is ver
wittigd.
FRANKRIJK.
Het proces tegen Villain, den moorde
naar van Jaurès, zal den 16en November
voor het hol' van gezworenen te Parijs
beginnen.
NEDERLAND.
DIN TEL OORD, 19 Sept. Vrijdag j.l.
bad J)ij den arbeider A. W. een ongeluk
plaats, dal zich aanvankelijk zeer ern
stig liel aanzien. Zijn dochtertje was
de moeder naar den zólder gevolgd. Ter
wijl deze met eenig huiselijk werk bezig
was, geraakle de kleine te dicht hij het
trapgat, met' dit gevolg, dat zij naar
beneden tuimelde. Bewusteloos werd zij
opgenomen. De ontboden geneeskundige
constateerde hersenschudding. Thans is
echter de vrees voor etn ernstig verloop
geweken.
ZIERIKZEE, 20 Sept. Dooi den
voogdijraad alhier zyn de door hem,
onder goedkeuring van den Minister
van Justitie, benoemde agenten van
dezen voogdijraad geïnstalleerd.
Het zjjn o. a. de heeren dg. De Leur
van Zonnemaire, Hoogerland van Ouwer-
kerk, Verjaal, gemeente-ontvanger van
Dreischor en Smallegange van Nieuwer-
kerk.
Het Hollaadsch tooncelgezelschap.
In de Concertzaal werd gisterenavond
door bovengenoemd gezelschap, dat on
der directie van den lieer J. T. Mertens
slaat, opgevoerd: „Hè toffe Jongens van
bel 7de". een militaire klucht in drie
bedrijven
De zaal was flink bezet, zoowel he
neden als boven op de galerijen.
Wat het stuk hetréfl, men "kan natuur
lijk aan een kermisstuk geen al te hooge
eisehen stellen, dat weet men. De vraag
is slechts, of het boeit, of hel aan de
toeschouwers genol verschaft. En als
het antwoord op die vraag bevestigend
luidt, dan heeft het sluk, dat van het
begin lot hel einde een klucht is,
aan zijn doel beantwoordt. En geamu
seerd heeft men zich. Men heeft ge
lachen, dat het een aard had. Meer
malen moest het gordijn gehaald wor
den Spel en mimiek waren eenig mooi.
Een verzuim.
Wij hebben tot onze spijt in ons
jongst verslag van de Volksfeesten ver
zuimd le vermelden, dat een extra-prijs,
bestaande uit een medailje, door de jury
is toegekend geworden aan dc groep,
die voorstelde de Hollandsche en Belgi
sche vlaggen met oranjewimpel en in
het midden de Zierikzeesche kleuren,
een en ander in den vorm van ianipe-
kappen. Deze groep was samengesteld
uit Adr. Meijer, Jan Geluk, Adr. Gemk.
Chr. Polvliel. Fridus Polvliet en de
jonge meisjes Cécile de Wachter, Mina
de Wachter en Cé!ine de Wachter.
Kermosse d* Été.
Gisterennamiddag om vier uur werd
in den tuin van dc sociëteit' „Ons Ge
noegen de „Kermessc dT:té" geopend.
Men kan zich verbeelden op een kermis
te wezen. Er was van alles wal. De
caroussel draaide lustig, lol groot ver
maak van de blijde jeugd, op den kop
van Jut werd tol meting van kracht
geducht geslagen; in dc schiettent werd
druk geschoten, cn in de lustige keuken
kon men, voor een dubbeltje met drie
worpen alles kapot gooien, wat voor
velen een waar genot was. De poffertjes-
en wafelkraam ontbrak natuurlijk ook
niet. En hel publiek was in grooten
getale opgekomen, om van de traditi-
oneele kermispret te genieten.
Des avonds gaf „Kunst en Eer' een
concert, terwijl een tweetal Belgische
artisten hun talenten ten beste gaven.
Hedenavond zal de danszaal geopend
worden, en zal de tuin i^p schitterende
wijze geïllumineerd worden.
Morgen- en ook Woensdagavond zal
„Kunst en Eer" met zijn muziek dc, ker
mis opluisteren.
SCHOUWEN, 17 Sept. Tot agenten
van den voogdijraad te Zierikzee zjjn
door dezen raad onder goedkeuring van
den' Minister van Justitie benoemd de
heeren G. Verseput te Renesse, J. P.
Hollestelle te Noordwelle, J. Spek te
Ellemeet, J. de Kejjzer te Duivendjjke,
ds. Blankert te Kerkwerve. Deze heeren,
behalve de laatste, zjjn reeds geïnstalleerd.
RENESSE. Tot weger aan de bjj de
tramhalte geplaatste faiibank „Renesse"
is aangesteld de heer J. Koremans
alhie{.
ST.-ANN ALAND, 20 Sept. Verleden
Zaterdag viel een schippersjongetje van
dc loopplank te water, toen een drager
zijn last aan boord bracht. De vader,
'die het ongeluk bemerkte, wist hangende
aan eeil louw en staaldraad, den kleine
bij hef bovenkomen tusscher dc beenen
tc grijpen, en zoolang boven le houden
tol iemand hem kon grijpen, zoodat het
ventje met een nat pak vrij kwam.
VLISSINGEN. Op last van de lingel-
schc admiraliteit is de vaart op de,
Theems voor een of meer dagen gestaakt
en de maildienst van de. Maatschappij
„Zeeland" stopgezet. Dc „Meckïenburg".
!dic 112 passagiers had, is Zondagmorgen
niet vertrokken cn de „Prinses Juliana",
die hier niocst komen, is niet van Til-
burv Docks vertrokken
Ook de dienst van Londen op Roller- j
dam is, naar men meldt, gestaakt.
ONDERW IJ S.
ST.-ANNALAND, 20 Sept. In hel café
„Havenzicht" hield de afdeeling Tholen
en Sl.-Philipsland van den Bond van
Nederlandsche Onderwijzers" Zaterdag
voormiddag haar tweede vergadering in
(lil jaar. welke werd bijgewoond door
7 leden, waaronder één vrouwelijk lid.
Moge het goede voorbeeld door haar
gegeven navolging vinden bij d# andere
vrouwelijke leden; ze kunnen dan samen
voor haar belangen, zoo noodig, beter
opkomen'
Onder de ingekomen stukken was er
één aangaande de toepassing van licha
melijke straffen in de schoor en n ander
betreffende de uitbetaling van de tracte-
menten der landstormers; ze werden
beide uitvoerig besproken.
Besloten werd eenige exemplaren aan
te schaffen van de brochure, uitgegeven
door het hoofdbestuur: „Zelfstandigheid
van den klasse-onderwijzer".
Voor 't eerst sedert de oprichting der
afdeeling in tjaar 1891, werd aan de
leden een gedrukt exemplaar van het,
huishoudelijk reglement uitgereikt.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Dc heer W. A. Noest, predikant te
Hoofdplaat, heeft het beroep naar Anloo
D raa ngen ome n
Landbouw on Veeteelt.
SCHOUWEN. Allerwegen is men
druk bezig roet het rooien der winter
aardappelen De opbrengst is zeer be
vredigend. De gevreesde aardappelziekte
heeft zich gelukkig alleen aan het loqf
geopenbaard. Van zieke aardappelen
hoort raeD niet of althans zeer weinig
en wat de kwaliteit van den knol
aangaat is deze vooral goed te noemen.
THOLEN, 18 Sept. In de op heden
gehouden spoedeischende vergadering
van de Zeeuwsche Landbouwraaat-
schappjj afdeeling Tholen, werd de
aardappelkwestie besproken zooals dit
door de afdeeling Kruiningen is weg
gezonden aan de verschillende af-
deelingen.
Besloten werd adhsesie te betuigen
aan het vooratel der afdeeling KruiningeD,
om den Minister te verzoeken een be
paald kwantum te reserveeren voor
eigen gebruik en de restanten door
vrjjen handel te doen verkoopeD.
TWEEDE KAMER.
De soc.-democratische Kamerfractie
zal, naar Het Volk meldt, in dc plaats
van mr. Troelstra, een ander barer
'leden candidaat stellen voor twccdfcn
'.voorzitter van de Tweede Kamer. Die
candidaat is nog niet aangewezen.
Een manifest van Dnltsehe vrouwen.
Door liet Duitsche voorbereidende
comité van het 'Internationale Congres
van Vrouwen 1915, is het volgend schrij
ven aan den rijkskanselier gericht:
Aan 'Zijne Excellentie den Rijks
kanselier dr. Von Belhmann Holl-
weg.
Excellentie.
Afgevaardigden van het Internationale
Vrouwencongres, dat van 27 April tot
1 Mei in Den Haag plaats vond, hebben
aan de Europeesche regeeringen en aan
den president van de Yereenigde Staten
van Amerika de resoluties van 't congres
aangeboden, met het verzoek, dat met
de uitgesproken eisehen van dc vrou
wen der oorlogvoerende cn neutrale lan
den bij het sluiten van den .vrede reke
ning gehouden zal worden.
De ondergeteèkenderi herhalen dit ver
zoek namens vele Duitsche vrouwen,
daarbij vooral den nadruk leggend op de
resolutie, welke haar met het, oog op
een duurzamen vrede in het belang van
de positie van het Duitsche rijk in de
wereld de gewichtigste schijnt, namelijk'
dat geen overgang van grondgebied mag
plaats hebben zonder de toestemming
van de mannen en vrouwen, die het
bewonen, dat Duitschland dus zal afzien
van de duurzame bezetting van T ver
overde gebied, onder voorwaarde* dat
de koloniën, die door den vijand in het
bezit genomen zijn, in hun geheel terug
gegeven worden.
Toelichting.
Duitschland heeft verklaard, geen ver
overingsoorlog te voeren, integendeel te
zijn gedwongen tot een verdedigings
oorlog. Het schenden van de neutraliteit
tegenover België werd verdedigd met de
bewering, dat dit om zelfverdediging ge-. 1
schiedde.
Onze regeering heeft door deze daad
den inval der vijandelijke legers voor
komen en heeft ons land er voor "be
waard, zelf het looneel van dezen vree-
selijksten van alle oorlogen te worden.
Alle naties hebben steeds, zoover zij
daartoe in staat waren, diezelfde methodb
gevolgd. Maar een cultuurvolk moet af
zien van annexatie, vooral wanneer het
hoopt als overwinnaar uit den strijd te
komen en reeds gedurende den strijd
zegt, daaraan niet te twijfelen, 't Moet
duidelijk uitgesproken worden, dal de
Duitsche troepen België slechts zoolang
zifllen bezetten, tot de naties, die aan
dezen oorlog deelnemen, de door hen
bezette landen en vooral .dc Duitsche
kolonies, weer teruggegeven hebben.
Wij meenen te kunnen verklaren, dal
het bekendmaken van deze plannen niel
alleen den tegenwoordigen politieken
toestand werkelijk verbeteren, doch den
duur van den oorlog bekorten zal, «Jaar
van vijandelijke zijde de bevrijding van
België als ernstige oorzaak van den
strijd wordt aangevoerd.
AVij willen niet verder stilstaan bij de,
noodlottige gevolgen, welke de annexa
tie van België voor Europa in hel alge
meen, inaar vooral voor ons vaderland
zoude hebben, daar wij slechts zouden
herhalen, wat aart ieder helderziend
staatsman bekend is.
Wij richten echter de 'dringende bede
lol de Duitsche regeering, vredesvoor
stellen, van welke zijde die ook komen
mogen, niel af tc wijzen, maar ernstig
te overwegen en zorg te dpagen, dat het
Duitsche volk niet langer liet recht ont
houden worde zijn eisehen en wenschen
betreffende den komenden vrede open
lijk te bespreken.
Hoe Pégoud sneefde.
Kandulski, de Duitsche vlieger, die in
den Elzas den strijd met Pégoud voerde,
welke den beroemden Franschman het
leven kostte, heeft over dit voorval den
volgenden brief aan zijn vader geschreven
„Ik heb een luchtgevecht met Pégoud
gehad, maar kan u verzekeren, dat ik
heb moeten oppassen. Vooreerst hadden
de forten van Belfort mij geducht onder
vuur genomen, zoodat de wolkjes der
bommen mij om het gezicht heen vlogen.
Men kon die dingen precies nit elkaar
hooren springen. Nauwelijks was ik
buiten het bereik van het Fransche artil
lerievuur of ik zag een Fransche vlieg
machine op mij afkomen. Het gevecht
speelde zicli op 2400 meter hoogte af en
niet. zooals de meeste dagbladen zeggen,
op 2000 meter hoogte; Het eerste wat ik
deed was mijn machine naar rechts om
wenden, om naar de zijden schootsveld
te krijgen. Mijn waarnemer, de eerste
luitensut Bilitz, opende dadelijk 't vuur
uit het machinegeweer, maar na dertig
schoten weigerde de laadinrichting, wat
hij echter spoedig wiet te herstellen.
Intusscheu waren Pégoud en ik op 50
meter van elkaar gekomen. Ik draaide
eenmaal om zijn machine heen en maakte
toen plotseling e6n scherpe zwenking
links en kreeg daardoor m\jn tegenstander
i