Z1ERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 7 September 1914.
EERSTE BLAD.
De Oorlog.
BEKENDMAKING.
Vervlogen hoop.
(Zierikzeesche
C o u r a ti t).
ABONNEMENT.
Prys per drie maandenf 1,30.
Franco per post- 1,60.
Voor het buitenland per jaar- 10,
Afzonderlijke nummers- 0,05.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vr|jdag.
71ste JAARGANG. No. 9591.
Directeur i A. J. DE LOOZE ir.
Uitgever-HoofdredacteurA. FRANKEL,
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regelsf0,30.
Elke regel meer- 0,10.
Reclames per regel- 0,15.
UÜ contract belangrijke korting.
Inzending op den dag van uitgave vóór 2.SO ure.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Poster I] en.
Naar België kunnen alleen worden
verzonden brieven en andere sfukken
met bestemming naar plaatsen gttffgen
in de provinciën Antwerpen, Oost- en
West-Vlaanderen en in bet noordelijk
gedeelte van Belgisch Limburg.
voor
fwijs.
Inschrijving van leerlingen.
Z|j, die tot den cursus 19141915
van bovengenoemde school wensohen
te worden toegelaten, moeten zich
daartoe aanmelden b|j den Directeur, in
het gebouw dor Ambachtsschool, en
wel van Maandag 7 tot en met Zaterdag
13 September e.b., telkens van 1013
en 1-2—nar.
Nieuwe leerÜDgen moeten het bewijs
overleggen, dat. z|j de zes jaarklassen
eener lagere school hebben doorloopen,
of een toelatings-examen afleggen, waar
van de datum nader zal worden bekend
gemaakt.
Leerlingen, die het vorig jaar de
school bezochten, kunnen zich ook per
brief aanmelden.
worden in dezen heilloozen strijd
tegen elkander gebruikt.
Wanneer zullen de oogen van hel
volk toch eens open gaan en wan
neer zal het zoover eens komen, dat
het een ..halt" zal durven toeroepen
aan de „heerschers", voor wie de
„onderdanen niet veel anderszijn,
dan levende figuren op het groole
politieke schaakbord?
Wanneer zal het volk eens begrij
pen de waarheid van de woorden:
..Heel het oorlogswerk ligt stil.
„Als mijn machtige arm hel wil!
v. V.
De BURGEMEESTER van Zierikzeb
Gelet op eene circulaire van den Commissaris
iler Koningin van 2 September j.l., S. no. 3829,
3e afdeeling M (Prov. blad no. 88)
Brengt ter kennis van de ingeschrevenen
der lichting 1915, dat de artikelen 24 tot en
met 31 eu 34 van militiebesluit II, betrek
king Lebbendt op de yoorgeoefendheid van
ingeschrevenen, voorloopig van kracht bljjven.
Zierikzee, den 7 September 1914.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
Aan alle hoop op grootc maat
schappelijke hervormingen voor hel
thans levende geslacht, is door den
woedenden Europeesehen oorlog de
bodem ingeslagen.
De milliarden, welke aan deze mis
dadige uitbarsting zullen worden ge
offerd, zouden hebben kunnen die
nen tot oplossing van al onze groote
sociale problemen.
„Ik beschuldig de regeerende klas
sen niet", zegt Philip Snowden in
één der Engelsche bladen, „dezen
oorlog veroorzaakt te hebben, om de
aandacht van de democratie af te
leiden van het werk, waaraan ze haar
aandacht begon Ic schenken.
Maar het is toch een zaak. welke
opmerking verdient, dat bij elke ge
legenheid, als er kennelijke pogingen
van democratische hervormingen
werden aan den flag gelegd, deze
gevolgd werden door liet uitbreken
van een oorlog, welke de volksaan-
dacht van economische problemen
afleidde en den vloed van nationale
uitgaven afwendde van sociale hei
vormingen naar oorlogswerk, waar
bij zekere personen onder de regee
rende klassen zoo ruim profiteeren
ten koste van de nationale „schat
kist".
De bewapeningsfirma s en de groo
te menigte van personen, die finan
ti ëel daarbij zijn geïnteresseerd, heb
ben de atmosfeer voor 'n Europee-
schen oorlog geschapen. Zij zullen
wellicht nu beweren, dat de huidige
toestand bewijst, hoe goed ze alles
hebben vooruit gezien, terwijl echter
alles het gevolg is hunner intriges
en kuiperijen.
Dat zijn de menschcn, die winnen
bij een Europeeschen oorlog Hun
internationalisme is buiten kijf.
Dc bewapeningsbent heeft zich uit
gesloofd de verschillende naties, dit
thans met elkaar in oorlog zijn, uit
te rusten met de meest duivelsche
vernielingswerktuigen; en, kanonnen
in dezelfde fabriek vervaardigd, en
schepen, op dezelfde werf gebouwd,
BKRLIJN, 5 Sopt. Bij huu opmarsch
in Oost-Pruisen hebben de Russen wreed
heden bedreven, waaromtreut 't volgende,
dat door officiéél onderzoek bevestigd is,
wordt gemeld
Een aantal laudradeu zijn door de
Russen gevangen genomen eu naar Rus-
laud meegevoerd. De laudraad van Goldap
moet gedwongen z|jn, vee dat door do
Russen in ziju distriet in beslag was ge
nomen, naar Rusland te draven.
Over het lot van vele gendarmen uit
de grensstreken verkeert men in het
onzekere. Vaststaat, dat een gendarme
uit de kreits Pillkallen doodgestoken is;
een gendarme uit Bilderweit9chen is door
de Russen gevangen weggevoerd; men
heeft hem geboeid op een affuit door
Eydtkuhnen zien brengen. Daarna is bij
doorstoken; zijn lijk lag op bet markt
plein te Kibarty.
De evangelische geestelijken in Schar-
lykeu (kreits Margabrowa) en Szittkebmen
(kreits Goldap), die geweigerd hadden den
Russen inlichtingen te geven over do
npatellinpr der Duitacha troepen, zijn in
den mond geschoten. De een ls UOOQ, ae
ander zwaar gewond en zonder hoop op
herstel naar het ziekenhuis te Goldap
gebracht. In een dorp in de kreits Pill
kallen ziju vrouwen en kinderen in een
huis gedreven, daarna de deuren gesloten
en het huis iu brand gestoken. Eerst
toen de opgesloteuen den dood en de
wanhoop nabij wareD, worden de deuren
weer geopend.
Op een landgoed te Szittkehmen zijn
alle eigenaars doodgeslageneen waardin
daar gedwongen den Rusien spijs en
drauk te bereiden; toen alles op was,
heeft men haar in de straat, waar zij
woonde, tusschen Russische soldaten met
de bajonet op het geweer door spitsroeden
laten loopen. Zij is daarbij zwaar eretfond.
In een dorp in de kreits Stallupötien
zyn tal van inwoners, onder wie
vrouwen en kinderen, onder beschuldi
ging, dat zij op de Russen hadden
geschoten, na mishandeling doodge
schoten. In het dorp Schlenen in de
kreits Pillkallen zjjn 10 inwoners op
dezelfde onware beschuldiging gedood.
In het dorp Radszen hebben de Russen
haast alle huizen in brand gestoken en
toen het geheele dorp brandde, z|jn .z|j
de bewoners met sabel en geweer te
lijf gegaan. 2 mannen, 8 vrouwen z|jn
gedood, 3 mannen gewond.
Uit verscheidene grensdorpen wordt
van dergelijk optreden gewag gemaakt.
Tot 18 Augustus hebben de Russen,
die het in de eerste plaats op domein
goederen voorzien hebben, in het dis
trict Gumbinnen 6 domeingoederen
verwoest, in de kreits Pillkallen alleen
z|jn 15 dorpen verwoest, gewoonlijk
onder het voorwendsel dat uii de huizen
op de Russen was geschoten. In de
meeste gevallen is den bewoners van
te voren aangezegd hun huizen te
verlaten.
De Russische troepen uit de grens-
garnizoenen en met name de garde-
corpsen schijnen echter over het algemeen
de beginselen vau het volkenrecht in
acht te hebben genomen en hun bevel
hebbers moeten zelfs nu en dan de
geestelyken en grondbezitters hebben
gewaarschuwd voor de wreedheid van
de na hen komende troepen.
dat er Dinsdag (l dezer) voor het eerst
kanongebulder te Chantilly gehoord
werd. Er werd toen gevochten b|j Creil,
dat de Duitschers be7tikt hadden. De
Engelsche soldaten, zoo zeide h|j, weken
methodischz|j aten en sliepen aan den
kant van den weg en keerden terug
om den vijand te beschieten. Deze leende
zich gemakkelijk tot *at spel, daar h|j
in dichte drommen !p kwam zetten.
De soldaten doen allerlei verhalen over
de Uitwerking der Maxim-kanonner.
Een hunner zeide; Wjj stellen ons
ergens aan den weg op on wachtten
den v|j&nd af. Wanneer h|j tot op een
afstand van 200 tot 300 meter genaderd
is, willen w|j graag schieten. Wacht
even, zegt de kapitein, dat ik er zeker
van ben, dat het geen Engelschen z|jn.
Hjj ziet door z|jn verrekijker, en dan
zegt h|jSchiet er nu maar op, jongens.
verhaal begrijpen w|j den gemoeds
toestand van iemand, die ten slotte aan
het fluiten der kogels gewend ge
raakt is.
„Alleen onze spieren z|jn werkzaam",
scbr|jft hij, „voor de 'rest zijn wjj als
verst|jfd, zelfs toen ik gewond was,
voelde ik mjj als een blok neervellen,
zonder eenige gewaarwording van pjjn
of smart,".
Dondermonde beschoten en door de
Belgen ontruimd.
Do correspondent van de Tel. in
Antwerpen meldt van Zondag.
„Een sterke Duitsche legermacht is
hedenochtend vertrokken uit Brussel in
Noord-Westeljjke richting, bljjkbaar met
bedoeling de gemeenschap tusschen
de
Antwerpen en de kust te verbreken. Zjj
Dan beginnen we en je ziet' vjjftlg of i heeft den weg genomen over Merchtem
zestig Duitschers vallen. Ze geven er en Buggenhout naar Dendermjonde. Op
niet om, anderen komen opzetten en dan
verplaatsen wjj ons kanon.
Op die manier is er drie dagen in de
bosschen van Compiëgne en Chantilly
gevochten. De bosschen zjjn ongeveer
20.000 H.A. groot en zjjn bij uitstek
geschikt voor kleine schermutselingen.
In alle richtingen worden de bosschen
door lanen en paarde-paden doorsneden,
waar de Duitschers gebruik van gemaakt
hebben. Zjj hebben er zelfs hun artillerie
langs gevoerd en ze drongen overal
door. Op Dinsdagavond was Chantilly
verlaten; de huizen waren gesloten, al
de Engelschen, die er wonen, waren op
weg naar Maisons Lr fit te of Paijjs en
een trein heeft 400 Engelsche stalknechts
weggevoerd. (Te Maisons Lafitte en
Chantilly woont een heele bevolking
van Engelsche africhters van luxe
paarden)
De zegsma'- vwi uooroapondent
der Daily Telegraph is onder het ge
bulder van het Duitsche geschut met
zjjn vrouw uit Chantilly weten te ont
komen. Hjj heeft al zjjn kostbare paarden,
have en goed achter moeten laten. De
kleeren, die hij droeg, was alles wat de
man bezat.
Voor 't oer6t In 't vnur.
Een te Chantilly wonend Kngelscliman.
Een te Chantilly wonend Engelsch-
mao, die met het africhten van paarden,
die in wedstrjjden moeten raeeloopen,
zjjn kost wint, heeft aan den correspon
dent van de Daily Telegraph verteld,
Een gewonde Engelsche artillerie
officier heeft aan de Manchester Guar
dian zjjn indrukken weergegeven van
zjjn eerste gevecht.
Hjjzelf noemt het geheel „als een
nachtmerrie".
In den morgen, zoo vertelt hjj,
werden ons stellingen aangewezen, en
ontvingen wjj het werkprogram voor
onze artillerie. Van toen af waren wjj
allen vol bange stemming, géén angst
voor onszelf was het, maar een gedrukt
gevoel tegenover het onbekende.
Om zes uur openden wjj het vuur op
een plaats, waar wij den vyand ver
moeden konden. Tegen den middag
kregen wjj bevel om tegen de van links
opdringende Duitsche cavalerie te agee-
ren; wjj wachtten in onze nieuwe stel
lingen.
Dan als plotseling de vjjand zicht
baar wordt en zjjn vuur op ons opent
omvangt roy een soort nachtmerrie.
Onze artillerie komt in actie, doch het
bedieningspersoneel schrikt zichtbaar.
De Duitschers rukken in zware colonnes
op, waarin onze granaten slechts zeer
tjjdeljjke bressen slaan.
Om mjj heen zie ik rajjn mannen
sneuvelen, zelfs zie ik nu en dan lichaaras-
deelen door granaatscherven afgeslagen,
Rondvliegen, zoodra de ontploffing is
geschied.
Als de vjjand in steeds grooter
massa's oprukt, bekruipt ons een gevoel
van feilen haat, en wjj gevoelen niet
het minste medeljjden voor de kerels,
die wjj neerschieten.
Zjj snellen op ons toe, eu vallen dan
plotseling neer om te vuren.
Nog steeds vuren wjj in de Duitsche
gelederenik gevoel mjj als een man,
die in het korenveld staat en bij massa's
de halmen maait.
Den nacht na dit gevecht kon ik
niet slapen, nog zag ik de steeds nader
komende Duitsche gelederen, en de
afschuwelijke beelden van weggeslingerde
lichamen en stukken daarvan, weken
niet van mij.
Zoo maakte ik vier gevechten mede
Uit het laatste gedeelte van het
hun doortocht hebben de Duitschers
weer talrijke woningen in brand gestoken.
Gisteravond reeds hadden de Duitschers
het station van Buggenhout vernield
en de telegraafdraden doorgesneden.
Door een patroelje uhlanen, die stout
moedig vooruitreed, werd in den voor
middag het verkeer tusschen Gent en
Antwerpen over Dendermonde weer
afgesneden.
Van zes uren dezen morgen af biedt
het Belgische leger een verwoeden
tegenstand. Ten Zuid-Westen van
Mechelen heeft men de djjken van de
Leuvensche vaart doorgestoken en heel
de streek onder water doen loopen. De
vjjand werd door deze overstrooming
totaal verrast. De mauschappen stonden
tot boven het middel in het water en
de kanonnen geraakten in het sljjk vast.
Op deze half verdronken troepen richtten
heel den voormiddag onze troepen,
onueiateuua Juu. .i.. ji— ,i«,
buitenste verdedigingslijn, een woedend
vuur, dat onder den vijand een enorme
schade aanrichtte. Tot dusver heeft de
vjjand de stad Dendermonde niet kunnen
bereiken".
Tot zoover het verhaal van den
correspondent. Latere berichten doen
evenwel zien, dat de val van Dender
monde niet is uitgebleven. Een aan
zienlijke Duitsche troepenmacht van
alle wapens viel de stad aan en na een
morgen wanhopig vechten zag het
garnizoen zich met het oog op de ver
pletterende meerderheid, verplicht de
stad te verlaten en noordwaarts van de
Schelde terug te trekken zonder iets
voor de Duitschers achter te laten.
Het bpricht van de Belgische
regeering waaraan dit wordt ontleend,
voegt er nog bjj, dat de stelling
Dendermonde verouderd was en dat het
verlaten dier stad dus geen rechtstreeksch
belang heeft voor de verdediging van
Antwerpen.
De overgave van Longwy.
Kölnische Zeitung bevat
Dc Kölnische Zeitung bevat bet
volgende verhaal van iemand, die bij
de overgave van de vesting Longwy
tegenwoordig is geweest:
Op 26 Augustus heb ik wel mijn
grootsten bistorischen dag beleefd,
namelijk de overgave van de vesting
Longwy, die de Franschen met groo
le dapperheid verdedigd hebben.
Tegen half één kwam onze kapitein
naar ons loc, om met een bevel naar
Halangy te tuffen. Wij namen aan,
dat 'l bevel de bestorming van Long
wy bevatte. Te Halangy aangekomen,
reden wij dadelijk naar den comman
dant toe. Gedurende de onderhande
lingen van onzen kapitein met den
generaal kwam een kapitein van de
artillerie in een auto aan jachten en
riep al van verre „Excellentie, Long
wy wil zich overgeven en vraagt om
onderhandelingen aan den waterto
ren voor de vesting! Dadelijk klom
men officieren in alle beschikbare
auto's.
In onzen auto namen onze kapitein
en een generaal met twee stafofficie
ren plaats. Na een zeer inspannen-
den tocht kwamen wij tegen tweeën
bij den watertoren voor Longwy aan.
Tegelijk met het opbreken was bevel
gegeven dc paarden te zadelen en
twee complete colonnes van den ge
neeskundigen dienst in de richting
van Longwy te zenden. Bij den wa
tertoren wachtten ons van Fransche
zijde een majoor en een sergeant op.
De laatste diende als tolk. De onder
handelingen werden bijna twee uur
gerekt en wegens den regen in de
auto gevoerd. De opstelling van het
protokol van de overgave geschiedde
in het Duitsch en het Fransch.
Dc Franschen schenen een zeer
slechten dunk van ons te hebben,
want zij stonden er op, dat in het
protokol een passage werd opgeno
men, volgens welke alle gevangen
Franschen hun particuliere eigen
dommen met hun (geld zouden mogen
behouden. Onze generaals verzeker
den daartegenover, dat wij toch gee.il
roovers waren en het particulier
eigendom vanzelf zouden ontzien,
zoodat om die reden zulk 'n passage
overbodig leek. Toch werd zij ten
overvloede in het protokol opgeno
men
De voorwaarden voor de overgave
waren vermoedelijk de gebruikelijke.
De soldalen in de vesting, wier aantal
als 3300 werd aangegeven, werden
gevangenen. De papieren van de ves
ting blijven voorloopig in ons bezit.
Om half zes zou de overgave van de
vesting plaats hebben. Nog tijdens
dc onderhandelingen trokken onze
kolonnes van den geneeskundigen
dienst de vesting binnen, nadat onze
sappeurs eerst een jeenigszins begaan-
baren weg hadden gebaand. Eerst
werden tegen de 600 gewonden naar
buiten gebracht, onder dezen ook zes
gewonde Duitsche ulanen en dragon
ders, die de Franschen gevangen
hadden genomen. Die menschen wa
ren natuurlijk heel blij, dat zij bun
kameraden terug zagen.
Intpsschen waren onze regimenten,
marcheeren en hadden zich opgesteld,
met de muziek aan het hoofd. Onze
heele staf begaf zieli naar den ingang
van de vesting, waar de gevangenen
hun wapens moesten neerleggen. De
laatste was de commandant van de
vesting met zijn secretaris... In een
auto ging het nu naar Esch, waar
dc gevangen commandant aan den
Kroonprins overgegeven zou worden.
Tegen half negen kwamen wij bij het
oppercommando te Esch aan. Hier
hadden zich reeds vele officieren ver
zameld, en ook de bevolking was
toegestroomd, daar de overgave van
de vesting intusschen bekend was
geworden. Spoedig daarop kwam ook
onze Kroonprins. Na eenige woorden
gaf nu de commandant zijn degen
en de papieren van de vesting aan
den Kroonprins over, die met enkele
hoffelijke woorden den commandant
zijn degen terug gaf, wat dezen
zichtbaar ontroerde.
Onze regimenten en vooral onze
artillerie hebben voor Longwy held
haftig gestreden.
L e m b e r g.
Dc Duitsche bladen van Vrijdag
avond en Zaterdagochtend zwijgen
nog over de inneming van Lemberg
door de Russen.
Dc Kölnische Volkszeitung van
Vrijdagavond is alleen op de eerste
jen de laatste bladzijde van haar num
mer bedrukt, de tweede en derde
zijn blank gebleven.
En de Kölnische Zeitung meldt
boven aan haar tweede ochtend
blad van Zaterdag, dal haar eerste
ochtendblad „op bevel van l gou
vernement" is komen te vervallen.
Was het bericht soms eerst doorge
laten en heeft men liet op 't laatste
oogenblik nog onderdrukt?
De lezers schijnen voorloopig moed
te moeten putten uit een telegram
uit Boedapest, mede deeiende dat
graaf Tisza verklaard heeft, dat de
toestand van bet Oostenrijksch-Hon-
gaarsche leger boven verwachting
gunstig was en aan de vermetelste
verwachtingen beantwoordde. De
laatste weken waren zorgelijk ge
weest. maar nu waren de kwade
uren voorbij.
Dal zeide Tisza een dag nadat
Lemberg gevallen was.
