ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 17 April 1914.
EERSTE BLAD.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z lerlkzcesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers B cent.
Voor het buitenland, verzending één» per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9531.
Directeur. A. J. DC LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur A. FRANKEL.
Redacteur. J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regel» 30 etsmeerdere regels 10 ots.
Bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vr\jdagimiddag« uiterlijk vóór 8.30 ure.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
CHINA.
De Katholieke missie-overste van
Kousiyang meldt, volgens de Msb., dat
in de nabijheid van Hangi veertig me-
laatschen door Chinecsche ambtena
ren vermoord zijn. I)it is nu reeds de
tweede maal binnen korten tijd. dat
ambtenaren der Chineesche republiek
een dergelijke afschuwelijke moord
partij onder melaatschen aangericht
hebben.
ENGELAND.
Hen merkwaardig verschijnsel heeft
zich voorgedaan op de kust van Zuid-
Engeland. Door den hevigen storm
werd bij Pett-Laval, in de buurt van
Hastings, een zandbank verplaatst.
Toen de zee weer kalm was, zagen de
visschers een oud schip boven het
water uitsteken. Dit bleek de „Great
Anne'' te zijn, een oorlogsschip, dat
in 1690 in den slag bij Beachy-Head
verloren gegaan was en waarvan nim
mer meer iets bemerkt was.
Op 't zelfde tijdstip heeft de Noord
zee nog wat anders teruggegeven Op
de kust van Norfolk had de storm 2
dagen gewoed. Na afloop zag een
postbode talrijke steenen muren op
een plaats waar drie dagen tevoren
nog zee was. Het nieuwtje ging na
tuurlijk als eens loopend vuurtje
rond en tal van visschers en boeren
kwamen de geheimzinnige ruïnen be
kijken.
Een schoolmeester herinnerde zich
een oude legende eeuwen geleden
zou een stad daar Ier plaatse door
de zee verzwolgen zijn. En de man
had gelijk. De ruïnen, die zoo onver
wachts te voorschijn kwamen, waren
van een groot dorp, dat omstreeks '1
eind der 16de eeuw verdwenen was.
Echter niet in eens, zooals de legende
vermeldt, de zee had ér een kwart
eeuw over werk gehad.
Natuurlijk trok deze gebeurtenis
zeer de aandacht. Reeds wilde men
er 'n expeditie van archaeologen heen
zenden, toen de zee haar buit her
nam: de ruïnen verdwenen zooals ze
te voorschijn waren gekomen.
Men begrijpt, wat er gebeurl was.
Het getij had, geholpen door den he
vigen Zuid-Westcr, een enorme massa
zand verplaatst, waaronder de ru
inen gelegen waren. Twee dagen ble
ven de ruïnen le zien, maar den 3en
dag herhaalde de zee weer, geholpen
door den wind, den aanval en bracht
het zand weer op de oude plaats te
rug. En de ruïnenstad is weer ver
zonken, wie weet voor hoeveel
eeuwen
DÜITSCHLAND.
KLEEF. Een jongeman uit deze
gemeente, die van eeii uitstapje naar
Holland terugkeerde met 100 sigaret
ten, welke hij trachtte te smokkelen,
werd aan de grens gesnapt. De siga
retten werden verbeurd verklaard en
ide jongeman moet bovendien 65 mark
(f 39) boete betalen.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag is in de veenderij tusschen
Kolbermoor en de Aife linger weide 'n
ontzettende misdaad gepleegd, waar
van vier onschuldige kinderen het
slachtoffer zijn geworden. Daar staat
of beter stond want thans vindt
men nog slechts de zwartgeblakerde
overblijfselen -- het kleine huisje van
den veenarbeider Senncr, die het met
zijn vrouw en vier kinderen respec
tievelijk 8. 7, 5 en 2 jaar oud be
woonde. Het huisje lag, zooals meer
in veenderijen het geval pleegt to zijn,
tamelijk eenzaam De vrouw van Sen-
ner begaf zich Zaterdagavond naar
Aibling oin daar inkoopen voor het
Paaschfeest te doen. Nadat de man
dé kinderen naar bed had gebracht,
ging hij zijn vrouw tegemoet, opdat
zij in de duisternis niet alleen den
langen weg zou behoeven af te leggen
Toen hij zijn huisje verliel zag hij
een man voorbij snellen, maar hij
sloeg daar verder geen achl op.
Senner was nauwelijks een kwar- j
lier van zijn woning verwijderd, loen
plotseling op verschillende punten te
gelijk de vlammen uit het huisje sloe
gen Toen men te hulp snelde, stond
de hut reeds in lichtelaaie, daar de
j vlammen rijkelijk voedsel vonden aan
'Ie opgestapelde turven. Een houtvcs- 1
tersknecht zag in de nabijheid van
het brandende huis een vluchtende
man, in wien hij een arbeider meende
le herkennen. Het huisje was in wei
nige minuten totaal uitgebrand en de j
vier kinderen vond men verkoold on-
der de puinhoopen terug. Men kan
zich de smart der terugkcerende, niets
j kwaads vermoedende ouders voor- i
stellen.
Algemeen wórdt verondersteld, dat
i de brand is gesticht door een veen-
j arbeider, met wien Sellen eenige da
gen van le voren ongenoegen had
gehad.
Uit Stad en Provineie.
ZIERIKZEE, 17 April. Wij verwij
zen onze lezers naar het ingezonden
stuk „Emma-bloem ten bate der
Tuberculosebestrijding, in dit num
mer, en wekken allen op om op 22
dezer, door het koopen der „Emma-
bloem", de jongedamesin hunne edele
pogingen te steunen. Wijst hun niet
af, maar bedenkt, dat een goed werk
wordt verricht, hel is voor onze lij
dende medemenschen
STAVENISSE, 10 April. In de he
den gehouden gemeenteraads-verga-
dering werd besloten om de havenkom
verder te doen uitdiepen.
Burgem. en Weth. werd machti
ging verleend om met den aannemer
in onderhandeling le treden.
ST.-ANN AL AND, 17 April. Wie
tegenwoordig, soms gelokt door heer
lijk weer zooals de Paasehdagen te
genieten gaven, een wandeling huiten
i het dorp gaal doen, bedenkt zich niet
lang. De beide bloembollenvelden met
hun prachtige verscheidenheid van
frissche kleuren, geven zooveel moois
i te zien, dat de wandelaar dadelijk
i weet, waarheen hij zijn schreden rich-
I ten zal. Wel heeft de teelt der bollen
nog op kleine schaal plaats, maar ze
is toch voldoende om aan veler onzer
groot genot le verschaffen, dal we
anders zouden missen en \ye mogen
de verhouwers ervan daarom wel
dankbaar zijn.
POORTVLIET. Donderdagnamid
dag werd door den heer L. H., onder
wijzer alhier,, een zoontje van bijna
7 jaar van den veldarbeider M. v. d.
Maas alhier, even buiten deze ge
meente met de fiets omver gereden.
Door een elfjarigen jongen uit de
buurt aldaar werd hel knaapje naar
de ouderlijke woning vervoerd. Dr..
Tazelaar, van St.-Maartensdijk, con
stateerde, dal t been gebroken was,
waarna door genoemden geneesheer
dc eerste geneeskundige hulp wérd
verleend.
POORTVLIET Door den land
bouwer E. van der Slikke alhier werd
aan den arbeider J. van Dijke een
wekelijksch pensioen van 1' 2,50 ver
leend, als een bewijs van erkentelijk
heid voor zijn 55-jarige getrouwen
dienst bij zijn vader en hij hem. Dit
neven dc invaliditcitsrentc, bezorgt
dien arbeider een rustigen ouden dag.
Woensdagvoormiddag werd door
de jongste dochter van de wed .1
Noom de eerste steen gelegd aan dc
nieuwe woning, die gebouwd wordt
op de zoogenaamde „Kaaialhier.
OUD-VOSSEMEER. Door den wa
tersnood in 1906 werden ook gedood
alte boomen aan weerszijden van de
Molenstraat, lindeboomen, welke een
maal n sieraad waren voor de straat.
In 1908 werden ze gerooid, omdat ze
geen levensvatbaarheid meer hadden
en vervangen door plantanen, die nu
ook voor de toekomst weer veel be
loven. Noodig is het natuurlijk, dat
jongeren en ouderen ze ontzien, om
mede te werken, dat ze tot wasdom
kunnen komen.
De heer G. A. I. O. Wiskerke,
thans wonende te Voorburg, slaagde
te 's-Gravenhage voor het diploma
voor het aanleggen en onderhouden
van plantsoenen en boomgewassen
O N D E R W IJ S.
POORTVLIET, i/oor 't dagelijksch
bestuur alhier werd met ingang van
1 Mei a.s. lol tijdelijk onderwijzer
benoemd de heer J. W. van Houdt
alhier.
OUD-VOSSEMEER. I Aantal leer
lingen aan de openbare school be
droeg op IA Januari j.l. 188; na de
stichting der katholieke school be
droeg hel. aantal leerlingen op den
eerstvolgenden 15 Januari 164. gelei
delijk is 'l sedert elk jaar met eenige
leerlingen toegenomen, zoodal bin
nen enkele jaren verwacht mag wor
den, dat een 5e leerkracht, volgens
de wet, zal aangesteld moeten worden.
- In verband met de nieuwe voor
schriften in zake de inrichting van
schoolgebouwen, worden alhier aan
dc openbare lagere school openslaan
de ramen aangebracht, terwijl aan de
privaten ook enkele veranderingen
moeten aangebracht worden. Overi
gens scheen het gebouw aan bedoelde
voorschriften le voldoen, zoodat voor
de gemeente geen groote kosten be
hoeven gemaakt te worden, zooals
elders wel het geval is.
ben ontkend, viel hij eindelijk door
de mand en bekende den brand ge
sticht te hebben om in het bezit van
de assurantie-penningen, ongeveer
f 2700. te komen. Hij is daarop ge
vankelijk naar hier overgebracht.
Landbouwtoestanden.
Landbouw eu Veeteelt.
N1EUWERKEK. In de Donderdag
avond alhier gehouden vergadering
van de Vereeniging van oud-leerlingen
van den landbouwcursus aldaar,
werd in de plaats v-an den heer C.
Zeijler, die niet meer in aanmerking
wenschte te komen, als secretaris-
penningmeester gekozen de heer A
Visser te Viane.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Tholen door ds.
Bongers te Kamerik.
RECHTZAKEN.
MIDDELBURG, 17 April. Derecht-
bank alhier deed heden uitspraak in
de zaak tegen M. C. P32 jaar, uil
i Philippine en veroordeelde dezen
man, overeenkomstig hel op 3 April
genomen requisitoir van den officier
I van justitie, tol drie maanden gevan
genisstraf, wegens bedriegelijke bank-
breuk.
De rechtbank alhier veroordeci-
j de heden een caféhouder alhier, die
I aan een kind zooveel bier en jenever
verkocht, dal deze jongen daardoor
dronken werd, lot f 20 boete, subsi-
diair 10 dagen hechtenis. Geëischt
j was één maand gevangenisstraf.
Voor dc rechtbank alhier zal op
Vrijdag 1 Mei terecht staan dc agent
van politie S.. uit Sluis, die na afloop
van een voetbalwedstrijd op 27 Maart
j.l. een burger zou hebben beleedigd.
Door den heer ds. Van Veen te
j Wissekerkc is een klacht ingediend
tegen zijn vroegere dienstbode N. V.,
1 die zijn dienst had verlaten en sinds
dien had rondverteld, dat zij daartoe
was genoodzaakt om redenen ds. v. V.
getracht had niet nader te kwalifi-
j ceeren handelingen met haar te
[degen. De dienstbode zal zich 1111 1
Mei a.s. voor de rechtbank alhier
wegens beleediging te verantwoorden
j hebben.
Betreffende dc brandstichting
j als verdacht waarvan zekeren L Mi-
chielsen uil Biervliet, naar hier is
j overgebracht, meldt men ons nader,
j dat op 13 April tijdens de afwezigheid
van den verdachte in diens woning
i brand ontstond en dat de rijks-politic
j direct constateerde, dat de brand in
i pen bedstede en tegelijk op den zolder
-die rijkelijk met petroleum bleek
Ie zijn overgoten was ontstaan.
M. werd in een herberg aangetroffen
onder den invloed van sterken drank.
Hij werd gearresteerd en na eerst den
volgenden morgen halsstarrig te heb-
In dc gemeente Ouwerkerk wordt
tegenwoordig 'n merkwaardigen strijd
gestreden, die een nauwlettend en on
partijdig onderzoek alleszins waard is.
Het is een strijd tusschen de boeren
als werkgevers en de arbeiders als
werknemers. Die kamp is ook hier
niet nieuw, maar hij heeft den iaatslen
tijd een eigenaardig karakter verkre
gen. Een groot deel der arbeiders
heeft zich tol een hond vereenigd en
eischt aanzienlijke loonsverhooging.
Waar de loonen lot nu toe t' 1', 10,
1' 1,20 en f 1,50 waren, vragen zij thans
resp. f 1,25, f 1,40 en f 1,80. Boven
dien willen zij voor het z.g.n. koeien-
voeren des Zondags betaald worden,
hetgeen tot nu toe gratis geschiedde,
maar in ruil waarvoor de hoer, inge
val geneeskundige hulp gehaald moest
worden, zijn gerij beschikbaar stelde
cn een stukje aardappelland legen
maligen pacht verhuurde.
De boeren hebben deze eischen
voor onaannemelijk verklaard en zich
van hun kant tot een bond vereenigd,
waartoe bijna allen zijn toegetreden.
Zij zijn onderling overeengekomen
de eischen der arbeiders niet te zullen
inwilligen. Wel zijn zij bereid liet
koeienVoeren Lc betalen, maar dan
verhoogen zij de pacht van hun aard
appelland ook met 15 ets, op elke
roede.
Zoo staan dc groepen op 'l oogen-
blik tegenover elkander en geen van
beide wil van Wijken weten. Hel ge
volg hiervan is, dal de verhoudingen
zeer gespannen zijn.
De arbeiders weten zich slerk door
dat te Ouwerkerk eerder een tekort
dan een teveel aan arbeidskrachten
heerscht cn wanneer nu nog een deel
daarvan aan het land onttrokken
werd, zouden de hoeren in groote
verlegenheid geraken. Met hel oog
hierop hebben deze Iaatslen reeds
hun maatregelen genomen en bijv.
een veel geringer deel gezaaid van
die landbouwvruchlen, die bij de be
werking veel arbeid vcreischen. Sui
kerbieten cn vlas werden minder,
koren daarentegen meer gezaaiu.
Nu doet zich een feit voor, dat zeer
ten voordeele der arbeiders strekt.
De aanleg van dc stoomtram door
Schouwen opent n.l dc gelegenheid
om elders werk te vinden. Dagelijks
begeeft zich van uit Ouwerkerk reeds
n tiental arbeiders naar Noordgouwe,
die zoodoende het tekort aan arbeids
krachten aanmerkelijk vermeerderen.
En er bestaal veel kans, dat nog an
deren, indien de verhoudingen zoo
gespannen blijven, hun voorbeeld zul
len volgen.
Ziedaar de toestand, zooals die
thans is, in het kort geschetst. Het
ziet er niet rooskleurig uit Men
leeft onder een druk en vraagt zich
in spanning af hoe dit eindigen moet.
Ook de arbeiders loopen gevaar veel
te moeten lijden, wanneer met (le
minder bewerkelijke landbouwpro
ducten er in den komenden winter
geen werk en dus ook geen loon
zal zijn.
Aan wie ligt de schuld, dal de toe
stand zoo is geworden? Het antwoord
valt niet gemakkelijk te geven. .Wie al
te spoedig met een antwoord gereed
is, ziel zeker allerlei factoren over het
hoofd, die meegewerkt hebben om ons
op dit doode punt te brengen.
Één ding is duidelijk: men zal eerst
dan tot een helder en onpartijdig oor
deel komen, wanneer men den strijd,
die hier gestreden wordt, gaat zien
als een klein deel van den grooten
klassenstrijd, die de gansche maat
schappij in beroering houdt Men be
hoeft waarlijk geen sociaal-democraat
te zijn om (lit in te zien. Het is een
kamp van twee menschengroepen, die
tegengestelde belangen hebben. Zoo
zal men, hetgeen wij hier beleven, als
iets betrekkelijk onvermijdelijks gaan
beschouwen, dat alleen thans meer
dan vroeger op den spits gedreven is.
Ongelukkigerwijze wordt dit echter
maar heel Slecht ingezien. Bij beide
partijen heerscht grenzenlooze ver
bittering, waardoor deze strijd, die
volstrekt niet onedel behoefde te zijn,
'n onedel karakter heeft aangenomen.
Het valt alweer moeilijk tc zeggen bij
wie de meeste schuld is. Volstrekt
niet bij alle arbeiders, maar wel bij
een deel van hen, treft men jaloersch-
heid aan, nijd om de welvaart van
den boer, afgunst wanneer hij een
flink huis laat neerzetten, zucht om,
hem te plagen en le benadeelen en
zoo weinig mogelijk uit te voeren enz.
Geen wonder dat dit verbittering wekt.
Maar ook de andere groep gaat niet
vrij uit. Ook onder hen zijn er
nog, die in den arbeider, die voor
hen werkt, iets minderwaardigs zien,
iemand, wiens welzijn hun niet ter
harte behoeft te gaan, dien zij zonder
reden kunnen afsnauwen, wiens drang
naar zelfstandigheid zij trachten tegen
te werken.
Door deze bijomstandigheden heeft
de strijd zulk een hatelijk karakter
gekregen.
Gelukkig is dit niet bij allen het
geval. Er zijn onder de boeren, die
het goed recht van den arbeider om
zich te organiseeren, erkennen en die
het zelfs uitspreken, dal zij, wanneer
zij in hun omstandigheden verkeer
den, precies hetzelfde zouden doen.
Zij zijn ruim genoeg van hart om zich
in anderer toestand te kunnen in
denken.
Anderzijds zijn er ook onder de
arbeiders velen, die het betreuren,
dat leden van hun bond als slechte
werkers bekend staan, die vooral hun
kracht zoeken in schimpen en ruwe,
hoonende taal. Vooral onder de jon
geren worden er helaas velen gevon
den. die hiervan niet vrij zijn. „De
partij is wel goed, maar het monster
deugt niet", zei iemand uit ons dorp.
Dit geldt natuurlijk niet voor allen.
Er zijn ook onder hen, die -tot den
arbeidersbond behooren, brave eer
lijke werkers.
Ik vraag mij af hoe deze strijd tot
'n bevredigende oplossing zal komen.
En dan lijkt mij dc aangewezen weg,
dat men tot een vergelijk tracht te
geraken Van beide kanten zijn de
eischen te hoog opgevoerd. De ar
beiders moeten leeren begrijpen, dat
hun werkgever dikwijls zelf veel
moeite heeft om zijn hooge pachten
op te brengen en dat zij niet zulke
eischen mogen stellen, die met zijn
ondergang gelijk staan. Zij moeten
trachten in le zien, dal het in hun
belang is in goede verstandhouding
met hun heer te leven. Zij moeten on
dervinden, dat zij blijmoediger en ge
lukkiger zullen arbeiden wanneer zij
hun werk zoo goed mogelijk willen
doen. 'n Landarbeider moet eigenlijk
meer willen doen dan zijn plicht is.
Hij moet mee willen rekenen hoe het
belang van 'l land door zijn werk het
best gebaat zal zijn. Dan zal hij de
innerlijke voldoening ondervinden
over zijn trouwen arbeid, die inner
lijke voldoening, die aan den fabrieks
arbeider ontzegd is, maar die hem
geschonken wordt, omdat hij dc
vruchten zijner handen aanschouwen
mac.
Maar dc werkgever zal moeten be
grijpen hoe het ook in zijn belang is,
wanneer hij hel zijn arbeiders zoo
goed mogelijk laat hebben. Dan zullen
zij hem ijveriger en trouwer dienen,
omdat zij hun arbeid met meer vreug
de verrichten. Zij zullen minder haken
naar een eigen stukje land omdal zii
hun loonarbeid zullen verkiezen bo
ven de zorgen en de risico aan de be
bouwing van 't eigen land verbonden.
Als gevolg daarvan zullen de pachten
minder hoog opgejaagd worden en
zal de werkgever hoogcre loonen kun
nen uitbetalen dan thans mogelijk is.
Maar bovenal zal de werkgever zelf
het voorbeeld moeten geven van een
waardig, ingetogen, godsdienstig leven
en zoo zal hij ook door zijn leven die
achting inboezemen, die zijn hoogere
positie vereischt. Dan zal de klassen
strijd misschien niet verdwijnen, maar
