ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 18 Februari 1914.
TWEEDE BLAD.
H.H. Correspondenten
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z icrlkzeesche
C o u r a ii t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprys van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9507.
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
V an 18 regel. 30 et. meerdere regels 10 et».
By abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrjjgbaar.
Groote letter, worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden de. Maandags-,
Woensdag.- en Vrydag.middag. uiterlijk 2 uro.
worden beleefd maar dringend ver
zicht hun verslagen van vergade
ringen ons vroeger te doen toekomen
dan nu het geval is. Wij ontvangen
deze veelal eerst des namiddags op
den dag der uilgifle van de courant,
hclgeeii dikwerf ten gevolge heeft,
dal zij öf lot een volgend nummer
moeten blijven liggen óf de lijdige
verschijning van ons blad aan
merkelijk vertragen Ter voorkoming
van een en ander, verzoeken wij hen
die verslagen ons vroeger loe Ie
zenden.
De Redactie.
DUITSCHLAND.
Ken soldaat. die dezer dagen op
wacht stond vóór één tier poorten,
die toegang geven lol het paleis van
den hertog van Bronswijk hertog
Krnsl, die onlangs niet de dochter
van keizer Wilhelm gehuwd en weer
in zijn hertogelijke rechten getreden
is - verveelde zich, want hij stond
daar op een plek. waar nauwelijks
éénmaal per uur een hond voorhij
komt. Dientengevolge keek hij links
en rechts of hij niet een aanleiding
lot verstrooiing kon vinden en li ij
was niet weinig verheugd, toen hij
een jonge dame zag naderen, die wel
zeer eenvoudig gekleed, maar toch n
beminnelijke verschijning was, teil
minste naar des .schildwachts smaak.
Hij was onmiddellijk vast besloten
om met haar den tijd te verdrijven
Dies wenkte hij haar, maar zij sloeg
daar geen acht op. Toen floot hij
eens, maar dc jonge dame liep
kalm door in de richting van hel
paleis. Ten laatste werd de schild
wacht wanhopig, en hij riep
haar allerlei lieve woordjes loe,
maar de voorbijgangster ging ook
daar niet op in en verdween einde
lijk tusschen de struiken van 'l park
Ken paar minuten later kwam her
tog Ernst in eigen persoon uit het
park le voorschijn, riep den ver
schrikten schildwacht met donderen
de stem toe naderbij te treden en
vroeg wat het te beteekenen had,
dat hij een dame beleedigde. De
schildwacht zweeg beschaamd. „Dit
maal kom je er af met een waar
schuwing" zei dc hertog „omdat
hel nu toevallig treft, dat die dame
mijn vrouw is, maar als hetzelfde
gebeurd was met een andere Bruns-
wijksche dame, man, wat zou jc er
van langs gekregen hebben".
NEDERLAND.
AMSTERDAM, 16 Febr. Zaterdag
middag tegen half vijf is dc Joden
Brcestraal in rep en roer gebracht
In een kelder van een perceel,- waal
hoven een coiffeurszaak is gevestigd
was een kinderlijkje gevonden. Dr
stroomden van alle kanten' dc
nieuwsgierigen loe, zoodat 'I binnen
korten lijd zwart stond van de men
schen. Politie moest mei zachlcn
drang ruim baan maken, was zelfs
genoodzaakt sommige nieuwsgier!
gen de macht van „den sterken arm'
te doen gevoelen.
't Lijkje was gevonden door eenigc
jongens. Des morgens had een
bediende uit de coiffeurszaak den
kelder nog aangeveegd en niets ge
vonden. In den namiddag hadden
eenige „voetballers van de straat
hun papieren bal „out side" in den
kelder getrapt. Zij trachtten deze
daaruit te verwijderen en vonden bij
het zoeken naar den bal het in een
doek gewikkelde kinderlijkje Dc
eigenaar van de zaak werd gewaar
scTiuwd, die op zijn beurt dc politie
verwittigde. Het nieuws van het ge
vonden lijkje was als een loopend
vuurtje door de drukke Joden Brec
straat gegaan. Vandaar de groote
belangstelling.
'11 49-jarige vrouw, die gescheiden
au haar echtgenoot leefde, werd
verdacht van deze daad. Dc vrouw
werd opgespoord en bekende de
moeder te zijn van het kind. dal
zij in den kelder had gelegd, ten
einde er zich van te ontdoen Het
onderzoek toonde aan, dat het kind
levend ter wereld was gekomen en
tengevolge van de daad der ontaarde
moeder gestorven is.
De vrouw bevindt zich thans Ier
verpleging in 't Wilhehnina gasthuis.
s-GRAVKNHAGE, 10 Febr. De
dame, die verleden week Dinsdag
op de Laan van M'cerdcrvoort'alhier
door 'n motorfiets werd aangereden
en ernstig verwond, in hewuste-
loozen toestand in hel diaconessen-
huis werd opgenomen, is gisteren
alhier overleden. Zij is niet meer tol
bewustzijn gekomen.
DELFT. 10 Febr. Zondagavond
omstreeks 10 uur is op de Hooikadc
alhier een moordaanslag .gepleegd
door den magazijnmeester der elcc-
trische centrale L K., die op zijn
vrouw, waarvan hij enkele weken ge
scheiden leeft, a hout portanl twee
revolverschoten loste, waarvan er
één haar in den hals trof. Xa l vol
voeren van zijn laffe daad nam K
de vlucht en dreigde een politie
agent. die hem wilde arresteeren,
neer te schieten. De vrouw is naar
huis vervoerd, waar dc doktoren Van
Assen en Visser heelkundige hulp
verleenden.
Hoewel de politic een ernstig on
derzoek instelde, is hel haar nog niet
gelukt K. in handen le krijgen.
BOTTERDAM, 10 Febr ln een
Duitsch bierhuis in de Anjerstraat
alhier, heeft Zondagavond een ern
stig gevecht plaats gehad lusschen
2 Duitschc zeelieden en 3 Duilsche
schippers van Rijnschepen. De ruzie
y/as ontstaan om een vrouw. De
zeelieden wilden haar gezelschap
waar de schippers zich legen vel
zetten.
Ten laatste trokken de zeelieden
hun messen en brachten alle drie
de schippers messteken loe in hoofd
en armen.
Xa door twee doktoren verbonden
te zijn, werden alle drie in l zieken
huis opgenomen.
De daders zijn gearresteerd.
ZUXDERT, 17 Febr. Alhier is
Zondag gearresteerd P. B kassier
der Boerenleenbank alhier, verdacht
van verduistering ten nadeele dier
bank van een bedrag tusschen
f 50.000 en f 80.000.
Uit Stad en Provincie.
OUWERKERK, 16 Kcbr. lieden
avond hield alhier de heer W J. L
van Santen voor een goed bezette
zaal een politieke lezing.
De heer J. Enzlin, voorzitter der
..V. P, C.' le Zierikzee, leidde den
spreker in, met le zeggen, dat, of
schoon wij geen stembusstrijd in
verschiet hebben dit jaar. liet toch
nuttig is voor de vrijzinnige pro pa
ganda af en toe de beginselen de;
partij le doen verkondigen.
De heer Van Santen had lol onder-
werp: ,.l)e politieke toestand' Zijn
rede zullen wij slechts verkort weer
geven, omdat de spreker die ook a.s
Woensdag te Zierikzee zal houden
Spreker begon met een terugblik
oj) 1913, daarbij er op wijzende, dat
al wat links was, tóen optrok tegen
het ministerie Heemskerk. De reden
hiervoor was het verzet tegen de
plannen van dit ministerie, voorna
melijk wat betreft '1 kiesrecht huis
manskicsreehl de lariefwet, dc
subsidiejachl voor de bizonderc
school en tie sociale wetgeving, zoo
als die bleek uit Talma's wetten.
Daarna ging spreker nog eens 11
de totstandkoming van het ministerie
Gort v tl. Linden en het programm
vjui dit ministerie, hetwelk 2 voor
name punten beval, die voor ieder*
vrijzinnige van het hoogste belang
moeten zijn, 11.1. het algemeen kies
recht voor mannen met uitzicht op
vrouwenkiesrecht, en verbetering
van de wetten Talma. En al droegen
de plannen van minister Treub niet
sprekers vólle goedkeuring weg
uitsluiting van bedeelden en van
hen, die gevangenisstraf ondergaan
hadden lusschen 60 en 70 jaarj,dat
ministerie, dat groote werkkracht
ontwikkelt en dat de belastingen
zeker veel billijker zat opleggen,
dat dient volgens sprekers meening
door ieder vrijzinnige gesteund le
worden.
Ds. Snelhlagc, na de pauze liet
woord verkrijgende, drukte z'n blijd
schap er over uit, dal de spreker l
ontwerp Treub gekritiseerd had op
de twee genoemde punten. Hij ook
vond de uitsluiting van hen. die tus
schen hun 65e cn 70e jaar bedeeld
geweest warén a-cii onrecht, voor
hem onbegrijpelijk van een man als
Minister Treub. Kii ook dal zij, die
in de gevangenis hun verkeerde
daden geboet hadden, nu een tweede
straf kregen door onthouding van
hen pensioen, was z. i. een immoreele
handelwijze.
Vervolgens-meende hij. dal tie ver
ontschuldiging van minister *Corl v.
d. Linde, er is geen geld voor de
verbetering van onderwijzerssala
rissen en de opleiding afgezien
van de vraag of hel geld er al dan
niet is moeilijk le rijmen valt met
het gezegde Van den spreker,
ware een concentrulic-kabincl opge
treden, of een' kabinet uit alle groe
pen der linkerzijde, er stellig geld
voor geweest zou zijn. Waarom had
het geld er wel kunnen zijn, indien
mr. Troelstra en dr. Bos tol een
accoord waren gekomen? Dan im
mers zou de salarisregeling op liet
regeeringsprogram gekomen zijn
Als derde punt behandelt debater
een meer abstract onderwerp. Hij
heeft bezwaren legen de wijze, wa
op spreker de (mannen, die (dc theorie
hoog houden, achtergesteld heeft
(ie mannen der praktijk. Wal hem
betreft, waardeert hij hel juist in
de S. D. A. 1\, dal zij geweigerd heeft,
liever dan ware beginselen in ge
vaar le brengen, oogenblikkelijke
voordeden in 's lands wetgeving te
behalen. Debater is er van overtuigd
dat de wereld leu slolle toch door
ideeën geregeerd wordt en dat men
met de handhaving van de zuiverheid
der idee verder komt, dan mei een
geknutsel, met de praktijk. Dit zegt
hij in het algemeen, en hij wil er
niet mede verklaren, dat hij persoon
lijk overtuigd is van de zuiverheid
der soc.-democratische gedachte.
De heer Hoogerhuis zegt, dal
spreker het amendement Duvs art
369) een fout genoemd had en vraagt
of de 80.0.00 pensioentrekkenden
hierover ook zoo zouden denken
Vervolgens kualsl hij het verwijt
aan de S I). A.P., dat zij geweigerd
liadden de portefeuilles te aan
vaarden, terug pp de vrijzinnigen,
door te zeggen: Zij wilden ook niet.
Ten derde, doelende op dc uit
laling der S. D A. P., dat zij alleen
portefeuilles zullen aanvaarden, wan
neer "zij 51 man sterk in de Tweede
Kamer zijn. verklaart hij, dat
de lieer Van Santen indertijd zelf
ook gezegd had. Wij willen alleen
regeeren met 11 meerderheid van 51
De lieer Swenne vroeg, of spreker
kon verklaren, waarom -hel V.-l)
Kamerlid Van Raalle tegen de motie
Ter Laan gestemd had, terwijl toch
alle vrijzinnigen hij dc verkiezingen
hun liefde voor l openbaar onder
wijs hadden gelucht. Ook wees hij
er op, dat hel argument van gebrek
aan geld niet geheel opging, waar
mr. Palijn, op l gebied der financiën
toch niet de eerste de beste hijgde
behandeling der wet Talma gezegd
had, dal voor een veel duurdere
zaak dan Staatspensioen wel geld le
vinden zou zijn
De heer Van Santen, ds. Snethlage
beantwoordende, noemt als redenen
lol de uitsluiting der bedeelden drie
zaken: le er is geen geld; 2e werden
de bedeelden 11 iel uitgesloten, dan
zou de particuliere armenzorg van
haar plaats verdrongen worden; 3e
een groot gedeelte van het Staats
pensioen aan bedeelden komt lereehl
de kassen van particuliere
kerkelijke - en burgelijke arm
besturen. zooals dit nu at gebeurt,
bijv. te Finsterwöldc, waar «Ie ver
pleegden in hel armhuis van hun f 2
Staatspensioen f 1,75 moeten afstaan.
liitusschcn gaat hij met deze rede
nen geen akkoord, want hij wil, dat
de wetgever de macht moet hebben
zulke uitwassen tegen te gaan. Hij
wil hel Staatspensioen maken lot'11
onvervreemdbaar recht.
Wal betreft de weigering van mi
nister Gort van der Linden om geld
beschikbaar le stellen lol verbetering
van de salarissen dei- onderwijzers
enz., wijsl hij er op, dat dil mini
sterie is opgetreden met 11 program,
waar deze zinsnede niet op voor
komt. Wel was het een punt van het
concentratie-program, zoodat ee.11
concentratie kabinet had dienen te
zorgen voor de noodige gelden ler-
wijl dil ministerie len opzichte hier
van geen beloften tc vervullen heelt.
Spreker ontkent niet. dat de
theorie in de wereld een groote rol
speelt, dóch hier is de praktische
politiek aan liet woord. De idee is
lot rijpheid gekomen, 1111 is hel de
lijd tan de praktijk.
Tot den heer Hoogerhuis zegt hij,
dat de fout van het amendement
Duys gebleken is hij de toekenning
der pensioenen. Honderden genieten
er van. dié liet niet noodig hebben,,
terwijl zeker even zooveel honderden
huilen de wet vallen, terwijl zij liet
niet missen kunnen. Veel heter ware
geweest, dal de iaatsten geholpen
waren door de eersten geen pensioen
le geven.
De vrijzinnigen hebben geweigerd
portefeuilles te aanvaarden, nadat de
S.-D. dit eerst gedaan hadden. Zij
gevoelden zich toen met hun 39 man
niet verplicht dil tc doen, welke ver
pltchling zij eerst hebben l>ij een
meerderheid van 51. Dit heeft
spreker vroeger ook verklaard. Hij
voor zich zelf inlusschen, had graag
een concentratie-kabinet zien op
treden.
Den heer Swenne antwoordt spre
kcr, dat Van Raalle legen de motie
Ter Laan gestemd had, omdat hij
van deze motie geen praktisch nut
verwachtte.
En als mr. Palijn gezegd heeft,
dat voor Staatspensioen geld te vin
den is ,dan merkt hij op, dal een
Kamerlid als zoodanig wel eens an
ders spreekt, dan hij als minister zou
doen. E11 als er dan geld te vinden
is, dan vindt spreker, dat eer de on
derwijzers aan de beurt komen, de
ouden van dagen geholpen moeten
worden, welke bewering zelfs hij de
armste onder dc minimumlijders in
hel onderwijzerscorps wel geen be
strijding zal vinden.
Met dank aan den spreker en aan
de debaters sluit de voorzitter de
vergadering.
RECHTZAKEN.
THOLFX. 17 Febr. I11 de heden
gehouden zitting van het kantongc
recht, is de heer J G. Dalehout
cand.-notaris alhier, beëedigd als
waarnemend griffier van het kanton
gerecht alhier.
Tegen B„ die op 1 Sept. j.l. te
IJmuiden in de woning barer ouders
het meisje I) S. doodschoot, werd
dezer dagen 7 jaar gevangenisstraf
geëischl.
0e vergiftigingszaak van Abbenbroek
Hel O. M. bij den Hoogen Raad
concludeerde lol verwerping van hel
cassatieberoep van G. Spland hou
wer te Abbenbroek, door l gerechts
hof tc Amsterdam veroordeeld lol
20 jaren gevangenisstraf, wegens
moord door vergiftiging met mor
phine, op zijn buurman W. H
W'eslervcld.
De uitspraak is bepaald op
10 Maart.
Weer kazernebrand te Haarlem
Zondagmorgen 6 nur is voor de
3e maal brand uitgebx-oken in de
infaideriekazerne te Haarlem.
Ditmaal zijn slechts twee rust
kamers in den zuidelijken vleugel
op dezelfde plaats, waar in lil 12
de brand woedde) uitgebrand.
Tegelijkertijd werd de brand ont
dekt in een rustkamer, die van de
eerste door een gang gescheiden
was. Dit brandje is echter in den
uinvang gestuit.
Vrij zeker js hel, dat brand
stichting plaats heeft gehad.
De brandweer bluschte het vuur
met tien slangen op de waterleiding.
Men meldt nader:
In de infanteriekazerne aan den
Koudenhorn is Zondagmorgen voor
de 3c maal bipnén anderhalf jaar
brand uitgebroken, die van omvang
minder ernstig was dan dc twee
vorige keeren, doch door de om
standigheden, waaronder de brand
uitbrak, zeer ernstig van aard is ge
weest.
Omstreeks 6 uur in den morgen
ontdekte één van de koks, die naai
de keuken ging, dat vlammen uit
sloegen uit het dak van het midden
gedeelte van den zuidelijken vleugel,
die aan dc Zakstraat slaat, en bij
den eersten brand in 1012 is ver
nield.
Hij maakte alarm, waarop de
manschappen door brnndsignaal
werden gewekt.
Men begon met hel blusschings-
werk en waarschuwde onmiddellijk
de brandweer, die dadelijk met veel
materiaal aankwam en met tien
slangen op de waterleiding, onder
leiding van de commandanten, de
heeren Cramer en Beccari. dc vlam
men aantastte.
De brand bleek weer le woeden
op de rust- en deponeerkamers, dit
maal van de tc romp. van het le
bataljon van bel 10e regiment, die
zich onder bet afgeschoten dak be
vonden.
Men komt daar door middel van
twee trappen van de vestibule in
liet midden van den vleugel. De
eerste leidt naar de verdieping waai
de soldatenkamers liggen, daarboven
liggen de rust- en deponeerkamers.
Op deze dakverdieping zijn de ka
mers gescheiden door 't trapportaal.
Toen tblussingswcrk in vollen gang
was in dc kamers, rechts (ten
oosten) van het trapportaal gelegen,
ontdekte men in de kamer links van
dit portaal dus door liet geheelc
portaal en de gang gescheiden van
deze kamer dat daar óók brand
was; terwijl op liet portaal en in dc
gang niets van vuur te bespeuren
viel.
Deze omstandigheid geelt vrijwel
zekerheid aan bet vermoeden, dat
men ook bij den brand, 3 maanden
geleden, reeds koesterde, dat de
brand aangestoken is.
Hel valt immers niet wel aan le
nemen, dab tegelijkertijd op twee
plaatsen in hetzelfde gebouw brand
uitbreekt; wanneer geen kwaadwil
ligheid in het spel is.
Op laatstgenoemde rustkamer was
de vlam spoedig uitgemaakt. In deze
kamer, waar de militaire kleeding-
slukkcn op stellingen lagen, was in
één van de stapels vuur gekomen.
De stapel was vernield en een gat
in den vloer gebrand, toen men de
vlammen blusschte. Was dil brandje
niet doorgezet, erger bad bet vuur
rond zich gegrepen in de kamers
rechts van iiet trapportaal. Twee
vertrekken brandden geheel uit. Het
dak werd op veel plaatsen vernield
en de vloeren brandden op verschil
lende plaatsen door.
Tegen half acht was men de vlam
men vrijwel meester. Toen rukte een
deel van de brandweer in, doch het
overige deel bleef tot 12 uur om
onder leiding van den beer Beccari
bet blusschingswerk te beëindigen.
Tijdens den brand kwamen dc
burgemeester van Haarlem, jhr.-mr.
\V B. Sandberg, die Zaterdag van 'n
vertoef in Zwitserland was terug
gekeerd. de wethouder. Job. de
Breuk, de gemeente-secretaris, mr.
dr. .1 Wijtcma en later mr. Hover,
