ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 6 Februari 1914.
TWEEDE BLAD.
NIEUWSTIJDINGEN.
Brieven uit de Hofstad.
(Z ierikzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke rmfcmers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending één> per week,
f 10 per jaar bij vooruitbetaling.
70ste JAARGANG,
No. 9502
Directeur i A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur i A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTIEN.
Van 18 regels 80 ets meerdere regels 10 ets.
Bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aaD het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsrniddags uiterlijk 2 urn.
CHINA.
Te Nanning, in Zuid-China. heeft
een gruwelijke blocd-bruilofl plaats
geliad. Één der rijksle grondbezitters
was in het huwelijk getreden mei Ti
rijk meisje. Hij had voor die ge
legenheid een prachtig feest gearran
geerd, waarop een driehonderdtal
gasten waren uitgenoodigd.
Toen het fcesl in vollen gang was,
drongen plotseling 00 roovers de
zaal binnen en begonnen op de vroo-
lijke gasten met messen en sabels in
te hakken. De ongelnkkigen ver
weerden zicli zoo goed zij konden,
doch zij waren niet gewapend en
moesten het onderspit delven.
Twee-cn-twintig gasten werden ge
dood, de overigen kregen min
of meer ernstige wonden. Ook bruid
en bruidegom zijn deerlijk toege
takeld. De moordenaars waren even
wel niet uit bloed- maar uit goud
dorst gekomen. Zij namen 20 rijke
grondbezitters, goed gekneveld, mee
naar hun hol in dc bergen van Lao
Xu komen hun vertegenwoordigers
dalwaarts om met de treurende
familieleden te onderhandelen over t
bedrag van den losprijs De provin
ciale regeering heeft echter besloten
een militaire expeditie naar de ber
gen van Lao te zenden.
AMERIKA.
De bende der „Zwarte Hand" te
New-York, waarvan men sedert eeni-
gen tijd niet meer vernam, is thans
weer opgetreden. Op 17 Januari ver
dween Dlotseling in New-York de
rijke Galiforniër Clarks. Zijn vrouw
en kinderen hielden hem voor dood.
Dezer dagen heeft echter de chcl' der
politie te Los Angelos een brief ont
vangen. waarin de gevangenneming
van den millionair wordt medege
deeld, terwijl een losgeld van 72.000
dollars wordt gevraagd. De be ide
heeft de brutaliteit de politie-chef
te verzoeken als onderhandelaar
tusschen de „Zwarte Hand" en de
familie Clarks op te treden. De fa
milie is bereid het geëischte losgeld
te betalen.
DÜITSCHLAND.
De Berlijnsche politie heeft een
goede ontdekking gedaan. Zij heeft
een dieven-school gevonden en leer
meester zoowel als leerlingen achter
slot en grendel gebracht De geheele
inrichting deed denken aan Dickens'
Fagin, Sikes en Olivier Twist. De
Berlijnsche Fagin heel Wilhelm
Foth, een man, die reeds 12 jaar
dwangarbeid achter den rug heeft.
Zijn eerste leerling was een joggie
uit de provincie. Hij trof het kereltje
zonder een cent op zak verlaten op
straat aan, nam hem mee naar zijn
huis en richtte hem af. De éerste
leerling bracht een tweeden aan en
Foth liet beide jongens inbreken en
stelen óp een eesst door hemzelf ter
dege verkend terrein, terwijl hij zich
tijdens de onderneming achteraf
hield. De buit werd dan door hem
verkocht en de jongens werden be
loond.
Toen dezer dagen één der boefjes
in een kroeg trachtte in te breken,
werd hij door een waakzaam agent
in den nek gepakt. De jongen be
kende en verried waar het kantoor
van zijn patroon te vinden was. In
de woning van Foth vond men een
grooten voorraad inbrekers-werk
tuigen, uitstekende vermommingen
en nog wat gestolen voorwerpen.
NEDERLAND.
IJMUIDEN, 8 Febr. M^n zal zich
herinneren, dat 4 September 1913
de ingezetenen alhier werden opge
schrikt door dc tijding, dat op de
16-jarige Dina Sant in de huiskamer
der ouderlijke woning door Jacob
Bresier was geschoten en Dina daar
door doodelijk was gewond.
Brester, een ontwikkeld man, die
tevens vermogen bezat, had 'n jacht
in eigendom, waarmede hij maanden
lang, nu eens op deze, dan weer op
die plaats alhier lagen als hij tochtjes
maakte verzocht hij ingezetenen en
ook dochters yah ingezetenen hem
daarbij te vergezellen en zoo was
Dina Sant ook wel eens één der gc-
noodigden geweest, waardoor een
verhouding was ontstaan lusschen
lie beidén.
Welke drijfveer Bresier lol zijn
daad heeft gebracht, ligt in het dui
ster, een feit is het, dat hij op 1 Sep
tember 's avonds naar de woning
der familie Sant is gegaan, de huis
kamer is binnengetreden, en op Dina
uit een revolver twee schoten heeft
gelost.
Na een zeer lange instructie, waar
bij o. m. de doctoren Kam en Muller
als deskundigen zijn opgetreden om
een onderzoek in te stellen, naar de
al dan niet toerekenbaarheid van
Brester, heeft de rechtbank thans
bepaald, dat de zaak in een buiten
gewone zitting van hun college zal
worden behandeld op Maandag 16
Februari, 's ochtends te tien uur.
Aan Brester wordt ten laste ge
legd, dat hij met het oogmerk Dina
Sant van Het leven te berooven, op
deze opzettelijk moedwillig op of
omstreeks 4 September 1913, na
zich in de huiskamer van haar
ouderlijke woning te hebben hege
ven, twee schoten heeft gelost uit
een met scherp geladen revolver,
die hij op haar hoofd had gericht,
waarvan één dier schoten in T hoofd
en in de hersenen is doorgedrongen,
tengevolge waarvan Dina Sant op
6 September 1913 is overleden.
RECHTZAKEN.
De oude rok en do uitdraagster.
2 dames op de Brouwersgracht
te Amsterdam lieten een uitdraagster
uit de Binnen-Wieringërstraat bij
zich komen om eenige oude kleeren
te koopen, die hadden toebehoord
aan een o vérleden familielid.
De koop werd gesloten voor een
rijksdaalder en.de uitdraagster nam
het goed mee. Maar meteen nam zij
een ouden rok mee, die aan een kap
stok hing en die 'niet in den koop be
grepen was.
Natuurlijk was die daar niet in
begrepen, want die oude rok was
vijfduizend gulden waard. Immers
de dames hadden die als „safe
deposit" gebruikt en er haar ka
pitaaltje van vijfduizend gulden in
verborgen. Gewoonlijk droeg één
der dames het waardevol kleeding-
stuk en dan waren die zordvuldig in
de voering genaaide effecten, vrij
veilig bewaard; maar dien dag had
de draagster den rok in huis lijdelijk
uitgetrokken om zich gemakkelijk te
bewegen
Zoodra z'ij haar geld miste, was
zij naar de uitdraagster gegaan, of
die misschien bij ongeluk een ouden
rok had medegenomen, maar de uit
draagster, die inmiddels de effecten
gevonden en voor zich gehouden
had, hield zich van de domme en liet
de dames ongetroost en ontroostbaar
heengaan. En ook later, toert er
advertentie in de couranten ver
scheen, waarin f 500 belooning
werd toegezegd aan 't terugbrengen
van de effecten, liet zij zich niet ver
murwen, hoewel haar man haar nog
aanspoorde de stukken van waardi
aan de dames terug tc geven.
De effecten werden onder den
vloer van den kelder in den grond
verborgen, ten einde later te worden
verzilverd.
Dit alles geschiedde nu ongeveer
3V2 jaar geleden.
In 1911 was de uitdrager er toe
gekomen een deel van de effecten te
gelde te maken. Ze had daartoe een
haringkoopman, die tegenover haar
woonde in den arm genomen en deze
had op zijn beurl een koperslager
bereid gevonden de stukken te ver
zilveren. Hij was er mee naar een
bank gegaan en had ze in proion
gatie gegeven voor ruim f 3000,
later zijn ze definitief verkocht. Van
die f 3000 had degeen, die de stuk
ken beleende f 1000 gehouden voor
zijn moeite, ook de haringkoopman
had zijn aandeel gekregen en de uit
draagster de rest, dat zij in haar zaak
voor dë huishouding had gebruikt.
Fr was ook nog f1375 op n spaar
bankboekje gezet, maar dit geld was
f 7,03 na, ook gaandeweg ver
bruikt.
In December j,katoen zij in geld
verlegenheid verkedrde, had zij be
sloten nog een deel van de effecten
welke zij had overgehouden, te ver
knopen. Zij ging met die stukken
naar een effectenhandelaar om te
vragen wat ze waard waren. „Kom
morgen maar eens terug" was het
antwoord geweest en toen zij zich
den volgenden dag op het kantoor
vervoegde, werd zij door een recher
cheur aangehouden, omdat inmid
dels gebleken was, dat de stukken
waren gesignaleerd als van diefstal
afkomstig.
Bij een huiszoeking in de woning
van de uitdraagster werden op zol
der, verborgen in een oude kachel,
nog drie effecten met couponbladen
gevonden.
De uitdraagster, de haringkoop
man en de koperslager hadden zich
ihans voor de rechtbank te verant
woorden wegens de bovenvermelde
feiten.
De vrouw stond terecht wegens
verduistering, de beide anderen we
gens heling.
Alle drie legden een bekentenis af.
Het O. M. wees er in zijn reqisitoir
op, hoe verkeerd de dames er aan
gedaan hadden haar geld op zoo'n
zonderlinge wijze te bewaren, terwijl
er toch in een stad als Amsterdam
zooveel gelegenheid'is het veiliger op
te bergen. Spr. deed uitkomen, dat
de uitdraagster, toen zij dc effecten
vond, in de verleiding werd gebracht
zich die toe te eigenen, maar daar
tegenover staat, dal zij hardvochtig
en onvermurwbaar is gebleken, toen
zij zag hoe wanhopig de dames
waren óver hel verlies van haar ka
pitaaltje.
Eisen vijf maanden gevangenis
straf en tegen de helers zes maanden*
Ds mijnramp bij Dortmund.
De ramp in de mijn „Minister
Achenbach" tc Brambauer bij Dort
mund is niet zoo ernstig als men
aanvankelijk had gevreesd. Duchtte
men toch, dat het aantal dooden,
dat van de vorige rami) in dezelfde
mijn. in December 1912, toen daar
een 40-tal mcnschen hel leven ver
loor, verre zou overtreffen, gelukkig
dat vermoeden ongegrond ge
bleken, ofschoon men toch altijd nog
van een ernstige ramp mag spreken
De berichten toch deelen mede,
dat hel aantal dooden officieel
25 is vastgesteld.
Ofschoon het 7 uur in den avond
was, toen de zwarte dood zijn killen
greep weer naar die werkers onder
de aarde uitstrekte, verliepen
toch nog eenige uren, eer 't bericht
van de nieuwe ramp in de mijn „Mi
nister Achenbach" bekend werd
Deze mijn ligt namelijk eenigszins
afgesloten van bel groote verkeer
Zoo was het reeds tegen den nacht
van Donderdag op Vrijdag, toen de
Jobstijding te Dortmund ontvangen
werd.
Hel terrein van de mijil-exploitatie
biedt I gewone beeld van een mijn,
die door een ramp getroffen is: zie
Jkenwagens en automobielen en daar
tusschen bewegen zich mannen
grijze uniformen, met een witten
hand om den arm, waarop 'tRoode
Kruis.
De bureaux der directie en van 't
technisch beheer blijven den geheelen
nacht verlicht. De bekken van het
terrein zijn gesloten en door gen
darmes afgezet. Daar buiten ver
dringt zicli de menigte wcenende
vrouwen en kinderen, in grooten
angst over het lot van den man en
vader, die niet is thuis gekomen. Tel
kens komen de kooien uit de mijn
omhoog, soms met lijken en gewon
den. De lijken worden op een baar
weggedragen naar een loods, waar
men den grond heeft bedekt met
versch stroo en hierop legt men hen
neer, hun voorloopig' doodsbed. Zij
zijn allen in hun werkpak, de mee-
stcn met ontbloot bovenlijf, zwart
van het kolenstof, zooals de dood
hen bij den arbeid heeft overvallen.
Langzaam beweegt zich een cin-
delooze rij van mannen en vrouwen
langs de dooden, om tc zien, of er
ook nabestaanden van hen onder
zijn. Nu en dan doorklieft een gil de
plechtige stilte van tie doodenhal of
ondersteun! men een in snikken uit
gebarsten vrouw en dan weet men,
dat er weer een doode is herkend.
Medelijdende handen bedekken het
in doodsstrijd verwrongen gelaat van
den doodc met een doek.
Den gewonden verlceiien artsen,
in groot aantal op het terrein aan
wezig, de eerste hulp en daarna legt
men hen in de ziekenwagens, die
hen naar het gemeentelijk zieken
huis van Brambauer vervoeren. Het
mag tot eenigen troost strekken, dat
slechts weinig gewonden in levens
gevaar verkceren.
Zooals men dat in de Westfaalsche
mijndistricten gewoon is, hebben ook
bij dit ongeluk kameraadschap en
moedige hulpvaardigheid zich weer
schitterend getoond. Zoodra het on
geluk bekend was, meldden zich
geheele drommen vrijwilligers aan
om hij de reddingsploegen tc worden
ingedeeld en gevaar voor eigen leven
geringschattend, af te dalen in de
door het ongeluk geteisterde schach
ten. ten einde daar te redden wat
nog te redden viel of anders de ge
vallenen boven te brengeii, waar hun
een laatste rustplaats zal worden
bereid.
Uit de omliggende mijnen „Minister
Stcin", „Waltrop" en „Adolf van
Hanscrmann" rukten reddingsploe
gen aan onder leiding van ingenieurs.
In den beginne hadden dc wak
kere redders met ernstige hinder
nissen te kampen, vooral de door de
ontploffing ontsnapte vergiftigde
dampen maakten hun t verder door
dringen in de mijngangen bezwaar
lijk. Met behulp van zuurstof-appa
raten m andere toestellen gelukte
het hu- r/enwel een aantal gewonde
kameraden aan den dood te ont
rukken.
In den loop van den nacht kwa
men eenige noofd-ambtenaren van
het regeeringstoezicht op de mijnen
en deze heeren daalden terstond in
de schacht af, ten einde 't reddings
werk te overzien en den omvang der
ramp vast tc stellen. Omtrent de
oorzaak valt nog weinig te zeg-
n, dc meesten, die hieromtrent
medecleelingen zouden kunnen doen,
zooals de beide opzichters van de
schacht, bevinden zich onder dc
dooden. Als een gunstige omstandig
beid mag worden aangemerkt, dat
de ontploffing geen brand heeft ver
oorzaakt en daaraan heeft men het
voornamelijk te danken, dat 't aantal
dooden niet grooter is.
Aan den Keizer en aan den Minister
van Handel zijn uitvoerige berichten
omtrent de ramp geseind.
schillende weiden. Men heeft gras-
hooi van 2 en 3 pCt. verteerbaar
eiwit, en er is ook van 9 10 pCt.
En het eigenaardige is, dat met de
stijging van het eiwit gepaard gaat
een toename van liet vetgehalte, het
zetmeelgehalte en de aschbestand-
deelen, rn. a. w., dat de kwaliteit van
het hooi dus in alle opzichten stijgt.
Tot op een zekere grens kan de vee
houder zelf zijn wciclen verbeteren
Een ralionceie bemesting met stik
stof. phosphorzuur en kali is voor
alle weiden absoluut noodig, zoowel
als voor die der veehouderijen als
voor die der gemengde bedrijven,
maar toch in de eerste plaats voor
die der laatste, daar waar de
kwaliteit van hel gras verbeterd moet
worden, waar het eiwitgehalte moet
stijgen. Behalve de bemesting met
kali en phosphorzuur in den herfst
of in 't voorjaar, is het dus nood
zakelijk in het voorjaar alle weiden
te bemesten men Chili-salpeter.
De minste hoeveelheid, die daar
voor dienen kan, is 150 K.G. per
H A. Al naar de toestand der weide
minder gunstig is, geve men meer.
Dat. behalve een stijging van het
eiwitgehalte en dus van de kwaliteit
van het gras ook de hoeveelheid gras
en hooi toeneemt, behoeft zeker niet
gezegd te worden.
Docli niet alleen de kwaliteit van
het hooi, maar ook die van andere
producten, als: granen, voederbie
ten, aardappelen, enz. kan door een
bemesting met Chili-salpeter ver
beterd worden. Het is juist deze
intensief werkende stikstofmeststof,
die het eiwitgehalte dezer voedings
stoffen doet stijgen. Het direct ge
volg van een Chili-salpeterbemesting
aan veevocdergcwassen is, dat de boer
minder kraehtvoedcr behoeft te koo
pen Immers de aanvoer van kracht
voer kan alleen dienen, om in gebrek
van eiwit te voorzien.
Wanneer ik het voorgaande kort
samenvat, kom ik tot deze conclusie:
Een bemesting met Chili-salpeter op
weiden en veevoedergewassen, ver
hoogt het eiwitgehalte van het vee
voeder en daarmee de kwaliteit van
het veevoeder in het algemeen. Een
direct gevolg daarvan is een voor
uitgang en verbetering van den vee
stapel.
Welde, bouwland, stal.
De aard en de toestand van liet
vee hangt ten nauwste samen met
den aard en den toestand van den
bodem, waarop het leefd van den
grond, waarvan het gevoed wordt.
Haalt men uit de veestreken van ons
land beesten naar elders, naar min
der vruchtbare streken, dan gaan de
koeien en het geslacht, dat zij voort
brengen. in typische eigenschappen
achteruit, tenzij men zeer bizondere
eigenschappen neme. Een Holland-
sche, Friesche of Groningsche koe
(deze laatste als type van vleesch-
productie), overgeplaatst op den
hoogen grond van Noord-Brabant of
Drente, verliest met haar nageslacht,
haar goede hoedanigheden, tenzij
bizondere zorg besteed worde aan
liet voer in de eerste plaats aan dc
weiden. Er is een kolossaal verschil
tusschen het gras of hooi van ver
XLIV.
Hoe hooger het ksvik in de ther
mometers is geslegen, hoe lager de
verwachting hij jong en oud gedaald
dat liet weder „beteren" zal.
Schaatsenrijders zijn doorgaans
beste menscnen (althans op het ijs-
vlak), maar één ondeugd hebben ze
gewis, van n.l nimmer voldaan te
zijn Daar hebben wc, terwijl de
wintcr-met-ijs al vrijwel met de rook
in den schoorsteen naar hoogere
regionen was vervluchtigd, nog
waarlijk een mooi stuk ijs in onze
vaarten en vijvers gehad, en dagen
achter elkander is er het ijzer niet
van den ijsvloer geweest; en in plaats
van nu met een dankbaar hart te
zeggen: „het was welletjes", is het
niets dan mopperen en zeuren wat
ge uit des schaatsenrijders mond
kunt hooren, over dat lamme weer
en die akelige dooi" Zoodat in het
algemeen genomen het schaatsen
rijdend menschdom, in de residentie
evenals elders, al even ondankbaar is
alshet overige menschdom kan
zijn. Dat de plotselinge en zoo sterke
dooi heel wat plannen in de war ge
stuurd heeft staat vast; evenzeer als
dat 2ij mislukte ijsfeesten op haar
geweten heeft. Hier hij ons was dat;
gelijk van zelf spreekt, natuurlijk 'n
heel fijn ijsfeest, n.l. hel gecostu-
meerde „fèie de glacé", dat de Haag-
sche Club hare leden aanbood, maar
dat feitelijk en in dubbele beteekenis
in het water gevallen is. Eveneens
was dit liet geval met het feest, dat
de Koningin aanbood aan de mili
tairen van het Haagsche garnizoen
op de mooie, geheel afgesloten baan
achter het „Huis ten Bosch", het
bekoorlijk paleis van de vroegere
