ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 9 Januari 1914.
IsgpSsI
V.
EERSTE BLAD.
R EC L AMES.
s u ««sa
H.H. Correspondenten
AANBESTEDING.
AANBESTEDING.
Van leed en strijd.
(Z icrikzccsche
C o u r a n t).
ABONN EM ENT.
De abonnementaprge van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG.
No. 9490.
Directeur* A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regcis 10 ets.
Bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrjjdagsmiddagi uiterlijk 2 uro.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
1-5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
§111®
^KON .NED? IANO F ftB RIEK M.JMESSILS.TILBÜRG
die ons opgaaf verstrekken der
predikbeurten, worden verzocht op
de aan hen verstrekte briefkaarten
ook de woonplaats in te vullen.
DE REDACTIE.
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS vau Zierikzee zullen, op Woens
dag 14 Januari 1911, des middags te
12 ure, ten Raadhnize aldaar,
publiek aanbesteden
De levering van 650 Ms.
Pruisische GKIND,
biggelgrootte 3—5 c.M.
Het bestek zal van af heden tegen
betaling van 0,15 per exemplaar ter
Gemeente-Secretarie en aan het Bureau
van Gemeentewerken verkrijgbaar worden
gesteld.
Inlichtingen geeft de Gemeentebouw
meester.
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van Zierikzee zullen, op Woens
dag 14 Jannarl 1914, des middags te
12 ure, ten Raadhuize aldaar,
publiek aanbesteden
Het lossen van 650 M3.
Grind.
De voorwaarden zullen van af heden
tegen betaling van 0,10 per exemplaar
ter Gemeente-Secretarie en aan het
Bureau van Gemeentewerken verkrijgbaar
worden gesteld.
Inlichtingen geeft de Gemeentebouw-
meester.
Wij willen ons een oogenblik los
maken uit de sleur van ons dagelijksch
leven en zien, scherp zien, om ons in
de wereld. Wat ons dan bet eerst en bet
meest treft, is bet leed en de ellende
bier op aarde. Tegen een deel van dat
leed, veroorzaakt door storm, over
strooming, ziekte of dood, vermag de
men8ch niets. Bij bet zien van de ver
woesting, door een storm aangericht,
mag er een oogenbbk een gevoel van
opstandigheid bij den mensch opkomen,
bij zal spoedig, welke godsdienst bij ook
belijdt, tot het besef komen van zijn
onmacht en aan den arbeid trekken om
te herstellen wat nog hersteld kan
worden. Maar een ander deel, een groot
deel van het leed berokkenen de
menscben zichzelf en elkaar en tegen
de oorzaken van dit leed kunnen en
daarom moeten wij strijden.
Wanneer wij vernemen van een voorval
als in den aanvang van dit niouwe jaar
in onze stad beeft plaats gehad: door
ziekte en andere tegenspoeden is een
arbeider buur achterstallig; van de
eenige kamer van bet buikje, dat by
met zijn vrouw en zeven kinderen be
woont, zakt de vloer in, waardoor deze
kamer onbewoonbaar wordt en nu buist
dat geheele gezin, waar aan bijna alles
gebrek is, in een klein, tochtig, koud
keukentje, omdat de huisbaas de vloer
niet wil laten repareeren, en geen nieuwe
planken wil laten aanbrengen, waarop
de kachel kan staan. Ziet, wanneer wij
vernemen van zulk een leed, dan komt
onze geheele ziel in opstand, omdat dit
leed niet behoefde geleden te worden.
En zoo is bet ook met bet ontzaglijke
leed veroorzaakt door den alcohol. Dit
leed behoefde er niet te zijn als de
menschen eenvoudig de oorzaak opzochten
en deze dan wegnamen. Ik zeg eenvoudig,
want dat is bet in dit geval werkelijk.
Gaan wij na, waaruit de drankellende,
of, zoo gij wilt, bet moderne alcoholisme,
is ontstaan, dat vinden wij: de drink
gewoonte. Wy zien, dat een maatschappij,
die in baar midden den bedwelmenden
drank duldt als genotmiddel en de ge
woonte handhaaft, hem als zoodanig te
gebruiken, daardoor onvermijdelijk een
deel harer leden lichamelijk en geestelijk
te gronde richt en even onvermijdelijk
de levensvreugde van een ander deel
verwoest.
Velen hebben do noodzakelijkheid
gevoeld om de Dadeelige gevolgen, die
bet alcohol-gebruik had voor talloozen
van onze mede-schepselen te bestrijden;
zij hebben zich verdeeld in twee kampen
matige en onthouders. De eersten waar
schuwen weest voorzichtig, gebruikt
niet te veel. Een zeer moeilijk op te
volgen raad, te mêer door bet groote
verschil dat er bestaat tusscben wat men
matig noemt en wat de wetenschap als
matig beeft vastgesteld. De wetenschap
b.v. verklaart: „in den regel is elk
dagelijkscb gebruik, misbruik"; dan „aan
velen moet liet gebruik van alcoholica
geheel worden verboden"; of „drinken
om op te fris8cken is onmatig", enz. enz.
En de anderen, de onthouders, over
tuigd van de absolute onmacht van de
matigen ooit ook maar eenigszins te
naderen tot het ideaaleen werkelijk
matige samenleving, wil ter voorkoming
van het ontstaan van steeds nieuwe
ellende de alcohol als genotmiddel ver
bannen.
Door matigen, zoowel als door ont
houders, wordt in woord en geschrift
gebracht den mensch van het gevaar,
dat de alcohol oplevert te overtuigen,
en hem er toe te brengen het gebruik
van alcohol na te laten of te verminderen.
Bij deze propaganda is er nu echter één
ding, dat zeer belemmerend werkt, d. i.
het groot aantal drankgelegenheden.
Bijna in iedere straat vindt de mensch
gelegenheid aan zijn trek naar alcohol
te voldoen. Wil nu de nuchterheids
beweging met succes haar arbeid kunnen
voortzetten, dan is het noodig, dat daarin
verandering komt, en allen, matigen en
onthouders, willen dit door toepassing
van het stëlsel van Plaatselijke Keuze.
Wat dit is, hoe het in andere landen
al in toepassiDg is gebracht en welke
schitterende resultaten het daar heeft
opgeleverd, hoop ik u in een volgend
artikel te vertellen.
L. W. J. C. S.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 9 Jan. In de sociëteit
„Concordia" vergaderde Woensdagavond
de Liberale Kiesvereeniging. De voor
zitter, de heer L. Doeleman, opende de
vergadering, waarop door den heer
Merle de notulen gelezen werden. Na
bespreking van huishoudelijke aange
legenheden, werd door den voorzitter
de vergadering gesloten.
Aan een particulier schryven uit
Meeting Lake (Canada), d.d. 7 Dec. 1.1.,
ontleenen wy het volgende:
„In geen jaren heeft men hier zoo'n
prachtigen zomer en nazomer gehad
als dit jaartot heden nog geen sneeuw
of strenge vorst. De jacht op grof
wild, die 14 dagen was opengesteld,
voor de jagers tegengevallen, doordien
er geen sneeuw lag en men het wild
alzoo niet kon volgendat is een
groote schade voor vele jagers van
beroep.
Een droevig ongeluk had dezer dagen
by zoo'n jacht plaats. Terwyl een jager
bezig was het stuk wild, dat hy ge
schoten had, te slachten, werd hy door
een anderen jager by ongeluk doodge
schoten.
Het leven is hier goedkoop, vooreerst
bouwt men zyn eigen huis, want hout
is er genoeg in de bossóhen, terwyl wy
voor brandstoffen niets behoeven, uit te
geven; de belasting bedraagt 7 dollars
per jaar voor kruidenierswaren en meel
hebben wy geld noodig, terwyl ieder
zijn eigen brood bakt; varkensvleesch
kost 9 h. 10 ct. per pond. Wy kochten
deze week de voorbout van een os,
zwaar 140 pond, voor 10 ct. het pond.
In den winter hebben we steeds versch
vleesch, daar dat dan bevroren is en
heerlijk smaakt".
Wij vestigen de aandacht onzer
winkeliers op de in dit blad voorkomende
advertentie, betreffende het oprichten
van een Zegel-Spaarkas te dezer stede.
Bekend is het toch, dat velen deel
nemen aan dusdanige Spaarkassen, die
elders zijn gevestigd en waarvan dus de
voordeden buiten de gemeente worden
genoten.
Dit is te voorkomen, door zelf te dezer
stede een zoodanige Spaarkas op te
richten en wij vertrouwen, dat velen aan
deze oproeping gehoor zullen geven, ge
dachtig aan de spreuk der Vaderen
„Eendracht maakt Macht".
Benoemd tot opzichter 2e klasse,
afdeeling machine-werkplaatsen der
Semarang Joana stoomtram te Seraarang,
onze vroeger stadgenoot, de heer J. M.
de Vos.
In een goed bezette vergadering in
het hotel „de Faam" te Zierikzee sprak
Donderdagnamiddag de hoer G. Luchtig
heid, directeur van het Delftsch Veefonds
te Delft over de verzekering van gemest
vee.
De vergadering werd geleid door den
heer C. J. Boogerd te Kerkwerve.
Er heerschte levendige gedachten-
wisseling en aan het slot der vergadering
werd toen raededeeling gedaan dat,
raits men en bloc toetrad, de gelegenheid
werd gegeven te verzekeren i 50 cent.
De heer A. Hollestellelid der
Provinciale voor het district Tholen
hoppt den 22 Januari den dag te her
denken, dat hij vóór 25 jaar voor het
eerst tot lid der Staten gekozen werd.
Kerkwerve. Het aantal inwoners dezer
gemeente bedroeg op 31 December
1913, 840 personen, tegen 838 op
31 December 1912.
Terwyl in andere jaren het aantal
geboorten het aantal overledenen in den
regel nog al aanmerkelyk overtreft,
staan dit jaar tegenover 15 overlydens-
gevallen (tamelyk hoog dit jaar) slechts
8 geboorten (pl.m. een derde van
andere jaren); zeker Wel een bijzonder
heid.
Brouwershaven. Naar we vernemen,
zal de rederykskamer „Jacob Cats"
alhier, op Donderdag 15 en Zaterdag
17 Januari a.s. weer een tooneelvoor
stelling geven in de naar de eischen
des tijds ingerichte zaal van den heer
J. Ringelberg. alhier. Opgevoerd zal
worden het beroemde drama „Eerloos"
en de klucht „De Buren". Da opvoering
zal dezen keer gecosturaeerd plaats
hebben en het tooneeldecoratief is
netjes opgeknapt, zoodat het wel de
moeite waard zal zyn, óón dezer
avonden te benutten om de voorstelling
by te wonen.
8 Jan. Gisterenavond werd in een
daartoe belegde raadsvergadering de heer
F. R. van der Wedden, geïnstalleerd als
burgemeester dezer gemeente. Na aan
komst aan het station 7.30 werd hij door
den gemeente-sectretaris naar het stadhuis
geleid en vervolgens in de raadzaal toe
gesproken door den oudsten wethouder,
den heer J. Lopse Hocke, die hem als
Burgemeester welkom heette en hem de
teekenen zijner waardigheid daarbij over
handigde. Z.E.Achtb. verklaarde daarop
na dankbetuiging aan H.M. de Koningin
en Hare regeering en verder aan allen,
die tot zijne benoeming hadden mede
gewerkt en tevens voor de woorden hem
door den oudsten wethouder toegesproken
zijn ambt te aanvaarden met de verzeke
ring, dat het steeds zijn streven zou zijn
de belangen der gemeente voor te staan
en te behartigen.
Feestelijkheden hadden er bij deze
installatie op verzoek van den Burgemeester
niet plaats.
De installatie op het stadhuis werd
door een talrijk publiek bijgewoond.
Kenesse. Op 31 December 1913 be
droeg de totale bevolking 659 personen.
Coltyosplaat. De bevolking bestond
op 31 December 1913 uit 1050 mannen
en 1004 vrouwen, of totaal 2054 per
sonen.
Kats. De bevolking bestond op 31
December 1913 uit 310 mannen en 286
vrouwen, of totaal 596 personen.
St.-FUlpsland, 4 Jan- De Nieuwjaars
collecte alhier heeft opgebracht f 118.
Stavenlsse. Woensdagavond trad alhier
voor een betrekkelijk talrijk publiek op
de heer dr. Weijerman, om duidelijk te
maken, de groote wenschelijkheid en de
mogelijkheid van een drinkwaterleiding
op het eiland Tholen. Op duidelijke wijze
zette spreker alles uiteen.
Aan het debat of liever de discussies
nam ook deel ds. Kamsteeg, om het
groote nut van een dergelijke leiding
aan te bevelen.
Staande de bijeenkomst teekenden reeds
verscheidenen op een verzoekschrift aan
den gemeenteraad alhier, met het verzoek
de totstandkoming te helpen bevorderen.
Op 31 Dec. 1913 woonden in deze
gemeente 965 mannen en 942 vrouwen,
totaal 1907 inwoners.
Volgens den alhier van wege het
Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch
Instituut te De Bilt bij Utrecht geplaatsten
regenmeter, viel alhier in 1913 (in 152
aftappingen) 838,0 m.M. neerslag, tegen
869,1 m.M. in 1912 (168 aftappiugen)
en 636,8 m.M. in 1911 (134 aftappingen).
St.-Annaland, 8 Jan. Maandagavond
hield de kolenbond „Ons Belang" zijn
jaarlyksche vergadering in de herberg
van den heer W. Rijnberg.
De voorzitter, de heer J. W. Elenbaas,
opende de vergadering met een hartelijk
welkom toe te roepen aan de leden.
Het doet hem groot genoegen te kunnen
mededeelen, dat de vereeniging het
laatste jaar in bloei is toegenomen. Dat
is niet zijn werk, noch dat van zijn
medebestuurders, dat is het werk van
de leden gezamenlijk. Gaarne brengt hij
daarvoor zijn welgemeenden dank. Waren
er in 1912 maar 5936 mud steenkolen
aangekocht, in 1913 bedroeg dat aantal
7290 mud, een vermeerdering alzoo van
1355 mud. Vriendelijk verzocht hij de
aanwezigen om de goede orde in acht
te nemen, die bij vorige gelegenheden
wel eens te wenschen overliet.
Hierna la9 de secretaris de notulen
der vorige vergadering voor en deed hij
rekening en verantwoording van zijn
beheer over 1913. Die rekening, reeds
nagezien door de heeren E. J. Gunst
en J. Moerland en in orde bevonden,
werd evenals de notulen, onveranderd
goedgekeurd. De ontvangsten hadden
bedragen f 6526,62, de totale uitgaven
f 6441,38, zoodat het batig saldo f 85,24
bedroeg. Het ledental bedroeg 't vorige
jaar 230, nu 231.
Nu was aan de orde de verkiezing
van een vice-voorzitter en een commis
saris. Herkozen werd voor de eerste
betrekking de heer J. van Houdt met
56 van de 73 uitgebrachte stemmen;
voor de tweede de heer M. Snoep met
54 stemmen.
Opnieuw werd het loon van den
secretaris bepaald op 1 ct. per mud.
Verder werd er besloten om 100 nieuwe
balen te koopen, voor welker levering
op 12 Januari de briefjes moeten inge
diend worden.
Om een geregelden gang van zaken
te bevorderen, dus om 't belang van de
vereeniging, verzocht de voorzitter
dringend om in 't vervolg wat vlugger
opgave te doen van de benoodigde kolen,
wat vlugger voor de centen te zorgen
en wat vlugger de kolen af te halen.
Op voorstel van het bestuur werd er
verder besloten om het loon van de
commissarissen te brengen op 1 cent
per mud voor hun beiden.
Een verzoek van den herbergier P. J.
Soeters om op zijn beurt ook de ver
gaderingen te mogen hebbenwerd
ingewilligd.
Twee leden werden aangewezen om
dit jaar de rekening na te zien, n.l. de
heeren N. Overbeeke en D. de Jonge.
Aan het einde van de werkzaamheden
gekomen, vraagt de voorzitter, wie er
nog iets in 't midden te brengen heeft.
De heer A. van der Welle vraagt het
woord om den voorzitter en de andere
bestuursleden dank te zeggen v. or alto,
wat ze in 't belang van „One Belang"
gedaan hebben.
De voorzitter dankt Van der Welle
voor zijn vriendelijke woorden en de
leden voor de orde, die er den geheelen
avond geheerscht heeft en sluit de ver
gadering met den wensch, dat hot alle
leden in 1914 moge welgaan.
„Is een waterleiding voor 't eiland
Tholen mogelijk en wenschelijk?" Ter
beantwoording van die vraag was de
heer dr. J. W. Jenny Weijerman uit
Utrecht hierheen gekomen, in gezelschap
van den voorzitter van het comité voor
de waterleiding, jhr. Van Vredenburgh
en den secretaris der gezondheidscom
missie, de heer Avé.
Ruim een dertigtal personen bevonden
zich in „De Gouden Leeuw", waaronder
de burgemeester, de beide wethouders en
twee andere leden van den raad.
De gestelde vraag kwam vrijwel neer
op deze andere„Wat heeft de onder
vinding in Zuid-Bevelaud geleerd aan
gaande de drinkwaterleiding Want de
heer Weijerman kwam bij 't geen hy in
het midden bracht telkens terug op Zuid-
Beveland. Daar waren de bezwaren tegen
de waterleiding in den beginne legio
geweest. Er werd b.v. gevreesd, dat de
lust om zich aan te sluiten veel te gering
zou zijn. En wat is het geval geweest?
Op zekeren tijd waren er 1000 aanslui
tingen meer dan waarop gerekend was.
Niet alle gemeenten zouden er aan
deelnemen. Dat is waar geweest, óén
van de 25 gemeenten, Borsselen, heeft
zich afgezonderd. Maar 't mooie van de
zaak is, dat die gemeente later, als het
ware met hangende pootjes, is komen
vragen om ook nog in het net te worden
opgenomen. Daar was een tegenstander
in den raad gestorven en vervangen door
een voorstander, tengevolge waarvan de
voorstanders in de meerderheid kwamen.
De hoofdelijke omslag der gemeenten
zou er sterk door verhoogd worden, de
lasten zouden niet te dragen zijn. Die
vrees is alweer ijdel gebreken, men
betaalt voor 't water en verder niet.
't Water zou voor de arbeiders te duur
zijn, zij zouden er geen gebruik van
kunnen maken. De uitkomst heeft be
wezen, dat vele arbeiders de kosten wel
kunnen en willen dragen. Ook op vele
hofsteden wil men van dat water ge
diend zijn.
Een voordeel van 't bezit van een
waterleiding is gelegen in de mogelyk-
heid, die er door gesch pen wordt, om
een suikerbietenfabriek te stichten.
Veel moeite heeft de heer Weijerman
zich getroost om bij de hoorders den
indruk te vestigen, dat een waterleiding
ook voor ons eiland mogelijk is en jhr.
Van Vredenburgh heeft het zijne daar
ook toe bijgebracht.
Een request, dat door den laatste aan
geboden werd, om den gemeenteraad te
verzoeken mede te werken aan het tot
stand komen van een drinkwaterleiding
voor het eiland Tholen en daarom de
ingediende plannen aan te nemen, ver
wierf 23 handteekeningen.
Naar men zegt, moeten velen in
stemmen met dat verzoek en het request
mede onderteekenen.
St.-Maartensdtyk, 7 Jan. Hedenavond
hield alhier de heer dr. Jenny Weijermans
een voor ieder' toegankelijke bespreking
in het belang eener drinkwaterleiding
voor het eiland Tholen.
Op zeer eenvoudige wijze vertelde hij
aan zijn hoorders hoe een drinkwater
leiding tot stand kan komen, zonder dat
de ingezetenen ook maar iets op hun
belastingbiljet er voor behoeft in reke
ning gebracht te worden. De risico, die
er voor de gemeenten in zou schuilen,
nam, wat Zuid-Beveland betreft, het Rijk
voor zyn rekening en evenzoo zal dat
ook voor de Thoolsche waterleiding ge
schieden.
Op desbetreffende gestelde vragen
toonde de heer Weijermans aan het nut,
dat er voor iedereen uit voortspruiten
kan, zoowel voor den burger als den
landbouwer en voor den ondernemer
eener industrieele onderneming. Her
haaldelijk wees de spreker daar by op
