ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Maandag 21 Juni 1915. Ook een mobilisatie. TWEEDE BLAD. (Z lerikzeesche C o u r a n t). ABONNEMENT. Prys per drie maandenf 1,30. Franco per post- 1,60. Voor het buitenland per jaar- 10, Aizonderlyke nummers- 0,06. Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag. 7lste JAARGANG, Nb 9712 Directeur i A. i. DE LOOZE ir. Uitgever-Hoofdredacteur i A. FRANKEL. ADVERTENTIE N. Van 13 tegel»f 0,30. Elke regel meer- 0,10. Reclame» per regel0,16. Bjj contract belangrijke korting. Intending op den dag ran uitgave vóór I.SO ure. Reeds langer dan tien maand 311 heeft de oorlog thans geduurd en nog steeds blijft hel woord aan t kanon. Nog steeds is hot onmogelijk iels le (Imirzamen vrede. Hel algemeene in ternationale verband dat is gevormd tussclien de verschillende reeds be staande bewegingen Op het Nederlandsche volk rust, als neutraal gebleven natie, de plicht, naar krachten mede te werken aan een beëindiging van hel bloedige geschil, welke redelijken waarborg biedt, dat onze beschaving niet we derom door een zélfde ramp worde II "I j IVI Vili 'IUU I VV II Al I1VU I lIJlll/ UI voorspellen omtrent deu duur van getroffpil Daartoe is noo(|if,. dat <i(. den nood ottigen krijg Het is even- Nedcr|andsche Anti-Oorlog Raad" wel toch n verblijdend verschijnsel, i word, ee|, s(eeds Urachtiger centrale dat in alle landen, zoowel oorlog voerende als neutrale, stemmen op gaan en vereciiigingeii gesticht wor den, welke arbeiden voor een vrede die toch eens op dezen vreesdij ken oorlog moet volgen welke n duur- raam karakter zal dragen. Den Sslen October 1911 werd met dit Nederlandsche Anti-Oorlog Raad ge slicht, welke Raad wel is waar nog geen vrede heeft gebracht, maar toch reeds veel tot stand bracht, wat later vruchten zal kunnen dragen. Van den aanvang af is er steeds naar gestreefd, vooral in het buitenlandinstemming op le wekken. Na dc verspreiding van den „Oproep aan het Nederland sche Volk'' in ons land, werd deze oproep in het Duitsch, Engelsch Fransch, Dcensch, Spaansch en Es peranto vertaald en naar het buiten land verzonden. Tegelijkertijd ver zond men een geschrift, bevattende een beroep op samenwerking en tij j worni een sieeas Krachtige i Nederlandsche organisatie, die in staal is, '11 duidelijk sprekende open- bare meening in Nederland te vor- i men en tot uiting le brengen Voor dit doel moeien alle Nederlanders, mannen en vrouwen, zonder orider- V Ö|Sl^n i scheid van godsdienst, partij ofmaat- docl dc j schappelijke positie, gemobiliseerd worden. Daarom roepen wij ook U op. om zoo spoedig mogelijk Uw zedelijken en financicelcn steun le - geven De minimum-bijdrage voor personen bedraagt slechts 25 cent, hetgeen dus voor niemand een be- letsel is. Vereenigingen, welke lolden Raad wenschen toe te treden, betalen I f 2.50. Op 15 Mei telde de N A. O R. 1 18000 medestanders en 900 aangeslo- I ten vereenigingen, maar deze cijfers j moeten nog veel, veel hooger worden. Ook uit den landbouwersstand moe sten zich veel meer personen en ver- eenigingen aansluiten. Wel was het oorlogsjaar voor de meeste laiul- digevoorbereiding van den komenden houwers in financieel opzicht geen vrede. Deze en verdere geschriften, slecht jaar, maar dal hadden ze voor .r. 11./. rl 1-. r. .Ir. XI A I I' lunurlnn 1 welke door de N A. O. R verspreid, mochten bij velen, in de neutrale zoowel als in de oorlogvoe rende landen instemming verwerven. fn Denemarken werd een bureau voor instandhouding van internatio nale samenwerking gesticht, dat op denzelfden grondslag arbeidt als de Nederlandsche Anti-Oorlog Raad In Zwitserland nam prof. dr. Nip- pold het initiatief voor een Comité ter bestudeering van een duurzaam vredestractaat. Uit Noorwegen, Spanje, Zweden en Zuid-Afrika ontving men vele be wijzen van instemming van voorname personen en organisaties en ook daar denkt men ernstig over het oprichten eencr centrale vredesorganisatie. Ook in de oorlogvoerende landen stichtte men reeds vereenigingen, die speciaal arbeiden voor den toekoin- stigen vrede, zooals in Engeland de „Union of Democratic Control en in Duitschland de ..Bund neues Vater- land". Deze beide vereenigingen ga ven reeds geschriften uit, waarin ge waarschuwd werd tegen schadelijke uitingen van vijandelijke gevoelens. In Duitschland verschijnt een nieuw weekblad, Sozialistische Aiislands- polifik, hetwelk dc bevordering van inïernatioiialo samenwerking beoogt en in Engeland een tijdschrift Good will, uitgegeven door de groep van den Wereldbond van Kerken, ter be vordering der internationale vriend schap. De Fransche schrijver Romain Rolland schreef in hel Journal de tlenève o. a.: „De Nederl Anti-Oor log Raad is ongetwijfeld de meest belangrijke poging, die in dc laatste maanden gedaan is, om de pacifisti sche denkbeelden lot eenheid Ie brengen". Als een verblijdend resultaat van den arbeid van den Ncderlandschen 'Anti-Oorlog Raad mag het zeker ge noemd worden, dat men er in ge slaagd is van 7—10 April te 's-Gra- venhage ongeveer 30 invloedrijke personen le vereenigenbehooren- de tot de volgende landen: Relgië, Duitschland. Engeland. Hongarije, Nederland. Oostenrijk, Noorwegen Zweden, Zwitserland. Ver Staten terwijl uit Denemarken, Frankrijk en Spanje schriftelijke bewijzen van instemming waren ontvangen Sindsdien is dc „Nederlandsche Anti-Oorlog Raad" niet meer alleen centrum van de Nederlandsche be weging tegen den oorlog, maar nu berust bij haar tevens de leiding van de Centrale Organisatie, voor een W?,l nl i 'ie* £ro°tslc deel l°ch aan de natuur j te danken En hoe duur moesten kunstmest, voor zoover dit nog te verkrijgen was en veevoeder, dat j moest worden gekoeld, niet "betaald i worden. De oorlog het blijkt al te droevig - treft de maatschappij in al haar geledingen Hoe moeilijk hebben b.v. de kimstmestyereenigin gen dit jaar gewerkt. Dergelijke ver i eenigingen moesten zich alle bij den Ned. Anti-Oorlog Raad aansluiten 1 Laat toch niemand de laksheid heb- ben, te zeggen: ,,'t Helpt toch niet of ik me aansluit". Een soldaat is niets, maar vele soldaten vormen '11 mach lig leger. '1 Geldt hier een strijd voor een hoog doel. Laat 't kleine Neder land ook hier toonen, dal het groot kan zijn in edele daden. Velen zijn thans gemobiliseerd in het leger maar laten allen zich vrijwillig 1110 biliseeren In éën corporatie, tegen den oorlog. Daarom roepen wij LT op, nu dadelijk le handelen en van Uw in stemming, hetzij persoonlijk, hetzij georganiseerd, blijk te geven. E11 als gij dan medestander zijl géworden weest dan daarmee niet tevreden Laat iedere medestander e.11 iedere aangesloten verceniging een werk zaani deel nemen in de propaganda voor ons streven, laat ieder zich be wust zijn, deel uit te maken v^jn een groote gemeenschap, die strijdt voor hetzelfde, heilige doel Mannen en vrouwen van Neder land, bedenkt dal gij niet alleen een plicht hebt te vervullen jegens bel vaderland, maar jegens de gansche menschliëid. Wilt daarvan getuigen door U bij hel Secretariaat. Thcresi straal 51, Den Haag, aan te melden als medestander van den Nederland schcn Anti-Oorlog Raad. PACO De sluiting der sitting ran 't Pruisische Hoerenhuis. Rij de sluiting der zitting van hel Pruisische Hecrenhuis zeide de pre sident: ..Wij beleven den ontzetlendsten oorlog, dien de wereldgeschiedeni kenl. Onverwacht kwam de oorlo. niet. Ik behoef u slechts le herinne ren, dat Bismarck dien in 1888 voor zag. (oen hij 111 den Rijksdag zeide ..Wij Duitschers vreezen God en ver der niets ter wereld!'' „Toen de oorlog «uitbrakblee overal in liet land de in het hart de volks sluimerende godsvrucht uit le laaien. Eenstemmig schaarde zich geheele volk 0111 den geliefden keizer Onder zijn leiding bevochten zij gers, met toewijding en dapperheid, ïgépralcn, die ons vervullen niet ertronwen, dal wij lol een eerypllen rede zullen komen. (Bijval!) Hoe lie vrede zal zijn, staat in God es hand, f die vrede bij onze aanstaande bij enkomst zal zijn aangebroken, slaat iel aan ons Ie beoordcelen. Men zegt wel eens, dat wij een vrede moe ten krijgen, die orts beschermt legen den terugkeer van zulke aanvallen. Naar mijn overtuiging is zulk een rede onbestaanbaar. Hoegrooter wij uil den strijd le voorschijn komen, des le krachtiger zal het streven van onze tegenstanders zijn om ons door en nieuwe coalitie weer te ontruk ken, wat wij gewonnen hebben; Onze eiliglieid berust daarom slechts op onze eigen kracht. (Bijval). „Zooals wij in godsvrucht, eenheid 11 dapperheid in den strijd togen, zoo moeten wij die eigenschappen ook maken tot richtsnoer onzer han delingen 111 vrede". (Bijval). Met een Hocli! voor den Keizer n voor het Godvreezende, eensge zinde en dappere Duilsche volk. waarmede alle leden mét geestdrift instemden, slool de president de zit ting. stede niet alleen zich van haar echtvriend wil laten scheiden, doch bovendien er op uit is, hem voor eenige maanden „in den pot" te helpen. Bedoelde darae heeft .1. haar echtvriend betrapt in de armen van haar vriendinof misschien wel omgekeerd. Nu wordt, volgens art. 247 van het wetboek van strafrecht, zooals dit sedert 1 Januari j.l. gewijzigd is, hjj of zy, „die overspel pleegt", gestraft met 'n gevangenisstraf van drie maanden, echter alleen op een aanklacht van de(n) echtgenoot (e), en indien de beleedigde party echtscheiding aanvraagt. Van dit artikel nu zal de door ons bedoelde darae gebruik maken en haar echtvriend heeft thans veel kans, om voor drie maanden te worden opgeborgen. Als alle bedrogen echtgenooten te Soerabaja het Voorbeeld dier dame volgden, zou de regeering verstandig doen, een groot deel der stad maar tot ..gevaogenis" te verklaren. Krijgsgevangenen van Duitschland en Oostenrijk. Het aantal krijgsgevangenen van Duitschland en Oostenrijk bedroeg lot 14 Juli: 1 210.000 Russen, 255.000 Fransohen. 24 000 Engelschen. 11 000 Belgen en 50.000 Serviërs, totaal 1.610.000 man. De getallen van den wereldoorlog. In een reeks van aanschouwelijk tabellen wordt in Ueber Land und Meer deze geweldige oorlog in cijfers ontleed Niet minder dan 21.300,000 man staan in het veld tegenover elkaar. Aan de zijde van de entente 12.S20,000 en van de centrale mogendheden 8.950,000 man De vijand beschikt over 113 linieschepen 87 pantserkruisers, 128 kleine kruisers, 704 torpedobooten, 179 duikbooten en 231 andere schepen. Duitschland Oostenrijk hebben 56 linieschepen, 17 pantserkruisers, 56 kleine kruisers, 858 torpedobooten, 40 duikbooten (het aantal nieuwe Duitsclie duikbooten is onbekend) en 139 andere schepen. Totaal dus 2108 eenheden, waarvan 666 in Engeland, 415 iu Duitschland. Dc dagelijksche oorlogskosten van de tien staten, die thans aan den strijd deel nemen, bedragen 160 millioen mark Van het begin van den oorlog tot den eersten April waren de oorlogskosten 40 milliard mark. (Italië natuurlijk niet in begrepen). Voor een geheel jaar zou er dus ten minste 60 milliard mark noodig zijn. In goud wegen deze 60 milliard 24 millioen kilogram. De geheele goudpro ductie ter wereld in de afgeloopen 500 jaar bedroeg slechts 15 millioen kilogram De dagelijksche oorlogskosten zijn voor Duitschland 33 millioen mark. De heele oorlog van 1870/71 kostte niet zooveel als men nu in veertig dagen uitgeeft, Engeland betaalt, de koloniën niet mee gerekend, ook ODgeveer 33 millioen mark per dag. Iu drie maanden heeft Enge land evenveel uitgegeven als de Boeren oorlog dit land kostte in twee jaar en zeven maanden. Echtscheidingen te Soerabsja. In vier maanden tyds slechts 12 echt scheidingen te Soerabaja, zegt het Soer, Nwsbl. Waar moet dat heen met den bizonderen naam onzer stad, waar vroeger 40 procedures per maand schering en inslag waren? Is dit verschijnsel eensdeels te danken aan den oorlog, welke de vrouwtjes heeft doen beseffen, dat „de man" tegenwoor dig zeldzaam en dus duur wordt, aan de andere zyde heeft de president van den Raad van Justitie, mr. Duparc, die een heftig tegenstander is van echtschei dingen, vele scheidlustige dames en heeren weten te bewegen, den strydbyl te be graven en opnieuw te probeeren, een drachtelyk het vredespypje te blyven rooken. Toch vernam de redactie toevallig van een geval, dat een dame hier ter Een dappere moeder. Te Loeboek Aloeng werd dezer dagen een kind door een groote slang aange vallen en gebeten. De moeder, die zag in welk gevaar haar kind verkeerde, weifelde geen oogenblik, vertelt de Sumatra Post, doch begon het reptiel direct met een stuk hout te bewerken waarop het dier werkelijk het kind losliet en op de vlucht sloeg. Den volgenden dag kwam het mon ster, dat 'n omvang had van een middelmatigen pinangboom, terug, maar werd toen door een inlander doodge schoten. Het kind leeft nog, de slang schijnt niet tot een vergiftige soort te behoor en. 's Ochtends half negen gingen 4 machinisten naar boven om een stukje te eten en balken te halen om de tunnels te stutten, want die bezweken byna onder de zware lasten want het fraan was nat en de platen begonnen door te migen. Toen dat afgeloopen was konden we weer mee gaan stoken om 7.00 hard mogelijk te varen. Zoo kwamen we 's avonds om 9 uur aan de Hudson. Daar kwamen sleepbooten ons gemoet met stokers, matrozen en 2 machinisten Het werd hoog tijd dat ze er waren, het schip bleef zinken en machinisten on volk waren doodelijk uitgeput. We konden niet meer. Hoe wij het uitgehouden hebben, menschen zoowel als het schip, begrijpen wjj nog niet, maar we zjjn er. De passagiers en andere lui, die in de sloepen weg waren gegaan, zijn eerst door een vracht boot opgepikt en later weer overgebracht op een van de slagschepen en kwamen 's nachts om twee uur behouden in New-York. Ochtends was het hier een geloop van journalisten en gelukwenschen van alle kanten. De machinisten en stuurlui werden ver- cheidene malen gekiekt en in alle kranten staan we nu met een bijschrift vanDe dappere helden, vooral de machinisten worden hier erg geprezen. Hoe lang we hier nog bljjven, is niet bekend, zoo gauw ik het weet schrjjf ik het. Wat onze schade betreft, die is groot. Het schip is als bet ware van elkaar gescheurd. Een scheur van meter loopt in het midden van het schip. Toen we New-York binnen kwamen, lagen we 14 meter diep en we hadden, toen we ver trokken, een diepgang van 10V8 meter. Zoo gauw we voor den wal lagen, zaten we aan den 'rond vast en dat was maar goed ook, want iet schip zonk steeds dieper. Toen de passa giers hun goed hadden gehaald, vertrokken allen. Nu, ik geloof, dat ik wel mjjn best gedaan heb, het, zoo uitvoerig te vertellen. Hier hadden ze in de kranten geschreven, dat het gezonken was, nu, het scheelde niet veel, maar het leed is geleden en maar niet getreurd. Het schip wordt gelost en gaat dan het dok in. Wij vonden het interessant dezen in onge dwongen vorm geschreven brief van iemand, die in deze streek geboren is, en zich op de aangevarene boot bevond, op te nemen. Dr. Red. Ingezonden Stukkeu. Beste Ouden! Eindelijk heb ik eens even tjjd om u oenige bizonderheden mede te deelen van de ramp die ons trof. We waren gewoon Dinsdag van New-York vertrokken en hadden prachtig weer. Ik was om 12 uur 's nachts op wacht gekomen en alles giug goed tot dat we juist naar boven zouden gaan. Om 4 uur Woensdagmorgen werd er getelegrafeerd van de brug „stop" en even daarna „volle kracht achteruit" en toen aan dat bevel voldaan was voelden we een hevigen schok en ging het schip bakboord slagzjj liggen. In plaats van afgelost te worden moesten we beneden bljjven, want de anderen kwamen niet. Een gedeelte van de stokers en tremmers vlogen naar boven en die zagen we niet meer terug Aan dek was de order „allen in de booten'' reeds door den kapitein gegeven. Die order moet vlug zjjn opgevolgd, want van een paniek hebben we niets gehoord. Het was ook een kalme zee. We verkeerden be neden in de grootste onzekerheid, maar we bleven op onze posten. Eindelijk kwamen we te hooren dat we midscheeps aangevaren waren door een vrachtbootje, dat dwars op ons ingeloopen was. Het schip begon al Hink water te maken en het stroomde ook op verscheidene plaatsen de machinekamer binnen. Wjj zetten alle pompen aan het werk en na een klein uurtje waren we er in geslaagd het water dat binnenstroomde overboord te pompen. Wjj pompten het water net zoo hard overboord als dat het naar binnen stroomde. In die bedrijven kwamen de andere machinisten nu ook naar beneden en met ver eende krachten gingen wij aan het werk. Alle passagiers, bedienden, hofmeesters en tremmers waren van boord We bleven over met denkapitein, 2 stuurlieden, 12 stokers, 1 tremmer, 5 matrozen en alle machinisten. Toen ik even aan het dek ging kjjken waren alle sloepen al een heel eind weg naar de vrachtboot, die ons aangevaren had, want die was niet zoo erg beschadigd. Wjj hadden alleen een ingedrukten kop. Met de draadlooze telegralie werd om hulp geseind, die een half uur later in den vorm van 3 slag schepen verscheen. De kapitein kwam in de top van de machine kamer en riep, dat wc allemaal naar boven moesten komen, om ons in de booten te begeven Alle stokers en machinisten holden naar boven Meester Broekmeier en ik bleven beneden. Wjj wilden het schip niet verlaten, want de machines draaiden nog. Het was een spannend oogenblik. Overal waar je keek water en nog eens water en niemand was er te zien of te booren, maar de pompen werkten goed en hielden het vol. Daar wij met z'n tweern beneden bleven kwamen de anderen ook weer terug, allen in zwemkostuum gehuld, terwjjl de kapitein in de ïiiachinekamer op antwoord wachtte. Wij besloten allen onder elkaar te bljjven, want misschien konden we de „Rjjndam" nog behouden, wat ons ook na veel zwoegen gelukt is. De kapitein ging naar de brug en daar ging het volle kracht vooruit naar New-York terug. Gelukkig haperde er niets aan de groote machines, dus konden we volle kracht draaien. Maar nu kwam het grootste bezwaar hadden haast niets van ons volk overgehouden, Enfin de boel werd zoo goed mogeljjk geregeld. We gingen zelf hard aan het werk en op het voorbeeld dat we gaven volgden de stokers en de matrozen, in 't geheel 13 menschen. Nu gingen we er nog vrjj goed van door, maar ruim 5 on G stonden heelemaal vol water. Bedrog met ChJUtalpetor. Het is bekond, dat als gevolg van den oorlog de aanvoer van chilisalpeter dit voorjaar zeer onvoldoende is geweest. De schepen, geladen met die onmisbare meststof, kwamen tot Engeland en verder niet. De meeste dorps- landbouwvereenigingen ontvingen slechts een deel van het gekochte chilisalpeter en sommigen ontvingen zelfs niets. De bemesting met deze meststof is dus dit voorjaar zeer onvoldoende geweest en reeds thans kan men op het veld aan tal van gewassen waarnemen, dat het met de stikstofvoeding dit jaar niet in orde is. Ongetwjjfeld zal de opbrengt van talrjjke akker» daardoor dit jaar beneden het middelmatige blijven. Nog steeds en terecht trachteu de landbouwers chilisalpeter te koopen, niet tegenstaande den buitengewoon hoogen prjjs. die er voor gevraagd wordt. Zoo nu en dan wordt thans chili in kleine partijtjes aangeboden en door de landbouwers persoonlijk, en dus niet dooi de vereenigingen aangekocht. Daar de verkoopers weten dat onderzoek van derge lijke partijtjes niet of slechts zeer zelden plaats heeft, wordt daarvan than» schromelijk misbruik gemaakt. Een monster van een dergelijke partij Noord-Beveland, werd naar de Rjjkslandbouwwinterschool gezonden en bleek bij onderzoek in het geheel geen sal peterzuur te bevatten. Het verkochte was dus geen chilisalpeter, waarschijnlijk een mengsel van keukenzout en nog wat. En voor dat. waardeloos goedje was f 19,50 per 100 K.G. betaald. Landbouwers die thans nog in de gelegenheid komen om chilisalpeier te koopen, kan niet sterk genoeg aanbevolen worden om die mest stof slechts op de gewone voorwaarden te koopen en een monster ter onderzoek naar het proefstation te Maastricht te zenden. Doet men dat niet, dan loopt men kans bedrogen uit te komen. pe R ijk sla nd bouw leer aar, I. G. J. KAKEBEEKE. Noobd-Bevbland, 19 J*ni 1915. Mijnheer de Redacteur! ,De Noord-Bevelandsche bakkers" protesteeren in Uw blad van Zaterdag j.l. tegen mjjn be richt in Uw nummer van 16 dezer. Zy spreken van scheeoe voorstelling en geheel onjuiste. cijfers. Ik schreef: „Bjj de bepaling van het loon der bakkers bleek er een aanmerkelijk verschil te bestaan tusschen de meening der gemeentebesturen en die der bakkers". Wat is hier scheefV Bestond er dan geen verschil? Of was het niet aanmerkelijk: Vraag ll3/n» aanbod 7, ver»chil 43/i 1d. i. 60 pCt. Verder schreef ik: .Het gewone bakloon is 6 ctde besturen boden 7 ct., de bakkers vroegen ruim 4 ct. meer". Is een dier cjjfers onjuist (Dat er in 't bericht stond rieeeponder, waar bedoeld was y/erponder, maakt toch de cjjfers niet onjuist). Eindelijk: .Men is niet tot overeenstemming kunnen komen, zoodat een hoogst nuttige zaak voorloopig achterwege bljjft". Wat is hierin onjuist of scheef Is er wèi overeen stemming bereikt? Of is de uitgifte van regeeringsbrood gèèn nuttige zaak? Met verwondering, M. de R, vraag ik: waar zouden die bakkers dan toch eigenlyk tegen protestocren Immers, ..f de schuld ligt bjj de gemeentebesturen, bf bjj de bakkers. Of de eersten, dan wel de laatsten zich laten inlluen- ceeren door iemand, die het hoogste woord voert, of men al dan niet deskundige en dus met de knepen van het vak bekend moet zjjn, de besturen van 4 gemeenten toch worden

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1915 | | pagina 5