ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 13 Juli 1914.
EERSTE BLAD.
H.H. Correspondenten,
V E EM AR K Ti
Ligger Wegen en Voetpaden.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z lerikzeesche
Cour a ti t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschynt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 6 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9567.
Directeurs A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRÜNKEL.
ADVERTENT IV.
Van 18 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
By abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrgdagsmiddags uiterlijk véór 2.30 ure.-
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
die hunne nota's over het 2de kwarlaal
nog niet hebben ingeleverd, worden
verzocht deze vóór 15 dezer te
zenden aan den Directeur
A. J. DE LOOZE Jr
OMMg*. BURGEMEESTER en WET-
HOUDERS der gemeento
Zibrik7.ee maken bekend, dat inlichtingen
omtrent het hnron der woning aan de
Noord haven poort, vroeger bewoond door
de familie CouvéE, zijn te bekomen ten
Stadhuize.
l>e VKKMARKT te Ztortkzco zal voor
liet eerst dit jaar worden gehouden op
Donderdag den 1(1 Juli e.k.eu voorts
op eiken Donderdag in de maanden
Augustas, SeptemberOctober en No
vember en in do eerste helft van
December, op de Schuithaveu.
De markt vangt aan des voormiddags
9 uur eu eindigt des namiddags 3 uur.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Zibrikzee maken bekend, dat van af
heden gedurende 14 dagen ten Gemeentehuize
ter visie ligt een besluit van Heeren Gedepu
teerde Staten dezer provincie, d.d. 3 Juli j.l.,
No. 97, tot wyziging van den door den Raad dezer
gemeente voorloopig vastgestelden Ligger der
Wegen en Voetpaden.
Zirrïkzbe, den 13 Juli 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
Algemeen Overzicht.
In Engeland is een staatsman over
leden, wiens naam bij ons volk en ook
by onze stamverwanten in Zuid-Afrika
juist geeu vriendelgken klank heeft.
Joseph Chamberlain dien bedoelen
wg heeft 't aardsche tooneel, waarop
hij zoovele en zoo verschillende rollen
gedurende zyn leven gespeeld heeft,
verlaten. Zyn verdwijnen uit het leven
der menschen geeft ons aanleiding een
en ander onzen lezeressen en lezers mede
te deelen over zyn interessanten levens
loop. Chamberlain, die in het laatste
tgdperk van zgn politiek leven een aarts
conservatief was, een Toryraan van de
ergste soort, was in het begin van zgn
staatkundige loopbaan vooruitstrevend,
ja [zelfs rood op de graat. Hg zag er
geen been in om beginselen, waarvoor
hg met vuur gestreden had, overboord
te werpen. Niet ik ben veranderd, placht
hg dan te zeggen, maar de omstandig
heden zgn veranderd, aldus de tegen
strijdigheid in zgn denkbeelden en
handelingen trachtend te verdedigen.
Begiftigd met een buitengewoon rede
naarstalent, wist hg, welken kant hg
ook uitging, steeds de menigte te bezielen
en mede te sleepen. Er ging ontegen
zeggelijk een groote kracht van hem
uit. Vooral als burgemeester van Birming
ham heeft hg veel tot stand gebracht.
Door zijn toedoen kwamen in genoemde
gemeente rioleering, gas- en waterleiding
tot stand, werden heele wijken met
onbewoonbare huizen afgebroken en in
de plaats daarvan prachtige straten
aangelegdwerden ambachtsscholen
musea en een academie gesticht, werden
parken aangelegd en kreeg de bevolking
een tram, die de geheele stad doorsneed.
Als burgemeester moest bij eens den
prins en de prinses van Wales ontvan-
gan. Daar hij toen nog republikeinsche
gevoelens had en aanhing de door hem
verkondigde leer, dat Hoogerhuis, kerk
en Koningschap bestemd waren eens
onder te gaan, zoo was men algemeen
vrg nieuwsgierig over de ontvangst, die
aan Engeland's troonopvolger en diens
gemalin te Birmingham ten deel zou
vallen. Maar dat viel nog al mee.
Althans de prins van Wales, de latere
koning Eduard, sprak er in waardeerende
bewoordingen over. De burgemeester was
in die dagen nog een tegenstander van de
imperialistische politiek, hetgeen blijkt
uit een rede, die hg tot zgn Birming-
hamsche kiezers gehouden heeft. In die
rede verklaarde hjj den aanleg van gas
en water voor de stad van meer belang
en grooter voldoening dan de annexatie
van Cyprus en Transvaal door de
imperialistische politiek. En later zou
hg zelf een kampioen voor die politiek
worden. Zoo kunnen de menschen ver
anderen. Ook was hg in het begin van zijn
politieke loopbaan een fel tegenstander
van het Hoogerhuis. „De Lords'', zoo
sprak hg tot het volk, „verheugen zich,
„zonder er iets voor te doen, in een
„aantal groote voorrechten, die hun
„handige vaders voor hen hebben ver-
„worven. Zy zyn als de aardappelen
„hun beste deel zit onder den grond".
Hij was in die dagen voor al wat op
het program der vrijzinnigen stond, ja
ging vaak nog veel verder dan zy. Hg
was véór volksonderwijs, véór vrijhandel,
vóór home rule van Ierland, vóór een
vrye school, een vrye kerk, voor vrijen
grond en vryen arbeid. Birmingham
vaardigde in 1876 hem, den zoo ver
dienstelijken burgemeester, naar het
Parlement af. In het Lagerhuis electri-
seerde hy de leden door zgn vurige,
welsprekende taal.
Hij werd als een der erainentste leden
beschouwd, bestreed met Gladstone de
conservatieve politiek van Lord Beacons-
field, hield een warm pleidooi voor de
onafhankelijkheid van Transvaal en
richtte de Nationale Liberale Federatie
op. Met behulp van deze Federatie
wist hy bg de verkiezingen de conser
vatieven van het regeeiingskussen te
verdrijven. En zoo kwam het, dat aan
Gladstone het bewind werd opgedragen.
Chamberlain werd toen Minister van
Handel. Dit ging eerst goed, maar
weldra kwam een kink in den kabel.
Het Horae-Ruleplan van Gladstone
o-J-JL. Lü «Otli r :-.l-
derfelijk voor. Het zou vreesde by
de afscheiding van Ierland tenge
volge hebben. Van liberaal werd hy
alsnu volbloed reactionnair. Die plotse
linge ommekeer kan, dunkt ons, niet
voortspruiten uit een verandering van
overtuiging. Er zullen vermoedelijk
hierby andere dryfveeren in het spel
geweest zyn. Door zgn toedoen kwam
nu de conservalieve partij aan de
regeeringstafel te zitten. Zgn vroegere
beginselen verloochende hy. Zij waren
voor hem oude pliroje geworden. En
in het nieuwe reactionnaire pak gestoken,
noemde hij het Hoogerhuis de mooiste
en beste instelling in eenig land, en
voerde hg inperialistische politiek, die
voorheen door hem zoo gebrandmerkt
was. Die politiek bracht hem er toe,
Engeland's grondgebied tot eiken jrys
uit te breiden en aan Transvaal en den
Oranje-Vrijstaat na een bloedigeu oorlog
de onafhankelijkheid te ontnemen.
Na dien rampzaligen oorlog trad
Lord Salisbury als Minister-President af,
en volgde Arthur Balfour dezen op. Dat
was een streep door de rekening van
Chamberlain. Hg toch had stellig ge
hoopt nu de leidende staatsman te zullen
worden. Langs een anderen weg zocht
hy thans een rol te spelen. In stryd mot
geheel zyn verleden bond hy een vinnige
kamp aan tegen het vrijhandelsstelsel,
een stelsel,, waaronder Eogeland ryk en
machtig was geworden. Vele conser
vatieven, die vrijhandelaren waren en
bleven, vervreemdde hg daardoor yan
zich. En nu is hg heengegaan van het
schouwtooneel des levens. Aan de Muze
der historie de taak hem onpartijdig en
naar waarheid te beoordeelen.
In Ulster is een voorloopige regeering
gevormd, teneinde als zoodanig op te
treden, indien onverhoopt het onwaar
schijnlijk geval gebeurt dat Home Rule
voor geheel Ierland mocht worden toe
gepast. Maar daaraan denkt de ryks-
regeering niet. Zy heeft integendeel een
wetsontwerp ingediend, om Ulster althans
voorloopig buiten Home Rule te laten.
En dat welsontwerp wordt thans in het
Hoogerhuis behandeld. En daar dit
staatslichaam het recht van amendement
heeft, zoo zal het zeker wel in dien zin
gewijzigd worden, dat in Ulster nooit
Home Rule worde ingevoerd. Waarvoor
nu die voorloopige regeering dient, is
een raadsel, tenzy zij is ingesteld om
op het Lagerhuis pressie te oefenen, dat
het, het wetsontwerp zooals dit door
het Hoogerhuis gewijzigd is, voetstoots
aanneemt.
Deze week zal te Parjjs voor een uit
een twaalftal burgers samengestelde
jury behandeld worden, de zaak van
mevrouw Caillaux, die zooals men
weet, Calmette, den hoofdredacteur van
de Figaroin zyn bureau heeft dood
geschoten. Reeds worden nu de middelen
genoemd, waarmede deze vrouw van
den vroegeren minster zich zal ver
dedigen. Zij beweert niet de intentie te
hebben gehad Calmette dood te
schieten. Zy heeft steeds omlaag ge
schoten in de richting van zyn voeten.
En ware het, dat Calmette overeind
had blyven staan, en zich niet gebukt
had, dan zou hg nog tot de levenden
behooren. Bovendien hebben, zoo be
weert mevrouw Caillaux, de doktoren,
dit* den gewonden Calmette behandeld
hebben, niet gedaan, wat zij naar de
regelen der geneeskunde hadden moeten
doen. Zy zegt nameljjk, dat door de
medici niets is beproefd om de inwendige
bloeding te stelpen. Ware dat gebeurd,
dati zou Calmette niet bezweken ziju.
Dit strafproces is £*n om de positie van
de vrouw, die het delict pleegde, èn
om de redenen, die haar tot de daad
dreven, een cause céfèbre, waarop de
oogen van geheel Europa gericht zyn.
SERIIË.
BELGRADO. De Russische gezant
Hartwig, wiens ecfitgenoote op liet
oogenbiik (c KonsUnlinopet vertoeft,
bracht 'n bezoek aan't Oostenrijkscb-
Hongaarsche gezantschap en werd
door Giesl. in diens werkkamer ont
vangen. Hartwig ging op 'n canapé
zittenGiesl. nam plaats ...tegenover
zeer kalm karakter bad, drukte Ilart-
wig plotseling zijn hand op zijn hart,
boog bet hoofd en viel voorover op
den grond. Giesl sprong onmiddellijk
op en legde hem op de rustbank. De
bedienden, die geroepen werden, de
den al bet mogelijke om den gezant
weer lot bewustzijn te brengen. Bin
nen 5 minuten was de eerste arts
aanwezig, doch dadelijk na diens
aankomst lilies Hartwig den laatstcn
adem uit. De beide andere artsen,
die korten tijd later binnenkwamen,
konden slechts den dood tengevolge
van hartverlammingconstateeren. In-
tusschën was ook Hartwig's dochter
op 't Oostenrijksch-Hongnarschc ge
zantschap aangekomen, doch loen
was baar vader reeds overleden.
RUSLAND.
Reuter seint uit St.-Petersburg.
De kruiser „Zeeland" met Prins
Hendrik der Nederlanden aan boord
is Zaterdag de Newa opgevaren. Dc
Prins is door den grootvorst Andzej
Wladimironits en den Minister van
Marine verwelkomd en met ben naar
de landingplaats gevaren, waar bij
door den consul van liet Nederland-
schc gezantschap is ontvangen. Daar
op hebben dc Prins en de grootvorst
zich met gevolg naar Tsarskoje Selo
begeven.
ENGELAND.
Lord Mersey heeft Zaterdag
de conclusies, door de commissie van
onderzoek inzake dc aanvaring op
dc Sint-Lourens-rivicr tusschcn de
„Empress of Ireland" en de „Stor-
stad vastgesteld, voorgelezen.
Tuftenes, de officier die tijdens dc
aanvaring Hel commando over de
„Storstad' voerde, treft volgens de
commissie de schuld voor de aanva
ring, omdat li ij de koers van de
„Storstad" heeft veranderd en heeft
nagelaten den kapitein te waarschu
wen toen bij den mist zag naderen.
De ramp mag volgens de commis
sie geenszins worden toegeschreven
aan eigenaardigheden van den wa
terweg op de St.-Lourens, zij bad
onder gelijke omstandigheden overal
kunnen voorkomen.
De kwestie der verantwoordelijk
beid voor de ramp noemt de com
missie gemakkelijk op te lossen, om
dat zij beheerscht wordt door de
vraag, welk van beide schepen tijdens
den mist zijn koers heeft veranderd.
Indien Tuftenes verondersteld heeft,
dal de „Empress of Ireland" de „Stor
stad" aan bakboordzijde heeft willen
voorbijvaren en dal zij door haar licii-
ten dat voornemen beeft te kennen
gegeven, dan heeft bij zich vergist.
Die vergissing zou echter geen kwade
gevolgen hebben gehad als de „Stor
stad naar dezelfde koers bad ge
houden.
.Voorts geeft de commissie als baar
meening te kennen, dat kapitein Ken
dall (van de „Empress") beter zou
hebben gedaan als bij de „Storstad
meer ruimte bad gelalen om te pas-
secren. Dat hij zulks beeft nagelaten
beschouwt dc commissie echter niet
als bijkomende reden voor de aan
varing Ook kan men niet zeggen,
dal bet bevel om te stoppen, door
Kendall uit voorzorg gegeven, blijk
geeft van weinig beleid.
'I Snelle zinken van de „Empress
verklaart de commissie uit de ge
deeltelijke vernieling van het gesloten
waterdichte schot tusscheu de beide
machinekamers.
De commissie beveelt voor de toe
komst aan, alle patrijspoorten en zoo
veel mogelijk waterdichte schotten
tijdens mist te sluiten en vlotten ge
reed te houden, die vanzelf wegdrij
ven als een schip zliikt.
NEDERLAND.
DINTELOORD, 12 Juli. Voor de
betrekking van gemeente-secretaris
hebben zich 17 sollicitanten aange
meld.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEE. Begunstigd door prachtig
-iytft.diftat .Vilqr drr Vnsin Ogen
gisteren plaats gehad. Ten kwartier
voor zeven vertrok de met vlaggen
versierde salonboot „Schelde" van hier
met ruim 400 personen en arriveerde
na te Catinheveer, Cortgene, Veere en
Middelburg verscheidene passagiers aan
wal te hebben gezet, ten half elf ure
precies te Vlissingen. 's Avonds 5 uro
werd de terugtocht ondernomen. Ruim
half negen meerde de boot, opgewacht
door honderden ingezetenen, alhier aan
de kade. Een woord van hulde zjj ge
bracht aan de heeren ondernemers, voor
de goede orde en regeling tijdens de
vaart en ook aan het onvermoeide
muziekkorps „Crescendo" van Dreisohor,
onder directie van den heer J. A.
Theeuwis, dat den tocht opluisterde. Het
was werkeljjk een genotvolle dag.
Muziekuitvoering in dc Kerk.
Wij maken allen, die gaarne iels
goeds op muzikaal gebied willen lioo-
ren, opmerkzaam, dat met de wel
willende medewerking van de dames
De Clcrq van Weel uit Haarlem a s.
Zondag, des namiddags ten drie ure,
door den heer S. Klimmerboom een
muziek-uitvoering in de Nieuwe Kerk
alhier zal gegeven worden.
Wij hadden reeds meermalen hel
genoegen de dames De Clcrq van Weel
alhier te hooren, en wij twijfelen dan
pok niet, of zeer velen zullen het aan
genaam vinden, dat zij wederom in
de gelegenheid gesteld worden de
kennismaking met genoemde dames
te hernieuwen, waarvan de ééne oen
hoogst aangenaam stemgeluid bezit,
terwijl de andere aan de viool hoogsl
liefelijke tonen weet te ontlokken.
Zomerfeest van Nat en Genoegen
Aanstaanden Donderdag, ten i2'/s
uur, zullen door het muziekcorps van
bet zesde reg. infanterie uit Breda,
in plaats van den gebruikelpen rond
gang door de stad, in de muziektent
op het Havenplein eenige marschen
worden uitgevoerd.
Nationale Schietwedstrijd.
De. door ons reeds aangekondigde
nationale schietwedstrijd, uitgaande
van de scliietvereeniging „Zierikzee",
die gehouden zal worden aan don
Westhoek hij den heer Cashoek, zal
a.s. Zaterdag, des vóórmiddags om
lien uur, met dc opening van dc
nieuwe, naar de eischen des lijds
ingerichte banen worden ingeleid.
Op Maandag 27 Juli wordt de wed
strijd stipt te zes uur gesloten.
Bij deze gelegenheid zal ook de zil
veren wisselbeker, aangeboden dooi
den Zeeuwschen seherpschutlersbond
„Pro Patria" worden verschoten.
Bij den lieer Cashoek is een ge
schikte bergplaats voor fietsen.
Ook zal gedurende de wedstrijd
dagen gelegenheid bestaan om zich
;>cr rijtuig naar liet schietterrein te
legeven. lie kosten zijn per persoon
15 cent. De afrid is aan de sociëteit
„Concordia" (de lieer Van Meteren)
en aan de sociëteit „Ons Genoegen
de heer Verwer).
Op hel schietterrein zijn verver-
schingen te bekomen.
RENESSE. 't Fanfare-corps „Luc-
tor et Eniergo alhier gaf Zondag
namiddag in zijn fraaie muziektent
een concert. Een groot aantal goed
ingestudeerde muziekstukken werd
ten gehoore gebracht. Het mooie
zonnige wcèr lokle zeer velen uit
hunne woning en honderden waren
van heinde en ver per fiets of ander
vehikel gekomen naar deze gemeente
om van de welluidende tonen der
muziek te genieten. Blijkbaar sparen
de dilettanten tijd noch moeite om t
publiek iets goeds, schoons en dege
lijks aan te bieden en streven zij er
ernstig naar zich meer te bekwamen
en te ontwikkelen op liet gebied van
instrumentale muziek. De betoonde
belangstelling van dc zijde van het
publiek is voor hen een prikkel om
op den ingeslagen goeden weg met
flinke schreden voort te gaan.
Aan dc Universiteit te Leiden is
geslaagd voor het arts-examen (semi-
arts) mcj. L. C. Bolle, geb. te Rcnesse.
OUWERKEBIC, 11 Juli. Heden had
(licht bii Capello n droevig ongeval
jarige S. Q„ kinderen van boeren -
knechts, waren met twee broertjes
in een wei in een vijver aan het
„dabberen". In dezen vijver is in den
drogen zomer van 1911. evenals in
veie anderen, een diepe put ge
graven. De twee jongens geraakten
in dit gat en verdronken. De kleine
broertjes gingen hulp halen, maar
deze kwam te laat. De ongelukkige
vader H. haalde heide lijkjes met
een hooirijf naar boven. Dr. Schut
ter kon niet anders dan den dood
constateeren.
OOSTERLAXD, 12 Juli. Gisteren
middag geraakte de voerman A.
Kodde met hit en kar in de water
leiding (de Geul), De voerman en
paard waren spoedig op liet drooge,
zoodat alles met eenige materiëelc
schade en een nat pak afliep.
BRUINISSE. Zaterdagavond hield
het Leger des Heils op hel School
plein van dc openbare school een
openlucht-meeting. Het publiek, dat
vrij talrijk was opgekomen, luisterde
met aandacht naar dc verschillende,
toespraken, die met vele liederen
werden afgewisseld.
Zondagmorgen is door den tram,
die ongeveer twaalf uur hier aan
komt, hij den Ouden dijk een klein
kind overreden, behoorende lot een
gezin, dat daar met een scharenslij
perswagen verblijf hield.
Niettegenstaande er hard geremd
werd, was het ongeluk niet Ie voor
komen. Het hoof je van dc kleine
werd afgereden. Het lijkje werd naar
het lijkenhuisje op de begraafplaats
alhier overgebracht.
OUD-VOSSEMEER. Door Burgem.
en Wetli. dezer gemeente is benoemd
tot dagelijkschcn opzichter bij de uit
voering der werken aan de haven
alhier de heer Math, den Engelsman,
dijk- en sluiswachter in den Yanhaaf-
tenpolder.
ST.-MAARTENSD1JK. Zoo is dan te
dezer plaatse do hoog opgezette actie
tot stichting eener Christelijke school
voorloopig zonder resultaat gebleven.
Z\j was als do lont, die het kruit moest
doen ontbranden, doch niet de kracht
had het zoover te brengen. In gesprek
ken aan de woningen en daarbuiten
waren de ingezetenen door de propagan
disten het nut en de noodzakelijkheid
van een bizondere school voorgehouden
van den kansel had de predikant zjjn
waarschuwende en aansporende stem
