ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 31 Maart 1915.
TWEEDE BLAD.
NI1ÏÏWSTIJDIN5BN,
1 e r 1 It z c c s c li c
C o u i' a n t).
7lsts JAARGANG, Nl. 9679.
DirecteurA. J. DE LOOZE Jr.
UUg«*ar»HoofdretJactaiirA. FRANKEL.
ABON\EMI5NT.
Prij» per drie tnasnilenf 1,30
I Vanen per po»t- 1,00
Voor het buitenland per jaar- 10,
A f ouderlijke nummer»- 0,05
Veriehijnt Maandag, Wuensdng en Vrijdag.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regel»f 0,3ft.
Bike regel meer - 0,10.
Reclames per regel- 0,115.
Bjj contract belangrijke korting.
Intending op den dag ran uitgave rddr A.10 ure.
De DIRECTEUR van het Post- en Telegraafkantoor te Ziiïriezbb
brengt ter kennis van belanghebbendendat in verband mot het bezigen
voor postvervoer van de tramlijn Urouwerihaven—Bnrghmet ingang van
1 April a.s. de liieronder vermelde regelingen worden ingevoerd, t. w.:
tln1ppo»tk»ntoor
te
'Uren van openstelling op
werkdagen.
(Op Zon- en Feestd. onveranderd.)
Gelegenheid
tot het afhalen
van
poststukkon
op werkdagen.
Tijdstippen waarop
do post wordt ontvangen
en versenden.
finivendube
Kcbfcrenagke
HHemeet
Seroosberke
Noordwplle
Haamstede
Sarah
Klerkwerve
S—9,30 12-1 4-5 6,30-8
8,30-10 12-1 3,30-4,80 6,80-8
8-9,30 12-1 2,80-3,30 6,80-8
9,80—10,80 12—1 3,30-5 6,80-3
8,30-10,30 2,80 -4 6,30-8
8,30-9,50 11-12,80 2,45-8,15
6,80-8,50
8-10 2-3,80 7-8,30
7,30-9 l,3Cr-3,30 7-6.30
9,30-11,80 3,80-4,80 6,80 -8,30
7,45-8, a
7,45-8,-a
7,45-8,—a
7,45—8,—fl
7,458,—a
8,15—8,30a
8,15—8,80a
8,15—S,30a
8, -8,15a
6,52m 12,44a 3,46a 7,20a
8,56m 12,48a 3,42a 7,24a
9,-m 12,52a 8,38a 7,28a
9,3 m 12,55a 3,35a 7,32a
9,6 m 12,58a 8,32a 7,86a
P.14w 1,6a 3,24a 7,45a
9,26m 1,17a 3,13a 7,56a
9,30m 9,58m 1,20a 3,10a 8a
Ontv. 7,m 1,a 7,20a
Veii. 10.15m 3.40a 7.20a
Op al deze kantoren worden op werkdagen twee bestellingen uitgevoerd
zoowel in de kom als in de buitenwijken. In de trant, die te 10,18n uit llurgh
vertrekt, lievindt zioh een postwagen. Door brieven enz. in de brievenbus van
dien wagon te werpen, kan van de tram gebruik gemaakt worden als verzendings-
gelegenheïdaansluitende op de nachtverzending van Zierikzeo.
De Directeur voornoemd,
BBüMKE.
SPANJE.
Uit Madrid worden onlusten gemeld,
tengevolge van de voedselschaarschte.
Door de mislukking van den oogst en de
werkloosheid zijn 300.000arbeidersbroo
deloos geworden.
40.000 mijnwerkers zouden getracht
hebben Carthagena binnen te dringen.
-Zij braken door hel gendarmerie-cordon,
waarbij verscheidene personen werden
gedood of gewond.
De Spaansche regeering heeft, om den
nood te kecren, groote graanin knopen
gedaan in Argentinië.
IUI8I-AN1).
Uit Pctrograd wordt bericht, dat door
generaal Maksimowitz, prins Trpebetz-
koi en een vertegenwoordiger der politie
in de woning van den overleden Russi-
schen staatsman Witte huiszoeking werd
gedaan en dat vele papieren geconfis-
keerd werden. Memoires werden evenwel
niet gevonden. Het onderzoek werd ver
gemakkelijkt door een opgestelde lijsl
door Witte.
Witte zou een fortuin hebben nage
laten van 500.000 roebel, waarvan zich
400.000 roebel in Duitschland bevindt.
In Stockholm's Aftonbladet leest men,
dat in Siberië bij oproeping van rccru-
ten oproerige bewegingen zijn waarge
nomen. De bevolking" van de 3 steden
Barnaul, Omsk cn Nikolajewsk verzette
zich door middel van barricades tegen
de militairen. In de straatgevechten
konden de troepen slechts met behulp
van kanonnen en machinegeweren de
oproerlingen overmeesteren. Er heerschte
groote verbittering tegen de Russische
onderdrukkers.
KECUTZAKEN.
ZI ERIK ZEE, 30 Maart Door de
arrondisscmenls-rechtbank zijn heden
veroordeeld wegens
1°. jachtovertrcding (in hooger beroep):
D. P. S., oud 17 jaar, werkman, wo
nende te Dreischor, tot 1" 40 boete., subs,
plaatsing in een tuchtschool voor één
maand;
2®. strooperij, gepleegd meibehulp van
ivagen, tweemaal gepleegd:
J. K., 18 jaar, schippersknecht te St.-
Phiiipsland, tol f 3 boete, subs. 3 dagen
hechtenis;
3°. rumoer verwekken, waardoor de
nachtrust kan worden verstoord:
A. L. P., 16 jaar, .arbeider, J. van Z..
16 jaar, veldarbëider, J. P. B., 30 jaar.
wagenmakersloerling. allen wonende le
St.-Maartensdijkieder tot i' 5 boeie
subs. 1 maand tuchtschool; omtrent den
tden beklaagde werd bevolen, dat hij
aan zijn ouders zal worden terugge
geven zonder toepassing van ecnige
straf;
4°. 1°, als verkooper van sterken drank
in de uitoefening van het beroep
aan een kind beneden de 16
jaren sterken drank toedienen en
verkoopen;
2°. in een localiteit waarvoor door
Burgemeester en Wethouders een
vergunning is verleend, personen
jonger dan '16 jaardie niet in
gezelschap van een meerderjarige
zijntoelaten:
V. J. K., oud ^16 jaar, herbergier en
kleermaker te Bruinisse, tot 2 geldboeten
elk van f 10, subs, hechtenis vnn 10
dagen voor elke boete.
haar bij voorkeur zelf malen. Het koffie
zetten kan op twee manieren gebeuren.
Men kan de koffie "ecnige minuten laten
koken en haar dan wat laten staan,
totdat bei dik op den bodem ligt en tiet
aftreksel klaar en helder is. Anderen ge
bruiken oen zoogenaamde filtreerkan
waarbij/het dik dan in den filter achter
blijft.
Maar niet overal zet Vu drinkt men de
koffie als bij ons. De Turken drinken
haar zonder melk en suiker, maar krui
den haar daarentegen met kruidnagelen
en andere specerijen. Ook drinken ze
daar lil heel kleine kopjes. Ze doen
eenige greepjes gemalen koffie in :t kopje.
De tarwe, rogge, haver enz., waarvoor
ik het Chili-salpeter gebruiken moet,
zullen meer opleveren dan vorige jaren.
Eveuzoo zullen de suikerbieten duurder
zijn. In één woord: ik geef meer uit
aan Chili-salpeter, maar ik krijg naar
evenredigheid ook meer terug. Het geld
dat ik aan Chili-salpeter besteed, is dus
slechts geld, dat ik tegen interest uitzet.
2°. Niet alleen het Chili-salpeter is
duurder, doch alle kunstmeststoffen cn
ook alle andere stikstofmeststoffen, als
zwavelzuur-ammoniak, Norgesalpeter
Peru-Guano e. d. Slechts wanneer de
nood dwong, als er b.v. in het geheel
geen Chili-salpeter zou te krijgen zijn,
De Arabieren drinken het aftreksel J zouden de boeren het Chili-salpeter door,
van het gedroogde vlecsch dor vrucht
en noemen dit sullanskoffie.
In Abyssiniê mengt men de gemalen
koffie met boter, maakt er balletjes van
en peuzelt die op reis op.
Ieder zijn meug. Wie T met de Turken
eens is. drinke zwarte koffie met het
zaksel; wie het met de Arabieren eens
is, drinke sultanskoffipwie 't mei de
Abyssiniërs eens is, die koffieballetjes:
wie het echter met ons eens is, drinke
een kopje koffie met melk en suiker.
Nu nog één melfcdeéling. De koffie
groeit aan een boom,- die amper 6 M.
hoog wordt en wélks bladeren evenals
die van den laurierboom altijd groen
zijn. Zijn bloesems hefcihen veel van die
der jasmijnen en rui kén heel sterk, i^ijn
vruchten zien er uit als lange pitten,
die mol de vlakke zij tegen elkander
liggen. .Deze pitten zijn onze zoogenaamde
koffieboonen. De plantkundigen noemen
den boom coffeo arabiea en daaruit is
waarschijnlijk de naam van koffie ont
staan.
i)e oudste berichten over de kof tic en
hajir gebruik bezitten we van zekeren
Prosper Alpimins, die in 1584 in Egypte
was. Deze vertelt„Ik heb in Egypte een
boom gezien, die het zaad voortbrengt,
waaruit de Egyptenaren en Arabieren
den meest algemccnen drank bereiden.
Htt heet Coava Dit zaad komt uit Ge
lukkig Arabie'".
Dus ruim driehonderd jaar geleden,
was het drinken van koffie in Egypte en
Arabië in zwang.
In het jaar 1554 waren er reeds koffie
huizen in Constantinopel en in 1645
dronk men ook reeds in Italië koffie, in
1652 vond men te Londen een koffie
huis, in 1671 een te Marseille; in 1672
een te Parijs cn in 1694 een te Leipzig.
Ih dien tijd was echter het koffiedrinken
nog een dure zaak.
De Europecsche handel maakte zich
spoedig van de koffie meester. Dc Venc-
tiêrs waren de eersten, die de koffie
Invoerden, doch in den aanvang slechts
als geneesmiddel. Dat was voor t einde
der 16e eeuw.
De Amsterdamsche burgemeester Wit-
scn maakte zich vooral door dc versprei
ding der koffie beroemd. Hij wist het
bij de bestuurders, der Oost-Indische
Compagnie daarheen te brengen, dat er
vcrsche koffieplanten naar Java %ur-
den overgebracht. Van de boompjes, die
daaruit voortkwamen, kreeg Witscn er
ceii te Amsterdam. Dit werd zorgvuldig
in dc broeikas gekweekt en men trok
er weder vruchten en jonge boomen van.
Van deze schonk Witsen er verscheidene
aan Europecsche hoven. Het boompje,
dal Lodewijk XIV in Frankrijk kreeg,
droeg de meeste vruchten, het werd in
1720 naar Martinique, één der kleine
Antillen, overgebracht en in 1722 naar
Cayenne, aan de oostelijke kust van Z.
Amerika. zoodat in 1750 de Fransckcn
reeds 18 millioen pond koffieboonen
naar Europa konden overbrengen.
Nu wordt er op vele eilanden en op
het vaste land der heete luchtstreek
koffie geplant en de verschillende soorten
ohtleenen haar namen aan de streek,
waar zij geplant zijn.
Hoe wordt nu de koffu- toebereid?
Heel eenvoudig. Eerst wordt ze gebrand
of geroosterd in een gesloten ijzeren
trommel, niet te sterk en niet te zwak,
zoodat ze precies goed bruin is. Vervol
gens laat men haar bekoelen. Daarna
wordt zij tot poeder gemalen, maar dik
wijls ook ongemalen verkocht, daar velen,
Naar liet lldbl. verneemt, heelt du-
gezant van Oostenrijk-IIongarije 'n klacht
ingediend legen het dagblad De Tel
wegens hel opnemen van een plaat.
Een daar bock.
Omtrent den bloembollenliandel in 1
buitenland verneemt dc C. H. Crt. uit
Ilillegóm. dat de orders meevallen. Dit
geldt voor de Noorsche rijken en voor
Amerika, doch ook voor de oorlogvoe
rende staten. Zelfs Duitschland valt niet
tegen. Dit doet in deze streken inder
daad den moed herleven. Aanvankelijk
zag het er duister uit.
Toen in 1738 onze groote. wereldbe
roemde Boerhave stierf, vond men onder
zijn nagelaten papieren ook.een verze
geld stuk, dat tot opschrift droeg; „Het
eenige en diepste geheim der genees
kunde". De beroemdheid van den dokter
in aanmerking genomen, die zelf een
hoogen leeftijd had bereikt, vermoedde
men natuurlijk in dit boek de grootste
geheimen en de meest waardevolle re
cepten geopenbaard le zien. De nalaten
schap van Boerhave zou ouder den
liamer komen en uit alle landen kwa
men liefhebbers om het waardevolle
boek te bemachtigen.. Een rijk Engelsch
man gelukte het ten slotte in 't gelukkige
bezil van het waardevolle document te
komen, en hij betaalde er 70,000 gulden
voor.
Op plechtige wijze werden de zegel:
van het boek genomen het was leeg!
Alleen op de eerste bladzijde stond
„Houdt het hoofd koel, den stoelgan;
goed, de voeten warm, dan kunt ge
spotten met alle doctoren"
Tot op dezen dag zijn die woorden
het geheim der geneeskunde gebleven,
Er wordt echter niets vermeld van de
vreugde van den Engelschman.
één der genoemde vervangen. Maai- nu
Chili-salpeter te krijgen is, en de prij
zen van de andere ook hooger dan ge
woonlijk zijn, neemt men zooals altijd
Chili-salpeter. De zaak is duidelijk ge
noeg.
3°. Van alle zijden is den landbouwers
op hef hart gedrukt, dal zij zoo krachtig
mogelijk hun bedrijf moeten voeren in
hét jaar 1915 met het oog op de moge
lijkheid, dat Nederland in zijn eigen
behoeften zou moeten voorzien. Dat wil
len de boeren doen, maar dan hebben
zij ook kunstmest met name Chili-sal
peter noodig. Wellicht willen zij nog
meer hebben dan in de afgeloopen jaren.
Dat is ook in het belang van het 'alge
meen.
4°. Hoe gewillig de landbouwer ook is
om gehoor te geven aan den raad der
landbouwautoriteiten en anderen, om
toch vooral dit jaar zijn best te doen om
den oogst zoo groot mogelijk te doen
zijn, hij is niet blind voor zijn eigen
financiëele belangen. Dat is van algc-
meene bekendheid. En dat is niet te mis
prijzen, als het niet gepaard gaat met
benadeeling der gemeenschap. En dat
is in deze niet. De boer ziet in, dat alles
duurder zal zijn, dal vooral tarwe duur
zal zijn. Daarom heeft hij veel tarwe ge
zaaid. Ook daarvoor heeft liij uieer Chili
salpeter noodig.
Doch niet alleen de landbouw
producten, ook de stal zal dubbel ren-
deeren. Het voer is duur. Dus gras en
hooi. Vandaar, dat hij Chili-salpeter
neemt voor de weiden. Geen wonder,
dat de aanvragen om Chili-salpeter zoo
groot zijn
lie CliIlisalpeterprQt.
Evenals alle artikelen onder dén in
vloed van den oorlogstoestand duurder
zijn geworden, zoo ook is dit met de
kunstmest. Het Chili-salpeter o. a., dal
in de «laatste jaren varieerde fusschen
twaalf en veertien gulden, kost nu bijna
f 16 de 100 K.G. Niettegenstaande dien
hoogeren prijs is de vraag naar Chili
salpeter enorm. De oorzaken daarva
zijn dc volgende:
1°. Het Chili-salpeter is duur, zoo
doneert de landbouwer, dat is waar,
maar de granen zullen ook duur'zij
Eon Engeleche Vredesstem.
De Labour Leader iu Êngéland wijdt
in haar laatste nummer een artikel aan
den komenden vrede.
De tijd is nu aangebroken, zegt het
blad; dat de krachten van internationalen
goeden wil zich vereenigen in oen goed
georganiseerde samenwerking en onver
poosden arbeid ten gunste van diebe
ginselen, die alleen in staat zulten zij
aan het einde van dezen oorlog een
voortdurende» vrede te verzekeren.
Overal verdwijnt het onnadenkend
enthousiasme, dat een natie altijd karak
teriseert in liet begin van den oorlog.
Overal richt men het oog op dc regeling
die eens een einde zal maken aan de vij
andelijkheden en vraagt men zich af,
hoe. die regeling zal worden om 't doel
te bereiken, waarvoor de oorlog gevoerd
wordt: aan oorlogen een eind te maken,
het militarisme te verpletteren, kleine
landen te beveiligen, brute kracht te
onttronen en rede en geestkracht op den
troon .te verheffen. Allerlei vragen vor
men zich in den geest van het volk. b.v,
of Duitschland alléén te laken is voor
den oorlog, of Engeland wel alles deed
wat iu zijn macht was yóór het uit
breken van den oorlog, om den onder
gang van België tegen te gaan en of het
Duilsche volk ook niet reden tot wan
trouwen jegens Engeland had?
De openbare meening onder dc arbei
ders wijzigt zich. De ellende, waarin zij
verkeerenden de onvoldoende bijstand,
door de Engelschc regeering hun ver
leend, verstoren de nationale eenheid,
die eerst de leelijke feiten voor hun oogen
verborgen hield. De zware rampen, het
gezicht van dc verminkte, zenuwge
schokte soldaten, die van het front te
rugkomen, hun vreeselijke verhalen, het
bemerken, dat de Duitsche soldaten cok
menschen zijn als zijzelf, met lief
hebbende vrouwen en geliefde kinderen,
dat alles werkt voortdurend op hun
meening in.
Onder de vrouwen is de meest merk
waardige beweging voortgaande. .Van
over 't slagveld is een kreet van 'n ge
meenschappelijk zusterschap, gekomen,
een kreet van moeder die haar. zoons,
van vrouwen die haar mannen, en van
dochters die haar vaders verloren heb
ben. Het is niet slechts het gejammer
an rouw, maar een kreet van een ont
wakend gevoel van het zijn van vrou
wen, die tot roeping hebben om vrede
te brengen, die bestemd zal zijn ook
om dien vrede te laten voortduren.
De beste belofte voor die beweging
geeft het Vrouwencongresdat eind
April in Den Haag gehouden zal wor
den en waar vrouwen uit de oorlogvoe
rende lauden zich zullen vereenigen in
een poging voor een tijdigen en recht
vaardigen vrede.
Niét alleen uit de arbeiderspartij en
van de vrouwen gaan stemmen op, doch
ook de oude Pacifisten zien in, dat zij
nu moeten samenwerken. Zoo ontstond
de „Union of Democratie Control". Ook
uit andere, landen blijkt van een groei
van de vredespartij. „En wij" zon
gaat de Labour Leader voort „wij
hebben ons aandeel te vervullen, om te
bespoedigen het komen van vrede, om
te bevorderen, dat de vrede zat zijn
rechtvaardig en duurzaam.
.r-Er zijn personen, die devredeszaak
beschouwen als dc zaak der zwakken en
verweekten, als een beweging zonder op
offering of bezieling. Integendeel! Het
is een machtige, krachtige, bezielende
taak, die het beste van zijn aanhangers
vraagt, die een onophoudelijk beroep
doet op hun toewijding; ware het dat
niet, dan ware de zaak waardeloos. Een
vredesbeweging, die uiet evenveel van
zijn pleiters vraagt, als oorlog en milita
risme. van de hunne, kan nooit oorlog
en militarisme vernietigen. Nu is de tijd
voor een gezamenlijke» stap voorwaarts
aangebroken.
De Labour Leader wil dien stap doen
en wil week aan week met vernieuwde
kracht en beslistheid voor den vrede
werken, wil herhalen en telkens weer
herhalen, zoodat ten slotte ieder hel
hooren zal, den eiscli van de eenheid
van alle volkeren, van het beëindigen
van geheime diplomatie, van de over
winning van de rede over brute kracht,
van de erkenning van de rechten van
kleine landen, van de verloochening van
imperialisme, van de vernietiging van
dc macht der wapenfabrikanten, kór
tom de wenscli van den dag, waarop
dreadnoughts en kanonnen tot 'het ver-
ledene zullen behooren".
Smokkel aar&l i sten
Men schrijft van de NoordbrabpmUch-
Duitsohe grens aau het N, v. d. Dag.
Met het smokkelen van paarden naar
Duitschland is een aardige duit te ver
dienen en geen wonder dat er allerhande
listen verzonnen worden om de beesten
over de grens te krijgen, hetgeen van
wege de strenge controle niet zoo
gemakkeljjk is. Voor paarden waar hier
de flinke prjjs van f 875 word besteed,
geeft men iu Duitschland tot f 1700 toe.
Ondanks de strenge bewaking wisten
een paar dagen geleden eenige smokke
laars in een bezending niet minder dan
13 paarden de grens over te brengen.
Zjj hadden daarby een zeer zonderlingen
weg gekozen.
By het grensdorpje Achtmaal is de
grens over een groote lengte met
prikkeldraad afgezet en vindt men op
betrekkelyk flinke afstand geen wachtposL
Daar loopt een beekje dwars onder het
prikkeldraad door.
In een tijdsbestek van nog geen drie
uur hadden de smokkelaars de bedding
van het beekje zoodanig uitgediept, dat
de paarden onder de draadversperring
daar de grens konden worden overgeleid
en aan de Duitsche kooplui afgeleverd
tegen prjjcen als bovenvermelde. De
smokkelaars hadden een prachtige winst
in den zak gestoken.
Plotseling krankzinnig geworden
Zekere J. K. uit Alfen, is naar
het T7. D. meldt. Zaterdagmorgen in deu
