ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag II April 1914.
LIPS, f 57,50.
HAAIJER, Tholen.
ilwir
er
DERDE BLAD.
kasten, fabrikaat
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad en Provincie.
(Z ierikzeeschc
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprys van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
70ste JAAR6AN6. No. 9529
Direofteupi A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteuri A. FRAN HEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE IV.
Van 18 regels 80 ets., meerdere regels 10 ota.
By abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en nVrijdagimiddags uiterlijk vóór 2.30 ure.
RECLAMES.
1-5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
BRAND-
Agent voor Tholen en St.-l'hilipsland
AMERIKA.
De New-Yorksche maatschappij tot
belooning van menschlievende daden
heett aan den kapitein, den eersten officier
en 9 man der equipage van het Duitsche
stoomschip „Seydlitz" de groote goudeu
medaille uitgereikt voor het redden van
de opvarenden van het in volle zee in
brand geraakte stoomschip „Volturno"
Aan 23 andere leden der bemanning van
de „Seydlitz zal deze medaille in Bremen"
worden uitgereikt.
NEDERLAND.
ROTTERDAM. In den nacht van
Woensdag op Donderdag is uit een
garage aan de Schoutenstraat alhier
gestolen een automobiel, merk Krit, No.
H 6131 en toebehoorende aan een bewoner
van den Oostzeedijk alhier.
Donderdagmiddag is de auto terugge
vonden op een boerenerf te Gouwsluis
bij Alfen aan den Ryn, waar de dieven
haar wegens het springen van een band
in den steek hadden gelaten.
Verdacht de auto met valsche sleutels
uit de garage alhier ontvreemd te hebben,
zjjn Donderdagmiddag aan het Maasstation
aangehouden een gewezen chauffeur van
den eigenaar en een tuindersknecht uit
Boskoop, die met den gestolen auto des
nachts gereden hadden via Leiden,
Amsterdam en Utrecht.
Zy hebben volledig bekend.
Zeeuwsche Hypotheekbank.
ZIERIKZEE, 11 April. Aan het ons
toegezonden verslag over het 16e boek
jaar van de Zeeuwsche Hypotheekbank
te Middelburgontleenen wij het
volgende
De resultaten in het afgeloopen boek
jaar mogen gunstig genoemd worden.
In dat jaar werden als commissarissen
herkozen de heeren jhr. M. van den
Brandeler en C. J. Hondius, terwijl de
bank als lid van het college van com
missarissen door overlijden moest missen
den heer J. H. C. Heijse, wiens nage
dachtenis steeds in eere zal gehouden
worden. Op uit. Febr. 1914 stonden uit
572 leeningen, tot een bedrag van
f 4.644.863,55 en de gemiddelde rente
dier leeningen was 4,6268 pCt. Op
dien datum stonden uit aan pandbrieven
een bedrag van f 4.*612.800, terwyl de
gemiddelde rente er van is 4,1715 pCt.
De winst- en verliesrekening toont aan
een netto winst van f 25771,17, waarvan
voor de aandoelhouders beschikbaar is
f 9744,80. Het dividend werd evenals
verleden jaar bepaald op 10 pCt.
HollandN.-Amerlka Hypotheekbank.
Aan het verslag over liet eerste boek
jaar der HollandN. Amerika Hypo
theekbank te Gorincbera, ontleenen wij,
dat er op het einde van dat jaar
op hypotheek stond 562.881, zijnde
145 hypotheken. De totale geschatte
waarde der onderpanden bedraagt
1.941.185, zoodat gemiddeld dus 28,9
pCt. der waarde als hypotheek werd
verstrekt. De gemiddelde hypotheekrente
was 7,94 pCt. De gemaakte winstsaldo
was f 28109,706. Voor de aandeelhouders
bleef over f 1012,57, zynde een dividend
van 6 pCt. De resultaten, die over ruim
lf jaar loopen, geven reden tot tevreden
heid.
HAAMSTEDE. Woensdagavond ver
gaderde alhier de vereeniging tot be-
vordering van het Vreemdelingenverkeer i
in de gemeente Haamstede en Burgh, j
Uit het jaarverslag van den secretaris
blijkt, dat de vereeniging in bloeiende
toestand verkeert. Op 31 Dec. 1913 telde
zij 67 leden en begunstigers. Ten ge
rieve der vreemdelingen, werden in
beide gemeenten richtingsborden en
wijzers aangebrachtop en aan den
voet der duinen, in de nabijheid van de
trap bij Westen-Schouwen, werden
flinke rustbanken geplaatst. Van deze
banken werden door verscheidene be
zoekers en bezoeksters een dankbaar
gebruik gemaakt. Gelyksoortige banken
zullen binnenkort ook geplaatst worden
in de nabyheid van het dorp Haamstede.
In omloop werden gebracht, wandel-
kaarten achter glas. De gevouwen
wandelkaarten werden druk gevraagd
door vereenigiDgen en partuculieren,
zelfs uit het buitenland. In den afge
loopen zomer werden op de muziektent
te Haamstede eenige concerten gegeven
door de harmonie „Witte van Heemstede",
het „Haamsteêdsch Zangkoor" en de
zangvereeniging „Nu met Hope" te
Burgh. Een woord van dank aan deze
vereenigingen, voor hare welwillendheid.
Vóór Augustus ontving de secretaris
uit verschillende deelen van ons land
en ook enkele malen uit het buitenland,
verzoeken om inlichtingen aangaande
deze streek, (reisgelegenheid, hotelpryzen
enz.). Deze steeds toenemende aanvragen
bewijzen, dat Westelyk Schouwen in
den vreemde, meer en meer bekend
wordt.
De rekening van den penningmeester,
over het afgeloopen boekjaar, sloot met
een voordeelig saldo van ruim f 56.
Tot bestuursleden werden herkozen,
de heeren A. Ros en J. A. Groenman
te Haamstede en J. Fokker te Burgh.
BURGH. In een dezer dagen ge
houden vergadering van het ziekenfonds
Helpt Elkander" alhier, bleek uit het
jaarverslag van den penningmeester, dat
de vereeniging steeds in bloei toeneemt.
Het ledental is tot over de honderd
gestegen, aan vergoeding in geval van
ziekte werd uitbetaald een som van
f 452,50.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren J. van de Vate Iz. en J.
Kommer en gekozen de heer S. Slager,
in de plaats van den heer M. Blom,
die als commissaris bedankte.
Wegens het genot eener hoogere rente
zullen de gelden van de vereeniging
worden belegd in de Boerenleenbank
„Haamstede".
OUD-VOSSEMEER. Reeds eenige
jaren geleden werd het bestaande
muziekgezelschap opgeheven, wegens
gebrek aan voldoende medewerking;
somwylen wordt dat gemis gevoeld en
er schynt in den laatsten tyd weer
sprake geweest te zyn van een nieuw
gezelschap in het leven te willen roepen,
niet van de zyde van oud-leden. De
zaak vordert evenwel niet veel en het
zal ook hier wel zyn, gebrek aan de
noodige fondsen.
In de Donderdag gehouden raads
vergadering werd besloten de levens
vatbaarheid van een gasfabriek te dezer
plaatse te laten onderzoeken door de Ver
eeniging tot Exploitatie van Gemeente-
bedryven. De havenwerken zoo spoedig
mogelyk aan le besteden. Een voorstel
om een onderwyzeres op te roepen voor
nuttige handwerken in de openbare
lagere school tegen een jaarwedde van
f 150, had tot gevolg, dat de stemmen
staakten over het tydstip, waarop in
zending van sollicitaties moet geschieden,
vóór 1 Mei of voor 1 Juni, terwyl even
eens de stemmen staakten over het
tydelyk in gebruik geven van een lokaal
der openbare lagere School voor bewaar-
schoolonderwys, daar de voorstemmers,
dit willen toestaan behoudens toestemming
van den heer districtsschoolopziener en
andere eerst dit advies wilden afwachten.
THOLEN, 10 April. De kiezerlyst
dezer gemeente voor 1914 wyst aan,
612 kiezers voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, 609 voor de Provinciale
Staten, en 576 voor de Gemeenteraad.
Het vorige jaar waren deze cijfers respec-
tievelyk 626, 624 en 664, een bewijs,
dat dit vooijaar de kiezersteelt niet
zoo hard betracht is, en wei voornamelyk
van de rechtsche partyen.j
KLOETINGE. De voortvluchtige M.
D., uit deze gemeente, die met de kas
van het muziekgezelschap was ver
dwenen, is te Rotterdam gevat. Hy had
zich als knecht op een Amerikaansche
boot verhuurd.
Predikbeurten.
ZONNEMAIKE. Zondag 12 Apri1
(le Paaschdag).
Protestantenbond, 's Voorm tien ure:
ds. De Roode van Zierikzee.
THOLEN. Zondag 12 April (le
Paaschdag).
Geref. Kerk. 's Voorm. half tien ure
ds. Lanting, 'snam. twee ure: Leeskerk
en 's aVonds zes ure ds. Lanting.
Maandag 13 April (2e Paaschdag).
's Voorm. half tien ure: ds. Lanting.
Landbouw en Veeteelt.
OUD-VOSSEMEER. Hoewel nog niet
veel uitgebreid, zyn er ook dit jaar
weer akkers bezet met tulpen, zoodat
men ook hier mogen spreken van „onze
bloembollenvelden"binnen enkele dagen
zullen ze weer in bloei komen.
Men meldt ons uit het eiland Tholen
In den laatsten tyd werd by den
aardappelverkoop nog al eens gesproken
over besproeide en onbesproeide en dan
luidde het telkens, dat de besproeide in
den handel veelwilliger warenin hoeverre
dat waar is en ook of dat van meer of
minder invloed is geweest op de pryzen,
laten wy in het midden, maar zeker is
het, dat in 1913 het besproeien, voor
zoover het goed geschiedde, wel degelyk
van grooten invloed is geweest.
ALGEMEENE VERGADERING
van het
in 's Landskamer te Zierikzee,
op Maandag 6 April 1914, des morgens
ten 114 ure.
(S 1 o t).
Toen de vergadering heropend werd,
stelde de voorzitter aan de orde de
behandeling der begrooting. Er werden
geen algemeene beschouwingen ge
houden.
By de behandeling van boofdst. 4
art. 1, werken voor zeewering en oever
verdediging, deelde de voorzitter mede,
dat deze begrooting is opgemaakt toen
deze ingenieur pas in Schouwen was.
Hy is in het begin van bet jaar ge
komen. En drie of vier weken later
werd de begrooting opgemaakt, zoodat
de ingenieur van verschillende zaken niet
op de hoogte kon zijn. Dientengevolge
stellen wij voor een memoriepost voor
werk aau den binnenberm van Koude-
kerke, thans uit te trekken op f 2600.
Overeenkomstig bet voorstel van den
voorzitter werd besloten.
Bij boofdst. 14 art. 2, bijdragen aan
verschillende corporatiën voor verbetering
van wegen, stelt hoofd-ingeland J. M.
van den Bout voor om in de volgende
begrooting f 1000 f 2000 meer uit te
trekken voor verbetering van wegen.
Do voorzitterDe zorg voor de wegen
schijnt inhaerent aan uw plaats te
wezen. Ook uw voorganger had het
altijd daarover. Spreker gaat hierop na,
wat Schouwen al doet voor de ver
betering derwegeu. Oogenblikkelyk wordt
door Schouwen voor de verbetering der
wegen f 28000 bosteed. Een cent meer
daarvoor te besteden, zou ten nadeele
uitkomen van de oeververdediging.
Spreker vestigt er de aandacht op, dat
wij een incompleet reservefonds hebben.
In deze begrooting is niets speciaals
voorgesteld, omdat wij zuinig moeten
zijn. Het volgend jaar moet een groot
werk aan den Langendijk gedaan
worden. Twee duzend gulden meer te
besteden voor de wegen, zou een hoogst
onvoorzichtige daad wezen.
Hoofd-ingeland J. M. van tien Bout
betreurt in deze de houding van het
Dagelij ksch Bestuur.
Hoofd-ingeland Cent van Schelven
1 zou by verhooging van het cyfer voor
de wegen het dykgeschot willen ver-
I hoogen.
De voorzitter: Van verhooging vau
het dijkgeschot weten wij alles van.
Hoofd-ingeland Cent van Schelven
betreurt het met hoofd-ingeland Van
den Bout, dat het bestuur niet meer
gevoelt voor de verbetering van de
wegen.
De voorzitter: U stelt het verkeerd
voor. Het Dagelyksch Bestuur wil de
verbetering van wegen in geenen deele
tegenwerken, maar men moet steeds
bodenken, dat Schouwen geweest is een
calamiteuso polder. Wij mogen geen
geld vastleggen, dat noodig kon zijn
v«or behoud van den polder. Het
Dagelijksch Bestuur kan de Alge
meene Vergadering slechts waarschuwen.
Deze beeft natuurlijk het recht do post
van f 28000 te verhoogen.
Hoofd-ingeland Smallegauge vestigt
de aandacht op die wegen, die naar (le
havens leiden.
De voorzitterHet is de bedoeling
van het Dagelyksch Bestuur om in het
vervolg, in plaats van grint, steenslag te
gebruiken. En meent de vergadering,
dat nog meer aan de wegen ten koste
moet gelegd worden, laat zij dan daar
mede wachten, totdat het reservefonds
beter is.
Hoofd-ingeland Smallegauge geeft in
overweging de wegen te walsen.
Heemraad v. d. Weijde gelooft, dat
men met walsen weinig zou opschieten.
De Beerenweg is gewalst, en het is niet
aangenaam daarover te ryden. De wegen
van Schouwen zijn blijkens de opgedane
ervariDg voor walsen niet geschikt.
Bij art. 7 van Hoofdst. 14, aankoop
van kolen, olie, vet enz. voor het Stoom
gemaal, merkt lioofd-ingeland Groeneveld
de Kater op, dat het zijn aandacht heeft
getrokken, dat in het Stoomgemaal zoo
veel kolen gebruikt worden. Volgens
hem verstrekte inlichtingen zou 25 pCt.
kunnen bespaard worden.
De voorzitter acht de kwestie niet van
veel praktisch belang, omdat wij meer
briquetten dan kolen gebruiken.
Heemraad De Oude heeft een bereke
ning laten maken bij gebruik van goede
en slechte kolen. En het resultaat is,
dat het beter en voordeeliger is slechte
kolen te stoken.
Bij art. 12 opbrengst van betonbuizen
spreekt de begrootingscommissie de hoop
uit, dat bet verkrijgbaar stellen van
betonbuizen voor de ingelanden in de
hand wordt gewerkt.
De voorzitter zegt, dat het maken van
betonbuizen geen voordeelige zaak voor
Schouwen is. Eenige jaren geleden is
besloten het maken van betonbuizen
voor particulieren te staken. Wij zijn
evenwel voortgegaan betonbuizen voor
particulieren beschikbaar te stellen, zoo
lang er waren.
Heemraad De Oude geeft een speci
fieke berekening. Wij hebben die beton
buizen voor de ingelanden beschikbaar
gesteld voor den pry 8 van f 2,50
Hoofd-ingeland Groeneveld de Kater:
Zij kosten in Rotterdam f 2,27.
Heemraad De Oude: De betonbuizen
van hier zyn 1,10 M., die van Rotterdam
vermoedelijk 1 M. Hij geeft in over
weging terug te komen op het vroeger
genomen besluit.
De begrootingscommissie stelt bij
monde van baar rapporteur, hoofd
ingeland J. Gast Cz. voor betonbuizen
voor de lioofd-ingelanden verkrijgbaar
te stellen.
De begrooting wordt met algemeene
stemmen aangenomen.
De voorzitter dankt de begrootings
commissie voor haar arbeid en brengt
nu ter tafel de vraag of het wenschelijk
en mogelijk is het korps dijkbajsen bij
eventueele vacature in te krimpen.
Hoofd-ingeland W. G. Boot Jz. vraagt,
of bet de bedoeling van hoofd-ingeland
J. M. van den Bout, is deze aangelegen
heid in een besloten zittiDg te behan
delen, en welke reden bij daarvoor heeft.
Hoofd-ingeland J. M. van den Bout:
Dan zijn wij vrijer in onze bespreking.
Hoofd-ingeland W. G. Boot ziet de
i noodzakelijkheid van een geheime zitting
niet in.
De voorzitter leest artikel 67 van het
I reglement voor. Vijf leden of de voor-
zitter moeten zich voor een geheime
zitting verklaren.
Hoofd-ingeland J. M. van den Bout
I ziet van een geheime zitting af.
Hoofd-ingeland Boot heeft met belang
stelling kennis genomen van de nota
van heemraad T. Gast, waarin deze het
noch in het algemeen, noch in het
finantieel belang van Schouwen acht,
indien by eventueele vacature werd
overgegaan tot vermindering van het
getal der dijkbazen, een zienswijze,
waarmede zich het Dagelijkech Bestuur
eenparig vereeuigt.
Spreker zegt, dat niet opgaat de be
wering van heemraad Gast, dat, als zy
een dijkbaas laten vervallen, de werk
zaamheden der anderen zullen vermeer
deren. Hij meent, dat dan alleen de
werkzaamheden van die dykbazen toe
nemen, die naast het vervallen district
wonen.
In de nota wordt gezegd, dat gemid
deld elke dijkbaas f280 per jaar bijver
dienste heeft voor particulier werk.
Spreker merkt op, dat een dijkbaas, die
in de nabyheid van Zierikzee woont,
niet zooveel bijverdienste heeft, als een
dijkbaas van één der andere gemeenten.
Deze bijverdiensten vormen een equiva
lent tegenover de hoogere tractementen,
die de dijkbazen in andere waterschappen
of polders in Zeeland verdienen.
De tractementen der dykbazen zyn
hier uniform op f 800 gesteld. Maar dan
zou ook het equivalent uniform moeten zyn.
Verder zegt heemraad Gast in zyn
nota, dat verschillende gemeenten ge
bruik maken van de dykbazen voor
particuliere werkzaamheden. Is dit zoo,
dan kunnen wij best één missen.
Dan wordt door genoemden heemraad
gewezen op de groote calamiteiten, waar
voor 6 dijkbazen zelfs niet voldoende zyn.
Maar voor calamiteiten, die slechts een
tijdelyk karakter dragen, slellen wij geen
dijkbazen aan. Bij calamiteiten kan het
Dagelij ksch Bestuur opzichters benoemen
als het noodig is.
In 1901 heeft een dykbaas zyn eigen
district waargenomen en dat van een
zieken collega. Geen klachten zijn toen
daarover vernomen. Hij meent op grond
van een en ander, dat wij best een
dijkbaas kunnen missen.
De voorzitter brengt een woord van
hulde aan heemraad T. Gast voor zijn
zakelyk overzicht en de door hem over
gelegde nota. Hij had zich gevleid, dat
hoofd-ingeland Boot na lezing van die
nota zou zijn bekeerd.
In normale omstandigheden, in een
jaar, als er niets bizonders te doen is,
zou een dijkbaas kunnen gemist worden.
Maar als er iets te doen valt, dan is
vier dijkbazen aan de Zuidzijde en
om deze gaat het bier, gelyk spreker
aantoont niet te veel. Bij stormschade
is ieder dijkbaas in zijn district noodig.
Uitvoerbaar is het, het inwendig beheer
te verdeelen. Maar als de storm opzet,
dan zou het gemis van een dijkbaas een
schade van honderde guldens tengevolge
kunnen hebben.
Heemraad T. Gast: Ea als het
finantieel niet voordeeliger uitkomt,
waarom zullen wij het dan veranderen.
Hoofd-ingeland Boot vindt het be
neden de waardigheid van Schouwen,
de tractementen van de dijkbazen te
latén aanvullen door de verdiensten,
die zij by particulieren hebben.
Hoofd-ingeland' Smallegange zou het
aantal dykbazen niet willen verminderen,
wanneer het niet leiden kan tot be
zuiniging.
De voorzitter stelt voor de nota van
heemraad T. Gast voor kennisgeving
aan te nemen.
Hoofd-ingeland BoogerdDe bedoeling
van Boot's interpellatie is te weten, of
wy ons in het vervolg zullen kunnen
behelpen met vyf dijkbazen. Als by
eventueele vacature de zesde plaats niet
vervuld wordt, dan kunnen ook de
jaarwedden wegens veranderde tyds-
om3tandigheden verhoogd worden.
Spreker vergelykt de jaarwedden der
dijkbazen en de grootte van Schouwen
met die van andere polders, en komt
dan tot het resultaat, dat Schouwen niet
goedkoop uit is.
De voorzitter: De vergelijking met
andere polders gaat niet op, gelijk hij
aantoont. Beter is het Schouwen met
Walcheren te vergelijken. Daar zijn zes
opzichters.
Hij maakt den laatsten spreker tevens
opmerkzaam, dat hoofd-ingeland Boot
niet voorgesteld heeft het aantal dyk-
