ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag II Juni 1915.
TWEEDE BLAD.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesche
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
Pr(js per drie maandenI 1,30.
Franco per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afsonderiyte nummers- 0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
7lste JAARGANG. No. 9708
Diraeleur i A. J. DE LOOZE Ir.
Uitgawar-HoofdradaoUuri A. FRAN REL.
A D V E R T E N T I E N.
Van 13 regelsf 0,30.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames perfregel- 0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Intending op den dag Tan uitgare róót S.SO ure.
DENEMARKEN.
De Koning van Denemarken heeft 5
Juni de nieuwe grondwet bekrachtigd,
die volledig kiesrecht aan de vrouwen j
geeft op-gelijken voel met de mannen, j
Er werd in de hoofdstad een groóte op
tocht van vrouwen gehouden als bewijs
van erkentelijkheid.
Vergadering van den Gemeenteraad
te Oreischor,
gehouden op Woensdag 9 Juni,
's namiddags half drie.
Alle leden, behalve de heer Goctfians,
aanwezig.
Na opening door den voorzitter, wor
den de notulen der vorige vergadering
voorgelezen en onveranderd goedge
keurd.
Ingekomen is het rapport van de
brandwèordirectie over de l.l. Vrijdag
gehouden oefening met de brandspuit.
Mede ingekomen is een schrijven, in
houdende de mededeel ing, dal de heer
A. Bijlo, onderwijzer alhier, overleden is.
Aan de familie is reeds een schrijven
van rouwbeklag namens den Raad ge
zonden.
De heeren J. C. van Langeraad en
L. J. Beije, welke benoemd waren lol
lid der Schattingscommissie der Rijks
Inkomstenbelasting, hebben hunne be
noeming niet aangenomen, zoodat in de
twee -vacatures, daardoor ontstaan, moet
worden voorzien. Burgem. en Weth.
hebben gemeend daarvoor te moeten
aanbevelen, de heeren J. J. Klompe en
J. Doeleman. Aan de leden wordt het
overgelaten buiten deze voordracht om
le gaan. Na gehouden stemming bleken
de beide heeren gekozen. De heer Doele
man nam slaande de vergadering zijn
benoeming aan.
De voorzitter deelt mede, dat, na over
leg gepleegd le hebben met de militaire
autoriteit, de kermis als gewoonlijk zal
worden gehouden.
Ingekomen zijn reclames legen den
H.O. van H. Boogerd, Joh. v. d. Velde
Az., J. de Bil Jz., D. van Bloois en Jac.
Kip.
In verband met het voorgaande stelt
de voorzitter voor met de behandeling
der reclames H.O. le wachten totdat
het kohier van de Rijks Inkomstenbe
lasting is vastgesteld en men daardoor
een goede leiddraad krijgt.
De vergadering wordt geschorst en na
heropening stellen Burgem. en Weth.
voor, om aan de wed. Bijlo, met ingang
van 1 Juli tot wederopzegging, 'n jaar-
lijksche toelage uit de "gemeentekas le
verleenen van f 150. Dit voorstel wordt
met algemeene stemmen aangenomen.
Na de gedane rondvraag, die niets be
langrijks opleverde, werd de vergadering
gesloten.
Vereaderlug van den Raad der
gemeente Poortvliet,
op Dinsdag 8 Juni 1915.
Na goedkeuring der notulen, deelt de
voorzitter mede, dat ingekomen is de
begrooling der Gezondheidscommissie tc
Tholen, waaruit blijkt, dat voor het
dienstjaar 1916 de bijdrage voor deze
gemeente bedraagt f 87,94.
Voorts worden goedgekeurd de speci
fieke stalen betreffende omnibus-posten
der plaatselijke belastingen over 1914.
In verband mei de opneming van J. J.
van den Ameele in het geslicht ..Vrede
rust" te Bergen-op-Zoom, voor rekening
der gemeente, wordt gewijzigd de be
grooting voor hel loopendc dienstjaar.
Hoewel al de tegenwoordig zijnde
leden zich met de motie, die in ccn
gemeenschappelijke vergadering voor de
tot standkoming van een locanllrein en
overbrugging van de Eendrachtop
AVocnsdag 2 Juni 1.1. te St.-Maartensdijk
is aangenomen en konden vereenigen,
ook wat betreft de van de gemeente te
vorderen bijdrage, wordt toch besloten
de behandeling van de motie aan te
houden tot de volgende vergadering, we
gens afwezigheid van den burgemeester.
Naar aanleiding van een missive van
Gedep. Staten dezer provincie, wordt
met algemeene stemmen besloten, aan
de wagendienst Tholen-St.-Maartensdijk
jaarlijks een subsidie van f 15 uit de
gemeentekas te verleenen gedurende de
jaren 1916, 1917 en 1918, onder voor
waarde echter, dal deze tegemoetkoming
zal vervallen met het jaar, waarin een
subsidie wordt verleend ten behoeve
van een locaal!reinverbinding door 't
eiland Tholen.
Daarna gaat de vergadering in een
geheime zitting over loi het behandelen
van een bezwaarschrift van J. J. de
Bruijne, legen zijn aanslag in den H.O.
De vergadering weer openhaar gewor
den zijnde, worden de leden E. van der
SI ikke. C. Th. de Rijke en M. J. de
Graaff benoemd tol leden van 'I slem
bureau voor de a.s. verkiezing van leden
voor den gemeenteraad.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
Provinciale Staten van Zeeland.
Verschenen zijn eenige voorstellen van
Gedep. Stalen, welke in de Zonierzilling
van de Provinciale Staten zullen worden
behandeld.
Verbinding lusschen Noord-Briduml
en Zeeland.
Tn 1914 werd door hel Rijk een opper-
vlaklc van ongeveer 230 II.A. schorren
en slikken bedijkt, gelegen in de Ooster-
Schelde, onder dc gemeenten Woens-
drechl en Rilland-Bath. Evenals aan
hunne ambtgenooten van Noord-Brabant
komt hel aan Gedeputeerde Staten wen-
schclijk voor. dat gemeenschappelijk
door de Prov. Staten van beide provin
ciën over de nieuw bedijkte gronden
een waterschap worde opgericht en de
inrichting van dat waterschap geregeld
worde. Daar voor de bedoelde gemeen
schappelijke handeling machtiging der
Koningin vereischt wordt, stellen Gedep.
Stalen voor deze aan Hare Majesteit te
vragen.
Krank zinnige uerpleging.
Door het bestuur der Vereeniging lot
Christelijke verzorging van krankzinni
gen in Zeeland, wordt aan de Staten
verzocht om mot ingang van 1 Januari
1915 een verhooging van het verpleeg-
geld voor dc in „Vrederust" verpleegde
armlastige' krankzinnigen van f 325 op
f 350 le bewilligen. Hel verzoek komt
Gedep. Staten, in verband met desleeds
stijgende kosten van verpleging, billijk
voor; ook mag daarbij gelden, dat de
verpleging der patiënten in „Vrederust"
steeds stof lot tevredenheid gegeven heeft
zoowel wat de wijze van behandeling be
treft als wat aangaat dc inschikkelijkheid
om personen zelfs boven 'l overeengeko
men maximum le plaatsen. In Zuid<-
Holland is de verhooging reeds ten
vorige jare door de Provinciale Stalen
zonder hoofdelijke^stemming toegestaan.
Op het oogenblik zijn in „Vrederust"
146 lijders in verpleging, zoodal de ge-
zamclijke verplecgkoslcn f 3650 zullen
stijgen; dit bedrag komt geheel ten laste
van de Provincie, daar hij besluit der
Staten van 16 Juli 1909 verworpen werd
het voorstel van Gedep. Stalen, om dc
bijdrage der Provincie in 'die koslen voor
het vervolg op een vasl bedrag le stellen.
Gedep. Staten stellen voor, het voor
de verhooging noodige besluit tc nemen.
Doofslommen-ver pleging.
Door de Prov. Stalen werden Gedep.
Staten gemachtigd, om voor eiken be-
hoeftigen doofstomme uil Zeeland, die
in ccnig behoorlijk ingericht geslicht
voor doofstommen wordt opgeleid, een
bijdrage van f 50 's jaars uil de Prov.
kas toe le slaan. Bij de aanvrage van hel
bestuur van een gesticht om de betaal
baarstelling uit Zeeland afkomstige doof
stommen, die gedurende 1914 gratis on
derwijs en verpleging genoten, bleek
daaronder ook een doofstomme le zijn,
die den leeftijd van 24 jaar had bereikt.
Daar blijkens de toelichting op liet in
1894 door Gedep. Staten gedaan en dooi
de Provinciale Stalen aangenomen voor-
slel, om dc hierboven bedoelde machti
ging le verleenen, hel de bedoeling was,
om het genieten van onderwijs door
doofstommen le bevorderen, werd dit
aan het bestuur medegedeeld, met ver
zoek le willen melden of bedoelde doof
stomme nog altijd onderwijs genoot, en
zoo ja, waarom dat op haar leeftijd nog
noodig werd geacht, t il hét antwoord
van den directeur blijkt, dat ook een
aantal oud-leerlingen, dle den eigenlijken
leertijd (8 tol 10 jaar) hebben voltooid,
in hel gesticht blijven, omdat zij vol
komen ongeschikt zijn voor hel maat
schappelijke leven, en zij der maat
schappij slechls lol last kunnen zijn,
terwijl zij zich in hgt geslicht te midden
van hun lolgenoolen gelukkig gevoelen.
Gedep. Stalen mccncn. dat hel in de
bedoeling der Staten ligl. dat ook voor
dergelijke ongclukkigen de Provinciale
bijdrage worde toegestaan. al worden
zij niet meer in gewonen zin des woords
opgeleid, zij slellen daarom voor het
besluit van 1894 in dien-geest le wij
zigen.
Renlelooze noorschollen.
Gedep. Staten slellen overeenkomstig
hel desbeireffendc verzoek voor aan de
gemeente Weslkapcllc een renteloos
voorschot tc verleenen van f 3200 en aan
dc gemeente Domburg van ten hoogste,
f 5300, voor de bestraling met klinkers
van de nog onverharde gedeelten van
den weg lusschen Westkapclle en Oosl-
kapcllc, onder voorwaarde o. a.. dat op
dien weg geen lol worde geheven. Dc
gemeenle Westkapclle hcefl eigenlijk
f 4000 noodig, maar heeft in verband
met de bestrijding der werkeloosheid
reeds f 800 van bel Nationaal Steun
comité ontvangen, waarmede reeds ccn
aanvang van de verbetering van den
weg is gemaakt.
Overeenkomstig hel verzoek van dc
gemeente Schore stellen Gedep. Slalon
4-oor hel renteloos voorschot, toegestaan
voor verharding met steenslag van den
Schoorsclie-Zoulcwcg le verhoogen van
f 2327 op f 3116 nis maximum.
Te verleenen subsidies.
Gedep. Staten stellen voor dc volgende
subsidies le verleenen: Aan de commis
sie van toezicht op de proefvelden in
Zeeland voor 1916 f 100. aan de vereeni
ging lol verbetering van liet rundvee in
Zeeland f 3000 als maximum, voor dc
jaren 1916, 1917 en 1918; aan de ge
meenle Nisse f 462,50, in de kosten van
het bestuur der gemeente over 1915.
Provinciale rekening over 1013.
Gedep. Staten slellen voor de rekening
over 1913 als volgl vast te stellen: ontv.:
f 835.469,935 en uiig. I 823.536,285, alzoo
op een voordeelig saldo van f 11.933,65.
Vasle arbeider.
Nu de aanleg van den verbindingsweg
over den Ooslerscliclde-dam lusschen de
Provinciën Noord-Rrabanl en Zeeland
zoo ver gevorderd is, dat hel Zeeuwsche
gedeelte weldra zal gercccl komen, ach
ten Gedep. Stalen liet geweuscht, om
voor dat gedeelte een arbeider in vasten
dienst der gemeente aan te stellen. De
weg toch, welke in Zeeland een lengte
hecfl van 4047 Mzal niet alleen ccn
hoofd verkeersweg vormen lusschen de
twee Provinciën, maar is bovendien in
Zeeland over een lengte van ongeveer
700 M. buitendijks gelegen, zoodat mede
nil dien hoofde ccn geregeld dagelijkse!)
toezicht op den weg, gelijk op de andere
Prov. wegen alleszins noodig schijnt.
Gedep. Stalen slellen derhalve voor het
daartoe noodige besluit le nemen.
In het heroverde Przemynl.
Professor Szadeczky, een Oostenrij
ker, een hooge officier van 'n neutralen
staat, en eenige Amerikaansche journa
listen, zijn de eerste noncombaüanten
geweest, die met officicelc toestemming
hel heroverde Przémysl hebben mogen
bezoeken. Op 3 Juli om 3.30 uur voor
middags drongen de Beieren de vesting
Linnen en om 7 uur den volgenden mor
gen kwam de auto der bezoekers aan
de bres in de forlenlinie. bij Dunko-
wiezki.
Prof. Szadeczki vertelt hierover:
„Onze auto stond stil, en men zeide
ons, wijzende op eenige heuvels vóór
ons, dal we vlak voor de door dc Bei
eren gemaakte bres stonden. Nu zagen
wij ook heele velden vol prikkeldraad
versperringen, waarvan vele nog on
aangetast. Wij bevonden ons bij de
vroegere versterkingswerken 10a en 10
ten noorden van Zurawien Waarheen
onze blik ook ging, overal lagen lijken
van Russen.
Eenigcn waren wel reeds lol hoopen
bij elkaar gedragen om te worden be
graven, anderen werden in lappen tent
zeil nog aangevoerd, maar de meesten
lagen nog zoo als ze in hel gevecht
waren gevallen. Hoe dichter wij nader
den, hoe dichter wies 't zaad des doods.
Zwermen kraaien vlogen in liet rond.
Langzaam droegen de doodgravers
hun droeve lasten aan. Het waren Rus-
ssische krijgsgevangenen, die hun geval
len kameraden de laatste eer bewezen.
Eindelijk naderden we de versterking
no. 10 en konden ons overtuigen, dat
deze geheel en al een ruïne was. Dooi
de lusschenstellingen begaven we ons
nu naar 't naburige werk no. 10a. Overal
waar we langs kwamen lagen lijken,
lijken, lijken. ïlel fort 10a Iroffen wij
in vrij goeden toestand aan, d.w. z. dc
aan den achterkant gelegen kazematten.
Des Ie erger zag hel er echter op de
borstwering uil. Wc konden er slechts
2 treffers constatceren, maar die waren
dan ook van zwaar, zoo niet van liet
zwaarste, kaliber geweest. Dc onder be
scherming van een dikke aardlaag ge
legen betonmuren waren aan gruis ge
slagen. dc pantserkoepel was opgetild
en 30 M, ver weggeslingerd in '1 vrije
veld.
Twee kanonnen van klein kaliber, die
nog intact waren, zagen er le midden
van dezen titanischen chaos als onschul
dige lammeren uil. Ook in liet fori 10a
lagen de Russen nog, zooals ze door bel
Godsoordeel getroffen waren geworden.
De meeste dooden hadden geen schot
wonden, ze waren door den geweldigen
luchtdruk gedood, hun aderen waren
gesprongen en ze waren geheel bedekt
mei zwart-geronncn bloed.
Na een toohl, die overal voerde langs
een weg, waar de strijd zijn sporen had
nagelaten, kwamen wc in de stad zelf.
Dc voelbrug over de San was vernield,
evenals de spoorbrug, waarvan de mid-
denboog in dc rivier lag. Daarentegen
lagen rechts en links van de brug-ruïne
een pas-gebouwde pontonbrug.
Over de eeno gingen troepen kanon
nen en voertuigen uit de stad. over dc
andere kwam van alles de stad binnen.
De plaatsvervanger van den tijdens
de belegering gestorven Gricksch-Katho-
lieken bisschop van Przemvsl Kanoni-
kus Federkicwlcz, schetste de Russische
heerschappij weliswaar als streng,maar
niet als barbaarsch.
Een feit is, dat dc menschën om ge
ringe vergrijpen onmiddellijk gearres
teerd zijn; met honderden zijn zij naar
Siberië gezonden.
De eerste stadscommandaat van Prze
mvsl beetle Knstnlinski; hij werd later
opgevolgd door Arlamanof. Burgemees
ter was dr. Ruszkicwicz, 'n Roclhecnsch
advocaat, van wicn wordt gezegd, dat
hij met 300.000 kronen uit de stadskas
naar Lemberg is verdwenen.
Voordat de Russen de stad ontruim
den, hebben zij zich zoo goed mogelijk
van al hunne voorraden ontdaan, die zij
niet konden meenemen. Ze verkochten
alles, o. a. groole hoeveelheden meel.
voor een billijken prijs aan de bevolking
en konden toen tenminste baargeld mee
nemen.
Volgens de inwoners zal er in Prze
mvsl aanvankelijk een Russisch garni
zoen van 40.000 man zijn ge wees l. Daar
van moei tijdens dc belegering meer
dan dc helft zijn afgetrokken. Ook de
laatste dagen vertrokken er nog weer
troepen. Op 2 Juni moeten er niet meer
dan 10.000 man in Przémysl hebben
vertoefd. Deze troepen hadden echter
hel bevel, dc vesting zoo lang mogelijk
vast le houden: veel zijn er dan ook
niet ontkomen. Wal niet gevangen is
genomen, moet gesneuveld of gewond
zijn geworden.
Aardappelaltroer.
Nu zillen de boeren met hun aard
appelen! wordt gezegd. Toen de Minis
ter hun vroeg, hoe groot hun voorraad
was, gaven ze opzettelijk veel te weinig
op, in dc speculatieve hoop op nog
liooger loopende prijzen. De grenzen
zijn toen wat te gauw dicht gegaan, en
nu vraagt Duilschland niet meer.
Toe maar, schuif de schuld maar op
dc boeren! Napraten is een zaak van
klein belang. Wie de regeering wil vrij
pleiten door haar van een zekere dosis
naïveteit le beschuldigen, moet zijn gang
maar gaan. Dc boeren, zoolang men in
hel algemeen spreekt, hebben nog al
een breeden rug en zoolang men do
feiten en cijfers niet noemt waarop de
beschuldiging in dit geval berust, kun
nen wij die stilzwijgend voorbij gaan.
De hoofdzaak is, dat de regeering
met prijzenswaardige voorzichtigheid
hecfl willen handelen, doch dat blijk
baar niemand dc plotselinge verslapping
dér markt voorzien had. Stellig het
Rijksbureau niet, dat omtrent de vraag
naar aardappelen buitengewoon fraai
klinkende mcdcdeclingen deed. Moet
hier een fout worden gevonden, dan
zoekc men die dieper, misschien heeft
dit hel goede gevolg, dat*men later niet
weer in dezelfde fout vervalt.
De fout zat in het systeem zelf. Men
heeft den vrijen handel willen uitscha
kelen en alles over één Rijksbureau wil
len laten loopen. dat ook niet met den
builenlandscben handelaar, maar met
officiëelc vertegenwoordigers had tc wer
ken. Zoolang er bepaald honger be
stond. kon dit gaan. maar zoodra de
noodtoestand ophield en het afzetten der
aardappel voorraden een kwestie van
koopmanschap werd, viel hel papieren
gebouw ineen. En nu men tol slot bij
den vrijhandel tc biecht moet komen,
is deze at le veel acblerop geraakt om
dadelijk de noodige afvocrwegen open
Ie vinden, misschien ook al ómdat de
kwaliteit vpn dc onder hoede van het
Rijksbureau uitgevoerde partijen alles
behalve reclame voor ons goed zijn ge-
wccsl.
Wie de lijdensgeschiedenis van de af-
geloopen campagne heeft meegemaakt,
moet wel lol de slotsom komen, dat van
alle gebruikte stelsels, dat der consen
ten in principe nog het beste is ge
weest. De regeling kan praktisch veel
worden verbeterd, maar ze blijft zoo
dicht mogelijk bij den natuurlijken gang
van zaken en wanneer er in 'l komende
seizoen weer extra-maatregelen moeten
worden genomen en dit is vrij stellig
'I geval zou men voor een verbeterd
consenlenstclsel willen pleiten.
Ncderlandscho Vereeniging „Ons Leger"
Door hel bestuur van bovengenoemde
vereeniging zijn in bel licht gegeven 'n
fraai propaganda-bitjel benevens prent
briefkaarten en sluit Zegels naar dit biljet,
vervaardigd. Allen die, sympathiseerend
met hel doel der vereeniging, haar pro
paganda voor hel Nederlandsche leger
willen helpen bevorderen, kunnen dit
doen door het aanschaffen van deze
prentbriefkaarten en sluitzegels en door
deze le verspreiden op de wijze, die elk
hel meest doeltreffend voorkgmt. Voor
exemplaren van beide propaganda-mid-
deleu wende men zich lol de firma- J. II.
de Bussy le Amsterdam, die zich na
mens 'l bestuur met den verkoop belast
en gaarne de gewcnschte aantallen zal
toezenden. De prijzen zijn voor de prent
briefkaarten f 0,25 per dozijn en voor
de sluitzegels f 0,25 per 30 stuks.
Een broodkaart voor oen beer.
Iu de National Zei-lang komt een ver
slag voor van ccn eigenaardige rechts
zin ing. De beklaagde, thans le Elber-
feld gevestigd, was eigenaar van een
'menagerie en in het bezit van een prach-
tigen beer, die echter zoo kieschkeurig
was, dal hij slechts brood verkoos te
eten. De beklaagde had zijn brood
rantsoen met den beer gedeeld en werd
daarom veroordeeld lot twee maanden
gevangenisstraf. Tn hoogcr beroep be
toogde hij, dat hij hel dier niet kon
missen, daar het zijn middel van be
staan was. De rechtbank hield reke
ning met hel eigenaardige van 't geval
en veroordeelde den man tol 100 Mark
boete, maar gaf hem tegelijkertijd den
raad zich lol den regeerings-president
le wenden om de voedering Van hel
dier loc te staan. Wanneer de regeerings-
president het verzoek inwilligt, zal de
beer dus in het bezit konien van een
broodkaart.
