ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Maandag 25 Januari 1915.
OPROEPING.
BEKENDMAKING.
Oorlogsoverzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Nederland.
Uit Stad en Provincie.
(Zierlkzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
Prys per drie maandenf 1,30.
Franco per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummers- 0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
7lste JAARGANG, No. 9651
directeurs A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur A. FRANKEL.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regelsf 0,30.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
Bjj contract belangrijke korting.
Inzending op den dag van uitgave vddr 1.30 ure.
Gevonden op den openbaren weg:
Een Knipmes.
Broche.
Geldbeurs met drie sleutels.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R P. BRONS
Zij, die in aanmerking wenscben te
komen voor de met 1 Februari o.k.
vacant komende betrekking van
Schoolsclioonmaakster
aan de Openbare Lagere School B aan
het Kerkplein, moeten zich vóór Don
derdag 28 Januari aanmelden ten
bureele van den Gemeente-Bouwmeester.
De BURGEMEESTER van Zierikzee
Gezien de circulaire van Zijne Excellentie den
Minister van Landbouw. Nijverheid en Handel,
d.d. 19 Januari j.l., no. 216, waaruit blijkt, dat
de voorraad rogge hier te lande voor het
bakken van brood gering is en de noodzakelijk
heid bestaat zoo spaarzaam mogelijk met den
aanwezigen voorraad om te gaan, terwijl uit
bakproeven gebleken is, dat een zeer smakelijk
roggebrood bereid kan worden uit een mengsel,
bestaande voor de helft uit rogge en voor de
helft uit tarwe, waardoor de voorraad ter be
reiding van roggebrood toereikend zou zijn
voor een tweemaal zoo langen tijd als wanneer
het brood enkel uit rogge wordt gebakken
GELAST:
dat bet te bakken roggebrood in deze ge
meente voortaan uitsluitend worde samenge
steld uit de helft rogge en de helft, tarwe,
waarvan de prijs, volgens de meening van den
Minister, gesteld zou kunnen worden op 1 cent
booger dan de prijs van uitsluitend van rogge
gebakken brood. Blijkt het, dat voor bet aldus
samengestelde brood te booge prijzen worden
gevraagd, dan zal door den Minister een
maixmum-prjjs worden vastgesteld.
Zibrikzee, 23 Januari 1915.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
De met elkaar oorlogvoerende Staten
zijn nog niet in dien toestand gekomen,
dat zij hunkeren naar het oogenblik
met elkander den vredespijp te rooken.
Geen van hen heeft daarvan iets laten
blijken. Allen staan nog in vollen
wapendos tegenover elkander. Zoolang
de metalen monden spreken, zwijgt de
Vredesgodin. Niets wijst er op, dat het
zwaard in de schede zal worden gelegd.
Integendeel, het gevaar dreigt, dat nog
meer Europeesche staten aan den oorlog
zullen deelnemen. Bulgarije en Rumenie
nemen reeds alle daartoe voorbereidende
maatregelen.
De vraag is maar, aan welke zijde
zullen zjj zich scharen. Aan die van de
Triple Entente of aan die van den
Tweebond, want Italië kan men wegens
zyn passieve houding in dezen oorlog
gerustelyk uit den Driebond uitschakelen.
Oordeelt men naar het feit, dat tusschen
Servië en Bulgarije de betrekkingen
in den laatsten tyd verre van vriendelijk
waren, dan zou men geneigd wezen
t® meenen, dat Bulgarije althans de
z\jde van Oostenrijk en Duitschland zal
kiezen.
Tot die onvriendelijke verhouding
heeft namelijk aanleiding gegeven de
afwijzing van de in een nota vervatte
Bulgaarsche eischen omtrent de ge
beurtenissen in Macedonië. Hierover is
men in Bulgarije uiterst verbolgen. En
die verbolgenheid is nog toegenomen,
omdat de Servische soldaten 2000
Mohammedanen, die over de Bulgaarsche
grens wilden trekken, overvielen en
een deel van hen gevangen namen.
Daarentegen zijn debetrekkingen tusschen
Bulgarije en Rumenië aanmerkelijk
verbeterd; hetgeen blijkt uit de Ru-
raeen8che mededeeling, dat de voor
Bulgarije bestemde, tot nu toe achter
gehouden goederen werden vrijgegeven.
Men kan echter nog niet met zeker
heid zeggen, voor wie genoemde staten
partij zullen kiezen.
Wat Japan betreft, dit schijnt, gelijk
wij reeds gemeld hebben, niet van plan
te wezen zijn leger aan den strijd in
Europa te doen deelnemen. Dit blijkt
opnieuw uit de Japansche pers, die de
kwestie der zending van Japansche troe
pen naar Europa bespreekt. Het blad
Kokotrninhet orgaan der militaire
partij in Japan zegt 9pottend: „de Ea-
gelsche pers overstroomt de heele wereld
dagelijks met berichten over zoo schitte
rende overwinningen der bondgenooten
op de Duitschers, dat het voor Japan ten
eenenmalc overbodig is de overwinnaars
te hulp te komen". Dit standpunt, wordV
naar beweerd wordtgedeeld door de
regeering, daar al de ministors zich tegen
de uitzending eener expeditie naar Europa
hebben uitgesproken.
In den oorlogstoestand is sedert Vrijdug
geen wijzigiog gekomen.
De Duitschors zijn nog steeds in het
bezit van Rijssel, hebben Nieuwpoort
gebombardeerd, en indien de laateto be
richten, die onder onze oogen kwamen,
juist warenis een Zeppelin vloot naar
Engeland onderweg.
De Engelschen hebben nieuwe troepen
in verschillende havens van Frankrijk,
deels tol aanvulling der geleden verliezen,
deels tot versterking van hun krijgs
macht, doen landen.
Valt van de krijgsverrichtingen in
Noord-Frankrijk en Vlaanderen weinig
te vermelden, dit geldt evenzeer voor die
in Russisch Polen en in de Karpathen.
Galicië, dat voor een groot door Rus-
land's troepen bezet is, wordt op Russi
sche wyze gerussificeerd. Meu begrijpt,
dat dit de Poolsche bevolking uitermate
verbittert. Niet te verwonderen i9 het
dan ook, dat zich een leger gevormd
heeft van Poolsch-Galicische jongelieden,
die aan de zijde vau Oostenrijk en
Duitschland strijden. Volgens Russische
bladen zou dit leger reeds uit 30.000
man bestaan.
Onze lezers weten, dat in Albanië oen
opstand van ernstigen aard is uitge
barsten. Deze opstand is gericht tegen
Essad-Paeja, wien men vördenkt onder
Servischen invloed te staan. De opstande
lingen, die door Turksche officieren
worden aangevoerd en die reeds tweederde
van het Albaneesche gebied in hun
handen hebben, zijn op weg naar Servië.
In de Noordzee zijn eenige Eogelsche
en Duitsche oorlogsschepen met elkander
slaags geweost. Aan dat zeegevecht
namen van Duitsche zijde vier pantser
kruisers, vier kleine kruisers en twee
torpedoflottieljes deel en van Eogelsche
kant vijf slagschepen, onderscheidene
lichte kruisers en 26 torpedojagers. Van
Duitsche zijde zonk de pautserkruiser
„Bliicher" en naar Wolffs-bureau mede
deelt, van Eogelsche kant een slagschip.
PORTUGAL.
Reizigers, die uit Portugal komen,
verzekeren, dat de toestand er uiterst
ernstig is. Driehonderd officieren heb
ben hun degen verkocht, als een soli
dariteit met hun kameraden, die van
muiterij beschuldigd zijn. Zij weigeren
ook de kazernes te verlaten, daar zij
zich zelf als gevangen beschouwen. Ilun
bedoeling is te protesteeren tegen den
minister van oorlog, een lot republikein
bekeerd monarchist.
BELGIË.
Zaterdagnacht is 'l gedenk teckcn van
den Spaanschen anarchist Ferrer, dat
te Brussel is opgericht, bezoedeld. Bij
de bevolking verwekte dit opwinding,
die tot een volksoploop aanleiding gaf.
Reeds eenige jaren geleden, toen het ge-
denkteeken opgericht werd, traden par
tij geschillen op scherpe wijze aan hel
licht. Het stond thans te vreezen, dat
de aanslag op het gedenkteckcn onge
regeldheden zou uitlokken. De gouver-
neur^generaal heeft daarom hel stede
lijk bestuur gelast hel gedenklceken te
doen verwijderen.
STAVOREN. Vrydagavond omstreeks
half 8 werden de inwoners opgeschrikt^
door een zwaren knal, waardoor de
huizen dreunden en de ramen rammelden,
in zee had* men vuur gezien, dus dacht
men aan een myn, die misschien ontploft
was. Wat het geweest is, weet men
nog niet, maar de schrik zat er zoo in,
dat een aantal passagiers, die met de
boot om 7.58 u. uit Enkhuizen zouden
vertrekken, achterbleven.
Een te Stavoren binnengekomen
tjalkschipper vertelt in noordelyke rich
ting een knal te hebben gehoord, maar
kon geen nadere inlichtingen geven,
terwijl andere menschen denken aan een
scheepsramp in verband met seinlichten
die men gezien heeft.
AMSTERDAM Op de Ivattenburger-
brug alhier is Zondagavond een agent
van politie, die een dronken man zou
overbrengen naar lipt Uireau, door een
ktot dusver onbekend gebleven man met
een mes in de borst gestoken. De agent
werd in een huisje van de gemeente
tram binnengedragen en is spoedig daar
na overleden.
De agent laat een vrouw met drie
kinderen na.
DELFT. Onder de Belgische vluchte
lingen alhier bevond zich een gezin
man, vrouw en een kind. De man
verstond een handwerk en hy vond er
plaatsing, waarmede hy, boven vollen
kost, f 4 per week verdiende.
Na één week zegde hy reeds zyn
betrekking opomdat zyn vrouw
het zonder hem te ongezellig vond
Nu zijn zij vertrokken naar Engeland
en zoeken daar vermoedelyk een be
trekking, die zij samen kunnen waar
nemen I
ROTTERDAM. Zaterdagnacht om
half twee moest een agent van de
zedenpolitie in de Bagijnenhofstraat een
man arresteeren, die vermoedelyk can-
didaat voor Hoorn is. Dat vooruitzicht,
Hoorn, waar je werken moet, lokte
sinjeur weinig aan, zoodat hy zich
krachtig tegen zyn arrestatie verzette
en de agent, om hem schrik aan te
jagen, zyn revolver trok. Ongelukkiger
wijze ging het schot af en trof de
44-jarige Johanna Aardewijn. De vrouw,
die met 't geval niets te maken had,
werd slechts licht verwond en in het
Ziekenhuis verbonden. Meerdere agenten,
die op het schot kwamen toeloopen,
waren intusschen den verzetpleger
meester geworden.
's-HERTOGENBOSCH. Vrijdagavond
ten half zes is brand ontstaan in de
artilleriekazerne de Mortel alhier, ver
moedelijk doordat nieuw ingebracht stroo,
om te drogen, te dicht bij een brandende
kachel was geraakt. Het vuur ontstond
op den zolder van den linkervleugel eu
tastte snel om zich heen. De Mortel
kazerne was een oud, afgekeurd gebouw,
dat echter voor de mobilisatie tijdelyk
weer in gebruik was genomen, ter huis
vesting van 400 man der houwitser-
afdeeling.
De soldaten slaagden erin de scherpe
munitie en hun goed eu wapentuig in
veiligheid te brengen, maar verschillende
scherpe geweerpatronen, die achter waren
gebleven, ontploften door het vuur eu
sprongen door het dak, hetgeen groote
onrust wekte in de achtergelegen volk-
ryke buurt.
Gelukkig dat het windstil was, en do
gemeentelijke en militaire brandweer het
vuur konden beperken tot het gebouw,
dat om 9 ure geheel uitgebrand was.
Het dak stortte met donderend geraas in.
De militairen zijn grootendeels in de
Rijbaan onder dak gebracht.
Propaganda-avond Staatspenslonneerlng.
ZIERIKZEE, 25 Jan. In de Concert
zaal werd Zaterdagavond van wege de
afdeeling Zierikzee van den Bond voor
Staat8pen8ionneering, met welwillende
medewerking van de Rederykersvereeni-
ging „Concordia" en opgeluisterd door
muziek, een welgeslaagde propaganda-
avond gegeven.
De zaal was, zoowel beneden als op
de galeryen, dicht bezet.
Nadat op de wyze van „Onze duinen
scharen" door het publiek het „Welkomst
lied" gezongen was, werd door den voor
zitter, den heer A. Frankel, de volgende
toespraak gehouden.
Toehoorderessen en toehoorders
Welkom in ons midden, gy, die hier
in grooten getale zyt samengestroomd
tot by woning van een propaganda-avond,
gewyd aan de herdenking vau den dag,
waarop in 1913 voor het eerst staats
pensioen aan die zeventigjarigen werd
uitgereikt, die onder het u allen bekende
artikel 369 vielen.
Wy hadden u gaarne op den dag
zeiven, namelyk op den 9den December
van het verstreken jaar hier gezien,
maar toen was deze zaal, de eenige in
deze gemeente, die ons ledental bevatten
kan, geheel door de Belgische vluchte
lingen ingenomen, door hen, die uit
angst voor bommen en granaten, uit
zucht naar levensbehoud, huis en haard
hals over kop ontvloden waren, alles
achterlatend, wat zij aan have en goed
bezaten, en die, evenals in zoovele andere
gemeenten van ons vaderland, ook hier
een veilig toevluchtsoord gevonden
hebben.
Een Piaatselyk Comité toch, was in
het leven geroepen, dat zich hun droevig
lot aantrok, met een zoo warmen
yver en met zulk een voorbeeldige
barmhartigheid, dat ik me gedrongen
gevoel, hier openlijk van deze plaats
een woord van hulde uit te spreken
aan die edele vrouwen en manneD, die
dag in, dag uit, ja vaak tot laat in den
nacht, onvermoeid in de weer waren
om de ongelukkige slachtoffers van den
rampzaligen oorlog te voeden, te kleeden
en te huisvesten.
Ik heb hen bezig gezien in hun nobel
werk, hierin dapper bijgestaan door
onze kloeke landweermannen, hierin
krachtig gesteund door onze raensch-
llevende burgery.
Ik weet, wat zy in dien voor ons allen
zoo onvergetelyken tyd gewrocht hebben.
Het is daarom een behoefte des
harten, hier openlyk van deze plaats, die
tal van weken het tooneel geweest is,
van zooveel leed eenerzyds en van zoo
veel hulpbetoon anderzijds, die ruim 3
maanden het vredig oord was, waar de
Engel der Liefde haar beschermende
vleugelen had uitgestrekt, dit alles uit
te spreken.
Eo waar de menschen nog zóó ge
voelen, nog zóó handelen, daar mogen
wy niet ontmoedigd wezen, daar mogen
wy het vertrouwen in de toekomst niet
verliezen.
Wel i« dat vertrouwen door hetgeen
wy buiten onze grenzen zagen gebeuren,
diep geschokt geworden.
Wel werd by den aanblik van de
naamlooze ellende en het schrynend wee
van den oorlog door velen de vraag
gedaanIs dat nu de hooggeroemde
beschaving der twintigste eeuw
Wel bloedde het hart, als de lange
doodenlysten onder onze oogen kwamen
met de namen van duizeude en duizende
jonge mannen uit alle rangen en standen
der samenleving, verslonden door den
wreeden afgod van den oorlog.
Dan waren wy in een stemming, dat
wy twijfelden aan het goede in den
mensch, wanhoopten aan zyn zegepraal.
Maar als dan weer de genius der
menschheid in de gedaante der zelf
opofferende liefde verscheen, dan keerde
het vertrouwen terug, en wy schepten
nieuwen moed.
Moed om te arbeiden voor de ge
meenschap, moed om te stryden voor
de beginselen van liefde en gerechtigheid.
Moed om ons opnieuw aan te gorden
voor den schoonen kamp aan het
staatspensioen voor al de arme ouden
van dagen een vaste plaats in onze
wetgeving te verzekeren.
Want de toestand, waaronder wy
thans leven, deugt niet.
Immers vele ouden van dagen ver
krijgen staatspensioen, terwyl zy het
niet noodig hebben, en omgekeerd wordt
het aan velen onthouden, die er behoefte
aan hebben.
Dit dient anders te worden, want het
is toch zeker niet te veel gevergd, dat
ook aan hen, die het dringend van
noode hebben, het staatspensioen wordt
toegekend.
Minister Treub heeft begrepen, dat
die misstand niet langer mocht bestendigd
worden.
Minister Treub, hoewel vroeger een
verklaard tegenstander van staat spen-
sionneering, en wel in die mate, dat hy
de vryzinnigen, die geleid doorEngelaod's
voorbeeld en afgeschrikt door de slechte
werkiDg van de dwangverzekering in
Duitschand ten opzichte van de staats-
pensionneeriDg een andere overtuiging
gekregen haddeD, voor politieke slimme-
liDgen hield. Minister Treub heeft,
lettende op hetgeen in ons volk leeft
en woelt, ingezien, dat de staatspen-
sionneering in onze wetgeving voor
altoos moest worden vastgelegd.
En de Minister heeft by de Staten-
Generaal een wetsontwerp ingediend,
waarby het staatspensioen aan alle be
hoef tigen verleend wordt, die den
zeventigjarigen leeftyd bereikt hebben,
met uitzondering van de bedeelden en
de misdadigers.
Nu mogen wy de uitsluiting der be
deelden, die de armsten der armen zyn,
in hooge mate betreuren, wy moeten,
gegeven de ernstige finantiëele moeilyk-
heden, waarin ons land tengevolge van
den oorlog en de mobilisatie verkeert,
ons al zeer gelukkig pryzen, wanneer
wy datgene verkrijgen, wat ons door
Treub's wetsontwerp gegeven wordt.
In verband daarmede kan ik mede-
deelen van een alleszins betrouwbare
zyde vernomen te hebben, dat de te
huffen belastingen voor aflossing en
rentebetaling van de groote Nationale
Leening geen beletsel zullen vormen
voor de behandeling van genoemd wets
ontwerp door onze volksvertegenwoor
diging.
En hoe eer dat gebeurt, hoe eer dit
wetsontwerp door de Kamers wordt
aangenomen, en hoe eer dit in het
Staatsblad verschynt, des te beter.
Want dan hebben wy alvast weer een
stuk staatspensioen veroverd.
En gedachtig aan het oude spreek
woord, dat Rome niet in één dag ge
bouwd is, zullen wy, zoodra dit rt itaat
verkregen is, onverpoosd onze pa-
ganda voortzetten, totdat wy :ens
genaderd zyn, waar wy wezen monteo,
totdat wy er in zyn geslaagd een staats
pensioen te verkrygen van ten minste
drie gulden 's weeks op vyf-en-zestigen-
jarigen leeftyd voor alle mannen en
vrouwen, die behoeftig zyn.
Helpt mede dit streven te bevorderen,
en spoort anderen aan onze banier te
volgen, opdat onze Bond zy en blyve
een nationale kracht, waarmede elke
regeering, die de volksovertuiging tot
richtsnoer voor haar regeeringsdaden
maakt, verplicht is rekening te houden.
Met een krachtige aansporing tot hen,
die nog geen leden der afdeeling zyn,
tot haar toe te treden, besloot spreker
zyn openingswoord.
Hierop hief de zaal onder begeleiding
der muziek op de wyze van het Wilhel
mus het Bondslied „Niet een zy arm en
oud" aan.
Alsnu kregen wy vóór de pauze te
hooren „Een Offer", een dramatische
schets in één bedryf door I. C. Boers
Bloem en na de pauze „Een slaaf der
Eubiotiek", een schets m één bedryf
door Davidofsky.
Was het eerste stuk een pakkend en
ernstig propagandastuk voor het staats
pensioen op 65-jarigen leeftyd, het tweede
stuk was van komischen aard en deed
het publiek vaak schateren van het
lachen. Beide stukken boeiden niet alleen
door den inhoud, maar ook door het
mooie spel, dat wy van de werkende
leden van „Concordia" te zien kregen.
Ook de jongste, nieuwe kracht,
joDgej. C. D. Padmos, speelde met
groote ongedwongenheid en natuur
lijkheid haar rol van „Geesje".
Een welverdiend daverend applaus
viel den executanten ten deel. De voor
zitter dankte hen voor het gesmaakte
kunstgenot, voor de medewerking die
„Concordia" wederom ten behoeve van
het beginsel der Staatspensionneering
verleend heeft en beveelt de afdeeling
in haar voordurende welwillendheid aaD.
Met het gezamenlyk zingen van het
„Afscheidslied" op de wyze van „Wien
Ntèrland's bloed", werd deze in allen
deele geslaagde propaganda-avond be
sloten.
Hedenmorgen omstreeks 11 uur
had aan de Engelsche Kade een ongeluk
plaats, dat gelukkig nog goed is afge-
loopcn. De arbeiders J. M., J. v. d. II.
en J. P. vielen, door hel breken van de
loopplank, te water. Genoemde perso
nen werden door hun mede-arbeiders
uit het water gehaald, en bleken met
een nat pak te zijn vrijgekomen.
Door Gedep. Staten van Zeeland is
de sluiting der jacht als volgt bepaald:
1°. op houtsnippen met ingang van
1 Maart, op waterwild met ingang van
1 April, en op watersnippen met in
gang van 15 April a.s.;
2°. in Zeeuwsch-Vlaanderen waar''
de gewone jacht reeds gesloten .s het
