ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 23 Januari 1914.
TWEEDE BLAD.
Napoleon als staatsman.
(Z ierikzeesche
C o u r a n t
abonnement.
De abonnementsprijs van dit bladdat lederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG versohijnt, is
voor Zierikiee f 1,80, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 8 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9496.
Directeurs A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur i A. FRAMKEL.
Redacieuri J. WAALE.
advertentie n.
Van 13 regels 80 ota meerdere regels 10 ets.
By abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrygbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrydagsmiddags uiterlyk 2
NIEUWSTIJDINGEN.
JAPAN.
De vulkanische uitbarsting.
Deze ramp schynt niet minder ont-
zaglyk te zyn dan die, welke Pompeï
onder aseh en lava begroef.
Stroomen kokende lava gleden met
groote snelheid langs de hellingen van
den berg omlaag, dwars door drie op
het eiland gelegen dorpen, die voor een
groot gedeelte verwoest werden, en
waarvan de inwoners, voor zoover zy
niet door de gloeiende lavastroomen
verrast werden of in hun houten huizen
verbrandden, in alleryl de vlucht namen
naar het vasteland.
Men vermoedt, dat alleen in deze drie
dorpen honderden personen op vreeselyke
wyze om het leven zyn gekomen; ver
brand, tot asch verteerd door de kokende
lava of door den aschregen verstikt.
Van Zaterdag af werden, naar men
in de Tel. leest, niet minder dan 60
tot 70 aardschokken per dag gevoeld,
op het vulkanische eiland zoowel als op
het vasteland, die Maandag ten slotte
eindigden met een ongehoord hevige
uitbarsting van de Sakurashima. Des
morgens had de brandende lava, met
ontzettende kracht door den vulkaan
uitgeworpen, de zeeëngte tusschen het
eiland en het vasteland overvliegend,
het bosch in de buurt van Kagoshima
in brand gestoken, en de vlammen
tastten al spoedig ook deze stad van
70.000 inwoners aan. Dezen, door een
wilde paniek aangegrepen, trachtten, te
raidden van de als hagel neervallende
lava-stukken en den verblindenden
adembeneraenden aschregen, een goed
heenkomen te zoeken, hetgeen slechts
aan een gedeelte hunner gelukte, daar
de vulkanische uitbarstingen, gepaard
gaande met aardschokken, de spoorlyn
van Kagoshima naar het binnenland
over een lengte van acht mylen had
vernield.
Tegen den raiddag was het geheele
eiland Sakurashima iu vlammen gehuld
en vluchtten de overlevenden in dood-
angst, gebruik makend van alle mogelyke
vervoermiddelen, over de zeeëngte naar
Kagoshima. Des avonds was deze stad
totaal uitgestorven, op één man na, de
telegrafist, die zyn telegrammen bleef
verzenden zoolang de lyn bruikbaar bleef.
Een vluchteling, die te Nagasaki is
aangekomen, vertelt, dat hy te Kagoshima
meer dan 200 aardschokken geteld heeft.
By het begin van de uitbarsting stegen
rook- en vlammenzuilen uit verschillende
deelen van den berg op. De stad
Nagasaki, hoewel op 160 K.M. afstand
gelegen, is met fijne vulkanische asch
bedekt. De gouverneur van Myasaki,
aan de Oostkust, seint, dat de stad met
asch bedekt is.
De kapitein van den Japanschen kruiser
„Tone" meldt draadloos, dat in Kago
shima niemand in leven is gebleven,
zoodat zich daar de ramp van Pompeï
volkomen herhaald heeft. Een schip,
dat na de eerste uitbarsting van den
vulkaau 307 vluchtelingen aan boord
nam, is by de tweede uitbarsting
gezonken.
In totaal zyn 13.000 huizen verwoest
en worden 70.000 personen vermist.
ZUID-AFRIKA.
JOHANNESBURG, 20 Jan. Officieel
wordt gemeld, dat het spoorwegverkeer
nagenoeg overal normaal is.
In de meeste raynen is de arbeid
volledig hervat. Alleen het personeel der
machines manifesteert nog en toont nog
geen neiging, den arbeid te hervatten.
PRETORIA, 20 Jan. Er is een procla
matie uitgevaardigd, ter onmiddellijke
demobilisatie van een aantal troepen te
Pretoria, Fauresmith en Durban en ter
demobilisatie van troepen in Natal en aan
den Rand, tegen 23 dezer.
AMERIKA.
In de gevangenis te Mc. Allister
(Oklahoma) heeft deze week een ernstig
gevangenisoproer plaats gehad, waarby
7 men8chen om het leven zyn gekomen.
Drie gevangenen, die op een tot nog
toe raadselachtige wyze in het bezit van
revolvers waren gekomen, overvielen
een der cipiers, sloegen hem tegen den
grond en maakten zich meester van zyn
sleutels. Hiermede gewapend, snelden
zy naar de poort, terwyl zy op ieder die
hen in den weg stond, revolverschoten
losten. Een der bandieten sleurde het
meisje, dat de gevangenis-telefoon be
diende, uit haar cel en hield het kind
als een levend schild voor zich, tegen
zyn vervolgers, die niet dorsten vuren,
nadat het meisje door het eerste schot
gekwetst was. Door de telefoonjuffrouw
beschut, wisten de vluchtelingen de
poort ongedeerd te bereiken. Hier lieten
zy haar los en sprongen in een karretje
waarmede zij zich in aller yl uit de
voeten maakteD. De zweep werd over
het paard gelegd, maar de kogels van
de schildwachten, die op den gevangenis
muur de wacht hielden, waren sneller.
Bereden vervolgers vuurden eveneens
op de vluchtelingen, die hunnerzyds de
schoten beantwoordden. Eindelyk echter
hield het vuren der bandieten op en
stortte het paard door een kogel getroffen
dood op den grond. Naderbij gekomen
vonden de vervolgers de lyken der uit
brekers op den bodem van het karretje,
geheel met kogel doorzeefd. Van het
gevangenispersoneel zyn vier man, o. a.
twee hooggeplaatste ambtenaren door de
bandieten gedood.
RUSLAND.
De Peterburgsche correspondent van
de Kölnische Zeitung vertelt een en
andere over het tyrannieke machtsmis
bruik waarmede Russische gouverneurs
hun onderdanen tergen en uitbuiten.
Hy deelt o. a. het volgende mede over
den gouverneur van Toela
De heer Lopoesjin zoo heet deze
„koning van Toela" had eens nieuwe
meubels noodig. Hy zond daarom een
boodschap aan den grootsten meubel
fabrikant van de stad, een zekeren heer
Isaakson, en bestelde bij hem een kostbare
collectie stoelen, tafels, kasten, ledikanten,
enz. enz. De heer Isaakson was zeer
verheugd over deze bestelling. Hy
stuurde het gevraagde en een jaar later
stuurde hy ook de rekening. De gouverneur
vond het eerste aangenaam, het tweede
onbeschaamd. Hy had blykbatfr weinig
lust in betalen en de heer Isaakson
merkte dit spoedig, want by werd als
jood uit Toela verbannen. Hy had geen
woonrecht in Toela.
Goede raad was duur, maar deze on
betaalde rekening was nog duurder. De
heer Isaakson, die niet alleen zyn
meubels bij den gouverneur maar ook
zyn fabriek ongaarne in den steek liet,
nam de noodige maatregelen, liet zich
doopen en kwam als christen in Toela
terug. Het eerste wat hy deed was, een
duplicaat van de rekening aan den
gouverneur zenden. Doch op Isaakson's
stoel aan Isaakson's schryftafel teekende
de gouverneur een decreet, waarby de
meubelfabrikant als verdacht persoon"
uit Toela verbannen werd en 24 uur
later was de heer Lopoesjin van zijn
lastigen schuldeischer bevryd.
Deze bleek evenwel een man van
karakter en iemand met taaie door
zettingskracht. Hy diende te St.-Peters-
burg by het ministerie een klacht in en
ageerde zóó lang tot de gouverneur op
een goeden dag bezoek kreeg van eenige
hooge ambtenaren, die hem na onderzoek
schuldig bevonden aan machtsmisbruik,
zoodat Isaakson weer naar Toela mocht
terugkeeren.
Niet alle slachtoffers der Russische
gouverneurs bereiken evenwel zulk een
gelukkig resultaat.
Een Duitsch-Ru8sische familie, uit
zeven personen bestaande, die op een
riddergoed in het district Jauer, in
Silezië, gewerkt had, wilde, om het
reisgeld te sparen, te voet naar haar
land terugkeeren. Onderweg werd zy
door den sneeuwstorm overvallen en
verdwaalde. Alle zeven personen werden
later bevroren gevonden.
Zestig recruten verlieten enkele dagen
geleden het stadje Oranienbaum, by
St.-Petersburg, om zich naar Kroonstad
te begeven. Daar de Oostzee toegevroren
lag, waagde het detachement zich op
het ys. Daar verloren zy do richting en
tot heden zyn zy nog niet op de plaats
hunner bestemming aangekomen; men
vreest, dat allen omgekomen zyn in den
sneeuwstorm.
ENGELAND.
PLYMOUTH, 21 Jan. Na vyf dagen
gezocht te hebben, is hedenmiddag de
plaats gevonden, waar de „A. 7" is
vergaan.
FRANKRIJK.
PARIJS, 20 Jan. Op een verschrik
kelijke wyze heeft gistere vond een verliefd
paar zelfmoord gepleegd. De beide jonge
lieden, de jonge man 2B jaar en het
meisje 24 jaar zjjnde, wierpen zich in
het station Odóon van den ondergroud-
schen spoorweg vooreen binnenkomenden
trein.
Beiden werden zwaar verminkt en
terstoud gedood. De reden van hun daad
is dat de wederzydsche ouders geen
toestemming tot het huwelyk wilden
geven.
DUITSCHLAND.
Te München zyn een paar hoteldieven
gearresteerd, die een merkwaardig hulp
middel toepasten om hun kamerhuren
te berooven. Een zeer ryk Engelsch
echtpaar, dat voor 250.000 gulden
juweelen en gouden sieraden bij zich
had, was tot de verontrustende ont
dekking gekomen, dat het sinds eenigen
tyd van hotel tot hotel gevolgd werd
door twee verdachte personen, een Rus
en een Noor. Te München kregen de
verdachte individuen op hun verzoek de
kamers naast die der Engelschen. Dezen
waarschuwden nu de politie en een
onderzoek werd ingesteld. Men vond in
het bezit der beide verdachten zooveel
geheimzinnig materiaal dat zy zonder
eenige aarzeling in hechtenis genomen
konden worden. Het merkwaardigste
evenwel dat gevonden werd was een
halt doodgehongerde boa constrictor.
Waarschijnlijk hebben de dieven dit
beest in de kamer der Engelschen willen
laten door een gat in Jen muur, en
tydens de paniek, die daarvan ongetwyfeld
een gevolg zou zyn, hun slag willen
slaan.
NEDERLAND.
LEEUWARDEN, 20 Jan. K., van
Zwagerveen, die by de militie moest
worden ingelijfd, zag vreeselyk tegen
den dienst op. Vandaar dat hy op het
denkbeeld is gekomen, om den voorsten
vinger der rechterhand af te kappen.
Dit denkbeeld deelde hy op weg naar
Kolluro, zyn vriend G. H. mede, waarby
hy dezen vroeg, het denkbeeld uit te
voeren. Hoewel aarzelend, gaf H. daaraan
gevolg. Om een anderen schyn op de
zaak te doen vallen, sneed H. in de jas
van K. en K. in die van H. Nu leek
het, alsof zy aangevallen waren.
MAASTRICHT, 22 Jan. Op last van
de rechtbank is door den commissaris
van politie aangehouden J. B., mede
directeur van de Zuid-Limburgsche Bank.
Deze arrestatie moet in verband staan
met de gevangenneming verleden jaar
van den directeur S. van diezelfde bank.
AMSTERDAM, 22 Jan. Gisteravond
omstreeks zes uur is een ernstig ongeluk
op de Rozengracht gebeurd ter hoogte
van „'t Lootsje".
Er kwam een juffrouw met een kindje
aan de hand de le Rozendwarsstraat uit.
Zy wilde zich naar den overkant begeven
en moest daarom do tramrails oversteken.
Achter een wagen van lyn 17 om liep
ze recht door, blijkbaar zonder uit te
kyken of de weg wel vry was. Van de
richting van de Prinsengracht kwam in
flinke vaart een tram van lyn 3 aangereden,
welke haar helaas greep. De bestuurder
had nog met al de tegenwoordigheid
van geest die hy had geremd, doch de
motorwagen was niet zoo ineens tot
staan te brengen. Het spatbord schoof
over de ongelukkige heen, waardoor zy
onder de tram zoo goed als vermorzeld
werd. Het kindje, een allerliefste jongen
van 2£ jaar, was vry wel ongedeerd ge
bleven. Het scheen als achter de moeder
aangeloopen te hebben, waardoor het
gespaard bleef. Slechts had het een
lichte verwonding gekregen, vermoedelijk
door een bons met het hoofdje tegen
het voorbalcon.
DINTELOORD, 21 Jan. Bij het ijs-
verinaak kwam zekere M. V.land
bouwerszoon, zoo ongelukkig op het ys
terecht, dat hij zich deerlijk in het aan
gezicht verwondde en geruimen tijd op
een naburige hofstede versuft heeft ge
legen. Het geval had plaats op den
Berend, waar de ongelukkige, oogenblik-
kelijk na den val, weer ineenzakte, toen
men hem wilde ophelpen. Na enkele
uren rust is hij weer bijgekomen en kon
daarna huiswaarts keeren.
Uit Stad en Provincie.
RENESSE. Woensdagnamiddag on
geveer half twee werd alhier een zelden
voorkomend prachtig luchtverschijnsel
waargenomen. Hoog in de lucht (de zon
was reeds door het zuiden) vertoonden
zich twee zwakke regenbogen, welke
zich in tegenovergestelde richting krom
den (aldus h liggende x). Waarschijnlijk
hebben deze regenbogen hun ODtstaan
te danken aan de breking der stralen
van het matte zonnelicht op de hoog
in de lucht zwevende lagen sneeuw
vlokjes. Het luchtverschijnsel duurde
ODgeveer 10 minuten.
ZONNEMAIRE, 20 Jan. De heer
Van der Hurk, hoofd-inspecteur
der Centrale-Boerenleenbanken te
Utrecht, trad hedenavond alhier op,
om de werken dier banken bekend
te maken en verder te trachten zulk
een bank op te richten.
Zoowel van hier als van Noord-
gouwe waren belangstellenden op
gekomen.
Op zeer duidelijke en aangename
wijze werden doel en werking dei-
banken uiteengezet.
Gevraagde inlichtingen werden
welwillend verstrekt.
Een 13-tal der aanwezigen gaf
zich zonder eenige verbinding als
lid op.
NIEUWERKERK, 21 Jan. De be
volking dezer gemeente vermeerderde
in 1913 met 43 personen, en bedroeg
op 31 December 1722 zielen.
ST.-ANNALAND, 23 Jan Onder
de vele bezoekers van onze ruime
ijsbaan behoorde verleden Zaterdag
de oudste mannelijke ingezetene
onzer gemeente, een mail van 89
jaar, die, op zijn prikslee gezeten,
met een aardige snelheid over de
baan reed, vol bewondering nage
keken door wie hem opmerkten. Zijn
naam is Jacob Gunter, en 't is de
zelfde man van wien we indertijd
meedeelden, dat hij op een hofstede
2 boerenkoopdagen had bijgewoond,
waartussehen een tijdruimte lag van
75 a 76 jaar.
Vermoedelijk zal hem daarbij de
tijd zijner jeugd wel voor den geest
gekomen zijn, toen hij zich met zijn
makkers op liet ijs vermaakte, van
wie er echter niet één meer tot de
levenden behoort.
Het rijden moet hem niet 't minste
kwaad gedaan hebben, anders zou
hij het later niet herhaald hebben.
Opmerking verdient liet nog, dat
de schaatsenrijders de goede ge
woonte gaan volgen om rechts aan
le houden. Een verzoek daartoe op
een bord geplaatst, heeft goede
vruchten gedragen.
De gevaarlijke wakken hebben
eenigen een nat pak bezorgd, maar
gelukkig zijn er geen kinderen in
geraakt.
OUD-VOSSEMEER. Bjj strenge vorst
kan men gewoonljjk op de zoogenaamde
„Kreek" een vrjj goede schaatsbaan
vinden, maar dit jaar wil het niet,
doordat het stoomgemaal te veel water
heeft weg moeten trekken; teneinde de
ingezetenen te waarschuwen, werd een
paar malen per bode omgeroepen, dat
het jjs daar niet vertrouwd was. Nu
moest men zich behelpen met een minder
geschikte baan onder den zeedjjk van
den polder Leguit.
Het behoort gelukkig tot de
hoogste uitzonderingen, dat school
kinderen overljjdendezer dagen over
leed evenwel alhier een lief kereltje
van acht jaren, leerling der O. L. School.
Voor den vader, die ook zijn vrouw
reeds door den dood verloor, is dit
verlies al zeer treffend.
Naar men ons mededeelt zou op
11 Febr. a s. alhier weer een vergadering
worden gehouden der sub afd. Tholen
voor Vrouwenkiesrecht; een spreekster
van elders zou dan optreden en misschien
een klein tooneelstukje worden opgevoerd.
Op 2 Febr. a s. zal de kookcursus worden
begonnen, die door deze sub afd. in het
leven is geroepen.
VV1SSENKERKE, 23 Jan. Woens
dag j.l. hield de werklieden-vereeni-
ging ,,Hulp in Nood" alhier haar
eerste algemeene vergadering in dit
jaar.
De vergadering werd gepresideerd
door J de Looft Pz.. daar de voor
zitter door ongesteldheid afwezig
was. Dezelfde reden belette ook den
secretaris zijn functiën te vervullen.
De vcrceniging teil llians 67 leden,
waarvan er 26 present waren, alsook
5 belangstellende donateurs.
Na lezing der notulen werd de re
kening over 1913 ter lafel gebracht.
Zij gaf aan als inkomsten f 409,92,
uitgaven 1 250,15, dus een goed slot
van f 159,77. Daardoor beschikt de
vereeniging nu over een kapitaal van
Het afgeloopen jaar had maar
f 192,60 voor ziekengeld gevorderd,
wat, vergeleken met het vorige jaar
f 1073,11.
(f 370,—), zeer gunstig was.
De rekening werd door Iwee leden
buiten het bestuur nagezien en in
orde bevonden De vergadering keur
de ze goed.
Het bestuur stelde voor, f 300 te
plaatsen in een solied fonds, dat wat
meer rente dan de Rijks-Postspaar
bank geet'l. Het werd tol die plaatsing
gemachtigd.
Verder werd met algemeene stem
men besloten voor een jaar proef te
nemen met de uitkeering van zieken
geld voor 8 volle en 3 halve weken
5 f 0,90 per dag. Door dit besluit
verviel een voorstel om de uitkeering
van f 0,90 op f 1 per dag te brengen.
Nadat nog de aftredende secretaris
en commissaris, F. H. Filius en A.
Filius. in hun functiën waren her-
kozen, en een voorstel om de beloo
ning van secretaris, penningmeester
en bode met f 2,50 elk te verhoogen,
werd de vergadering gesloten.
Zoo is dan 1913 met zyn feesten, zyn
tentoonstellingen en zyn congressen
weder voorby. Men heeft heel wat
gejubeld en gejuicht, het Oranje Huis
is hoog verheven, en Napoleon niet
zelden verguisd. Nu, de Nederlanders
konden de honderdjarige onafhaokelyk-
heid van hun land, met dankbaarheid
herdenken, maar toch worden wy ten
opzichte van het begin der 19e eeuw,
wel wat eenzydig ingelicht. Het gaat
toch waarlijk niet aan, Napoleon een
voudig en alleen voor te stellen als een
onderdrukker, een overheerscher, een
overweldiger. Zeker, het tijdperk van
Napoleon's regeering heeft veel bloed
en tranen gekost, maar wy mogen ook
niet vergeten, dat het een einde heeft
gemaakt aan het nog bloediger regime
der Frausche Revolutie. Napoleon riep
uit de anarchie van den revolutietijd
den geregelden staat op. Alles regelde
hy, in alles stelde hy belang, van alles
was hy op de hoogte, want zyn werk
zaamheid betrof niet alleen militaire
zaken, maar evenzeer de wetgeving,
de administratie, de waterbouwkunde, enz.
Hy was niet alleen krygsman, maar ook
een staatsman, en voor wat hy als
staatsman gedaan heeft, daarvoor kunnen
we hem ook heden nog dankbaar zyn.
Reeds als Consul deed zich zyn groot
organisatie-talent kennen. Hy reorgani
seerde het Fran8che Gouvernement, de
administratie der departementen m^t
préfects en sous-prófects, de rechtspraak
en het belastingstelsel. Hy verzekerde
den godsdienstvrede en stelde 't Legioen
van Eer in. Zyn Code Civil en zyn Code
Penal waren voor hun tyd uitmuntend
en nog heden vormen zy den grondslag
van het burgerlijk- en strafrecht in
meerdere landen van Europa. Z^lfs
de verschrikkelijke euveldaden, welke
Napoleon zoozeer worden aangewreven
als tierceering der staatsrente, de con
scriptie en het continentale stelsel ver
schijnen by een nauwkeurige beschouwing
in een heel ander licht als ons wel uit
chauvinistische leerboeken der ge
schiedenis onderwezen werd.
De schuldenlast was onder deBataafsche
Republiek en tydens koniug Lodewyk
