ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Maandag 6 September 1915.
RECLAMES.
Verordening ingevolge de
Oorlogszeeongevallenwet.
Maximum-prijzen.
Oorlogsoverzicht.
NIEUW STIJDINGEN.
CZ ierlkzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
Prijs per drie maandenf 1,30.
Praneu per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummers- 0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
72sta JAARGANG. - Nl. 9745
Diracteuri A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgaaar-Hoofdradacteupi A. FRANKEL.
AOVERTENT1EN.
Van l3 regelsf 0,30.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
Bij contract belangrijke korting.
Inzending op den dag van uitgave vóór 8.XO ure.
1-5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
Na lang wachten zijn de
echte Engelsche Vliegen
vangers VIPERweder aangekomen
wederverkoopers gelieven aan te vragen
bij R. W. J. OCH Al A N, Papiermagazijn
Appelmarkt.
Inschrijving van Loerllngen.
Zij, die tot den curBUS 1915—1916
van bovengenoemde school wenschen te
worden toegelaten, moeten zich daartoe
aanmelden bij den Directeur, in het
gebouw der Ambachtsschool, en wel
van Maandag - tot en met
Zaterdag 11 September
e.k., telkens van 9—12 en 1£4$
uur.
Nieuwe leerlingen moeten het bewijs
overleggen, dat zjj de zee jaarklassen
eener lagere school met vracht hebben
doorloopenof een toelatings-examen
afleggen, waarvan de datum nader zal
worden bekend gemaakt.
Leerlingen, die het vorig jaar de
school bezochtenkunnen zich ook
schriftelijk aanmelden.
De BURGEMEESTER van Zierikzee;
Gezien het schrijven van den Territoiialeu
Bevelhebber in Zeeland van 3 September j.l.,
T. no. 3863:
Kondigt, at' de hierna, volgende verordening:
De Territoriale Bevelhebber in Zeeland enz.,
ter standplaats Middelburg;
Gezien de Koninklijke Besluiten van 29
Augustus 1914 (Staatsblad no, 435), van 8
September 1914 (Staatsblad no. 448), van 25
September 1914 (Staatsblad no. 463) en van 11
Februari 1915 (Staatsblad no. 81), waarbij de
gemeenten in de Provincie Zeeland zjjn ver
klaard „in Staat van Beleg";
Gelet op art- 22 van de Wet van 23 Mei
1899 (Staatsblad no. 128);
Stelt bij deze de volgende verordening van
Politie vast en besluit te bepalen:
Artikel 1.
Onder „Zeegat, van Zierikzee" eü „Zeegat van
Brouwershaven" in den zin dezer verordening
worden verstaan de wateren, omschreven in de
desbetreffende hoofdstukken van de jongste
c. q. gewijzigde uitgave vau de „Zeemansgids
voor de Nederlandsche Kust", uitgegeven door
het Ministerie van Marine, Afdeeling ffydro-
grftphie.
Artikel 2.
De schipper van elk vaartuig, dat zich in
het Zeegat van Zierikzee of in het Zoegat van
Brouwershaven bevindt, is verplicht, op bevel
van, of namens den Commandant van eenig
Nedorlandsch oorlogsschip, of van den zich aan
boord van een vaartuig met burgerbemanuing
bevind Nederlandsch zeeofficier onmiddellijk bij
te draaien of to stoppen en daarna de door
dien Commandant of zeeoHicier te geven orders
en aanwijzingen op te volgen.
Artikel 3.
Eerstgenoemd bevel zal kunnen worden ge
ty geven door aanroepen, dan wel door middel
j\ van een los schot, al dan niet gevolgd door
oen scherp schot, neerkomende in de nabjjheid
van het vaartuig (de vaartuigen), waarop het
bevel betrekking heeft.
Artikel 4.
Bij niet onmiddellijk opvolgen van het
bedoelde bevel, van de orders, of aanwijzingen
zal geweld gebruikt worden.
Artikel 5.
Overtreding van deze verordening wordt
ingevolge Artikel 43 van de Wet van 23 Mei
1899 (Staatsblad uo. 128) gestraft met hechtenis
van ten hoogste eene maand of geldboete van
ten hoogste driehonderd gulden.
Uitgegeven te Middelburg, den 2en Sept. 1915.
De Territoriale Bevelhebber
in Zeeland enz.,
BROCX.
Zibrikzp.e, den 6 September 1915.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
De BURGEMEESTER van Zierikzee;
Gelet op de circulaire van den Minister van
LandbouwNjjverheid en Handel van den 2
September j.l, No. 33400, afdeeling Handel;
Brengt ter kennis van Belanghebbenden:
dal door genoemden Minister is vastgesteld
eeno nieuwe lijst van artikelen, met de daarvoor
aangenomen maximumprijzen, welke ljjst de
vorige d.d, 2 Auguatus j.l, vervangt en luidt
als volgt:
L IJ 8 T van eenige der meest
voorkomende artikelen met
daarvoor aangenomen maxi
mumprijzen.
(Deze prezen hebben uitsluitend betrekking
op de gewone iiullteiten. De lnxe-sorteerlngen,
waarvoor In gewone ttyden reeds veel hoogere
prQzen worden betaald., blijven bnlteu aan
merking).
GrooUuudelprQren.
Regeeriugstarwemeel (bjj verkoop op meel-
kaart)por 100 K.G. f 13,50
Tarwebloem (gebuild inl.) 100 - 20,75
Tarwemeel (ongebuildj 100 -17,50
Boter (bfl verpakking in wit
fust van 50 K.G.) per - 1,45
Boter (bg verpakking in wit
fust van 25 K.G.) - 1.46
Boter (bp verpakking in
Delftsch of Leidsoh fust
van 20 K.G.)1,50
Boter (bjj verpakking in
Delftsch of Leidsch fust
van 10 K.G.)- 1,51
Volvette Goudsche Meikaas
met Rijksmerk per 50 - 47,
Volvette Goudsche Meikaas1) 50 -45,
Volvette jonge Goudsche en
Edammerkaas met Rijks-
merk 50 - 42,
Volv. jonge Goudsche kaas 50 -40,
Jonge Edamm. kaas (40 50 -39,—
Jonge Goudsche (40 -k) 50 -38,—
Edammer- en Goudsche kaas)
(30 50 - 33,-
Edammer- en Goudsche kaas
(20 -h) 50 28,—
Magere Edammer- en Goud
sche kaas50 18,00
Leidsche en Delftscho ko
mijnekaas l)50 38,00
Friesche nagelkaavS l) 50 -21,00
Rijst (Grofmiddel Bassein
of Rangoon) le handcon
dities 50 - 9,75
Rijst (Voorloop Bassein
of Rangoon (le handcon
dities 00 10,50
Rijst (Grof voorloop Bassein
of Rangoon) le hand
condities 50 -11,00
Havermout (inlandsch) 100 - 27,00
Suiker (witte geraffineerde). 100 - 48,50
Margarine
Peekoffie100 -31,00
Cichorei100 - 26,00
Raapolie100 - 72,50
Zeep (zachte, groene of gele) 120 - 26,25
J) Deze prpzen zpn niet van toepassing op
room- en lunchkaas en kaas bereid onder Rab
binaal toezicht.
Onder kaas gemerkt 40 130 -f of 20
wordt kaas verstaan, welke respectievelijk 40
pet. of meer, 30 pet. of meer of 20 pet. of meer
vet in de droge stof bevat.
Bjj verkoop van kaas aan detailhandelaren
kan f 2 boven den maximumprijs voor verkoop
in het groot in rekening worden gebracht, in
dien de hoeveelheden ten hoogste 50 K.G. per
zending en per week aan denzelfden afnemer
bedragen.
Opgemerkt wordt nog, dat de vorenbedoelde
prijzen slechts betrekking hebben op boter en
kaas bestemd voor verbruik in Nederland.
Voor speciaal verpakte boter en voor boter
bereid onder Rabbinaal toezicht kan door het
Rjjkscentraalbureau voor den uitvoer van boter
in óverleg met de betrokken handelaren of
boterbereiders een verhoogde prjjs worden toe-
estaan.
-) Van de grootste margarinefabriekon is de
verzekering ontvangen, dat gedurende de maand
September de prjjzen der bekende merken niet
zullen verhoogd worden; mede met het oog op
de onderling uiteenloopende prjjzen der ver
schillende merken wordt derhalve voor alsnog
eenvoudigheidshalve geen maximumprijs vast
gesteld.
KlelnhandolprQ ien
Regeeringsbrood (bjj verkoop
op meelkaart)per K.G. f 0,12
Tarwewaterbrood (gebuild). -0,24
(gebakken
onder rabbinaal toezicht)^ 0,25
Tarwebrood (ongebuildbruin
brood)0,20®
Roggebrood
Regeeringstarwemeel (bij ver
koop op meelkaart) 0,16
Tarwebloemlgebuildinlandsch) - 0,26
Tarwemeel (ongebuild) - 0,22
Boter1,60
Volvette Goudsche Meikaas
met RjjksmerkV« h 0,62:
Volvette Goudsche Meikaas 0,60
jonge Goudsohe- en
Edammer kaas met Rjjksm. - 0,57®
Volv. jonge Goudsche kaas - 0,55
Jonge Edammer kaas (40 -f) - 0,55
Goudsche (40 2) - 0,50
Edammer- en Goudsche kaas
(30 Hii a 0.426
Edammer- en Goudsche kaas
(20 0.37®
Magere Edammer- en Goud
sche kaass> u 0,27*
Leidsche en Delftsche komijne
kaas 0,50
Friesche nagelkaas 0 - 0,30
Rjjst (grofmiddel Bassein &/of
Rangoon)- 0,1
Rust voorloop Bassein «ft/of
Rangoon- 0,24
Rjjst grof voorloop Bassein
&/of Rangoon- f
Havermout (inlandsch)-
Suiker (witto geraffineerde) 0,55
Margarine
Koffie (Santos) M6
Peekoffie (in pakjes) per 0,1 K.G. f 0,04
Cichorei (in pakjes) 0,1 - 0,03
RaapolieL. - 0,80
Boterolie- 0,85
ZoutK.G. -0,09
Zeep (zachte, witte of gel©) - 0,28
Soda0,07
PetroleumLiter 0,11
De hierboven vermelde prjjzen gelden voor de
maand September, behoudens vroegere ver
vanging.
Klachten over niet-inaclitneming van boven
vermelde maxima, alsmede wenschen om voor
bepaalde op de ljjst niet vermelde artikelen
maxima vast te stellen, of wel om met het oog
op plaatselijke omstandigheden voor eene be
haalde gemeente wijziging in de maxima te
jrengen, behooren gericht te worden tot den
Burgemeester'.
Een uniforme prjjs voor roggebrood, gel
dend voor het gehoele land, kan in verband
met de zoo uiteenloopende bereidingswijze in
de verschillende provincies niet worden vast
gesteld. Daarom zal zulks voor elke provincie
afzonderlijk geschieden, in overleg met de pro
vinciale rogge commissies.
-) Zie noot 1 op de vorige bladzijde.
Van de grootste margarinefabrieken is do
verzekering ontvangen, dat gedurende de maand
September de prjjzen der bekende merken niet
zullen verhoogd worden; mode met het oog op
de onderling uiteenloopende prijzen der ver
schillende merken wordt derhalve voor alsnog
eenvoudigheidshalve geen maximumprijs vast
gesteld.
Zierikzee, den 6 September 1915.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
Het ,was te voorzien, dat de centra
les nadat zij eenige forten stormen
derhand veroverd hadden, de sterke
vesting Grodno zouden nemen. De2e
aan de rivier dc Njèmen gelegen
vesting werd onneembaar geacht.
Toch is zij gevallen. Zes kanonnen
van zwaar kaliber werden buitge
maakt, terwijl 2700 gevangenen wer
den gemaakt, welk aantal volgens de
laatste berichten tot 3600 geslegen is.
Het leger van generaal Yon Hin
denburg heeft zich van Friedrich-
stadt meester gemaakt, eri 3325 Rus
sische soldaten en 37 officieren ge
vangen genomen.
Ten Oosten van Brody hebben de
Ooslenrijksche-Hongaarsche troepen
30 Russische officieren en meer dan
3000 man gevangen genomen.
Men zal opgemerkt hebben dal.
alhoewel de centralen na elk gevecht
mei dc Russen, na elke verovering
van een vesting of stad gevangenen
maken, dit aantal óp zich zelf be
schouwd niet verbazend gw>ot is. Dit
is echter gemakkelijk le verklaren.
De Russen trekken steeds tijdig met
hun hoofdmacht terug. Hun ordelijke
terugtocht over de geheele linie is
dan ook uit een krijgsoogpunt eer
meesterstuk. De Duitschqrs mogen in
het gevecht hun de baas zijn. in het
relirceren zijn tie Russen de meerde
ren van de Duitschcrs. Die eer kan
men den Russen niet onthouden.
Nu de Russen tegen de Duitschcrs
niet opgewassen zijn. en zij veld
slagen en belangrijke vestingen ver
liezen, trachten zij door anderen tot
de overwinning le komen. Zoo heb
ben zij de hulp der Japanners inge
roepen. Maar of deze aan die roep
stem zullen gehoor geven, betwijfelen
wij. Zij wagen hun leger niet in
Europa. »\Vant als zij het legen de
Duitschcrs zouden afleggen, dan zou
de roep die van de. taaiheid en dap
perheid van hun soldaten uitgaat, n
geweldigen knak krijgen.
Ook hebben de Russen, die smach
tend naar redding uit hun benarde
positie uitzien, bij de Italianen diplo
matieke stappen gedaan lot deelne
ming aan de actie legen dc Darda-
nellcn. Het schijnt, dat de Italiaan-
sche regeering voor dien aandrang
gezwicht is. Frankrijk en Engeland
kunnen bel blijkbaar aan de Darda-
nellcn alleen niet klaar spelen. Dat
ziet Rusland in. En daar de forcee
ring der Dardanellen voornamelijk
voor Rusland van het allergrootste
gewicht is, vooral in deze omstandig
heden, zoo hoopt men met de Itati-
aansche hulp liet beoogde resultaat
le bereiken.
De pogingen, die men in deze bij
Bulgarije beproefd heeft, schijnen
mislukt te wezen. kWas het den ge
illieerden gelukt Bulgarije voor de
leelneming aan de actie legen de
Dardanellen te winnendan ware
lit voor hen beter geweest, want dan
hadden de Turken een vijand in den
•ug gehad, wat niet zonder ernstig
gevaar voor hen geweest zou zijn.
Een Duitsche duikboot heeft in dc
Aegeïsche Zee een Engelsch trans
portschip getorpedeerd en tol zinken
gebracht. Het grootste deel van de
aan boord zijnde troepen is ver-
Ironken.
Op hel iWestetijk gevechtsterrein
artillerie- en sappengevechten en ge
weervuur. Maar daarbij grepen geen
gebeurtenissen van eenige beteekenis
plaats. Dc tegenover elkander staande
legers hebben zich in de loopgraven
ingegraven en schijnen daar rustig
de dingen, die komen zullen, af te
wachten. Terwijl in het Oosten dage-
lijksche bedrijvigheid is waar te
nemen, is 3 hier zoo kalm en rustig,
alsof dé vrede al gesloten is. En daar
van is het nog verre af, al valt niet
le ontkennen, dat al dc oorlogvoe
rende volken naar vrede verlangen.
Zij doen hel voorkomen, alsof zij den
oorlog wenschen voort te zetten.
iVooral de geallieerden veinzen van
geen vrede nu le willen wéten. Zij
vreezen nameljjk, omdat zij aan de
verliezende hand zijn, er niet zonder
kleerscheuren te zullen afkomen.
Daarbij komt, dat zij nog hopen op
een kecring van de krijgskans. Maar
dan kunnen zij wel bedrogen uit
komen. (Want Fortuna moge wispel
turig zijn, niet de macht, die beslist
of op hel slagveld een volk over
winnen zal jot" de nederlaag zal lijden.
ZUID-AFRIK A
Het rechtsgeding tegen da. Broekhuizen.
De Afrikaansche IR aden van het
begin van Augustus geven natuurlijk
uitvoerige verslagen van de rechts
gedingen tegen de van hoogverraad
beschuldigde *Afrikaners.
In De Volksstem van 10 Augustus
vindt men bijv. een overzicht der
terechtzitting van ds. v. Broekhuizen
waaraan men hel volgende onllcenl
Ds. Herman van Broekhuizen was
Augustus voor en de hofzaal was
dicht bezet, zoo dicht als wij dit
in dagen niet hadden gezien. I)e zaal
was zelfs te klein om allen le be
vallen.
Ds. .Van Broekhuizen had tijdens
de rebellie of protestbeweging ge
preekt en een bijbelplaats aange
haald om te bewijzen, dat nooit de
eene natie de andere inochl aan
vallen, dal wanneer een regeering
zich legen Gods woord keert, n volk
liet recht heeft te protesteeren.
De verdediger, dr. Krausc, maakte
een vergelijking met de rechtspraak
in Rusland. Het Hof zat er onbe
wogen bij. De verdediger sprak van
de groote vriendschap van bekl. voor
generaal Beyers, een vriendschap
sterk als staal voor den man, dien hij
tevens bewonderde bekl. zag hier
de rechters fier aan, even te voren
had liij het ook zelf gezegd: „ik zou
mijn leven voor generaal Beyers heb
ben gegeven". Die vriendschap had
hem den generaal doen volgen.
Dr. Krause met zijn macht over
woord en stem bracht ook, nu weer
het publiek onder de betoovering van
zijn geest en gevoel. Maar de recht
bank kon bij niet zijn overtuiging
opdringen, dat ds. Man Broekhuizen
onschuldig was en dat hem geen
daad was ten laste gelegd, die zijn
schuld bewees.
Bekl. zelf had waardig en met hel
dere uiteenzetting der feiten en be
weegredenen zijn .verklaringen ge
geven, liet zich geen oogenblik van
de wijs brengen door de vragen van
den Staatsprocnrcur.
De uitspraak luidde 2 jaar gevan
genisstraf.
Toen liet vonnis was geveld en
bekl. werd -weggevoerd, wachtte een
groote schare hem aan dc achter-
werf op en hoen bij naar buiten trad
en in den tyonkmótor .werd .wegge
voerd, zong men hem toe: Dat 's Hoe
ren zegen op U. daal.
Onder de getuigen van heden was
>ok Minister De iWet, die even een
verklaring kwam afleggen betref
fende. een brief door bekl. aan de
Regeering geschreven na 'l bezoek
[in hern met generaal Beyers aan
president Slcyn en waarin bekl. zijn
bemiddeling aanbood om de men-
schen Le bewegen naar huis te gaan.
De ondervraging en beantwoording
waren thans in hel Hollandsch.
ITALIË.
Vredesferlangons.
De Corriire della Sera heeft gemeld,
dat de herdenking van de verkiezing
des Pausen tot 6 November is uitgesteld.
In verband hiermee, merkt de Neue
Zürcher Nachrichten, die van de Vati-
kaansche aangelegenheden wel eens op
de hoogte is, op, dat men op het Vatikaan
blijkbaar verwacht, dat vóór November
de vrede, of dat er tegen dien tijd althans
een wapenstilstand zal zjjn gesloten,
anders had het uitstel op het laatste
oogenblik geen zin. Ln ieder geval acht
het blad het bericht een hoogst ver
heugend teeken, dat den indruk maakt,
een eerste vredes-symptoom te zjjn.
De Paus, Wilson en de vrede.
Het orgaan van het Vatikaan zal
officieel verklaren, dat alle mogelijke
geruchten over een vredesboodschap,
die de Paus aan president Wilson zou
hebben gericht, of over een voornemen
dat de Paus zou koesteren, een oproep
om vrede te sluiten te publiceeren,
ongegrond zijn.
FRANKRIJK.
Frankrijk heefl door bemiddeling
van elc Spaansche regecrihg tol de
Duitsche regeeringeen ernstig pro-
lest gericht wegens 't ontbreken van
hygiënische maatregelen om de ver
spreiding van typhus in de Duitsche
kampen voor Fransohe krijgsgevan
genen tegen te gaan. In den winter
en hel voorjaar heeft in die kampen
de typhus veel slachtoffers gemaakt.
l)e I'ransche regeering had. kort na
lat de ziekte uitbrak, de Duitsche
regeering gewezen op den onvoldoen
den gezondheidstoestand der kampen,
doeli niettemin heeft dc besmetting
zieli snel verspreid wegens de op
hooping van de gevangenen in te
kleine ruimte, en de onvoldoende
bestrijdingsmiddelen, die ter beschik
king van de gèneésheeren waren ge
steld. Alleen in het kamp van Nie-
derzwehren zijn 10.000 gevallen van
Ivphus voorgekomen, waarvan 2000
mét floodelijken afloop.
RUSLAND.
Een onlaDgs uit Finland gekomen
mau heeft verteld, dat de spoorbrug
over de Pajoviken b\j Ekenaes, die van
het uitbreken van den oorlog af onder
mijnd was, iu de lucht gevlogen ia,
doordat de bliksem de mijnen tot ont-
plofling gebracht heeft. De ontploffing
wai verschrikkelijk. De bruggewacht
werd gedood en groote steenblokken
werden tot in de stad geslingerd. De
brug was driehonderd meter lang.
De toestand ln Bnsland.
BERLIJN. De Vossische Zeitung
verneemt indirect uit Petersburg;
De Minister van Oorlog legde de
Doema-Commissie een memorie voor
waaruit blijkt, dat het Russische veld
leger tot nu toe aan dooden, gewon
den en gevangenen officieren 68 °/o
van de geheele. getalsterkte inboette.
Uil Dunaburg zijn thans ook de laat
ste aanwezige overheden, de filialen
der staatsbank, de intendantuur en
het hoofdkwartier teruggetrokken, ln
dc slad heérschl 'n ontzettende nood.
Brood ontbreekt geheel en de prijzen
der levensmiddelen zijn tot liet drie
voudige gestegen.
Uit Kopenhagen .wordt aan den
Lokal Anzeiger gemeld, dat de Doema
een zitting, gehouden heefl over de
interpellatie van de linkerzijde, we
gens het brutale optreden van de
politie en van soldaten tegen sta
kende arbeiders le lwanowonezensk
op 23. Augustus, waarbij meer dan
100 arbeiders gedood of verwond