ZiERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 8 Maart 1915.
mm
eoz.
EERSTE BLAD.
BERICHT.
Strandvonderij.
M I LIT I E.
Mr. R, J. H. PATIJN
over den oorlog.
(Z lerlkzeesche
Co ii r a ii t).
ABONNEM ENT.
Prijs per drie maandenf 1,80.
Franco per post- 1.60.
Voor het buitenland per jaar- 10,—.
Afzonderlijke nummers- 0,06.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
7ista JAARGANG. No. 9669
Oirscteuri A. J. DE LOOZE jr.
Ui«aavar>Haofdredaoteuri A. FRANKE!..
AOVERTENTIEN.
Van I3 regelsf 0,80.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel-0,16.
Bjj contract belangrijke korting.
Intending op den dag ran uitgave vóór 9.30 ure.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Zij, die zich met I Aprit a.s op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot di?n datum verschijnende nummers
GRATIS.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE. Jr.
De COMMISSARIS VAN
POLITIE te Zierikzee verzoekt
h**n, die inlichtingen kunnen verstrekken,
waardoor de dood van de by het rayr,-
ongeluk omgekomen twee personen, wier
lyken niet zyn gevonden, kan worden
vastgestelddaarvan aan zijn bureau
kennis te geven.
Gevonden op den openbaren weg:
Een pet.
handschoen.
Twee porteraonnaeis met getd.
Een haarkam.
zweep.
Inlichtingen te bekomen aan heL Bureau
van politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R P. BRONsS.
RcchShtibfcenden op twee vaten Olie
(Cilinder-Olie), gemerkt Chain Oil, Q ni3.
562 en 672, gevlucht aan - en op de
Oostor-Schelde, worden voor de eerste
maal opgeroepen zich aan Ie melden
bij den Burgemeester van Zierikzee, hij
wien dit strandgoed ia aangebracht.
MILITIE.
VrUNtelliug wegens
woonplaats of toekomstige woon
plaats lu de Koloniën en/,.
De BURGEMEESTER der gemeente Zierikzee
brengt met betrekking tot bovengenoemde
vrijstelling bet volgende ter kennis van belang
hebbenden
Tot het vorkrygen van vryntellin'g wegens
woonplaats in de koloniën of bezittingen des
Ryks in andere werelddeelen moet worden over
gelegd eono verklaring, waaruit blijkt, dat de
dienstplichtige, om een nadere reden dan ter
zake \an krijgsdienst, zjjne woonplaats in be
doelde koloniën of bezittingen heeft. Deze
verklaring moet zjjn afgegeven door het hoofd
vnn het plaatselijk bestuur der woonplaats van
belanghebbende.
Tot het verkrygen van vrijstelling wegens
toekomstige woonplaats in de koloniën of
bezittingen des Ryks in andore werelddeelen
moet worden overgelegd oen stuk, waaruit
overtuigend big kt, dat bjj den dienstplichtige
hot stellige voornemen bestaat, om een andere
reden dan ter zake van krijgsdienst, zjjn woon
plaats in bedoelde kloniën of bezittingen to
vestigen.
Deze bewijsstukken moeten door of vanwege
den belanghebbende worden ingediend bjj den
burgemeester der gemeente, voor welke hg
heeft geloot;
1". voor hem, die voor de eerste maal op
vrijstelling aanspraak kan maken.'
a. zooveel mogelijk in de maand November
van het jaar der loting, ingeval de reden
tot vrijstelling reeds vóór die maand
aanwezig was;
b. zooveel mogeljjk in dc maand November
van het jaar van inlijving, ingeval do
belanghebbendeuitstel van eerste-
oefening heeft en de reden tot vrijstel
ling reeds vóór die maand aanwezig was;
c. zoo spoedig inogelyk, indien het onder
a of b vermelde niet toepasselijk is;
2°. voor hem, die reeds eenmaal vrijstelling
beeft verkregen, in de maand, op één na
voorafgaande aan die, waarin de loopende
vrijstelling eindigt.
Het bewysstnk voor hen, die reeds in do
koloniën of bezittingon wonen, mag niot oerder
zjjn afgegoven dan twee maandon, en dat voor
hen, die voornemens zjjn daar te gaan wonen,
niet eerder dan één maand voor de indiening
or van bij den burgemeester.
Omtrent het verleenon van do hierbedoelde
vrijstelling wordt beslist door de Koningin.
Deze vrijstelling wordt telken jnre opnieuw
verleend.
Zierikzee, den 5 Maart 1915.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
Vry.tclllaK Tan den dlen»t widens
eigen vrQwIlllgen dienst, broeder
dienst of aanwezigheid van In hetzelfde
Jaar geboren broeder» of halfbroeder».
De BURGEMEESTER der Gemeente Zitrik-
zfe brengt ter kennis vnn belanghebbenden,
dat ten aanzien van vrijstelling van den dienst
j by de militie om een der hierboven vermelde
redenen het volgende geldt:
Eigen vrijwillige dienst.
Tot het verkrjjgen van vrijstelling wegens
eigen vrijwilligen dienst moet worden ovorge
legd een bewjjn van dienst of een uittreksel uit
het stamboek
Voor hen, die nog dienen of wier verhintenis
nog loopende is, worden deze stukken door de
zorg van de daarbij betrokken autoriteiten bjj
den Militieraad ingediend, zonder eonige be
moeienis van de zijde van belanghebbenden.
Voor zooveel betreft ingeschrevenen voor de
militie, die gediend hebben, maar niet meer in
dienst zjjn, moet het opgeven van de reden
van vrijstelling, indien dit niet reeds bij de
inschrijving hoeft plaats gehad, door of van
wege hen geschieden ter Secretarie dezer
gemeente, tusschen 21 en 31 Maart, bjj voor
keur op Woensdag 24 Maart h.r des voor
middags tusschen 9 en 1 nar.
Aldaar wordt gezorgd voor het opvragen en
indienen van de vereischte stukken.
Medebrengen van zakboekje of paspoort is
zoor gewensclit
ftrocderdieiiüit.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat van
een even. getal broeders of halfbroeders de
helft en van oen oneven getal do grontere helft
wordt vrjjgesteld, en voorts, dat'oen broeder,
die ter inlijving bestemd is, met betrekking
tot vrijstelling wegens brncdenlionri wordt
gelijkgesteld met een broeder, die diont- Do
wet bopaalt n.l., dat vrijstelling wegen* broeder-
dienst wordt verleend aan don ingeschrevene,
wiona wettige broeder of halfbroeder, liotzjj
bestemd is ter inlgving of wel dient of gediend
heeft by de militie, hetzij als rrgwilliger dient
of gediend heeft bij de zeemacht, bjj het leger
hier te lande of by de koloniale troepenwat
het eerste geval hei bestemd zijn ter inlijving
hy.^de militie betreft, .textzjj. Jxat- voor A«
inly ving bepaalde tijdstip reeds verstreken en
hy niet ter inlijving opgekomen is.
Tot het verkrygen van vrystelling wegens
broederdiensfc moet worden overgelegd:
1°. een bewys van bestemming ter inlyving,
een bewys van dienst of een uittreksel uit het
stamboek van eiken wettigen broeder of half
broeder, die ter inlgving bestemd is, dient of
gediend heeft, zoomede ton aanzien van eiken
wettigen broeder of halfbrocdor, voor wien een
plaatsvervanger is gestold, een bewys van
dienst of een uittreksel uit het stamboek van
den plaatsvervanger
2°. een getuigschrift betreffende de wottige
broeders en halfbroeders van den ingeschrevene.
De stukken, onder 1". bedoeld, worden, voor
zoover do roden van vrijstelling reeds bjj do
inschrijving is of binnen den hiornn te noemen
tjjd tor Secretarie dezer gemeente alsnog wordt
opgegoveu, zonder verdere bemoeienis vnn do
zjjde vnn den ingeschrevene opgevraagd cn
ingediend.
Tot bot opmaken van het getuigschrift,
onder 2°. bedoeld, moet door of vanwege den
ingeschrevene aanvraag worden gedaan ter
Secretarie dezer gemeente, tusschen 21 cn 31
Maart, bij voorkeur op Woensdag 24 Maart
a.s., des voormiddags tusschen 9 en 1 uur.
Daarbij moet door of vanwege den ingeschrevene
worden gezorgd voor de tegenwoordigheid van
tweo getuigen, die meerderjarige mannelijke
personen moeton zjjn, van wie kan woeden
aangenomen, dat zjj met het gezin, waartoe de
ingeschrevene behoort, voldoende bekend zjjn.
Medebrengen van zakboekjes of vnn pas
poorten is zeer gewonscht.
Het getuigschrift wordt in don regel opge
maakt door den Burgemeester der gemeente,
waar de belanghebbende voor do militie is
ingeschreven, doch ban ook door een anderen
Burgemeester worden opgemaakt.
Zjjn er twee of moer broeders of halfbroeders
in hetzelfde jaar geboren en moet aan een of
meor van hen vrijstelling wegens broederdienst
worden verleend, dau wordt in de zitting van
den Militieraad door loting uitgemoakt, aan
wien of aan wie hunner de vrijstelling zal
worden toegekend. Onder zekere voorwaarden
kunnen zjj echter, met afwjjbing hiervan, bjj
onderlinge overeenkomst aanwjjzen wie hunner
om bedoelde reden zal of zullen worden vrijge
steld. Minderjarigen moeten voor zulk oen
overeenkomst, de toestemming hebben van hem
of haar, die do ouderlyke macht of dc voogdjj
over hen uitoefent.
Het aangaan van een overeenkomst en het
verleenen van de toestemming kan geschiedon
hetzjj schriftelijk ten overstaan van den
Burgemeesier of van een door dezen daartoe
aangewezen gemeente ambtenaar, by voorkeur
op den hiervoren bedoelden dag, hetzij monde
ling in de zitting van den Militieraad.'
Aanwezigheid van in hetzelfde jnar geboren
broeders of halfbroeders.
Deze aanwezigheid kan ook op zich zelf rodon
tot vrijstelling geven, zonder dat er reden tot
vrijstelling wegens broederdienst bestaat.
De wet bepaalt nameljjk onder zekere voor
waarden: Indien tweo of meer broeder*, die
geen recht op vrijstelling wegens broederdienst
kunnen doen gelden, in hetzelfde jaar zjjn
geboren, wordt de helft van bun getal of, zoo
dit oneven is, do grootere helft vrjjgesteld.
Om voor vrystelling om de hierbedoelde
reden in aanmerking te komen, moet door of
vanwege den ingeschrevene tusschen 10 en 18
Juli ter Secretarie dezer gemeente aanvraag
worden gedaan tot het opmakon van een daar
toe vereischt. getuigschrift.
Wie van de broeder of halfbroeders zal of
zullen worden vrjjgesteld, wordt uitgemaakt
door een loting of bjj overe.onbomst, op dezelfde
wjjze als hiervoren omschreven is onder
.Broederdienst", doch voer dit geval moet het
opmaken van eon schriftelijke overeenkomst
cn het geven van een schrifteljike toestemming
geschieden in de maand J.uli, hjj voorkeur
tegelyk met het opiuRfekt van het voor vrij
stelling vereischt getuigschrift.
Om vrijgesteld te worden wegens eigen vry-
vrilligen dienst of wegens broederdienst. moet
de reden van vrjjstelling bestaan op 21 Maart
van het jaar, waarin omtrent bem, voor wien
vrijstelling wordt gevraagd, door don Militie
raad uitspraak mout worden gedaan.
Om vrjjgesteld te worden wegens aanwezig
heid van in hetzelfde jaar geboren broederr, of
halfbroeders, moet do reden van vrjjstelling
bestaan op het oogonblik, waarop de Militie
raad uitspraak doot.
Zierikzee, den 5 Maart 1915.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
MILITIE.
De BURGEMEESTER der gemeente Zibruzbe
brengt ter kennis van-bolanghobbenden, dat
Yrtyatelltog wogonh kostwinnerschap
wordt verleend aan hem, door wiens verblijf in
werVeljjken dienst voldoende middelen tot
levensonderhoud zoudeh kómen te ontbroken
aan zjjn gezin of aan dat. waartoe hjj behoort
of waarin hjj als pleegkind is opgenomen, dan
wol aan personen, die hem in den eersten of
don tweeden graad van bloed- of aanverwant
schap bestaan.
Geldt het iemand, die reeds is ingeljjfd, dan
wordt de vrijstelling niet verleend, zoo de be
langen van don dienst het wenscheljjk maken
haar niet to verleenen en by toekonning cener
vergoeding van ten hoogst© een gulden per dag
voldoende in de middelen tot levensonderhoud
van het gezin of van bedoelde, perwonen zou
werden voorzien. --
Voor het kostwinnerschap in den zin van
de Militiewet wordt niet vereischt, dat de eenige
of voornaamste bron van inkomsten gelegen is
in den arbeid van den militieplichtige, doch iw
het voldoende, indien door zjjne mogelyke
dienstvervulling de gezamenlijke inkomsten der
betrokkenen met een zoodanig bedrag zouden
worden verminderd, dat het overblijvende niet
meer gezegd kan worden voor hen „voldoende
middelen tot levensonderhoud" te vertegen
woordigen.
Tot bet vorkrygen van vrjjstelling wegens
kostwinnerschap moet worden overgelegd oen
staat van inlichtingen, opgemaakt door den
burgemeester der gemeente, waar do belang
hebbende voor de militie is ingeschreven of
voor welke hy heeft geloot. De staat kan
echter ook door een andoren burgomoester
worden opgemaakt, als daarvoor een hjjzondere
rodon bestaat.. Indien liet bezwaren oplevert,
den staat van inlichtingen hier to lande to
doen opmaken, kan in de plaats vau zulk een
staat worden overgelegd hetzjj een golyksooitig,
hetzjj een ander in het buitenland opgemaakt
wtuk, waaruit met genoegzame zekerheid de
omstandigheden bljjken, wolfeer bekendheid
voor de booordeeling van het recht op vrijstel
ling noodig is.
- Door of vanwego dengono, die vrijstelling
verlangt wegens kostwinnerschap, moet zooveel
mogelijk ter secrotario der gemeente aanvraag
worden gedaan tot het opmaken van bedoelden
staat van inlichtingen, en wel:
1°. tusschen 21 en 31 Maart van het jaar,
waarin het inschrijvingsregister is gesloten,
ingeval de Teden vnn vrijstelling aanwezig waw
op eorstgenoemden datum;
2°. in clo maand November vau bet jaar,
voorafgaande nnn dat, waarin hjj zou moeten
worden ingeljjfd
a. ingeval de redori van vrijstelling is ont
staan tusschen 21 Maart en 1 November
van eerstbedoeld jaar;
b. ingeval hy opnieuw vrijstelling vraagt
cn hjj bjj do eerwte maal verkeerde m
hot geval, omschreven onder o;
3°. binnen een maand, nadat de reden van
vrjjstelling is ontstaan, ingeval dit heeft plaats
gehad op of na 1 November van het jaar,
voorafgaande aan dat, waarin hjj is of zou
moeten worden ingeljjfd;
1". in do maand, op één na voorafgaande aan
die, waarin de loopende vrjjstelling eindigt,
ingeval hij opnieuw vrjjstelling vraagt en hjj
bjj de eorste maal verkeerde in het geval, om
schreven onder 3°.
Degene, die aanvraag doet tot het opmaken
van zulk een staat van inlichtingen, dient
zooveel mogeljjk daarbij opgaven te verstrekken
omtrent de omstandigheden, waarin do militie-
plicbtige en waarin hot gezin of de naaste
bloed of aanverwanten verkeoren.
Bjj voorkeur zal voor hot opmaken van
staten van inlichtingen ten behoeve van het
aanvragen van vrjjstelling wegens kostwinner
schap, voor zoover dit tusschen 21 en 31 Maart
moet geschieden, zitting worden gehouden op
Woensdag 24 Maart a.s., voormiddags tusschen
9 on 1 uur.
Het voreustuando geldt niet alleen Toor
hen, dlo voor het eerst zjjn Ingeschreven,
maar ook voor hen, die voor do lichting van
het volgend jaar opnieuw zflu Ingeschreven.
Tot dezen behooren o. a zjj, dlo hot vorig Jaar
iQdoiyk zjjn vrjjgesteld bjj eono uitspraak van
Gedeputeerde Staten, die vóór 1 September
onherroepcljjk Is geworden, of bjj een Konink
lijk beslnlt, dat vóór dien datum is genomen
op een Ingesteld beroep.
Omtrent de vrijstelling wegens kostwinner
schap wordt beslist dor-r Gedeputeerde Staten,
zoo de reden van vrjjstelling aanwezig is op
21 Maart van hot .jaar. waarin het inschrijvings
register gesloten is; ander» door de Koningin.
Deze vrjjstelling wordt aanvankeljjk slechts
tjjdeljjk en wel ten hoogste viermaal voor een
jaar en daarna, zoo de grond voor de vrjjstelling
ook bjj de ten vjjfden male te nemen beslissing
nog aanwezig bljjkt, voorgoed verleend.
Voorts wordt ook vrfjstelling verleendin het
geval, dat een dienstplichtige, aan wien geen
vrijstelling is verleend wegens kostwinnerschap,
zoodanig persoonlijk onmisbaar is voor de
instandhouding der middelen van bestaan van
zijn gezin of van dat, waartoo hjj behoort of
waarin hy als pleegkind is opgenomen, dan wel
van personen, die hein in den eersten of don
tweeden graad van bloed- of aanverwantschap
bestaan, dat zjjn aanwezigheid daarvoor dringend
noodrakeljjk is.
Tot het verkrjjgen van vrjjstelling op dezen
grond moet worden gehandeld in overeenkom-,
stigen zin als tot het. verkrjjgen van vrjjstelling
wegens kostwiunersohap.
Omtrent het verleenen van vrjjstelling wegens
aanwezigheid van het bedoeld geval wordt echter
uitfluitend beslist door do Koningin.
Zibbik/ee, den 5 Maart 1915.
De. Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
MILITIE.
De BURGEMEESTER der Gemeente Zierikzee
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
vrijstelling van den dienst by de militie
wordt verleend:
ln. aan den geestoljjke, den bedienaar van
den godsdienst, den zendeling-leeraar, den
broeder-diakoon van een godsdienstigo ver-
eeniging en den Roomsch-Katholiekon orde
broeder. die tot een binnen het Rjjk gevestigde
kloosterinrichting behoort.
2°. aan den student in de godgoleerdhoid cn
den zendeling-kweekeling, die aan tea bjj
algeraeenen maatregel van bestuur aan to
wjjzen inrichting van onderwjja tot geestelyko,
tot bedienaar van den godsdienst of tot
zendeling-leeraar wordt opgeleid, en aan don
protrfünjt'del, die tut 1/xocdo* diuizoon vnn een
godsdienstige vereeniging wordt opgeleid.
Wie geacht worden oen dezer hoedanigheden
te bezitten, is omschreven in een tweetal
tabellen, die door belanghebbenden ter secretarie
dezer gemeente kunnen worden geraadpleegd.
Door et vanwege dengeno, die op grond
van een dezer hoedanigheden vrjjstelling ver
langt, moet een verklaring, waaruit het bezit
dezer hoedanigheid bljjkt, worden ingeleverd
bjj den burgemeester der gemeente, waar hij
voor de militie is ingeschreven of voor welke
hjj heeft geloot.
Do verklaring moet zjjn ingericht overeen
komstig een model, waaromtrent ter secretarie
der gemeente inlichtingen kunnen worden ver
kregen.
Do inlevering moet geschiedon:
1°. vóór 1 April van het jaar, waarin het
inschrijvingsregister is gesloten, ingeval de
reden van vrjjstelling aanwezig was op 21 Maart
van bedoeld jaar:
2°. in de maand November van het jaar,
voorafgaande aan dat, waarin de belanghebbende
zou moeten worden ingeljjfd:
a. ingeval de reden van vrjjstelling is ontstaan
tusschen 21 Maart en 1 November van
eerstbedoeld jaar:
b. ingeval hjj opnieuw vrijstelling vraagt en
hjj bij de eerste maal verkeerde in het
geval, amschrcven onder a
3°. binnen eone maand nadat, de reden van
vrijstelling is ontstaan, ingeval dit heeft plaats
gehad op of na 1 November van het jaar,
waarin hjj is of zou moeten worden ingeljjfd;
4°. in de maand, op één na voorafgaande aan
die, waarin dc loopondo vrjjstelling eindigt,
ingeval hjj opnieuw vijjstolling vraagt en hjj
bjj do eorste maal voik-öi lo in het geval, om
schreven onder 3°.
Voor hein, die vermeld is op hot inschryvings-
iegiater voor de militie, dat laatstelijk gesloten
is, en op 21 Maart na de sluiting een der
voornoemde hoedanigheden bezit, moet de ver
klaring op genoemden datum worden afgegoven
of moet althans uit de verklaring bljjken,
dat do toestand, die grond tot vrjjstelling
oplevert, op dien datum aanwezig was.
Voor hem, die eerst later een van bedoelde
hoedanigheden verkrjjgt, moet in de verklaring
de toestand worden vermeld, gelijk die is op
het oogenblik der afgifte, on mag de afgifte
niet geschieden vóór het tjjdvak, binnen hetwelk
de verklaring moet worden ingeleverd.
Wat geldt Toor hen, die voor het eerst ?.yn
iiigosohreYen, geldt ook voor beu. die voor de
lichting «van het volgend jaar opnieuw
zyu ingeschreven. Tot dozeu behooren o. a.
/IJ, die het vorig jaar tydeiyk zyu vrygesteld
bjj eon uitspraak aan Gedeputeerde Staten,
die vóór 1 September onhèrroepeiyk ii ge
worden, of by een Konlnkiyb besluit, dat
vóór dien datum is genomen op een Ingesteld
beroep.
Omtrent de vrijstelling van de hiervoren be
doelde personen wordt beslist door Gedepu
teerde Staten, zoo de reden van vrijstelling
aanwezig is op 21 Maart vnn het jaar, waarin
bet iiischrjjvinsregister gesloten is; anders door
de Koningin.
Deze vrijstelling wordt aanvankeljjk slechts
tydeiyk m wel ten hoogste viormaal voor een
jaar en daarna, zoo do grond voor de vrijstelling
ook bjj de ton vjjfde male to nomen beslissing
nog aanwezig bljjkt, voorgoed verleend.
Zierikzee, den 5 Maart 1916.
De Burgemeester voornoemd
D. VAN DER VLIET.
Zaterdagavond trad in de Concert
zaal van wege dc Centrale Liberale
Kicsvcrcemging voor een dichl be
zette zaal als spreker op onze afge
vaardigde naar de Tweede Kamer,
inr. R .1 H. Patijn
Op het podium had liet bestuur
van voornoemde vereeniging plaats
genomen.
De voorzitter, mr. A. I F. Fokker,
leidde de vergadering.
In zijn openingswoord zeide deze,
dal mr. Palijn zich bereid verklaard
had alhier een spreekbeurl tc ver
vuilen. In tegenstelling met andere
jaren, zou onze afgevaardigde nu een
lezing houden, die geen politiek ka
rakter draagt. In den hangen tijd,
waarin wij leven, zwijgt thans de
politiek. Door allen wordt het toch
gevoeld, dat het van het hoogste be
lang voor onzen staat is neutraal te
blijven en den vrede te bewaren. Een
lijdelijk verbond, Godsvrede genaamd,
is tusschen alle partijen gesloten om
de geschillen, die haar van elkander
scheiden, nu te laten rusten. Met het
oog hierop zijn alle politieke par
tijen genoodigd. En liet doet hem ge
noegen ook l bestuur der anti-revo-
lutionnaire partij hier aanwezig te
zien. Hij heet speciaal dit bestuur
welkom. Hij geefl hierop, 11a nog
medegedeeld te hebben, dat met het
oog op den aard der lezing geen
debat wordt loegestaan. het woord
aan mr. Patijn.
Deze zal bespreken den huidigen
ooi-log. die onzen geheelen gedach
tegang inneemt, en een gebeurtenis
is. zoo geweldig en vérstrekkend in
haar gevoigen voor de staten onder
ling. In de geschiedenis is moeilijk
iets te vinden, dat met dezen oorlog
eenigszins kan vergeleken worden.
De oorlog van 1870 is daarbij ver
geleken slechts een plaatselijk inci
dent Ook de Napoleontische oorlo
gen waren niel zóó ontzettend. Men
zou tot de volksverhuizingen moeten
teruggaan, om ze met dezen oorlog
op één lijn le stellen.
Groote bezwaren waren voor spre
ker er aan verbonden 0111 dit onder
werp ter sprake te brengen. De tijd
genoot toch kan zich geen zuiver
oordeel vormen, omdat 't volle licht
over de gebeurtenissen eerst latei-
opgaat. Stukken immers, waaruit ge
put worden kan. worden vaak geheim
gehouden, en dikwerf eerst latei-
openhaar gemaakt. Ons oordeel is
daardoor vermoedelijk eenzijdig, ge
brekkig, onjuist.
Wat dezen oorlog betreft zijn de
gevoelens verdeeld Spreker zal trach
ten niemand aansloot te geven. Som
migen zullen denken, dat hij op de
hand der bondgenooten is, anderen,
dat hij tegen de Duiischers is.
Maar hoe verschillend wij ook in
onze gevoelens mogen zijn. hierin
stemmen wij allen met elkander over
een, dat wij boven alles willen zijn
en blijven Nederlanders
Een ernstige- bedenking tegen de
behoorlijke behandeling van deze stof
is ook nog dc omstandigheid, dat wij
leven in een neutraal land, zoodat
wie in het publiek daarover spreekt,
de uiterste behoedzaamheid in acht
moet nemen.
In vogelvlucht zal hij de feiten be
handelen, die tot den oorlog geleid
hebben.
Door een jongeling. Princip ge-
heeten, werden de Oostenrijksche
Aartshertog Ferdinand en diens ge
malin te Serajewo met revolverscho
ten van het leven beroofd. Het was
een laaghartige moord. De beweeg
redenen waren van poiitieken, nati-
onalistischen aard. Hij behoorde tot
de groot-Servische partij. In Oosten
rijk ontstond hierover een groote be
roering. De regeering stelde aan Ser
vië buitensporige eisehen. Aan al die
eischen kwam Servië te gemoet. Al
leen de eisch, dat Oostenrijksche
ambtenaren zitting zouden nemen in
dc commissie, belast met het onder-
