ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Woensdag 15 April 1914. EERSTE BLAD. DRANKWET. Algemeen Overzicht. NIEUW STIJDINGEN. Uit, Stad en Provincie. (Zierikzcesche C o u r a n t ABONNEMENT. De abonnementsprijs van dit bladdat ïederen MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschynt, is voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in Nederland f 1,60 per 8 maanden. Afzonderlijke nummers 5 cent. Voor het buitenland, verzending ééns per week, f 10 per jaar b|j vooruitbetaling. 70ste JAARGANG. No. 9530. Oirecteurt A. J. DE LOOZE Jr. Uilflewer-Hoofdradacteup i A. FRANKEL. Redacteuri J. WAALE. ADVERTENTIE N. Van 1S repiel» 30 et»meerdere regel. 10 ot». Bg abonnement op voordeelige voorwaarden. Het tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. De inzending moet geschieden des Maandags-, Woensdags- en Vrgdagsmiddags uiterljjk vóór 8.30 ure. Dit nummer bestaat uit twee bladen. BERICHT. Tengevolge van de steeds grooter wordende oplaag van ons blad, waardoor met hel af drukken vroeger moet worden begonnen, verzoeken wij II.H. Adverteerders er voor te willen zorgen, dat de advertentlön op den dag van uitgave ulterUjk «óór 2,30 ure in ons bezit zyn, daar deze anders tot een volgend nummer moeten biyven liggen. DE DIRECTIE. De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee Gelet op artikel 21 der Drankwet; Brengen ter kennis van de vergunninghouders dat zjj, die zich met hunnen aanslag in het vergunningsrecht bezwaard gevoelen, zich binnen veertien dagen, nadat de aanslag te hunner kennis is gebrachttot den Gemeenteraad kunnen wenden, doch niettemin, op straffe van het vervallen der vergunning, verplicht zijn den aanslag vóór 1 Mei in zijn geheel ten kantore van den Gemeente-Ontvanger te voldoen, zul lende zoo noodig later teruggave van het te veel betaalde plaats vinden. Zierikzee, den 14 April 1914. De Burgemeester en Wethouders voornoemd, VAN DER VLIET, Burgemeester. JAN SNELLEN, Secretaris. Onze lezers zullen zich nog wel levendig herinneren, hoe willekeurig de militaire autoriteiten te Zabern het vorig jaar zyn opgetreden. Burgers werden toen op last van officieren wederrechtelijk gevangen genomen en gevangen gehouden. Deze traden op, als of er geen wetten en constitutioneele instellingen bestonden. Zy bejegenden de bewoners op een wyze, alsof deze overwonnen vyanden waren. Een storm van verontwaardiging is toen door geheel Duitschland opgestoken. De regeering werd in den Ryksdag over het brusque optreden der militaireu geïnterpelleerd. De geheele linkerzyde veroordeelde by die gelegenheid in scherpe bewoordingen dat optreden, zoodat de regeering zich genoodzaakt zag kolonel Von Reuter, die de verant woordelijkheid droeg voor het militair despotisme, voor den krygsraad te dagen. Deze sprak echter den kolonel op grond van een kabinetsorder van 1820 vry. In dit kabinetsorder stond, dat als de militaire bevelhebber overtuigd is, dat by onlusten de civiele autoriteiten te lang dralen met het requireeren van militaire hulp, hy bevoegd en verplicht is ook zonder aanvrage van civiele autoriteiten, in te grypen. Maakt de militaire bevelhebber van die bevoegd heid gebruik, dan moeten de civiele autoriteiten zich naar hem schikken. Door die vrijspraak werd de onhoud baarheid van deze kabinetsorder zóó duidelijk aangetoond, dat men overging tot het maken van een nieuwe regeling. In de Duitsche bladen is die gepubli ceerd geworden. Zy is in drie hoofd stukken vervat. In het eerste hoofdstuk wordt gehandeld over het gebruik maken van de wapens door militairen, krachtens eigenrecht. Het tweede hoofdstuk, het belang rijkste, regelt het optreden van militairen tot het onderdrukken van binnenlandsche onlusten en tot het uitvoeren van wetten, In dit hoofdstuk worden de militaire autoriteiten by „Staatlichen Notstand" bevoegd verklaard ook zonder verzoek van de civiele autoriteiten op te treden, wanneer deze by dringend gevaar voor de openbare veiligheid niet in staat zijn ten gevolge van „dussere Um- stdndedit verzoek te doen. Dus de militaire bevelhebber raag eerst eigen machtig optreden, als de civiele autori teiten niet in staat «yn bevelen te geven, en militaire hulp te requireeren. Dat geval is aanwezig, als b.v. de overheid door opstandelingen gevangen genomen is, of om het leven is gebracht. In het hoofdstuk is echter niet bepaald, wat men onder „aussere Urastande" te ver staan heeft, zoodat deze zeer rekbare uitdrukking aanleiding kan geven tot een uitlegging van de zyde der militaire autoriteiten, die gevaarlijk is voor de vrijheid en veiligheid der ingezetenen. Eigenaardig is het, dat deze geheele materie in stede van by de wet, by keizerlyk besluit geregeld is. In Petersburg hebben duizend fabrieks arbeiders het werk gestaakt. Deze staking is veroorzaakt door de vergiftigingen op groote schaal in de gummi-fabrieken. In deze fabrieken werken ook tal van vrouwen. By honderden vielen zy be wusteloos neer, en velen van hen stierven. Hierop staakten de werklieden den arbeid. Reeds vroeger hadden zy tevergeefs op het gebruik van andere materialen aan gedrongen, daar die nu by de bereiding der gurarai-waren gebruikt werden, ver giftige bestanddeelen bleken te bevatten. De regeering deed niets om aan dien toestand een einde te maken. Wel be noemde zy een commissie, teneinde een onderzoek in te stellen, maar zij stelde die commissie zeer partijdig samen. Niet één arbeider zelfs was er in opgenomen. Die commissie schreef in haar rapport de oorzaak der massale vergiftigingen toe aan het gebruik van kleefstoffen. Maar de reactionnairen, die in Rusland tot alles in staat zyn, verspreidden hierop de lasterlyke beschuldiging, dat de revolutionnairen de onmiddellijke oorzaak van die vergiftigingen waren. Om aan die laster-carapagne een eiüde te maken, deed de socialistische fractie in de Ryks- doeraa het voorstel een commissie van 33 leden to vormen, aan wie zou worden opgedragen de oorzaken van de talryke ongevallen in de gummi-fabrieken op te sporen, en voorstellen te doen tot betere bescherming van het leven der werklieden. Dat voorstel kwam evenwel niet eens in behandeling. Hieruit blykt opnieuw, dat de Ryksdoema slechts een volksvertegenwoordiging in naam is, waarin het reactionnaire element de bovenhand heeft. Het Engelsche Lagerhuis heeft de Home Rule-wet, waarbij aan Ierland zelfbestuur gegeven wordt, in tweede lezing aangenomen. De regeering moet nu die wet uitvoeren. Wat zal zy doen om den dreigenden burgeroorlog te bezweren Zal zy tot de gewapende macht haar toevlucht nemen, of zal zy langs den weg der onderhandelingen tot een rainnelyk vergelijk trachten te komen Het laatste is, volgens de jongste berichten, niet onwaarschynlyk. ITALIË. Het bestuurbaar Italiaansch luchtschip „Stad Milaan" moest tengevolge van een incident aan den motor dichtby Cantu dalen. De wind dreef het vaartuig een eindweegs dicht langs den grond voort, waardoor boomtakken een scheur in 't omhulsel veroorzaakten en het gas ontsnapte. Aan boord bevonden zich een majoor, een kapitein, twee luitenants en vier machinisten. Honderd man infanterie van het garnizoen te Como snelden ter hulp en hielden de boeren terug, die het luchtschip omringden. Plotseling ontplofte toen de ballon, naar men denkt, doordat sommigen der omstanders rook ten. Het schip werd daardoor totaal vernield en naar men beweert zyn een vyftigtal personen, hoewel licht, gewond, Drie zwaar gekwetsten werden naar het ziekenhuis te Cantu gebracht. Het luchtschip was by inschrijving aan den staat geschonken. ENGELAND. Weer is door een kiesrecht vrouw een daad van vandalisme gepleegd, dezen keer in het Britsch Museum. In de Aziatische zaal hoorden de suppoosten glas rinkelen en toen zy toeschoten zagen zy, hoe een elegant gekleede dame met een slagersmes de eene ruit na de andere verbrijzelde. Zy verzette zich tegen haar aanhouding en kon na een verwoeden stryd naar het politie bureau gebracht worden. Voor zoover bekend, heeft zij elf glazen kasten ver nield en een deel der zeldzame en kostbare voorwerpen, daarachter tentoon gesteld. Onder de vernielde voorwerpen be- hooren een porseleinen kop van groote I waarde en andere zeldzame en niet te vervangen stukken, (/olgens een ander j bericht zyn de voorwerpen gedeeltelijk i te herstellen). De suffragette is ongeveer 30 jaar oud en heet Mary Stewart. Nog meer schade moeten de suffra- gettes in Ierland hebben aangericht, j Een mooi oud slot, bekend als „Orlands", bij Carrickfergus, is door haar in brand gestoken en tot den grond afgebrand. Men vond in de nabijheid de gebruike lijke suffragette-lectuur en in het tuinzand de indrukken van vrouwenlaarsjes. Ook werden briefkaarten gevonden aan Sir Edward Carsou geadresseerd, waarin hem werd verweten, dat hij de zaak der vrouwen had verraden. RcdertykerRYerecntglug „Concordia". ZIERIKZEE, 15 April. Bovengenoemde vereeniging gaf Maandagavond haar laatste uitvoering in dit seizoen. Voor een volle zaal voerde zij met veel succes op „De Lijdensweg", een tooneelspel, dat eerder den naam van drama verdient en dat den spelers ruim schoots gelegenheid geeft om hun kunnen te toonen. Dit deden zij dan ook vol toewijding. Het stuk werd zeer goed ge speeld, en vooral in het 2de en 3de bedrijf werd aagrijpend spel geleverd en volgden de toeschouwers vol spanning en emotie de ontwikkeling van dit drama. Zonder de overige spelers ten achter te stellen, mag een woord van hulde niet onthouden worden aan de vertolkster van de rol van Johanna, die deze moeielijke rol met fijne nuanceering wist uit te beelden. Onder de spelers van dit stuk merkten wij een nieuweling op, die belooft onder goede leiding een flinke kracht te worden. Na de pauze volgde de klucht „In naam der Koningin", een vroolijk stukje, dat de lachspieren onbedaarlijk in be weging bracht. Dit kluchtspel werd eveneens goed gespeeld. Alleen had het speeltempo wat sneller kunnen zijü. In beide stukken was de grimeering (vau den heer Buijze) uitstekend. Dan volgde het traditioneele bal, dat zeer geanimeerd was en een waardig slot vormde voor dezen welgeslaagden avond. Slultzegel-Album. By de thans heerschende verzamel woede van sluitzegels maken wy onze jeugdige lezers en lezeressen attent op een zeer practisch sluitzegel-album, hetwelk door den heer C. Meuwese als reclame gratis wordt uitgereikt. Men leze de advertentie in dit blad. Door de duisternis misleid. Een ooggetuige verklaart ons Maandag waren wy met eenige per sonen naar Bergen-op-Zoom gegaan om Olieslagers zyn veel besproken toeren in het luchtruim te zien maken. Op onzen terugtocht zouden we echter nog iets onaangenaams beleven. Te Anna-Jacobapolder gearriveerd, begaven wy ons, om de eersten te zyn die op het bootje zouden plaatsnemen, op den aldaar aanwezigen steiger. Door de duisternis misleid had G. de K. van hier het ongeluk van dien steiger in het water te vallen. Gelukkig behield hy zyn tegenwoordigheid van geest en wist zich, door met handen en beenen te slaan, boven water te houdeD. Zyn twee oudste zoons, die by dit ongeval aanwezig waren, stonden weenend de redding van hun vader gade te slaan. Na viermaal een touw toegeworpen te zyn door zyn metgezel I. Verton, wist d« ongelukkige dit te grypen en werd hy met veel moeite op het droge ge haald. Na op de veerboot van droge kleeren te zyn voorzien, werd de reis naar hier voortgezet. Ware daar niet juist een eind touw aanwezig geweest, zeker was de man daar voor de oogen van zyn kinderen jamraerlyk verdronken. By Kon. Besluit van 1 April z|jn benoemd in de Militieraad voor Zeeland voor de lichting 1915: Tot voorz. mr. J. W. Zylstra, rechter arr.-rechtb. te Middelburg; tot zyn plaatsv. mr. D. van der Vliet, burgem. van Zierikzee; tot ledenmr. J. J. Heyse, lid van den ge meenteraad van Middelburg, en E. A. Umland, luit.-kol., prov. adj.; tot hunne plaatsv. mr. M. van Toulon van der Koog, griffier van den raad van beroep (o.) te Middelburg, en C. W. J. Rink, majoor 14de reg. inf. DREISCHOR. Maandagavond gaf de rederijkerskamer „Kunst na den Arbeid" alhier, voor een zeer talryk publiek, een uitvoering. Opgevoerd werden een tooneelspel „Een verloren zoon", een dramatische schets „Zalig uiteinde", en een blyspel „Het nichtje van den bakker". Nadat de voorzitter het talryk publiek bedankt had voor de opkomst en daarby dankbaar melding maakte van de toetreding van verscheidene kunstminnende leden, bracht de heer Pelle z|jn dank voor de goedgeslaagde opvoering. Met het oog op de drama tische schets „Zalig uiteinde", wees de heer A. P. der Weduwen op het billyke en rechtvaardige van Staatspensioneering. Daar de tegenwoordige ouderdomsrente nog niet aan de verlangde eischen voldoet, spoorde hy de aanwezigen aan om steun te verleenen, ten einde ver betering te verkrygen. Met een woord van dank aan de beide sprekers besloot de voorzitter. Benoemd tot agent van politie te Sliedrecht de heer C. B. van de Linde alhier. MIDDELBURG. Maandagmorgen zijn van hier twee leerlingen van de H. B. S., P. v. d. V. en v. G.vertrokken, met medeneming van een kistje, bevattende f 10.000 aan effecten en f 250 f 300 aan contanten. Beiden waren van een revolver voorzien. Ze hebben het echter niet ver gebracht, want zij z|jn te Maastricht aangehouden. Aanbestedingen, Verkooplngon enz. B|j de heden plaats gehad hebbende aanbesteding van de onderhoudswerken van den Burgh- en Westlandpolder is aannemer geworden de heer J. Verboom van Serooskerke, voor f 7287. DUIVENDIJKE, 8 April. Ten over staan van notaris F. J. H. Jespers werd ten verzoeke van mej. wed. Kristelijn publiek verkochtHet erfpachtsrecht op een stuk grond te Looperskapelle met woonhuis en schuur voor f 851. ST.-MAARTENSDIJK. Door de ver eeniging „Landbouwbelang" alhier werd Zaterdag j.l. aanbesteed de levering van minstens 58000 K.G. chili-salpeter. De levering werd bij loting gegund aan den heer D. Scheele, Terneuzen, voor f 11,29. De firma Ribbens te Zierikzee schreef ook in voor dat bedrag. O N D E R W IJ 8. DREISCHOR. Benoemd tot onder wijzer te Rotterdam, de heer C. de Glopper van hier. NOORD WELLE. Bij het gehouden examen voor de rijkskweekschool voor onderwijzers te Middelburg is o. m, geslaagd A. C. Kwaak Lz., leerling der openbare school alhier. ST.-ANNALAND, 15 April. De heer J. Rijnberg, volontair aan de openbare lagere school alhier, heeft zijn benoeming tot tijdelijk onderwijzer te Dinteloorc aangenomen en bedankt voor die te Poortvliet. MIDDELBURG. De heer P. K. Peerl kamp, onderwijzer aan de Rijksleerschool alhier en benoemd tot onderwijzer aan de school voor M. U. L. O. te Zaandam, over wiens benoeming zooveel te doen is geweest, heeft tegen 1 Juni eervol ontslag uit eerstgenoemde betrekking aangevraagd. Landbouw en Veeteelt. ZIERIKZEE. Op de bovenzaal van het „Huis van Nassau" vergaderde 1.1 Dinsdag voormiddag de Afd. Zierikzee van de Zeeuwsche Landbouwmaatschappij. De voorzitter opende de vergadering met een woord van welkom aan de aan wezigen en sprak eenige welgekozen woorden ter herinnering aan het over leden bestuurslid, den heer A. Vis van Haamstede, die ook te vroeg is heen gegaan voor de Zeeuwsche Landbouw- Maatschappij, bij welke hij steeds in dankbare herinnering zal voortleven. Daarna werden de op de agenda voor komende huishoudelijke zaken kort en vlug afgehandeld, om het woord te kunnen geven aan den heer Zonnevylle van Axel, die in deze vergadering als spreker zou optreden. In een korte inleiding stelde de voor zitter den heer Zonnevylle voor en be treurde het, dat wederom zoo weinig leden waren opgekomen, dat zelfs zij, die er over durven klagen, dat er zoo zelden sprekers komen, nu niet eens aanwezig waren; hij hoopte echter, dat de aan wezigen, als zij de rede van den heer Z. gehoord hebben, zullen kunnen zeggen: de afwezigen hadden ongelijk. En om daarbij aansluitende van achterafaan te beginnenkan de verslaggever (niet de gewone) zeggen, dat inderdaad de lezing die w|j hoorden van zoo bizonderen aard was, zoo geheel afwijkend van wat ge woonlijk in lezingen voor landbouw-ver- eenigingen wordt gegeven, en toch van zoo groot belang voor en dringend vragend de aandacht van de landbouwers, dat hij aan het verzoek van den voorzitter, om in de Nieuwsbode een verslag ervan te geven wil voldoen om op deze wijze ook de niet-aanwezigen te bereiken en zoo eenig8zins propaganda te maken voor de ideeën, door den spreker in zijn lezing uitgedrukt. Een opschrift had de lezing niet, maar het had kunnen luidenDe noodzakelijk heid dat de landbouwer zich ga toe leggen op de studie van de sociale vraagstukken, die hem in zijne verhou dingen en betrekkingen, die zijn bedrjjf raken, te pas komen. Spreker begon er op te wijzen, dat op het land de klassenstrijd en het sociale vraagstuk zoo geheel anders zijn dan in de industriestreken en de steden. Op het land ontbreekt de aanleidende oorzaak tot het stellen der scherp sociale kwestie. De statistiek toont aan, dat in Duitsch land slechts percent der landarbeiders lid zijn van de S. D. A. P. En toch acht spreker sociale actie ook voor den boer noodig; maar niet moet het hier gaan voor de heerschappij van den arbeiders stand, wijl in den landbouw voor die kwestie geen plaats nog is, maar er zijn andere belangenbelangen van al- gemeenen aard, die den geheelen boeren stand betreffen en niet een enkele klasse. De boer moet zich zedelijk emancipeeren, zich vrijmaken; aan het slaafsche, het lijdelijk berusten en zien te ontkomen. De boerenstand moet niet langer het terrein zijn, waarop rijp en groen gaat grasdeunen, om zich te bevoordeelen of tot aanzien te geraken. Hij moet zich niet langer laten sturen door menschen vaak, die buiten het vak staan, maar hij moet zelf de richting aangeven. De groote vakvereenigingen moeten zich opwerpen ter verdediging van de rechten en opkomen voor de belangen van den geheelen stand. Nog maar al te dikwijls wordt over zaken, den land- bouwstaDd betreffende, gehandeld tegen het advies van deskundigen en belang hebbenden in. De landbouwstand moet zich niet langer in een hoek laten trappen en als een onmondige laten behandelen. De stand, waartoe ruim een derde van onze bevolking behoort, die aan duizenden brood levert, die de grondstof levert voor de industrie, die den handelaar in staat stelt zyn kapitaal rentegevend om te zettendoor wiens arbeid de kapitaalwaarde van den bodem steeg, die de schatkist van het land het meest verrijkt, waarom wordt met dezen stand minder rekening ge houden, waarom ziet men hem minder naar de oogen dan de arbeidersstand, dan ook de handeldrijvende middenstand? Is het niet de eigen schuld van de boeren? Ze hebben niet meegeleefd op sociaal gebied, ze zijn niet georganiseerd zooals de andere standen, ze zijn blijven staan van verre als hun belangen ter sprake kwamen, ze hielden zelf hun mond en lieten de behartiging van hun zaken over aan tusschenpersonen, die zich wel daarvoor lieten vinden. Do techniek van den landbouw is door de hulp en de zorg der regeering voor uitgegaan, de opbrengsten zyn veel hooger geworden, de landbouw bloeit,

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1914 | | pagina 1