ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 8 Juli 1914.
TWEEDE BLAD.
Vergadering
van den Gemeenteraad
(Z ierikzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending één» per week,
f 10 per jaar bij vooruitbetaling.
70ste JAAK6AN6, No. 9565.
Directeurs A. J. DC LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur i A. FRANKEL.
ADVERTENT IE N.
Van 13 regel» 80 et»., meerdere regels 10 ots.
Bü abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk vóór 8.30 ure.
te Zierikzee,
gehouden op Woensdag 1 Juli 1914,
's nam 2 uur.
De burgemeester, mr. 1). van der Vliet,
opent de voltallige vergadering.
I)e ter visie gelegen notulen werden,
daar geen der leden aanmerkingen had,
goedgekeurd.
Voor kennisgeving werden aange
nomen:
I. verschillende brieven van Gedep.
Stalen, houdende goedkeuring van ge
nomen raadsbesluiten;
II. een brief van den heer J. .1. Hcn-
drikse, houdende kennisgeving, dat hij
zijn benoeming lot lid der commissie
lol ondersteuning van den gewapenden
dienst in Nederland aanneemt;
III. een brief van den heer Joh. van
Ballegooijen, houdende dankbetuiging
voor de nieuwe regeling zijner jaar
wedde;
IV. brieven van de heeren J. A. Bier-
masz, W. den Boer, A. Guddc, inr, J. A.
C. van Heusde, II. J. Korlvinke, A. G.
Kijn, C. dc Mooij, L. Ochtman, mr. II.
Pleijle, C. Smitt, J. v. d. Vliet, M. F.
|de Vos en B. II. W. Wiehols, waarin zij
mcdedeelcn, dat zij hun benoeming res
pectievelijk tot leden en plaatsvervan
gende leden der stcmbiircaux aannemen.
Dc voorzitter deelt mede, dat de kas
hij den gemeente-ontvanger is opge
nomen. Aanwezig was aan contanten
f 414,065 en aan geldswaardig papier
f 8195,65, totaal f 8909,71*.
De ontvangsten bedroegen over 1913
on 1911 f 170.086,60* en de uitgaven over
1913 en 1911 f 161.176,89, zoodal ei" meer
ontvangen dan uitgegeven was f 8909,71
Voor kennisgeving werd aangenomen
teen brief van de afdeeling van den Bond
van Nederlandschc Onderwijzers, waarin
aan den raad dank betuigd werd voor
de verbetering der jaarwedden van ou
derwijzers en onderwijzeressen.
Conform liet voorstel van Burgem. en
Weth. werd afschrijving van den lioof-
delijken omslag verleend aan P. Staat,
tid f 3,30, voor den lijd van elf maanden,
wegens vertrek naar Zwijndreelit, aan
E. Jansen, ad f 14,70, voor den tijd van
7 maanden, wegens vertrek naar Dom
burg, aan jhr. mr. J. W. C. de Jonge
van Ellemeet, ad f 91,20, voor den lijd
van 8 maanden, wegens vertrek naar
Deventer, aan P. C. van der Valk, ad
f 9 voor den tijd van 10 maanden, we
gens vertrek naar Bussuni, aan de erven
van S. Ochtman, tot een bedrag van
f 43,20, aan de erven van mevr. de wed.
Spoor-Keller, tot een bedrag van f541,80,
aan de erven van W. Boot, tot '11 bedrag
van f 10,80, aan de erven van Cornelia
van Weelen, wed. C. van JVessem, tot
een bedrag van f 1,80, aan de erven
Van J. Waale, lot een bedrag van f 25,20.
Ingekomen is een schrijven van hel
bestuur der christelijke bewaarschool-
vereeniging „Rehobolh", waarin 't onder
overlegging van een staat van inkomsten
en uitgaven verzoekt ook dit jaar weder
om een subsidie te mogen ontvangen
voor de bewaarschool in de Manhuis
straat.
Op voorstel van den voorzitter wordt
besloten dit schrijven te behandelen bij
de gemeente-begrooting.
Ingekomen is een schrijven van Anth.
Krijnse Lokker, waarin hij mededeelt
dat hij in 1909 en 1910 een huisje heeft
doen bouwen, dat den 12en Februari
1910 voltooid was. In Mei ontving hij
van Burgem. en Weth. een certificaat,
dat de woning aan de woningwet en
bouwverordening voldeed, en deze be
woonbaar was verklaard. Sedert dien is
liet huis bewoond geworden. Op den
19en Februari 1913 ontving adressant
echter een schrijven van Burgem. en
Weth., waarin stond, dat binnen drie
maanden na ontvangst van dit schrijven
een verbetering aan dc woning moest
worden aangebracht, n.l. een zinkpulje
jn de keuken. Hij heeft zich toen mon
deling lol den burgemeester gewend en
Jiern gevraagd, of hij dat zinkpulje niet
achterwege mocht laten, omdat de wo
ning dan niet meer bewoonbaar zou
zijn, en door de gezondheidscommissie
zóu worden afgekeurd. IIij ontving op
22 Mei 1913 wederom een schrijven van
Burgem. en Wetli., waarin stond, dat
aan zijn verzoek niet kon worden vol
daan, en waarin hem een uitstel van een
maand verleend werd.
Daarop heeft hij nogmaals Burgem.
en Weth. verzocht hel zinkpulje niet te
mogen maken, waarop dc burgemeester
hem naar de gezondheidscommissie ver
wees. Adressant heeft hieraan voldaan.
[Maar de voorzitter der gezondheidscom
missie ontraadde hel maken van een
zinkpulje. Op liet gezegde van den voor
zitter van genoemde commissie heeft hij
het zinkpulje nicl gemaakt.
Nu is adressant in hel begin van hel
jaar door den kantonrechter veroordeeld
geworden wegens hel niet voldoen aan
het schrijven van Burgem. en Weth.,
tol een geldboete van f 15 of één dag
hechtenis. Dc arrondissements-rechlbauk
heeft in hoogcr beroep dat vonnis be
vestigd. Nu verzoekt adressant aan den
Baad hem te ontheffen van dc verplich
ting lol het aanbrengen van een zinkput.
De voorzitter stelt voor dit adres in
handen van Burgem. en Weth. te stellen,
Ier fine van prac-advies.
Dc heer Boone vreest, dal adressant,
zoolang op dal adres geen beschikking
genomen is, weer een proces-verbaal zal
k rijgen.
Do voorzitter: Adressant kan gerust
zijn, 11ij zal hangende de beschikking
op hel verzoek geen proces-verbaal krij
gen. Spreker hoopt, dat de gezondheids
commissie in deze een midd/cl aan de
hand zal doen.
De staten van oninbare posten van
den hoofdelijken omslag en van de hon
denbelasting worden vastgesteld.
Aan dc orde is het rapport der reke
ning van 't Pensioen- en Wed uwen fonds
van beambten en van hel Pensioenfonds
van dc ambtenaren en beambten.
De heer Van Os brengt namens dc
commissie, belast niet het onderzoek van
die rekening, rapport uil.
Uit de rekening van het Pensioen- en
Wedmvenfonds van beambten bleek, dal
de ontvangsten bedroegen I' 235,45 en dc
uitgaven f 1209,08 zoodal er een na
deel ig slol is van f 973,63*.
Uil de rekening van hel Pensioenfonds
voor ambtenaren en beambten bleek,
dat de ontvangsten bedroegen 1' 4533,28*
en dc uitgaven f 520, UP, zoodat er een
voordeelig slot fs van f 4013,12, Ie zamen
dus met ?n voordeelig slot van f 3039,18''.
Geadviseerd werd tol goedkeuring van
de rekening. Conform het advies werd
besloten.
Ter tafel komt dc rekening van bel
harmonie-gezelschap „Kunst en Eer"
over 1913.
De heer De Vriezc brengt namens dé
commissie, belast met het onderzoek der
rekening rapport uit. De ontvangsten be
droegen f 673,42 en dc uitgaven 1' 925,07,
zoodal er 'n nadeelig slot is van f 251,65.
De rekening wordt conform hel advies
der commissie goedgekeurd.
De heer Gelderman z^gt, dal in hel
begeleidend schrijven gevraagd wordt 'n
subsidie van f 250 in plaats van f 200,
en vraagt, of dit nu behandeld wordt.
De voorzitter: Dit zal bij de begrooting
behandeld worden.
Aan de orde is de rekening der gas
fabriek over 1913. Tot liet nazien van
die rekening was 'n commissie benoemd,
bestaande uit dc heeren Van Nouhuys,
Timmerman en Gelderman. De heer Van
Nouhuys brengt namens genoemde com
missie rapport uit.
Wat de ontvangsten betreft is de juist
heid der posten onder de art. 1, 2, 3, 4
en 5 door de commissie niet na te gaan,
daar geen bewijsstukken ('t verzamel-
istaatje betreffende art. 1 en 2 mag dien
naam niet dragen) zijn overgelegd. Van
de ongeveer f 65000 ontvangsten heeft
zij dan ook een bedrag van ongeveer
f 23000 niet kunnen controleeren.
Wel heeft de commissie voor de gas
fabriek medegedeeld, dat bedoelde be
wijsstukken ten kantore der fabriek aan
wezig, bezwaarlijk kunnen gemist wor
den, doch het komt aan de commissie
voor het onderzoek praktischer voor,
I dat door de gascommissie onderteekende
verzamelstatgh door de betalende licha
men gewaarmerkt bij de door den direc
teur opgemaakte rekening wordt over
gelegd.
De post van f 250 bureaukosten is
hun niet duidelijk. In de raadsvergade
ring van 30 October 1912 is bij de be
grooting der gasfabriek voor 1913 dooi
den toenmaligen voorzitter der gascom
missie, mr. Fokker, gezegd, dal liet be
drag der f 250 behoorde te worden loc-
gestaan, wanneer niet tot dc aanstelling
van een opzichter werd overgegaan.
Nu hi opzichter benoemd is, behoorde
lus deze post in de uitgaven niet,
althans niet voor liet volle bedrag voor
te komen, terwijl de post van f 125
(schrijfloon J. Kramer) deel uitmakende
van art. 13 (onvoorziene uilgaven) moet
vervallen, daar dit bedrag te huis be
hoort onder bureaukosten.
De voorzitter vraagt aan de gascom
missie, of zij bereid is dadelijk te ant
woorden.
De heer Koopman, voorzitter der gas
commissie: Ja, mijnheer de voorzitter.
Dc gascommissie heeft geen bezwaar (ie
door haar onderteekende verzamelslaten
door de betalende lichamen te doen
waarmerken. Hel is ecliler niet doenlijk
alles lol in de kleinste bizonderheden
na te gaan. Spreker wijst er op, dal de
detail-verkoop van cokes zich uitstrekt
tot lal van personen.
De voorzitter: Uit de geniccnle-rekr-
ning kan men steeds zien, 'hoeveel aan
cokes aan de gemeente geleverd is. Hel
izelfde geldl len opzichte van de rekening
van het waterschap Schouwen.
Dc lieer Gelderman: Fr is bij de re
kening geweest een vorzamelstaal, niet
geteckcnd, maar wet kloppend. Mij zou
wenschen, dat (le betalende lichamen
den slaat afteekenden. Men zou daar
door een belcrc coittróle verkrijgen.
De lieer De Crane slol! in hel licht,
dal de cokesverkoop over (luizende
posten loopt, zoadat controle moeilijk
is, maar de gascommissie lieefl 'l volste
vertrouwen in deir ffcrccieur. Spreker is
er wel voor le vinden, dat de gascommis
sie een verklaring leekenl, dal volgens
de boeken de zaak in orde. is. Voor zoo
ver wij kunnen nagaan is de zaak iu
orde.
Ten opzichte van den post van f 250
voor bureaukosten merkt de lieer L.
Koopman op, dat deze door de vorige
gascommissie op dc begrooting voor 1913
gebracht is, en door den Raad in de
zitting van 30 October 1912 is goedge
keurd. Er was dus geen aanleiding van
dil besluil af' te wijken. Spreker schelsl.
den toestand der fabriek, toen bij in dc
gascommissie zitting nam. Dc aanstel
ling van een fitter,, die later den titel
van opzichter heeft gekregen, was drin
gend noodzakelijk niet liet oog op den
grootcn achterstand van werk. De oor
zaak van dien achterstand was degroote
vlucht, die de mimlgas-inslallalie ge
nomen had, en ook dc slechte toestand
van de geleidingen^ waarvan groot gas-
verlies liet gevolg was. Dc installatie
der muntmeters en de verbetering van
de geleidingen, die veel tijd en ook geld
vorderden, maakten een voortdurend
toezicht onvermijdelijk. Daardoor kon
ook de filter Goctlsch geen schrijfwerk
meer verrichten, en moest dil aan J.
Kramer worden opgedragen.
I)e voorzitter: Nu er een opzichter
benoemd is, is de commissie éénparig
van oordeel, dat die opzichter moet
blijven, en ook de post van f 250 vooi-
bureaukosten. Hij gelooft, dat liet liet
jfieste is, liet zoo tc laten.
Dc heer Gelderman: De 1' 250 zijn
toegestaan, zoolang geen opzichter be
noemd was. Dit heeft indertijd mr.
Fokker, volgens het raadsverslag. ver
klaard.
De lieer Van Nouhuys verdedigt dezen
post.
De heer Boone merkt op, dat de op
zichter benoemd is buiten medeweten
van den Baad. Spreker herinnert den
heer Koopman, wiens geheugen zoo goed
is, aan hetgeen ten opzichte van dezen
post in den Raad indertijd gezegd is.
De heer Koopman: Terecht zegt de
lieer Boone, dat mijn geheugen goed is.
Dit geldt echter alleen van hetgeen ik
zelf zeg, maar ik kan me niet altijd
precies herinneren, wat de dertien an
dere raadsleden gezegd hebben.
De gascommissie had liet recht een
fitter te benoemen. Later is deze tot
opzichter benoemd. Spreker weidt uil
over de uitbreiding van liet muntgas.
Vijfhonderd kwitanties moeien voor de
500 klanten van het muntgas maande
lijks worden uilgeschreven. Een volle
acht dagen in de maand is hiervoor
noodig. Goetlsch deed dit werk. Het was,
zegt spreker, in liet finantiëel belang
van de gasfabriek. Goeltsch als filter te
herstellen, en iemand le belasten met
liet schrijven van die briefjes.
Dc lieer Fokker bestrijdt den heer
Gelder ma n. Spreker is van ooi*dccl, dat
de bureaukosten het salaris van den di
recteur niet ten volle verhoogen. De
kanloorbenoodigdheden worden uit die
f 250 ook bestreden. Nooit heeft hij
echter in den Raad gezegd, dat daaruit
dc klerk zou betaald worden.
De heer De Crane: Zij, die de zitting
van October 1910 hebben bijgewoond,
zullen over spreker verwonderd zijn,
die toen een lieele boom heeft opgezet
en nu muisstil is. Spreker licht zijn
huidig standpunt loc. De heer Bolt heeft
de 1' 250 als een deel van zijn Iractement
beschouwd en zijn levenswijze daarnaar
ingericht. Dien post nu tc schrappen
vindt hij niet verantwoord.
Aangaande de bij art. 12 (verschollen)
loor de Raadscommissie le hoog bcvon-
dene reiskosten van den directeur voor
liet bezoeken van de algemeene verga
dering van gasf abrikan ten te Rotterdam,
wijst de lieer Koopman op liet besluit
door de vorige gascommissie genomen,
na een afwijzend votum van den Raad,
om den directeur toch te machtigen die
uitgaaf le doen.
De gascommissie heeft gemeend uit
courtoisie tegenover de vroegere gascom
missie daarop geen aanmerking te
moeten maken.
Dat de begrooting van 1913 zou zijn
overschreden, is niet juist, immers in
de raadsvergadering van 29 April 1914
is niet algemeene stemmen besloten art.
12 der bcgrooling met X 75 te verhoogen.
De lieer Fokker herinnert de leden
er aan, dat indertijd, toen wijlen Moo-
lenhurgh voorzitter van de gascommissie
was, dc heer Bolt de machtiging heeft
verkregen lol liet bijwonen van een
tweetal vergaderingen in liet jaar. De
gascommissie was unaniem van oordeel,
dat liet in het belang van liet bedrijf dei-
gasfabriek was, dat hij die twee ver
gaderingen bijwoonde.
Het bedrag der kosten vindt spreker
echter, wel wat hoog.
De heer Doeleman beaamt heigeen de
lieer Fokker gezegd heeft, dat hel be
zoeken van die vergaderingen door den
directeur in het belang van de gas
fabriek is.
Dc lieer Gelderman: Het gaal uiel
om liet bijwonen van die vergaderingen,
maar 0111 de kosten.
Dc heer Fokker vindt, dal om die ver
gaderingen bij le wonen minder geld
noodig is, zooals de lieer De Crane vroe
ger reeds heeft aangetoond.
De lieer De Crane vindt f 40 voor één
vergadering met het oog op de vacantie-
kaarten te veel, en vindt f 30 voor een
reis van drie dagen naar Rotterdam vol
doende.
Dc heer Koopman meent, dal de heer
Boll f 10 per dag mag vorderen.
De commissie verklaart verder in
haar rapport, dat, teneinde den gang
van het veel omvallend bedrijf te kunnen
nagaan, het aan de commissie gewensclit
voorkomt, dal dit jaarlijks door een
accountant wordt onderzocht.
De heer Van Nouhuys wijst er op,
dat, wat deze accountant betreft, mee-
ningsverschil tusschen dc oude en nieu
we commissie bestaal.
De heer Koopman: Wij hebben een
accountant hier gehad. Dc commissie
heeft bewezen, dat hij lal van fouten
gemaakt heeft. Dal zaakje heeft ons
f 330 gekost. Nu dc zaak in orde is, is
de gascommissie van meening. dal men
niet meer een accountant zal behoeven
om de rekening na le zien. Elk kind kan
nu de rekening nagaan. De administratie
van de gasfabriek is niet ingewikkeld.
De zaak is nu geheel in orde. De er
varing leert, dat de accountant de liooge
kosten nicl waard is.
De voorzitter: Wij kunnen de kwestie
van een accountant bij de bcgrooling be
handelen.
De heer De Crane verklaart tot de
minderheid in dc gascommissie te be-
hooren, die vóór een accountant is. Hij
blijft bij zijn reeds vroeger meermalen
uiïgesprokène meening, dat in een be
langrijk en veel omvattend bedrijf als
de gasfabriek 't onderzoek der rekening
door een accountant bepaald nood
zakelijk is.
Het is van een commissie niet tc
vergen, die voortdurend tot in de klein
ste bizonderheden te controleeren heeft,
daarvoor dc verantwoordelijkheid te
dragen.
Hij behoudt -zich voor, hierop later
bij de begrooting terug le komen.
De heer Koopman merkt op, dal wij
ook daarom geen accountant noodig
hebben, omdat wij in Hartman een man
hebben, die ons op de vingers ziet.
De voorzitter stelt voor dc rekening
goed te keuren.
De heer Gelderman weet niet hoe zijn
medeleden in de commissie er over
denken.
De heer Van Nouhuys, rapporteur
der commissie, verklaart namens zijn
medeleden na de gegcvcne toelichtingen
geen bezwaar te hebben.
De lieer Timmerman merkt op, dat
onder de nieuwe gascommissie volstrekt
niet voordeeliger gewerkt is dan onder
de oude.
Conform liet voorstel van den voor
zitter, wordt tot goedkeuring van de
rekening met algemeene stemmen be
sloten.
De heeren De Crane en Koopman vra
gen in groote opgewondenheid 'I woord
naar aanleiding van liet gezegde van den
lieer Timmerman over de nieuwe gas
commissie.
Dc voorzitter merkt op, dal de reke
ning goedgekeurd en dus het debat ge
sloten is.
Beide dringen niet sterken aandrang
op hel woord aan, daar de nieuwe gas
commissie door den lieer Timmerman
is aangevallen.
De vergadering wordt rumoerig.
De voorzitter hamert en zegt, dat het
hier geen Poolsche Landdag moet wor
den. Hij geeft steeds de meest mogelijke
vrijheid. Hij zal over de gerezene kwestie
nog het woord verleenen. Wie van beide
heeren verlangt het?
De heer Koopman geeft het verlangen
tc kennen den lieer Timmerman van
antwoord le dienen.
Hel woord wordt hem verleend.
De lieer Koopman: Dc lieer Timmer
man heeft gezegd, dat onder de nieuwe
gascommissie niet voordeeliger is ge
werkt, dan onder dc oude. Men moet
zoo iels niet klakkeloos beweren. Wij
zijn, zegt spreker, gekomen in een ach
terstallige boel: tal van aansluitingen
moesten nog uitgevoerd worden; de buis
leiding moest in dc Meelstraat opgegra
ven en vernieuwd worden.
Dc lieer De Crane voert aan, dat bij
de oude gascommissie vele zaken bleven
liggen. Wij kunnen niet voordeelig wer
ken, als er zooveel tc doen valt. Het bui
zennet was niet iu orde. Wij hebben
muntgas gegeven. Wij hebben geleend
om over 3 jaar af tc lossen. Het be
vreemdt hem, dal dc lieer Timmerman,
die anders de cijfers scherp bekijkt,
zulle een bewering durft uitspreken.
De heer Timmerman persisteert bij
zijn meening. Zoo is bij hel traclement
van dezen directeur nog f 125 bijgekomen.
De voorzitter sluit, nadat de heer
Fokker nog het woord had gevoerd, liet
incident, nu de zaak tot aller genoegen
is opgelost.
Ter tafel komt het verzoek van mej.
A. H. Fluijt, om eervol ontslag als on
derwijzeres aan de openbare lagere
school A en aan de herhalingsschool.
Conform het voorstel van Burgem. en
Weth. wordt besloten.
Aan de orde is. 't voorstel van Burgem.
en Weth. met betrekking tot de ver
ordeningen op de heffing en invordering
van schoolgeld op de m. u. 1. o. school
en de herhalingsschool.
De voorzitter: Gedep. Staten hebben
bezwaren geopperd tegen de door den
raad vastgestelde verordening op dc
heffing van schoolgeld, en wel omdat
in art. 2 der hcffingsverordening onder
scheid is gemaakt tusschen vermogen-
den, minder-vermogenden, minvermo
genden en onvermogenden.
Daardoor toch worden meer categoriën
van belastingplichtigen aangewezen dan
jn het lsle en 2de lid van art. 50 der
wet lot regeling van liet lager onderwijs
wordt bedoeld, in welk geval de invor
dering zou moeten geschieden met in-
