ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 22 Mei 1914.
DERDE DLAD.
NIEUWSTIJDINGEN.
Gemengd Nieuws.
(Zlerlkzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs ran dit bladdat iedereu
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
I 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9546
Directeur i A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgewer-Hoofdredacteups A. FRAMKEL.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ctameerdere regels 10 ets.
Bjj abonnement op voordeelige voorwaarden, liet
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk véér S.30 ure.
MEXICO.
Generaal Urutria, die een tijdlang
minister is geweest tijdens het president
schap van Huerta en bekend stond als
„de beul van Huerta" is uit Mexico naar
Vera Cruz gevlucht, djisr bij zijn leveo
in de Mexicaansche hoofdstad niet meer
veilig achtte.
Ken berichtgever van de Daily Chro
nicledie hem te Vera Cruz opzocht,
stelde hem de vraag hoeveel Mexicanen
wel ter dood waren gebracht onder liet
heetuur van Huerta. „Dat weet ik niet",
antwoorde hjj. „ik neb er geen boek
van gehouden. Men beeft op uiij de
schuld geworpen voor al die moorden,
maar ik heb geen iaat gegeven tot alle
terechtstellingen. Verschillende personen
werden in het geheim ter dood gebracht,
een senator bijv. omdat bij zich af
keurend had uitgelaten over Huerta".
Urutria vertelde verder, dat Huerta
geensziue plau heeft om sf te tredeu en
dat hij nog even halsstarig is als vroeger.
RUSLAND.
Prius Swjatopolk-Mirski, lid van de
Doema, die reeds vroeger de aandacht
op zich had gevestigd, door zijn verkla
ring, dat de lijfeigenschap weder dient
te worden ingevoerd, heeft thans in de
Doema de stelling verdedigd, dat de
dagbladpers een instelling is, die voor
den staat gevaar oplevert. De versprei
ding van de krauten, zei hij, is een van
de treurigste verschijnselen in den Rus
sische» slaat. De dagbladpers werkt
schadelijk op bet gemoed van de ont
wikkelden, zij verdringt de goede boeken,
richt zich, om een grooter oplaag te
verkrijgen, naar het ougecultiveerde in
stinct van de domme meerderheid van
het publiek en verbreidt oppervlakkige
jiolitikasterij. lu het algemeeu gesproken
verlaagt zjj het peil van de beschaving.
De spreker verlangde, dat de pers meer
gemuilband wordt, dan tot dusver het
geval is. (Toejniehiug van de rechlsche
geestelijken).
Ouderdomsrente.
Verschenen is het voorloopig verslag
omtrent het wetsontwerp tot verleening
van ouderdomsrente aan behoeftigen.
Men had bezwaar tegen het breken
met den regel, dat een minister niet
aanstonds terugkomt op wetten, onder
het bewind zjjns voorgangers tot stand
gekomen. Als voorbeeld werd o.a. aan
gevoerd dat het ministerie-Kuvper, boe
heftig ook gekant tegen den leerplicht,
daarop niet terugkwam.
in casu achtte men de zaak des te
bedenkelijker nu de totstandkoming van
de ouderdomsvoorziening eerst na vele
jaren van voorbereiding en overweging
was tot stand gekomen.
Strijd werd gezien tusschen hetgeen
minister Treub zegt en wat minister
Cort van der Linden in de kamer zeide
terwijl de eerste den nadruk legt op de
afzonderlijke invoering van artikel 369,
hecht de laatste daaraan slechts geringe
„Onhoudbaar" werd de stelling ge
noemd, dat artikel 369 Inv. W. het
staatspensioen invoert, welke j ualificatie
wordt verdedigd op gronden aan de
geschiedenis der totstandkoming ontleend.
De aandrang tot vervroegde invoering
van artikel 369 kwam zoowel van voor
als van tegenstanders van staatspensioen,
en eerst later werd wegens het overnemen
van het amendement-Duvs, dat die
vervroegde invoering beval, „misbaar
gemaakt".
Ten aanzien van de ten voordeele
van dit ontwerp geuite bewering,
dat de beperking van de invaliditeitswet
tot arbeiders, een onduldbare bevoor
rechting zou scheppen van een bepaalde
groep der bevolking, wordt opgemerkt
dat dit stelsel gevolg was van den
opzet der verzekeringswetgeving in haar
orgllgg].
De minister had zoo luidde een
andere griel ernstiger naar een
andere oplossing moeten zoeken dan
^Venohil tan gevoelen bestond onder
de tegenstanders van dit ontwerp of het
al dan niet staatspensionneering bevat.
In elk geval vond men geen rechtsgrond
voor het geven van geschenken uit
's rijks kas. Men achtte dit feitelijk een
hedenkelijken vorm van staatsarmenzorg,
welke in de plaats trad van een stelsel
van verzeken'ngsplicht, die juist bedoelde
door krachtsinspanning van den belang
hebbende armenzorg overbodig te maken.
De bepaling, wie al dan niet „behoeftig"
is, zal buitendien Tót allerlei willekeur
aanleiding geven.
In „lijnrechten strijd" werd het ontwerp
geacht met hetgeen is geschied by de
herziening van de Armenwet, toen na
drukkelijk het beginsel is gehandhaafd,
volgens hetwelk particuliere en kerke
lijke liefdadigheid hoofdzaak, openbare
bijzaak moet zijn.
Vooral verwondert de indieniug van
dit ontwerp, omdat de betrokken
minister geen voorstander is van staats
pensionneering en zich des wegen heeft
loserernaakt van de cencentratie.
Enkele leden, die vóór artikel 361)
Inv.wet hadden gestemd, verklaarden
thans, dat zij moest opnieuw worden
gestemd aan dat artikel hun stem
zouden onthouden.
Tegenover al het bovenstaande
brachten vele leden de regeering hulde
voor de spoedige indiening van het
voorstel en zij prezen de techniek er
van (hetgeen ook bij tegenstanders
weerklank vond).
Toegegeven werd, dat in het alge
meen niet aanstonds moet worden
teruggekomen op wetten onder ander
bewind tot stand gekomen. Linksche
kabinetten kwamen dan ook niet terug,
b.v. op de onderwijswet-Mackay, en nu
is er ook geen sprake van reactie tegen
de militiewet-Colijn.
Wat den leerplicht aangaat, er waren
ook rechtsche voorstanders en boven
dien was de wet al een paar maanden
in werking, toen de verkiezingen van
1901 plaats hadden.
Evenwel, men kan niet eiichen, dat
onder alle omstandigheden de continuï
teit wordt geëerbiedigd. In dit geval is
het lnvaliditeitswetsontwerp overhaast
behandeld (vooral door de Eerste
Kamer), blijkbaar om het volk voor een
voldongen feit te plaatsen vóór de
verkiezingen. Daarbij behoefde het thans
zittend ministerie zich niet neer te
leggen.
Voordeelen van het nu voorgestelde
zijn het komen tot een eenvoudig
stelsel van ouderdomsvoorziening en het
uitzicht op een wijziging der verzeke
ringswetten, waardoor deze haar bureau
cratisch karakter zullen verliezen.
Een zuiver karakter van verzekering
werd aan de vigeerende Inv.wet ontzegd
op grond van het feit, dat gedurende
75 jaar bijdragen uit 's ryks kas worden
beschikbaar gesteld. Feitelijk heeft ook
de afzonderlijke invoering van [artikel
369 een geheel gewyzigden toestand in
het leven geroepen. Zeventigjarigen
krijgen pensioen om niet en de anderen
hebben nog nooit premie betaald, het
geen volgens de wet zelve nog drie
jaar kan duren. Vermoedelijk zullen
dezen, die gezien hebben hoe de ouderen
om niet geholpen werden, de premie
betaling niet billijk vinden.
De voorloopige invoering van artikel
369 heeft een rechtsbewustzijn gewekt,
dat de verdere uitvoering der wet later
niet wel mogelijk maakt.
Als rechtsgrond voor dit ontwerp werd
aangevoerd, dat ieder, die voor de ge
meenschap heeft gearbeid, hetzy als
arbeider, hetzy op andere wyze, recht
heeft voor nooddruft te worden bewaard.
Van reactie tegen de armenwet is
geen sprake, omdat men hier niet te
doen heeft met armenzorg, en buiten
dien is staatsarmenzorg hier te lande
toch waarlyk geen nieuwe zaak. Sedert
eeuwen bestaan hier burgerlijke arm
besturen. Langs den weg der armenzorg
blyken de ouden van dagen evenwel
niet voldoende te worden geholpen, ook
niet door de kerkelijke armenzorg; ten
plattelande, waar men zeer aan de kerk
is gehecht, is die verzorging al zeer
slecht.
Het toekennen van ouderdomsuitkee-
ringen, ingaande met den 70-jarigen
leeftijd en bedragende f 2, voor gehuw
den te zamen 1 3 per week, kwam
sommigen onvoldoende voor. Men meende
dat op grond van het voorgevallene by
de verkiezingen de uitkeeringen op f2,50
a f 3 (voor gehuwden f 4 h f 4,50) per
week behoorden gesteld te worden. En
den leeftijd wenschte men op ten hoogste
65 jaren gesteld te zien. Men hoopte,
dat de regeering haar voorstel alsnog
in dezen geest zou wyzigen.
Andere leden zouden zich met zoo
danige wijziging niet kunnen vereenigeu.
Algemeene afke tring vond de uit
sluiting van hen, die tusschen den 65-
en 70-jarigen leeftijd blyvend bedeeld
werden.
Enkele leden meenden, dat de toe
kenning der ouderdomsrente voor de
armbesturen een heilzamen prikkel tot
werkzaamheid zal wegnemen, maar zij
erkenden, dat deze reden niet voldoende
is om de uitsluiting te rechtvaardigen.
Het cijfer van 42,000 personen, die
volgens die toelichting zouden worden
uitgesloten wegens bedeeling, werd veel
te hoog geacht.
Verscheidene leden achten het ver
keerd de beslissing omtrent de behoeftig
heid van de aanvragers van renten aan
de gemeentebesturen over te laten. Men
vreesde dat dit zou lelden tot wille
keur en tot bevoorrechting van hen,
die by het gemeentebestuur in een
goed blapdje staan. Sommige leden
wenschten in de wet een criterium van
behoeftigheid op te nemen, zooals dit
ook in Engeland geschied is.
Eenige leden achtten het wenschelyk
in gemeenten, waar armenraden bestaan,
de beslissing omtrent behoettigheid aan
die raden op te dragen.
Oyer de vraag, in hoeverre de uit
gaven voor dn ouderdomsrente 'ten
laste van het ryk behooren te komen,
bestond verschil van gevoelen.
Administratieve warwinkel.
De correspondent te Soerabaja van
het Bat. Nbl. schryft d.d. 15 April:
Hier volgt de lijdensgeschiedenis van
een joDg ingenieur op óén der binnen
plaatsen van .lava, geen kleine
binnenplaats, maar een van de „1ste
klasse" die met de handschoen wilde
trouwen.
De jonge man had van zyn ouders
uoodig zooals wettelyk is voorge
schreven een acte van toestemming.
Een dergelijke notarieele acte in Holland
vragend, ontving hg bericht, dat deze
niet meer notarieel behoefde te zijn. Hij
ontving een acte „volgens een nieuwe
wet" en door den ambtenaar van den
burgerlijken stand van de plaats der
inwoning zijner ouders behoorlijk ge
legaliseerd door „justitie" en „koloniën".
Dit stuk met zyn geboorteacte werden
overgelegd op het bureau van den
betrekkelijken ambtenaar op de hoofd
plaats van óón der gewesten van Java's
Oosthoek. Niet weinig verwonderd was
de trouwlustige ingenieur daar te ver
nemen, dat de toesteraraingsacte niet in
orde was, aangezien zij niet notarieel
was opgemaakt. Zyn raededeeling, dat
dit niet meer noodig was „volgens een
nieuwe wét", kon niet baten. Er was
op het bureau in de residentie-hoofdplaats
van die wet niets bekend, ook niet op
de plaats zyner vestiging. Men ried hem
aan by den landvoogd dispensatie aan
te vragen, hetgeen geschiedde.
Om zich te overtuigen of er in Holland
een vergissing was begaan, telegrapheerde
de ingenieur naar Holland, dat de toege
zonden toestemmingsacte ongeldig was,
aangezien ze niet notarieel was opge
maakt. Daarop werd het volgend
antwoord ontvangen: „Acte geldig, wet
20 Juni 1913, informeer Batavia".
Groote ontsteltenis op het kantoor in
de residentie-hoofdplaats.
Intusschen was het dispecsatie-rrquest
in zee gezonden. Veertien dagen later
ontving de assistent-resident van de
plaats van vestiging van den jongen
ingenieur het volgende telegram van den
Gouverneur-Generaal: „acte huwelijks
toestemming volkomen in orde volgens
wet 20 Juni 1913 Nederl. Stsbl. 294,
geef overweging huwelijk voltrekken
etc". De rest van het telegram kunnen
wij gevoegelijk weg laten.
Bedoelde ingenieur nu had, dat is
het „eigenaardige" van het geval den
gouvernement8-secretaris telegraphisch
om inlichtingen verzocht, doch deze had
geantwoord, dat beantwoorden van vragen
niet op zyn weg licht.
Nog wonderlijker werd de zaak, toen
bleek, dat op diverse (assistentresidentie
kantoren van bovengenoemde wet niets
bekend was.
Men begrijpt, dat de vastgestelde
huwelijksdatum nu verschoven moest
worden.
H E R I*J K.
De herijk der maten en gewichten in
1914, voor de hierna vermelde gemeenten,
zal plaats hebben op de volgende dagen
St.-Maartensdijk $6 en 27 Mei.
Scherpenisse 28 Mei.
Poortvliet 29 Mei.
Zierikzee: ook voor Kerkwerve en
Ouwerkerk S en 15 Juni des n.m., 9, 10,
11, 12, 16, 17, 18 en 19 Juni.
Nieuwerkerk 30 Juni.
Dreischor 1 Juli.
Noordwelleook voor Serooskerke
(Schouwen), 2 Juli des v.m.
Renesse 2 Juli des n.m.
De vrouw van den vermoorden
seinwachter Poulain gedecoreerd.
Op voordracht der directie van de
Fransche Noorder-spoorwegmaatschappy
heeft de minister van binnen!, zaken
aan vrouw Poulain, weduwe van den
seinwachter te St.-Dénis de eere-medaille,
ingesteld bjj de wet van 13 Aug. 1913
voor spoorwegpersoneel, toegekend als
belooning voor haar moedig gedrag, bjj
gelegenheid van den moord op haar
echtgenoot, toen zjj, ondanks den moord,
de seinen bleef bedienen. Tevens heeft
een ingezetene van Marseille aan den
burgemeester van St.-Dénis 1000 francs
verzonden, met verzoek deze aan de
heldhaftige weduwe ter hand te stellen.
De spoorwegdirectie heeft voorts 2000
francs ter beschikking van de politie
gesteld als premie voor de ontdekking
der moordenaars.
Deze zijn nog niet gevonden. De
politie heeft verscheidene landloopers
aangehouden, op wie aanvankelijk ver
denking rustte, maar geen dier arresta
ties is gehandhaafd kunnen worden.
Eenig spoor meent men te hebben
gevonden door de verklaringen van den
ouden baanwachter van St.-Dénis, Pierre
Cacbin. Toen deze op den morgen van
de misdaad, om halfvier, op den weg
van Villetaneuze liep, ontmoette hjj, op
't punt waar deze weg dien van Epinay
kruist, een man, die blootshoofds liep
met zijn hand in den zak. De wég
is zeer eenzaam en gewoonlijk kwam
Cachin slechts eenige tabrieksarbeiders
tegen, die hij kent, maar dezen man
kende hij niet. De man liep hard en
hjjgde. Hij was, voorzoover de baan
wachter in het zwakke licht van den
aanbrekenden dag kon zien, circa 35
jaar oud, had blauwe oogen en een
zwaren bruinen knevel.
Toen Cachin hem, vreezende dat er
een ongeluk gebenrd was, vroeg, waar
hij zoo hard heenliep, snauwde de kerel
hem toe: „Bemoei je met je eigen zaken,
of 't zou je slecht bekomen. Maak dat
je weg komt". Tegelyk maakte hjj een
beweging alsof hjj een wapen wilde te
voorschijn halen. De oude man vluchtte.
Toen hij aan den overweg van Vert-
Galant, omstreeks een kilometer vandaar
kwam, ontdekte hjj de misdaad.
Men vermoedt, dat de man, die Cachin
ontmoette, de moordenaar van den sein
wachter is, maar het zal bjj het vage
signalement moeielyk zjjn hem te vinden.
De daad van vrouw Poulain brengt
een even moedige daad in herinnering,
3 jaren geleden door de wed. Matelot
verricht. Zij was de vrouw van den
kustwachter van Kerdonis. In den avond
van den 18 April 1911 werd haar man
ongesteld, terwjjl hij zjjn vuurtoren
lichten in orde bracht en in denzelfden
nacht stierf hjj. De vrouw klom in den
toren om de lichten aan te steken, maar
het mechanisme werkte niet, waardoor
er groote onheilen konden gebeuren met
de schepen, die deze gevaarlijke plaats
passeerden. De vrouw zond toen haar
twee kinderen, 10 en 7 jaar oud, naar
boven om de lichten met de handen te
draaien en dat zjjn zij den geheelen
nacht bljjven doen, terwjjl de moeder
beneden haar stervenden man in zjjn
laatste uren bjjstond.
Een spaarbank op de f leech.
De eerste Karlstudter Spaarkas bleef
Zaterdag gesloten, omdat zjj haar be
talingen staakte. Een onafzienbare
menigte van inleggers verzamelde zich
voor het gebouw der spaarkas te
Weenen en voor de woning van den
Directeur. De spaarkas heeft 5 millioen
aan inleggelden en betaalde in den
laatsten tjjd 18 percent dividend.
Burgerlijke Stand van Stavenlsse.
Over de maand April 1914.
Geboren:
1 April. Willemina, d. van D. Dane en M. L.
de Jong.
16 Karei, z. van Mar. Wesdorp on Joh.
L. Bastiaanse.
Gehuwd:
9 April. Joh.s Eerland, j.m., 25 j., en Adr.
v. d. Berg, j.d., 22 j.
Overleden:
20 April. I/.aiik Moerland, 83 j echtgenoot van
J. Dorst.
Burgerlijke Stand ran St.-MaartensdiJk,
(Over de maand April 1914).
Geboren:
Cornelia Christoffelina Catharina, <L v. C. J.
Sonke en van W. Hoek.
Adriaan, v. J. Jaspers en van J. Deurloo.
Hubrecht Jan, z. v; C. de Korte en van M. J.
Hengstmengel.
Pieter Jacobus, z. van A. Robbe en van G. W.
Quakkelaar.
Gerard, z. v. C. Wielaard en van J. Stouten.
Elizabeth, d. v. P. M. Voogt en van J. Polderman.
Cornelia Adriana, d. v. C. Oudesluijs en van
M. C._ Oudesluijs.
Wouterina Johanna, d. v. J. Linthoudt en van
C. J. Lindhout.
Marinus, z. v. W. Bazen en van C. »le Witte.
Willemina Dingena, d v. J. Dane en van N. Bazen.
Ondertrouwd:
A. Scherpenisse, j.m., 30 j. en J. van Rooijen,
j.d., 29 j.
J. H. Op den Brouw, j.m., 23 j. en G.C. Riedijk,
j.d., 22 j.
C. Slager, j.m., 30 j. en C. A. van den Berge,
J.d., 28 j.
D. L. Rynberg, j.m., 21 j., en M. L. Rijnberg,
21 j., j d.
Huwelijkstoestemmingen óón
Overleden:
Janna Johanna, 6 weken, d. v. II. Hartog en van
C. Hage.
J. Dormaar, 71 j., weduwnaar van S. Jopse.
Burgerlijke Stand van Tbolen.
(Over de maand April 1914).
Geboren:
Johannes Marinus, z. v. P. van Binshergcn—
Van den Hoek.
Catharina Pieternella, d. v. J. Bogert—Uooger
werf.
Gerardus, z. v. A. J, de Hond—Den Urnher.
Akke, d. v. J. Hartog—Schot.
Cornelia Barbara Johanna, d. v. M. C. lluvsmans -
Hermus.
Pieternella Cornelia, d. v. A. Janssen—(Juist.
Gehuwd:
T. Dijkslag, j.m. en E. Leenheer, j.d.
E. Noom, j.m. en W. J. Geluk, j.d.
Overleden:
P. van Eekelen, 55 j j.m.
C. H. de Laater, 20 maanden, j.d.
J. Schot, 21 j., j.m.
N. van Dullemen, 80 j., wed. Q. van Dalen.
J. Cornelie.se, 44 j., man van N. Se.vs.
Burgerlijke Stand ran St.-Aniialand.
Over de maanden Maart en April.
Geboren:
Mattheus, z. v. J. R. Kaashoek en F. de Jonge.
Johannis Leendert, z. v. N. van Oeveren.
Adriana, d. v. A. J. Voshol en J. I'. Poulisse.
Jacoba, d. v. J. Slager en J. II. Boon.
Johanna Maatje, d. v. J. M. Kettingen F. Brujjnzeel.
Johannis, z. v. A. J. Vroegoj» en C. Du ijzer.
Adriaan, z. v. C. Theunisse en J. P.'van der
Klooster.
Ondertrouwd:
Jan Polderman, j.m., 26 j. en Dina Krina
Rijnberg, j.d., 26 j.
Cornelis Janse, j.m., 23 j. en Izabella de Jonge,
j.d., 23 j.
Jan Bakker, j.m., 27 j., van St. Maartensdijk en
Maatje Jacoba Dijke, j.d., 24 j.
Gehuwd:
Jacob Leendert Kujjper, j.m., 23 j., van Ouwer
kerk en Trijntje Willemina van der Male,
j.d., 23 j.
Willem Adriaan Boogaard, j.m., 31 j. en Eliza
beth Neeltje Willemina Soeter.s, j.d., 30 ,j
David Ridderhof, j.m., 25 j. en Elizabeth Dekker,
j.d., 23 j.
Adriaan Johannis Snoep, j.m., 26 j. en Elizabeth
Maria Gunst, j.d., 25 j.
Willem Fase, j.m 24 j. en Tannetje Leunt je
Snoep, j.d., 23 j.
Adriaan Rjjaberg, j.m., 26 j. en Aberdin:»
Cornelia van Schouwen, j.d.. 24 j.
Johannis Scherpenisse, j.m., 22 j. en Sara Stola,
j.d., 21 j.
Adriaan Scherpenisse, j.m. 30 j. en Elizibetl.
Goedegebunre, j.d 26 j.
